2. • Mantar infeksiyonları daha çok deri
ve mukoz membranlarda görülür:
bunlar lokal ve yüzeyel
infeksiyonlardır
• Ama bağışıklık sistemi bozuk
hastalarda iç organlarda
etkilenebilir, yani sistemik
infeksiyonlar görülebilir
3. • Dermatofitler deri tırnak ve saçları
etkiler
• Kandida albikans daha çok mukoz
membranlarda infeksiyon oluşturur
– Kortikosteroid kullanımı gibi bağışıklığın
baskılandığı durumlarda
– Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı
gibi normal floranın bozulduğu
durumlarda infeksiyon oluşturur
– Bağışıklığı bozuk hastalarda sistemik
infeksiyonlar da görülebilir
4. Sistemik İnfeksiyonlarda
Kullanılan İlaçlar
• Amfoterisin B
• Flusitosin
• Azol grubu antifungal ilaçlar
– Ketokonazol, Flukonazol vb
• Ekinokandinler
5. Amfoterisin B
• Ergosterole bağlanır ve mantar
membranında porların oluşmasına
neden olur
• GI kanaldan emilmez, intravenöz
olarak kullanılır
• MSS hariç bütün dokulara
dağılımı iyidir
6. Amfoterisin B
• Daha çok karaciğerde
metabolizma ile elimine edilir
• Eliminasyonu yavaştır, yarı ömrü
2 hafta kadardır
• Genellikle yavaş iv infüzyonla
verilir
7. Amfoterisin B
• Fungal menenjitte intratekal
verilebilir
– Tehlikeli bir uygulamadır, nöronal
hasar ve epilepsi nöbeti oluşabilir
8. Amfoterisin B
• İnfüzyon sırasında ateş,
titreme, kas spazmı, kusma ve
kan basıncında şok benzeri
düşme görülebilir
– Antihistaminik, antipiretik,
kortikosteroid uygulaması bu
reaksiyonları azaltır
9. Amfoterisin B
• GFR yi düşürür, potasyum ve
magnezyum kaybı ile birlikte
renal tubuler asidoza neden
olabilir
• Böbrekte eritropoetin üretiminin
azalmasından dolayı anemi
oluşabilir
10. Amfoterisin B
• Lipozomal formülasyonu ile daha
az böbrek hasarı oluşur
• Bazı infeksiyonlarda flusitosin
ile beraber kullanılması böbrek
hasarını azaltır
13. Flusitosin
• Oral yolla uygulanabilir
• MSS dahil vucutta iyi dağılır
• Metabolize olmadan
böbreklerden atılır
• Böbrek yetmezliğinde doz
azaltılmalıdır
14. Flusitosin
• Tek başına verildiğinde çabucak
direnç gelişir
• Bu yüzden amfoterisin B veya
itrakonazol gibi başka ilaçlar ile
kombine edilir
• Bu kombinasyonlarda ayrıca
sinerjistik etki de elde edilir
16. Azol grubu antifungal ilaçlar
• Ketokonazol, flokonazol,
itrakonazol, vorikonazol,
posakonazol
• Mantar sitokrom P450 enzimini
inhibe eder
• Sonuçta mantar membranına
özgü bir sterol olan ergesterol
sentezini inhibe eder
17. Ketokonazol
• Yan etkileri diğer azollere göre
daha fazladır
• Sadece oral yolla kullanılır
• Karaciğerde metabolize edilerek
elimine edilir (itrakonazol ve
varikonazol de)
18. Flukonazol
• Tek bir oral dozu vajinal
kandidiyazisi tedavi edebilir
• MSS ne fazla geçemez
• Metabolize olmadan
böbreklerden atılır
19. Vorikonazol
• Etki spektrumu geniştir
• Efikasitesinin amfoterisin B den
daha fazla olduğunu bildiren
yayınlar vardır
20. Posakonazol
• En geniş spektrumlu azoldür
• Kanser kemoterapisi uygulanan
hastalarda mantar
infeksiyonlarının proflaksisinde
kullanılır.
21. Azol grubu antifungallerin
yan etkileri
• Kusma, diyare
• Hepatotoksisite, özellikle
karaciğer hasarı olan hastalarda
• Vorikonazol hastaların %30 unda
görme bozukluğu yapar (geri
dönüşümlüdür)
22. Azol grubu antifungallerin
yan etkileri
• Sitokrom P450 inhibisyonu
yaptıkları için bazı ilaçların
metabolizmasını azaltırlar
• Ketokonazol aynı mekanizma ile
adrenal ve gonadal steroid sentezini
bozar, hastalarda jinekomasti,
menstruasyon bozukluğu ve
infertilite görülebilir
26. Yüzeyel infeksiyonlarda
kullanılan sistemik ilaçlar
• Griseofulvin
• Terbinafin
• Azol grubu antifungaller
27. Griseofulvin
• Dermatofitlerde mikrotubuluslerin
fonksiyonunu bozar, fungistatiktir
• Stratum korneuma geçer ve
keratine bağlanır
• Oral yolla kullanılır, topikal olarak
etkisizdir
• Safra yoluyla elimine edilir
28. Griseofulvin
• Karaciğer fonksiyonlarını bozabilir
• Başağrısı ve bilinç bulanıklığı,
periferik nörit yapabilir
• Fotosensitivite oluşabilir
• Varfarinin biyoyararlanımını azaltır
• Alkol ile alındığında disulfiram
benzeri reaksiyona neden olur
• Porfirili hastalarda kullanılmamalıdır
29. Terbinafin
• Mantardaki sekualen epoksidaz
enzimini inhibe eder, mantar
hücresinde toksik seviyede sekualen
birikir bu da ergesterol sentezini
bozar
• Griseofulvin gibi keratine bağlanır,
onikomikozda (tırnak mantarı)
griseofulvinden daha etkilidir
30. Terbinafin
• Oral ve topikal formu vardır
• Etkisi haftalarca devam edebilir
• Başağrısı, tad bozukluğu, döküntü ve
gastrointestinal bozukluk yapabilir
31. Azol grubu antifungaller
• Ketokonazol, flukonazol ve
itrakonazol dermatofit
infeksiyonlarında kullanılmaktadır
32. Yüzeyel mantar infeksiyonları
için topikal ilaçlar
• Mikonazol, klotrimazol, ketokonazol
ve diğer bazı azoller topikal
kullanılabilir
• Terbinafinin topikal formu vardır
• Amfoterosin B nin keratitde (kornea
inflamasyonu) kullanılan topikal
formu vardır
33. Yüzeyel mantar infeksiyonları
için topikal ilaçlar
• Nistatin amfoterosin B ye benzeyen
bir ilaçtır çok toksik olduğu için
sistemik kullanılmaz
• Ergosterole bağlanarak mantar
membranına zarar verir
• Lokal kandida infeksiyonlarında
kullanılır
34. Yüzeyel mantar infeksiyonları
için topikal ilaçlar
• Nistatin bağışıklığı düşük hastalarda
gastrointestinal mantar tedavisinde
oral yolla kullanılır
• Oral yoldan sistemik dolaşıma
geçemez