Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
---------------------
NGUYỄN ĐÌNH QUÝ
CHÍNH SÁCH VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, TP. HỒ CHÍ MINH
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
------------------------
NGUYỄN ĐÌNH QUÝ
CHÍNH SÁCH VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, TP. HỒ CHÍ MINH
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Mã số: 8310102
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS VŨ ANH TUẤN

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là kết quả công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, thông tin và kết quả được nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận
khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu
khoa học nào khác. Nếu công trình có sai sót, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm
trước hội đồng và nhà trường.
Tác giả luận văn
Nguyễn Đình Quý

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC HÌNH
DANH MỤC CÁC BẢNG
PHẦN MỞ ĐẦU..................................................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN CHÍNH SÁCH, CÔNG TÁC
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH ........................................................................................ 9
1.1. Khái niệm, đặc điểm của hoạt động du lịch ........................................................... 9
1.2. Chính sách, công tác quản lý nhà nước về du lịch và phân cấp quản lý
nhà nước về du lịch ở cấp Quận ........................................................................................ 16
1.3. Sự cần thiết của quản lý nhà nước về hoạt động du lịch................................ 27
1.4. Kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về du lịch ở một số địa phương .. 28
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY................... 34
2.1. Điều kiện, tiềm năng và thế mạnh của Quận 5 tác động đến du lịch ...... 34
2.2. Tình hình hoạt động du lịch trên địa bàn Quận 5 hiện nay.......................... 44
2.3. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5.. 48
2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn
Quận 5.......................................................................................................................................... 58
Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.................................................................................................................. 63
3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ........................................................................ 63
3.2. Phương hướng, mục tiêu của Quận 5 trong thời gian tới ............................. 65
3.3. Giải pháp và kiến nghị................................................................................................. 66
KẾT LUẬN ............................................................................................................................................ 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC 1
PHỤ LỤC 2
PHỤ LỤC 3

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ASEAN
DL
GDP
KH&CN
LHQ
QLNN
TAT
THPT
TNHH
TW
UBND
UNESCO
UNWTO
VHTT
XHCN
WTO
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Du lịch
Tổng sản phẩm quốc nội
Khoa học và công nghệ
Liên hợp quốc
Quản lý nhà nước
Cơ quan du lịch quốc gia Thái Lan
Trung học phổ thông
Trách nhiệm hữu hạn
Trung ương
Ủy ban nhân dân
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn
hóa của Liên Hợp Quốc
Tổ chức Du lịch thế giới
Văn hóa thể thao
Xã hội chủ nghĩa
Tổ chức thương mại thế giới

DANH MỤC CÁC HÌNH
Biểu đồ 2.1. Số lượt khách quốc tế đến Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017 ....................... 44
Biểu đồ 2.2. Số lượt khách nội địa đến Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017 ........................ 45
Biểu đồ 2.3. Doanh thu du lịch của Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017................................ 48

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượt du khách đến Quận 5 và TP. HCM giai đoạn 2015 - 2017........... 44
Bảng 2.2. Doanh thu từ du lịch của Quận 5 và TP. HCM giai đoạn 2015 - 2017.... 45

1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh có quá trình hình thành và phát triển hơn
300 năm, các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn Thành phố là những dấu ấn về vật
chất và tinh thần phản ánh những giá trị lịch sử, văn hóa của thành phố trong quá
trình khai phá, xây dựng, đấu tranh của nhiều thế hệ cư dân ở vùng đất này trong
tiến trình lịch sử. Cùng theo dòng chảy lịch sử, Quận 5 được hình thành và phát
triển trên vùng đất khá xa xưa - vùng Chợ Lớn. Xưa và nay Quận 5 luôn được coi là
một trung tâm thương mại quan trọng của Thành phố; Quận 5 không chỉ là một
trung tâm sản xuất, kinh doanh, thương mại mà còn là một trong những trung tâm
văn hóa của Thành phố, với đời sống văn hóa đa dạng và phong phú. Đến với Quận
5 như được sống trong sự giao lưu, hòa quyện các loại hình văn hóa, giao hòa giữa
nét văn hóa có bề dày lịch sử với văn hóa hiện đại, dấu ấn của các cộng đồng dân
cư, của lịch sử đã góp phần tạo nên nét đặc sắc về đời sống văn hóa Quận 5.
Tự hào một Quận 5 năng động về kinh tế, phong phú về văn hóa, càng tự hào
hơn khi Quận 5 có đến 19 di tích được công nhận trong đó có 11 di tích cấp quốc
gia và 8 di tích cấp thành phố. Trong đó, quận có ba di tích lịch sử văn hóa: Chùa
Thiên Tôn - cơ sở nội thành, là nơi tiếp tế nuôi quân và là nơi bảo vệ các cán bộ
Khu ủy Sài Gòn - Gia Định trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ;
Ngô nhà số 5 Châu Văn Liêm - di tích Nhà lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh là nơi
Bác dừng chân trước khi ra đi tìm đường cứu nước; Khu di tích trại giam Bệnh viện
Chợ Quán - là nơi đồng chí Trần Phú bị giam giữ và hi sinh. Có 6 Hội quán lớn
thuộc các nhóm ngôn ngữ được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia:
Chùa Bà Tuệ Thành, Chùa Ông Nghĩa An, Nhị Phủ Miếu, Chùa Bà Quỳnh Phủ,
Chùa Bà Ông Lăng, Chùa Bà Hà Chương, Nhà thờ tổ thợ bạc Lệ Châu Hội quán,
Đình Minh Hương, Hội Quán Nghĩa Thuận,… Các di tích kiến trúc nghệ thuật cấp
thành phố gồm: Đình Tân Kiểng, Từ đường Họ Lý, Từ đường Phước Kiến, Hội

quán Tam Sơn, Hội quán Phước An, Trường THCS Hồng Bàng, Trường THPT
chuyên Lê Hồng Phong,… Đó là những di sản có giá trị về mặt lịch sử, chính trị -

2
xã hội, là bản sắc văn hóa dân tộc, là những dấu ấn của thời gian, của lịch sử, là tài
sản vô giá của nhân dân được sáng tạo và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Ngoài ra,
Quận 5 cũng là một trong những Quận của thành phố có nét văn hóa rất riêng về ẩm
thực, các món ăn truyền thống của người Hoa. Bên cạnh đó, Quận 5 cũng là nơi tập
trung các phố chuyên doanh truyền thống điển hình như: Phố Lồng đèn, Phố Đông
y, Phố vàng, bạc, trang sức, đá quý,… Các trung tâm thương mại lớn tại Quận 5 có
được hình thành từ rất sớm và luôn nhộn nhịp, tấp nập: Trung tâm Thương mại An
Đông Plaza, Thuận Kiều Plaza, Chợ Kim Biên, Chợ Hòa Bình,…
Chính vì các đặc điểm trên, Quận 5 có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển du
lịch trên địa bàn. Thời gian qua, Ban Thường vụ Quận ủy Quận 5 đã ban hành Chương
trình hành động 04-CTrHĐ/QU về việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quận 5
lần thứ XI về “Phát huy tiềm năng và lợi thế của Quận 5, từng bước xây dựng và phát
triển dịch vụ du lịch trên địa bàn giai đoạn 2015 đến 2020”. Chương trình nhằm mục
đích phát triển du lịch đồng thời với việc duy trì và phát huy các giá trị văn hóa trên địa
bàn quận, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Phát triển du lịch tham quan di tích
lịch sử, di tích kiến trúc, các hoạt động văn hóa lễ hội; du lịch mua sắm, thưởng thức
ẩm thực, chữa bệnh. Tập trung đầu tư, tu bổ các công trình kiến trúc, các di tích lịch sử,
di tích văn hóa của quận, nâng cao chất lượng các chương trình nghệ thuật, hoạt động
lễ hội truyền thống của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn quận; xác lập, quảng bá
danh mục địa chỉ ẩm thực đặc sắc. Xây dựng môi trường du lịch thân thiện, an toàn.
Bên cạnh đó, không ngừng phát huy tính sáng tạo, tư duy đẩy mạnh công tác tuyên
truyền, giới thiệu về những nét văn hóa đặc sắc trên địa bàn Quận 5 đến người dân
trong nước và khách quốc tế. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân về giữ
gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; về vấn đề vệ sinh môi trường, mỹ quan
đô thị; văn hóa trong lối sống và ứng xử nhằm xây dựng một hình ảnh điểm đến Quận 5
văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Phát triển kinh tế thị trường, mở cửa, hội nhập,… đã làm cho du lịch trở thành
“ngành công nghiệp không khói”. Đặc điểm của ngành này là vốn ban đầu không cần
nhiều, điều kiện kinh doanh không cao nhưng đồng vốn quay vòng mang lợi nhuận

3
cao. Với tiềm năng, lợi thế về du lịch của Sài Gòn - Chợ Lớn nói chung, Quận 5 nói
riêng nếu có cách làm hiệu quả, thì kết quả về mặt kinh tế, xã hội do du lịch đem lại là
không nhỏ. Muốn vậy, quản lý hoạt động du lịch, trước hết là quản lý nhà nước là đặc
biệt cần thiết, vì nó bảo đảm cho hoạt động du lịch phát triển bền vững, hiệu quả, an
toàn. Trong bối cảnh ấy, nghiên cứu về chính sách và giải pháp về quản lý nhà nước về
du lịch trên địa bàn Quận 5, TP. Hồ Chí Minh hiện nay là rất cần thiết và cấp bách cả
trong trước mắt và lâu dài để duy trì và phát huy các giá trị văn hóa, nâng cao đời sống,
văn hóa tinh thần của cư dân địa phương. Chính vì vậy, học viên xin chọn đề tài
“Chính sách và giải pháp quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5,
TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn
thạc sĩ để nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước về du lịch và đề xuất một số giải
pháp hoàn thiện chính sách quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan tới đề tài luận văn
Vấn đề nghiên cứu về du lịch và công tác quản lý nhà nước về du lịch ở Việt
Nam đã có rất nhiều nhà nghiên cứu, tác giả đề cập từ cấp quốc gia đến các tỉnh,
thành trong cả nước. Trong đó, có một số công trình nghiên cứu đã đề cập những
khía cạnh khác nhau của hoạt động du lịch như: Tổ chức lãnh thổ du lịch của Lê
Thông, Nguyễn Minh Tuệ (1998) tổng quan cơ sở lý luận của tổ chức lãnh thổ du
lịch, khái quát sự phân hóa lãnh thổ du lịch Việt Nam và giới thiệu các vùng du lịch
Việt Nam; cuốn Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam do Phạm Trung Lương
chủ biên đã hệ thống cơ sở lí luận và thực tiễn trong đánh giá tài nguyên và môi
trường du lịch Việt Nam (2011); Tài nguyên du lịch (2007) của Bùi Thị Hải Yến
(chủ biên)… cung cấp những vấn đề lý luận và bức tranh chung về phát triển du
lịch, tài nguyên du lịch Việt Nam; Địa lý du lịch do Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên) và
tập thể tác giả (2010) phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát
triển du lịch, tổ chức lãnh thổ du lịch, các vùng du lịch Việt Nam. Và đặc biệt, đã có
các công trình khoa học của Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch về Cơ sở khoa học

và giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam, Quy hoạch tổng thể phát triển
du lịch vùng Nam Trung Bộ và Nam Bộ đến năm 2020; của Bộ Văn hóa, Thể thao

4
và Du lịch về Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến
năm 2030, Quy hoạch phát triển kinh tế đảo Việt Nam đến năm 2020, … Những
công trình trên đã phân tích cơ sở lý luận cho phát triển du lịch, đánh giá tổng hợp
tài nguyên phục vụ du lịch, dự báo nhu cầu chiến lược phát triển du lịch, đánh giá
hiệu quả kinh tế - xã hội của phát triển du lịch, là những tài liệu quý giá cho quá
trình nghiên cứu của đề tài. Ngoài ra, công tác quản lý nhà nước về du lịch có rất
nhiều luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề quản lý nhà nước về du lịch trên địa
bàn các tỉnh, thành như Hà Nội, Khánh Hòa, Quảng Ninh, Quảng Nam, Bắc
Ninh,…Luận án tiến sĩ Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh của tác giả Trịnh
Đăng Thanh (2004) với đề tài “Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động
du lịch ở Việt Nam”; Luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính của tác giả Đinh Thị
Thùy Liên (2016) với đề tài “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng
Ninh”. Riêng đối với thành phố Hồ Chí Minh, đã có rất nhiều bài viết nghiên cứu về
hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố, tuy nhiên, về công tác quản lý nhà nước về
du lịch trên địa bàn thành phố cũng còn hạn chế. Tất cả các công trình nghiên cứu
trên đã xây dựng nên cơ sở lý luận khá vững chắc về công tác quản lý nhà nước về
du lịch để tác giả có thể tham khảo và nghiên cứu cho đề tài của mình.
Đối với riêng trên địa bàn Quận 5, có một số công trình nghiên cứu tổng hợp
về du lịch trên địa bàn Quận 5 như “Tự hào di sản văn hóa Quận 5” của Phòng Văn
hóa Thông tin Quận 5 cùng một số ấn phẩm cẩm nang du lịch Quận 5; tuy nhiên,
chưa có một đề tài chính thức nào nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước về du
lịch trên địa bàn Quận ngoài các chương trình của các cấp, các ngành trên địa bàn
Quận và một số bài viết trên báo chí bàn về tình hình du lịch trên địa bàn Quận.
Từ đó, tác giả đã tham khảo các công trình khoa học, các bài viết của nhiều tác
giả và chọn nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước cùng với các chính sách về du
lịch trên địa bàn Quận 5. Bên cạnh đó, tác giả có những đề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện chính sách quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên
cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu

5
Nghiên cứu lý luận và thực trạng về hoạt động du lịch và công tác quản lý nhà
nước về du lịch; luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản
lý nhà nước về du lịch trên địa bàn quận nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của
ngành du lịch trên địa bàn Quận 5, TP. Hồ Chí Minh.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Phân tích cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý về hoạt động du lịch nói chung; luận
văn đưa ra khái niệm về du lịch, chính sách quản lý nhà nước về du lịch và các khái
niệm có liên quan; nghiên cứu các tiêu chí và các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình
quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận.
- Điều tra khảo sát, đánh giá thực trạng về du lịch trên địa bàn Quận 5, thành
phố Hồ Chí Minh;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về du
lịch trên địa bàn Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chính sách và công tác quản lý nhà nước
về du lịch trên địa bàn Quận 5. Chính sách của chính quyền Quận 5 về hoạt động du
lịch trên địa bàn quận bao gồm những biện pháp, kế hoạch cụ thể để thực hiện chủ
trương chung về quản lý và phát triển du lịch. Công tác quản lý nhà nước về du lịch
bao gồm tổng thể các hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà
nước thực hiện nhằm đảm bảo hoạt động du lịch phát triển bền vững.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu tình hình hoạt động
du lịch và công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5.
- Giới hạn về không gian: địa bàn Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh.
- Giới hạn về thời gian: Tác giả tập trung nghiên cứu tình hình du lịch và
công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh

tập trung trong 03 năm từ 2015 đến hết năm 2017. Tác giả chọn 03 năm như nguyên
lý tính hiệu quả kinh doanh trong kinh tế học áp dụng vào quản lý nhà nước để có

6
sự so sánh tương quan giữa 03 năm, nhận thấy được sự phát triển chất lượng du lịch
qua từng năm. Bên cạnh đó, số liệu được tác giả sử dụng từ năm 2015 vì năm 2015
là năm thông qua Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quận 5 lần thứ XI về vấn đề “Phát
huy tiềm năng và lợi thế của Quận 5, từng bước xây dựng và phát triển dịch vụ du
lịch trên địa bàn giai đoạn 2015 đến 2020”.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận
văn 5.1. Phương pháp luận
Dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tư
tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam; chính
sách, pháp luật của Nhà nước pháp quyền Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về
công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc, nghiên cứu tài liệu, thu thập, phân
tích tài liệu để thu thập thông tin và hệ thống hóa các công trình nghiên cứu khoa
học có liên quan đến đề tài.
- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp so sánh: sử dụng phương pháp này để so sánh giữa 03 năm,
xem xét năm nào có chất lượng cao nhất, tìm ra nguyên nhân. Bên cạnh đó, phương
pháp này còn được sử dụng để phục vụ xem tình hình hoạt động du lịch các năm,
các địa phương với đặc điểm khách quan khác nhau.
+ Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: phương pháp này được sử dụng để
điều tra, khảo sát nhân dân và du khách trên địa bàn Quận.
+ Phương pháp thống kê: phương pháp này phục vụ cho các số liệu qua các
năm về tình hình du lịch và các số liệu về hoạt động du lịch trên địa bàn Quận.
+ Phương pháp phỏng vấn: sử dụng phương pháp này cho những câu hỏi trực
tiếp, đòi hỏi có chiều sâu; thường sử dụng đối với đối tượng lãnh đạo trong việc đề
ra và thực thi các chính sách về du lịch trên địa bàn Quận.

7
+ Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: tham khảo các ý kiến của các nhà khoa
học, nghiên cứu, các chuyên gia lĩnh vực du lịch, các chính sách du lịch có chuyên
môn, các thầy cô giảng dạy tại trường đại học chuyên ngành liên quan.
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: phương pháp này được sử dụng để làm
nền tảng đề ra các giải pháp để phát huy việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý
nhà nước về du lịch.
+ Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: dùng để xử lý các bảng
số liệu thu thập, khảo sát được.
+ Phương pháp đúc rút kinh nghiệm từ các địa phương và các nước trên thế
giới: học hỏi kinh nghiệm quản lý nhà nước từ các quốc gia trong khu vực Đông
Nam Á nói riêng và Châu Á nói chung và các địa phương trong cả nước.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý về hoạt động du lịch và
công tác quản lý nhà nước về du lịch.
- Luận văn là một trong số ít những công trình đầu tiên nghiên cứu cụ thể về
chính sách, công tác quản lý nhà nước về du lịch và các giải pháp nhằm nâng cao
công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Quận 5.
- Những kiến nghị, đề xuất của tác giả nêu trong luận văn sẽ là tài liệu tham
khảo cho việc đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về
du lịch trên địa bàn Quận 5 giai đoạn hiện nay.
- Luận văn có thể dùng làm tài liệu cho sinh viên, học viên chuyên ngành và
cho các cá nhân quan tâm đến chủ đề nghiên cứu.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận
văn gồm 03 chương:
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN CHÍNH SÁCH, CÔNG
TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH.

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU
LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, TP. HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY.

8
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, TP. HỒ CHÍ MINH TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.

9
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN CHÍNH SÁCH, CÔNG
TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
1.1. Khái niệm, đặc điểm của hoạt động du lịch
1.1.1. Khái niệm du lịch
Du lịch phát triển mạnh ngay từ giữa thế kỷ 19, cho đến ngày nay, nó đã tạo
dấu ấn và trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến. Hiện nay, rất nhiều
nước đánh giá chất lượng cuộc sống dựa trên chỉ tiêu đi du lịch của dân cư trong
nước. Chính vì vậy, khái niệm du lịch xuất hiện ngày càng phổ biến ở các quốc gia.
Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, rất nhiều quốc gia vẫn hiểu khái niệm “Du lịch”
theo nhiều cách hiểu khác nhau và từ nhiều góc độ khác nhau.
Theo quan điểm của Guer Freuler thì “du lịch với ý nghĩa hiện đại của từ
này là một hiện tượng của thời đại chúng ta, dựa trên sự tăng trưởng về nhu cầu
khôi phục sức khoẻ và sự thay đổi của môi trường xung quanh, dựa vào sự phát
sinh, phát triển tình cảm đối với vẻ đẹp thiên nhiên” (Trần Như Đào, 2017).
Kaspar cho rằng du lịch không chỉ là hiện tượng di chuyển của cư dân mà
phải là tất cả những gì có liên quan đến sự di chuyển đó. Chúng ta cũng thấy ý
tưởng này trong quan điểm của Hienziker và Kraff “du lịch là tổng hợp các mối
quan hệ và hiện tượng bắt nguồn từ các cuộc hành trình và lưu trú tạm thời của các
cá nhân tại những nơi không phải là nơi ở và nơi làm việc thường xuyên của họ”
(Trần Như Đào, 2017).
Theo sự tiếp cận của các đối tượng có liên quan đến hoạt động du lịch thì
khái niệm du lịch được hiểu theo nghĩa sau:
Đối với người đi du lịch thì khái niệm du lịch được hiểu như sau: Hoạt động
du lịch chính là việc con người thực hiện một chuyến đi, một cuộc hành trình đến
một địa điểm nào đó không phải nơi cư trú của họ để giải quyết các vấn đề về nhu
cầu được khám phá, được trải nghiệm, thỏa mãn các nhu cầu của cá nhân.
Đối với người kinh doanh du lịch thì khái niệm du lịch được hiểu như sau:

Hoạt động du lịch là việc người kinh doanh du lịch tổ chức các hoạt động, các điều

10
kiện đáp ứng nhu cầu của người đi du lịch, và cuối cùng người kinh doanh du lịch
sẽ thu được lợi nhuận từ các hoạt động trên.
Đối với cộng đồng dân cư thì khái niệm du lịch được hiểu như sau: Hoạt
động du lịch chính là các hoạt động tại địa phương nhằm giúp mang lại nguồn thu
nhập cho dân cư tại địa phương; bên cạnh đó, thông qua hoạt động này, địa phương
còn tăng được danh tiếng về đặc điểm văn hóa và tự nhiên, các ngành nghề truyền
thống giới thiệu rộng rãi cho người dân ở những nơi khác. Tuy mang lại lợi ích
nhưng hoạt động này cũng khiến cho người dân tại địa phương bị một số tác động
về đời sống và môi trường, trật tự xã hội,…
Đối với chính quyền địa phương thì khái niệm du lịch được hiểu như sau:
Hoạt động du lịch chính là tổng hòa các điều kiện về cơ sở hạ tầng và kiến trúc
thượng tầng phục vụ cho khách du lịch; tổng hòa các hoạt động kinh doanh về du
lịch; trong quá trình tham gia du lịch tại địa phương, khách du lịch sẽ tạo điều kiện
để sản phẩm địa phương được giới thiệu rộng rãi hơn; đời sống của người dân từ đó
được nâng cao chất lượng.
Theo Luật Du lịch Việt Nam: “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến
chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá
một năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu,
khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác.” (QH,
2017).
Từ các ý kiến trên, tác giả đưa qua quan niệm khái niệm chung về du lịch:
Du lịch là sản phẩm phi vật chất nhằm thỏa mãn nhu cầu con người về văn hóa,
tinh thần, mở mang hiểu biết,… Du lịch là sự kết hợp giữa các hiện tượng và mối
quan hệ do sự tương tác giữa khách du lịch, doanh nghiệp, chính phủ và cộng đồng
dân cư địa phương trong quá trình thu hút và chào đón khách du lịch.

11
1.1.2. Đặc điểm của các loại hình du lịch
Các loại hình du lịch được phân theo các đặc điểm theo loại hình dịch vụ
trực tiếp thì có các loại sau:
- Các loại hoạt động du lịch liên quan đến dịch vụ du lịch:
+ Dịch vụ thông tin trong hoạt động du lịch. Các hoạt động này bao gồm
tổng hòa các loại hình cung cấp về các thông tin các chuyến hành trình, điểm đếm,
nơi lưu trú, tất cả các đặc điểm kèm các loại dịch vụ của địa phương nơi khách du
lịch đến.
+ Dịch vụ tư vấn trong hoạt động du lịch. Dịch vụ này là việc các khách du
lịch sẽ được thông tin và hướng dẫn trong việc lựa chọn điểm đến, nơi đến kèm các
nhu cầu đáp ứng cho cá nhân khách du lịch khi tham gia các chuyến hành trình.
+ Dịch vụ tổ chức các chương trình trong hoạt động du lịch. Các nhà kinh
doanh du lịch sẽ xây dựng và tổ chức các loại hình chương trình phục vụ cho khách
du lịch.
+ Dịch vụ bán buôn và bán lẻ cho các chương trình du lịch. Khi tham gia
các chuyến du lịch, khách du lịch sẽ được giới thiệu các sản phẩm tại địa phương;
bên cạnh đó, nhà kinh doanh du lịch sẽ bán trọn gói các chuyến du lịch cho khách
du lịch có nhu cầu.
+ Dịch vụ đưa và đón khách du lịch đến các nơi. Dịch vụ này là việc chuẩn
bị các điều kiện về giao thông để đưa đón khách du lịch đến nơi du lịch.
+ Dịch vụ hướng dẫn viên cho hoạt động du lịch. Đây là tổng hòa các hoạt
động của người hướng dẫn viên du lịch phục vụ cho khách du lịch.
+ Dịch vụ tổ chức các chương trình hội nghị, hội thảo, hội chợ, triển lãm.
Các hoạt động này là việc người kinh doanh du lịch xây dựng và tổ chức các
chương trình phục vụ cho các đơn vị, cá nhân có nhu cầu.
Trong quá trình tham gia vào quá trình du lịch, các loại hình dịch vụ du lịch
xuất hiện để đáp ứng nhu cầu của con người, trợ giúp phục vụ cho con người.
- Loại hoạt động thứ hai: quản lý, phát triển các điểm du lịch và sự thu hút
của các điểm du lịch, bao gồm xây dựng, quản lý và vận hành.

12
Các hoạt động thương mại tại các điểm du lịch bao gồm ba nhóm sau:
+ Các nhóm du lịch tự nhiên sử dụng cảnh quan thiên nhiên trở thành một
điểm du lịch hấp dẫn. Nhóm du lịch này tập trung vào việc quảng bá điều kiện tự
nhiên đến cho du khách.
+ Nhóm sử dụng di tích lịch sử và các giá trị văn hóa trở thành một điểm du
lịch hấp dẫn. Nhóm này sẽ quảng bá về các công trình kiến trúc nghệ thuật văn hóa,
mang giá trị lịch sử đến cho du khách.
+ Tổ chức các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội theo nguyện vọng
và mong muốn của khách hàng để tạo nên một điểm thu hút du lịch.
- Loại hoạt động thứ ba: tổ chức các cơ sở phục vụ hoạt động du lịch, bao
gồm việc tạo lập, quản lý và vận hành các cơ sở du lịch và các loại hình sau đây:
+ Tất cả các điều kiện về chỗ ở và nghỉ ngơi dành cho khách du lịch (khách
sạn, nhà nghỉ, biệt thự, nhà ở cho thuê, nhà gỗ, khu cắm trại,...).
+ Cung cấp cho khách du lịch các điều kiện về thực phẩm, đồ uống (nhà
hàng, quán bar, ...).
+ Các điều kiện về dịch vụ chăm sóc sức khỏe và điều trị được cung cấp
cho khách du lịch (massage, spa, nước khoáng, bùn, thể dục, châm cứu, thực phẩm
và đồ uống,…).
+ Cung cấp cho khách du lịch các cơ sở giải trí (hình thức nghệ thuật, vũ
trường, phòng karaoke, trò chơi điện tử, ...).
+ Cung cấp cho khách du lịch các phương tiện vận tải hành khách đến các
điểm du lịch (bao gồm máy bay, tàu, thuyền, ô tô, đường sắt và các phương tiện
khác).
+ Khách du lịch được cung cấp các trung tâm, hoạt động thể thao (sân golf,
sân tennis, phòng tập thể dục đa năng, hồ bơi, sân thể thao, thể thao dưới nước, hàng
hải, hàng không,...).

13
1.1.3. Các yếu tố tác động đến du lịch
1.1.3.1. An ninh chính trị, an toàn xã hội
An ninh chính trị, an toàn xã hội cho khách du lịch, đóng vai trò quan trọng
trong việc thúc đẩy du lịch, và là nhân tố quan trọng tạo nên sự thành bại của ngành
du lịch.
An ninh quốc gia bảo đảm và an toàn sẽ tạo môi trường thuận lợi cho sự ổn
định của đất nước và du khách. Đất nước có bầu không khí chính trị hòa bình và
thân thiện sẽ kích thích sự phát triển của du lịch quốc tế. Chiến tranh dân sự, chiến
tranh xâm lược liên quan đến nhiều loại thiết bị gây hại sẽ phá hủy các hoạt động du
lịch, đặc biệt là phá hủy tài nguyên du lịch, công trình kiến trúc của nghệ thuật do
con người sáng tạo ra. Ngoài ra, một thế giới bất ổn chính trị, xung đột chủng tộc và
tôn giáo ảnh hưởng đến sự phát triển của du lịch, có nghĩa là du lịch không thực
hiện “sứ mệnh” thật sự của hoạt động du lịch, gây ra sự hoài nghi, tâm lý lo lắng, sợ
hãi cho du khách. Ngoài ra, thiên tai cũng có tác động tiêu cực đến phát triển du
lịch. Chúng ta có thể thấy Nhật Bản là một quốc gia giàu có và xinh đẹp, nhưng vẫn
bị động đất, gây khó khăn cho sự phát triển du lịch, ngành du lịch phát triển vẫn còn
thụ động.
Do đó, để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước,
sự phối hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh và các hoạt động du lịch cũng như
các lĩnh vực kinh tế khác đóng vai trò vô cùng quan trọng.
1.1.3.2. Kinh tế
Trong quá trình phát triển hoạt động du lịch tại một quốc gia, các điều kiện
thuộc lĩnh vực kinh tế sẽ góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy các điều kiện phục
vụ cho hoạt động du lịch của quốc gia đó ngày càng bền vững và phát triển hơn nữa.
Không những thế, một khi hoạt động du lịch phát triển thì nó sẽ mang lại nguồn lợi
to lớn cho đất nước, thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
Theo các chuyên gia kinh tế của Hội đồng Kinh tế và Xã hội của Liên Hiệp
Quốc, một quốc gia có thể phát triển một ngành du lịch mạnh mẽ nếu bản thân nước

14
này sản xuất phần lớn của cải cho quốc gia mình, phục vụ phần lớn của cải vật chất
cho ngành du lịch của mình.
Bên cạnh đó, sự phát triển của nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm là rất
quan trọng cho sự phát triển của du lịch. Đây là cơ sở quan trọng nhất cho du lịch.
Trong nền kinh tế của đất nước, không thể không đề cập đến việc vận
chuyển. Giao thông vận tải ảnh hưởng đến phát triển du lịch theo hai cách: số lượng
và chất lượng. Sự tăng trưởng về số lượng có nghĩa là mạng lưới vận chuyển đến tất
cả các nơi trên thế giới. Chất lượng giao thông ảnh hưởng đến du lịch ở các khía
cạnh sau: tốc độ, an toàn, thoải mái, giá cả.
Trong quá trình phát triển, du lịch vẫn coi nền kinh tế là một trong những
nguồn lực quan trọng nhất. Tác động của điều kiện kinh tế đến phát triển du lịch thể
hiện bằng nhiều cách khác nhau. Hiểu được điều này là một cách để giúp các nhà
quản lý và du lịch phát triển các chính sách phát triển ngành phù hợp.
Việt Nam đang trở nên hội nhập thế giới nhiều hơn. Bằng chứng là Việt
Nam được bầu là thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp
Quốc trong giai đoạn 2008 - 2009 và đã chính thức đảm nhận chức chủ tịch luân
phiên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc từ ngày 01 Tháng 7 năm 2008 đến ngày
31 tháng năm 2008, trước khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (01/11/2007)
đã tạo ra một chỉ số uy tín rất cao của Việt Nam trên bối cảnh quốc tế. Nhờ có uy tín
cao, chúng ta rất có năng lực trong phát triển kinh tế và có thể thu hút các sự kiện
thể thao lớn trong khu vực, châu lục và thế giới. Và nếu các sự kiện thể thao lớn
được tổ chức, cơ hội phát triển du lịch là rất lớn. Nhờ có du lịch, chúng ta có cơ hội
quảng bá hình ảnh của đất nước trong mọi lĩnh vực và coi đó là đòn bẩy để thu hút
các sự kiện thể thao khác. Trong nước, cuộc sống của người dân ngày càng cao, số
lượng khách du lịch nội địa ở Việt Nam đã gần đạt đến ngưỡng 80 triệu lượt khách
mỗi năm. Điều này cho phép chúng ta nói rằng vì đời sống kinh tế của người dân
ngày càng cao, tiền lương và tiền thưởng là hấp dẫn. Ở cấp quốc gia, nền kinh tế đã

15
phát triển “thay da đổi thịt”, nhiều dự án cao cấp, nhiều khách sạn và khu nghỉ
dưỡng gắn liền với đầu tư nước ngoài. Đây là cơ sở để chúng ta có cơ sở vật chất và
đảm bảo khả năng hoạt động và chào đón du khách quốc tế tham quan.
Vì vậy, một trong những yếu tố quan trọng nhất trong sự xuất hiện và phát
triển của du lịch là tình hình kinh tế chung. Sự phát triển của nền kinh tế là tiền đề
của sự ra đời và phát triển của ngành du lịch.
1.1.3.3. Văn hóa
Trình độ học vấn cao góp phần vào sự phát triển của du lịch. Phần lớn
những người tham gia hoạt động du lịch là những người có trình độ giáo dục nhất
định, đặc biệt là những người đi du lịch nước ngoài. Bởi vì họ thích khám phá cảnh
quan, di tích lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc hoặc, chính xác hơn là nghiên cứu tài
nguyên, điểm đến du lịch liên quan tác động đến họ. Ở những nước trình độ dân trí
cao, số lượng người đi du lịch ra nước ngoài đang tăng lên đều đặn. Ngoài ra, mức
độ dân số ở nước sở tại, nơi khách hàng cũng phải chú ý. Mức độ dân trí thấp ảnh
hưởng đến sự phát triển của du lịch, gây nên các tệ nạn tác động đến hoạt động du
lịch như ăn xin, ăn cắp, ép khách mua hàng, cướp giật.
Sự phát triển của du lịch phải mang dấu ấn của con người, bằng sự khôn
ngoan, cách cư xử, trí tuệ của mình, con người đưa ra các biện pháp phát triển hoạt
động du lịch một cách phù hợp. Một đất nước giàu tài nguyên du lịch nhưng nếu
bạn không biết sử dụng trí tuệ con người để thúc đẩy giá trị đầy đủ của tài nguyên,
thì cũng như là “muối bỏ bể”. Ngược lại, lại có các nước nghèo về nguồn lực, tài
nguyên du lịch, nhưng biết phát huy, xúc tiến các biện pháp hợp lý sẽ thu hút một
lượng lớn khách du lịch và ngành du lịch sẽ phát triển một cách bền vững.
1.1.3.4. Đường lối phát triển du lịch
Chính sách phát triển du lịch là chìa khóa cho sự thành công của phát triển
du lịch. Nếu đường lối sai với thực tế, nó có thể bị kìm hãm hoạt động du lịch.
Chính sách phát triển du lịch có hai yếu tố. Đầu tiên là chính sách chung của tổ chức
du lịch thế giới cho các nước thành viên. Thứ hai là chính sách của chính quyền địa
phương. Điều thứ hai có ý nghĩa quan trọng hơn cả vì nó huy động nguồn

16
nhân lực dựa trên thẩm quyền, khả năng thực tế của từng khu vực và quốc gia để
thiết lập các chính sách phù hợp.
Các văn bản hướng dẫn liên quan đến hoạt động du lịch mang tính khoa học
và thực tiễn cho đến nay đã được chuẩn bị từ Đại hội lần thứ 8 bằng chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Luật du lịch ở Việt Nam, được ban
hành vào năm 2005, đã tồn tại và ngành du lịch ở Việt Nam đã được tạo điều kiện
thuận lợi để hoạt động và ngày càng phát triển.
1.1.3.5. Tài nguyên du lịch
Trong sự phát triển du lịch một cách bền vững thì yếu tố không thể thiếu đó
chính là các thành phần xây dựng cho hoạt động du lịch của địa phương, quốc gia
đó. Trong đó, không thể không kể đến tài nguyên du lịch. Tài nguyên du lịch bao
gồm tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn. Bên cạnh đó, tài
nguyên du lịch còn bao gồm cả loại tài nguyên có sự kết hợp giữa tự nhiên và nhân
văn. Để hoạt động du lịch ngày càng mang lại hiệu quả cao thì chúng ta cần lưu ý
đến vấn đề này; không ngừng bảo tồn, xây dựng và tái tạo cho các loại tài nguyên
du lịch đang có.
Tài nguyên du lịch tự nhiên gồm: địa hình, khí hậu, tài nguyên nước, hệ
động thực vật,... Tài nguyên du lịch nhân văn gồm: di tích lịch sử văn hoá, các bảo
tàng, các lễ hội, tiềm năng du lịch gắn với dân tộc học, văn hóa ẩm thực,…
Tất cả những loại hình tài nguyên du lịch trên đều có tác động mạnh mẽ đến
sự phát triển của du lịch, và kết quả mà ngành du lịch mang lại cho địa phương,
quốc gia; và xây dựng các sản phẩm du lịch mang bản sắc riêng của mỗi vùng, mỗi
địa phương, mỗi quốc gia phục vụ cho khách du lịch để tạo hướng đi mới cho ngành
du lịch.
1.2. Chính sách, công tác quản lý nhà nước về du lịch và phân cấp quản lý
nhà nước về du lịch ở cấp Quận
1.2.1. Khái niệm chính sách về du lịch

1.2.1.1. Khái niệm chính sách

17
Theo Từ điển Tiếng Việt, “chính sách” là sách lược và kế hoạch cụ thể
nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình
thực tế mà đề ra.
Theo tác giải Vũ Cao Đàm thì “chính sách là một tập hợp biện pháp được
thể chế hóa, mà một chủ thể quyền lực, hoặc chủ thể quản lý đưa ra, trong đó tạo sự
ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích vào động cơ hoạt động của họ
nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó trong chiến lược phát triển của một hệ
thống xã hội”. (Vũ Cao Đàm, 2011) Theo tác giả thì khái niệm “hệ thống xã hội”
được hiểu theo một ý nghĩa khái quát. Đó có thể là một quốc gia, một khu vực hành
chính, một doanh nghiệp.
Cũng có một định nghĩa khác, chính sách là chuỗi những hoạt động mà
chính quyền chọn làm hay không làm với tính toán và chủ đích rõ ràng, có tác động
đến người dân.
Như vậy, qua nhiều nghiên cứu và phân tích thì: Chính sách là do một chủ
thể quyền lực hoặc chủ thể quản lý đưa ra, được ban hành căn cứ vào đường lối
chính trị chung và tình hình thực tế nhắm đến một mục đích nhất định nhằm thực
hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó; chính sách được ban hành đều có sự tính toán và
chủ đích rõ ràng.
1.2.1.2. Chính sách nhà nước về du lịch
Chính sách nhà nước về du lịch được quy định cụ thể tại Điều 5, Luật Du
lịch năm 2017, cụ thể như sau:
1. Nhà nước có chính sách huy động mọi nguồn lực cho phát triển du lịch
để bảo đảm du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.
2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch được hưởng mức ưu đãi, hỗ trợ đầu
tư cao nhất khi Nhà nước ban hành, áp dụng các chính sách về ưu đãi và hỗ trợ đầu
tư.
3. Nhà nước ưu tiên bố trí kinh phí cho các hoạt động sau đây: điều tra,
đánh giá, bảo vệ, tôn tạo, phát triển giá trị tài nguyên du lịch; lập quy hoạch về du

18
lịch; xúc tiến du lịch, xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia, địa phương; xây dựng
kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển du lịch.
4. Nhà nước có chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho các hoạt động sau đây:
đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ du lịch chất lượng cao; nghiên cứu,
định hướng phát triển sản phẩm du lịch; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du
lịch; đầu tư phát triển sản phẩm du lịch mới có tác động tích cực tới môi trường, thu
hút sự tham gia của cộng đồng dân cư; đầu tư phát triển sản phẩm du lịch biển, đảo,
du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa và sản phẩm du lịch đặc thù
khác; ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại phục vụ quản lý và phát triển du lịch;
Phát triển du lịch tại nơi có tiềm năng du lịch; sử dụng nhân lực du lịch tại địa
phương; đầu tư hình thành khu dịch vụ du lịch phức hợp, có quy mô lớn; hệ thống
cửa hàng miễn thuế, trung tâm mua sắm phục vụ khách du lịch.
5. Nhà nước có chính sách tạo điều kiện thuận lợi về đi lại, cư trú, thủ tục
xuất cảnh, nhập cảnh, hải quan, hoàn thuế giá trị gia tăng và bảo đảm quyền, lợi ích
hợp pháp khác cho khách du lịch.
1.2.2. Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch
1.2.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước
Quản lý nhà nước là hoạt động tổ chức, điều hành của cả bộ máy nhà nước,
là sự tác động, tổ chức của quyền lực nhà nước trên các phương diện lập pháp, hành
pháp và tư pháp. Theo cách hiểu này, quản lý nhà nước là hoạt động của cả ba hệ
thống cơ quan nhà nước: cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp.
Quản lý nhà nước là ảnh hưởng của các chủ thể tác động đến đối tượng thực
hiện các quy định của pháp luật về các vấn đề quản lý, để thực hiện các chức năng
đối nội đối ngoại của nhà nước, quản lý nhà nước chủ quan là dùng quyền lực của
Nhà nước tác động đến đối tượng quản lý.
Theo nghĩa chung nhất, quản lý nhà nước vừa là chức năng, vừa là quyền
hạn và nhiệm vụ của nhà nước, nó được hiểu là việc Nhà nước sử dụng quyền lực

chung đã được thể chế hóa tác động thường xuyên và liên tục đến các quá trình, lĩnh
vực hay quan hệ xã hội nhằm đạt được mục đích quản lý.

19
Chủ thể quản lý nhà nước được định nghĩa bao gồm các bộ phận sau: cơ
quan quản lý nhà nước chức năng, các tổ chức xã hội và cá nhân được nhà nước uỷ
quyền thực hiện công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực du lịch.
Khách thể quản lý nhà nước được định nghĩa cụ thể là trật tự quản lý nhà
nước. Hoạt động quản lý hành chính nhà nước là hình thức hoạt động của nhà nước
được thực hiện trước hết và ủy quyền cho phép cơ quan hành chính Nhà nước thực
hiện nội dung quản lý thuộc lĩnh vực mình được giao nhiệm vụ.
Sự tuân thủ được thể hiện dưới hình thức đảm bảo việc thực hiện có hiệu
quả các văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan quyền lực nhà nước được thực
hiện trên cơ sở pháp luật.
Tính chất điều hành để đảm bảo tuân thủ các văn bản pháp lý của cơ quan
nhà nước. Hoạt động điều hành trong quản lý nhà nước là nội dung cơ bản của việc
thực hiện quyền lực nhà nước.
Quản lý nhà nước có tính toàn diện, phổ biến trên tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, ngoại
giao,…
1.2.2.2. Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch
Xuất phát từ lý luận chung về quản lý nhà nước như trên, chúng ta có thể
hiểu quản lý nhà nước về du lịch là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh liên tục
bằng quyền lực công cộng chủ yếu thông qua pháp luật dựa trên nền tảng của thể
chế chính trị nhất định đối với các quá trình, các hoạt động du lịch nhằm đạt được
hiệu quả và mục tiêu kinh tế - xã hội do nhà nước đặt ra.
Quản lý công du lịch là một chức năng quản lý vĩ mô của du lịch, chứ
không phải là chức năng chủ quản, cũng không phải là chức năng của doanh nghiệp
kinh doanh thay các doanh nghiệp du lịch. Quản lý này được áp dụng bằng cách sử
dụng các công cụ quản lý vĩ mô để giúp các công ty từ các thành phần kinh tế khác
nhau hoạt động trong lĩnh vực du lịch trở nên dễ dàng hơn. Quản lý du lịch của nhà

nước nhằm mục đích điều chỉnh phát triển du lịch theo hướng chung của sự phát
triển của đất nước.

20
Quản lý du lịch do nhà nước quản lý là quá trình thực hiện và điều phối quy
hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm soát các chức năng của hoạt động du lịch trên thị
trường liên quan đến tác động của hệ thống quản lý trên hệ thống. Được quản lý để
đạt được mục tiêu thông qua việc sử dụng các công cụ và chính sách quản lý.
Trong quản lý nhà nước về du lịch có các thành tố sau đây:
- Chủ thể quản lý: là các cơ quan đại diện của Nhà nước hoặc được Nhà
nước trao quyền, ủy quyền. Các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch cấp Trung
ương bao gồm: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Tổng Cục du lịch cùng các vụ
chức năng; Các bộ ngành như: Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước, Bộ Kế hoạch và
đầu tư,... Ở các địa phương trên cả nước, trong cơ cấu bộ máy nhà nước cũng được
quy định cụ thể với các cơ quan chức năng tương tự như ở cấp trung ương như Sở
Văn hóa Thể thao và Du lịch, Sở Du lịch, Sở Tài Chính, Công An,… nhưng chỉ có
chức năng quản lý ở địa bàn và chịu sự chỉ đạo của các cơ quan ngành dọc trong cơ
cấu bộ máy nhà nước trung ương.
- Đối tượng quản lý: là các hoạt động, quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh
vực du lịch như các đơn vị kinh doanh du lịch, khách sạn, khách du lịch,…
1.2.3. Chức năng của quản lý nhà nước về du lịch
Sự khác biệt giữa quản lý nhà nước và quản lý kinh doanh du lịch nằm
trong quyền lực nhà nước được tổ chức, trong đó quy định cụ thể các mối quan hệ
quyền lực và điều chỉnh các mối quan hệ này trong các công cụ khác nhau (công cụ
pháp luật là chìa khóa). Các chức năng cơ bản của quản lý du lịch nhà nước bao
gồm:
Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về du lịch, phát triển và thực
hiện hàng loạt chính sách kinh tế chủ yếu để phát triển du lịch, giới thiệu các chính
sách trong ngành du lịch.
Việc tổ chức thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các văn bản quy phạm
pháp luật, quy chế, chế độ, tiêu chuẩn kinh tế kỹ thuật, quy trình, tiêu chuẩn trong
hoạt động du lịch.

21
Các hoạt động về tổ chức tuyên truyền, quảng cáo du lịch, nghiên cứu và
ứng dụng khoa học, đào tạo và xúc tiến các nhà điều hành, hợp tác quốc tế, bảo vệ
môi trường du lịch,...
Các hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong
hoạt động du lịch, thúc đẩy du lịch nước ta phù hợp với định hướng chung của đất
nước, hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế trong hoạt động du lịch.
1.2.4. Vai trò của quản lý nhà nước về du lịch
Một là, Chính sách, pháp luật của Nhà nước tạo dựng môi trường thuận lợi
và an toàn để du lịch phát triển nhanh và hiệu quả.
Hai là, Có sự điều tiết của nhà nước nhằm đảm bảo phát triển ngành du lịch
phù hợp với định hướng và yêu cầu phát triển tổng thể nền kinh tế quốc dân.
Ba là, Sự quản lý của nhà nước nhằm hạn chế những yếu tố tiêu cực có thể
phát sinh từ hoạt động du lịch.
Bốn là, Cần phải có sự quản lý của Nhà nước nhằm tạo điều kiện cho du
lịch phát triển như các vấn đề về hợp tác quốc tế và vấn đề về thủ tục hành chính
trong du lịch.
1.2.5. Nội dung quản lý nhà nước về du lịch và chính sách phát triển du
lịch
1.2.5.1. Nội dung quản lý nhà nước về du lịch
Theo nhiệm vụ chung thì quản lý nhà nước về du lịch có các nhóm nội dung
sau:
Thứ nhất, nhóm hoạt động quản lý nhà nước là việc tạo môi trường pháp lý
và môi trường xã hội thuận lợi cho phát triển du lịch; các hoạt động du lịch sẽ được
thúc đẩy bởi các điều kiện về pháp lý do các nhà quản lý mang lại.
Thứ hai, nhóm hoạt động xây dựng và tổ chức thực hiện việc định hướng,
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch. Hoạt động du lịch sẽ được thúc
đẩy bởi các chủ trương, chính sách, chương trình do nhóm hoạt động quản lý này
mang lại.

22
Thứ ba, nhóm quản lý nhà nước về hoạt động tuyên truyền, quảng bá du
lịch. Tại nhóm này, hoạt động du lịch sẽ được đẩy mạnh thông qua công tác tuyên
truyền, quảng bá bằng tất cả các hình thức và phương tiện phù hợp.
Thứ tư, nhóm hoạt động quản lý nhà nước về việc tổ chức, quản lý hoạt
động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công
nghệ. Nhóm này bao gồm các nội dung về điều kiện vật chất kỹ thuật và con người
phục vụ cho hoạt động du lịch.
Thứ năm, nhóm hoạt động quản lý nhà nước về việc tổ chức bộ máy quản lý
nhà nước về du lịch, bên cạnh đó còn có sự phối hợp của các cơ quan quản lý nhà
nước trong việc quản lý nhà nước về du lịch.
Tùy theo nhiệm vụ cụ thể, quản lý du lịch nhà nước bao gồm các yếu tố
sau:
Đầu tiên, yếu tố tạo lập và thực hiện cụ thể các chiến lược, kế hoạch, quy
hoạch và các chính sách phát triển du lịch.
Thứ hai, yếu tố xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy
phạm pháp luật và các tiêu chuẩn về môi trường trong hoạt động du lịch.
Thứ ba, yếu tố tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật và thông tin về
du lịch.
Thứ tư, yếu tố tổ chức và quản lý đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực;
nghiên cứu và ứng dụng khoa học và công nghệ.
Thứ năm, yếu tố tổ chức khảo sát và đánh giá các nguồn lực du lịch để xây
dựng kế hoạch phát triển du lịch, xác định các khu du lịch, các điểm du lịch, hành
trình và thành phố du lịch.
Thứ sáu, yếu tố tổ chức thực hiện hợp tác quốc tế về du lịch; Các hoạt động
xúc tiến trong và ngoài nước.
Thứ bảy, quy chế tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch, phối hợp các
cơ quan nhà nước trong quản lý nhà nước về du lịch.
Thứ tám, giao, thu hồi giấy phép, cấp giấy chứng nhận hoạt động du lịch.

23
Thứ chín, kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm
pháp luật về du lịch.
1.2.5.2. Nội dung chính sách phát triển du lịch
Thứ nhất, chính sách của nhà nước là huy động mọi nguồn lực cần thiết cho
phát triển du lịch để ngành du lịch trở thành một ngành kinh tế hàng đầu của đất
nước.
Thứ hai, các doanh nghiệp kinh doanh du lịch (bao gồm tổ chức và cá nhân)
được quyền thụ hưởng các chính sách hỗ trợ và chính sách ưu đãi đầu tư cao nhất
khi tham gia vào quá trình kinh doanh du lịch.
Thứ ba, chính phủ ưu tiên phân bổ kinh phí cho:
- Khảo sát, đánh giá, bảo vệ, tôn tạo và phát triển nguồn lực du lịch.
- Quy hoạch du lịch.
- Đẩy mạnh các hoạt động du lịch, xây dựng nên thương hiệu ngành du lịch
từng vùng, từng địa phương, từng quốc gia.
- Tạo lập nên các điều kiện về cơ sở hạ tầng, các kiến trúc phục vụ cho
ngành du lịch.
Thứ tư, nhà nước phải có các chính sách hỗ trợ các nhà kinh doanh du lịch
và khuyến khích hoạt động du lịch phát triển bao gồm các hoạt động sau đây:
- Nhà nước cần đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật cao phục vụ cho
ngành du lịch và các dịch vụ du lịch.
- Các sản phẩm du lịch được nghiên cứu và đầu tư chất lượng cao hơn.
- Các hoạt động về đào tạo cho nguồn nhân lực phục vụ du lịch và phát
triển nguồn lực này ngày càng cao hơn.
- Đầu tư phát triển các sản phẩm du lịch mới có tác động tích cực đến môi
trường, thu hút sự tham gia của người dân; Đầu tư phát triển các sản phẩm du lịch
hàng hải và đảo, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa và các sản
phẩm du lịch tiêu biểu khác.
- Các hoạt động du lịch được ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào

quy trình quản lý và phát triển du lịch.

24
- Công tác phát triển du lịch ở những vùng, miền, địa phương có tiềm năng
phát triển du lịch trên một loại hình nào đó; sử dụng tài nguyên du lịch địa phương.
- Đầu tư vào việc tạo ra các khu dịch vụ du lịch lớn; hệ thống cửa hàng
miễn thuế, trung tâm mua sắm phục vụ du khách.
Thứ năm, Nhà nước phải có chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi
lại, cư trú, xuất cảnh, nhập cảnh và làm thủ tục hải quan, hoàn thuế giá trị gia tăng
và các quyền khác được bảo lãnh, và lợi ích hợp pháp của khách du lịch.
1.2.6. Phân cấp quản lý nhà nước về du lịch cấp Quận
Theo Luật Du lịch Việt Nam năm 2017, trách nhiệm quản lý du lịch của Ủy
ban nhân dân các cấp (kể cả Ủy ban nhân dân huyện) được giao cho Nhà nước:
Thứ nhất, các nội dung về ban hành hoặc trình, thông tin cho cơ quan nhà
nước có liên quan trong lĩnh vực quản lý nhà nước về du lịch về việc ban hành các
chính sách ưu đãi, khuyến khích và thu hút các nhà đầu tư để khai thác tiềm năng và
lợi thế của du lịch trên địa bàn; bên cạnh đó, hỗ trợ phát triển cho lĩnh vực du lịch
cộng đồng.
Thứ hai, việc quản lý tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân
văn, các trung tâm du lịch, các điểm du lịch, các doanh nghiệp du lịch và hướng dẫn
viên du lịch của khu vực.
Thứ ba, quản lý nhà nước đảm bảo an ninh, trật tự xã hội trên địa bàn; đảm
bảo an ninh, môi trường và an ninh lương thực trong các khu du lịch và các điểm du
lịch, nơi tập trung nhiều du khách.

Thứ tư, quản lý nhà nước trong việc tuyên truyền, phổ biến và nâng cao
nhận thức của người dân tại địa phương để đảm bảo một môi trường du lịch thân
thiện, lành mạnh và văn minh.

25
Thứ năm, quản lý việc tổ chức bố trí các nơi dừng, đỗ cho các phương tiện
giao thông phục vụ cho khách du lịch đã được cấp biển hiệu phương tiện vận tải
khách du lịch trong quá trình tiếp cận các điểm du lịch, cơ sở lưu trú du lịch. Bên
cạnh đó, quản lý việc tổ chức rà soát, lắp đặt các biển báo, biển chỉ dẫn giao thông
trong khu du lịch và điểm du lịch.
Thứ sáu, quản lý việc tổ chức nhận và giải quyết các kiến nghị, khiếu nại
của khách du lịch khi tham gia du lịch.
Thứ bảy, thực hiện các nhiệm vụ khác theo Luật Du lịch vào năm 2017.
Căn cứ Quyết định số 4692/QĐ-UBND ngày 19/9/2015 của Ủy ban nhân
dân thành phố Hồ Chí Minh về việc phê duyệt Đề án phân cấp quản lý nhà nước về
du lịch trên địa bàn Thành phố do Sở Du lịch TP. HCM tổ chức; theo đó, Ủy ban
nhân dân thành phố phân cấp thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân quận, huyện như
sau:
Thứ nhất, Về thực hiện chức năng quản lý nhà nước ngành du lịch ở địa
phương:
- Căn cứ quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Thành phố đã được duyệt,
Ủy ban nhân dân các quận, huyện xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện
quy hoạch phát triển ngành du lịch phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương.
- Lập hồ sơ đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố xem xét, công nhận và
quản lý, khai thác, sử dụng các khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch, các tài
nguyên du lịch ở địa phương.
- Chủ trì triển khai các mô hình, giải pháp bảo vệ an ninh trật tự cho khách
du lịch, vệ sinh môi trường tại các khu, tuyến, điểm du lịch địa phương.
- Tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật du lịch tại địa phương; hướng
dẫn doanh nghiệp và cá nhân trên địa bàn trong việc chấp hành các quy định pháp
luật về du lịch.
- Quản lý hoạt động đối với các đại lý lữ hành.

26
- Quản lý hoạt động của các cơ sở kinh doanh dịch vụ mua sắm và cơ sở
kinh doanh ăn uống phục vụ khách du lịch.
- Quản lý hoạt động của các bãi cắm trại, nhà nghỉ du lịch, nhà ở có phòng
cho khách du lịch thuê (theo Điểm đ, e và g Khoản 1, Điều 17 Nghị định số
92/2007/NĐ-CP) và các cơ sở lưu trú chưa xếp hạng sao tại địa phương.
- Kiểm tra, xử lý các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn trong việc
chấp hành các quy định pháp luật về du lịch; tiếp nhận giải quyết các vụ việc tranh
chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực du lịch theo quy định của pháp luật.
- Phối hợp với Chi cục Thống kê thực hiện chế độ thống kê thông tin kinh
tế (số lượng khách du lịch, thị trường, doanh thu...) trong hoạt động kinh doanh du
lịch trên địa bàn phục vụ công tác báo cáo, dự báo xây dựng kế hoạch phát triển du
lịch và kinh tế ở địa phương.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên du lịch địa phương và phối hợp Sở Du
lịch xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên du lịch của Thành phố.
Thứ hai, Về phối hợp Sở Du lịch giải quyết một số thủ tục hành chính lĩnh
vực du lịch:
Ủy ban nhân dân quận, huyện tổ chức tiếp nhận hồ sơ, thực hiện công tác
kiểm tra, thẩm định và chuyển hồ sơ đến Sở Du lịch để:
- Cấp mới, cấp lại quyết định công nhận nhà nghỉ du lịch.
- Cấp mới, cấp lại biển hiệu đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch đối với cơ
sở kinh doanh dịch vụ ăn uống.
- Cấp biển hiệu đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch đối với cơ sở kinh
doanh dịch vụ mua sắm.
Ngoài ra, Ủy ban nhân dân các quận, huyện căn cứ tính chất, đặc điểm của
ngành du lịch và tình hình thực tiễn địa phương giao Phòng Kinh tế chủ trì, phối hợp
Phòng Văn hóa - Thông tin các quận, huyện thực hiện chức năng tham mưu cho Ủy
ban nhân dân các quận, huyện quản lý nhà nước về du lịch. Việc phân công cán bộ
chuyên trách lĩnh vực du lịch không làm tăng thêm biên chế, số lượng biên chế

27
trong tổng số biên chế của Ủy ban nhân dân Thành phố giao cho Ủy ban nhân dân
quận, huyện.
1.3. Sự cần thiết của quản lý nhà nước về du lịch
1.3.1. Đối với nền kinh tế
Thứ nhất, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, nền kinh tế
của nước ta đã phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng cao; Cơ cấu ngành
ngày càng đa dạng theo hướng phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ. Trong
những năm đổi mới, ngành dịch vụ ở Việt Nam đã phát triển và đóng góp đáng kể
cho nền kinh tế. Trong cơ cấu ngành dịch vụ, ngành du lịch đang ngày càng trở nên
quan trọng, nhất là khi Việt Nam gia nhập cộng đồng quốc tế và tham gia toàn cầu
hóa nền kinh tế.
Thứ hai, trong xu thế ngành kinh tế dịch vụ hiện nay, để du lịch thật sự trở
thành ngành kinh tế mũi nhọn thì một yêu cầu không thể thiếu đó là vai trò của quản
lý nhà nước về du lịch. Thông qua quản lý nhà nước về du lịch, nhà nước sẽ định
hướng cho du lịch sẽ phát triển về mọi mặt với mục tiêu khai thác lợi thế tối đa
nhằm đem lại lợi nhuận đóng góp ngày càng nhiều cho nền kinh tế. Hiện nay, hệ
thống cơ quan quản lý nhà nước về du lịch từ Trung ương tới địa phương đã được
hình thành đồng bộ. Hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước trong ngành du lịch đã
thực hiện thành công quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch, được tạo ra bằng cách
tạo môi trường pháp lý cho du lịch và phát triển các chương trình du lịch, hỗ trợ các
điều kiện phát triển du lịch quy mô từ cấp quốc gia đến địa phương; Tổ chức thực
hiện các chương trình quản lý hệ thống kinh doanh du lịch, phát triển cơ sở hạ tầng
phục vụ du lịch, nâng cao vị thế công tác của ngành du lịch Việt Nam trên trường
quốc tế. Sự phát triển và đóng góp của công tác quản lý du lịch trong phát triển du
lịch ở nước ta là rất quan trọng. Tuy nhiên, trong quá trình đổi mới, nhiều thay đổi
sâu sắc đang được tiến hành, mối quan tâm và cải thiện việc quản lý du lịch của nhà
nước là vô cùng cần thiết.

Thứ ba, ngành du lịch có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập
cho người dân, đóng góp ngày càng nhiều vào tăng trưởng và phát triển kinh tế của

28
nhiều tỉnh, thành phố ở Việt Nam. Vì vậy, việc nâng cao vai trò quản lý của nhà
nước đối với du lịch là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát
triển kinh tế xã hội của nhiều địa phương trong cả nước.
1.3.2. Đối với ngành du lịch
Thứ nhất, quản lý nhà nước về du lịch là tạo ra một môi trường cho công
nghiệp du lịch phát triển và một nhận thức chung trong cộng đồng về ích lợi của
nền công nghiệp này để tìm sự đồng thuận. Tăng cường hoàn thiện công tác quản lý
nhà nước về du lịch trong tình hình mới hiện nay sẽ hạn chế một số thực trạng trong
công tác quản lý theo kiểu “cầm tay chỉ việc”, theo các “kế hoạch thầm kín” thiếu
chủ động và minh bạch sẽ làm cho du lịch khó phát triển.
Thứ hai, Ngành du lịch đã đạt được những kết quả to lớn: số lượng khách du
lịch quốc tế tại Việt Nam đã tăng lên với hơn 30 lần, khách du lịch trong nước tăng
35 lần so với năm 1990. Cơ sở vật chất kỹ thuật của ngành đang tăng về số lượng và
chất lượng. Cộng đồng kinh doanh du lịch ngày càng phát triển. Du lịch đã thực sự
góp phần vào sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Tuy nhiên, trong những
năm gần đây, ngành du lịch gặp nhiều khó khăn do yếu tố khách quan và nội tại.
Trong một thời gian, số lượng khách quốc tế đến Việt Nam đã giảm. Các nhà quản
lý và nhà nghiên cứu nhìn nhận xu hướng hội nhập, toàn cầu hóa, cạnh tranh khốc
liệt và những thay đổi không thể đoán trước trong tình hình quốc tế mở ra nhiều cơ
hội, nhưng có rất nhiều thách thức. Du lịch Việt Nam phải được đổi mới để nắm bắt
cơ hội và đáp ứng những thách thức. Ngoài ra, du lịch tự nó có nhiều thiếu sót mà
một số điểm yếu phải khắc phục. Chính vì vậy, vai trò của công tác quản lý nhà
nước về du lịch và rất cần thiết.
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch ở một số địa phương
1.4.1. Kinh nghiệm một số địa phương trong cả nước
1.4.1.1. Kinh nghiệm tại Thành phố Đà Nẵng

Để đảm bảo hoạt động du lịch phát triển bền vững, cơ quan quản lý nhà
nước; doanh nghiệp du lịch; cộng đồng dân cư Đà Nẵng đã cùng “chung sức, chung
lòng” hướng tới mục tiêu chung: coi khách du lịch là tâm điểm, làm cho khách thỏa

29
mãn và có ý định quay lại trong khi vẫn quan tâm đến việc bảo tồn, tu tạo các nguồn
tài nguyên phục vụ cho phát triển trong tương lai, cụ thể:
Đảm bảo “môi trường du lịch hoàn hảo” với các nội dung: Xây dựng cơ sở
hạ tầng như đường sá, điện, nước, viễn thông, cảng biển…thuận tiện, vẫn đảm bảo
hạn chế tối đa việc quy hoạch cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch có thể
gây ảnh hưởng xấu đến cảnh quan và môi trường của các tuyến, khu, điểm du lịch.
Đảm bảo chính trị ổn định, an ninh trật tự tương đối tốt từ chống chèo kéo, bắt chẹt,
cướp giật…đến hạn chế tối đa việc bán hàng rong bằng nhiều biện pháp. Tích cực
quản lý việc ô nhiễm nguồn nước; quản lý việc ô nhiễm không khí từ chất phát thải
của các phương tiện giao thông và các thiết bị; xác định sức chứa của điểm du lịch
tránh gây tác hại đến môi trường sinh thái; quản lý sự tiêu thụ quá mức các tài
nguyên và quản lý chất thải; đồng thời duy trì tính đa dạng văn hóa, khai thác gắn
liền với bảo tồn. Phát triển các dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, y tế…; cung cấp các
dịch vụ công cộng như vệ sinh môi trường, trang trí đường phố, an toàn vệ sinh thực
phẩm, quản lý, niêm yết giá…để phục vụ tối đa nhu cầu của du khách. Điển hình
như việc “Phủ xanh nhiều hạng mục cây xanh”; hệ thống công viên, vườn hoa, vườn
dạo, thiết chế văn hóa trong khu dân cư tại các quận, huyện đã được triển khai đầu
tư, thi công hình thành các mảng xanh lớn, thực hiện tốt chức năng cải thiện môi
trường và bộ mặt đô thị. Cộng đồng và doanh nghiệp trên địa bàn thành phố thông
qua các phong trào “Tết trồng cây”, “Ngày Chủ nhật Xanh-Sạch-Đẹp”, Cuộc thi
“Mô hình tiêu biểu phát triển cây xanh”… đã phủ xanh nhiều tuyến đường; khu đất
trống không đảm bảo vệ sinh môi trường được thay thế bằng những khu vườn dạo
xanh mát, sạch sẽ. Cộng đồng dân cư được nâng cao nhận thức về văn minh du lịch
và tạo ấn tượng đẹp với du khách trong nước và quốc tế thông qua nhiều hình thức
như tuyên quyền những lợi ích mà du lịch mang lại, ban hành bộ quy tắc ứng xử
trong du lịch quy định đối với các tổ chức, cá nhân và ngành hoạt động, liên quan
đến du lịch phải tôn trọng truyền thống văn hóa, phong tục tập quán địa phương, có
ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội, tuân thủ những quy định tại từng điểm
tham quan. Bên cạnh đó, Đà Nẵng cũng yêu cầu du khách khi đến

30
tham quan phải tôn trọng truyền thống văn hóa, có ý thức giữ gìn, không gây ồn ào,
mất trật tự hoặc nói chuyện quá lớn làm ảnh hưởng đến người xung quanh; không
hái hoa, bẻ cành, chọc ghẹo thú nuôi tại các khu, điểm du lịch và nơi công cộng; tiết
kiệm điện, nước, bảo quản các đồ dùng khi sử dụng các dịch vụ…
“Đặc biệt hóa” sản phẩm du lịch: Với lợi thế về tài nguyên du lịch phong
phú, đa dạng, vị trí địa lý đắc địa, Đà Nẵng đã và đang tận dụng tiềm năng này để
tạo sản phẩm du lịch khác biệt thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Nếu như
trước đây, sản phẩm du lịch được phát triển mang tính đa dạng với mọi loại hình thì
những năm trở lại đây, Đà Nẵng đã làm mới và “đặc biệt hóa” sản phẩm du lịch dựa
trên cơ sở khai thác các tài nguyên du lịch một cách bền vững: du lịch nghỉ dưỡng
biển, nghỉ dưỡng cao cấp với hệ thống các khu nghỉ dưỡng chất lượng cao; du lịch
công vụ hội nghị hội thảo, mua sắm và vui chơi giải trí; Du lịch văn hóa lịch sử; du
lịch sinh thái, làng quê, làng nghề; du lịch đô thị; du lịch chăm sóc sức khỏe chữa
bệnh - làm đẹp.
Một số hoạt động bổ trợ: Nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho
ngành du lịch (quản lý nhà nước về du lịch, quản lý, điều hành, hướng dẫn viên,
buồng phòng, bartender, lái xe…) được tăng cường đào tạo, đào tạo mới và đào tạo
lại, lồng ghép các nội dung đào tạo phù hợp với xu thế phát triển bền vững bằng các
khóa đào tạo định kỳ. Các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch nhận
thức được lợi ích của việc phát triển du lịch bền vững, đã cạnh tranh lành mạnh,
phát huy tối đa vai trò “cầu nối” giữa du khách và Đà Nẵng, cung cấp đầy đủ thông
tin về điểm đến, đảm bảo dịch vụ có chất lượng, uy tín, đáp ứng kỳ vọng của du
khách với mức giá tối ưu.
1.4.1.2. Kinh nghiệm du lịch của thành phố Hà Nội
Hà Nội, trái tim của cả nước, nơi tập trung các cơ quan đầu não về kinh tế,
chính trị, văn hóa, nơi diễn ra các hoạt động chính trị chủ yếu của đất nước. Thủ đô
hơn 1000 năm tuổi với lịch sử lâu đời và truyền thống văn hóa đa dạng và giàu bản

31
sắc, luôn là sự lựa chọn hàng đầu của du khách trong và ngoài nước. Hà Nội, trung
tâm văn hóa - chính trị - kinh tế - xã hội, là thủ đô của cả nước. Đây cũng là một
trong những địa bàn tập trung nhiều giá trị tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn
của vùng Bắc Bộ, trong đó, các giá trị đặc trưng về di sản văn hóa, lịch sử, nghệ
thuật, truyền thống, lễ hội, ẩm thực... đặc biệt hấp dẫn du khách.
Trong những năm qua, với vị thế là thủ đô - “thành phố vì hòa bình” thì
lượng khách du lịch đến với Hà Nội không ngừng tăng. Tốc độ tăng trưởng bình
quân trong giai đoạn 2011 - 2017 đạt 10%/năm (trong đó khách quốc tế tăng
14%/năm, khách nội địa tăng 9,2%/năm).
Theo Quy hoạch phát triển du lịch thành phố Hà Nội, du lịch Hà Nội tập
trung đẩy mạnh, thu hút khách du lịch quốc tế ở các thị trường truyền thống: Nhật
Bản, Hàn Quốc, Úc, Trung Quốc, Đài Loan, Đức, Pháp, khu vực Bắc Mỹ,
ASEAN…; Mở rộng thu hút khách du lịch đến từ các thị trường mới: Trung Đông
và Bắc Âu… Đồng thời, phát triển thị trường nội địa thông qua việc tăng cường liên
kết giữa Hà Nội với các vùng, miền, địa phương trong cả nước.
Có thể thấy, du lịch Hà Nội trong đã thu hút lượng lớn khách du lịch trong
nước và quốc tế, một số lý do phải kể đến: Hà Nội có vị trí và địa thế đẹp, thuận lợi,
là Thủ đô, trung tâm chính trị, kinh tế, vǎn hoá, khoa học công nghệ hàng đầu cả
nước; là đầu mối giao thông quan trọng của cả nước, có sân bay quốc tế Nội Bài; Sự
hấp dẫn về tài nguyên du lịch với các giá trị nổi bật về tài nguyên du lịch nhân văn
đặc biệt là các di tích lịch sử - văn hóa, các làng nghề truyền thống, các lễ hội...
Được nhiều tạp chí du lịch có uy tín trên thế giới đánh giá cao là “điểm hấp dẫn thứ
tư trên thế giới” hay “một trong những thành phố nên đến trong cuộc đời” như Trip
Advisor,... Tuy vậy, để phát triển xứng đáng với tiềm năng du lịch và vị thế là Thủ
đô của cả nước, du lịch Hà Nội luôn tiếp tục phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng phục
vụ khách du lịch, tăng cường các chương trình xúc tiến quảng bá du lịch và đặc biệt
nâng cao chất lượng và nâng tầm đẳng cấp hệ thống sản phẩm du lịch hiện có.

32
1.4.2. Kinh nghiệm của TP. Hồ Chí Minh ở các quận, huyện
Năm 2017, Thành phố tập trung phát triển du lịch đường thủy, đường thủy
nội đô; đồng thời hỗ trợ, thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp, sinh thái, văn hóa
tại các Quận 9, Quận 5, Huyện Củ Chi, Cần Giờ. Thời gian qua, Sở Du lịch thành
phố phối hợp với UBND các quận, huyện, doanh nghiệp lữ hành khảo sát, triển khai
thực hiện các sản phẩm du lịch mới nhằm thu hút du khách. Cùng với đó, hàng loạt
các sự kiện, hoạt động xúc tiến du lịch trong và ngoài nước cũng đã được tổ chức
thiết thực, hiệu quả như Lễ đón khách quốc tế thứ 5 triệu, Lễ hội Áo dài Thành phố,
Ngày hội Du lịch, chương trình xúc tiến, quảng bá du lịch Việt Nam - Thành phố
Hồ Chí Minh tại Liên bang Nga,… Các hoạt động đó đã góp phần tăng cường
quảng bá, giới thiệu về điểm đến du lịch Thành phố Hồ Chí Minh. Sở Du lịch thành
phố tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành, UBND quận, huyện, nâng cao chất
lượng quảng bá, xúc tiến du lịch, hướng đến mỗi tháng tổ chức một sự kiện du lịch;
tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho du khách khi đến tham quan thành phố.
Một số vùng ngoại ô của Thành phố Hồ Chí Minh (Quận 9, Thủ Đức, Cần
Giờ, ...) có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái hoặc du lịch vườn. Hiện nay, Khu
dự trữ sinh quyển Cần Giờ là điểm thu hút khách du lịch thu hút sự chú ý của các
nhà đầu tư và khách du lịch. Nhưng ngành du lịch của thành phố phải có chính sách
đầu tư hợp lý, định hướng phát triển thành khu du lịch sinh thái với các loại hình du
lịch đa dạng: du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch khám phá (văn hóa, công
nghiệp, thiên nhiên). Các điểm du lịch sinh thái và làm vườn như Vườn Cò Thủ
Đức, Vườn Cò Hồng Kỳ, Vườn Thiên Thanh, ... (Quận 9) đã được đầu tư ban đầu
và trở thành điểm tham quan. Các nhà đầu tư trong nước và các tỉnh lân cận trong
những năm gần đây đã tập trung vào việc đầu tư mảng du lịch này. Tuy nhiên, việc
đầu tư du lịch sinh thái hiện nay cũng là kinh doanh tự phát trên một phần của gia
đình nên không mang lại hiệu quả du lịch cao. Du lịch tại thành phố Hồ Chí Minh
nên bao gồm các dự án lớn và đầu tư phát triển du lịch theo hướng này. Ví dụ, xây
dựng các trạm quốc gia với các tính năng quốc gia cụ thể, mở các khu vực phục hồi
khẩn cấp, đầu tư hệ thống thuyền cho khách du lịch chuyên nghiệp, du lịch chuyên

33
nghiệp (thiết kế và giới thiệu sản phẩm mới, thông tin du lịch, tư vấn quản trị, dịch
vụ chuyên nghiệp, …).
Tóm lại, đối với ngành du lịch tại thành phố Hồ Chí Minh, các quận, huyện
nên phát huy thế mạnh của địa phương ở các sản phẩm du lịch để mang đặc sắc
riêng thu hút du khách hơn. Bên cạnh đó, đối với công tác quản lý nhà nước về du
lịch cần tăng cường phát huy hiệu quả để dịch vụ du lịch ngày càng đạt được chất
lượng cao hơn.
Tiểu kết Chương 1
Trong những năm qua, ngành du lịch Việt Nam đã góp phần đáng kể vào sự
phát triển kinh tế xã hội của đất nước và ngày càng khẳng định vị trí và vai trò của
nó trong nền kinh tế quốc gia. Đồng thời, trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, sự
cởi mở và hội nhập quốc tế; ngành du lịch cũng phải đối mặt với những thách thức
lớn, đòi hỏi cải cách và cải thiện quản lý công của ngành, để ngành du lịch trở thành
một ngành kinh tế “mũi nhọn”. Quản lý ngành du lịch của nhà nước vẫn còn hạn
chế và không thực sự tạo ra một môi trường kinh tế, pháp lý và xã hội thuận lợi cho
phát triển du lịch. Sự hạn chế hoặc bất lực của các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn
là sản phẩm du lịch còn hạn chế hoặc các doanh nghiệp du lịch vẫn còn thiếu năng
động, chưa có sự năng động với công tác quản lý nhà nước về lập kế hoạch và thực
hiện quy hoạch, phát triển, phản ánh về cơ chế ngành, xây dựng chính sách, thu hút
đầu tư và đầu tư của thành phố nói chung và quận 5 nói riêng.
Chương 1 tác giả đi sâu nghiên cứu lý luận về công tác quản lý nhà nước về du
lịch và chính sách phát triển nhà nước về du lịch. Luận văn đưa ra một số khái niệm
liên quan về quản lý nhà nước về du lịch và các hoạt động du lịch. Từ đó, đi sâu
nghiên cứu và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về du
lịch trên địa bàn để có cáo nhìn bao quát và toàn diện về vấn đề cần nghiên cứu.

Bên cạnh đó, tác giả phân tích vai trò, sự cần thiết và nêu ra một số kinh
nghiệm từ các quốc gia khác và trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh để từ đó rút ra được
một số bài học kinh nghiệm có thể ứng dụng trên địa bàn Quận 5 nói riêng.

34
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY 2.1.
Điều kiện, tiềm năng và thế mạnh của Quận 5 tác động đến du lịch
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
Quận 5 là một trong 24 quận, huyện trực thuộc thành phố Hồ Chí Minh,
Việt Nam. Hai quận Quận 5 và Quận 6 còn được gọi chung là Chợ Lớn, một khu
trung tâm thương mại lớn nhất của người Hoa ở Việt Nam. Quận 5 có diện tích 4,27
km², dân số tổng cộng 178.615 người, mật độ dân số là 40.875 người/km². Quận 5
là một trong các quận thuộc khu trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh. Tây Bắc giáp
Quận 10 và Quận 11, ranh giới là đường Hùng Vương và đường Nguyễn Chí
Thanh. Phía Đông giáp Quận 1, ranh giới là đường Nguyễn Văn Cừ. Phía Nam giáp
kênh Tàu Hủ, ngăn cách với Quận 8. Phía Tây giáp với Quận 6 bởi đường Nguyễn
Thị Nhỏ, Ngô Nhân Tịnh và bến xe Chợ Lớn. Quận có 15 phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15; trong đó phường 8 là trung tâm của quận.
2.1.2. Điều kiện kinh tế
Quận 5 là một quận ở trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh. Lịch sử hình
thành và phát triển của Quận 5 gắn liền với sự hình thành và phát triển của khu vực
Chợ Lớn và lịch sử hơn 300 năm Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh. Các tuyến
đường chính bắc - nam, đông - tây của thành phố đều đi qua quận. Về kinh tế, Quận
5 được coi là một trung tâm thương mại và dịch vụ quan trọng của thành phố. Thị
trường bán buôn tại khu vực quận bao gồm tất cả các loại doanh nghiệp bán buôn và
bán lẻ tỏa khắp cả nước và các nước láng giềng.
Với Nghị quyết đại hội Đảng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng
“thương mại, dịch vụ, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp” đã đưa Quận 5 từng bước
định hình dáng dấp một trung tâm thương mại dịch vụ lớn của thành phố Hồ Chí
Minh, giúp quận 5 đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế năm sau cao hơn năm

trước. Kinh tế quận 5 duy trì tốc độ tăng trưởng khá; huy động, sử dụng có hiệu quả
các nguồn lực xã hội; thu chi ngân sách đạt kế hoạch. Trong nhiều năm qua, quận

Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc

Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc

Similar to Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc (20)

More from Dịch vụ viết đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149

More from Dịch vụ viết đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Chính Sách Và Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận 5.doc