555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555

1. Жаңаөзен қаласы
Қашаған Күржіманұлы атындағы
№ 8 орта мектептің саз пәнінің мұғалімі
Хасенова Дина Сырымқызы
Сабақтың тақырыбы: Туған жер. Қ. Аманжолов.
Сабақтың мақсаты: 1.Ақын туып-өскен жер туралы мағлұмат беру.
«Туған жер» өлеңінің тақырыбын, мағынасын, мазмұнын түсіндіру.
2.Оқу дағдысын қалыптастыра түсу, мазмұнын өз сөзімен жүйелеп әңгімелей білуге
үйрету, дамыта түсу.
3.Отанын, елін, туған жерін сүюге, қорғауға баулу.
Сабақтың көрнекілігі: Ақын суреті, карта, глобус, суреттер, танымдық тапсырмалар,
сөзжұмбақ, сауалнама.
Сабақтың түрі: Танымдық дамытпалы сабақ.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі мен әдебиеті.
Сабақтың әдісі: Мәнерлеп оқу, баяндау, сұрақ-жауап, ізденушілік, салыстыру, әңгімелеу,
талдау, жинақтау, ауызша, жазбаша жұмыс.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Музыка тыңдау(сергіту сәті үшін)
ІІ. Үйге берілген тапсырманы сұрау.
1.Өлеңді мәнерлеп жатқа айтқызу.
2.Сұраққа жауап алу, өз сөзімен жүйелеп, мазмұнын әңгімелеу.
3.Шығармаларын оқып беру. (3 оқушының)
4.Қорытындылау (нақыл және мақал- мәтелдер айтқыза отырып)
ІІІ. Сөзжұмбақ шешкізу. (Жаңа сабақтың тақырыбына байланысты)
1.Елдер мен қаласы,
Ойпаты мен даласы.
Теп-тегіс тақтайды.
Өзені де ақпайды.
Тоғайы мен тауы бар,
Бұл не, өзің тауып ал. (карта)
2.Доп сияқты келбеті,
Онда бар түп-түгел, әлемнің әлпеті. (глобус)
3.Шәкіртке жанашыр,
Мейірбан кім, жаны асыл. (Мұғалім)
4.Сөз ұққыш,
Қос тұтқыш. (құлақ)
5.Төрінде тұр нұр көзі,
Жердің биік күнбезі. (Аспан)

2. 6.Күндіз білінбейді,
Түнде күлімдейді. (Жұлдыз)
7.Оқушыға күнде еріп,
Жүретін не? (Күнделік)
8.Алып кілем,
Гүлге толы,
Үсті кілем (Жер)
ІҮ. Жаңа сабақ. «Туған жер» (Қасым Аманжолов)
1.Кіріспе әңгіме (Тақырыбы туралы, сұрақ-жауап)
2.Қасым Аманжоловтың өмірбаянынан қысқа шолу. Мағлұмат.
3.Өлеңді мәнерлеп оқып беру.
4.Жеке-жеке әр шумағына түсінік беру.
Ү. «Ой таным». Сызбадағы жауапты оқушылардың жауаптарымен салыстыру.
Өлеңнің мазмұны Отанымыз жайлы
Ақынның ойы Туған жерге сүйіспеншілігі
Басты кейіпкері Ақын және жер
ҮІ. Сергіту сәті. Ән «Туған жер».
ҮІІ. Кітаппен жұмыс. Тізбектеп, мәнерлеп оқу.
ҮІІІ. Сұраққа жауап алу.
А) Ақынның туған жеріне деген мақтаныш сезімі өлеңнің қай жолдарында берілген?
ә)туған жердің кіндігі, байлығы жөнінде ақын не деп тебіренеді?
ІХ. «Білгенің жөн!» (Тапсырманы орындау үшін ұғым қалыптастыру, арнайы дайындалған
кестемен жұмыс).
-Лирика-«лира» деген ескі грек сөзінен алынған музыка аспабы.
Лирика дегеніміз- ақын айналасындағы тұрмыстан алған әсерін, өзінің көңіл-күйін ой-
сезімі арқылы бейнелейтін өлеңдер.
Қ. Аманжоловтың «Туған жер» атты өлеңі, лирикалық өлеңге жатады.
Ұйқас- өлең жолдарындағы, соңғы буындардың дыбыстары біріне-бірі ұқсас, үйлесе
келуі. (Өлеңнің ұқсас пен буын санына назар аударту)
Шық/шы, тау/ға, қа/ра/шы кең да/ла/ға, //а
Мәз бо/ла/сың, ұқ/сай/сың жас ба/ла/ға. //а
О ше/ті мен бұ ше/ті/не жү/гір/сең, //о
Шар/шай/сың ба, құ/мар/ың бір қа/на/ма. //а
(Он бір буын қара өлең ұйқасы)
Х. «Кім тапқыр?». Танымдық ойын. Тақтадағы жазылған тапсырма бойынша. (Әр
шумағын жеке-жеке оқыта отырып, көркемдегіш сөздерді табу).
Бейнелі сөз, теңеу.
Бейнелеу сөз – көркейіп, айқындап айтылған көркемдегіш сөз.

3. Теңеу- белгісіз нәрсені, өзге бір белгілі затпен, құбылыспен салыстыра қолданатын
бейнелі сөз
Ұқсайсың жас балаға Теңеу
Алтын бесік туған жер Бейнелі сөз
Өзіңдей байтақ едім, кең елім Теңеу
Неткен байтақ, неткен ұлы жер Бейнелі сөз.
ХІ. Сабақ бекіту. «Сауалнама» (төмендегі кестедегідей).
(Әр оқушыға жеке-жеке орындату.)
Сауалнама.
Сыныбы:
Аты-жөні:
Өлеңнің аты:
Авторы кім?
Өлеңдердегі ұқсастықтар
Ақынның елін бағалауы
Ақынның өлеңді жазғандағы көңіл –күйі
Өлеңнің өзіне берген әсері
Өзің ел сенімін қалай ақтайсың?
(2-3 оқушының жұмысына тоқталу)
ХІІ. Қорытындылау. (сұраққа жауап алу)
Қасым Аманжолов Қарағанды түлегі, оның туған жері туралы жазған өлеңімен
таныстыңдар дей келіп, жергілікті Талас топырағынан түлеген ақын-жазушыларды, яғни
осы Қаратау қаласында тұрып жатқан ақын-жазушыларды білетіндерін сұрау, айтқызу т.б.
(таныстыру).
ХІІІ. Білімдерін бағалау.
ХІҮ. Үйге тапсырма. «Туған жер» өлеңін жаттап келу (мақал-мәтелдер іздеп жаттап
келу). 3 оқушыға Қасым Аманжоловтың «Қазақстан» атты өлеңін жатқа айтқызу