Giá 10k/5 lượt download Liên hệ page để mua: https://www.facebook.com/garmentspace Xin chào, Nếu bạn cần mua tài liệu xin vui lòng liên hệ facebook: https://www.facebook.com/garmentspace Tại sao tài liệu lại có phí ??? Tài liệu một phần do mình bỏ thời gian sưu tầm trên Internet, một số do mình bỏ tiền mua từ các website bán tài liệu, với chi phí chỉ 10k cho 5 lượt download tài liệu bất kỳ bạn sẽ không tìm ra nơi nào cung cấp tài liệu với mức phí như thế, xin hãy ủng hộ Garment Space nhé, đừng ném đá. Xin cảm ơn rất nhiều

1. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CẦU 3 THĂNG LONG
SINH VIÊN THỰC HIỆN
MÃ SINH VIÊN
CHUYÊN NGÀNH
: PHẠM HẢI ANH
: A17983
: TÀI CHÍNH
HÀ NỘI – 2014

2. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CẦU 3 THĂNG LONG
Giáo viên hƣớng dẫn
Sinh viên thực hiện
Mã sinh viên
Chuyên ngành
: Th.s Phan Hồng Giang
: Phạm Hải Anh
: A17983
: Tài chính
HÀ NỘI – 2014
Thang Long University Library

3. LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô trong khoa Quản lý,
trường Đại học Thăng Long, đặc biệt là cô Phan Hồng Giang – người đã trực tiếp
hướng dẫn và chỉ bảo tận tình cho tôi trong quá trình thực tập, nghiên cứu, cũng như
cung cấp cho tôi những kiến thức liên quan quý giá cho đến khi hoàn thành khoá luận
tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban lãnh đạo công ty cổ phần Cầu 3
Thăng Long đặc biệt là anh Phạm Thành Công – Kế toán trưởng của công ty cùng các
anh chị cô chú trong phòng Tài vụ và phòng Tổ chức đã tạo điều kiện giúp đỡ, cung
cấp số liệu, những thông tin cần thiết cho tôi nghiên cứu và những kinh nghiệm thực tế
để tôi thực hiện tốt đề tài của mình.
Trong quá trình làm khoá luận sẽ không tránh khỏi những sai sót. Tôi mong thầy
cô và các bạn có những ý kiến đóng góp sửa chữa để bản Khóa luận tốt nghiệp được
hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2014
Sinh viên
PHẠM HẢI ANH

4. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ
trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người
khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận tốt nghiệp có nguồn gốc
và đã được trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!
Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2014
Sinh viên
PHẠM HẢI ANH
Thang Long University Library

5. MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSCĐ TRONG DOANH NGHIỆP ........1
1.1. Tài sản cố định trong doanh nghiệp .......................................................................1
1.1.1. Khái niệm tài sản cố định trong doanh nghiệp ....................................................1
1.1.2. Hao mòn – Khấu hao tài sản cố định trong doanh nghiệp..................................9
1.1.3. Vai trò của tài sản cố định trong doanh nghiệp .................................................14
1.2. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định và phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố
định .................................................................................................................................15
1.2.1. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định........................................................................15
1.2.2. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định .......................................................17
1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng tài sản cố định .......................20
1.3.1. Yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng tài sản cố định .................20
1.3.2. Yếu tố khách quan ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng tài sản cố định ............22
CHƢƠNG 2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN CẦU 3 THĂNG LONG.....................................................................................23
2.1. Sơ lƣợc về công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long...................................................23
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long .23
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ từng bộ phận .........................................................25
2.1.3. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh...............................................................29
2.1.4. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty cổ phần Cầu 3 Thăng
Long từ năm 2011 đến năm 2013 ..................................................................................30
2.2. Khái quát về tài sản cố định của công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long .............33
2.2.1. Hiện trạng tài sản cố định tại công ty .................................................................33
2.2.2. Đánh giá chung về tình trạng tài sản cố định tại công ty..................................36
2.3. Phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản cố định tại công ty cổ phần
Cầu 3 Thăng Long .........................................................................................................38
2.3.1. Phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản cố định tại công ty ..................38
2.3.2. Đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định........................................................52
2.3.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ tại công ty ........54
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

6. DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ
CTCP
NVL
MMTB
TNDN
TL
TSCĐ
Công ty cổ phần
Nguyên vật liệu
Máy móc thiết bị
Thu nhập doanh nghiệp
Thăng Long
Tài sản cố định
Thang Long University Library

7. DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ, CÔNG THỨC
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của CTCP cầu 3 TL ............................................................ 25
Bảng 2.1. Cơ cấu phân bổ cán bộ, nhân viên quản lý kỹ thuật của CTCP Cầu 3 TL .. 26
Bảng 2.2. Cơ cấu phân bổ lao động trực tiếp của CTCP Cầu 3 TL............................... 26
Bảng 2.3. Báo cáo kết quả kinh doanh của CTCP Cầu 3 TL từ năm 2011 đến năm 2013... 31
Bảng 2.4. Chi tiết tài sản cố định tính đến 01 tháng 01 năm 2014 của CTCP Cầu 3 TL....... 34
Bảng 2.5. Bảng phân loại kết cấu TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL ..................................... 38
Bảng 2.6. Bảng kết cấu TSCĐ qua 2 năm 2012 – 2013 của CTCP Cầu 3 TL.............. 39
Bảng 2.7. Phân tích tình hình khấu hao TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL............................ 41
Bảng 2.8. Phân tích tăng TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL................................................... 43
Bảng 2.9. Phân tích giảm TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL.................................................. 44
Bảng 2.10. Phân tích tình hình trang bị TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL............................ 45
Bảng 2.11. Phân tích hiệu suất sử dụng TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL............................ 48
Bảng 2.12. Phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ của CTCP Cầu 3 TL ............................ 49
Bảng 2.13.Tình hình sử dụng thời gian làm việc của MMTB thi công của CTCP
Cầu 3 TL ......................................................................................................................... 50

8. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do nghiên cứu:
Tài sản cố định là một bộ phận cơ bản tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật của hoạt
động sản xuất kinh doanh, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình sản xuất
kinh doanh. Bên cạnh đó, hiệu quả quản lý tài sản cố định quyết định hiệu quả sử dụng
vốn và chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Tuy nhiên thực tế hiện nay, ở đa số các
công ty xây dựng giao thông nói chung và công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long nói
riêng, hiệu quả sử dụng tài sản cố định còn chưa được đầu tư đúng mức, chưa phát huy
được tối đa công suất của tài sản cố định. Do đó, tôi nhận thấy việc quản lý tài sản cố
định có hiệu quả trở thành một trong những yếu tố quyết định hiệu quả sử dụng vốn
cũng như tác động trực tiếp tới tình hình sản xuất kinh doanh của công ty và quyết
định lựa chọn đây là đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
Đề tài này đã từng được đề cập tới trong khóa luận tốt nghiệp có tên “Phân tích
hiệu quả sử dụng tài sản cố định của công ty chè Thái Nguyên” của tác giả Nguyễn
Thị Thanh Mai cũng như một phần trong khóa luận tốt nghiệp “Nâng cao hiệu quả sử
dụng tài sản cố định tại công ty xây dựng Hưng Long” của tác giả Nguyễn Thùy Linh.
Những tài liệu này đã phân tích cụ thể vai trò của việc sử dụng hiệu quả tài sản cố định
trong quá trình phát triển của cả 2 công ty tuy nhiên lại chưa nhấn mạnh, làm rõ một số
chỉ tiêu phân tích tình hình trang bị TSCĐ và tình hình sử dụng TSCĐ theo thời gian
làm việc, chưa đưa ra được những giải pháp mang tính triệt để, có tính thực tiễn cao để
cải thiện tình hình đầu tư cho tài sản cố định. Từ những tài liệu nghiên cứu đi trước
này, tôi đã tham khảo, thu thập thêm một số tư liệu có liên quan và bổ sung phân tích
các chỉ tiêu còn thiếu từ những tài liệu trên để làm nổi bật tầm quan trọng của việc sử
dụng hiệu quả tài sản cố định đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty cổ
phần Cầu 3 Thăng Long.
3. Mục tiêu nghiên cứu:
Phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định tại công ty cổ phần Cầu 3
Thăng Long.
4. Phạm vi nghiên cứu:
- Không gian: công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long
- Thời gian: giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2013
- Nội dung:
Thang Long University Library

9. + Khái quát thực trạng
+ Phân tích hiệu quả dựa trên các chỉ tiêu tính toán
5. Mẫu khảo sát: công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long.
6. Vấn đề nghiên cứu:
- Thực trạng sử dụng tài sản cố định tại công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long trong
giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2013 diễn ra như thế nào?
- Các chỉ tiêu phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định của công ty thể hiện
điều gì?
7. Giả thuyết nghiên cứu:
- Hiện thực trạng sử dụng tài sản cố định của công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long
trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2013 đang có xu hướng giảm.
- Các chỉ tiêu phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định cho thấy công ty chưa
tập trung đầu tư thay mới tài sản cố định cũ, chưa phát huy được tối đa hiệu quả sử
dụng tài sản cố định.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu và tham khảo các tài liệu có liên
quan trong đó chủ yếu là Khóa luận tốt nghiệp và sách kinh tế lĩnh vực tài chính.
- Phỏng vấn sâu: dựa trên thông tin có được từ phỏng vấn trực tiếp kế toán
trưởng và một nhân viên phòng tổ chức. Qua quá trình phỏng vấn, tôi đã biết được cơ
cấu tổ chức trong công ty cũng như thực tế sử dụng tài sản cố định của công ty.
9. Kết cấu Khóa luận tốt nghiệp
Ngoài lời mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận gồm có 2
chương:
CHƢƠNG 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về tài sản cố định và phân tích hiệu
quả sử dụng tài sản cố định trong doanh nghiệp
CHƢƠNG 2: Hiệu quả sử dụng tài sản cố định tại công ty cổ phần Cầu 3
Thăng Long.

10. 1
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TSCĐ TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm tài sản cố định trong doanh nghiệp
1.1.1.1. Khái niệm tài sản cố định
Lịch sử của phát triển sản xuất – xã hội đã chứng minh rằng muốn sản xuất ra
của cải vật chất, nhất thiết phải có ba yếu tố: sức lao động, tư liệu lao động và đối
tượng lao động.
Đối tượng lao động chính là các nguyên, nhiên, vật liệu. Khi tham gia vào quá
trình sản xuất, đối tượng lao động chịu sự tác động của con người lao động thông qua
tư liệu lao động để tạo ra sản phẩm mới. Qua quá trình sản xuất, đối tượng lao động
không còn giữ nguyên được hình thái vật chất ban đầu mà nó đã biến dạng, thay đổi
hoặc mất đi. Tuy nhiên, khác với đối tượng lao động, các tư liệu lao động (như máy
móc thiết bị, nhà xưởng, phương tiện vận tải, phương tiện truyền dẫn) là những
phương tiện vật chất mà con người lao động sử dụng để tác động vào đối tượng lao
động, biến đổi nó theo mục đích của mình.
Bộ phận quan trọng nhất trong tư liệu lao động được sử dụng trong quá trình sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp là các TSCĐ. Trong quá trình tham gia vào sản
xuất, tư liệu lao động này chủ yếu được sử dụng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp và
có thể tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất nhưng vẫn không thay đổi hình thái vật chất
ban đầu. Thông thường một tư liệu lao động được coi là một TSCĐ phải đồng thời
thỏa mãn hai tiêu chuẩn cơ bản sau:
- Phải có thời gian sử dụng trên một năm hoặc một kỳ sản xuất kinh doanh (nếu
trên một năm)
- Phải đạt một giá trị tối thiểu ở một mức nhất định. [4, tr.2]
Tùy theo điều kiện, yêu cầu và trình độ quản lý trong từng giai đoạn phát triển
kinh tế mà ở mỗi nước, ở mỗi thời kỳ những tiêu chuẩn về giá trị của những tư liệu lao
động được xác định là TSCĐ sẽ khác nhau.
Để có thể hiểu rõ hơn việc đưa ra hai tiêu chuẩn trên ta có thể đưa ra những phân
tích sau:
TSCĐ là tư liệu lao động nhưng không phải tất cả tư liệu lao động là TSCĐ.
Những tư liệu lao động nào là TSCĐ ít nhất phải là sản phẩm lao động xã hội và có giá
trị. Giá trị của TSCĐ biểu hiện lượng hao phí lao động cần thiết nhất định để sản xuất
sản phẩm và lượng lao động vật hóa thể hiện trong sản phẩm đó. Vì vậy, đất đai, sông
Thang Long University Library

11. 2
ngòi được coi là tư liệu lao động nhưng không được tính vào TSCĐ vì nó không phải
là sản phẩm của lao động xã hội và không có giá trị. Tuy nhiên, không phải tất cả
những tư liệu lao động vốn là sản phẩm của lao động xã hội và có giá trị đều được coi
là TSCĐ. [1, tr.112]
Người ta thường quy định một giới hạn nhất định về giá trị và về thời hạn sử
dụng. Giới hạn về thời gian sử dụng, ở tất cả các nước đều quy định là một năm.
Nguyên nhân là do thời hạn này phù hợp với thời hạn kế hoạch hóa, quyết toán thông
thường và không có trở ngại đối với vấn đề quản lý nói chung. Giới hạn về giá trị ở
các nước khác nhau đều không giống nhau vì giới hạn về giá trị nhất định phải phù
hợp với quá trình hình thành giá trị, có hiệu lực chung đối với tất cả hoặc đối với nhiều
ngành kinh tế, đồng thời phải bảo đảm việc hạch toán chi phí sản xuất, tính toán kế
hoạch,... được thuận tiện.
Ở Việt Nam theo chuẩn mực kế toán số 03, 04, 06 thuộc quyết định số
206/2003/QĐ-BTC về chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao TSCĐ ban hành theo
quy định tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ như sau:
- Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng TSCĐ đó.
- Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy.
- Thời gian sử dụng phải từ 1 năm trở lên.
- Có giá trị từ 10.000.000 đồng trở lên. [1, tr.114]
Những tư liệu nào không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn kể trên sẽ không được tính là
TSCĐ mà được coi là “công cụ lao động nhỏ” và được đầu tư bằng vốn lưu động của
doanh nghiệp, tức chúng là tài sản lưu động.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc dựa vào bốn tiêu chuẩn trên để nhận biết các
TSCĐ không dễ dàng do các nguyên nhân sau:
Một là, máy móc thiết bị, nhà xưởng dùng trong sản xuất thì sẽ được coi là
TSCĐ song nếu là các sản phẩm máy móc hoàn thành đang được bảo quản trong kho
thành phẩm chờ tiêu thụ hoặc là công trình xây dựng cơ bản chưa bàn giao thì chỉ
được coi là tư liệu lao động. Như vậy, vẫn những tài sản đó nhưng dựa vào tính chất,
công dụng mà khi thì là TSCĐ khi chỉ là đối tượng lao động. Tương tự như vậy trong
sản xuất nông nghiệp, những gia súc được sử dụng làm sức kéo, cho sản phẩm thì
được coi là TSCĐ nhưng vẫn chính gia súc đó khi được nuôi để lấy thịt thì chỉ là các
đối tượng lao động mà thôi.
Hai là, đối với một số các tư liệu lao động nếu đem xét riêng lẻ thì sẽ không thoả
mãn tiêu chuẩn là TSCĐ. Tuy nhiên, nếu chúng được tập hợp sử dụng đồng bộ như

12. 3
một hệ thống thì cả hệ thống đó sẽ đạt những tiêu chuẩn của một TSCĐ. Ví dụ như
trang thiết bị trong một phòng thí nghiệm, một văn phòng, một phòng nghỉ khách sạn,
một vườn cây lâu năm...
Ba là, hiện nay do sự tiến bộ của khoa học công nghệ và ứng dụng của nó vào
hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời do những đặc thù trong hoạt động đầu tư của
một số ngành nên một số khoản chi phí doanh nghiệp đã chi ra có liên quan đến hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nếu đồng thời đều thoả mãn cả hai tiêu
chuẩn cơ bản trên và không hình thành TSCĐ hữu hình thì được coi là các TSCĐ vô
hình của doanh nghiệp. Ví dụ như các chi phí mua bằng sáng chế, phát minh, bản
quyền, các chi phí thành lập doanh nghiệp...
Tóm lại, TSCĐ là tất cả các tài sản có giá trị tương đối lớn, thời gian sử dụng
tương đối dài được sử dụng vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh với vai trò là các tư
liệu lao động.
1.1.1.2. Đặc điểm của tài sản cố định trong doanh nghiệp
Đặc điểm chung của các TSCĐ trong doanh nghiệp là sự tham gia vào những chu
kỳ sản xuất sản phẩm với vai trò là công cụ lao động. Trong quá trình tham gia sản
xuất, hình thái vật chất và đặc tính sử dụng ban đầu của TSCĐ là không đổi. Song
TSCĐ bị hao mòn dần (hao mòn hữu hình và hao mòn vô hình) và chuyển dịch dần
từng phần vào giá trị sản phẩm sản xuất chuyển hoá thành vốn lao động. Bộ phận giá
trị chuyển dịch này cấu thành một yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp và được bù đắp mỗi khi sản phẩm được tiêu thụ. Hay lúc này nguồn vốn cố
định bị giảm một lượng đúng bằng giá trị hao mòn của TSCĐ đồng thời với việc hình
thành nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản được tích luỹ bằng giá trị hao mòn. [3, tr.11]
Trong quá t nh sử dụng, TSCĐ bị hao mòn dần về mặt giá trị. Phần hao mòn đó
sẽ được dịch chuyển vào chi phí sản xuất kinh doanh. Giá trị hao mòn phản ánh phần
giá trị đã được chuyển vào giá trị sản phẩm của TSCĐ, nhưng quan trọng vẫn là giá trị
còn lại của TSCĐ, nó phản ánh phần giá trị của TSCĐ có khả năng luân chuyển vào
giá trị sản phẩm hay phần còn lại của TSCĐ có khả năng sinh lợi. Các loại giá trị này
phải được phản ánh trên các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay, các TSCĐ của doanh nghiệp
cũng được coi như bất cứ một loại hàng hoá thông thường khác. Vì vậy nó cũng có
những đặc tính của một loại hàng hoá có nghĩa là không chỉ có giá trị trao đổi mà còn
có giá trị sử dụng. Thông qua quan hệ mua bán, trao đổi trên thị trường, các TSCĐ có
thể được dịch chuyển quyền sở hữu và quyền sử dụng từ chủ thể này sang chủ thể
khác.
Thang Long University Library

13. 4
1.1.1.3. Phân loại tài sản cố định
a. Phân loại tài sản cố định theo hình thái biểu hiện và đặc trƣng kinh tế kỹ thuật
Theo cách phân loại này toàn bộ TSCĐ của doanh nghiệp được chia làm hai loại
TSCĐ hữu hình và TSCĐ vô hình:
- TSCĐ hữu hình là những tài sản có hình thái hiện vật chất cụ thể (từng đơn vị
tài sản có kết cấu độc lập hoặc là một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản liên kết
với nhau để thực hiện một hoặc một số chức năng nhất định), có giá trị lớn và thời
gian sử dụng lâu dài, tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh nhưng vẫn giữ
nguyên hình thái vật chất ban đầu. Theo đặc trưng kinh tế kỹ thuật, TSCĐ hữu hình
được chia thành:
+ Nhà cửa vật kiến trúc: là những TSCĐ của doanh nghiệp được hình thành sau
quá trình thi công gồm nhà làm việc, nhà ở, nhà kho, xưởng sản xuất, cửa hàng, nhà để
xe, chuồng trại chăn nuôi, giếng khoan, bể chứa, sân phơi, cầu cống, đường xá...
+ Máy móc thiết bị: là toàn bộ MMTB dùng trong hoạt động sản xuất kinh doanh
như MMTB động lực, máy thiết bị công tác và các loại MMTB khác dùng trong sản
xuất kinh doanh.
+ Phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn: ô tô, máy kéo, tàu thuyền, ca nô dùng
trong vận chuyển, hệ thống đường ống dẫn nước, dẫn hơi, ôxy, khí nén, hệ thống
đường dây dẫn điện, hệ thống truyền thanh,... thuộc tài sản của doanh nghiệp.
+ Thiết bị dụng cụ quản lý: gồm thiết bị, dụng cụ sử dụng trong quản lý kinh
doanh, quản lý hành chính, dụng cụ đo lường, thí nghiệm, máy vi tính, máy fax...
+ Cây lâu năm, gia súc cơ bản: là các vườn cây như lâu năm như chè, vườn cây
cao su, vườn cà phê, vườn cây ăn quả, thảm cỏ, thảm cây xanh, súc vật làm việc hoặc
cho sản phẩm như đàn voi, đàn bò, đàn ngựa,...
+ TSCĐ khác: gồm các loại TSCĐ chưa được xếp vào các loại TSCĐ nêu trên
(tác phẩm nghệ thuật, sách chuyên môn kỹ thuật,...) [2, tr.22]
Thông thường TSCĐ hữu hình đóng vai trò là bộ phận chủ yếu trong tổng số tài
sản và góp phần quan trọng trong việc thể hiện tình hình tài chính của doanh nghiệp, vì
vậy, việc xác định một tài sản có được ghi nhận là TSCĐ hữu hình hay là một khoản
chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến báo cáo kết quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Những tài sản sử dụng cho mục đích đảm bảo an toàn sản xuất, kinh doanh hoặc
bảo vệ môi trường mặc dù không trực tiếp đem lại lợi ích kinh tế như các TSCĐ khác
nhưng chúng lại cần thiết cho doanh nghiệp trong việc đạt được các lợi ích kinh tế

14. 5
nhiều hơn từ các tài sản khác. Tuy nhiên, các tài sản này chỉ được ghi nhận là TSCĐ
hữu hình nếu nguyên giá của chúng và các tài sản có liên quan không vượt quá tổng
giá trị có thể thu hồi từ các tài sản đó và các tài sản khác có liên quan. Ví dụ, một nhà
máy hóa chất có thể phải lắp đặt các thiết bị và thực hiện quy trình chứa và bảo quản
hóa chất mới để tuân thủ yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với việc sản xuất và lưu
trữ hóa chất độc. Các tài sản lắp đặt liên quan đi kèm chỉ được hạch toán là TSCĐ hữu
hình. Nếu không có chúng doanh nghiệp sẽ không thể hoạt động và bán sản phẩm hóa
chất của mình.
Khi xác định các bộ phận cấu thành TSCĐ hữu hình, doanh nghiệp phải áp dụng
các tiêu chuẩn TSCĐ hữu hình cho từng trường hợp cụ thể. Doanh nghiệp có thể hợp
nhất các bộ phận riêng biệt không chủ yếu, như khuôn đúc, công cụ, khuôn dập và áp
dụng các tiêu chuẩn TSCĐ hữu hình vào tổng giá trị đó. Các phụ tùng và thiết bị phụ
trợ thường được coi là tài sản lưu động và được hạch toán vào chi phí khi sử dụng. Các
phụ tùng chủ yếu và các thiết bị bảo trì được xác định là TSCĐ hữu hình khi doanh
nghiệp ước tính thời gian sử dụng chúng nhiều hơn một năm. Nếu phụ tùng và thiết bị
bảo trì chỉ được dùng gắn liền với TSCĐ hữu hình và việc sử dụng chúng là không
thường xuyên thì chúng được hạch toán là TSCĐ hữu hình riêng biệt và được khấu
hao trong thời gian ít hơn thời gian sử dụng hữu ích của TSCĐ hữu hình liên quan.
Trong từng trường hợp cụ thể, có thể phân bổ tổng chi phí của tài sản cho các bộ
phận cấu thành của nó và hạch toán riêng biệt cho mỗi bộ phận cấu thành. Trường hợp
này được áp dụng khi từng bộ phận cấu thành tài sản có thời gian sử dụng hữu ích
khác nhau, hoặc góp phần tạo ra lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp theo những tiêu
chuẩn quy định khác nhau nên được sử dụng các tỷ lệ và các phương pháp khấu hao
khác nhau. Ví dụ, một thân máy bay và động cơ của nó cần được hạch toán thành hai
TSCĐ hữu hình riêng biệt, có tỷ lệ khấu hao khác nhau, nếu chúng có thời gian sử
dụng hữu ích khác nhau.
- TSCĐ vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất cụ thể, chỉ thể hiện
một lượng giá trị mà doanh nghiệp đã đầu tư phục vụ cho lợi ích lâu dài của doanh
nghiệp, thỏa mãn các tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ, tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất
kinh doanh. TSCĐ gồm có:
+ Quyền sử dụng đất đai: là giá trị đất, mặt nước, mặt biển được hình thành do
bỏ chi phí ra mua, đền bù san lấp, cải tạo nhằm mục đích có được mặt bằng sản xuất
kinh doanh.
+ Quyền phát hành: là toàn bộ các chi phí thực tế đã chi ra để có quyền phát
hành
Thang Long University Library

15. 6
+ Bằng sáng chế, bản quyền: là các chi phí doanh nghiệp phải trả cho các công
trình nghiên cứu, sản xuất thử được Nhà nước cấp bằng sáng chế hoặc doanh nghiệp
mua lại bản quyền bằng sáng chế, bản quyền tác giả (bản quyền tác giả là chi phí tiền
thù lao cho tác giả và được Nhà nước công nhận cho tác giả độc quyền phát hành và
bán các tác phẩm của mình).
+ Nhãn hiệu hàng hóa: là toàn bộ các chi phí thực tế doanh nghiệp đã chi ra liên
quan trực tiếp tới việc mua nhãn hiệu hàng hóa.
+ Phần mềm máy vi tính: là toàn bộ các chi phí thực tế doanh nghiệp bỏ ra để có
được phần mềm máy vi tính.
+ Giấy phép và giấy phép nhượng quyền: là toàn bộ các chi phí thực tế doanh
nghiệp đã chi ra để có giấy phép và giấy phép nhượng quyền thực hiện công việc đó
như giấy phép khai thác, giấy phép sản xuất một loại sản phẩm mới...
+ TSCĐ vô hình khác: là những TSCĐ vô hình khác chưa được phản ánh ở các
loại đã nêu bên trên như quyền sử dụng hợp đồng, quyền thuê nhà... [2, tr. 22]
Trên thực tế TSCĐ vô hình có chiều hướng ngày càng gia tăng. Nhưng việc đánh
giá các TSCĐ vô hình rất phức tạp. Đối với TSCĐ hữu hình thì có thể tham khảo giá
trên thị trường một cách khách quan, trong khi đó đối với TSCĐ vô hình thường khó
khăn hơn nhiều và thường mang tính chủ quan. Cách phân loại này cho ta một cách
tổng quát các hình thái của TSCĐ, từ đó có các biện pháp quản lý thích hợp.
Phân loại TSCĐ theo hình thái biểu hiện giúp người quản lý có một cách nhìn
tổng thể về cơ cấu đầu tư của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có biện pháp quản lý
tài sản, tính toán khấu hao khoa học, hợp lý đối với từng loại tài sản.
Phân loại TSCĐ theo đặc trưng kỹ thuật giúp cho việc quản lý và hạch toán chi
tiết, cụ thể theo từng loại, nhóm TSCĐ và có phương thức khấu hao phù hợp với từng
loại từng nhóm TSCĐ.
b. Phân loại TSCĐ theo quyền sở hữu
Căn cứ vào quyền sở hữu, TSCĐ của doanh nghiệp được chia thành 2 loại TSCĐ
tự có và TSCĐ thuê ngoài.
- TSCĐ tự có là các TSCĐ được xây dựng mua sắm và hình thành từ nguồn vốn
chủ sở hữu, nguồn vốn vay, các quỹ của doanh nghiệp... Đây là những TSCĐ của
doanh nghiệp được phản ánh trên bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp. TSCĐ tự có
được chia thành 2 loại là TSCĐ hữu hình mua sắm và TSCĐ hữu hình tự xây dựng
hoặc tự chế:

16. 7
+ TSCĐ hữu hình mua sắm
Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua sắm bao gồm giá mua (trừ các khoản được
chiết khấu thương mại hoặc giảm giá), các khoản thuế (không bao gồm các khoản thuế
được hoàn lại) và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn
sàng sử dụng, như: Chi phí chuẩn bị mặt bằng; Chi phí vận chuyển và bốc xếp ban
đầu; Chi phí lắp đặt, chạy thử (trừ các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do chạy
thử); Chi phí chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác. [2, tr.24]
Đối với TSCĐ hữu hình hình thành do đầu tư xây dựng theo phương thức giao
thầu, nguyên giá là giá quyết toán công trình đầu tư xây dựng, các chi phí liên quan
trực tiếp khác và lệ phí trước bạ (nếu có).
Trường hợp mua TSCĐ hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc gắn liền với quyền sử
dụng đất thì giá trị quyền sử dụng đất phải được xác định riêng biệt và ghi nhận là
TSCĐ vô hình.
Trường hợp TSCĐ hữu hình mua sắm được thanh toán theo phương thức trả
chậm, nguyên giá TSCĐ đó được phản ánh theo giá mua trả ngay tại thời điểm mua.
Khoản chênh lệch giữa tổng số tiền phải thanh toán và giá mua trả ngay được hạch
toán vào chi phí theo kỳ hạn thanh toán, trừ khi số chênh lệch đó được tính vào nguyên
giá TSCĐ hữu hình (vốn hóa) theo quy định của chuẩn mực kế toán “Chi phí đi vay”.
Các khoản chi phí phát sinh, như: Chi phí quản lý hành chính, chi phí sản xuất
chung, chi phí chạy thử và các chi phí khác... nếu không liên quan trực tiếp đến việc
mua sắm và đưa TSCĐ vào trạng thái sẵn sàng sử dụng thì không được tính vào
nguyên giá TSCĐ hữu hình. Các khoản lỗ ban đầu do máy móc không hoạt động đúng
như dự tính được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ.
+ TSCĐ tự xây dựng hoặc tự chế
Nguyên giá TSCĐ hữu hình tự xây dựng hoặc tự chế là giá thành thực tế của
TSCĐ tự xây dựng, hoặc tự chế cộng chi phí lắp đặt, chạy thử. Trường hợp doanh
nghiệp dùng sản phẩm do mình sản xuất ra để chuyển thành TSCĐ thì nguyên giá là
chi phí sản xuất sản phẩm đó cộng các chi phí trực tiếp liên quan đến việc đưa TSCĐ
vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Trong các trường hợp trên, mọi khoản lãi nội bộ
không được tính vào nguyên giá của các tài sản đó. Các chi phí không hợp lý, như
nguyên liệu, vật liệu lãng phí, lao động hoặc các khoản chi phí khác sử dụng vượt quá
mức bình thường trong quá trình tự xây dựng hoặc tự chế không được tính vào nguyên
giá TSCĐ hữu hình. [2, tr.24]
- TSCĐ thuê ngoài là TSCĐ đi thuê để sử dụng trong một thời gian nhất định
theo hợp đồng đã ký kết. Phân loại thuê tài sản phải căn cứ vào bản chất các điều
Thang Long University Library

17. 8
khoản hợp đồng và phải thực hiện ngay tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản. Sau thời
điểm khởi đầu thuê tài sản nếu có thay đổi các điều khoản hợp đồng (trừ gia hạn hợp
đồng) thì các điều khoản mới này được áp dụng cho suốt thời hạn hợp đồng. Nhưng
thay đổi về ước tính (thay đổi ước tính thời gian sử dụng kinh tế hoặc giá trị còn lại
của tài sản thuê) hoặc thay đổi khả năng thanh toán của bên thuê thì không làm thay
đổi sự phân loại thuê tài sản đối với ghi sổ kế toán.
- Thuê tài chính là thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn rủi ro
và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể
chuyển giao vào cuối thời hạn thuê. Các trường hợp thuê tài sản dưới đây thường dẫn
đến hợp đồng thuê tài chính:
+ Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê khi hết thời hạn
thuê.
+ Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chọn mua lại tài sản
thuê với mức giá ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn thuê.
+ Thời hạn thuê tài sản tối thiểu phải chiếm phần lớn thời gian sử dụng kinh tế
của tài sản cho dù không có sự chuyển giao quyền sở hữu.
+ Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền
thuê tối thiểu chiếm phần lớn (tương đương giá trị hợp lý của tài sản thuê).
+ Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng sử dụng
không cần có sự thay đổi, sửa chữa lớn nào.
TSCĐ thuê tài chính cũng được coi là TSCĐ của doanh nghiệp được phản ánh
trên bảng cân đối kế toán. Doanh nghiệp có trách nhiệm, quản lý, sử dụng và trích
khấu hao như các TSCĐ tự có của doanh nghiệp.
Thuê tài sản là quyền sử dụng đất thường là thuê hoạt động vì quyền sử dụng đất
thường có thời gian sử dụng kinh tế vô hạn và quyền sở hữu sẽ không chuyển giao cho
bên thuê khi hết thời hạn thuê. Số tiền thuê tài sản là quyền sử dụng đất được phân bổ
dần cho suốt thời gian thuê.
Phân loại TSCĐ theo quyền sở hữu giúp cho việc quản lý và tổ chức hạch toán
TSCĐ được chặt chẽ, chính xác, thúc đẩy việc sử dụng TSCĐ có hiệu quả cao nhất.
c. Các cách phân loại khác
Ngoài các cách phân loại TSCĐ kể trên, trong quản lý và hạch toán còn có thể
phân loại TSCĐ theo các tiêu thức sau:
- Phân loại TSCĐ theo công dụng kinh tế: toàn bộ TSCĐ được chia làm 2 loại:

18. 9
+ TSCĐ sử dụng cho sản xuất kinh doanh: là những tài sản cố định do doanh
nghiệp sử dụng nhằm phục trực tiếp cho hoạt động sản xuất của mình. Loại này bao
gồm nhà cửa, vật kiến trúc, thiết bị động lực, truyền dẫn, máy móc sản xuất,...
+ TSCĐ sử dụng ngoài sản xuất kinh doanh (không mang tính chất sản xuất): là
các tài sản sản dùng cho hoạt động phù trợ của doanh nghiệp và những tài sản không
mang tính chất sản xuất. Bao gồm: Nhà cửa và các thiết bị tiếp khách, các công trình
phúc lợi và TSCĐ cho thuê. [2, tr.23]
Phân loại TSCĐ theo công dụng kinh tế sẽ giúp người quản lý thấy được kết cấu
tài sản, nắm được trình độ trang bị kỹ thuật của đơn vị, từ đó có các giải pháp hợp lý
trong công tác quản lý TSCĐ. Vì thế phương pháp này được thực hiện rộng rãi trong
công tác quản lý tài chính. Tuy vậy thì phương pháp này chưa phản ánh dược tình hình
sử dụng TSCĐ của đơn vị.
- Phân loại TSCĐ theo tình hình sử dụng: thông qua tình hình sử dụng TSCĐ của
từng thời kỳ TSCĐ được chia thành các loại:
+ TSCĐ đang dùng: Đây là những tài sản đang trực tiếp hay gián tiếp tham gia
vào quá trình sản xuất kinh doanh tạo ra sản phẩm. Trong doanh nghiệp, tỷ trọng
TSCĐ đã đưa vào sử dụng so với toàn bộ TSCĐ hiện có càng lớn thì hiệu quả sử dụng
TSCĐ càng cao.
+ TSCĐ chưa cần dùng: là những tài sản vì nhiều nguyên nhân chủ quan, khách
quan khác nhau chưa thể đưa vào sử dụng như: tài sản dự trữ, tài sản mua sắm, xây
dựng thiết kế chưa đồng bộ, tài sản trong giai đoạn lắp ráp chạy thử.
+ TSCĐ không cần dùng và chờ thanh lý: là những tài sản hư hỏng không sử
dụng được hay còn sử dụng được nhưng lạc hậu về mặt kĩ thuật đang chờ đợi để giải
quyết. Như vậy có thể thấy rằng cách phân loại này giúp người quản lý tổng quát tình
hình về khả năng sử dụng tài sản, thực trạng tài sản trong doanh nghiệp. [2, tr. 23]
1.1.2. Hao mòn – Khấu hao tài sản cố định trong doanh nghiệp
1.1.2.1. Hao mòn
TSCĐ trong quá trình tham gia vào sản xuất, vẫn giữ nguyên hình thái vật chất
ban đầu nhưng trong thực tế do chịu ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân khác nhau cả
về khách quan lẫn chủ quan khiến TSCĐ của doanh nghiệp bị giảm dần về tính năng,
tác dụng, công năng, công suất và do đó giảm dần giá trị của TSCĐ, đó chính là hao
mòn TSCĐ.
TSCĐ của doanh nghiệp bị hao mòn dưới hai hình thức: hao mòn hữu hình và
hao mòn vô hình.
Thang Long University Library

19. 10
- Hao mòn hữu hình.
Hao mòn hữu hình của TSCĐ là sự hao mòn về vật chất, về thời gian sử dụng và
giá trị của TSCĐ trong quá trình sử dụng. Về mặt vật chất đó là sự hao mòn có thể
nhận thấy được từ sự thay đổi trạng thái ban đầu ở các bộ phận, chi tiết TSCĐ dưới tác
dụng của ma sát, tải trọng, nhiệt độ, hoá chất,... Về giá trị sử dụng, đó là sự giảm sút
về chất lượng, tính năng kỹ thuật ban đầu trong quá trình sản xuất và cuối cùng không
còn sử dụng dược nữa. Trong một mức độ nhất định muốn khôi phục lại giá trị sử
dụng của nó phải tiến hành sửa chữa, thay thế các chi tiết. Về mặt giá trị, đó là sự giảm
dần giá trị của TSCĐ cùng với quá trình chuyển dịch dần từng phần giá trị hao mòn
vào giá trị sản phẩm sản xuất. Đối với các TSCĐ vô hình, hao mòn hữu hình chỉ thể
hiện ở mặt giá trị.
Tốc độ và mức độ hao mòn hữu hình của TSCĐ trong nhiều giai đoạn khác nhau
của việc sử dụng chúng cũng tuỳ thuộc vào những điều kiện khác nhau như chất lượng
của việc thiết kế và xây dựng TSCĐ, loại và chất lượng vật liệu dùng để chế tạo ra
TSCĐ đó, chế độ bảo quản, sử dụng TSCĐ, trình độ tay nghề của công nhân sử dụng
TSCĐ đó, tốc độ và tính chất kịp thời của việc sửa chữa TSCĐ, điều kiện bảo quản,
diều kiện tự nhiên như nhiệt độ, độ ẩm không khí...
Việc xác định rõ nguyên nhân của những hào mòn hữu hình TSCĐ sẽ giúp cho
các doanh nghiệp đưa ra những biện pháp cần thiết, hữu hiệu để hạn chế nó. [1, tr.118]
- Hao mòn vô hình.
Đồng thời với sự hao mòn hữu hình của TSCĐ lại có sự hao mòn vô hình. Hao
mòn vô hình của TSCĐ là hao mòn thuần tuý về mặt giá trị của TSCĐ. Hao mòn vô
hình của TSCĐ có thể do nhiều nguyên nhân.
Thứ nhất là, sự mất giá trị của TSCĐ do việc tái sản xuất TSCĐ cùng loại mới rẻ
hơn. Hình thức hao mòn vô hình này là kết quả của việc tiết kiệm hao phí lao động xã
hội hình thành nên khi xây dựng TSCĐ.
Thứ hai là, hao mòn vô hình là sự mất giá trị của TSCĐ do năng suất thấp hơn và
hiệu quả kinh tế lại ít hơn khi sử dụng so với TSCĐ mới sáng tạo hiện đại hơn về mặt
kỹ thuật. Ngoài ra, TSCĐ có thể bị mất giá trị hoàn toàn do chấm dứt chu kỳ sống của
sản phẩm, tất yếu dẫn đến những TSCĐ sử dụng để chế tạo cũng bị lạc hậu, mất tác
dụng. Hoặc trong các trường hợp MMTB, quy trình công nghệ... còn nằm trên dự án
thiết kế, các bản dự thảo phát minh song đã trở nên lạc hậu vào thời điểm đó. Điều này
cho thấy hao mòn vô hình không chỉ xảy ra đối với TSCĐ hữu hình mà còn với cả các
TSCĐ vô hình.
Như vậy không những hao mòn hữu hình của TSCĐ làm cho mức khấu hao và tỷ

20. 11
lệ khấu hao có sự thay đổi mà ngay cả hao mòn vô hình của TSCĐ cũng làm cho mức
khấu hao và tỷ lệ khấu hao có sự thay đổi nhất định.
Nguyên nhân cơ bản của hao mòn vô hình là sự phát triển của tiến bộ khoa học
kỹ thuật. Do đó biện pháp có hiệu quả nhất để khắc phục hao mòn vô hình là doanh
nghiệp phải coi trọng đổi mới khoa học kỹ thuật công nghệ, sản xuất, ứng dụng kịp
thời các thành tựu tiến bộ khoa học kỹ thuật. Điều này có ý nghĩa quyết định trong
việc tạo ra các lợi thế cho doanh nghiệp trong cạnh tranh trên thị trường. [1, tr.119]
1.1.2.2. Khấu hao tài sản cố định
Khấu hao TSCĐ là việc chuyển dịch dần giá trị hao mòn của TSCĐ vào chi phí
sản xuất trong kỳ theo phương pháp tính toán thích hợp. Nói cách khác, Khấu hao
TSCĐ là việc tính toán và phân bổ một cách có hệ thống nguyên giá của TSCĐ vào
chi phí kinh doanh theo thời gian sử dụng của TSCĐ và đảm bảo phù hợp với lợi ích
thu được từ tài sản đó trong quá trình sử dụng.
Khi tiến hành khấu hao TSCĐ là nhằm tích luỹ vốn để thực hiện quá trình tái sản
xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng TSCĐ. Vì vậy, việc lập nên quỹ khấu hao TSCĐ
là rất có ý nghĩa. Đó là nguồn tài chính quan trọng để giúp doanh nghiệp thường xuyên
thực hiện việc đổi mới từng bộ phận, nâng cấp, cải tiến và đổi mới toàn bộ TSCĐ.
Theo quy định hiện nay của nhà nước về việc quản lý vốn cố định của các doanh
nghiệp thì khi chưa có nhu cầu đầu tư, mua sắm, thay thế TSCĐ các doanh nghiệp
cũng có thể sử dụng linh hoạt quỹ khấu hao để đáp ứng các nhu cầu sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp theo nguyên tắc hoàn trả.
Việc tính toán chính xác mức khấu hao có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó phải phù hợp với mức độ hao mòn
của TSCĐ và đảm bảo thu hồi đầy đủ giá trị vốn đầu tư ban đầu. Thực hiện tốt điều
này sẽ đảm bảo tính chính xác của giá thành sản phẩm, hạn chế ảnh hưởng của hao
mòn vô hình và góp phần vào việc bảo toàn và tăng vốn cố định. Đồng thời việc tính
toán đầy đủ, chính xác mức khấu hao vào chi phí sản xuất thì việc hạch toán chi phí
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mới bảo đảm chính xác để đo lường chính xác
thu nhập của doanh nghiệp. Hiện nay, các doanh nghiệp muốn tính đúng, tính đủ chi
phí khấu hao và giá thành sản phẩm thì biện pháp quan trọng nhất là phải không ngừng
nâng cao hiệu quả sử dụng các TSCĐ.
1.1.2.3. Các phƣơng pháp khấu hao tài sản cố định
a. Phƣơng pháp khấu hao tuyến tính cố định (khấu hao đƣờng thẳng)
Đây là phương pháp khấu hao đơn giản nhất, được sử dụng khá phổ biến để tính
khấu hao các loại TSCĐ có hình thái vật chất và không vật chất. Theo phương pháp
Thang Long University Library

21. 12
này mức khấu hao và tỷ lệ khấu hao hàng năm được xác định theo mức không đổi
trong suốt thời gian sử dụng.
Mức trích khấu hao TSCĐ trung bình hàng năm được xác định theo công thức sau:
Mkh =
Nsd
NG
[2, tr.25]
Trong đó:
Mkh: Mức khấu hao bình quân hàng năm của TSCĐ
NG: Nguyên giá TSCĐ
Nsd: Thời gian sử dụng TSCĐ (năm)
Nếu doanh nghiệp trích khấu hao cho từng tháng thì lấy số khấu hao phải trích cả
năm chia cho 12 tháng. Trường hợp thời gian sử dụng hay nguyên giá của TSCĐ thay
đổi, doanh nghiệp phải xác định lại mức khấu hao trung bình của TSCĐ bằng cách lấy
giá trị còn lại trên sổ kế toán chia cho thời gian sử dụng xác định lại hoặc thời gian sử
dụng còn lại của TSCĐ.
Mức trích khấu hao cho năm cuối cùng của thời gian sử dụng TSCĐ được xác
định nguyên giá là hiệu số giữa nguyên giá trị TSCĐ và khấu hao lũy kế đã thực hiện
tài sản đó. Thời hạn sử dụng TSCĐ là thời gian doanh nghiệp dự kiến sử dụng vào
hoạt động kinh doanh trong điều kiện bình thường phù hợp với thông số kỹ thuật –
kinh tế của TSCĐ và các yếu tố khác có liên quan đến sự hoạt động của TSCĐ.
Trường hợp có các yếu tố tác động (như việc nâng cấp hay tháo dỡ toàn bộ hay
một số bộ phận TSCĐ...) nhằm kéo dài hoặc rút ngắn thời gian sử dụng TSCĐ đã xác
định trước đó của TSCĐ tại thời điểm hoàn thành nghiệp vụ phát sinh, phải lập biên
bản nêu rõ căn cứ làm thay đổi thời gian sử dụng TSCĐ.
Nhìn chung, phương pháp khấu hao tuyến tính cố định được sử dụng phổ biến là
do ưu điểm của nó. Đây là phương pháp tính toán đơn giản, dễ hiểu. Mức khấu hao
được tính vào giá thành sản phẩm sẽ ổn định và như vậy sẽ tạo điều kiện định giá
thành sản phẩm thuận lợi, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp
sử dụng phương pháp khấu hao tuyến tính cố định cho tất cả các loại TSCĐ của doanh
nghiệp thì sẽ giảm được khối lượng công tác tính toán, thuận lợi cho việc lập kế hoạch
khấu hao TSCĐ của doanh nghiệp. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là
không phản ánh chính xác mức độ hao mòn thực tế của TSCĐ và đồng thời giá thành
sản phẩm trong các thời kỳ sử dụng TSCĐ sẽ không giống nhau. Hơn nữa, do mang
tính bình quân nên khả năng thu hồi vốn đầu tư chậm và như vậy không thể hạn chế
ảnh hưởng bất lợi của hao mòn vô hình đối với TSCĐ trong doanh nghiệp.

22. 13
b. Phƣơng pháp khấu hao theo số dƣ giảm dần
Theo phương pháp này số tiền khấu hao hàng năm được tính bằng cách lấy tỉ lệ
khấu hao cố định nhân với giá trị còn lại của TSCĐ có thể được xác định qua công thức:
Mki = Tkh x Gđi [2, tr.25]
Trong đó:
Mki : Số tiền khấu hao TSCĐ năm thứ i.
Tkh : Tỷ lệ khấu hao cố định hàng năm của TSCĐ.
Gđi : Giá trị còn lại của TSCĐ ở đầu năm thứ i.
i : Thứ tự hàng năm sử dụng TSCĐ (i=1,n)
Tỷ lệ khấu hao cố định hàng năm của TSCĐ trong phương pháp này được xác
định bằng cách lấy tỷ lệ khấu hao theo phương pháp tuyến tính cố định x một hệ số
nhất định.
Tck = Tk x Hs
Trong đó:
Tk : Tỷ lệ khấu hao theo phương pháp tuyến tính cố định.
Hs : Hệ số
Các nhà kinh tế trên thế giới thường dùng hệ số Hs này như sau:
- TSCĐ có thời hạn sử dụng từ 3 – 4 năm thì hệ số là 1,5.
- TSCĐ có thời hạn sử dụng từ 5 – 6 năm thì hệ số là 2.
- TSCĐ có thời hạn sử dụng trên 6 năm thì hệ số là 2,5.
Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có những ưu điểm cơ bản đó là phản
ánh chính xác hơn mức hao mòn TSCĐ vào giá trị sản phẩm, nhanh chóng thu hồi vốn
đầu tư mua sắm TSCĐ trong những năm đầu sử dụng, hạn chế được những ảnh hưởng
bất lợi của hao mòn vô hình. Tuy nhiên phương pháp này cũng có nhược điểm đó là
việc tính toán mức khấu hao và tỷ lệ khấu hao hàng năm sẽ phức tạp hơn, số tiền trích
khấu hao luỹ kế đến năm cuối cùng thời hạn sử dụng TSCĐ cũng chưa đủ bù đắp toàn
bộ giá trị đầu tư ban đầu vào TSCĐ của doanh nghiệp.
c. Phƣơng pháp khấu hao giảm dần kết hợp với phƣơng pháp khấu hao tuyến tính
cố định
Để khắc phục nhược điểm của phương pháp khấu hao tuyến tính cố định cũng
như phương pháp khấu hao giảm dần, người ta thường sử dụng kết hợp hai phương
Thang Long University Library

23. 14
pháp trên. Đặc điểm của phương pháp này là trong năm đầu sử dụng, người ta sử dụng
phương pháp khấu hao giảm dần, còn những năm cuối thì thực hiện phương pháp khấu
hao tuyến tính cố định. Mức khấu hao tuyến tính cố định trong những năm cuối của
thời gian sử dụng TSCĐ sẽ bằng tổng giá trị còn lại của TSCĐ chia cho số năm sử
dụng còn lại.
Theo quy định hiện nay của Nhà nước thì TSCĐ trong các doanh nghiệp (nhất là
các các doanh nghiệp nhà nước) được trích khấu hao theo phương pháp đường thẳng,
nội dung như sau:
- Căn cứ vào các quy định sẽ xác định thời gian sử dụng của TSCĐ.
- Xác định mức trích khấu hao trung bình hàng năm cho TSCĐ theo công thức
dưới đây: [2, tr. 25]
Nguyên giá TSCĐ
Mức trích khấu hao trung bình hàng năm =
Thời gian sử dụng.
Thời gian sử dụng hay nguyên giá TSCĐ thay đổi, doanh nghiệp phải xác định
lại mức khấu hao TSCĐ trung bình của TSCĐ bằng cách lấy giá trị còn lại trên sổ sách
kế toán chia cho thời gian sử dụng xác định lại hoặc thời gian sử dụng còn lại (được
xác định là chênh lệch giữa thời gian sử dụng đã đăng ký và thời gian đã sử dụng) của
TSCĐ.
Mức trích khấu hao cho năm cuối cùng của thời gian sử dụng TSCĐ được xác
định là hiệu số giữa nguyên giá TSCĐ và khấu hao luỹ kế đã thực hiện của TSCĐ đó.
Như vậy, việc nghiên cứu các phương pháp khấu hao TSCĐ sẽ giúp cho các
doanh nghiệp lựa chọn phương pháp khấu hao cho phù hợp với chiến lược kinh doanh
của doanh nghiệp, để đảm bảo cho việc thu hồi vốn, bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn trong doanh nghiệp.
1.1.3. Vai trò của tài sản cố định trong doanh nghiệp
Đối với bất cứ một doanh nghiệp nào, khi tiến hành hoạt động kinh doanh mục
tiêu tối cao là tối đa hoá lợi nhuận, tối đa hoá giá trị doanh nghiệp hay mục tiêu tăng
trưởng. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thực chất là các hoạt động
trao đổi, là quá trình chuyển biến các tài sản trong doanh nghiệp theo chu trình chuyển
hóa tài sản thành tiền.
TSCĐ trong doanh nghiệp là những tư liệu lao động chủ yếu có giá trị lớn tham
gia vào nhiều chu kỳ sản xuất, còn giá trị của nó thì được chuyển dịch từng phần vào
giá trị sản phẩm trong các chu kỳ sản xuất.

24. 15
Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lĩnh
vực xây dựng, giao thông, TSCĐ đóng một vai trò tối quan trọng. Các loại TSCĐ đều
có giá trị lớn, thời gian sử dụng lâu dài, tham gia nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh,
ảnh hưởng trực tiếp tới việc định giá thành sản phẩm và xác định kết quả kinh doanh
của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, TSCĐ chiếm một vị trí cơ bản trong tổng năng lực sản
xuất của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng lao động, đến yêu cầu của
tổ chức quá trình sản xuất phải cân đối, nhịp nhàng và liên tục.
Trong các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây dựng giao thông, đối với những đơn
vị có tiềm lực tài chính mạnh, TSCĐ thường được mua và sở hữu hoàn toàn. Tuy
nhiên, với đặc thù MMTB thi công trong xây dựng có giá rất đắt, trở thành một rào cản
lớn đối với khả năng thanh toán, vẫn có một số lượng các công ty không đủ khả năng
mua sắm mới, vì vậy thuê tài chính là một biện pháp hữu hiệu giải quyết vấn đề này.
TSCĐ là cơ sở vật chất kỹ thuật của doanh nghiệp, phản ánh năng lực sản xuất
hiện có và trình độ khoa học kỹ thuật công nghệ của doanh nghiệp.
TSCĐ trong đó bao gồm máy móc thiết bị sản xuất là điều kiện quan trọng và
cần thiết để tăng sản lượng, tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất, hạ giá
thành sản phẩm, tạo điều kiện quan trọng trong việc nâng cao tính cạnh tranh cho các
sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường.
Xét về mặt vốn, giá trị của TSCĐ nói chung và MMTB nói riêng thường chiếm
tỷ trọng lớn trong số tổng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đòi hỏi phải
được quản lý kiểm kê chặt chẽ, sử dụng hợp lý và có hiệu quả.
TSCĐ còn là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá mức độ hiện đại hóa và sự chuyên
môn hóa công nghệ mà căn cứ trên cơ sở đó người ta phần nào đánh giá được chất
lượng sản phẩm và tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp. Mức độ hiện đại hóa MMTB
nói riêng và TSCĐ nói chung thể hiện thế mạnh, tiềm lực của doanh nghiệp trong sự
cạnh tranh của thị trường.
1.2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
1.2.1. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định
Hiệu quả sử dụng TSCĐ phản ánh trình độ sử dụng TSCĐ của doanh nghiệp để
đạt được kết quả cao nhất với chi phí về TSCĐ là thấp nhất. Nâng cao hiệu quả sử
dụng TSCĐ chính là kết quả của việc cải tiến tổ chức lao động và tổ chức sản xuất,
hoàn chỉnh kết cấu TSCĐ, hoàn thiện những khâu yếu kém hoặc lạc hậu của quy trình
công nghệ. Đồng thời, sử dụng có hiệu quả TSCĐ hiện có là một trong những biện
pháp tốt nhất để sử dụng vốn một cách tiết kiệm và hiệu quả.
Thang Long University Library

25. 16
Khi tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, mục tiêu của bất cứ một doanh
nghiệp nào cũng là nhằm tối đa hoá giá trị tài sản của chủ sở hữu, do vậy mà việc sử
dụng tài sản nói chung hay TSCĐ nói riêng một cách có hiệu quả tức là kinh doanh đạt
tỷ suất lợi nhuận cao.
Hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp là phạm trù kinh tế phản ánh trình độ
khai thác, sử dụng tài sản vào hoạt động sản xuất kinh doanh của mình nhằm mục tiêu
sinh lợi tối đa. Các doanh nghiệp đều cố gắng sao cho tài sản được đưa vào sử dụng
hợp lý để kiếm lợi cao nhất đồng thời luôn tìm các nguồn tài trợ, tăng TSCĐ hiện có
để mở rộng sản xuất kinh doanh cả về chất và lượng, đảm bảo các mục tiêu mà doanh
nghiệp đề ra.
TSCĐ là tư liệu lao động quan trọng để tạo ra sản phẩm sản xuất đặc biệt là trong
thời kỳ tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ hiện nay, máy móc đang dần thay thế cho
rất nhiều công việc mà trước đây cần có con người. Điều này cho thấy việc nâng cao
hiệu quả sử dụng TSCĐ sẽ góp phần đáng kể đem lại hiệu quả kinh tế cao cho các
doanh nghiệp.
TSCĐ được sử dụng hiệu quả sẽ góp phần làm tăng doanh thu cũng đồng thời
tăng lợi nhuận. Do đó nâng cao hiệu quả sử dụng hiệu quả MMTB tức là MMTB đã
được tận dụng năng lực, TSCĐ được trang bị hiện đại phù hợp đúng mục đích đã làm
cho số lượng sản phẩm sản xuất ra nhiều hơn, phong phú hơn như vậy doanh thu của
doanh nghiệp sẽ tăng theo. Doanh thu tăng lên kết hợp với chi phí sản xuất giảm do
tiết kiệm được nguyên, nhiên vật liệu và các chi phí quản lý khác đã làm cho lợi nhuận
của doanh nghiệp tăng lên so với trước kia.
TSCĐ được sử dụng hiệu quả sẽ giúp cho doanh nghiệp bảo toàn và phát huy
vốn tốt nhất (đây là nghĩa vụ của doanh nghiệp để bảo vệ lợi ích của nhà nước về vốn
đã đầu tư, là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại và phát triển, tăng thu nhập cho người
lao động và làm nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước) do tận dụng được công suất máy
móc, sắp xếp dây chuyền sản xuất hợp lý hơn, vấn đề khấu hao TSCĐ, trích lập quỹ
khấu hao... được tiến hành đúng đắn, chính xác.
Hiệu quả sử dụng TSCĐ còn tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị
trường. Sức cạnh tranh của doanh nghiệp phụ thuộc vào lợi thế cạnh tranh của doanh
nghiệp trong đó có lợi thế về chi phí và tính khác biệt của sản phẩm.
TSCĐ được sử dụng có hiệu quả làm cho khối lượng sản phẩm tạo ra tăng lên,
chất lượng sản phẩm cũng tăng do MMTB có công nghệ hiện đại, sản phẩm nhiều
chủng loại đa dạng, phong phú đồng thời chi phí của doanh nghiệp cũng giảm và như
vậy tạo nên lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

26. 17
Tóm lại, việc sử dụng hiệu quả TSCĐ có ý nghĩa quan trọng không những giúp
cho doanh nghiệp tăng được lợi nhuận (là mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp) mà
còn giúp doanh nghiệp bảo toàn và phát triển vốn cố định, tăng sức mạnh tài chính,
giúp doanh nghiệp đổi mới, trang bị thêm nhiều TSCĐ hiện đại hơn phục vụ cho nhu
cầu sản xuất, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường.
1.2.2. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định
1.2.2.1. Phân tích kết cấu tài sản cố định
Kết cấu TSCĐ là tỷ trọng giữa nguyên giá từng loại TSCĐ trong tổng nguyên giá
TSCĐ của doanh nghiệp trong một thời điểm nhất định.
Phân tích kết cấu TSCĐ là xem xét, định giá tính hợp lý và sự biến động tỷ trọng
của từng loại, từng bộ phận của TSCĐ, trên cơ sở đó sẽ xây dựng, đầu tư TSCĐ theo
một cơ cấu hợp lý nhằm phát huy tối đa hiệu quả sử dụng chúng. Cần chú ý rằng cơ cấu
TSCĐ phụ thuộc vào đặc điểm kinh tế, kỹ thuật của từng ngành, từng doanh nghiệp.
Sau mỗi thời kỳ nhất định (thường là 1 năm) bằng cách so sánh tỷ trọng tăng
giảm tài sản cố định cuối kỳ với đầu kỳ sẽ thấy sự biến động về cơ cấu TSCĐ của
doanh nghiệp. Căn cứ vào nhu cầu thực tế của doanh nghiệp để rút ra kết luận về sự
biến động cơ cấu TSCĐ là hợp lý hay không hợp lý.
Vì thế sau mỗi thời kỳ nhất định, tỷ trọng từng nhóm, từng loại TSCĐ thường có
sự thay đổi. Cơ cấu TSCĐ được coi là hợp lý nếu có sự phân bổ TSCĐ vào mỗi nhóm,
mỗi loại đảm bảo yêu cầu phục vụ sản xuất một cách hiệu quả nhất.
1.2.2.2. Phân tích tình hình trang bị tài sản cố dịnh
Việc trang bị kỹ thuật cho lao động nhiều hay ít sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến năng
suất lao động, đến khả năng tăng sản lượng. Để phân tích những vấn đề này thường
dùng các chỉ tiêu sau:
Nguyên giá TSCĐ
Hệ số trang bị chung TSCĐ = [3, tr.17]
Tổng số công nhân
- Hệ số trang bị chung TSCĐ phản ánh một công nhân sản xuất bình quân được
trang bị bao nhiêu đồng TSCĐ (nguyên giá hoặc giá trị còn lại). Hệ số càng lớn chứng
tỏ trang bị chung càng cao và ngược lại.
Nguyên giá TBMM bình quân
Hệ số trang bị kỹ thuật cho CN = [3, tr.17]
Tổng số công nhân sản xuất
Thang Long University Library

27. 18
- Hệ số trang bị kỹ thuật cho công nhân phản ánh một công nhân sản xuất bình
quân được trang bị bao nhiêu đồng của các phương tiện kỹ thuật (nguyên giá hoặc giá
trị còn lại). Hệ số trang bị kỹ thuật càng lớn chứng tỏ tình hình trang bị trực tiếp cho
công nhân càng cao và ngược lại. Xu hướng chung là tốc độ tăng của hệ số trang bị kỹ
thuật phải nhanh hơn tốc độ tăng của hệ số trang bị chung, có như vậy mới thực sự
tăng được năng lực sản xuất, tạo điều kiện tăng nhanh năng suất lao động.
- Việc trang bị TSCĐ bán hàng nhiều hay ít có ảnh hưởng đến năng suất lao động
của công nhân viên bán hàng, đến khả năng tăng doanh thu tiêu thụ hàng hoá. Do đó
khi phân tích biến động của TSCĐ bán hàng phải được xem xét trong mối quan hệ với
năng suất lao động của nhân viên bán hàng và doanh thu tiêu thụ.
- Việc trang bị TSCĐ quản lý có ảnh hưởng đến năng suất lao động của các nhân
viên phòng ban nghiệp vụ, đến kết quả điều hành hoạt động chung của toàn doanh nghiệp.
1.2.2.3. Phân tích tình trạng kỹ thuật của tài sản cố định
Trong quá trình sử dụng, TSCĐ hao mòn dần đến một lúc nào đó sẽ không còn
sử dụng được nữa. Nhận biết, đánh giá đúng mức độ hao mòn TSCĐ, xem xét TSCĐ
còn mới hay cũ là vấn đề rất quan trọng nhằm đề ra những biện pháp đúng đắn để tái
sản xuất TSCĐ. Để nhận biết TSCĐ còn mới hay cũ cần thiết phải phân tích tình trạng
kỹ thuật của TSCĐ.
Chỉ tiêu dùng để phân tích: Hệ số hao mòn TSCĐ
Số đã khấu hao TSCĐ
0 < Hệ số hao mòn TSCĐ = < 1 [3,tr.19]
Nguyên giá TSCĐ
- Nếu hệ số hao mòn TSCĐ càng tiến dần về 1 chứng tỏ TSCĐ càng cũ và
doanh nghiệp chưa chú trọng đến việc đầu tư xây dựng, mua sắm mới TSCĐ, hiện
đại hoá TSCĐ.
- Nếu hệ số hao mòn TSCĐ càng tiến dần về 0, chứng tỏ TSCĐ được đổi mới,
doanh nghiệp có chú ý đầu tư xây dựng, mua sắm MMTB và TSCĐ khác của doanh
nghiệp.
1.2.2.4. Phân tích hiệu suất sử dụng tài sản cố định
Đối với kỹ thuật, thì chỉ tiêu số lượng là toàn bộ giá trị thiết bị máy móc, chỉ
tiêu chất lượng chính là hiệu suất của thiết bị máy móc. Như vậy chỉ tiêu tổng hợp
phản ánh chung tình hình sử dụng TSCĐ của doanh nghiệp là chỉ tiêu hiệu suất sử
dụng TSCĐ.

28. 19
Doanh thu thuần trong kỳ
Hiệu suất sử dụng TSCĐ = x 100%
Nguyên giá TSCĐ bình quân
Trong đó:
Nguyên giá TSCĐ bình quân =1/2 (Nguyên giá TSCĐ đầu kỳ + Nguyên giá
TSCĐ cuối kỳ). [3, tr.21]
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng TSCĐ trong kỳ tạo ra được bao nhiêu
đồng doanh thu hoặc doanh thu thuần. Hiệu suất càng lớn chứng tỏ hiệu quả sử dụng
TSCĐ càng cao.
1.2.2.5. Phân tích tỷ suất sinh lời của tài sản cố định
Lợi nhuận ròng
Tỷ suất sinh lời TSCĐ = x 100%
TSCĐ bình quân
Trong đó:
Tỷ suất sinh lợi là chênh lệch giữa thu nhập và chi phí mà doanh nghiệp thực
hiện trong kỳ sau khi trừ đi thuế thu nhập doanh nghiệp. [4, tr.12] Chú ý ở đây muốn
đánh giá chính xác hiệu quả sử dụng TSCĐ thì lợi nhuận ròng chỉ bao gồm phần lợi
nhuận do có sự tham gia trực tiếp của TSCĐ tạo ra. Vì vậy phải loại bỏ lợi nhuận từ
các hoạt động khác.
Ý nghĩa: Cho biết một đồng TSCĐ sử dụng trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng
lợi nhuận ròng. Giá trị này càng lớn chứng tỏ hiệu quả sử dụng TSCĐ đang có những
kết quả tích cực.
1.2.2.6. Phân tích tình hình sử dụng TSCĐ theo thời gian làm việc
Sử dụng tốt thời gian của TSCĐ hay MMTB là vấn đề rất quan trọng và có ý
nghĩa lớn trong việc tăng khối lượng sản phẩm sản xuất, tăng khối lượng công việc
hoàn thành. Bởi vì trong điều kiện vốn đầu tư còn hạn hẹp với số lượng MMTB và
công suất nhất định nếu sử dụng triệt để thời gian của máy móc sẽ nâng cao kết quả
sản xuất của doanh nghiệp. Vì thế cần thiết phải đánh giá, phân tích tình hình sử dụng
thời gian của MMTB để có biện pháp sử dụng có hiệu quả.
Trong doanh nghiệp có nhiều loại MMTB khác nhau, tùy theo đặc điểm, loại
hình doanh nghiệp, tùy theo đặc tính kỹ thuật của từng loại MMTB mà chỉ tiêu dùng
để phân tích sẽ khác nhau.
Thang Long University Library

29. 20
Để phân tích tình hình sử dụng TSCĐ theo thời gian làm việc ta áp dụng chỉ tiêu:
Hệ số giữa giờ máy làm việc ∑ số giờ máy làm theo chế độ
theo chế độ và giờ làm việc theo lịch =
∑ số giờ máy làm theo lịch
∑ số giờ máy làm có hiệu lực
Hệ số sử dụng thời gian cheo chế độ =
∑số giờ máy làm theo chế độ
Trong đó:
- Tổng số giờ máy theo lịch: là thời gian tính theo dương lịch (T1).
- Tổng số giờ máy nghỉ theo chế độ: là số giờ máy nghỉ vào ngày lễ, chủ nhật,
nghỉ ngoài ca theo quy định (T2).
- Tổng số giờ máy theo chế độ (T3): T3= T1- T2.
- Tổng số giờ máy nghỉ thực tế: là tổng số giờ máy nghỉ để sửa chữa lớn thực tế,
nghỉ vì lý do cúp điện, thiếu nguyên vật liệu…(T4).
- Tổng số giờ máy làm thêm: là số giờ máy làm thêm vào ngày lễ, ngày chủ nhật,
làm thêm ngoài ca theo quy định (T5).
- Tổng số giờ máy làm có hiệu lực thực tế (T6): T6= T3+ T5– T4. [3, tr.25]
Hệ số giữa giờ máy theo chế độ và giờ máy theo lịch phản ánh tình hình tăng ca
để tăng thêm thời gian làm việc của MMTB, bởi vì thời gian nghỉ vào lễ và chủ nhật
cố định, nếu doanh nghiệp tăng ca thì thời gian làm việc theo chế độ tăng lên và hệ số
giữa giờ máy theo chế độ và giờ máy theo lịch cũng tăng. Trong điều kiện khoa học kỹ
thuật phát triển nhanh thì đây là biện pháp giảm hao mòn vô hình TSCĐ.
Hệ số sử dụng thời gian chế độ phản ánh tình hình tận dụng quỹ thời gian chế độ.
Nếu chỉ tiêu này tăng lên do doanh nghiệp giảm thời gian ngừng máy vì thiếu điện,
thiếu nguyên vật liệu, do máy hỏng… thì đánh giá tích cực, ngược lại tăng lên do tận
dụng, bố trí thêm giờ, thêm ca cho công nhân vào ngày lễ và chủ nhật là biểu hiện
không tốt. Nếu chỉ tiêu này giảm chứng tỏ thời gian ngừng máy tăng là biểu hiện
không tốt cần tìm biện pháp khắc phục.
1.3. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN
CỐ ĐỊNH
1.3.1. Yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng tài sản cố định
Nhóm yếu tố này tác động trực tiếp đến kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất

30. 21
kinh doanh trước mắt cũng như lâu dài, do vậy việc nghiên cứu các yếu tố này là rất
quan trọng thông thường người ta xem xét trên những khía cạnh sau:
- Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp
Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp quyết định sản phẩm mà doanh nghiệp
làm ra là cái gì, ngoài ra nó còn phụ thuộc và tính năng tác dụng của TSCĐ, mà tính
năng tác dụng của TSCĐ của doanh nghiệp được đầu tư, xây dựng xuất phát và có mối
quan hệ hai chiều với ngành nghề kinh doanh. Vì vậy việc quyết định ngành nghề kinh
doanh cũng gần như là việc quyết định sản phẩm mà tài sản cố định sẽ đầu tư là gì.
- Trình độ quản lý TSCĐ
Trình độ quản lý TSCĐ đòi hỏi người quản lý phải biết sắp xếp công việc một
cách hợp lý như trong quá trình sản xuất kinh doanh việc vận hành MMTB, nếu
MMTB hỏng hóc thì phải có kế hoạch sửa chữa ngay. Đây là nhân tố quan trọng và
có ý nghĩa quyết định nên doanh nghiệp cần phải có kế hoach sửa chữa và cung cấp
các yếu tố để kịp thời sửa chữa. Con người là nhân tố chủ quan, quan trọng trong quá
trình sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Không có con người, tự thân
MMTB không thể làm việc được, cho nên công tác quản lý và điều hành do con
người nắm giữ, điều khiển MMTB phục vụ cho sản xuất. Nhưng công tác tổ chức lao
động, bố trí MMTB phục vụ cho sản xuất lại phụ thuộc vào chất lượng của đội ngũ
những người quản lý. Do vậy để có thể quản lý và sử dụng TSCĐ một cách có hiệu
quả thì cần phải bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ tổ chức và trình độ tay nghề
của người lao động. Việc bố trí lao động hợp lý, đúng người đúng việc sẽ phát huy
được năng lực sản xuất của mỗi người lao động; góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng
TSCĐ trong doanh nghiệp.
- Chủng loại và chất lượng nguyên liệu đầu vào
Để tiến hành sản xuất thì ngoài các yếu tố như MMTB, lao động, còn có yếu tố
quan trọng nữa là nguyên vật liệu. Nếu hai yếu tố là MMTB đã chuẩn bị tốt rồi mà mà
NVL không có hoặc không đủ, không đúng chủng loại, chất lượng, và không đúng thời
gian cung ứng thì không đảm bảo điều kiện sản xuất được diễn ra bình thường. Nếu
một trong các yêu cầu đó không được thoả mãn, không được đáp ứng thì sẽ làm gián
đoạn quá trình sản xuất của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng MMTB và
TSCĐ nói chung của doanh nghiệp.
- Nhân tố con người
Ngoài trình độ tay nghề, đòi hỏi cán bộ lao động trong doanh nghiệp phải luôn có
ý thức trách nhiệm trong việc giữ gìn, bảo quản tài sản. Có như vậy, TSCĐ mới duy trì
công suất cao trong thời gian dài và được sử dụng hiệu quả hơn khi tạo ra sản phẩm.
Thang Long University Library

31. 22
1.3.2. Yếu tố khách quan ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng tài sản cố định
- Các quy định, chính sách của Đảng và Nhà nước
Trên cơ sở pháp luật kinh tế và các biện pháp kinh tế, nhà nước tạo môi trường
và hành lang pháp lý hướng dẫn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Bất kỳ
một sự thay đổi nào trong chế độ, chính sách hiện hành đều chi phối các mảng hoạt
động của doanh nghiệp. Đối với việc quản lý và sử dụng TSCĐ thì các văn bản về đầu
tư, tính khấu hao, ... sẽ quyết định khả năng khai thác TSCĐ.
- Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật
Doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm là để đáp ứng nhu cầu thị trường. Hiện nay
trên thị trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng ngành nghề, giữa các sản phẩm
ngày càng gay gắt do vậy các doanh nghiệp đều phải nỗ lực để tăng sức cạnh tranh cho
sản phẩm của mình như tăng chất lượng, hạ giá thành mà điều này chỉ xảy ra khi
doanh nghiệp tích cực nâng cao hàm lượng kỹ thuật trong sản phẩm. Điều này đòi hỏi
doanh nghiệp phải có kế hoạch đầu tư cải tạo, đầu tư mới TSCĐ trước mắt cũng như
lâu dài, nhất là những doanh nghiệp hoạt động trong thị trường cạnh tranh cao, tốc độ
phát triển công nghệ nhanh như ngành kiến trúc, thiết kế, thi công xây dựng,...
Ngoài ra lãi suất tiền vay cũng là nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng
TSCĐ. Vì lãi suất tiền vay ảnh hưởng đến chi phí đầu tư của doanh nghiệp khi lãi suất
thay đổi thì nó sẽ kéo theo những biến đổi cơ bản của đầu tư mua sắm thiết bị.
- Yếu tố khác
Bên cạnh những nhân tố trên thì còn có nhiều nhân tố khác có thể ảnh hưởng trực
tiếp đến hiệu quả sử dụng TSCĐ mà được coi là những nhân tố bất khả kháng như
thiên tai, địch hoạ,... Mức độ tổn hại về lâu dài hay tức thời là hoàn toàn không thể biết
trước, chỉ có thể dự phòng trước nhằm giảm nhẹ ảnh hưởng mà thôi.

32. 23
CHƢƠNG 2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN CẦU 3 THĂNG LONG
2.1. SƠ LƢỢC VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN CẦU 3 THĂNG LONG
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long
2.1.1.1. Giới thiệu chung về công ty
 Tên chính thức : Công ty cổ phần Cầu 3 Thăng Long
 Trụ sở chính : số 6 Hải Bối, huyện Đông Anh, Thành Phố Hà Nội
 Mã số thuế : 0100104517
 Điện thoại : (84-4) 8810134 – 8810270
 Fax : (84-4) 8810401
 Loại hình công ty : cổ phần vốn nhà nước 51%
 Ngành nghề hoạt động : xây dựng công trình giao thông, công nghiệp và dân
dụng
 Đại diện pháp luật : Giám đốc: ông Nguyễn Văn Tài
2.1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty
CTCP Cầu 3 TL là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Tổng công ty xây dựng
Thăng Long – trực thuộc Bộ Giao thông vận tải. Tiền thân là công ty Cầu 3, công ty
được thành lập ngày 15 tháng 09 năm 1969 thuộc Tổng cục đường sắt. Nhiệm vụ
chính khi đó là đảm bảo giao thông tuyến đường phía Nam trong thời kỳ chống Mỹ.
Sau chiến tranh, công ty được giao nhiệm vụ mới: xây dựng 3 cầu là cầu Hàm Rồng,
cầu Đò Lèn và cầu Ninh Bình. Công ty đã được Nhà nước trao thưởng 3 huân chương
lao động.
Từ năm 1973 đến năm 1985 CTCP Cầu 3 TL được giao nhiệm vụ thi công cầu
Thăng Long thuộc tổng công ty xây dựng cầu Thăng Long – Bộ Giao thông vận tải.
Năm 1984 theo quyết định số 2864/QĐ - TCCB của Bộ Giao thông vận tải
chuyển đổi công ty Cầu 3 thành xí nghiệp xây dựng Cầu 3 trực thuộc liên hiệp xí
nghiệp xây dựng cầu Thăng Long.
Năm 1993 thực hiện nghị định 388/HĐQB về việc thành lập lại doanh nghiệp nhà
nước, Bộ Giao thông vận tải có quyết định số 505 QĐ/TCCB - LĐ ngày 27 tháng 03 năm
1993 thành lập CTCP Cầu 3TL trực thuộc tổng công ty xây dựng cầu Thăng Long.
Là đơn vị chuyên ngành xây dựng cầu và các công trình giao thông, CTCP Cầu 3
TL đã đóng góp thành tích xuất sắc trong xây dựng thắng lợi cây cầu lớn Thăng Long,
Thang Long University Library

33. 24
được Nhà nước tuyên dương là đơn vị anh hùng và được tặng nhiều huân chương lao
động từ hạng nhất đến hạng ba.
Sau khi hoàn thành cây cầu Thăng Long lịch sử, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn
do hậu quả của cơ chế bao cấp, tình trạng thiếu công ăn việc làm, thiết bị máy móc
lạc hậu. Song công ty đã chủ động tháo gỡ khó khăn tìm được hướng đi đúng đắn
không những duy trì được sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống mà công ty ngày
càng phát triển.
Đến nay, bước vào cơ chế thị trường, được sự giúp đỡ hỗ trợ của cấp trên cùng
với sự năng động sáng tạo, nắm bắt thời cơ, công ty đã nhanh chóng tiếp cận với cơ
chế mới, mở rộng sản suất đổi mới thiết bị, tiếp thu và áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công
nghệ mới, xây dựng công ty phát triển và vững mạnh về mọi mặt. Hiện nay công ty có
đủ năng lực đảm nhận thi công nhiều công trình lớn và phức tạp, liên tục được Bộ
Giao thông vận tải xếp hạng là doanh nghiệp hạng nhất.
Với sự ổn định trong sản xuất kinh doanh và sự đoàn kết nhất trí trong tập thể
người lao động, những năm qua CTCP Cầu 3 TL luôn đảm bảo được sự phát triển trên
nhiều mặt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, các công trình thi công đều đảm
bảo chất lượng và một số đã vượt tiến độ bàn giao, đúng mỹ quan và an toàn, không
ngừng nâng cao uy tín trên thị trường.
Hiện nay CTCP Cầu 3 TL thực hiện chế độ tự chủ sản xuất kinh doanh theo
phương thức hạch toán độc lập, tự chủ về trang trải về tài chính và thực hiện nhiệm vụ
chung của tổng công ty. Vì vậy hoạt động của CTCP Cầu 3 TL chủ yếu bao gồm
những lĩnh vực sau:
- Đào đắp đất đá san lấp mặt bằng tạo bãi.
- Xây dựng các công trình giao thông.
- Xây dựng các công trình công nghiệp.
- Xây dựng các công trình dân dụng.

34. 25
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ từng bộ phận
2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của CTCP cầu 3 TL
(Nguồn: báo cáo cơ cấu tổ chức công ty năm 2013)
Quan hệ trực tiếp
Quan hệ gián tiếp
Theo cơ cấu này giám đốc là người chỉ huy cao nhất lãnh đạo trực tiếp và chịu
trách nhiệm trước Nhà nước, trước tổng công ty chủ thể và mọi hoạt động sản xuất
kinh doanh của đơn vị mình, điều động sản xuất kinh doanh theo kế hoạch, đồng
thời là người đại diện cho công ty ký kết các hợp đồng tạo công ăn việc làm cho
công ty. Bên cạnh giám đốc còn có các phó giám đốc là những người tham mưu
cho giám đốc về mọi mặt trong công ty, chịu trách nhiệm trước giám đốc về công
việc mà mình phụ trách. Cơ cấu cán bộ, nhân viên, lao động trực tiếp trong công ty
cụ thể như sau:
PGĐ phụ trách vật tư thiết bị
(kỹ sư giao thông)
Phòng kỹ
thuật
Phòng tài
vụ
Phòng tổ
chức
Phòng kế
hoạch
Các đơn vị thi công
Các đơn vị
xây lắp
Đội điện máy
thi công
Xưởng cơ
khí
Giám đốc công ty
(Kỹ sư giao thông)
PGĐ phụ trách kỹ thuật
(kỹ sư giao thông)
Thang Long University Library

35. 26
Bảng 2.1. Cơ cấu phân bổ cán bộ, nhân viên quản lý kỹ thuật của CTCP Cầu 3 TL
Cán bộ
Tổng số
(người)
Số năm trong nghề (năm)
5 năm 10 năm 15 năm 20 năm
Kỹ sư xây dựng 31 6 5 10 10
Kỹ sư kinh tế 15 3 3 5 4
Kỹ sư điện máy 15 2 3 5 5
Cán bộ trung cấp 41 5 7 9 20
Tổng cộng 102 16 18 29 30
(Nguồn: báo cáo cơ cấu tổ chức công ty năm 2013)
Qua bảng cơ cấu phân bổ cán bộ, nhân viên quản lý kỹ thuật có thể nhận thấy
rằng đa số cán bộ trong công ty đã tốt nghiệp và có chứng chỉ kỹ sư thuộc các ngành
liên quan đến đặc thù hoạt động của công ty như xây dựng, kinh tế và điện máy. Nhiều
người có thâm niên lâu năm trong nghề, đáng chú ý có lần lượt 10 kỹ sư xây dựng và
20 người là cán bộ trung cấp có kinh nghiệm trong nghề. Điều này cho thấy cán bộ
nhân viên quản lý kỹ thuật của công ty đều là những người có trình độ am hiểu và kinh
nghiệm dày dặn có thể đảm đương và thực hiện xuất sắc các nhiệm vụ được giao phó.
Bảng 2.2. Cơ cấu phân bổ lao động trực tiếp của CTCP Cầu 3 TL
Loại thợ
Tổng
(người)
Bậc thợ
3 4 5 6 7
Thợ xây lắp 241 89 43 52 42 15
Thợ sắt 60 22 6 10 12 10
Thợ hàn 45 12 8 9 8 8
Thợ gia công cơ khí 9 1 3 3 2 0
Thợ điện, máy 124 53 13 21 31 6
Lao động phổ thông 26 5 4 17 0 0
Tổng 505 182 77 112 95 39
(Nguồn: báo cáo cơ cấu tổ chức công ty năm 2013)

36. 27
Bảng phân bổ lao động trực tiếp trong quá trình thi công cho thấy trong tổng số
505 người thì đa số là thợ xây lắp (241 người) và thợ điện, máy (124 người). Phần
đông trong số họ là những thợ bậc 3. Thợ gia công cơ khí và lao động phổ thông là 2
nhóm thợ có số lao động ít nhất trong công ty, trong 2 nhóm này đều không có thợ
bậc 7.
2.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận
Giám đốc
Chịu trách nhiệm chỉ đạo và giữ vai trò điều hành toàn bộ công ty. Giám đốc có
vai trò quan trọng nhất, có quyền và trách nhiệm quyết định đa số công việc trong
công ty, phối hợp cùng phó giám đốc quản lý và kiểm tra hoạt động của các phòng ban
cũng như các đơn vị trực tiếp thi công.
Phó giám đốc
Hỗ trợ công việc cho giám đốc, có vai trò quyền đại diện cho giám đốc trong
trường hợp giám đốc vắng mặt. Phó giám đốc phụ trách kỹ thuật và phó giám đốc phụ
trách vật tư làm việc thông qua các phòng ban cấp dưới để chỉ đạo điều hành công việc
của các đơn vị thi công.
Nhiệm vụ của hai phó giám đốc là bao quát tình hình toàn bộ công ty sau đó báo
cáo trình lên giám đốc. Công việc phó giám đốc không tự giải quyết được sẽ được
trình lên giám đốc. Bên cạnh đó phó giám đốc cũng sát sao hỗ trợ các Trưởng phòng
hoàn thành công việc một cách tốt nhất.
Với 2 phó giám đốc chịu trách nhiệm quản lý 2 lĩnh vực khác nhau là kỹ thuật và
thiết bị vật tư, đây sẽ là những người trực tiếp đến tận địa điểm thi công bàn giao, theo
dõi và kiểm tra các hoạt động của các đơn vị thi công trực tiếp.
Phòng tài vụ
Có nhiệm vụ tổ chức, theo dõi chặt chẽ chính xác tình hình tài sản và nguồn vốn
của công ty. Thu thập, tổng hợp số liệu, tình hình tài chính để báo cáo cho giám đốc và
phó giám đốc phụ trách kỹ thuật, tham gia xây dựng kế hoạch tài chính của công ty.
Tổ chức thực hiện các nghiệp vụ tài chính kế toán thống kê đúng quy định pháp
luật, đáp ứng yêu cầu tài chính cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phản ánh chính xác
các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động, kiểm soát các chi phí theo
định mức để tham mưu cho giám đốc các biện pháp quản lý tài chinh tiết kiệm, chính
xác, hiệu quả.
Thang Long University Library

37. 28
Phòng tổ chức
Nghiên cứu, đệ trình các nội quy, quy chế về tổ chức lao động trong nội bộ công ty.
Tham mưu cho giám đốc các vấn đề giải quyết chính sách cho người lao động
theo quy định của bộ luật lao động. Theo dõi, giải quyết các chính sách về bảo hiểm xã
hội, y tế, bảo hiểm thất nghiệp, tai nạn lao động, chế độ hưu trí, nghỉ việc do giảm khả
năng lao động, các chính sách khác liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của cán bộ và
nhân viên trong công ty, xem xét và thực hiện chế độ đãi ngộ, khen thưởng khuyến
khích đổi mới tư duy làm việc theo hướng hiện đại khoa học nhằm gia tăng chất lượng
công việc.
Phòng kế hoạch
Lập kế hoạch kinh doanh và triển khai hoạt động theo tháng, quý, năm.
Theo dõi hiệu quả công việc bằng cách giám sát thanh toán khối lượng công việc
với các đơn vị thi công, trình duyệt biên bản lên giám đốc, phối hợp với phòng tài vụ
thanh toán tiền lương cho cán bộ công nhân viên trong công ty và các hóa đơn vật tư
với các nhà cung cấp.
Giám sát thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh theo đúng kế hoạch, tham mưu
cho lãnh đạo đánh giá hiệu quả công việc, lập dự toán, tham gia đấu thầu, thanh quyết
toán các công trình và lập dự toán khối lượng các công trình.
Phòng kỹ thuật
Có chức năng thực hiện việc giám sát kiểm tra kỹ thuật công trình nhằm đảm bảo
tiến độ thi công kịp thời và an toàn. Đưa ra các yêu cầu về chất lượng công trình đảm
bảo các yếu tố thi công cũng như thời hạn tiến độ.
Các đơn vị thi công
Dưới sự phân công và chỉ đạo trực tiếp từ phòng kỹ thuật và các phó giám đốc,
các đơn vị thi công có nhiệm vụ thực hiện yêu cầu đã được lãnh đạo công ty đề ra,
nghiêm túc tuân thủ điều lệ của công ty, đảm bảo chất lượng xây dựng và an toàn lao
động. Với lực lượng chủ chốt là các đơn vị xây lắp, các đội điện máy thi công phối
hợp cùng với hoạt động của xưởng cơ khí để trang bị và hỗ trợ kĩ thuật cho đơn vị xây
lắp trực tiếp thi công.
Theo lời của anh Nguyễn Văn Hưởng, nhân viên phòng tổ chức, trong công
việc luôn có sự giám sát và phối hợp cùng nhau nhịp nhàng, hiệu quả giữa các bộ
phận với nhau: “Từ cấp quản lý lãnh đạo công ty cho tới đơn vị thi công trực tiếp
luôn có sự liên kết chặt chẽ, đảm bảo tính dân chủ, môi trường làm việc lành mạnh,

38. 29
đảm bảo không có sự lạm quyền hay bóc lột lao động. Giám đốc và các phó giám
đốc sát sao, quan tâm không chỉ tới kết quả công việc mà còn đời sống của anh chị
em nhân viên trong công ty ”.
2.1.3. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh
So sánh với các ngành công nghiệp và sản xuất vật chất khác, hoạt động sản xuất
kinh doanh trong xây dựng giao thông cũng chứa những yếu tố và quá trình tương tự
đồng thời cũng mang những đặc thù riêng gồm có:
- Sản phẩm xây dựng giao thông có tính đơn chiếc trong khi sản phẩm của ngành
công nghiệp và các ngành khác được sản xuất hàng loạt.
- Sản phẩm xây dựng giao thông được sản xuất ra tại nơi tiêu thụ nó.
- Sản phẩm của xây dựng giao thông chịu ảnh hưởng của điều kiện địa lý tự
nhiên, kinh tế xã hội của nơi tiêu thụ.
- Thời gian sử dụng dài, trình độ mỹ thuật và kỹ thuật cao.
- Chi phí sản xuất sản phẩm lớn và khác biệt theo từng công trình: giá trị của sản
phẩm xây dựng giao thông thường lớn hơn rất nhiều so với những sản phẩm hàng hoá
thông thường. Chi phí đầu tư cho công trình thường dải ra trong một thời kỳ dài.
Trong phương thức đấu thầu, người nhận thầu đôi khi phải có một lượng vốn đủ lớn để
đưa ra hoạt động trong thời gian đợi vốn của chủ đầu tư.
- Tính chất đơn chiếc và chịu ảnh hưởng của nơi xây dựng làm cho chi phí sản
xuất của từng sản phẩm xây dựng giao thông rất khác nhau.
Có thể thấy rằng tính chất sản xuất vật chất độc lập của xây dựng giao thông
không cần bàn cãi đồng thời có thể thấy được tầm quan trọng của nó cũng rất rõ ràng.
Chính xây dựng giao thông đã trực tiếp xây dựng có cơ sở vật chất của giao thông vận
tải, góp phần tăng thêm TSCĐ cho nền kinh tế quốc dân.
CTCP Cầu 3 TL là một đơn vị xây dựng cơ bản ngành cầu với ngành nghề chính
là xây dựng các công trình giao thông trên phạm vi cả nước như cầu, cảng đường bộ...
Do đó đặc điểm sản xuất của công ty là:
- Thời gian thi công kéo dài, giá trị công trình lớn, sản phẩm đơn chiếc và được
xây dựng theo đơn đặt hàng.
- Tỷ trọng TSCĐ và NVL chiếm từ 70-80% giá thành công trình.
- Thiết bị thi công không cố định một chỗ mà phải di chuyển liên tục từ vị trí này
sang vị trí khác dẫn đến việc quản lý rất phức tạp.
Thang Long University Library

39. 30
- Thiết bị thi công đa dạng, ngoài những thiết bị thông thường còn phải có những
thiết bị đặc chủng mới thi công được như: búa đóng cọc, xe tải có trọng tải lớn, thiết bị
nổi đóng cọc, ca nô, xà lan, hệ thống phao, cần cẩu và các thiết bị cần thiết khác.
- Ngoài ra công ty còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác trong quá trình thi
công như: chế độ chính sách của nhà nước, các đều kiện tự nhiên thay đổi ...
Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm: do sản phẩm của công ty được sản xuất
theo đơn đặt hàng do đó quá trình sản xuất được tiến hành qua các công đoạn:
- Bước 1: chuẩn bị sản xuất bao gồm: lập dự toán công trình, lập kế hoạch sản
xuất, kế hoạch mua sắm NVL, chuẩn bị vốn và các điều kiện khác để thi công công
trình và các trang thiết bị chuyên ngành để phục phụ cho việc thi công công trình.
- Bước 2: Khởi công xây dựng: quá trình thi công được tiến hành theo công đoạn,
điểm dừng kỹ thuật mỗi lần kết thúc một công đoạn lại tiến hành nghiệm thu.
- Bước 3: Hoàn thiện công trình bàn giao công trình cho chủ đầu tư đưa vào sử
dụng.
2.1.4. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty cổ phần Cầu 3
Thăng Long từ năm 2011 đến năm 2013
Trong những năm qua, cùng với sự suy giảm ở ngành giao thông vận tải nói
riêng và cả nền kinh tế nói chung, hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty thay đổi
với nhiều diễn biễn phức tạp.

40. 31
Bảng 2.3. Báo cáo kết quả kinh doanh của CTCP Cầu 3 TL từ năm 2011 đến năm 2013
(Nguồn: Báo cáo tài chính từ năm 2011 đến năm 2013)
Chỉ tiêu Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013
Chênh lệch 2011 – 2012 Chênh lệch 2012 – 2013
Tuyệt đối Tƣơng đối Tuyệt đối Tƣơng đối
(1) (2) (3) (4)= (2) – (1) (5)= (4)/(1) (6)= (3) – (2) (7)= (6)/(2)
1.Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ
146.254.890.173 155.103.908.528 163.738.994.109 8.849.018.355 0,06 8.635.085.581 (0,06)
2.Các khoản giảm trừ doanh thu 0 0 0 0 - 0 -
3. Doanh thu thuần 146.254.890.173 155.103.908.528 163.738.994.109 8.849.018.355 0,06 8.635.085.581 (0,06)
4. Giá vốn hàng bán 128.295.354.230 131.194.116.579 140.924.492.435 2.898.762.349 0,02 9.730.375.856 0,07
5. Lợi nhuận gộp 17.959.535.943 23.909.791.949 22.814.501.674 5.950.256.006 0,33 (1.095.290.275) (0,06)
6. Doanh thu hoạt động tài chính 457.742.242 512.317.746 1.132.451.885 54.575.504 0,12 620.134.139 1,21
7. Chi phí tài chính 8.314.791.589 7.172.935.236 6.563.140.872 (1.141.856.353) (0,14) (609.794.364) (0,08)
8. Chi phí quản lý doanh nghiệp 9.961.756.658 9.409.426.641 13.611.731.123 (552.330.017) (0,06) 4.202.304.482 0,45
9.Lợi nhuận thuần từ hoạt động KD 140.729.938 7.839.747.818 3.772.081.564 7.699.017.880 54,71 (4.067.666.254) (0,52)
10.Thu nhập khác 2.065.646.636 1.770.788.349 1.488.192.834 (294.858.287) (0,14) (282.595.515) (0,16)
11. Chi phí khác 1.810.584.585 9.912.160.628 3.261.192.338 8.101.576.043 4,47 (6.650.968.290) (0,67)
12. Lợi nhuận khác 255.062.051 (8.141.372.279) (1.772.999.504) (8.396.434.330) (32,92) 6.368.372.775 (0,78)
13. Tổng lợi nhuận kế toán trƣớc thuế 395.791.989 (301.624.461) 1.999.082.060 (697.416.450) 1,76 2.300.706.521 (7,63)
14. Chi phí thuế TNDN hiện hành 98.947.997 1.394.859.746 1.268.881.500 1.295.911.749 13,10 (125.978.246) (0,09)
15. Lợi nhuận sau thuế TNDN 50.216.108 (1.696.484.207) 730.200.560 (1.746.700.315) (34,78) 2.426.684.767 (1,43)
Đơn vị tính: VNĐ
Thang Long University Library