Лекц-2

1. Олон Улсын Улаанбаатарын Их Сургууль

2. AutoCAD 2010 – ажлын цонх
 AutoCAD 2010 болон AutoCAD 2011-ийн ажлын
цонх ерөнхийдөө ижил. Гурван хэмжээст загвар
байгуулах эсвэл хоёр хэмжээст зураг зурахад
зориулж ажлын цонхыг сольж болдог. Ажлын
цонхыг өөрчлөхийн тулд AutoCAD –ийн ажлын
цонхны баруун доод буланд байх арааны
дүрсэн тэмдгийг товшиход нээгдэх цэсийг
ашиглана. энд:

3.  2D Drafting – Annotation – хоёр хэсжээст загвар
байгуулахад зориулагдасан тууз бүхий ажлын цонх
 3D Modeling- гурван хэмжээст загвар байгуулах,
засварлахад зориулагдсан ажлын цонх
 AutoCAD Classic- уламжлалт AutoCAD –ийн ажлын орчин
хэрэгслүүд нь самбарт байрлуулна. AutoCAD 2008 болон
түүнээс өмнөх программууд нь ийм ажлын орчинтой
байсан.
 3D Basic- гурван хэмжээст загвар байгуулахад
зориулагдсан хялбарчилсан орчин. Энд хамгийн өргөн
хэрэглэгддэг гол гол хэрэгслүүдийг үлдээж бусдыг нь
ачаалахгүй. Энэ ажлын талбар нь AutoCAD 2011-д
нэмэгдсэн.

4.  Энэхүү ном нь хоёр хэмжээст зураг зурахад
зориулагдсан учраас хойшид ихэвчлэн
AutoCAD Classic болон 2D Drafting- Annotation
ажлын цонхыг хэрэглэнэ.
 Санамж: Хэрэв зургийн талбайг цэвэрлэж
хамгийн их талбайгаар харахыг хүсвэл
(эсрэгээр буцаахдаа ) ажлын цонхны хамгийн
баруун доод буланд байх товчлуурыг товших
эсвэл Ctrl+0 товчны хослолыг хэрэглэнэ.

5. Хэрэглээний цэс
 AutoCAD-ийн ажлын цонхны зүүн дээд буланд
байх товчлуурыг товшино. Хэрэглээний цэс нь
AutoCAD-ийн файлтай ажиллахад хэрэглэгддэг.
 Export (экспорт) хэсэгт FBX форматаар зөөх
сонголт нэмэгдсэн. Autodesk-ийн 3 хэмжээст
загвартай ажилладаг бусад программд (Maya,
Max ) зориулагдсан.

6. Тууз
 Туузыг нь AutoCAD 2009 болон түүнээс хойш гарсан
AutoCAD программууд хэрэглэх болсон. Энэ нь үүрэг,
зорилгоороо бүлэглэгдсэн самбаруудаас бүрддэг. Тууз
нь Home, Insert, Annotate, Parametric, View, Manage,
Output, Express Tools гэсэн нэртэй. Тууз бүр нь
самбаруудаас бүрдэнэ. Жишээ нь хамгийн өргөн
ашиглагддаг Home тууз нь Draw (зурах) Modify
(засварлах) layers (давхарга)Annotation Block
(блок)Properties(шинжүүд) Utilities Clipboard самбараас
бүрдэнэ.
 Самбарыг дэлгэж харахын тулд самбарын нэрийг
товшино. Дэлгээтэй хэвээр байлгахыг хүсвэл тухайн
самбарын зүүн доод булангийн товчийг товшино.

7.  Туузны хаягийг (Home,Insert гэх мэт) хулганаар
баруун товшиход дэлгэгдэх цэсийг ашиглана
туузыг хасах (нэмэх) тухайн туузны самбарыг
хасах (сэргээх) самбарыг нэрийг нууж болдог.
 Тухайн хэрэгсэл дээр курсороо байрлуулан 3
секунд орчим болоход тухайн хэрэгслийн
талаарх товч лавлахыг харж болно.
 Ойрын хэрэгслүүд мөрний арын жижиг
гурвалжинг товшиж дэлгэх цэснээс Show Menu
Bar мөрийг сонговол үндсэн цэс нэмэгдэнэ.

8. Кординатын систем
 Ажлын талбарын зүүн доод буланд хэрэглэгчийн
координатын системийн тэнхлэгийн дүрслэл
байрладаг.
 2 хэмжээст координатын системд Х тэнхлэг нь хэвтээ,
Y тэнхлэг нь босоо байрлана (1.13-р зураг). Хэрэв
цэгийн координат x,y=-100, -50 гэвэл координатын
эхээс зүүн тийш 100 нэгж координатын эхээс доош 50
нэгж зайтай оршино.
 хэмжээст координат Z тэнхлэгийн эерэг чиглэл нь
компьютерийн дэлгэцнээс бидэнлүү чиглэсэн
байрлалтай оршдог. Гурван хэмжээст координатад
цэгийн байрлалыг x,y,z гэж өгдөг. Жишээ нь
x,y,z=100,50,50 гэж өгвөл координатын эхээс баруун
тийш 100 нэгж, координатын эхээс дээш 50 нэгж
координатын эхээс наана 50 нэгж зайд оршино. 1.14-р
зурагт 3 хэмжээст координатыг үзүүлнэ.

9. Зургийн горим
 Зургийн горим нь зургийг алдаагүй зөв зурахад
хэрэгтэй хамгийн сайн туслах юм. Төлөвийн
мөрөнд байрлах зургийн горимыг 1.17-р зургаар
үзүүлж, тайлбарыг 1.3-р хүснэгтээр харууллаа.
Зургийн горимыг доорх байдлаар асааж,
унтрааж болно. Үүнд:
 Төлөвийн мөрний товчлуурыг хулганаар товших
 Гарны харгалзах товчлуур (F7, F8 гэх мэт)
ашиглах

10. Дүрсэн
тэмдэг
горим товчлуур Горимыг асаах үед
SNAP F9 Хулганаар курсорыг удирдах үед торны алхамаар курсор үсрэлттэй
шилжинэ.
GRID F7 Зургийн талбайд тор татагдана
ORTHO F8 Шулуун зурах, объектыг зөөх, хуулах үед координатын Х,Y тэнхлэгтэй
параллелиар курсор шилжинэ.
PPOLAR F10 Тодорхой өнцөг зааж өгсөн чиглэл ашиглана.
OSNAP F3 Объектыг холбоос цэгүүдийг идэвхжүүлнэ
OTRACK F11 Чиглэл
DUCS F6 Курсорын динамик дүрслэл. Энэ нь зөвхөн 3 хэмжээст байгуулалтын үед
хэрэглэнэ. Жишээ нь тойрог, шулуун, нум зэргийг 3 хэмжээст загварын
дурын хавтгай дээр шууд зурна (хэрэглэгчийн координатын системийг
хэрэглэхгүйгээр)

11. DYN F12 Динамик цонхыг асааж унтраана
LWT Дэлгэц дээр LWEIGHT командаар зураасны өргөний ялгааг харах
MODEL Модель болон ажлын хуудасны горим
INFER Параметр (параметр хэрэгсэл нь AutoCAD2010-аас эхлэн шинээр нэмэгдсэн)
хэрэгслийг асаана. Энэ горим асаалттай үед хоорондоо ямар нэг
хамааралтай (параллель, перпендикуляр, тэгш өнцөгт гэх мэт) геометр дүрс
зурах үед геометр холбоосыг автоматаар авна.
3DOSNAP Энэ горимыг асааснаар гурван хэмжээст загварын талсын төв, орой ирмэгийн
дундаж гэх мэт холбоос цэгүүдийг зөв олгоход туслана.
TPY AutoCAD2011-д нэмэгдсэн бөгөөд объектыг тунгалагжуулж харахад
хэрэглэгдэнэ. Зураасны өргөн (LWT) товчлууртай ижил