Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập.

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN VIỆT HOÀI
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA
TỈNH BẮC NINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
THÁI NGUYÊN, NĂM 2023

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN VIỆT HOÀI
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN
ĐA KHOA TỈNH BẮC NINH
Ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 8.34.01.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. Đỗ Thị Hồng Hạnh
THÁI NGUYÊN, NĂM 2023

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu
thực sự của cá nhân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên
cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ:
Đỗ Thị Hồng Hạnh.
Các số liệu, mô hình toán, bảng biểu, đồ thị và những kết quả trong luận
văn là trung thực, các giải pháp đưa ra xuất phát từ thực tiễn nghiên cứu và kinh
nghiệm, chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình, bảo
vệ và công nhận bởi “Hội Đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ kinh tế”
Trường Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên.
Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên.
Thái Nguyên, ngày 27 tháng 12 năm 2018.
NGƯỜI CAM ĐOAN
Nguyễn Việt Hoài

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ
của Ban giám hiệu, các thầy giáo, cô giáo Phòng Quản lý Đào tạo sau Đại học
- Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên; Ban
Giám đốc, cán bộ Sở Y tế Bắc Ninh, Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh và
nhiều cơ quan đơn vị khác...Đặc biệt là sự hướng dẫn tận tình của Tiến sĩ Đỗ
Thị Hồng Hạnh.
Tôi xin chân thành cảm sự giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo, các quý
cơ quan, cùng các bạn đồng nghiệp. Sự giúp đỡ này đã cổ vũ và giúp tôi nhận
thức, làm sáng tỏ thêm cả lý luận và thực tiễn về lĩnh vực luận văn nghiên
cứu.
Đây là công trình nghiên cứu, sự làm việc khoa học và nghiêm túc của
bản thân, song do khả năng và trình độ có hạn nên không thể tránh khỏi
những khiếm khuyết nhất định.
Tôi mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy, cô
giáo và những độc giả quan tâm đến đề tài này./.
Xin trân trọng cám ơn!
TÁC GIẢ
Nguyễn Việt Hoài

vi
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
BHYT Bảo hiểm y tế
BVCL Bệnh viện công lập
BVĐK Bệnh viện đa khoa
CNTT Công nghệ thông tin
ĐVSN Đơn vị sự nghiệp
ĐVSNCL Đơn vị sự nghiệp công lập
KBNN Kho bạc nhà nước
NS Ngân sách
NSNN Ngân sách Nhà nước
QCCTNB Quy chế chi tiêu nội bộ
QLTC Quản lý tài chính
SNCT Sự nghiệp có thu
TCKT Tài chính kế toán
TCTC Tự chủ tài chính
UBND Ủy ban nhân dân
XHH Xã hội hóa

vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Thang đo Likert Scale ..................................................................... 42
Bảng 3.1. Tình hình thực hiện các chỉ tiêu chuyên môn giai đoạn 2015 -2017 ...... 50
Bảng 3.2. Tình hình thực hiện chỉ tiêu lao động tiền lương từ năm 2015
-2017 ............................................................................................. 51
Bảng 3.3. Dự toán thu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh giai đoạn
2015-2017...................................................................................... 54
Bảng 3.4. Nguồn thu từ NSNN tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai
đoạn 2015-2017. ............................................................................ 55
Bảng 3.5. Nguồn thu viện phí tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai
đoạn 2015-2017. ............................................................................ 55
Bảng 3.6. Nguồn thu từ hoạt động kinh doanh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh
Bắc Ninh, giai đoạn 2015-2017. ................................................... 56
Bảng 3.7. Nguồn thu khác tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn
2015-2017...................................................................................... 56
Bảng 3.8. Bảng tổng hợp các nguồn thu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc
Ninh, giai đoạn 2015-2017. ........................................................... 57
Bảng 3.9. Đánh giá thực trạng công tác xây dựng dự toán thu tại bệnh
viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh qua kết quả điều tra .......................... 59
Bảng 3.10. Dự toán chi tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn
2015-2017...................................................................................... 63
Bảng 3.11.Chi thường xuyên tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai
đoạn 2015 - 2017 ........................................................................... 65
Bảng 3.12. Các khoản chi thanh toán cá nhân tại Bệnh viện đa khoa tỉnh
Bắc Ninh, giai đoạn 2015-2017 .................................................... 66

Bảng 3.13. Các khoản chi về hàng hóa dịch vụ tại Bệnh viện đa khoa tỉnh
Bắc Ninh, giai đoạn 2015-2017 .................................................... 67

viii
Bảng 3.14. Các khoản chi khác tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, giai
đoạn 2015-2017 70
Bảng 3.15. Chi thành lập các quỹ tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh,
giai đoạn 2015-2017. 71
Bảng 3.16. Chi không thường xuyên tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh,
giai đoạn 2015-2017. 72
Bảng 3.17. Kết quả thực hiện chi của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh
giai đoạn 2015-2017 73
Bảng 3.18. Đánh giá công tác quản trị các khoản chi tại bệnh viện đa khoa
tỉnh Bắc Ninh qua điều tra 75
Bảng 3.19. Kết quả thực hiện chi của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh
giai đoạn 2015-2017 77
Bảng 3.20. Đánh giá công tác kế toán - quyết toán tại bệnh viện đa khoa
tỉnh Bắc Ninh qua điều tra 78
Bảng 3.21. Đánh giá công tác kiểm tra tài chính tại bệnh viện đa khoa tỉnh
Bắc Ninh qua điều tra 83

ix
DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1. Khung cảnh Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh 2017. ..................... 47
Hình 3.2. Sơ đồ tổ chức Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh. ........................... 49
Hình 3.3. Cơ cấu nguồn thu NSNN cấp và nguồn thu tại đơn vị ................... 58
Hình 3.4. Cơ dự toán chi tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh giai đoạn
2015-2017...................................................................................... 74

1
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ
TÀI CHÍNH TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP
1.1. Cơ sở lý luận về BVCL và quản trị tài chính tại bệnh viện công lập
1.1.1. Bệnh viện công lập và tài chính tại bệnh viện công lập
1.1.1.1. Bệnh viện công lập
a. Khái niệm về bệnh viện công lập
Có rất nhiều quan điểm về bệnh viện công, theo quan điểm hiện đại,
bệnh viện công là một tổ chức y tế của Nhà nước với các đặc trưng sau:
- Bệnh viện là một hệ thống lớn bao gồm rất nhiều yếu tố và nhiều khâu
liên quan chặt chẽ nhau từ khám bệnh, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc.
- Bệnh viện là một tổ chức y tế có chức năng hoạt động chính là khám
chữa bệnh, bao gồm các yếu tố đầu vào là người bệnh, cán bộ y tế, nguồn tài
chính, trang thiết bị, thuốc cần có để chẩn đoán và điều trị. Đầu ra là người
bệnh khỏi bệnh ra viện hoặc phục hồi sức khỏe; hoặc người bệnh tử vong.
Tổng hợp lại, có thể đưa ra khái niệm như sau: Bệnh viện công là cơ sở
y tế do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thành lập, hoạt động chủ yếu bằng
nguồn ngân sách nhà nước, có chức năng khám chữa bệnh, cung cấp các dịch
vụ y tế nhằm mục tiêu bảo đảm sức khỏe cho nhân dân (Viện Chiến lược và
b. Đặc điểm của bệnh viện công lập
- Cơ quan hành chính nhà nước: Là một bộ phận của bộ máy hành
chính nhà nước, được sử dụng quyền lực nhà nước để thực hiện chức năng
quản lý điều hành đối với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

- ĐVSN: Là đơn vị trực thuộc cơ quan hành chính nhà nước, do cơ
quan hành chính nhà nước có thẩm quyền thành lập, thực hiện hoạt động sự
nghiệp, không có chức năng quản lý nhà nước.

7
- ĐVSN có thu: Được thành lập nhằm cung cấp dịch vụ công cho xã hội
không vì lợi nhuận mà vì lợi ích chung có những hoạt động phục vụ lợi ích tối
thiểu cho xã hội, đảm bảo các quyền, nghĩa vụ cơ bản của con người, đảm bảo
cuộc sống bình thường, an toàn. Có tư cách pháp nhân, có con dấu và được
mở tài khoản tại kho bạc nhà nước (KBNN) để phản ánh các khoản kinh phí
trong và ngoài NSNN theo qui định của Luật Ngân sách nhà nước.
c. Chức năng, nhiệm vụ của bệnh viện công lập
Bệnh viện công là có các chức năng, nhiệm vụ chính sau:
- Khám bệnh, chữa bệnh:
+ Bệnh viện là nơi tiếp nhận mọi người bệnh đến cấp cứu, khám bệnh,
chữa bệnh nội trú và ngoại trú theo các chế độ chính sách Nhà nước quy định.
+ Tổ chức khám sức khỏe và chứng nhận sức khỏe theo quy định.
- Đào tạo cán bộ: Bệnh viện là cơ sở thực hành để đào tạo cán bộ y tế.
- Nghiên cứu khoa học: Bệnh viện là nơi thực hiện các đề tài NCKH,
ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào việc khám bệnh, chữa bệnh và
chăm sóc sức khỏe người bệnh.
- Chỉ đạo tuyến: Hệ thống các bệnh viện được tổ chức theo tuyến kỹ
thuật. Tuyến trên có trách nhiệm chỉ đạo kỹ thuật cho tuyến dưới.
- Phòng bệnh: Song song với KCB, phòng bệnh là nhiệm vụ quan trọng
của bệnh viện.
- Hợp tác quốc tế: Theo đúng các quy định của Nhà nước.
- Quản lý kinh tế trong bệnh viện: Thực hiện nghiêm chỉnh các quy
định của Nhà nước về thu, chi ngân sách của bệnh viện từng bước tổ chức
thực hiện việc hạch toán chi phí về KCB trong bệnh viện (Viện Chiến lược và
Chính sách Y tế - Bộ Y tế ,2014).
d. Phân loại bệnh viện công lập
* Phân loại theo tuyến chuyên môn:

- Tuyến Trung ương: Có các BVĐK, chuyên khoa thuộc Bộ Y tế có
chức năng điều trị các tuyến cuối với các can thiệp, chuyên khoa sâu với
những kỹ thuật phức tạp và hiện đại.

8
- Tuyến tỉnh: Gồm các BVĐK, chuyên khoa thuộc tỉnh, thành phố trong
đó có một số bệnh viện đóng vai trò như bệnh viện tuyến cuối của khu vực.
- Tuyến huyện: Gồm các bệnh viện quận, huyện, thị xã là các BVĐK
hoặc đa khoa khu vực liên huyện thuộc tuyến 1 trong hệ thống bệnh viện,
đóng vai trò chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân trong khu vực;
- Các bệnh viện ngoài công lập (tư nhân, dân lập, vốn đầu tư nước
ngoài…) (Viện Chiến lược và Chính sách Y tế - Bộ Y tế ,2014)
* Phân loại theo các nhóm đơn vị sự nghiệp y tế, cụ thể:
- Nhóm 1: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm được toàn bộ
kinh phí hoạt động thường xuyên và kinh phí đầu tư phát triển;
- Nhóm 2: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm được toàn bộ
kinh phí hoạt động thường xuyên;
- Nhóm 3: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần kinh
phí hoạt động thường xuyên;
- Nhóm 4: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp hoặc không có nguồn
thu, kinh phí hoạt động thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ được giao do
ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ [15].
* Phân loại Bệnh viện theo mức độ tự chủ được quy định tại Nghị định
số 16/2015/NĐ-CP
- ĐVSNCL tự đảm bảo chi TX và chi đầu tư;
- ĐVSNC tự đảm bảo chi thường xuyên;
- ĐVSNCL đảm bảo 1 phần chi TX (do giá, phí dịch vụ sự nghiệp công
chưa kết cấu đủ chi phí, được Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp
dịch vụ sự nghiệp công theo giá, phí chưa tính đủ chi phí
- ĐVSNCL do nhà nước đảm bảo chi TX (theo chức năng, nhiệm vụ

được cấp có thẩm quyền giao, không có nguồn thu hoặc nguồn thu thấp)
(Chinh Dương Đăng Chinh 2009).

9
1.1.1.2. Tài chính tại các bệnh viện công lập
a. Tài chính công
* Về thuật ngữ Tài chính: Theo quan niệm phổ biến, Tài chính được
hiểu là: Có biểu hiện bên ngoài là các hiện tượng thu, chi bằng tiền; có nội
dung vật chất là các nguồn tài chính, các quỹ tiền tệ; có nội dung kinh tế bên
trong là các quan hệ kinh tế - quan hệ phân phối dưới hình thức giá trị, quan
hệ tài chính nảy sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính nhằm tạo
lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ (Chinh Dương Đăng Chinh 2009).
* Về thuật ngữ Công hay công cộng:
Xét về ý nghĩa, thuật ngữ Công có thể hiểu trên các khía cạnh: về quan
hệ sở hữu (đối với tài sản, các nguồn tài chính, các quỹ tiền tệ) là sở hữu công
cộng; về mục đích hoạt động: là vì lợi ích công cộng; về chủ thể tiến hành
hoạt động: là các chủ thể công; về pháp luật điều chỉnh: là các Luật công.
Xét về phạm vi, thuật ngữ Công có thể được hiểu trên các khía cạnh:
công trên phạm vi toàn quốc, toàn xã hội, cả cộng đồng; công trong phạm vi
một nhóm người, một tập thể, một tổ chức. Tuy nhiên, trên phạm vi cả quốc
gia, Công cần được hiểu là:
- Toàn quốc, toàn xã hội, cả cộng đồng.
- Loại trừ Công trong phạm vi hẹp của một nhóm người, một tập thể,
một tổ chức.
Những luận giải trên đây cho phép rút ra nhận xét về các đặc trưng của
- Về sở hữu: Các nguồn tài chính, các quỹ tiền tệ trong Tài chính công
thuộc sở hữu công cộng, sở hữu toàn dân mà Nhà nước là đại diện, thường gọi
là sở hữu nhà nước.

- Về mục đích: Các nguồn tài chính, các quỹ tiền tệ trong Tài chính
công được sử dụng vì lợi ích chung của toàn xã hội, của toàn quốc, của cả
cộng đồng, vì các mục tiêu kinh tế vĩ mô, không vì mục tiêu lợi nhuận.

10
- Về chủ thể: Các hoạt động thu, chi bằng tiền trong Tài chính công do
các chủ thể công tiến hành.
- Về mặt pháp luật: Các quan hệ Tài chính công chịu sự điều chỉnh bởi
các “luật công”, dựa trên các quy phạm pháp luật mệnh lệnh - quyền uy.
Từ những phân tích trên có thể có khái niệm tổng quát về Tài chính
công như sau: “Tài chính công là tổng thể các hoạt động thu, chi bằng tiền do
Nhà nước tiến hành, nó phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế nảy sinh trong
quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ công nhằm phục vụ thực hiện các chức
năng của Nhà nước và đáp ứng các nhu cầu, lợi ích chung của toàn xã hội”
(Dương Đăng Chinh, 2009) .
b. Tài chính của bệnh viện công lập
Tài chính của các ĐVSNCL
Các ĐVSN công lập là các đơn vị thực hiện cung cấp các dịch vụ xã hội
công cộng và các dịch vụ nhằm duy trì sự hoạt động bình thường của các
ngành kinh tế quốc dân. Trong quản lý tài chính đối với các ĐVSN công lập ở
nước ta, người ta thường gọi tắt là các ĐVSN công (Y tế, giáo dục….).
Nguồn thu của các ĐVSNCL thường có sự xuất hiện của các nguồn:
NSNN; đơn vị tự thu; nguồn khác. Cá biệt, có một số ĐVSN có số thu khá
lớn, Nhà nước có thể cho các đơn vị này áp dụng chế độ tài chính riêng.
Chủ thể trực tiếp QLTC ở các ĐVSNCL là Thủ trưởng các đơn vị đó.
Tài chính Bệnh viện là tổng thể các hoạt động thu, chi, các nguồn tài
chính chủ yếu như: NSNN và các nguồn thu sự nghiệp của bệnh viện.
Quản trị tài chính Bệnh viện theo nghĩa rộng là sự tác động liên tục có
hướng đích, có tổ chức của các nhà quản lý bệnh viện lên đối tượng và quá
trình hoạt động tài chính của bệnh viện nhằm xác định nguồn thu và các

khoản thu chi theo đúng pháp luật, đúng các nguyên tắc của nhà nước về tài
chính, đảm bảo kinh phí cho mọi hoạt động của Bệnh viện.

11
c. Đặc điểm hoạt động tài chính của bệnh viện công lập
- Được mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng thương mại hoặc KBNN để
phản ánh các khoản thu, chi hoạt động dịch vụ sự nghiệp công không sử dụng
ngân sách nhà nước. Lãi tiền gửi là nguồn thu của đơn vị và được bổ sung vào
Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp hoặc bổ sung vào quỹ khác theo quy định
của pháp luật, không được bổ sung vào Quỹ bổ sung thu nhập;
- Các khoản kinh phí thuộc NSNN, các khoản thu dịch vụ sự nghiệp
công sử dụng NSNN, các khoản thu phí theo pháp luật về phí, lệ phí, đơn vị
mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để phản ánh.
- ĐVSN công có hoạt động dịch vụ được vay vốn của các tổ chức tín
dụng, huy động vốn của cán bộ, viên chức trong đơn vị để đầu tư mở rộng và
nâng cao chất lượng hoạt động sự nghiệp, tổ chức hoạt động dịch vụ phù hợp
với chức năng, nhiệm vụ. Riêng các ĐVSN công tự bảo đảm chi thường
xuyên và chi đầu tư được vay vốn, huy động vốn để đầu tư, xây dựng cơ sở
vật chất theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 12 NĐ 16/2015/NĐ-CP.
1.1.2. Quản trị tài chính tại các Bệnh viện công lập
1.1.2.1. Đặc điểm về quản trị tài chính tại các bệnh viện công lập
Quản trị tài chính bệnh viện là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh
tế bệnh viện và là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản trị tài chính bệnh
viện được coi là hợp lý, có hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý
thích hợp, có tác động tích cực tới các quá trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
nhân dân theo các phương hướng phát triển đã được hoạch định.
Quản trị tài chính bệnh viện công là sự tác động lên các đối tượng và
hoạt động tài chính thông qua quá trình lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các
kế hoạch tài chính, quyết toán và kiểm tra tài chính tại Bệnh viện nhằm xác
định các nguồn thu và các khoản chi để phục vụ nhiệm vụ khám, chữa bệnh,
đào tạo và nghiên cứu khoa học, đảm bảo đủ kinh phí và sử dụng kinh phí một

cách hiệu quả và công bằng, góp phần thực hiện mục tiêu chung của bệnh
viện công (Lê Ngọc Trọng, Lê Hùng Lâm, Trần Thu Thủy, Lê Tiến 2001).

12
Theo nghĩa rộng, quản trị tài chính tại bệnh viện công là việc quản lý
toàn bộ các nguồn vốn, tài sản, vật tư để phục vụ nhiệm vụ khám chữa bệnh,
đào tạo và nghiên cứu khoa học của bệnh viện.
Theo nghĩa hẹp, quản trị tài chính tại bệnh viện công là quản lý các nguồn
thu và các khoản chi bằng tiền của bệnh viện nhằm đảm bảo đủ kinh phí cho hoạt
động của bệnh viện và sử dụng kinh phí một cách hiệu quả và công bằng, góp
phần thực hiện mục tiêu chung của bệnh viện công. Trong luận văn này, quản lý
tài chính bệnh viện được xem xét theo nghĩa hẹp nói trên.
* Đặc điểm về mục tiêu quản trị:
Mục tiêu của quản trị tài chính trong các ĐVSN thuộc lĩnh vực y tế
(BVCL) nhằm thu được lợi ích cao nhất nhưng với chi phí thấp nhất. Tuy
nhiên, mục tiêu của quản trị tài chính trong các đơn vị này cần hướng tới lại
khác về cơ bản so với mục tiêu của quản trị tài chính tư nhân. Lợi ích được tư
nhân quan tâm chủ yếu là lợi ích kinh tế của riêng mình. Trái lại, lợi ích mà
Nhà nước quan tâm phải là lợi ích tổng thể kinh tế - xã hội của cả quốc gia.
- Đặc điểm về nội dung:
Nội dung vật chất của quản trị tài chính là các nguồn tài chính thuộc các
quỹ công. Các nguồn tài chính đó có thể tồn tại dưới dạng tiền tệ hoặc tài sản,
nhưng tổng số nguồn lực tài chính đó là biểu hiện về mặt giá trị, là đại diện
cho một lượng của cải vật chất của xã hội. Sự vận động của các nguồn tài
chính phải ăn khớp với sự vận động của của cải vật chất mới đảm bảo cho sự
phát triển cân đối của nền kinh tế. Điều đó càng có ý nghĩa và cần thiết bởi vì
tổng nguồn lực tài chính thuộc các quỹ công chiếm tỷ trọng lớn trong tổng
nguồn lực tài chính của toàn xã hội.
- Đặc điểm về sử dụng các công cụ quản trị:
Quản trị tài chính trong BVCL và quản trị tài chính tư nhân đều phải
dựa vào pháp luật, kế hoạch, hạch toán...Nhưng việc sử dụng các công cụ này

trong quản trị tài chính BVCL và quản trị tài chính tư nhân là rất khác nhau.
Quản trị tài chính trong BVCL phải tuân thủ pháp luật cả dưới góc độ

13
quản lý Nhà nước, cả dưới góc độ quản lý nghiệp vụ cụ thể. Nhưng quản trị
tài chính tư nhân chỉ phải tuân thủ pháp luật dưới góc độ quản lý Nhà nước,
còn quản lý các nghiệp vụ cụ thể lại theo quy định của chủ đơn vị.
1.1.2.2. Vai trò quản trị tài chính tại Bệnh viện công lập
a. Đối với bệnh viện
Quản lý tài chính trong bệnh viện đóng một vai trò quan trọng trong
công tác KCB vì thông qua QLTC bệnh viện mới phân bổ các nguồn kinh phí
hợp lý tạo điều kiện cho bệnh viện tổ chức các hoạt động trong bệnh viện
được tốt. Chính điều này đảm bảo cho bệnh viện sẽ cung cấp được đa dạng
các loại hình dịch vụ cho người bệnh. Đi đôi với nó bệnh viện sẽ có nhiều
nguồn thu mới bổ sung cho các nguồn thu của bệnh viện.
Nhờ có quản lý tốt tài chính bệnh viện sẽ có kinh phí để tái đầu tư, để
bổ sung cho nguồn nhân lực, thu hút được các thầy thuốc giỏi chuyên môn có
kinh nghiệm, có kinh phí đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại nên có thể
thực hiện được công tác khám bệnh, chuẩn đoán và điều trị tốt hơn. Đồng
thời, nhờ đội ngũ cán bộ y tế giỏi chuyên môn và trang thiết bị tốt, bệnh viện
còn có điều kiện để phát triển hoạt động nghiên cứu y học và đào tạo cán bộ y
tế cho Ngành Y tế.
b. Đối với người bệnh
Khách hàng của bệnh viện chính là những người có nhu cầu KCB.
Mong muốn của người bệnh là làm sao khỏi bệnh với chi phí KCB hợp lý.
Quản lý tốt bệnh viện nói chung và QLTC bệnh viện nói riêng sẽ góp
phần tạo nên sự hài lòng của người bệnh. Bệnh nhân và người nhà bệnh nhân
đến bệnh viện ngoài việc KCB, mua thuốc và các vật dụng khác, họ còn cần
có chỗ ngủ trọ, nơi ăn uống...
Trong điều kiện kinh tế thị trường, tất cả những dịch vụ trên do bệnh
viện cung ứng đều phải được bù đắp chi phí mà người chi trả là bệnh nhân và

những người thanh toán trung gian. QLTC bệnh viện tốt, tính toán hợp lý các
giá cả dịch vụ mà bệnh viện cung ứng cho bệnh nhân sẽ giúp cho người bệnh

14
thoát khỏi bệnh tật với khả năng kinh tế của mình. Chính điều đó góp phần
tạo nên sự hài lòng của người bệnh.
c. Đối với xã hội, người thanh toán trung gian, các Quỹ, và Chính phủ
QLTC bệnh viện còn có tác động trở lại rất lớn đối với các quỹ, người
thanh toán trung gian. Thông thường, trong điều kiện kinh tế thị trường,
những chi phí KCB của người bệnh được người thanh toán trung gian, các
quỹ bảo hiểm chi trả. Việc QLTC bệnh viện tốt, tính toán hợp lý chi phí KCB
sẽ giúp cho người thanh toán trung gian, các Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) chi
trả KCB theo chế độ, đồng thời có khả năng bảo tồn được quỹ.
Như vậy, QLTC bệnh viện giúp cho Bệnh viện ngày càng phát triển,
giúp cho người bệnh thoát khỏi bệnh tật với chi phí hợp lý, giúp cho người
thanh toán trung gian, các quỹ bảo hiểm chi trả KCB theo chế độ và bảo tồn
được quỹ. Điều đó mang lại lợi ích chung cho sự phát triển của xã hội.
1.1.2.3. Nguyên tắc quản trị tài chính tại các bệnh viện công lập
- Nguyên tắc tập trung dân chủ: Đây là nguyên tắc hàng đầu trong
QLTC trong các BVCL, các khoản thu, chi trong QLTC phải được bàn bạc,
công khai nhằm đáp ứng các mục tiêu vì lợi ích chung của cộng đồng.
- Nguyên tắc hiệu quả: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất, hiệu quả
trong QLTC trong các Bệnh viện công lập được thể hiện rõ ràng. Khi thực
hiện các nội dung chi tiêu, Nhà nước luôn hướng tới việc thực hiện các nhiệm
vụ và mục tiêu trên cơ sở lợi ích của toàn ngành. Ngoài ra, hiệu quả kinh tế,
xã hội cũng là thước đo quan trọng để Nhà nước cân nhắc khi ban hành các
chính sách và các quyết định liên quan tới chi tiêu phục vụ cho ngành.
- Nguyên tắc thống nhất: Thống nhất quản trị tài chính theo các văn bản
pháp luật là nguyên tắc không thể thiếu.

- Nguyên tắc công khai, minh bạch: Công khai, minh bạch trong động
viên, phân phối các nguồn lực tài chính là nguyên tắc quan trọng nhằm đảm

15
bảo cho việc quản trị tài chính trong các bệnh viện công lập được thực hiện
thống nhất và hiệu quả.
1.1.2.4. Nội dung quản trị tài chính trong các Bệnh viện công lập
1.1.2.4.1. Quản trị các khoản thu tại Bệnh viện công lập
a. Nội dung các khoản thu
Khoản thu trong các bệnh viện công lập bao gồm các khoản thu sau:
- Kinh phí NSNN cấp:
+ Kinh phí đảm bảo hoạt động thường xuyên;
+ Kinh phí thực hiện nhiệm vụ NCKH;
+ Kinh phí thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ;
+ Kinh phí thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia;
+ Kinh phí thực hiện nhiệm vụ do NN đặt hàng;
+ Kinh phí thực hiện nhiệm vụ đột xuất, tinh giản biên chế;
+ Vốn đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm trang thiết bị, sửa chữa lớn tài
sản cố định phục vụ hoạt động sự nghiệp theo dự án được duyệt;
+ Vốn đối ứng thực hiện các dự án nước ngoài;
+ Kinh phí khác;
- Phần để lại từ thu phí, lệ phí được để lại sử dụng;
- Các khoản thu từ hoạt động SX, KD, DV;
- Các khoản viện trợ, biếu tặng,..
- Nguồn vốn và Lãi được chia từ hoạt động liên doanh, liên kết.
b. Nội dung quản trị các khoản thu
* Đối với khoản thu phí, lệ phí
+ Xác định rõ khoản thu, mức thu phù hợp theo qui định;

+ Về nguyên tắc các khoản thu này nộp hết về NSNN nhưng tuỳ từng
loại mà NN cho phép đơn vị thu được để lại theo tỷ lệ % hoặc 100%, nên cần
xác định rõ ràng tỷ lệ để lại này;

16
+ Tổ chức thực hiện thu, nộp khoa học đảm bảo khả năng kiểm tra,
kiểm soát phân định rõ trách nhiệm của cá nhân tham gia => tránh thất thoát
và bảo đảm lợi ích cho người nộp;
+ Đảm bảo không lạm thu đồng thời sử dụng số thu được để lại đúng
mục đích và theo qui định;
* Đối với khoản thu do ngân sách cấp
+ Xác định đúng, đủ nhằm đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ được giao và
tiết kiệm ngân sách;
+ Phải lập dự toán phù hợp với nhu cầu chi. Theo xu hướng cải cách
tăng dần tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị thì nguồn thu này dần
giảm đi, tăng dần tỷ trọng nguồn thu ngoài NSNN mà vẫn hoàn thành nhiệm
vụ NN giao.
* Đối với các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh
- Thu từ các dịch vụ về KCB, phục hồi chức năng, y tế dự phòng, đào
tạo, nghiên cứu khoa học; thu từ các hoạt động cung ứng lao vụ (đưa đón
bệnh nhân, giặt là, cung cấp đồ ăn... Đảm bảo đủ bù đắp chi phí và có tích luỹ.
* Đối với các khoản thu từ hoạt động liên doanh, liên kết
- Các đơn vị hoàn toàn chủ động và chịu trách nhiệm hoàn trả khi tiến
hành huy động các nguồn vốn cần thiết phục vụ cho hoạt động SXKD;
- Nguồn này chỉ gồm vốn vay từ các cá nhân, các tổ chức kinh tế ngân
hàng, các tổ chức tín dụng dưới hình thức ký kết hợp đồng tín dụng. Không
được phát hành cổ phiếu, trái phiếu và các chứng từ có giá khác;
- Khi khai thác nguồn thu này cần tính đến nhu cầu và chi phí sử dụng.
- Các khoản thu từ liên doanh, liên kết được xác định trên cơ sở thoả

thuận hay kết quả kinh doanh hàng năm để xác định => Đảm bảo tuân thủ
pháp luật và hoàn trả vốn đúng hạn.
*. Đối với các khoản viện trợ

17
- Viện trợ là khoản thu của NSNN. Đơn vị sử dụng nguồn thu này phải
làm thủ tục để cơ quan có thẩm quyền ghi thu, ghi chi: Giấy xác nhận viện trợ
và chứng từ ghi thu, ghi chi NSNN của Bộ Tài chính (là cơ quan duy nhất có
thẩm quyền phát hành các loại giấy tờ này).
c. Quy trình quản trị thu
Quy trình quản trị thu ở các bệnh viện công lập được tiến hành theo
từng năm kế hoạch qua các bước sau:
- Xây dựng kế hoạch dự toán thu.
- Thực hiện kế hoạch thu theo dự toán.
- Quyết toán các khoản thu.
(1) Xây dựng dự toán thu
Khi xây dựng các kế hoạch các khoản thu phải dựa vào các căn cứ sau:
+ Phải dựa vào nhiệm vụ chính trị, xã hội được giao cho đơn vị cũng như
các chỉ tiêu cụ thể, từng mặt hoạt động do cơ quan có thẩm quyền thông báo.
+ Các văn bản pháp lý quy định thu do Nhà nước quy định.
+ Số kiểm tra về dự toán thu do cơ quan có thẩm quyền thông báo.
+ Kết quả phân tích, đánh giá tình hình thực hiện dự toán thu của các
năm trước (chủ yếu là năm báo cáo) và triển vọng của các năm tiếp theo.
Việc xây dựng kế hoạch dự toán thu được thực hiện vào đầu các niên độ
kế toán, do bộ phận TCKT xây dựng, sau đó được công bố trong cuộc họp của
đơn vị thể hiện tính công khai, dân chủ đồng thời có sự đóng góp ý kiến của
các bộ phận khác trong đơn vị cho đầy đủ và phù hợp nhất. Sau đó thủ trưởng
đơn vị sẽ ký bản kế hoạch và chuyển lên cơ quan Nhà nước chủ quản và cơ
quan Nhà nước chuyên trách có thẩm quyền xem xét.
(2) Thực hiện dự toán thu:

Dự toán thu là căn cứ quan trọng để tổ chức thực hiện thu. Trong quá
trình thu, đơn vị phải thực hiện thu đúng đối tượng, thu đủ, tuân thủ các quy

18
định của Nhà nước để bảo đảm hoạt động của đơn vị mình. Quản trị thực hiện
kế hoạch thu theo dự toán phải đảm bảo:
- Đề ra biện pháp và hình thức thu phù hợp nhằm thực hiện thu đúng
mục đích, thu đủ và thu đúng kỳ hạn.
- Trong quá trình thực hiện kế hoạch thu phải tiến hành quản lý, kiểm
tra, kiểm soát toàn diện từ hình thức, quy mô đến các yếu tố quyết định số thu.
- Đảm bảo công bằng xã hội, những người có điều kiện, hoàn cảnh cùng
một đối tượng thu như nhau theo quy định phải đóng góp như nhau.
- Thực hiện nghiêm túc, đúng đắn các chính sách, chế độ thu do cơ
quan có thẩm quyền ban hành.
(3) Quyết toán các khoản thu:
Cuối năm, đơn vị phải giải quyết những vấn đề còn tồn tại trong khâu
tổ chức thu nộp, sau đó tổng hợp, đánh giá tình hình chấp hành dự toán thu đã
được giao, rút ra những kinh nghiệm cho việc khai thác nguồn thu, công tác
xây dựng dự toán và tổ chức thu nộp trong thời gian tới, nộp báo cáo cho cơ
quan quản lý cấp trên.
1.1.2.4.2. Quản trị các khoản chi tại Bệnh viện công lập
a. Nội dung các khoản chi
- Chi thường xuyên: bao gồm các khoản chi sau:
+ Chi hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao;
+ Chi thực hiện công việc, dịch vụ thu phí, lệ phí
+ Chi cho các hoạt động dịch vụ (thực hiện nghĩa vụ với NSNN, trích
khấu hao TSCĐ, chi trả vốn, lãi tiền vay theo qui định của pháp luật.
- Chi thường xuyên có thể được phân chia thành 3 nhóm:
Nhóm 1: Chi thanh toán cho cá nhân.

Nhóm 2: Chi hàng hóa, dịch vụ.
Nhóm 3: Các khoản chi khác.

19
- Chi không thường xuyên: Là các khoản chi nhằm tăng cường cơ sở vật
chất, phục vụ hoạt động của đơn vị, các khoản chi phục vụ nhiệm vụ đột xuất
được giao, các khoản chi đảm bảo ngoài hoạt động thông thường của đơn vị.
Tương ứng với các nội dung thu không TX, bao gồm các khoản chi
thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ; thực hiện chương trình đào tạo
bồi dưỡng cán bộ; thực hiện chương trình, mục tiêu quốc gia; thực hiện nhiệm
vụ do nhà nước đặt hàng; chi vốn đối ứng; chi thực hiện nhiệm vụ đột xuất.
- Căn cứ vào cơ chế quản lý, các khoản chi được chia thành:
+ Chi thực hiện cơ chế tự chủ: Thông thường các khoản chi thường
xuyên được quản lý theo cơ chế này nhằm nâng cao tính tự chủ, chủ động
trong quá trình thực hiện, hiệu quả và tiết kiệm.
+ Chi không thực hiện cơ chế tự chủ: là các khoản chi phải thực hiện
theo đúng chế độ qui định của Nhà nước và các khoản chi theo thoả thuận với
các nhà tài trợ. Thông thường là các khoản chi không thường xuyên.
b. Nội dung quản trị các khoản chi
Đối với các khoản chi thường xuyên
* Các khoản chi thanh toán cá nhân: Chi trả tiền lương, tiền công bao
gồm các khoản chi: Tiền lương, tiền công (lương hợp đồng, công nhật), phụ
cấp lương, các khoản đóng góp (Kinh phí công đoàn, BHYT, BHXH).
Nhìn chung khi thực hiện cơ chế TCTC các đơn vị đã chủ động xác
định quỹ tiền lương làm căn cứ để trích lập các quỹ và xây dựng định mức, cơ
cấu, tỷ lệ chi cho từng nhóm về nội dung chi lương có thể xác định gồm 02
phần: (a) Phần lương cấp bậc, chức vụ, đặc thù, ưu đãi... theo chế độ nhà nước
quy định và (b) phần lương thu nhập tăng thêm cụ thể:
(a) Phần chi này được nhà nước quy định, thực hiện theo công thức, ít

thay đổi theo thời gian đây là nhóm ít liên hệ đến QLTC vì nhóm này không
thay đổi nhiều. Chỉ thay đổi nếu biên chế được phép thay đổi hoặc có sự thay
đổi về chế độ, chính sách (Lương cơ sở, phụ cấp có tính chất như lương ...)

20
(b) Chi trả tiền lương, tiền công (thu nhập tăng thêm): Là nội dung nhạy
cảm, tác động trực tiếp tới người lao động. Là khoản thu nhập mà người lao
động nhận được do kết quả lao động mang lại. Vì vậy nó có tác dụng tạo ra
động lực khuyến khích, nâng cao năng suất và chất lượng lao động.
* Các khoản chi hàng hóa, dịch vụ
- Chi tiền ăn cho Bệnh nhân; Chi phí nghiệp vụ chuyên môn (Thuốc,
máu, hóa chất dịch truyền, y cụ, vật tư tiêu hao...)
- Đây là nhóm quan trọng chiếm tỷ lệ chi cao trên tổng số kinh phí chi
thường xuyên (trên 50%), nhóm này đòi hỏi nhiều công sức về quản lý, liên
hệ chặt chẽ tới chất lượng dịch vụ và hướng đi của đơn vị, còn gọi là nhóm
“mục tiêu” đây là nhóm thiết yếu nhất thực hiện theo yêu cầu thực tế nên nhà
nước ít khống chế sử dụng nhóm này.
- Sửa chữa thường xuyên tài sản cố định;
- Hóa chất chống nhiễm khuẩn.
- Mua sắm mới tài sản cố định.
- Sửa chữa lớn tài sản cố định.
- Chi phí dịch vụ công cộng.
- Thông tin, tuyên truyền (điện thoại, fax)
- Hội nghị nghiên cứu khoa học, sáng kiến, sáng chế, huấn luyện.
Đây là nhóm các đơn vị đều quan tâm khi thực hiện cơ chế TCTC vì
nhóm này chính là nhóm có thể thay đổi bộ mặt của bệnh viện và thay đổi
công nghệ săn sóc bệnh nhân theo hướng phát triển từng thời gian. Nhóm này
có 04 mục tiêu chính:
- Duy trì và phát triển cơ sở vật chất.
- Duy trì và phát triển tiện nghi làm việc

- Duy trì và phát triển trang thiết bị.
- Duy trì và phát triển kiến thức và kỹ năng nhân viên.

21
Nhóm chi bị ràng buộc bởi những quy định nghiêm khắc như: sửa chữa,
mua sắm tài sản cố định... Nhóm này cần được nghiên cứu, chú trọng gia tăng
kinh phí trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
* Các khoản chi khác
- Vật tư văn phòng.
- Công tác phí.
- Chi phí thuê mướn vận chuyển, bốc xếp.
- Chi ấn chỉ, bảo hộ lao động.
- Chi phí khác.
Đây là nhóm kinh phí điều hành bệnh viện. Các đơn vị đã chủ động xây
dựng định mức, quy định cụ thể trong quy chế chi tiêu nội bộ (QCCTNB).
nhóm này chiếm tỷ lệ rất thấp trong cơ cấu chi của các đơn vị, tiết kiệm một
lượng kinh phí không nhỏ dành chi cho các mục khác.
Đối với các khoản chi không thường xuyên
- Chi thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ;
- Chi thực hiện chương trình đào tạo bồi dưỡng cán bộ, viên chức;
- Chi thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia;
- Chi thực hiện các nhiệm vụ do nhà nước đặt hàng;
- Chi vốn đối ứng thực hiện các dự án vốn nước ngoài theo quy định;
- Chi thực hiện các nhiệm vụ đột xuất được cấp có thẩm quyền giao;
- Chi thực hiện tinh giản biên chế theo chế độ do nhà nước quy định;
- Chi đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm trang thiết bị, sửa chữa lớn tài
sản cố định thực hiện các dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
- Chi thực hiện các dự án từ nguồn vốn viện trợ nước ngoài;
- Chi cho các hoạt động liên doanh, liên kết;

- Các khoản chi khác theo quy định (nếu có).
c. Quy trình quản trị các khoản chi

22
(1) Lập dự toán chi:
Là khâu khởi đầu và quan trọng trong quản lý chi NSNN, nó có ý nghĩa
quyết định đến chất lượng và hiệu quả của khâu chấp hành, kế toán và quyết
toán chi NSNN. Khi lập dự toán cần dựa trên những căn cứ sau:
+ Chủ trương của Nhà nước về duy trì và phát triển các hoạt động sự
nghiệp trong từng giai đoạn nhất định.
+ Dựa vào các chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là các
chỉ tiêu có liên quan trực tiếp đến việc cấp phát kinh phí chi ngân sách Nhà
nước kỳ kế hoạch cho các ĐVSNCL.
+ Dựa vào khả năng nguồn kinh phí có thể đáp ứng cho nhu cầu chi tiêu
thường xuyên kỳ kế hoạch.
+ Kết quả phân tích, đánh giá tình hình quản lý và sử dụng kinh phí chi
NSNN kỳ báo cáo sẽ cung cấp các thông tin cần thiết cho việc lập dự toán.
Quá trình lập dự toán chi ngân sách nhà nước được tiến hành theo các
bước cơ bản sau:
Thứ nhất, căn cứ vào dự toán sơ bộ về thu, chi ngân sách Nhà nước kỳ
kế hoạch để xác định các định mức chi tiêu tổng hợp dự kiến ngân sách sẽ
phân bổ cho mỗi đối tượng.
Thứ hai, dựa vào số kiểm tra và văn bản hướng dẫn lập dự toán kinh
phí, các đơn vị dự toán tiến hành lập dự toán gửi đơn vị dự toán cấp trên hoặc
cơ quan tài chính. Căn cứ phân cấp về chi NSNN, cơ quan tài chính ở mỗi cấp
có nhiệm vụ xét duyệt, tổng hợp dự toán kinh phí các đơn vị trực thuộc để
hình thành dự toán chi ngân sách trình cơ quan có thẩm quyền xét duyệt.

Thứ ba, căn cứ vào dự toán chi NSNN đã được cơ quan có thẩm quyền
thông qua, cơ quan tài chính sau khi xem xét điều chỉnh lại cho phù hợp sẽ
chính thức phân bổ dự toán chi NSNN cho mỗi đơn vị.
(2) Thực hiện (chấp hành) dự toán chi ngân sách Nhà nước:

23
Chấp hành dự toán chi NSNN là khâu thứ hai trong chu trình quản lý
NSNN. Trong quá trình sử dụng tài chính theo dự toán cần dựa trên những
căn cứ sau:
+ Dựa vào định mức chi được duyệt của từng chỉ tiêu trong dự toán.
Đây là căn cứ mang tính quyết định nhất trong chấp hành dự toán chi NSNN.
+ Dựa vào khả năng nguồn kinh phí có thể dành cho nhu cầu chi NSNN
trong mỗi kỳ báo cáo. Chi thường xuyên của NSNN luôn bị giới hạn bởi khả
năng huy động của các nguồn thu. Mặc dù các khoản chi thường xuyên đã
được ghi trong dự toán nhưng khi số thu không đảm bảo vẫn phải cắt giảm
một phần nhu cầu chi tiêu. Đây là một trong những giải pháp thiết lập lại sự
cân đối giữa thu và chi NSNN trong quá trình chấp hành dự toán.
+ Dựa vào các chế độ, chính sách chi NSNN hiện hành. Đây là căn cứ
mang tính pháp lý cho công tác tổ chức chấp hành dự toán chi NSNN, bởi lẽ
tính hợp lý của các khoản chi sẽ được xem xét dựa trên cơ sở các chính sách,
chế độ của Nhà nước đang có hiệu lực thi hành. Để làm được điều đó các
chính sách, chế độ phải phù hợp với thực tiễn.
Để đạt được mục tiêu cơ bản của việc tổ chức chấp hành dự toán chi
ngân sách Nhà nước, ĐVSNCL phải đảm bảo phân phối, cấp phát và sử dụng
nguồn vốn hợp lý, tiết kiệm, thông qua áp dụng các biện pháp sau:
+ Trên cơ sở dự toán chi ngân sách đã được duyệt và các chế độ, chính
sách hiện hành, cơ quan chức năng phải hướng dẫn cụ thể, rõ ràng cho các
đơn vị thi hành.
+ Tổ chức các hình thức cấp phát vốn thích hợp với mỗi loại hình đơn
vị, mỗi loại hoạt động và nguồn kinh phí hoạt động, trên cơ sở đó quy định rõ
trình tự cấp phát nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc thống nhất thực hiện.
+ Hướng dẫn các đơn vị thực hiện tốt chế độ hạch toán kế toán theo quy
định. Trên cơ sở đó đảm bảo việc quyết toán kinh phí được nhanh, chính xác,

đồng thời cung cấp các tài liệu có tính chuẩn mực cao cho các cơ quan có
thẩm quyền xét duyệt.

24
+ Cơ quan tài chính phải thường xuyên xem xét khả năng đảm bảo kinh
phí cho nhu cầu chi ngân sách nhà nước để có biện pháp điều chỉnh kịp thời
nhằm thiết lập lại thế cân đối mới trong qua trình chấp hành dự toán.
+ Thường xuyên kiểm tra, giám sát tình hình nhận và sử dụng kinh phí
tại mỗi đơn vị sao cho mỗi khoản chi tiêu đảm bảo theo dự toán, đúng định
mức tiêu chuẩn của Nhà nước, góp phần nâng cao tính tiết kiệm và hiệu quả
trong quản lý chi ngân sách.
(3) Quyết toán chi ngân sách Nhà nước
Quyết toán chi NSNN là khâu cuối cùng trong chu trình quản lý chi tài
chính. Đó là quá trình kiểm tra, rà soát, chỉnh lý lại các số liệu đã được phản
ánh sau một kỳ chấp hành dự toán để phân tích, đánh giá kết quả chấp hành
dự toán, rút ra những kinh nghiệm và bài học cần thiết cho kỳ chấp hành dự
toán tiếp theo. Bởi vậy, trong quá trình quyết toán các khoản chi ngân sách
phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
- Lập đầy đủ các loại báo cáo tài chính và gửi kịp thời cho các cơ quan
có thẩm quyền xét duyệt theo chế độ quy định.
- Số liệu trong báo cáo phải đảm bảo tính chính xác, trung thực. Nội
dung các báo cáo tài chính phải theo đúng nội dung ghi trong dự toán được
duyệt và theo đúng mục lục ngân sách Nhà nước quy định.
- Báo cáo quyết toán năm của các đơn vị dự toán các cấp trước khi
trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phải có xác nhận của Kho
bạc Nhà nước (KBNN) đồng cấp và phải được cơ quan Kiểm toán Nhà nước
kiểm toán.

- Báo cáo quyết toán của các đơn vị dự toán không được để xảy ra tình
trạng quyết toán chi lớn hơn thu [9].

25
1.1.2.5. Các công cụ quản trị tài chính trong các ĐVSNCL thuộc lĩnh vực y tế
a. Hệ thống chính sách pháp luật của nhà nước
Để thực hiện mục tiêu cải cách nền tài chính công, trong đó có nội dung
QLTC đối với các ĐVSN. Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP
thay thế Nghị định 43/2006/NĐ-CP. Các nội dung cơ bản của Nghị định là cơ
sở pháp lý quan trọng để các ĐVSN đổi mới cơ chế QLTC chuyển sang thực
hiện cơ chế mới - cơ chế tự chủ tài chính.
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các ĐVSN thực hiện thống nhất và
đầy đủ cơ chế tự chủ tài chính. Bộ tài chính đã ban hành các văn bản hướng
dẫn thực hiện cụ thể:
Thông tư số 71/2006/TT-BTC ngày 09/8/2006 của Bộ tài chính; Thông
tư số 113/2007/TT-BTC ngày 24/9/2007 sửa đổi thông tư 71/2006/TT-BTC...
Ngoài ra, đối với từng ngành, từng lĩnh vực sự nghiệp, các Bộ, ngành
đều có Thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện cơ chế QLTC đối với các
ĐVSN thuộc lĩnh vực quản lý, đối Đối với lĩnh vực Y tế có Thông tư
15/2007/TT-BYT ngày 12/12/2007 của Bộ y tế hướng dẫn thực hiện quyền tự
chủ, tự chịu trách nhiệm về việc sử dụng tài sản để liên doanh, liên kết hoặc
giúp vốn liên doanh để mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động dịch vụ của
các cơ sở y tế công lập …
Có thể nói, các văn bản trên đã tạo nên hành lang pháp lý quan trọng để
các ĐVSN đổi mới cơ chế quản lý tài chính, thực hiện đầy đủ quyền tự chủ, tự
chịu trách nhiệm. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện Nghị định 16/2015/NĐ-
CP mới ra đời thì các Thông tư hướng dẫn, triển khai còn chậm đã xuất hiện
những khó khăn, vướng mắc, do thiếu tính đồng bộ, chưa cụ thể.
b. Công tác kế hoạch

Lập kế hoạch là quá trình xác định các mục tiêu và lựa chọn các phương
thức để đạt được các mục tiêu đó. Lập kế hoạch nhằm mục đích xác định mục
tiêu cần phải đạt được là cái gì? và phương tiện để đạt được các

26
mục tiêu đó như thế nào? Tức là, lập kế hoạch bao gồm việc xác định rõ các
mục tiêu cần đạt được, xây dựng một chiến lược tổng thể để đạt được các mục
tiêu đã đặt ra, và việc triển khai một hệ thống các kế hoạch để thống nhất và
phối hợp các hoạt động.
Xét trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân thì kế hoạch là một
trong những công cụ điều tiết chủ yếu của Nhà nước. Còn trong phạm vi một
doanh nghiệp hay một tổ chức thì lập kế hoạch là khâu đầu tiên, là chức năng
quan trọng của quá trình quản lý và là cơ sở để thúc đẩy hoạt động sản xuất
kinh doanh có hiệu quả cao, đạt được mục tiêu đề ra.
Tóm lại, chức năng lập kế hoạch là chức năng đầu tiên, là xuất phát
điểm của mọi quá trình quản lý. Bất kể là cấp quản lý cao hay thấp, việc lập ra
được những kế hoạch có hiệu quả sẽ là chiếc chìa khoá cho việc thực hiện một
cách hiệu quả những mục tiêu đã đề ra của đơn vị.
c. Quy chế chi tiêu nội bộ
- QCCTNB được coi là một công cụ QLTC quan trọng, bởi lẽ nó tạo
điều kiện chủ động trong việc quản lý, sử dụng kinh phí sự nghiệp được giao
một cách hiệu quả, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; thúc đẩy việc thực
hành tiết kiệm… thực hiện quyền tự chủ, đồng thời gắn với trách nhiệm của
Thủ trưởng đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện
nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật.
- Việc xây dựng QCCTNB giúp các đơn vị có thể chủ động sử dụng các
nguồn kinh phí đúng mục đích, tiết kiệm và có hiệu quả.
- QCCTNB bao gồm các quy định về chế độ, tiêu chuẩn, định mức thu,
chi theo quy định hiện hành của Nhà nước, đồng thời phù hợp với đặc điểm
tình hình tài chính của đơn vị, áp dụng thống nhất trong đơn vị, là căn cứ để
Thủ trưởng đơn vị điều hành việc sử dụng, quyết toán kinh phí, nhằm sử dụng

kinh phí có hiệu quả và tăng cường công tác quản lý, đảm bảo hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.

27
- QCCTNB được thảo luận dân chủ, công khai rộng rãi trong đơn vị; Có
sự tham gia của các tổ chức chính trị, đoàn thể; có sự nhất trí của tổ chức Công
đoàn; Việc thực hiện Quy chế được kiểm tra, báo cáo tại Hội nghị cán bộ viên
chức hàng năm. Trong quá trình thực hiện, Quy chế được sửa đổi, bổ sung [19].
d. Hệ thống thanh tra, kiểm tra
Kiểm tra, kiểm soát nội bộ là chức năng không thể thiếu của quá trình
quản lý trong đó có quá trình quản trị tài chính. Kiểm tra, kiểm soát nội bộ
phải được thực hiện đồng thời với quá trình thực hiện hoạt động tài chính, để
đảm bảo quy trình quản lý được thực hiện, các quy chế quản trị tài chính
không bị vi phạm hoặc phát hiện kịp thời các hành vi sai phạm để có biện
pháp sửa chữa kịp thời. Cũng có khi, kiểm tra, kiểm soát được thực hiện định
kỳ, cuối mỗi quá trình thực hiện hoạt động để đánh giá hiệu quả hoạt động, rút
ra những điểm hạn chế để khắc phục cho hoạt động tiếp theo.
Hiện nay, kiểm soát nội bộ đang ngày càng được quan tâm với các mục
tiêu đảm bảo sự tin cậy của thông tin, đảm bảo các luật lệ…do đó, phát huy
vai trò của hoạt động kiểm soát nội bộ cũng phù hợp với mục tiêu của quản trị
tài chính trong ĐVSNCL là sử dụng hiệu quả đối với các nguồn lực tài chính.
Đối với quản trị tài chính, kiểm soát nội bộ tập trung vào các nội dung
như:
- Kiểm tra, đánh giá các thông tin kinh tế, tài chính và phi tài chính đã
và đang cũng như sẽ phát sinh trong quá trình hoạt động của đơn vị.
- Xác nhận và báo cáo về chất lượng và độ tin cậy của thông tin quản
trị, thông tin tài chính do các cá nhân, phòng ban, bộ phận và Ban điều hành
báo cáo cho thủ trưởng đơn vị.
- Xác nhận việc tuân thủ pháp luật, tuân thủ Nghị quyết của đơn vị.

- Kiến nghị giải pháp quản lý rủi ro tiềm tàng vốn có và có thể xảy ra
trong tương lai đối với hoạt động của đơn vị.

28
- Kiến nghị giải pháp ngăn ngừa các sai phạm đã và đang xảy ra hoặc
có thể sẽ xảy ra trong đơn vị.
- Khuyến nghị, giám sát thực hiện các giải pháp để chỉnh sửa, khắc
phục sai phạm, rủi ro trong mỗi bộ phận, phòng ban, mỗi quyết định trong
toàn bộ quá trình hoạt động của đơn vị.
e. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính
Như các hoạt động khác, quản trị tài chính tại các BVCL cần phải có
người điều hành, chịu trách nhiệm và người trực tiếp thực hiện. Do đó, tổ
chức bộ máy quản trị tài chính là quá trình xác định các công việc cần phải
làm và những người làm các công việc quản trị tài chính trong đơn vị, định rõ
chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của các cá nhân, bộ phận tham gia công tác
quản trị tài chính cũng như mối liên hệ giữa các bộ phận và cá nhân trong khi
tiến hành công việc, nhằm thiết lập một môi trường thuận lợi cho hoạt động
quản trị tài chính và đạt đến mục tiêu đã đề ra của hoạt động.
Tổ chức bộ máy quản trị tài chính là thực hiện các nội dung cơ bản sau:
- Xác định chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận, cá nhân nhà quản trị
trong bộ máy quản trị tài chính.
- Xác định quyền hạn, trách nhiệm của các bộ phận, cá nhân nhà quản
trị trong bộ máy quản trị tài chính.
- Quy định các mối quan hệ chính thức giữa mọi thành viên và nguồn
lực trong bộ máy quản trị để đạt được mục tiêu.
- Phân chia các nguồn lực trong bộ máy quản trị đơn vị ra thành các
bộ phận và quy định các mối quan hệ về nhiệm vụ, quyền hạn để đạt
được mục tiêu.

Mục tiêu của công tác tổ chức là tạo nên môi trường nội bộ thuận lợi
cho mỗi cá nhân, mỗi bộ phận phát huy được năng lực và sự nhiệt tình của
mình, đóng góp tốt nhất vào sự hoàn thành mục tiêu chung, cụ thể:

29
- Làm rõ nhiệm vụ cần phải tiến hành để đạt được mục tiêu. Xây dựng
bộ máy quản trị tài chính gọn nhẹ và có hiệu lực. Xác định vị trí, vai trò của
từng cá nhân trong tổ chức.
- Xây dựng nề nếp văn hóa của tổ chức.
- Phát hiện và điều chỉnh kịp thời mọi hoạt động yếu kém trong tổ chức.
Phát huy sức mạnh của các nguồn tài nguyên vốn có của tổ chức.
- Tạo thế lực cho tổ chức thích ứng với sự thay đổi của môi trường.
Khi tổ chức bộ máy quản trị tài chính thích hợp và có hiệu quả, phải
tuân thủ các nguyên tắc:
- Thiết lập được sự điều hành và kiểm soát trên toàn bộ hoạt động
quản trị tài chính.
- Thực hiện sự phân chia chia chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và
trách nhiệm cụ thể rõ ràng (hay chính là sự phân quyền).
- Bảo đảm sự độc lập tương đối giữa các bộ phận, cá nhân tức là đảm
bảo nguyên tắc bất kiêm nhiệm giữa các chức năng trong một hoạt động quản
trị tài chính. Nếu không đảm bảo bất kiêm nhiệm sẽ dẫn tới gia tăng hành vi
sai phạm hoặc có sai phạm mà không phát hiện kịp thời.
Theo như trên trình bày, trong các BVCL, chủ thể thực hiện quản trị tài
chính là các nhân viên trong bộ phận TCKT của đơn vị và người chịu trách
nhiệm quản lý, điều hành về hoạt động quản trị tài chính là thủ trưởng của
đơn vị. Tuy nhiên, tất cả các bộ phận, cá nhân trong đơn vị cũng là người
tham gia hoạt động này thường dưới góc độ sử dụng nguồn tài chính. Đồng
thời với nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch trong quản trị tài chính ở
các bệnh viện công lập thì tất cả các cá nhân cũng như tham gia kiểm soát
nguồn tài chính trong đơn vị.

Tổ chức công tác quản trị tài chính trong các ĐVSN nói chung và các
BVCL nói riêng có vai trò hết sức quan trọng. Nếu một bộ máy quản trị tài
chính được thiết lập tốt mà tổ chức công tác quản trị tài chính không tốt thì

30
cũng không thực hiện được mục tiêu đề ra. Hay nói cách khác tổ chức công
tác quản trị tài chính là biểu hiện tính hiệu lực từ đó ảnh hưởng đến chất
lượng của công tác quản trị tài chính trong thực tế tại đơn vị.
1.1.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị tài chính tại bệnh viện công lập
* Các yếu tố khách quan
a. Chính sách, pháp luật của Nhà nước
Trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường nhiều thành phần và
hội nhập quốc tế, Nhà nước đã có nhiều thay đổi trong hệ thống chính sách
trong đó có chính sách tài chính y tế. Những thay đổi này tạo điều kiện thuận
lợi cho các bệnh viện thực hiện hợp tác quốc tế, thu hút nguồn viện trợ nước
ngoài cũng như tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Trong môi trường hội
nhập, bệnh viện có nhiều cơ hội trong việc hợp tác với các tổ chức y tế trong
và ngoài nước, chuyển giao công nghệ và nhận các khoản viện trợ không hoàn
lại từ các tổ chức quốc tế.
Với chính sách XHH y tế, các thành phần kinh tế và các hình thức sở
hữu trong y tế trở nên đa dạng, tạo điều kiện tăng các nguồn lực xã hội để
phát triển y tế. Chính sách này cho phép các bệnh viện đa dạng hoá việc khai
thác các nguồn tài chính nâng cao chất lượng hoạt động khám chữa bệnh và
hoàn thiện QLTC theo hướng công bằng và hiệu quả hơn.
Hệ thống các chính sách y tế nói chung đặc biệt là các chính sách tài
chính áp dụng cho quản lý bệnh viện đã tạo hành lang pháp lý cho bệnh viện
tổ chức thực hiện tốt quản lý tài chính. Chính sách viện phí và BHYT là hai
chính sách tài chính y tế có tác động rõ rệt nhất đến QLTC bệnh viện công.
Về chính sách viện phí: Trước thời kỳ đổi mới, các bệnh viện được Nhà
nước bao cấp hoàn toàn, nhân dân được khám chữa bệnh miễn phí. Bước sang
thời kỳ đổi mới, nguồn NSNN không thể đảm bảo cho công tác chăm sóc sức

khoẻ nên vấn đề tài chính cho các bệnh viện càng trở nên bức xúc. Để có
thêm nguồn kinh phí cho hoạt động khám chữa bệnh, từ năm 1989 Nhà nước

31
đã ban hành chính sách thu một phần viện phí. Chính sách này đã tăng nguồn
tài chính cho hoạt động của các bệnh viện, góp phần nâng cao chất lượng
KCB. Viện phí cũng là một chính sách tăng cường sự tham gia đóng góp của
cộng đồng nhất là các đối tượng có khả năng chi trả từ đó có thêm nguồn ngân
sách để tăng cường khám chữa bệnh cho người nghèo.
Về chính sách bảo hiểm y tế được triển khai ở Việt Nam từ năm 1993
và trong những năm qua đã tạo nhiều thuận lợi cho QLTC bệnh viện công.
b. Trình độ phát triển kinh tế-xã hội
Tăng trưởng kinh tế những năm gần đây tương đối cao và ổn định; Cơ
sở hạ tầng phát triển mạnh mẽ; Lạm phát được kiềm chế; Đầu tư cho y tế nói
chung, đặc biệt là cho các bệnh viện tăng nhiều; Chi từ NSNN cho y tế hàng
năm chiếm khoảng trên 1% GDP; Tình trạng đói nghèo được cải thiện. Tất cả
những yếu tố nói trên tạo cơ hội tăng nguồn kinh phí cho hoạt động của bệnh
viện công, có tác động tích cực đến QLTC bệnh viện.
Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội của, trình độ và mức sống của đại
đa số nhân dân được nâng lên so với trước thời kỳ đổi mới. Nhu cầu KCB,
chăm sóc sức khoẻ tăng nhanh về số lượng và đòi hỏi cao hơn về chất lượng.
Mặt khác, mặc dù nền kinh tế tăng trưởng tương đối mạnh song do xuất
phát điểm thấp, lại chưa thực sự vững chắc, các lĩnh vực xã hội khác như vấn
đề giáo dục, việc làm, an sinh xã hội, môi trường cũng đòi hỏi cấp bách phải
chi rất nhiều, dẫn đến đầu tư cho ngành y tế còn chưa tương xứng. Do mức
sống người dân nói chung còn thấp nên khả năng thu phí để tái đầu tư mở
rộng bệnh viện công còn rất hạn chế. Việc xác định các đối tượng nghèo

không có khả năng chi trả chi phí khám chữa bệnh để thực hiện các chế độ ưu
đãi còn rất khó khăn.
* Các yếu tố chủ quan

32
a. Phương hướng chiến lược phát triển của bệnh viện
Phương hướng chiến lược phát triển bệnh viện quyết định trực tiếp tới
hoạt động tài chính cũng như QLTC của bệnh viện. Do đó, bệnh viện phải xác
định được chính xác, đúng đắn phương hướng chiến lược phát triển của mình
để từ đó xây dựng các mục tiêu và giải pháp QLTC phù hợp.
Ngày nay để đáp ứng nhu cầu về chăm sóc sức khỏe của nhân dân đang
ngày càng tăng lên trong điều kiện nền kinh tế thị trường hội nhập và toàn cầu
hóa, phần lớn các bệnh viện công ở nước ta đều xây dựng chiến lược phát
triển theo hướng tăng trưởng, đầu tư tài chính cả về chiều rộng và chiều sâu.
b. Đội ngũ nhân lực chuyên môn
Nói cho cùng thì con người là nhân tố trung tâm và quyết định sự thành
công của bệnh viện. Đặc biệt do đặc thù của bệnh viện là cung cấp các dịch
vụ phục vụ cho chăm sóc sức khoẻ con người nên yếu tố nhân lực của bệnh
viện lại càng quan trọng. Nó đòi hỏi đội ngũ y bác sĩ, nhân viên của bệnh viện
phải vừa có y đức vừa có tay nghề chuyên môn tốt.
Trong đội ngũ nhân lực của bệnh viện thì ban lãnh đạo, các cán bộ quản
lý mà trực tiếp là bộ phận QLTC là những người đưa ra các quyết định tài
chính, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động và sự phát triển của bệnh
viện nói chung. Ngoài ra đội ngũ cán bộ nhân viên làm việc ở tất cả các bộ
phận khác nhau của bệnh viện, thông qua việc thực hiện các hoạt động
chuyên môn nghiệp vụ của mình, đều có ảnh hưởng đến quá trình QLTC bệnh
viện.
c. Quy mô phát triển và chất lượng khám chữa bệnh của bệnh viện
Ngày nay do kinh tế xã hội phát triển đòi hỏi quy mô và chất lượng
KCB của bệnh viện cũng phải tăng để đáp ứng nhu cầu KCB ngày càng cao
và đa dạng của nhân dân cũng như để cạnh tranh với các hình thức cung cấp
dịch vụ y tế khác. Việc xác định quy mô bệnh viện phù hợp và nâng cao được

chất lượng khám chữa bệnh sẽ tạo cơ sở để tăng thu nhập và cân đối thu chi
tài chính cho bệnh viện.

33
d. Văn hoá bệnh viện, đặc biệt là mối quan hệ giữa bệnh viện với khách
hàng
Trong cơ chế mới, mối quan hệ giữa bệnh viện và bệnh nhân là mối
quan hệ giữa người cung cấp dịch vụ và khách hàng sử dụng các dịch vụ đó.
Mối quan hệ đó trước hết phụ thuộc vào năng lực chuyên môn và thái độ phục
vụ của đội ngũ y bác sĩ, nhân viên bệnh viện. Khi cán bộ nhân viên bệnh viện
có quan hệ tốt với khách hàng của mình, sẽ tạo được uy tín của bệnh viện
trước xã hội, tạo khả năng và xu hướng phát triển bệnh viện trong tương lai.
1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về quản trị tài chính tại một số Bệnh viện
công lập và bài học cho Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh
1.2.1. Một số kinh nghiệm thực tế trong quản trị tài chính tại các bệnh viện
thuộc các địa phương trong nước
1.2.1.1. Kinh nghiệm của Bệnh viện Đa khoa Hà Đông
Trước ngày 01/08/2008 là BVĐK tỉnh Hà Tây là BVĐK hạng II với
quy mô 400 giường bệnh, tuyến điều trị cao nhất của tỉnh trên 2,6 triệu dân, từ
ngày 01/8/2008 đến nay chính thức đổi tên là BVĐK Hà Đông, bệnh viện
hạng I, tuyến thành phố trực thuộc Sở y tế Hà Nội, năm 2010 được Quyết
định là bệnh viện vệ tinh của bệnh viện Bạch Mai. Bệnh viện hiện có quy mô
550 giường kế hoạch, thực kê 600 giường với có 35 khoa, phòng, Ban Cán bộ
công nhân viên của bệnh viện tính đến 41/12/2015 là 577 (Theo định biên Bộ
y tế; 660 cán bộ) trong đó cán bộ có trình độ đại học và sau đại học 130.
Với số lượng cán bộ y tế và nhiệm vụ được giao hiện nay đội ngũ cán
bộ chuyên môn của bệnh viện còn thiếu, đặc biệt là đội ngũ cán bộ kỹ thuật
chuyên sâu. Cơ sở vật chất còn khó khăn. Bệnh viện nằm sát các cơ sở y tế
lớn nên chịu nhiều sức ép lớn về sự lựa chọn của người bệnh.

Nghị Định số 43/2006/NĐ-CP đã làm thay đổi cơ bản về chất, tháo gỡ
nhiều khó khăn cho các Bệnh viện trong đó có BVĐK Hà Đông, tuy nhiên sau
5 năm thực hiện, cũng bộc lộ những hạn chế cần khắc phục, thực tế cho

34
thấy muốn phát triển bệnh viện cần có đủ 3 yếu tố chính: Nguồn nhân lực; Cơ
sở vật chất và Cơ chế chính sách phù hợp. Trước khi có Nghị định
43/2006/NĐ-CP nguồn nhân lực thiếu và mất cân đối (thiếu đội ngũ cán bộ
chuyên môn, lao động đơn giản nhiều và kém hiệu quả).
Khi triển khai tự chủ, bệnh viện đã bệnh viện đã đạt được những bước
tiến vượt bậc trong quản trị tài chính, tinh chỉnh cơ cấu cán bộ, các dịch vụ
chuyên môn được đa dạng hoá, XHH mang lại hiệu quả tốt hơn, đội ngũ cán
bộ chuyên môn được chú trọng phát triển về số lượng và chất lượng, đời sống
cán bộ được nâng lên, cụ thể:
- Lãnh đạo Bệnh viện, lãnh đạo các khoa phòng và cán bộ viên chức
thực sự quan tâm đến công tác quản trị tài chính bệnh viện, QLTC trong y tế.
- Giúp đổi mới phương thức quản lý bệnh viện, vì thực tế hiện nay hầu
hết lãnh đạo các bệnh viện công trên cả nước đều rất thiếu chuyên môn về
quản lý. Vì vậy, giao quyền tự chủ sẽ làm cho cơ chế quản lý minh bạch hơn,
khoa học hơn và được giám sát chặt chẽ hơn nhờ cán bộ, viên chức, người lao
động. Đặc biệt, khi chuyển sang hoạt động theo cơ chế “lời ăn lỗ chịu”, đồng
nghĩa với việc bệnh viện sẽ không còn phải “ngửa tay” xin bao cấp nữa. Nói
cách khác, Nhà nước sẽ giảm bớt được đáng kể gánh nặng về đầu tư cho các
bệnh viện và có thể sử dụng khoản kinh phí tiết kiệm này điều tiết cho những
lĩnh vực y tế khác đang cần để phục vụ an sinh xã hội tốt hơn như: y tế dự
phòng, y tế cơ sở, đào tạo nhân lực ngành.
- Huy động được nguồn vốn dồi dào của xã hội để đầu tư cho bệnh
viện. Khắc phục được tồn tại cố hữu do thiếu vốn, thiếu cơ sở vật chất của
khối bệnh viện công bấy lâu thường được trang bị kém.
- Đẩy mạnh chủ trương liên kết công - tư trong khám chữa bệnh.

- Chất lượng khám bệnh, chữa bệnh được cải thiện rõ nét, người bệnh
cũng có quyền yêu cầu Bệnh viện phải nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh
và tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh theo hướng tôn trọng người bệnh.

35
- Đồng thời thu nhập của cán bộ viên chức bệnh viện cũng tăng lên, tạo
tâm lý ổn định và hài lòng đối với cán bộ y tế. Việc thực hiện tự chủ, tự chịu
trách nhiệm theo Nghị định 43, Nghị định 16 là tất yếu khách quan, phù hợp
xu hướng cải cách hành chính, thật sự đã đem lại hiệu quả đối với các cơ sở
- Nhờ có quyền tự chủ, bệnh viện có điều kiện thực hiện cơ cấu lại bộ
máy, định hướng phát triển nguồn nhân lực và nhất là huy động vốn, mua sắm
trang thiết bị hiện đại; có cơ chế đào tạo, nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ;
tạo điều kiện để giúp người dân được khám, chữa bệnh bằng những kỹ thuật
cao, ngang tầm các nước có nền y học phát triển.
Về số lượng: tuyển dụng mới, hợp đồng với cán bộ hưu.
Về chất lượng: Nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ qua nhiều
hình thức như; Đào tạo nâng cao bằng cấp, đào tạo nâng cao kỹ thuật, Tập
huấn các lớp ngắn ngày, chuyển giao kỹ thuật tại bệnh viện (Hội chẩn trực
tiếp, hội chẩn trực tuyến, phẫu thuật thủ thuật cầm tay chỉ việc).
Kết quả hàng năm trên 50 cán bộ đi học nâng cao trình độ chuyên môn
và học vị, cán bộ trước chỉ có 8 Bác sĩ CKII và tiến sĩ nay gần 40 bác sĩ CKII
và tiến sĩ, 22 bác sĩ đào tạo nâng cao, 112 cán bộ tham dự tập huấn... Đã triển
khai nhiều kỹ thuật mang tính chuyên sâu như: phẫu thuật về tiêu hoá, tiết
niệu, thần kinh lồng ngực, chấn thương chỉnh hình (Bệnh viện đa khoa Hà
Đông, 2015) [2].
1.2.1.2. Kinh nghiệm của bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội
* Tình hình chung
Bệnh viện Bạch Mai được thành lập năm 1991, là BVĐK đặc biệt,
ĐVSN y tế có thu trực thuộc Bộ Y tế. Ngày 31/01/2007 Bộ trưởng Bộ y tế ký

Quyết định số 384/QĐ-BYT Ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động của Bệnh
viện Bạch Mai.

36
Tình hình tổ chức: Lãnh đạo Bệnh viện gồm Giám đốc và 5 phó giám
đốc; Bệnh viện gồm; 09 Phòng chức năng; 02 Viện; 8 Trung tâm; 22 Khoa
lâm sàng; 6 khoa cận lâm sàng; Trường trung học y tế; Tạp chí y học lâm
sàng; Đơn vị dịch vụ; Ban quản lý dự án.
Tình hình hoạt động: Năm 2014 được Bộ y tế giao 2.100 giường kế
hoạch trong đó có 700 giường XHH. Bệnh viện luôn trong tình trạng quá tải
trầm trọng với công suất sử dụng giường bệnh thường xuyên ở mức gần
200%, việc này dẫn đến quá tải trong sử dụng máy móc trang thiết bị.
Tình hình tài sản: Bệnh viện Bạch Mai có 22 khu nhà với tổng diện tích
mặt đất 11,41 ha, giá trị tài sản cố định tính đến 31/12/2014; giá trị ban đầu
518.291 triệu đồng; giá trị còn lại là 356.825 triệu đồng; Hầu hết các thiết bị
được mua sắm từ những năm 1990, do kinh phí NS hạn hẹp nên các trang
thiết bị được đầu tư theo hình thức đơn chiếc, hiện nay đã quá lạc hậu và phải
sửa chữa nhiều lần.
* Triển khai thực hiện cơ chế tự chủ tài chính:
Ngày 26/12/2006 Bộ trưởng Bộ y tế ký Quyết định số 5550/QĐ-BYT
về giao quyền TCTC cho Bệnh viện Bạch Mai từ 01/01/2007. Giám đốc Bệnh
viện đã ký quyết định số 251/QĐ-BM ngày 22/05/2007 về việc thành lập Ban
chỉ đạo thực hiện Nghị định số 43/2006/NĐ-CP, phổ biến Nghị định cho toàn
thể cán bộ công nhân viên, phân công các phòng chức năng, đơn vị xây dựng
kế hoạch triển khai thực hiện, đặc biệt nêu cao vai trò thủ trưởng của các đơn
vị trong quản lý tài chính, vật tư trang thiết bị theo các quy định của nhà nước
và của Bộ y tế.
* Kết quả thực hiện:
Bệnh viện Bạch Mai có thuận lợi hơn so với các Bệnh viện tuyến dưới
vì là bệnh viện hạng đặc biệt trực thuộc Bộ Y tế nên có sự phát triển về trình
độ chuyên môn, chất lượng nguồn nhân lực, trang thiết bị y tế. Bệnh viện

Bạch Mai đã đạt được những kết quả đáng khích lệ khi thực hiện quyền tự
chủ, cụ thể:

37
- Bệnh viện đã áp dụng chính sách XHH y tế trong đầu tư trang thiết bị
phục vụ chẩn đoán và điều trị hiện đại như: CT-Scanner, CT 64 dãy, máy
chụp cộng hưởng từ, máy xạ phẫu Gamma knife quay, Gia tốc tuyến tính,
Spect... các thiết bị này đang được sử dụng rất hiệu quả. Từ 01/07/2007 đến
nay Bệnh viện đã giao quyền TCTC đến tất cả các đơn vị có thu.
- Thu hút được nhiều người bệnh có khả năng chi trả các dịch vụ kỹ
thuật cao và có khả năng huy động vốn đầu tư từ nguồn "xã hội hóa" dễ dàng.
- Khi thực hiện tự chủ Bệnh viện Bạch Mai đã "hút" người bệnh ra khỏi
hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, khuyến khích người bệnh bỏ qua việc
điều trị ở tuyến dưới.
- Nâng cao tính tự chủ trong quản trị tài chính Bệnh viện, giảm thất
thoát chi phí thuốc, máu, dịch truyền, vật tư tiêu hao,... xuống mức thấp nhất,
các đơn vị hạch toán đầy đủ, đúng chi phí đã sử dụng (trước đây tỷ lệ thất
thoát thuốc, dịch khoảng 2% tương đương 300 tỷ x 2% = 6 tỷ VNĐ).
- Tiết kiệm chi phí hành chính, văn phòng phẩm, tiêu hao nguyên nhiên
liệu, điện, nước...v.v.
Từ thực tế hiện nay quản trị tài chính tại Bệnh viện Bạch Mai có lẽ, mô
hình tự chủ, tự hạch toán 100% theo Nghị định 16/NĐ-CP cần sớm được
nghiên cứu, rút kinh nghiệm để nhân rộng.
- Bệnh viện chủ động trong việc thu chi. Đây cũng là một động lực giúp
CBVC bệnh viện hiểu rõ hơn về quyền lợi, trách nhiệm của mình đối với việc
quản trị khoa, phòng đóng góp vào sự phát triển của Bệnh viện nói chung.
- Về chuyên môn đã Bệnh viện đã có những phát triển vượt bậc nhiều
đề án, dự án mang tầm quốc tế đã được triển khai như (Telemixin; Hội chẩn
quốc tế, …), nhờ hợp tác với các chuyên gia quốc tế, Bệnh viện đã làm chủ
được nhiều kỹ thuật cao và đã khẳng định được vị thế của mình khi thực hiện
thành công nhiều kỹ thuật y khoa như: Phẫu thuật tim hở, đặt Stent, ghép

tạng, ghép mạch máu… chất lượng chuyên môn ngày càng được nâng cao,
sánh ngang tầm với các nước trong khu vực.

38
- Về kết quả nguồn tài chính: Nguồn tích lũy, trích lập các quỹ của bệnh
viện ngày càng tăng: nếu như năm 2010 Bệnh viện bị thiếu nguồn là 15 tỷ
VNĐ (Theo kết quả kiểm toán nhà nước năm 2010) thì sau 5 năm thực hiện
TCTC bệnh viện đã bù đắp được nguồn thiếu hụt và trích lập quỹ đầu tư phát
triển sự nghiệp (năm 2010 hơn 49 tỷ VNĐ). Và theo kết quả kiểm toán nhà
nước năm 2017 trích lập quỹ đầu tư phát triển sự nghiệp của Bệnh viện đạt 83
tỷ VNĐ), phục vụ nâng cấp máy móc trang thiết bị y tế theo hướng chuyên
sâu, phù hợp với tốc độ phát triển khoa học kỹ thuật (Bệnh viện Bạch Mai,
2017) [1].
1.2.2. Bài học kinh nghiệm trong QTTC cho BVĐK tỉnh Bắc Ninh
Qua kinh nghiệm quản trị tài chính của Bệnh viện Trung ương Bạch
Mai và BVĐK Hà Đông, nhận thấy trong thời gian qua, công tác quản trị, cơ
chế hoạt động tài chính của 02 đơn vị đã từng bước được đổi mới
- Đơn vị đã tổ chức sắp xếp lại nhân sự, vị trí việc làm trong đơn vị, bố
trí công việc một cách khoa học, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực (giảm
bớt biên chế, viên chức để thực hiện chế độ hợp đồng lao động, rất hiệu quả,
tăng tính trách nhiệm của người lao động).
- Xây dựng được QCCTNB phù hợp, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các
nguồn tài chính để có chênh lệch thu chi, chi thu nhập tăng thêm, trích lập các
quỹ để đầu tư cơ sở, mua sắm trang thiết bị để mở rộng và phát triển đơn vị.
- Phát huy được tính năng động, sáng tạo của các đơn vị và đội ngũ cán
bộ y tế trong việc chủ động quyết định các biện pháp, giải pháp để thực hiện
và hoàn thành các nhiệm vụ chuyên môn theo chức năng, nhiệm vụ được
giao.

- Ngoài nhiệm vụ chuyên môn, nhiều đơn vị đã triển khai các hoạt động
dịch vụ đáp ứng nhu cầu xã hội, quản lý chặt chẽ một số nguồn thu ngoài dịch
vụ y tế như nhà thuốc bệnh viện, trông giữ xe, căng tin, nhà ăn; tham gia cung

39
ứng các dịch vụ bên ngoài đơn vị và các hoạt động dịch vụ khác để tăng
nguồn thu.
- Thúc đẩy xã hội hóa, vay vốn Ngân hàng; đơn vị đã đăng ký, vay vốn
của các ngân hàng thương mại; Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Theo đó, các đơn vị được thực hiện 4 mô hình hợp tác đầu tư nhằm huy
động vốn để đầu tư các cơ sở y tế với chất lượng cao, kỹ thuật tiên tiến, kết
hợp công - tư trong giảm quá tải cho một số bệnh viện lớn; thực hiện liên
doanh, liên kết trang thiết bị, hợp tác đầu tư, sử dụng quỹ phát triển hoạt động
sự nghiệp để đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, tăng số lượng và nâng cao
chất lượng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu KCB của người dân (người nghèo cũng
được hưởng lợi vì nhiều thiết bị XHH dùng chung cho toàn bệnh viện),
- Thực hiện được các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ như:
+ Chuyển từ “NSNN bao cấp hoàn toàn” cho hoạt động của ĐVSN
công sang “xã hội hóa”, giảm tư duy bao cấp, trông chờ, ỉ lại, nâng cao hiệu
quả sử dụng ngân sách;
+ Chuyển từ cơ chế “phí” sang “giá dịch vụ”. Đây là bước đổi mới cơ
bản, quan trọng, khắc phục tình trạng “bao cấp tràn lan, bao cấp ngược qua
giá”, là điều kiện cơ bản để thực hiện cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, cơ chế tự chủ về tài chính của các cơ sở cung ứng dịch vụ, tăng sự lựa
chọn của người sử dụng dịch vụ.
- Việc điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh, đặc biệt là tính lương
vào giá đã làm thay đổi nhận thức, tư duy của cán bộ y tế, từ chỗ Nhà nước trả
lương, nay người bệnh và BHYT trả lương, thúc đẩy nâng cao chất lượng dịch
vụ và cải thiện rõ rệt thái độ phục vụ, tăng sự hài lòng của người bệnh, tăng
quyền lợi của người có thẻ BHYT.
Qua bài học kinh nghiệm về QLTC của một số Bệnh viện công lập
trong nước, BVĐK tỉnh Bắc Ninh cần vận dụng một cách có hiệu quả quyền

tự chủ trong quản trị tài chính tại bệnh viện, nhằm tăng nguồn thu và giảm bớt
gánh nặng cho nguồn ngân sách của tỉnh. Cụ thể như sau:

40
Một là, tăng nguồn thu bằng việc nâng cao chất lượng chuyên môn và
chất lượng phục vụ, đây là một điều kiện cần thiết để nâng cao tay nghề cho
cán bộ, y bác sĩ đồng thời nâng cao chất lượng khảm chữa bệnh tại bệnh viện
từ đó giúp tăng nguồn thu.
Hai là, nghiên cứu nhu cầu thực tế, đa dạng hoá các hình thức dịch vụ
nhằm đáp ứng tốt nhất yêu cầu của người bệnh và xã hội.
Dựa trên thực tiễn và kinh nghiệm của bệnh viện Bạch Mai việc dạng
hóa các hình thức dịch vụ y tế là một biện pháp hiệu quả tăng nguồn thu tại
bệnh viện đồng thời đáp ứng các yêu cầu khảm chữa bệnh của người dân.
Ba là, tăng cường công tác XHH y tế như thực hiện liên doanh, liên kết
hoặc góp vốn liên doanh nhằm thực hiện các dịch vụ kỹ thuật cao và tăng
cường cơ sở vật chất cho bệnh viện.

41
Chương 2
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Câu hỏi nghiên cứu
- Thực trạng công tác quản trị tài chính tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc
Ninh?
- Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản trị tài chính tại Bệnh viện đa
khoa tỉnh Bắc Ninh?
- Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực quản trị tài chính
tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới là gì?
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin
2.2.1.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Để nghiên cứu đề tài này chúng tôi dựa trên cơ sở các tài liệu thứ cấp từ
các công trình nghiên cứu có liên quan đã được công bố, từ các báo cáo hoạt
động và báo cáo tài chính của Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh trong giai
đoạn 2015 -2017.
Ngoài ra, đề tài thu thập tài liệu, thông tin từ các cơ quan như: Bộ Y tế,
UBND tỉnh Bắc Ninh, Sở Y tế Bắc Ninh, thu thập các số liệu thông qua các
phương tiện đại chúng: đài, báo, ti vi, Internet
2.2.1.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua điều tra phỏng vấn cán bộ, nhân
viên đang làm việc tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh.
Mục đích điều tra: Đánh giá quá trình thực hiện quản trị tài chính của
Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh bao gồm các nội dung về xây dựng kế
hoạch, dự toán, chấp hành, quyết toán và công tác kiểm tra, quy chế chi tiêu
nội bộ, quy trình quản trị tài chính.
Cỡ mẫu điều tra: Quy mô mẫu theo công thức tính quy mô mẫu của Slovin:

n
N
(1 N *e 2
)

Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập.

Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập.

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập.

Similar to Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập. (20)

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ Sở Lý Luận Và Kinh Nghiệm Thực Tiễn Về Quản Trị Tài Chính Tại Các Bệnh Viện Công Lập.