Antianginal ilaçlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
1.
2. Angina pectoris nöbetlerinin önlenmesinde veya
tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Myokard iskemisi
tedavisinde kullanılan ilaçlar olarak adlandırılması
daha doğru olabilir.
3. PATOFĠZYOLOJĠ: Angina pectoris, kalp kasına
gelen oksijen ile myokardın ihtiyaç duyduğu
oksijen miktarı arasındaki dengesizlik sonucu
oluĢur. En sık nedeni koroner arterlerin
ateroskleroz nedeni ile tıkanmasıdır.
Angina pektoris;
- Fiziksel aktivite
- Emosyonel durum
- Mental stres ile provoke edilebilir.
4.
5. Kalp kasının ihtiyacı olan oksijenin
sağlanamamasına bağlı olarak ortaya çıkan,
dinlenmekle veya anti-iskemik ajanlarla geçen
göğüste rahatsızlık duygusu veya ağrılara angina
pectoris denir.
6. Tipik angina, psikolojik veya
bedensel streslerle oluşan,
kısa süreli substernal bir
rahatsızlık hissi, baskı veya
ağırlık varmış gibi bir duygu ya
da göğsün içinde sıkışma
şeklinde bir ağrı gibi
yakınmalarla görülen ve
göğüse, sol kola, omuzlara,
çeneye ve boyuna yayılımı
olabilen yakınmalardır.
7. STABĠL ANGĠNA: Hangi şartlar altında
oluşabileceği öğrenilmiş olan ve en az 2 aydan
beri herhangi bir ilerleme veya kötüleşme
göstermemiş olan anginadır.
Olguların % 95’i stabil anjinadır. Buna efor
anjinası veya klasik anjina da denir. Koroner
arterin aterosklerotik plakların distalinde myokard
perfüzyonu azaldığı için efor (ekzersiz), stres,
anksiyete veya soğuğa maruz kalma gibi
durumlar geçici iskemiye veya anjina nöbetlerine
neden olur.
8. UNSTABĠL (KARARSIZ) ANGĠNA:
Eforla ilişkisi olmayan, istirahat esnasında ortaya
çıkan ve genellikle giderek şiddetlenen anjina
nöbetidir. İstirahat sırasında meydana gelmesi,
20 dakikadan fazla sürmesi ve tek doz sub-
lingual nitrogliserinle düzelmemesi ile
karekterizedir.
9. VARĠANT (PRĠNZMETAL) ANGĠNA: Variant
angina pectoris fiziksel eksersiz ve emosyonel
stresle ilişkili değildir, kişi istirahat halinde iken
ortaya çıkar. Ataklar çok ağrılı olabilir ve
genellikle geceyarısı ve sabah 8 arasında
görülür. Variant angina koroner arter spazmına
bağlıdır.
10. AMAÇ: Kalbin oksijen ihtiyacını azaltmak, kalbe
daha fazla oksijen gitmesini sağlamak ve
hipoksinin miyokard’da yarattığı zararlı etkileri
önlemek veya azaltmaktır.
11. 1. Koroner arter ve damar yatağında VAZODĠLATASYON
2. Kalbin preĢarj ve postĢarjının azaltılması ve sonuçta
KALBĠN YAPTIĞI ĠġĠN HAFĠFLETĠLMESĠ
3. Kalbin HEMODĠNAMĠĞĠNĠN DÜZELTĠLMESĠ
4. Kalp üzerindeki SEMPATĠK ETKĠNĠN AZALTILMASI
13. Çok LĠPOFĠLĠK ilaçlardır. Kolayca düz kas hücreleri
içine girerler.
Düz kas hücreleri içinde NĠTRĠK OKSĠD (NO) açığa
çıkarırlar.
Meydana gelen NO, damar düz kas hücrelerinde solubl
GUANĠLAT SĠKLAZI aktive ederek hücre içinde sGMP
artıĢına ve buna bağlı olarak VAZODĠLATASYONA
neden olur.
15. ANTĠANGĠNAL ETKĠ MEKANĠZMALARI
1. VEN VE VENÜLLERĠ GENĠġLETEREK kanın PERĠFERDE
GÖLLENMESĠNE neden olurlar.
(Özellikle UFAK dozlarda)
KALBĠN PRE-ġARJI AZALIR
- Myokardın OKSĠJEN TÜKETĠMĠ AZALIR
16. 2. NĠTRATLAR (dozları artırıldığında)
ARTERĠYOLLERĠ de geniĢleterek TPDR’nı
düĢürürler.
Bu sayede sistolde SOL VENTRĠKÜL ÖNÜNDEKĠ YÜK,
dolayısı ile,
KALBĠN POST-ġARJI AZALIR
17. Bu etkileri sonucunda;
- Ortalama KAN BASINCINI DÜġÜRÜRLER.
- Kalbin OKSĠJEN TÜKETĠMĠNĠ AZALTIRLAR.
18. - Yağda çözünürlükleri YÜKSEK ilaçlardır.
- Cilt ve mukozadan kolay absorbe olurlar.
Bu nedenle ORAL, SUBLĠNGUAL ve TRANSDERMAL
yoldan da kullanılabilirler.
- ORAL uygulama sonrası, ĠLK GEÇĠġTE
ELĠMĠNASYON oranları YÜKSEKTĠR. Dolayısı ile
SĠSTEMĠK BĠYOYARARLANIMLARI DÜġÜK ilaçlardır.
19. -Stabil ve stabil olmayan A. PEKTORĠS KRĠZĠNĠ geçirmede
BĠRĠNCĠ SIRA ilaçlardır.
Profilaktik olarak nöbetlerin sıklığını azaltır, ekzersize
toleransı arttırırlar.
- Angina ile birlikte HĠPERTANSĠYON varsa,
BETA BLOKÖRLER veya KALSĠYUM KANAL BLOKERLERĠ
tercih edilir.
20. - Uzun süre devamlı kullanıldıklarında
VAZODĠLATÖR etkilerine TOLERANS geliĢir.
- GeliĢen toleransın derecesi kiĢiler arasında
farklılık gösterir.
21. Etkili oldukları EN UFAK DOZLARDA
kullanılması.
Günlük VERĠLĠġ SIKLIĞININ mümkün olduğu
kadar AZALTILMASI gerekir.
22. Uzun süreli Nitrat kullanılması sonrası ilacın birden
kesilmesi REBOUND VAZOKONSTRĠKSĠYONA neden
olabilir.
SONUÇTA,
Ġstirahat halinde ortaya çıkan ANGĠNA AĞRILARI
ve AKUT MYOKARD ĠNFAKTÜSÜ gözlenebilir.
23. Ġ.V. yoldan kullanılırken TOLERANS geliĢmesini
ÖNLEMEK için
Dozun 40 mikrogramın ÜSTÜNE ÇIKMAMASI,
NitrogliserinSĠZ bir periyod bırakılması önerilir.
SORPSĠYON olayının ÖNLENMESĠ için
POLĠETĠLEN ĠNFÜZYON SETĠ kullanılmalıdır.
24. Eliminasyon yarılanma ömrü 45 dakikadır.
SUBLĠNGUAL yoldan 5-15 mg dozunda kullanılır.
Etki Nitrogliserinden daha GEÇ baĢlar,
ancak daha UZUN sürer.
ORAL yoldan günde 3 defa 20-40 mg nöbetlerin önlenmesi
Ġçin KRONĠK olarak kullanılabilir.
Ġ.V. ĠNFÜZYON (2-10 mg/saat), TRANSDERMAL SPREY
Ģeklinde preparatları da mevcuttur.
25. ANTĠANGĠNAL etkisi DĠNĠTRAT’dan daha GÜÇLÜdür.
Sistemik biyoyararlanımı TAMA yakındır.
DĠNĠTRATdan daha UZUN etki sürelidir.
26. Nitrat benzeri etki yapan Sidnonimin türevi bir ilaçtır.
Hem ARTER, hem de VENLERĠ GEVġETĠR.
GUANĠLAT SĠKLAZ’ı aktive eder.
27. Kan basıncında ileri derecede DÜġME ve buna bağlı
olarak SENKOP geliĢebilir (Alkol, nitratların hipotansif
etkisini potansiyelize eder).
Refleks olarak TAġĠKARDĠ’ye neden olurlar.
Vazodilatasyona bağlı olarak yüz ve boyunda kızarma
yapabilirler (FLUSHING).
Vazodilatasyona bağlı olarak ZONKLAYICI TĠPTE BAġ
AĞRISI’na neden olabiliirler.
28. Aköz hümör salgısını ve göz içi basıncını yükseltirler
Vücutta oluĢturdukları NĠTRĠT iyonunun hemoglobini
methemoglobine oksitlemesi nedeni ile
METHEMOGLOBĠNEMĠ yaparlar.
GLOKOM NÖBETĠ
SĠYANOZ
30. NĠTRATLAR Angina Pectoris tedavisinde
BETA-BLOKÖRLER ile kombine edilerek kullanılabilirler.
Bu kombinasyon sonucunda;
-BETA BLOKÖRLER, nitratların neden olduğu
refleks taĢikardiyi önlerler.
-NĠTRATLAR ise, beta-blokerlerin neden olduğu
diyastol-sonu ventrikül basıncındaki artmayı düzeltirler.
32. Kalpteki BETA-1 Adrenerjik reseptörleri BLOKE
ederek kalp üzerindeki sempatik tonusu azaltır veya
ortadan kaldırırlar.
Sonuçta;
- Kalbin ATIġ HIZI AZALIR
- Kalbin KONTRAKTĠLĠTESĠ AZALIR
- Kalbin DEBĠSĠ AZALIR
- Sistemik KAN BASINCI AZALIR
33. Kalbin OKSĠJEN GEREKSĠNĠMĠ önemli ölçüde DÜġÜRÜLÜR.
Kalp hızındaki azalma sonucunda;
Koronerlerin diyastolde dolma süresini uzatır
Myokardın perfüzyon olanağını artırırlar
Ancak bu olumlu etkilerine karĢın,
34. BETA-2 reseptörleri de BLOKE ettikleri için;
Damarlardaki geniĢletici sempatik tonusu da
ortadan kaldırırlar.
Arteriolar rezistansı
Stenozlu arter segmentinde büzülme
Sol ventrikül diastol sonu basıncını
Koroner
Kan
Akımı
35. Kronik stabil anginada
Nöbet sıklığını
Efor kapasitesini
2. sırada
Proflaksi tedavisinde yalnız veya kombine
Stabil olmayan anginada
MI tedavisinde
MI sonrası sekonder proflakside
Reinfarksiyon insidansını
Ġnfarktus sonrası mortalite riskini
37. Ciddi bradikardi
Ciddi hipotansiyon
Orta veya ağır sol ventrikül yetmezliği
Periferik doku hipoperfüzyonu belirtileri
Atrio-ventriküler ileti bozuklukları
Ağır kronik obstruktif veya akut
bronkospastik akciğer hastalığı
Hasta sinüs sendromu
38. Sistemik biyoyararlanımları düĢüktür
Ġlk geçiĢ eliminasyonları yüksektir
Bireyler arası büyük değiĢkenlik gösterir
Bir çok ilacın hepatik klirensini azaltır
40. Koroner damar düz kas hücreleri ve myokard
hücrelerinin membranındaki voltaja bağımlı
L-TĠPĠ KALSĠYUM KANALLARINI kapatan ilaçlardır.
Depolarizasyon esnasında hücre içine
KALSĠYUM ĠYONLARININ giriĢini BLOKE ederler.
41. KALSĠYUM KANALLARI
Ġntrasellüler Ca artıĢı
Ca-Kalmodulin kompleksi
Myozin Light Chain Kinaz
aktivasyonu
Myozin LC Myozin LC-PO4 KASILMA
Aktin
KALSĠYUM KANAL
BLOKÖRLERĠ
42. MYOKARDIN OKSĠJEN TÜKETĠMĠ AZALTILIR.
SONUÇTA
Sol ventrikül önündeki YÜK AZALIR.
Periferik ARTERĠYOLLERDE VASODĠLATASYONA bağlı
olarak kan basıncını düĢürürler.
1
43. Vazodilatör etkileri nedeni ile
KORONERLERĠ GENĠġLETĠRLER.
SONUÇTA
ĠSKEMĠK MYOKARDIN KANLANMASINI
ARTTIRIRLAR.
2
44. Özellikle VERAPAMĠL ve kısmen de DĠLTĠAZEM
myokard üzerindeki depresan etki nedeni ile
NEGATĠF ĠNOTROP ve DROMOTROP etki gösterir.
SONUÇTA,
Kalbin Ġġ YÜKÜ ve buna bağlı olarak OKSĠJEN
TÜKETĠMĠ AZALIR.
3
45. Kronotrop etki: Kalbin atım sayısı üzerine
olan etki
Dromotrop etki: Kalpteki uyarı iletim hızı
üzerine olan etki
Ġnotrop etki: Kalbin kontraktilitesi (kasılma
gücü) üzerine olan etki
47. Oral yoldan absorbsiyonları iyidir
Sistemik biyoyararlanımları düĢüktür
KC’de metabolize edilir
KC Yetmezliğinde doz azaltılmalı
Renal itrah önemsizdir
Böbrek yetm.de doz ayarlanması gerekmez
Bir çok ilaçla farmakokinetik etkileĢme gösterirler
En yaygın önemi olan; Digoksin’in plazma düzeyini
yükseltirler (Nitrendipin ve Verapamil)
48. Koroner dilatörü ve periferik vazodilatör etkilidir.
Kalp üzerindeki depresan etkisi FAZLAdır.
S-A düğümü deprese eder.
A-V iletimi yavaĢlatır.
Sistemik biyoyararlanımı düĢüktür (%10-20).
Plazma proteinlerine % 90 oranında bağlanır.
49. Kronik Stabil Angina ve Vazospastik Angina’da;
-Kriz sayısını azaltır
-Ekzersize toleransı artırır
-Sublingual nitrat alma gereğini azaltır
Stabil Olmayan Angina’da da terapötik değeri vardır.
51. - Sinüs Bradikardisi
- A-V Blok
- Kardiyojenik ġok
- Kalp Yetmezliği
- Kardiyomegali
- Hasta Sinüs sendromunda
KONTRENDĠKE
52. Antidot olarak KALSĠYUM GLUKONAT
i.v. yoldan 1-2 gr dozunda kullanılır.
A-V bloğu düzeltmek için ATROPĠN + BETA AGONĠST
kombinasyonu kullanılır.
53. AMLODĠPĠN, NĠKARDĠPĠN, VD.
Kalp üzerine depresan etkileri DAHA DÜġÜKTÜR.
Damarlar üzerindeki gevĢetici etkileri ise DAHA GÜÇLÜDÜR
Verapamil’den DAHA GÜÇLÜ koroner vazodilatatördür.
Sol ventrikül önündeki yükü DAHA FAZLA AZALTIRLAR.
54. Kronik Stabil Angina’da ve Vazospastik Angina’da
Kriz sıklığını ve
Nitrat kullanma gereksinimini azaltırlar.
Kalp üzerine depresan etkilerinin olmaması nedeni ile
BETA-BLOKÖRLER ile kombinasyona
EN ELVERĠġLĠ kalsiyum kanal blokerleridir.
59. ATP-duyarlı K+ kanallarını aktive eder, Ca
kanalları kapanır intracellular Ca miktarı azalır
sonuçta vazodilatasyon olur.
Nitrat benzeri etkiler
- Hem arter, hem de venlerde vazodilatasyon
Angina proflaksisinde ve uzun süreli
tedavisinde endikedir.
Günde iki kez 10 mg
Diğer antianginal ilaçlarla kombine edilirse
ek semptomatik yarar sağlayabilir.
60. Rho kinaz inhibitörü
Rho kinaz, fosforile myosin birikimine
bağlı olarak vasokonstriksiyonu uyarır.
61. Miyokard hücrelerindeki yağ asit oksidasyonunu
inhibe eder ve myokardın glukozdan faydalanma
oranını artırır. Yani daha az enerji ile daha fazla iş
yapılmasını sağlar.
Anti-iskemik etkisi vardır.
62. Sinüs düğümü hücrelerindeki içe dönük Na+
akımını inhibe ederek kalp hızını azaltır. Kalp
hızının yavaĢlaması koronerlere giden kan
akımının artmasını sağlar.
Beta blokerlerin kontrendike olduğu veya
tolere edilemediği durumlarda kullanılır.
63. Kardiyomyositlerdeki içe dönük Na kanallarını
bloker eder.
Bu kanallar iskemik myokard’da Na-Ca
pompasını aktive ederler ve iskemik hücrelerde
aĢırı Ca konsantrasyonuna neden olurlar. Bu
da iskemik hücrelerin dinlenmesini bozarak
iskemiyi artırır.
64. STABĠL ANGĠNA
Akut krizlerde ve proflaktik olarak NĠTRATLAR
ÖNCELĠKLĠ ilaçlardır.
Nitratlar anginal nöbetleri önlemede yetersiz ise tedaviye
BETA BLOKÖRLER eklenir.
Bu kombinasyonun da yetersiz olması durumunda
DĠHĠDROPĠRĠDĠNLER yalnız veya beta-blokörler ile kombine
edilerek denenebilir.
65. STABĠL OLMAYAN ANGĠNA:
-Kriz esnasında NĠTROGLĠSERĠN ĠNFÜZYONU,
-Kriz sonrası ORAL NĠTRAT tedavisi,
-Gerekli olduğu durumlarda tedaviye BETA BLOKÖRLER
(kardiyoselektif) ve/veya VERAPAMĠL (bazen de DĠLTĠAZEM)
eklenir.