1. การแนะนาบทเรียน
รายวิชาวิทยาศาสตร์ : ชีววิทยา (ว31104)
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556

2. ครูผู้สอน
 นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตาแหน่งครูผู้ช่วย วิชาเอกชีววิทยา
ประวัติการศึกษา :
 พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล
 พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
 พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต
 พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ปัจจุบันกาลังศึกษาระดับปริญญาโทสาขาวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคาแหง

3. เนื้อหาบทเรียน
 บทนา ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 1 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
 บทที่ 2 ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 3 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
และความหลากหลายทางชีวภาพ
กลางภาค
ปลายภาค

4. บทนา ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต
 สิ่งมีชีวิตคืออะไร
 สิ่งมีชีวิตมีการสืบพันธุ์/ต้องการสารอาหารและพลังงาน/มีการเจริญเติบโต มี
อายุขัยและขนาดจากัด/มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้า/มีการรักษาดุลยภาพของ
ร่างกาย/มีลักษณะจาเพาะ/มีการจัดระบบ
 ชีววิทยาคืออะไร
 ชีววิทยากับการดารงชีวิต
 ชีวจริยธรรม
 การศึกษาชีววิทยา
 การตั้งสมมติฐาน/การตรวจสอบสมมติฐาน/การเก็บรวบรวมข้อมูล/การ
สรุปผลการทดลอง

5. บทที่ 1 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
 ไบโอม
 ไบโอมบนบก/ไบโอมในน้า
 ความหลายหลากของระบบนิเวศ
 การศึกษาระบบนิเวศ/ระบบนิเวศแบบต่างๆ
 ความสัมพันธ์ในระบบนิเวศ
 สิ่งมีชีวิตกับปัจจัยทางกายภาพ/สิ่งมีชีวิตกับปัจจัยทางชีวภาพ
 การถ่ายทอดพลังงานและการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศ
 การถ่ายทอดพลังงานในสิ่งมีชีวิต/วัฏจักรสารในระบบนิเวศ
 การเปลี่ยนแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ
 มนุษย์กับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
 ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ/ภาวะโลกร้อน/การทาลายโอโซนในบรรยากาศ

6. บทที่ 2 ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
 โครงสร้างของเซลล์
 ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์/ไซโทพลาสซึม/นิวเคลียส
 กล้องจุลทรรศน์
 กล้องจุลทรรศน์ใช้แสง/กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
 การลาเลียงสารผ่านเซลล์
 ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์/การสร้างถุงจากเยื่อหุ้มเซลล์
 กลไกการรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
 น้าในพืช/น้าและสารต่างๆในร่างกาย/กรด-เบสในร่างกาย/น้าและแร่ธาตุใน
สิ่งมีชีวิตอื่น/อุณหภูมิภายในร่างกาย
 ภูมิคุ้มกันของร่างกาย
 การป้องกัน ทาลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม/ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน

7. บทที่ 3 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
และความหลากหลายทางชีวภาพ
 ลักษณะทางพันธุกรรม
 โครโมโซมและสารพันธุกรรม
 การแบ่งเซลล์
 แบบไมโทซิส/แบบไมโอซิส
 โครโมโซมกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
 การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม
 มิวเทชัน/การคัดเลือกโดยธรรมชาติ/การคัดเลือกพันธุ์และการปรับปรุงพันธุ์โดยมนุษย์
 เทคโนโลยีชีวภาพ
 พันธุวิศวกรรม/การโคลน/ลายพิมพ์ DNA
 ความหลากหลายทางชีวภาพ
 สปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต/ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

8. เกณฑ์การประเมินผลการเรียน
คะแนนเต็ม 100 คะแนน แบ่งเป็น กลางภาค 40 คะแนน : ปลายภาค 60 คะแนน
 กลางภาค 40 คะแนน แบ่งเป็น เก็บ 20 คะแนน : สอบ 20 คะแนน
 ปลายภาค 60 คะแนน แบ่งเป็น เก็บ 40 คะแนน : สอบ 20 คะแนน
การตัดเกรด คะแนน
4.0 80 ขึ้นไป
3.5 75-79
3.0 70-74
2.5 65-69
2.0 60-64
1.5 55-59
1.0 50-54
0.0 49 ลงมา

9. คะแนนเก็บ 60 คะแนน (กลาง open 20 : ปลาย close 40)
 สมุดจดบันทึกในชั้นเรียน (5 คะแนน/คาบเรียน)
 ครูผู้สอนจะตรวจให้คะแนนทุกครั้งภายหลังการสอนเสร็จสิ้นโดยนักเรียนที่ส่งทันเวลาจะ
ได้ 3-5 คะแนน แต่ถ้าส่งล่าช้าจะได้อย่างมากสุด 3 คะแนน
 งานกลุ่ม (10 คะแนน) : โครงงานชีววิทยา (รูปเล่ม +CD+ แผงโครงงาน)
 Mind map/สรุปเนื้อหา (5 คะแนน/บทเรียน)
 แบบเรียนสาเร็จรูป/ใบงาน/ใบกิจกรรมปฏิบัติการ (5 คะแนน/ชิ้น)
 บทนา ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 1 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
 บทที่ 2 ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 3 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
และความหลากหลายทางชีวภาพ
กลางภาค
ปลายภาค

10. เทคนิคการจดบันทึกในสมุด
 นักเรียนไม่จาเป็นต้องลอกเนื้อหาบน Power point ทุกตัวแต่ขอให้ครบทุกหัวข้อที่เป็น
ประเด็นสาคัญก็จะได้คะแนนสมุดเต็มเช่นเดียวกัน (สามารถใช้สัญลักษณ์ช่วยได้) ตัวอย่างเช่น
สิ่งมีชีวิตต่างๆ ในระบบนิเวศต่างมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน แบ่งเป็น 1. ผู้ผลิต หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่สามารถสร้างอาหาร
ได้ โดยการสังเคราะห์ด้วยแสง เช่น พืช สาหร่าย หรือสังเคราะห์เคมี เช่น แบคทีเรียสีเขียว 2. ผู้บริโภค หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่
ไม่สามารถสร้างอาหาร ได้แก่ ผู้บริโภคสัตว์ ผู้บริโภคพืช ผู้บริโภคพืชและสัตว์ และ 3. ผู้ย่อยสลายอินทรีย์สาร หมายถึง
สิ่งมีชีวิตไม่สามารถสร้างอาหารได้ แต่ย่อยสลายอินทรีย์สารให้เป็นอนินทรีย์สารเป็นประโยชน์แก่พืช โดยการปล่อยน้าย่อย
ออกมา และดูดซึมสารอาหารเข้าสู่เซลล์
สิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศมีความสัมพันธ์กัน
ผู้ผลิต = สร้างอาหารได้โดยสังเคราะห์ด้วยแสง (พืช สหร่าย) /เคมี (แบคทีเรียสีเขียว)
ผู้บริโภค = ไม่สามารถสร้างอาหาร (ผู้บริโภคสัตว์ ผู้บริโภคพืช ผู้บริโภคพืชและสัตว์)
ผู้ย่อยสลาย = ไม่สามารถสร้างอาหาร (ปล่อยน้าย่อยและดูดซึมสารเข้าสู่เซลล์)
การใช้สีจะช่วยในเรื่องการจดจาและทาให้การจดบันทึด/วาดรูปน่าสนใจและมีความสวยงาม

11. งานกลุ่ม (10 คะแนน) เปลี่ยน 2 เกรด
 ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม ออกเป็น 8 กลุ่มเท่าๆกัน
 ให้กาหนด “ประเภทโครงงานทางชีววิทยา” ประเภทละ 2 กลุ่ม
 โครงงานชีววิทยาประเภทสารวจ : ความคิดเห็น/ชนิดและจานวน
 โครงงานชีววิทยาประเภททดลอง : กลุ่มทดลอง/กลุ่มควบคุม
 โครงงานชีววิทยาประเภททฤษฎี : สาระความรู้/บทความวิชาการ
 โครงงานชีววิทยาประเภทสิ่งประดิษฐ์ : ทาขึ้นใหม่/พัฒนาจากของเดิม
 ให้แต่ละกลุ่มจัดทารายงาน 1 เล่ม (CD รายงาน 1 แผ่น)
และแผงโครงงาน 1 อัน
 กาหนดงานภายในอาทิตย์สุดท้ายของเดือนมิถุนายน 2555

12. ตัวอย่างหัวข้อโครงงานที่น่าสนใจ
 เปรียบเทียบประสิทธิภาพในการปราบศัตรูพืชจากพืชในท้องถิ่น
 การป้องกันการวางไข่ของแมลงวันในปลาเค็มโดยการใช้สารสกัดจากฟ้าทลายโจร
 การทากระดาษสาจากกาบกล้วย
 แก๊สชีวภาพจากมูลสุกร
 การบาบัดน้าเสียจากครัวเรือนด้วยพืชน้า
 เปรียบเทียบการปลูกข้าวโดยใช้ปุ๋ยเคมีกับปุ๋ยคอก
 ความหลากหลายของสมุนไพรในบ้านนาฮัง
 ลูกประคบสมุนไพร
 ไซดักแมลงสาบ
 ผักสลัดไฮเทค
 กฏการถ่ายทอดทางพันธุกรรม
 ทฤษฎีวิวัฒนาการ ฯลฯ

14. คะแนนสอบ 40 คะแนน (กลาง open 20 : ปลาย close 20)
 ข้อสอบปรนัย 4 ตัวเลือก : 0.5 คะแนน / ข้อ
 การออกข้อสอบส่วนใหญ่จะถามว่าข้อใดถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง ,ถามว่ามีข้อความที่
ถูกต้องหรือไม่ถูกต้องกี่ข้อ
 ข้อสอบอัตนัยแบบเขียนบรรยาย : 5 คะแนน / ข้อ (ถ้ามี)
 การออกข้อสอบส่วนใหญ่จะถามถึงความสัมพันธ์ระหว่างเนื้อหาของแต่ละบทเรียนที่
สอน
 บทที่ 1 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
 บทนา ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 2 ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
 บทที่ 3 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
และความหลากหลายทางชีวภาพ
กลางภาค
ปลายภาค

15. งานเดี่ยว 10 คะแนน (เก็บหลังกลางภาค)
 ให้หาปฏิทินเก่าคนละ 1 เล่ม นามาจัดทาสรุปเนื้อหาชีววิทยาในรูปแบบ
Bio Calendar โดยแบ่งเป็น 4 เรื่อง (แบ่งกลุ่มตามช่วงเลขที่ 4 กลุ่ม) คือ
- ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต - ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
- ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต - พันธุกรรมและความหลายหลากทางชีวภาพ
อย่างน้อย 10 หน้า นับรวมหน้าปกด้วย

16. คาถาม/ข้อสงสัย ?

17. ขอให้นักเรียนทุกคนโชคดี !
ประสบความสาเร็จทางการเรียนอย่างที่มุ่งหวังไว้
 กล้วยไม้ออกดอกช้า ฉันใด
 การศึกษาเป็นไป เช่นนั้น
 แต่ดอกออกคราใด งามเด่น
 งานสั่งสอนปลูกปั้น เสร็จแล้ว แสนงาม
หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล