การประเมินแฟ้ม

1. การประเมนิโดยใช้แฟ้มสะสมงาน
(Portfolio Assessment)
KHON KAEN UNIVERSITY
สมพงษ์พนัธุรตัน์
สาขาวิชาการวัดและประเมินผลการศึกษา
คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

2. การประเมนิโดยใช้แฟ้มสะสมงาน
(Portfolio Assessment)
• เป็นส่วนหนึ่งของการประเมินตามสภาพจริง และ
เป็นเครื่องมือที่มีประสทิธิภาพมากสาหรับการวัด
และประเมินผลทางการศึกษา เนื่องจากมี
หลักการสาคัญของการวัดผล คือ กระบวนการ
ในการรวบรวมเหตุการณ์และขอ้มูลทผีู่เ้รียน
สามารถทาได้และแปลความหมายของ
เหตุการณ์ หรือ ขอ้มูล และตัดสนิจากขอ้มูล
เหล่านั้น
KHON KAEN UNIVERSITY

3. ความหมายของแฟ้ มสะสมงาน
• แฟ้มสะสมงาน คือ การสะสมเอกสาร หลักฐาน
ร่องรอย ผลงานหรือชนิ้งาน ที่แสดงถึงทักษะ
ความสามารถ ความคิด ตลอดจนพัฒนาการของ
ผูเ้รียน โดยผูเ้รียนนั้นมีส่วนร่วมในการคัดเลือก
เนอื้หา กาหนดเกณฑ์ในการคัดเลือก เกณฑ์การ
ตัดสนิคุณค่าของงาน รวมทัง้มีส่วนร่วมในการ
ประเมินตนเองดว้ย
KHON KAEN UNIVERSITY

4. ลกัษณะสา คญัของการประเมนิ
โดยใช้แฟ้มสะสมงาน
• มุ่งวัดศักยภาพของผูเ้รียนในแง่ของการผลิต มากกว่าการเลือก
คาตอบถูกในขอ้สอบ เนน้กิจกรรมทมีี่ความหมาย
• วัดความสามารถในการดาเนินงาน หรือวิธีการ
• เนน้การสะทอ้นความคิดต่อผลงานของตนเอง (self-reflection)
และการประเมินตนเอง (self-assessment)
• การดาเนินการเชื่อมโยงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับการสอน
• ไม่เนน้การแข่งขัน แต่เนน้การคิดและการแสดงออกของผูเ้รียน
KHON KAEN UNIVERSITY

5. ชนดิของแฟ้มสะสมงาน
(Kinds of Portfolios)
• แฟ้มสะสมโครงการ (Project Portfolios)
มีวัตถุประสงค์เพอื่สะสมหรือบันทึกเอกสารหลักฐานของ
การดาเนินงานโครงการ สาหรับแสดงถึงความสาเร็จ
ความพึงพอใจ ในระหว่างเวลาทดี่าเนินโครงการจนกระ
ทัง้สนิ้สุดโครงการ บางครั้งก็มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดง
ถึงความสามารถในลักษณะของกระบวนการเขียน หรือ
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และยังสามารถเป็น
เอกสารที่แสดงถึงประสทิธิภาพในการบริหารจัดการได้
อีกดว้ย
KHON KAEN UNIVERSITY

6. ชนดิของแฟ้มสะสมงาน
(Kinds of Portfolios) (ต่อ)
• แฟ้มสะสมพัฒนาการ (Growth Portfolios)
ใชแ้สดงถึงพัฒนาการของความสามารถไดม้ากกว่า 1
เป้าหมายของการเรียนรู้เป็นเอกสารทแี่สดงถึงการ
เพิ่มขึ้นของผลสัมฤทธิ์ นักศึกษาจะเลือกหลักฐานที่
เกยี่วขอ้งกับเป้าหมายของการเรียนรูไ้ดใ้นหลาย
ช่วงเวลาของการเรียนรู้และเขียนบรรยายระดับ
สัมฤทธิผลในแต่ละชนิ้ของหลักฐานที่นาเสนอ
หลักฐานทเี่ลือกเก็บนั้นอาจเป็นงานทดีี่ทสีุ่ด หรือ เป็น
ตัวอย่างงานก็ได้
KHON KAEN UNIVERSITY

7. ชนดิของแฟ้มสะสมงาน
(Kinds of Portfolios) (ต่อ)
• แฟ้มสะสมผลสัมฤทธิ์ (Achievement Portfolios)
เป็นเอกสารแสดงถึงระดับผลสัมฤทธิ์ของนักศึกษาในแต่ละ
ช่วงเวลา ซงึ่ประกอบดว้ยผลงานที่ดีที่สุดตามเป้าหมายของการ
เรียนรู้ในกรณีของแฟ้มสะสมผลสัมฤทธิ์นี้จะใหค้วามสาคัญกับ
จานวนของตัวอย่างที่จัดเก็บ ซงึ่ตอ้งมีความหลากหลายเพอื่
แสดงถึงระดับของผลสัมฤทธิ์ การเขียนบรรยายประกอบของ
นักศึกษาจะเป็นการแสดงถึงเป้าหมายการเรียนรูแ้ละระดับ
ความสามารถในแต่ละชนิ้ของตัวอย่างงาน และมีบ่อยครั้งที่ใช้
เป็นฐานสาหรับการอภิปรายและกาหนดเป้าหมายในการจัด
สัมมนา
KHON KAEN UNIVERSITY

8. ชนดิของแฟ้มสะสมงาน
(Kinds of Portfolios) (ต่อ)
• แฟ้มสะสมความสามารถ (Competence Portfolios)
จะแสดงถึงหลักฐานอา้งอิงที่ใชส้นับสนุนการไดม้าซงึ่การ
ยอมรับหรือการยกย่องระดับความสัมฤทธิ์ผล ใน
ทานองเดียวกันกับ แฟ้มสะสมผลสัมฤทธิ์ แฟ้มสะสม
ความสามารถ ก็ใหค้วามสาคัญกับประเด็กการเลือก
ตัวอย่าง จานวนชนิ้ของหลักฐานก็ใชใ้นสนับสนุนหรือ
อา้งถึงความสามารถตามเป้าหมายของการเรียนรูด้ว้ย
ซงึ่เป็นการแสดงถึงระดับผลสัมฤทธิ์ที่ยั่งยืน
KHON KAEN UNIVERSITY

9. ชนดิของแฟ้มสะสมงาน
(Kinds of Portfolios) (ต่อ)
• แฟ้มสะสมประกาศนียบัตร (Celebration Portfolios)
ใชเ้ก็บเอกสารใบประกาศที่แสดงถึงความสาเร็จหรือ
ผลสัมฤทธิ์ของนักศึกษาที่ภาคภูมิใจที่สุด ในกรณีนี้
นักศึกษาจะตัดสนิใจเองว่าจะจัดเก็บอะไรบา้ง และ
ทาไมจึงเก็บ ในเบอื้งตน้ ครูอาจจะเลือกเก็บใบประกาศ
แบบไม่ตอ้งมีกฎเกณฑ์มากนัก ทอี่าจไม่เกยี่วขอ้งกับ
วิชาที่สอนก็ได้เช่น ทุกอย่างที่ทาใหภ้าคภูมิใจ จากนั้น
จึงเนน้เลือกเฉพาะสงิ่ที่เกี่ยวขอ้งกับรายวิชาที่สอน
KHON KAEN UNIVERSITY

10. เอกสารอา้งองิ
• ส.วาสนา ประวาลพฤกษ์. (2540). “การประยุกต์ใชก้ารวัดและประเมินความสามารถ
จริงในสภาพการเรียนการสอน”. วารสารแนะแนว, ปีที่31. ฉ.167 หนา้: 9-17.
• สานักงานคณะกรรมการการประถมศกึษาแห่งชาติกระทรวงศกึษาธิการ. (2540).
การวดัและประเมนิผลสภาพแทจ้รงิของนกัเรยีน. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุ
สภาลาดพรา้ว.
• Morgan, Bobbette M. (1999). “Portfolios in Preservice Teacher Fieldbased
Program : Evolution of a Rubric for Performance Assessment.” Education.
Vol. 119, Issue 3, Page: 416-426.
• Reckase, Mark D. (1995). “Portfolio Assessment : A Theoretical Estimate of
Score Reliability.” Educational Measurement: Issues and Practice. Vol.
14, No. 1, Page: 12-14.
• Richard, J. Stiggins, Judith A. Arter, Jan Chappuis, and Stephen Chappuis.
(2007). Classroom Assessment for Student Learning. New Jersey :
Pearson Education, Inc.
• Weldin, Donna J. and Tumarkin, Sandra R. “Parent Involvement More
Power in the Portfolio Process.” Childhood Education. Vol. 75, No. 2.
Page: 90-95.
KHON KAEN UNIVERSITY