Luận văn: Quản trị rủi ro trong các Ngân hàng thương mại Việt Nam
1. B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C KINH T TP.HCM
----- oOo -----
NGUY N TI N LONG
QU N TR R I RO TRONG CÁC
NGÂN HÀNG THƯƠNG M I VI T NAM
Chuyên ngành : Tài chính Doanh nghi p
Mã s : 60.31.12
LU N VĂN TH C S KINH T
Ngư i hư ng d n khoa h c:
PGS – TS NGUY N NG C NH
Thành ph H Chí Minh
Năm 2008
2. L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u,
kh o sát và th c hi n c a riêng tôi. Các s li u, k t qu
nghiên c u trong lu n văn là trung th c và có ngu n
g c trích d n rõ ràng.
TÁC GI
NGUY N TI N LONG
3. M C L C
PH N M U................................................................................................... 1
CHƯƠNG I: LÝ LU N T NG QUAN ............................................................. 3
1.1Ho t ng c a Ngân hàng thương m i trong n n kinh t th trư ng.... 3
1.2 R i ro trong ho t ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i:.......... 3
1.2.1. Các lo i r i ro trong ho t ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i.... 4
1.2.1.1 R i ro tín d ng ................................................................................ 4
1.2.1.2 R i ro thanh kho n.......................................................................... 4
1.2.1.3 R i ro th trư ng ............................................................................. 5
1.2.1.4 R i ro tác nghi p............................................................................. 6
1.2.2 Nguyên nhân r i ro trong ho t ng kinh doanh ngân hàng: .......... 7
1.2.2.1 Nh ng nguyên nhân khách quan..................................................... 7
1.2.2.2 Nhóm nguyên nhân t phía khách hàng c a ngân hàng................. 7
1.2.2.3 Nhóm nguyên nhân thu c v b n thân ngân hàng.......................... 8
1.2.3 H u qu r i ro trong ho t ng kinh doanh c a NHTM................... 8
1.2.3.1 H u qu c a r i ro i v i ngân hàng............................................ 8
1.2.3.2 H u qu c a r i ro i v i khách hàng.......................................... 9
1.2.3.3 H u qu c a r i ro i v i n n kinh t ......................................... 10
1.3 Năng l c qu n tr r i ro trong ho t ng kinh doanh c a NHTM. .... 11
1.3.1. Qu n lý r i ro và qu n tr r i ro ....................................................... 11
1.3.2 Năng l c qu n tr r i ro c a ngân hàng thương m i....................... 13
1.3.3 Các ch tiêu ph n ánh năng l c qu n tr r i ro c a NHTM............ 15
1.3.3.1 Các ch tiêu nh lư ng................................................................. 15
1.3.3.2. Các ch tiêu nh tính................................................................... 18
1.4 S c n thi t ph i nâng cao năng l c qu n tr r i ro c a ngân hàng ... 20
1.4.1 Xu t phát t c i m và h u qu c a r i ro trong ho t ng kinh
doanh c a ngân hàng thương m i.............................................................. 20
1.4.2 Năng l c qu n tr r i ro t t là i u ki n quan tr ng nâng cao ch t
lư ng và hi u qu ho t ng kinh doanh c a NHTM. ............................. 21
4. 1.4.3 Xu th h i nh p qu c t và tòan c u hóa òi h i ph i nâng cao năng
l c qu n tr r i ro. ....................................................................................... 21
1.5 Kh ng ho ng kinh t tài chính tòan c u và nh ng c nh báo cho h
th ng ngân hàng thương m i Vi t Nam ....................................................... 22
1.5.1 N dư i chu n – H u qu c a s n ph m tài chính hi n i nhưng
nhi u r i ro .................................................................................................. 22
1.5.2 H n ch dư ch n c a “Kh ng ho ng cho vay dư i chu n M ” n
th trư ng tài chính qu c t ......................................................................... 24
1.5.3 Bài h c cho các Ngân hàng thương m i Vi t Nam .......................... 26
CHƯƠNG II: QU N TR R I RO TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
VI T NAM .......................................................................................................... 28
2.1 Th c tr ng ho t ng Ngân hàng thương m i Vi t Nam.................... 28
2.1.1 Quy mô tăng v n................................................................................. 28
2.1.2 Tình hình huy ng v n ..................................................................... 29
2.1.3 Th c tr ng r i ro trong kinh doanh NHTM Vi t Nam ................... 31
2.1.3.1 R i ro tín d ng .............................................................................. 31
2.1.3.2 R i ro ngo i h i (R i ro th trư ng) ............................................. 40
2.1.3.3 R i ro lãi su t (R i ro th trư ng)................................................. 46
2.1.3.4 R i ro thanh kho n....................................................................... 49
2.1.3.5 R i ro tác nghi p........................................................................... 54
2.2 Các nhân t nh hư ng n năng l c qu n tr r i ro trong ho t ng
kinh doanh c a ngân hàng thương m i........................................................ 57
2.2.1 Ch t lư ng ngu n nhân l c: ............................................................. 57
2.2.2 Năng l c tài chính c a ngân hàng:................................................... 58
2.2.3 Quy mô v n ch s h u: .................................................................... 58
2.2.4 T l an toàn v n t i thi u:................................................................. 58
2.2.5 i u ki n cơ s v t ch t, k thu t, công ngh c a ngân hàng......... 59
2.2.6 Môi trư ng kinh t xã h i và kinh doanh.......................................... 60
2.3 Nh ng thách th c i v i ngân hàng Thương m i Vi t Nam trong i u
ki n hi n nay ................................................................................................... 61
2.3.1 V hành lang pháp lý.......................................................................... 61
5. 2.3.2 V kh năng c nh tranh..................................................................... 63
CHƯƠNG III: GI I PHÁP GIA TĂNG HI U QU QU N TR R I RO 65
TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG M I VI T NAM.......................... 65
3.1 Gi i pháp i v i các ngân hàng thương m i.......................................... 65
3.1.1 Gi i quy t v n v n cho ngân hàng................................................ 65
- a d ng hoá các phương th c huy ng v n. .............................................. 66
3.1.2 Th c hi n mô hình ki m soát, d oán và nh lư ng r i ro h at
ng tín d ng. .............................................................................................. 69
3.1.3 Gi i pháp i v i ho t ng kinh doanh ngo i t ............................. 72
3.1.4 i v i nghi p v thanh toán............................................................. 73
3.1.5 i v i chính sách lãi su t................................................................. 74
3.1.6 Công tác qu n lý nhân l c và ào t o cán b . .................................. 74
3.1.7 Hi n i hoá công ngh ngân hàng................................................... 76
3.2 Nh ng xu t i v i NHNN Vi t Nam.................................................. 78
3.2.1 Th c h ên quy nh chung theo s i u ch nh c a Basel II............ 78
3.2.2 Phát huy s c m nh tài chính cho các NHTM: ................................. 80
3.2.3 Phát tri n th trư ng s n ph m phái sinh ......................................... 81
PH N K T LU N: ........................................................................................... 88
PH L C
TÀI LI U THAM KH O
6. DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH VI T T T
NHTM Ngân hàng thương m i
NHNN Ngân hàng Nhà nư c
NHVN Ngân hàng Vi t Nam
NHTMNN Ngân hàng thương m i Nhà nư c
NHLD Ngân hàng liên doanh
WTO (World trade organision) T ch c Thương m i th gi i
NH Ngân hàng
TCTD T ch c tín d ng
NQH N quá h n
DANH M C CÁC B NG VÀ SƠ
Danh m c Trang
Sơ 1.1 : Quy trình qu n tr r i ro ...................................................................12
B ng 2.1 : H s an toàn v n c a m t s ngân hàng .........................................29
B ng 2.2 : Tình hình huy ng v n c a m t s ngân hàng ...............................29
B ng 2.3 : Tình hình tín d ng c a m t s ngân hàng ........................................30
B ng 2.4 : Tóm t t quá trình phát tri n các công c tài chính phái sinh ...........62
7. 1
PH N M U
1.Tính c p thi t c a tài
Trong nh ng năm g n ây ho t ng c a h th ng NHTM Vi t Nam ang
trong quá trình i m i thích ng v i n n kinh t th trư ng, góp ph n không nh
trong vi c t o à cho n n kinh t qu c dân phát tri n. Tuy nhiên bên c nh nh ng
chuy n bi n vư t b c ó thì v n r i ro trong h th ng NHTM Vi t Nam cũng
ang di n ra h t s c ph c t p, Ngân hàng d tr thành n n nhân c a n n kinh t
th trư ng khi không có nh ng bi p pháp phòng ng a h u hi u, nh ng r i ro
mang l i không ch là t các doanh nghi p s n xu t kinh doanh thua l hay do các
v l a o mà còn bao g m r t nhi u r i ro t th trư ng như r i ro v thanh
kho n, r i ro v th trư ng (lãi su t, t giá h i oái .v.v) . Trong năm 2007 Vi t
Nam ã ph i i m t v i l m phát tăng cao do nh ng v n như: nh p siêu, hi n
tương u cơ .v.v ã tác ng t i n nh ho t ng c a các ngân hàng và các r i
ro ti m n b t u b c l , m t khác vi c m r ng m ng lư i ho t ng và t ch c
ã làm cho các NHTM ph i i m t nhi u hơn v i các lo i r i ro trong ho t ng
và c p quy mô ngày càng l n. Tình hình ó t ra vi c xác nh ư c các r i
ro t ng th ti m n c a h th ng Ngân hàng x lý k p th i. Do v y th c
hi n m c tiêu phát tri n, an toàn và hi u qu trong kinh doanh, vi c nghiên c u áp
d ng nh ng gi i pháp nh m h n ch r i ro trong h at ng kinh doanh c a các
NHTM Vi t nam là vô cùng c n thi t. Chính vì nh n th c ư c v n trên, tài
“Qu n tr r i ro trong các Ngân hàng thương m i Vi t Nam” ư c l a ch n
nghiên c u trong b i c nh hi n t i.
2. M c ích nghiên c u
Nghiên c u và xu t các gi i pháp h tr tăng kh năng qu n tr r i ro
c a các Ngân hàng thương m i
3. i tư ng và ph m vi nghiên c u:
tài i vào nghiên c u nh ng v n cơ b n c a ngân hàng thương m i,
phân tích, ánh giá các r i ro trong h at ng c a Ngân hàng thương m i, tìm ra
nguyên nhân các r i ro t ó ưa ra nh ng gi i pháp h tr tăng kh năng qu n
tr r i ro c a các Ngân hàng thương m i Vi t Nam
8. 2
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn s d ng các phương pháp lý thuy t suy lu n logic, duy v t bi n
ch ng, duy v t l ch s , phân tích ho t ng kinh t , toán h c, th ng kê, so sánh, i
chi u, các kinh nghi m c a b n thân và c a các nhà nghiên c u tài chính ti n t .
K t c u c a lu n văn
Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n văn ư c k t c u g m 3 chương:
Chương I: Lý lu n t ng quan
Chương II: Qu n tr r i ro trong Ngân hàng thương m i Vi t Nam
Chương III: Gi i pháp gia tăng hi u qu qu n tr r i ro trong h
th ng Ngân hàng thương m i Vi t Nam
9. 3
CHƯƠNG 1
LÝ LU N T NG QUAN
1.1 Ho t ng c a Ngân hàng thương m i trong n n kinh t th trư ng.
Lu t c a Qu c H i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam s
20/2004/QH11 ngày 15 tháng 6 năm 2004 v s a i, b sung m t s i u c a
Lu t các T ch c tín d ng, t i i u 20 có nêu: “ T ch c tín d ng là doanh
nghi p ư c thành l p theo quy nh c a Lu t này và các quy nh khác c a pháp
lu t ho t ng ngân hàng.
Ngân hàng là lo i hình t ch c tín d ng ư c th c hi n toàn b ho t ng
ngân hàng và các ho t ng kinh doanh khác có liên quan., theo tính ch t và m c
tiêu ho t ng, các lo i hình ngân hàng g m ngân hàng thương m i, ngân hàng
phát tri n, ngân hàng u tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng h p tác và các lo i
hình ngân hàng khác
i v i NHTM, theo Ngh nh 49/2000/N -CP ban hành ngày 12/9/2000
v t ch c và ho t ng c a Ngân hàng nh nghĩa như sau: “Ngân hàng thương m i
là ngân hàng ư c th c hi n toàn b ho t ng ngân hàng và các ho t ng kinh
doanh khác có liên quan vì m c tiêu l i nhu n, góp ph n th c hi n các m c tiêu kinh
t c a nhà nư c. Ho t ng c a NHTM là ho t ng kinh doanh ti n t và d ch v
ngân hàng v i n i dung thư ng xuyên là nh n ti n g i, s d ng s ti n này c p tín
d ng và cung ng các d ch v thanh toán.
M c dù có nhi u cách th hi n khác nhau, nhưng phân tích, khai thác n i
dung c a các nh nghĩa ó, có th hi u các NHTM u là nh ng trung gian tài chính
mà ho t ng ch y u và thư ng xuyên c a chúng là: Nh n ti n ký thác - ti n g i
không kỳ h n và có kỳ h n - làm phương ti n thanh toán và s d ng vào các
nghi p v cho vay du i nhi u hình th c khác nhau và th c hi n các d ch v kinh
doanh khác cho chính ngân hàng.
1.2 R i ro trong ho t ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i:
T vi c nghiên c u v c i m ho t ng kinh doanh c a các NHTM nói
trên có th nh n th y r ng, r i ro luôn g n li n v i t ng nghi p v trong ho t ng
c a NHTM. a s các nhà kinh t th ng nh t v i nhau quan ni m v r i ro trong
10. 4
ho t ng kinh doanh c a NHTM là “nh ng bi n c không mong
i x y ra và gây t n th t i v i ngân hàng”. M c và tính ch t r i ro khác nhau
s gây ra nh ng h u qu không gi ng nhau song u r t nguy h i b i nh ng tác
ng n uy tín c a ngân hàng và kh năng lan truy n. Vi c tìm hi u v các lo i r i
ro, nguyên nhân và h u qu c a r i ro trong ho t ng kinh doanh s tr l i cho
chúng ta câu h i t i sao ph i qu n tr và nâng cao năng l c qu n tr r i ro c a
NHTM.
1.2.1. Các lo i r i ro trong ho t ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i
R i ro trong ho t ng kinh doanh c a NHTM có th phân chia thành
nhi u lo i tùy theo tiêu th c l a ch n và m c ích nghiên c u. Trong lu n văn
này, r i ro s ư c phân chia và trình bày thành b n lo i bao g m: (1) R i ro tín
d ng; (2) R i ro thanh kho n; (3) R i ro th trư ng; và (4) R i ro tác nghi p.
1.2.1.1 R i ro tín d ng
Là kh năng khách hàng (ngư i i vay) nh n kho n v n vay nhưng không th
hoàn tr v n và lãi ho c hoàn tr không y các kho n vay và lãi cho NH, gây t n
th t cho NH.
R i ro tín d ng thư ng chi m t tr ng l n nh t và ph bi n nh t xu t phát
t c i m c a tín d ng ngân hàng như ã nêu trên ây và trên th c t , ho t ng
tín d ng thư ng chi m t tr ng l n nh t trong ho t ng kinh doanh c a NHTM.
V cơ b n, r i ro tín d ng x y ra khi khách hàng vay v n không có kh
năng chi tr lãi, chi tr n ho c c hai. Lo i tr m t s ít khách hàng l a o, i
v i a s khách hàng dù tình hình s n xu t kinh doanh t t, có tình hình tài chính
lành m nh và th c thanh toán y cho ngân hàng song v n có th x y ra nh ng
tình hu ng b t kh kháng d n n không th tr n úng h n cho ngân hàng. Vì
v y có th cho r ng r i ro tín d ng là khách quan, t n t i song song v i tín d ng
ngân hàng và c NHTM ch có th h n ch và bu c ch p nh n r i ro tín d ng
m c nh t nh mà thôi.
1.2.1.2 R i ro thanh kho n
Là nh ng t n th t x y ra i v i ngân hàng khi nhu c u thanh kho n th c
t vư t m c d ki n, hay nói cách khác, ngân hàng không áp ng nhu c u thanh
toán hay rút ti n c a khách hàng. Khi kh năng thanh toán b e d a, NHTM bu c
ph i tìm ki m ngu n và thư ng là gia tăng các kho n i vay “nóng” v i chi phí
11. 5
r t cao, c bi t nh ng nơi mà th trư ng ti n t chưa phát tri n. Xét trên giác
lý thuy t, r i ro thanh kho n cũng là i u t nhiên luôn ti m n trong ho t
ng kinh doanh ngân hàng b i l thanh kho n c a ngu n v n (c u thanh
kho n) bao gi cũng cao hơn các kho n s d ng v n (cung thanh kho n). Tuy
nhiên, trên th c t r i ro thanh kho n thư ng ít x y ra hơn ho c cũng có th ư c
gi m thi u và “che l p” b i các ho t ng trên th trư ng ti n t liên ngân hàng.
i u có th th y r t rõ là r i ro thanh kho n và các lo i r i ro khác u tác
ng n ho t ng ngân hàng m t cách m c khác nhau và dù có th b thua
l hay phá s n thì cũng “d n d n t ng bư c” do v y các ngân hàng có th có cơ
h i kh c ph c và c i thi n tình hình. Song r i ro thanh kho n n u x y ra thì l i
là v n r t nghiêm tr ng, th m chí là c bi t nghi m tr ng vì có th d n n s
s p c a NHTM trong “ch c lát” khi khách hàng át n rút ti n.
1.2.1.3 R i ro th trư ng
Là nh ng t n th t x y ra i v i ngân hàng khi có s bi n ng không
lư ng trư c c a th trư ng, bao g m r i ro lãi su t và r i ro t giá. Lãi su t và t
giá là nh ng ph m trù khác nhau, và s bi n ng c a chúng cũng tác ng không
gi ng nhau n ho t ng ngân hàng. Trong khi lãi su t bi n ng thì làm thay
i thu nh p và chi phí, thì t giá bi n ng s làm thay i giá tr c a tài s n và
ngu n v n c a ngân hàng. Song n u xét giác nghiên c u khác, hai ph m trù
này l i có nh ng i m gi ng nhau là luôn thay i trên th trư ng ph thu c vào
các y u t cung – c u v v n và v ngo i t . Quan tr ng hơn, vi c xác nh, o
lư ng m c và các bi n pháp h n ch r i ro c a lãi su t và t giá là hoàn
toàn tương t và u ph i th c hi n thông qua các nghi p v phái sinh trên th
trư ng ti n t hay th trư ng ngo i h i.
Trong i u ki n n n kinh t k ho ch hoá t p trung, lãi su t và t giá luôn
ư c qu n lý và duy trì c nh hay ít nh t là n nh b i Nhà nư c, do v y các
NHTM không ph i lo l ng n r i ro lãi su t và t giá. Trái l i, trong i u ki n
n n kinh t th trư ng v i s v n ng r t linh ho t và ph c t p c a các lu ng
v n, lãi su t và t giá luôn bi n ng và khó có th d báo. Lãi su t và t giá bi n
ng theo chi u hư ng khác nhau có th d n n các k t c c khác nhau i v i
các ngân hàng có tr ng thái lu ng ti n và tr ng thái ngo i h i khác nhau. M t
ngân hàng ư c “hư ng l i” t s bi n ng tăng c a lãi su t hay t giá thì s l i
12. 6
b “t n th t” khi lãi su t hay t giá gi m xu ng. Xác su t thu ư c l i ích và ch u
t n th t i v i m i ngân hàng là b ng nhau và b ng 50%, song xét v b n ch t,
l i ích mà ngân hàng này có ư c l i chính là thi t h i c a ngân hàng khác. Do
v y, các ngân hàng u t p trung s quan tâm vào kh năng g p ph i t n th t có
nghĩa là không ch p nh n sai l m, cũng t l ó mà r i ro lãi su t và r i ro t giá
ư c coi là i u hoàn toàn t nhiên i v i các ngân hàng có tr ng thái lu ng ti n
và ngo i h i khác “m ” và các ngân hàng luôn ph i h n ch r i ro lo i này thông
qua vi c o lư ng xác nh và th c thi các nghi p v phái sinh phòng và
ch ng.
1.2.1.4 R i ro tác nghi p
Là nh ng t n th t x y do nh ng “tr c tr c” trong quá trình v n hành các
ho t ng kinh doanh c a NHTM như: Sai l ch v thông tin và x lý thông tin,
b t h p lý v quy trình và k thu t nghi p v và s ph i h p gi a các b ph n
ch c năng trong ngân hàng, v.v…
Th c ra r i ro tác nghi p ã xu t hi n t lâu và luôn ti m n trong ho t
ng ngân hàng nhưng ch n nh ng năm g n ây m i ư c quan tâm nghiên
c u y hơn. Như ã c p trên ây, các ho t ng kinh doanh c a NHTM là
r t ph c t p và ư c th c hi n theo nh ng quy trình và quy nh r t ch t ch ,
song cũng chính vì v y mà nh ng sai xót r t d x y ra. B t kỳ m t s b t c n hay
là non kém v m t nghi p v , thu th p x lý thông tin thi u chính xác và không
k p th i c a các b ph n ch c năng trong h th ng u có th nh n nh ng
quy t nh c a giám c i u hành và toàn b các tác nghi p ti p theo.
R i ro tác nghi p c a các NHTM có xu hư ng ngày càng gia tăng, trư c
h t, do s m r ng quy mô, ph m vi và s a d ng hoá ho t ng kinh doanh;
m i ngân hàng th m chí có th tr thành các t p oàn tài chính và là nh ng công
ty a qu c gia. Thêm n a, môi trư ng kinh doanh cũng ngày càng ph c t p hơn,
áp l c công vi c tăng do t c và kh i lư ng giao d ch tăng, s l thu c vào k
thu t và công ngh nhi u hơn, v.v… Do v y, các ngân hàng tiên ti n và có quy
mô l n trên th gi i luôn nghiên c u và t i ưu hoá quy trình tác nghi p trên cơ s
mô hình t ch c phù h p nh t i v i m i lo i hình ngân hàng.
13. 7
1.2.2 Nguyên nhân r i ro trong ho t ng kinh doanh ngân hàng:
R i ro x y ra trong ho t ng kinh doanh c a NHTM có th n y sinh t
nh ng c i m n i t i c a ho t ng kinh doanh ngân hàng song cũng có th
ch u nh hư ng t nh ng i u ki n và môi trư ng t nhiên, kinh t và xã h i.
Trên cơ s ó, các chuyên gia tài chính ngân hàng ã phân chia nguyên nhân r i
ro thành 3 nhóm như sau:
1.2.2.1 Nh ng nguyên nhân khách quan.
ây là nh ng nguyên nhân x y ra r i ro như th m ho t nhiên (b o l t,
h n hán, ng t, v.v…) hay nh ng thay i v chính sách qu n lý kinh t – xã
h i c a Chính ph , gây thi t h i khách hàng ho c tr c ti p cho các ngân hàng.
c i m chung c a nhóm nguyên nhân này là c ngân hàng và khách hàng
không th có b t kỳ hành ng nào h n ch ngoài vi c d oán, d báo, d
phòng và ch u ng. Do v y, các NHTM luôn ph i ch ng d phòng kh c
ph c h u qu r i ro là i u có ý nghĩa hơn c .
1.2.2.2 Nhóm nguyên nhân t phía khách hàng c a ngân hàng
Bao g m các cá nhân và doanh nghi p, k c các NHTM và các nh ch
tài chính khác. Khi các i tư ng khách hàng không th ho c không mu n th c
hi n nh ng cam k t v i ngân hàng thì ngân hàng s ph i ch u nh ng t n th t.
Trên th c t , i u r t d nh n th y là trong ho t ng s n xu t kinh doanh và i
s ng c a khách hàng là có th g p ph i r i ro và ít nh t thì m t ph n r i ro ó s
ư c “chia s ” hay “chuy n sang” cho ngân hàng. Nói cách khác NHTM cùng
ph i ch u t n th t t nh ng r i ro trong quá trình s n xu t kinh doanh và i s ng
c a khách hàng. Có th nói ph n l n (trên 90%) khách hàng không th c hi n cam
k t v i ngân hàng vì b n thân h g p r i ro. Ngoài ra, s ít hơn (dư i 5%) khách
hàng ch ng ch i b không th c hi n nh ng cam k t vì nh ng l i ích nh t th i
nào ó và m t s khách hàng (kho ng 3%) ch ng th c hi n nh ng hành vi l a
o i v i ngân hàng. So v i nhóm nguyên nhân th nh t, nhóm nguyên nhân
này có th ư c ngân hàng h n ch m c nh t nh thông qua vi c th c hi n
các bi n pháp h tr , tư v n kh c ph c s y u kém v năng l c qu n lý, kinh
nghi m và trình công ngh giúp khách hàng phòng tránh và h n ch ư c ch
r i ro sau khi ã ti n hành các bi n pháp sàng l c phân lo i lo i b nh ng
khách hàng có hành vi hay ng cơ không t t.
14. 8
1.2.2.3 Nhóm nguyên nhân thu c v b n thân ngân hàng
i v i t t các các ngân hàng trên th gi i, nhóm nguyên nhân này ư c
coi là quan tr ng nh t vì kh năng phòng ch ng và h n ch r i ro ph thu c ch
y u b i năng l c c a ngân hàng. Có th th y r t rõ là t s h p lý v chính sách
n trình công ngh và o c ngh ngh êp c a cán b công nhân viên làm
vi c trong ngân hàng u là các nhân t tác ng n m c r i ro c a m i ngân
hàng. Các ngân hàng có trình công ngh cao v i ch ng lo i s n ph m a d ng
phong phú k t h p v i ngu n nhân l c có ph m ch t t t luôn có m c r i ro
m c th p, th m chí, ngay c khi r i ro ã x y ra, các ngân hàng v n có th h n
ch h u qu thông qua các bi n pháp kinh t và th trư ng gi m thi u t n th t
tài chính và uy tín.
1.2.3 H u qu r i ro trong ho t ng kinh doanh c a NHTM.
R i ro ư c nh nghĩa là nh ng t n th t x y ra i v i ngân hàng do v y
khi r i ro x y ra ng nghĩa v i ngân hàng ph i ch u ng nh ng t n th t v tài
chính và uy tín. i u áng lưu ý là nh ng t n th t x y ra không ch nh hư ng
n b n thân ngân hàng mà còn có tác ng x u n toàn b h th ng ngân hàng
và n n kinh t như m t t ng th . Chúng ta có th khái quát v h u qu c a r i ro
trong ho t ng kinh doanh c a các NHTM như sau:
1.2.3.1 H u qu c a r i ro i v i ngân hàng
H u qu i v i ngân hàng m c th p nh t là làm gi m thu nh p c a
ngân hàng. M i ho t ng kinh doanh c a ngân hàng góp ph n mang l i thu nh p
cho ngân hàng nhưng khi xu t hi n m t lo i r i ro ho t ng nào ó, ngân hàng
không nh ng không có thu nh p t ho t ng tương ng mà còn làm gi m thu
nh p t các ho t ng khác. Ví d , n u khách không tr n úng h n, s d n n
tình tr ng t n ng v n, ngân hàng không th ti p t c cho vay ho c u tư, bên
c nh ó ngân hàng còn ph i b ra m t kho n chi phí áng k ph c v cho thu
h i v n, trích l p d phòng r i ro, và bù p v.v. … khi thu nh p chung c a ngân
hàng gi m sút thì thu nh p c a m i cán b công nhân viên cũng theo ó gi m
xu ng, làm gi m ng l c làm vi c và quy cơ “ ch y máu ch t xám” và r i ro tác
nghi p s càng cao.
m c ti p theo s gi m sút v thu nh p, h u qu c a r i ro s là s h n
ch kh năng tăng trư ng v n, tác ng x u n vi c m r ng quy mô ho t ng
15. 9
và kh năng áp d ng công ngh và gi m kh năng c nh tranh c a ngân hàng.
Gi ng như t t c các doanh nghi p khác, tăng trư ng v n ư c th c hi n thông
qua phân ph i l i nhu n. Khi r i ro x y ra l i nhu n gi m th p n m c nh t
nh thì tăng trư ng v n c a ngân hàng s ph i gi m, th m chí có th không có
tích lu .
R i ro cũng làm “t n thương” n uy tín và hình nh c a ngân hàng. Các
ngân hàng v i m c r i ro cao s m t d n lòng tin c a các i tư ng khách
hàng, s lo l ng b t u xu t hi n và như h qu t t y u, khách hàng s rút ti n và
chuy n sang s d ng d ch v c a các ngân hàng khác có uy tín t t hơn. Trong
hoàn c nh ó, m c dù r t nhi u nh ng c g ng như tr lãi su t cao và cung c p
thêm các kho n khuy n m i, v.v…, cũng không th gi chân khách hàng, ho t
ng c a ngân hàng s ngày càng tr nên khó khăn hơn và ti p t c i xu ng n u
không có nh ng c i cách m nh m , t bi n và ch p nh n nh ng giá ph i tr r t
t. M c nghiêm tr ng hơn, r i ro e do kh năng thanh toán c a ngân hàng
và có th d n n r i ro thanh kho n. Các lo i r i ro x y ra m c nh t nh s
làm gi m và e do tr c ti p n kh năng thanh toán c a ngân hàng. R t nhi u
các ngân hàng c a các nư c trên th gi i k c M ngay trong năm 2008 ã cho
vay u tư vào ch ng khoán, b t ng s n, v.v… và khi nh ng kho n vay này tr
nên khó ư c thu h i, các ngân hàng này rơi vào tình tr ng m t kh năng thanh
toán ti n g i cho khách hàng, d n t i thua l và b phá s n.
Như v y có th nói r ng i v i các NHTM, r i ro làm phát sinh r i ro
không ch d n n gi m thu nh p, s thua l mà còn có th gây ra nh ng thi t h i
nghiêm tr ng th m chí có th làm phá s n các NHTM. Song không d ng l i ó,
các i tư ng khách hàng c a ngân hàng (dù có liên quan hay không n vi c x y
ra r i ro trong ho t ng ngân hàng) và toàn b n n kinh t cũng ph i gánh ch u
nh ng h u qu nh t nh. Trong th i gian g n ây, r i ro x y ra i v i các ngân
hàng m t s nư c phát tri n như M , Nh t B n và Châu Âu, ã có ph m vi tác
ng n h th ng tài chính và n n kinh t c a các nư c khác và toàn c u.
1.2.3.2 H u qu c a r i ro i v i khách hàng
i v i t t c khách hàng, cá nhân hay các doanh nghi p, k c b n thân
các doanh nghi p ang trì hoãn tr n cho ngân hàng u ph i ch u nh ng t n th t
t r i ro trong ho t ng kinh doanh c a ngân hàng. Trư c h t, các cá nhân và
16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52058
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562