Sanhuugiin ner tomyonii tailbar

1. ResCap
Finance Glossary
English – Mongolian
ResCapFebruary 28 2011
Resource
Investment
Capital

2. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 2
Resource
Investment
Capital
Preface
“I am delighted to have issued this first collection of financial terminologies,
translated into and explained in Mongolian. This Finance Glossary is aimed
at supporting Mongolians in their efforts to understand the financial
industries of highly developed nations and implement the learnt in their
home country.
Creating a dictionary requires continuous research and it usually is a result
of collaborative work. Experts from the United States Agency for
International Development (USAID) and tutors from the Institute of Finance
and Economics (IFE) of Mongolia have made vast contributions and
showed extensive support in the development of this preliminary glossary.
Now I am granted an opportunity to listen to others’ comments and make
improvements in the given manuscript by making it public.
Mongolia is on the verge of tremendous prosperity and its real financial
industry is only beginning to develop. Huge capacities remain in terms of
the possibility of Mongolians, especially the new generation, to rise with
better knowledge and new ideas contributing to the expansion of this vital
sector. Therefore, I call for Mongolians: “Learn, progress and achieve,
there is much to be accomplished!””
- Unenbat Jigjid
Chairman of ResCap
ResCap is committed to continuing the development and education of
Mongolians through training programs and edifying publications.

3. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 3
Resource
Investment
Capital
Recent Terms in Mongolian Press
Bond Бонд (өрийн бичиг)
Янз бүрийн хөрөнгө оруулагчдаас
(зээлдүүлэгчдээс) мөнгөн хөрөнгө татахын
тулд бизнесийн байгууллага болон засгийн
газраас гаргадаг урт ба дунд хугацаат өрийн
бичиг.
Capital Капитал (Хөрөнгө)
1. Ашиг олох зорилготой хийгддэг мөнгөн эсвэл
эд зүйлсийн хөрөнгө оруулалт (мөнгө ба эд
зүйлс нь өөрсдөө капитал юм)
2. Компанийн цэвэр үнэ цэнэ (нийт актив нь
пассиваас хэтрэх зөрүү)
3. Хувь хүн болон компанийн баялаг (мөнгө, үл
хөдлөх хөрөнгө гэх зэрэг)
Capital market Хөрөнгийн зах зээл
Урт хугацаат үнэт цаасны нийлүүлэгчид болон
хэрэглэгчдийг холбодог зах зээл.
Capital structure Капиталын бүтэц
Үйл ажиллагаа болон өсөлтөө санхүүжүүлэхийн
тулд компаниас баримталдаг өр төлбөр, өөрийн
хөрөнгө (энгийн хувьцаа, давуу эрхт хувьцаа) гэх
мэт эх үүсвэрүүдийн хольц.
Common stock Энгийн хувьцаа
Компанийн эзэмшлийн хамгийн цэвэр бөгөөд
үндсэн хэлбэр. Энгийн хувьцаа эзэмшигчид нь
компанийг татан буулгах тохиолдолд бүх
зээлдүүлэгчдийн өр төлөгдсөний дараа
өөрсдийн хувиа авдаг.
Convertible bond Хөрвөх бонд
Тогтоосон тооны энгийн хувьцаанд хөрвөдөг
бонд.
Convertible preferred stock
Хөрвөх давуу эрхтэй
хувьцаа
Тогтоосон тооны энгийн хувьцаанд хөрвөдөг
давуу эрхтэй хувьцаа.
Cost of common stock
equity
Энгийн хувьцааны
өртөг
Компанийн хувьцаанд хөрөнгө оруулж эрсдэл
үүрснийхээ төлөө хөрөнгө оруулагчаас шаардах
хамгийн наад захын өгөөж (E(Ri)). Энгийн
хувьцааны өртгийг САРМ загвараар тооцоолж
болно.

4. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 4
Resource
Investment
Capital
Discounting cash flows
Мөнгөн урсгалыг
хорогдуулах
Ирээдүйн мөнгөн урсгалуудын үнэлэмжийг
тооцоолоод тэдгээрийн өнөөгийн үнэ цэнийг
олох үйл явц (хорогдуулалтын хувиар
хямдруулж), нийлмэл хүү тооцохын эсрэг үйл
явц. Хорогдуулалтын хувийг мэдэх нь чухал (мөн
адил тооцоолж гаргана).
Dividend Ногдол ашиг
Компанийн хувьцаа эзэмшигчдэд ашгаас
хуваарилсан хэмжээ.
Earnings per share (EPS)
Нэгж хувьцаанд
ногдох ашиг
Тодорхой хугацааны туршид бий болсон нийт
энгийн хувьцаа эзэмшигчдэд хуваарилах
боломжтой ашгийг нийт эргэлтэнд байгаа
энгийн хувьцааны тоонд харьцуулж тооцдог
энгийн нэгж хувьцаа бүрээс олж байгаа ашгийн
хэмжээ.
Equity Хувьцаа
Энгийн эсвэл давуу эрхт хувьцаа буюу өмчлөх
эрх олгодог үнэт цаас. Энгийн хувьцаа
эзэмшигчид нь компанийн ТУЗ-ын гишүүдийг
сонгох болон бусад өндөр ач холбогдол бүхий
шийдвэрүүдэд санал өгөх эрхтэй.
Expected return Хүлээгдэж буй өгөөж
Магадлалтай өгөөжүүдийн дундаж өгөөж.
E(R) = Σ Pi x Ri i=1,...n
Pi - Магадлал
Ri - Боломжит өгөөж
Initial public offering (IPO)
Анхны нийтийн
арилжаа
Хаалттай компани нээлттэй болж анх удаа олон
нийтэд хувьцаагаа санал болгох арилжаа.
Institutional investors
Байгууллагын
хөрөнгө оруулагчид
Даатгалын компани, хамтын сан, тэтгэврийн
сан зэрэг бусад хүмүүсийн мөнгийг хөлсөөр
удирддаг, хөрөнгө оруулалтанд мэргэшсэн, их
хэмжээний үнэт цаас худалдан авах чадвартай
хөрөнгө оруулагчид.

5. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 5
Resource
Investment
Capital
Investment bank
Хөрөнгө
оруулалтын банк
(ХОБ)
Олон төрлийн үйлчилгээ үзүүлдэг санхүүгийн
зуучлагч байгууллага:
1. Компаниудад хөрөнгө оруулдаг урт хугацааны
хөрөнгө оруулагч.
2. Компаниас ба засгийн газраас гаргасан үнэт
цаасыг нийтэд арилжаалдаг санхүүгийн зуучлагч
(андеррайтер).
3. Нэгдэлтийн үед тохиромжтой зорилтот
компанийг нээн тодруулж хэлэлцээр өрнүүлэхэд
туслалцаа үзүүлдэг санхүүгийн байгууллага
(зөвлөгч, гүйлгээ/хэлцэл хариуцагч).
4. Том хэмжээний хөрөнгө оруулагчдад брокер
болон үйлчилж хөрөнгийг нь удирддаг
санхүүгийн байгууллага (брокер/дилер).
Liquidity Хөрвөх чадвар
1. Актив болон үнэт цаас үнийн
өөрчлөлтгүйгээр хурдан арилжаалагдах чанар.
2. Актив болон үнэт цаасыг маш хурдан мөнгөнд
хөрвөх (мөнгө болгох) боломж.
Net present value (NPV)
Цэвэр өнөөгийн
үнэлэмж (үнэ цэнэ)
Компанийн хөрөнгийн өртгийн хувиар
хямдруулан тооцсон төслийн ирээдүйд орох
мөнгөн урсгалуудын өнөөгийн үнэлэмжээс (үнэ
цэнээс) анхны хөрөнгө оруулалтыг хасч
гаргадаг төслийн үнэлгээний (төсөл
сонголтын) дэвшилтэт арга.
Par value
Хувьцааны нэрлэсэн
үнэ
Компанийн дүрмийн дагуу нэгж хувьцаанд
тогтоож өгсөн ач холбогдол багатай үнэ.
Preferred stock
Давуу эрхтэй
хувьцаа
Компанийн давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигчид нь
энгийн хувьцаа эзэмшигчдээс түрүүлж ногдол
ашгийг үе тутам, тогтмол хувиар авах эрхтэй
байдаг.
Price/Earnings multiple
approach
Үнэ/Ашгийн харьцааг
ашиглан хувьцааг
үнэлэх арга
Компанийн нэгж хувьцаа бүрт ногдохоор
хүлээгдэж буй ашгийг (EPS) салбарын үнэ
ашгийн дундаж харьцаагаар (P/E) үржүүлж
тооцдог компанийн хувцааны үнэлгээг тогтоох
арга.

6. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 6
Resource
Investment
Capital
Return on equity (ROE)
Өөрийн хөрөнгийн
өгөөж
Компанийн ашигт байдлын хэмжүүр. Компанийн
хувьцаа эзэмшигчдийн хөрөнгийн цэвэр ашиг
болон ирсэн хэсгийг харуулдаг харьцаа (хувиар
илэрхийлэгднэ).
ӨӨӨ = Цэвэр ашиг / Хувьцаа эзэмшигчдийн өмч
Secondary market Хоѐрдогч зах зээл
Өмнө нь гаргасан үнэт цаасыг (шинээр
эргэлтэнд гаргаагүй) дахин арилжаалдаг
санхүүгийн зах зээл.
Stock exchange Хөрөнгийн бирж
Үнэт цаас арилжаалагддаг, зохион
байгуулалттай, дүрэм журмаар зохицуулагдсан
зах зээл. Арилжаалагдаж буй үнэт цаасуудын үнэ
нь эрэлт нийлүүлэлтийн хуулиар тогтоогдно.
Хөрөнгийн бирж дээр: 1) компани болон засгийн
газрууд анх удаа хувьцаагаа гаргадаг, 2) хөрөнгө
оруулагчид өмнө нь худалдан авсан үнэт цаасаа
арилжаалдаг.
Underwriting Андеррайтинг
1. Санхүүгийн зуучлагч байгууллага (ХОБ)
компани болон засгийн газраас анх гаргаж буй
үнэт цаасыг нийтэд (хөрөнгө оруулагчдад)
арилжаалах үйл явц. ХОБ нь тухайн үнэт цаасны
ирээдүйн арилжаалагдах үнэнд баталгаа өгч,
ихэнх эрсдлийг үүрч, үйлчилгээний шимтгэл
авна.
2. Хэн нэгнийг эсвэл аль нэгэн өмчийг даатгах
үйл явц.
3. Зээлдэгчийн зээлээ төлөх чадварыг дүгнэх
үйл явц.
Underwriting syndicate
Андеррайтингийн
синдикат
Томоохон хэмжээний үнэт цаасны гаргалтанд
хамтарч оролцдог ХОБ-ын бүлэг. Ингэснээр нэг
банкинд учрах эрсдлийг багасгадаг.
Valuation Үнэлгээ
Актив эсвэл компанийн өнөөдрийн жинхэнэ үнэ
цэнийг тодорхойлох үйл явц. Үнэлгээг
тооцоолох олон төрлийн техник аргачлал
байдаг.
Weighted average cost of
capital (WACC)
Капиталын жигнэсэн
дундаж өртөг
Урт хугацааны туршид компанид шаардлагатай
эх үүсвэрүүдийн ирээдүйд хүлээгдэж буй дундаж
өртөг. Бүх хувьцаа эзэмшигч болон
зээлдүүлэгчдийн компаний үйл ажиллагаанаас
шаардах наад захын өгөөж. Эх үүсвэрийн төрөл
тус бүрийн өртгийг компанийн капиталын нийт
бүтцэд эзлэх хувиар дамжуулан жигнэж
тооцдог.

7. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 7
Resource
Investment
Capital
Contents
1 A....................................................................................8
2 B.................................................................................. 13
3 C.................................................................................. 18
4 D.................................................................................. 32
5 E.................................................................................. 37
6 F .................................................................................. 42
7 G ................................................................................. 49
8 H.................................................................................. 50
9 I................................................................................... 52
10 J................................................................................... 58
11 L .................................................................................. 59
12 M................................................................................. 63
13 N ................................................................................. 68
14 O ................................................................................. 72
15 P.................................................................................. 76
16 Q ................................................................................. 85
17 R.................................................................................. 86
18 S .................................................................................. 92
19 T................................................................................ 103
20 U ............................................................................... 108
21 V................................................................................ 110
22 W .............................................................................. 111
23 Y................................................................................ 113
24 Z ................................................................................ 114

8. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 8
Resource
Investment
Capital
1 A
ABC system Эй-Би-Си систем
Хөрөнгө оруулсан үнийн дүнгээр 3 хэсэгт хувааж
бараа материалын нөөцийг ач холбогдлоор нь
удирдах арга техник.
Ability to service debts Өр төлөх чадвар
Компаниас өрөө төлбөрийн хуваарийн дагуу төлөх
чадварыг харуулна.
Accept-reject approach
Хүлээн авах –
татгалзах арга
Хөрөнгө зарцуулалтын саналыг компаниас тогтоосон
хамгийн наад захын шалгуурыг хангаж байгаа эсэхийг
үнэлэх.
Accounting earnings Бүртгэлийн ашиг Орлогын тайланд тусгагдсан компанийн ашиг.
Accrual method Аккруэл суурьт арга
Борлуулалтыг хийх үед нь орлогод тооцож, зардлыг
гарах үед нь зардалд тооцох арга.
Accruals Хуримтлагдсан өр
Нэгэнт хүлээж авсан үйлчилгээндээ төлөх компанийн
өр төлбөр.
Acquiring company Эзэмшигч компани
Нэгдэлтийн гүйлгээний үед өөр компанийг өөртөө
нэгтгэхийг оролдож буй компани.
Active management Идэвхитэй удирдлага
Үнэ нь буруу тогтоогдсон үнэт цаасыг хайх оролдлого
буюу үнэт цаасны зах зээлийн ерөнхий хандлагыг
таамаглах оролдлого.

9. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 9
Resource
Investment
Capital
Active portfolio Идэвхитэй багц
Трейнор-Блакийн загварын хүрээнд тэгээс дээш
альфа бүхий шинжлэгдсэн хувьцаануудыг хольж
бүрдүүлсэн багц. Энэхүү багцыг зах зээлийн индекс
бүхий идэвхигүй багцтай эцэст нь хольдог.
Activity ratios
Үйл ажиллагааны
харьцаа
Янз бүрийн дансуудын борлуулалтанд хөрвөх буюу
бэлэн мөнгөний орох гарах урсгалд хөрвөх хурдыг
хэмжинэ.
Adjustable-rate
(or floating-rate)
preferred stock (ARPS)
Зохицуулах (хөвөх)
ногдол ашигтай давуу
эрхтэй хувьцаа
Ногдол ашгийн хувь хэмжээ нь Засгийн газрын үнэт
цаасны хүүтэй уягдсан давуу эрхтэй хувьцаа.
After-tax proceeds from
sale of old asset
Хуучин хөрөнгийг
зарсны татварын
дараахь орлого
Хуучин хөрөнгө зарсан үнийн дүнгээс татварыг хасч
тооцно.
Agency costs Зуучлагчийн зардал
Эзэмшигчдийн өмчийг хамгийн их болгож,
зуучлагчийн асуудлыг хамгийн бага түвшинд байлгах
засаглалын бүтцийг хэрэгжүүлэхийн тулд хувьцаа
эзэмшигчдээс гарах зардал.
Agency problem Зуучлагчийн асуудал
Компанийн удирдлага өөрийн хувийн зорилгоо
компанийн зорилгоос дээгүүрт тавих магадлалыг
хэлнэ.
Aggressive financing
strategy
Санхүүжилтийн
түрэмгий стратеги
Дээд зэргийн өгөөж авахын тулд багцын сонголт
болон активын хуваарилалтаа тохируулах үйлдэл.
Энэхүү стратеги нь хөрөнгө оруулалтын ашгийг
салбарын эсвэл нийт зах зээлийн дунджаас дээгүүр
байлгахыг оролддог ба илүү их эрсдлийг хүлээн
зөвшөөрдөг. Хөрөнгөө өсгөх гол зорилготой байдаг
учраас түрэмгий стратегитэй хөрөнгө оруулагчид нь
активынхаа ихэнх хувийг эрсдэл багатай өрийн бичигт
оруулахын оронд эрсдэл болон өгөөж өндөртэй
хувьцаанд байршуулах нь нийтлэг.
Aging Авлагын наслалт
Авлагын дансны үлдэгдлийн хэдэн хувь ямар
хугацаагаар хэтрээд байгааг тодорхойлох замаар
компанийн зээлийн болон авлага цуглуулах бодлогыг
үнэлэх арга техник.

10. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 10
Resource
Investment
Capital
Alpha Альфа
Хөрөнгө активын үнэлгээ ба арбитражийн үнэлгээний
гэх мэт тэнцвэрийн загваруудаар урьдчилан
тодорхойлсноос илүү хэмжээтэйгээр гарсан үнэт
цаасны хэвийн бус өгөөжийн хувь.
American option Америк опшин
Хугацааны дундуур буюу эцэст хэрэгжүүлэх
боломжтой опшин.
Annual cleanup
Үлдэгдлийн жилийн
цэвэрлэгээ
Зээлийн шугамыг жилийн хугацаанд тодорхой
хоногоор үлдэгдэлгүй (компаниас банкинд өргүй)
байлгах шаардлага.
Annual percentage rate Жилийн хүүгийн хувь Энгийн хүүгээр тооцсон жилийн хүүгийн хувь.
Annual percentage rate
(APR)
Жилээр тооцсон
хүүгийн хувь
Үеийн (сарын) нэрлэсэн хүүг 1 жилийн доторхи
үеүүдийн (сарын) тоогоор үржүүлэн жилд шилжүүлж
“шударга зээллэгийн хуулийн” дагуу мэдэгдэх ѐстой
хүүгийн хувь.
Annual percentage yield
(APY)
Жилээр тооцсон
өгөөжийн хувь
“Шударга хадгаламжийн хуулийн” дагуу банкнаас
харилцагчиддаа мэдэгдэх ѐстой, хадгаламжийн
бүтээгдэхүүнээ тогтоож, жилд шилжүүлсэн, жинхэнэ
хүүгийн хувь.
Annualized net present
value (ANPV) approach
Жилийн цэвэр
өнөөгийн үнэлэмжийн
(үнэ цэнийн) арга
Өөр хоорондоо харилцан адилгүй хугацаанд хэрэгжих
төслүүдийг харьцуулж үнэлэхийн тулд цэвэр өнөөгийн
үнэлэмжийг жилд шилжүүлэн үнэлэх арга.
Annuity Үе тутмын төлбөр
Үе тутам тэнцүү хэмжээтэй мөнгөн дүнгээр хийгдэх
төлбөрийн орох, гарах урсгал.
Annuity due
Үе тутмын төлбөрийн
өглөг
Үе тутмын эхэнд хийгдэх төлбөр.
Arbitrage Арбитраж
Үнэ нь харьцангүй буруу тогтоогдсон үнэт цаасны
арилжаагаар дамжуулан эрсдэлгүйгээр ашиг олох үйл
явц.

11. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 11
Resource
Investment
Capital
Arbitrage pricing theory
Арбитражийн
үнэлгээний онол
Хөрөнгийн зах зээл томрох тусам арбитражийн
боломж үгүй болох нөхцөл дээр тулгуурласан эрсдэл-
өгөөжийн хамаарлын онол.
Articles of partnership Нөхөрлөлийн дүрэм
Нөхөрлөлийн бизнесийн харилцааг зохицуулдаг
албан ѐсны бичигдсэн гэрээ.
Ask price Зарах үнэ
Үнэт цаасыг худалдахаар дилерээс санал болгож
байгаа үнэ.
Asset allocation Активын хуваарилалт
Хөрөнгө оруулалтын багцыг активын ерөнхий
ангиллаар хуваарилах үйл явц.
Asset allocation funds
Актив хуваарилалтын
сан
Багцын менежерийн таамаглалд үндэслэн активыг
сонгож хөрөнгө оруулдаг хамтын сангийн хэлбэр.
Asset turnover (ATO) Активын эргэлт
Активын төгрөг тутмаас бий болгох жилийн
борлуулалтын хэмжээ (Борлуулалт/Актив).
Asset universe
(Universe of securities)
Активын ертөнц
(Үнэт цаасны ертөнц)
Багцын менежерээс хөрөнгө оруулж болохоор
батлагдсан активын (үнэт цаасны) жагсаалт.
Assignment Үүрэг гүйцэтгүүлэх
Компанийн актив, эд хөрөнгийг зарж борлуулах ажлыг
гуравдагч этгээдээр гүйцэтгүүлэх зээлдүүлэгчдийн
шийдвэр.
Asymmetric information
Мэдээллийн
тэнцвэргүй байдал
Компанийн үйл ажиллагаа ирээдүйн төлөвийн талаар
удирдлага нь хөрөнгө оруулагчдаасаа илүү
мэдээлэлтэй байх байдал.
At the money Мөнгөндөө тохирсон Хэрэгжүүлэх үнэ, активын үнэ хоѐр нь тэнцүү опшин.

12. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 12
Resource
Investment
Capital
Auction market
Үнэ хаялцуулах зах
зээл
Үнэт цаасны бүх наймаачид нэг дор цугларч
худалдах, худалдан авах арилжаа хийдэг газар.
Authorized shares
Зөвшөөрөгдсөн
хувьцаа
Компанийн дүрмийн дагуу гаргахыг зөвшөөрсөн
хувьцааны тоо хэмжээ.
Average age of inventory
Бараа материалын
дундаж наслалт
Бараа материалын борлогдох дундаж хоног.
Average collection period
Авлага цуглуулах
дундаж хугацаа
Дансны авлагыг цуглуулахад шаардагдах дундаж
хоног.
Average payment period
Төлбөр гүйцэтгэх
дундаж хугацаа
Дансны өр төлөхөд шаардагдах дундаж хоног.
Average tax rate Татварын дундаж хувь
Компанийн төлөх татварыг татвар ногдуулах орлогод
харьцуулсан хувь.

13. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 13
Resource
Investment
Capital
2 B
Balance sheet Тэнцэл
Хугацааны тодорхой нэг агшин дахь компаний
санхүүгийн үр дүн.
Balanced and income funds
Орлогын ба
тэнцвэртэй хөрөнгө
оруулалтын сан
Өнөөгийн чөлөөт орлогыг нэмэгдүүлэх буюу урт
хугацааны өсөлтийг хангах, өнөөгийн орлогод хохирол
учруулахгүйгээр эрсдлийг багасгахад чиглэсэн хувь
хүний багцаар хөрөнгө оруулдаг хамтын сангийн
хэлбэр.
Balloon payment Үндсэн төлбөр
Хэрэв хугацааны турш зөвхөн хүүгээ төлж ирсэн бол
хугацааны эцэст нэг мөсөн төлөх үндсэн зээлийн нийт
төлбөрийг хэлнэ.
Bank discount method
Банкны
хямдруулалтын арга
Хөрөнгө оруулалтын өгөөжийг тодорхойлохын тулд
үнэт цаасны хямдруулалтыг жилийн 360 хоногт
шилжүүлэн тооцож нэрлэсэн үнэд харьцуулдаг
жилийн энгийн хүүгийн хувь.
Banker's acceptances Банкны зөвшөөрөл
Бизнесийн төлбөрийг банкнаас баталгаажуулсанд
үндэслэсэн богино хугацаатай, бага эрсдэлтэй үнэт
цаас.
Bankruptcy Дампуурал
Компанийн өр төлбөр нь түүний актив хөрөнгийн зах
зээлийн шударга үнэлэмжээс хэтэрснээс үүсэх
бизнесийн уналт.
Basis Суурь
Ирээдүйн хэлцлийн үнэ ба спот (одоогийн) үнийн
зөрүү.
Basis risk Суурийн эрсдэл
Ирээдүйн хэлцлийн үнэ ба спот (одоогийн) үнийн
зөрүүгийн тодорхойгүй хөдөлгөөнөөс үүсэх эрсдэл.

14. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 14
Resource
Investment
Capital
Baumol model Баумолийн загвар
Зардлын хувьд үр ашигтай, гүйлгээний зориулалттай
мөнгө хөрөнгийн үлдэгдлийг тодорхойлох загвар.
Мөнгөн хөрөнгийн хэрэгцээг урьдчилан тооцож болно
гэдэг санаанд үндэслэсэн эдийн засгийн
хөрвүүлэлтийн тоог тодорхойлох загвар.
Bearer bond Мэдүүлгийн бонд
Үндсэн ба хүүгийн төлбөрийг эзэмшигчид нь төлдөг,
гаргасан этгээд дээр бүртгэл хийгддэггүй бонд.
Benchmarking
Жишигтэй харьцуулсан
шинжилгээ
Салбарын харьцуулсан шинжилгээний нэг төрөл
бөгөөд компанийн харьцааны үзүүлэлтийг түүний гол
өрсөлдөгчийн буюу жишиг болохуйц бүлэг
өрсөлдөгчдийнх нь үзүүлэлттэй харьцуулдаг.
Best efforts basis
Сайн чармайлтын
арилжаа
Хөрөнгө оруулалтын банкнаас (ХОБ)
андеррайтингийн эрсдэл хүлээхгүйгээр өөрийн нөөц
бололцоог ашиглан үнэт цаасыг зарах үйл ажиллагаа.
Энэ тохиолдолд ХОБ нь зарсан үнэт цаасныхаа
тооноос хамаарч шимтгэл авна.
Beta coefficient (β) Бета коеффициент
Тархаах боломжгүй эрсдлийн хэмжүүр. Тухайн
активийн өгөөжийн өөрчлөлт нь зах зээлийн багцын
өгөөжийн өөрчлөлтөөс хэрхэн хамаарч хөдөлж буйг
харуулдаг индекс.
Bid price Авах үнэ
Үнэт цаасыг худалдаж авахаар дилерээс санал
болгож байгаа үнэ.
Bid-ask spread Авах зарахын зөрүү
Тодорхой үнэт цаасыг худалдан авах ба худалдах
дилерээс тогтоосон үнийн зөрүү.
Binomial model Биномын загвар
Хувьцааны үнэ нь богино хугацаанд зөвхөн хоѐр
үнэлэмж руу тэмүүлэхэд хийсвэрлэсэн опшины
үнэлгээний загвар.
Bird-in-the-hand argument
Маргаашийн өөхөөс
өнөөдрийн уушиг
Хөрөнгө оруулагчид өнөөдрийн ногдол ашгийг
ирээдүйн ногдол ашиг ба хөрөнгийн үнэлгээний
өсөлтөөс бага эрсдэлтэй гэж үзэх ногдол ашгийн
хамаарлын онолыг бататгасан үзэл.

15. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 15
Resource
Investment
Capital
Black-Scholes option
pricing formula
Блак-Шолесийн
опшины үнийн томъѐо
Хувьцааны үнэ, эрсдэлгүй хүү, опшины хугацаа,
хувьцааны өгөөжийн стандарт хазайлтыг ашиглан
опшины үнэлэмжийг тогтоодог томъѐо.
Block transaction Блок гүйлгээ
10000-аас дээш тооны хувьцааг нэгэн зэрэг авах буюу
зарах томоохон хэмжээний арилжаа, гүйлгээ.
Blue sky laws Хөх тэнгэрийн хууль
Хөрөнгө оруулагчдыг хамгаалах зорилгоор үнэт
цаасны арилжааг дотооддоо зохицуулдаг муж улсын
хууль.
Board of directors
Захирлуудын зөвлөл
(Төлөөлөн удирдах
зөвлөл)
Компанийн стратегийн зорилго, төлөвлөгөөг
тодорхойлох, ерөнхий бодлого, үйл ажиллагааг
чиглүүлэх, үндсэн зарцуулалтыг батлах, голлох
удирдах ажилтнуудыг авах / халах, хөлсөлж
ажиллуулах, хяналт тавих үүрэг бүхий хувьцаа
эзэмшигчдээс сонгогддог бүлэг этгээд.
Bogey Жишиг өгөөж
Хөрөнгө оруулалтын менежерээс амжилтаа
үнэлэхийн тулд жишиг болгон ашигладаг өгөөж.
Bond Бонд (өрийн бичиг)
Янз бүрийн хөрөнгө оруулагчдаас (зээлдүүлэгчдээс)
мөнгөн хөрөнгө татахын тулд бизнесийн байгууллага
болон засгийн газраас гаргадаг урт ба дунд хугацаат
өрийн бичиг.
Bond equivalent yield
Бондтой адилтгасан
жилийн хүү
Бондтой адилтгасан жилийн энгийн хүүгийн
(өгөөжийн) хувь.
Bond indenture
Бондын гаргалтын
нөхцөл
Бондыг гаргасан нөхцлийг заасан эрх зүйн баримт
бичиг.
Bond-refunding decision
Бондыг эргэн
санхүүжүүлэх шийдвэр
Бондын хүү зах зээл дээр буурмагц урьд нь гаргасан
бондоо эргэн дуудаж бага хүүтэй шинэ бондоор солин
санхүүжүүлэх эсэх шийдвэр.

16. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 16
Resource
Investment
Capital
Book value Бүртгэлийн өртөг
Хөрөнгийн суурилуулалтын зардлаас хуримтлагдсан
элэгдлийг хасаж гаргадаг хөрөнгийн бүртгэлийн хатуу
өртөг.
Book value per share
Нэгж хувьцааны
бүртгэлийн үнэлгээ
Компанийн бүх активыг бүртгэлийн үнээр нь зарж бүх
өр төлбөрөө (давуу эрхтэй хувьцааны өглөгийг
оруулаад) төлөөд үлдэх мөнгийг энгийн хувьцааны
тоонд хуваасан дүн буюу нэгж энгийн хувьцааны
бүртгэлийн үнэлгээ.
Book value weights
Бүртгэлийн үнэлгээний
жин
Компанийн эд хөрөнгөөс (активаас) өр төлбөрийг
хассан үнэлгээн дээр тулгуурласан жин.
Break-even analysis
(cost-volume-profit
analysis)
Хугарлын цэгийн
шинжилгээ (зардал-
тоо хэмжээ-ашгийн
хамаарлын
шинжилгээ)
Шинжилгээг ашиглан 1-д үйл ажиллагааны зардлыг
нөхөхүйц борлуулалтын түвшинг тодорхойлно, 2-т
борлуулалтын янз бүрийн түвшин дэх ашигт
ажиллагааг тодорхойлно.
Breakeven cash inflow
Хугарлын цэгийн
мөнгөн урсгал
Төслийг хүлээн зөвшөөрөхөд шаардагдах мөнгөн
орлогын хамгийн бага хэмжээ NPV>$0.
Breaking point Хугарах цэг
Шинээр авах санхүүжилтийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн
аль нэгний нь зардал өсөх санхүүжилтийн түвшин.
Энэ нь капиталынн жигнэсэн ахиуц өртөг дээшээ
шилжих шалтгаан болно.
Breakup value Салгалтын үнэлэмж
Үйл ажиллагааны нэгж тус бүрийг тусад үнэлсэн
нийлбэрээр тодорхойлогдох компанийн үнэлэмж.
Breath of a market Зах зээлийн цар хүрээ Оролцогчдын тооноос хамаарсан зах зээл.
Budget deficit
Төсвийн дутуудал
(алдагдал)
Засгийн газрын төсвийн зарлага орлогоосоо илүүдэх
зөрүү.

17. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 17
Resource
Investment
Capital
Bundling, unbundling Нэгтгэх, задлах
Энгийн ба уламжлагдсан үнэт цаасыг нэгтгэх замаар
шинэ эрлийз (гибрид) үнэт цаасыг бий болгох буюу
активын ангилал тус бүрээр өгөөжийг задлах.
Business cycle Бизнес мөчлөг
Эдийн засгийн уналт сэргэлтийн дахин давтагдах
мөчлөг.
Business risk Бизнесийн эрсдэл
Эдийн засгийн таагүй орчноос шалтгаалан үйл
ажиллагааны зардлаа нөхөж чадахгүйд хүрэх эрсдэл.

18. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 18
Resource
Investment
Capital
3 C
Call feature
Эргэн дуудагдах
нөхцөл
Бонд гаргагчаас бондын хугацаа дуусахаас өмнө
тогтоосон үнээр буцаан худалдаж авах эрхийг заасан
компанийн бондын түгээмэл нөхцөл.
Call option Худалдаж авах опшин
Тодорхой эд хөрөнгийг (активийг) тогтоосон үнээр
тогтоосон хугацааны өмнө эсвэл эцэст худалдан авах
эрх.
Call premium
Эргэн дуудагдалтын
урамшуулал
Бондын эргэн дуудагдах үнэ нь нэрлэсэн үнээс
хэтэрсэн зөрүү.
Call price Эргэн дуудагдах үнэ
Бондыг буцааж худалдаж авч болзошгүй тогтоосон
үнэ.
Callable bond Эргэн дуудагдах бонд
Эргэн дуудагдах хугацааны дотор бондыг гаргагчаас
буцаан худалдаж авах нөхцөлтэй бонд.
Capital Капитал (Хөрөнгө)
1. Ашиг олох зорилготой хийгддэг мөнгөн эсвэл эд
зүйлсийн хөрөнгө оруулалт (мөнгө ба эд зүйлс нь
өөрсдөө капитал юм).
2. Компанийн цэвэр үнэ цэнэ (нийт актив нь пассиваас
хэтрэх зөрүү).
3. Хувь хүн болон компанийн баялаг (мөнгө, үл хөдлөх
хөрөнгө гэх зэрэг).
Capital allocation line
Хөрөнгө
хуваарилалтын шугам
Багцыг эрсдэлгүй актив ба эрсдэлтэй багцаар
хосолсон, олон төрлийн хувилбаруудад хуваарилан
харуулсан, эрсдэл-өгөөжийн өгөгдлийг холбосон
зураас.

19. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 19
Resource
Investment
Capital
Capital asset pricing model
(CAPM)
Хөрөнгө активын
үнэлгээний загвар
(САРМ)
Эрсдэл ихтэй үнэт цаасны үнэ цэнийг тогтооход
ашиглагддаг эрсдэл ба хүлээгдэж буй өгөөжийн
хамаарлыг харуулсан загвар.
E(Ri) = Rf + β(Rm – Rf)
E(Ri) – үнэт цаас эсвэл үнэт цаасны багцын хүлээгдэж
буй өгөөж
Rf – эрсдэлгүй үнэт цаасны өгөөж
Β – системийн (зах зээлийн) эрсдэл буюу бета
Rm – нийт зах зээлийн өгөөж (ерөнхий индексүүдийн
өгөөжөөр орлуулж болно)
Энэхүү загвар нь үнэт цаас эсвэл үнэт цаасны багцын
хүлээгдэж буй өгөөж нь эрсдэлгүй үнэт цаасны өгөөж
дээр эрсдлийн урамшуулал нэмсэнтэй тэнцүү байх
ѐстой гэсэн утгыг агуулна. Хүлээгдэж буй өгөөж нь
хөрөнгө оруулагчийн хүссэн хэмжээнд хүрэхгүй бол
тэрээр хөрөнгө оруулахаас татгалзна.
Capital budgeting Капиталын төсөвлөлт
Хувь нийлүүлэгчдийн хөрөнгийг хамгийн их болгох
компанийн зорилготой нийцсэн урт хугацааны хөрөнгө
оруулалтуудыг сонгох ба үнэлэх үйл явц.
Capital budgeting process
Капиталын
төсөвлөлтийн үе
шатууд
Санал боловсруулах, шалгах ба шинжлэх, шийдвэр
гаргах, хэрэгжүүлэх, явцын хяналт гэсэн хоорондоо
ялгаатай боловч харилцан холбоотой урт хугацааны
хөрөнгө оруулалтуудыг сонгож үнэлэхэд ашигладаг 5
үе шат.
Capital expenditure Хөрөнгийн зардал
Нэгээс дээш жилийн хугацаанд үр ашгаа өгөхөөр
хүлээгдэж буй хөрөнгийн зарцуулалт.
Capital gain Хөрөнгийн олз
Эд хөрөнгийг (активийг) зарсан үнэ ба эхлэн худалдаж
авсан үеийн үнийн зөрүү.
Capital market Хөрөнгийн зах зээл
Урт хугацаат үнэт цаасны нийлүүлэгчид болон
хэрэглэгчдийг холбодог зах зээл.
Capital market line
Хөрөнгийн зах зээлийн
шугам
Эрсдэлтэй багцыг зах зээлийн индекс багцаар
орлуулсан хөрөнгө хуваарилалтын шугам.

20. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 20
Resource
Investment
Capital
Capital rationing Хөрөнгийн хязгаарлалт
Компанийн санхүүжилтийн эх үүсвэр нь тогтмол
учраас хөрөнгө зарцуулалтын өрсөлдөх төслүүдээс
сонгож хуваарилах нөхцөл байдал.
Capital structure Капиталын бүтэц
Үйл ажиллагаа болон өсөлтөө санхүүжүүлэхийн тулд
компаниас баримталдаг өр төлбөр, өөрийн хөрөнгө
(энгийн хувьцаа, давуу эрхт хувьцаа) гэх мэт эх
үүсвэрүүдийн хольц.
Capitalized lease Хөрөнгөжүүлсэн түрээс
Олон улсын бүртгэлийн стандартын дагуу санхүүгийн
түрээсийн нийт төлбөрийн өнөөгийн үнэлэмжээр нь
тэнцлийн актив болон пассивт нэгэн зэрэг тусгадаг
арга.
Carrying costs Хадгалалтын зардал
Нэгж бараа материалыг тодорхой хугацаагаар
хадгалахад гардаг хувьсах зардал.
Cash Мөнгөн хөрөнгө Дансны болон бэлэн мөнгө.
Cash bonuses
Бэлэн мөнгөнийн
шагнал
Тодорхой зорилгодоо хүрсэний нь төлөө удирдлагад
төлж буй мөнгөн шагнал.
Cash budget
(cash forecast)
Мөнгөн хөрөнгийн
төсөв (таамаглал)
Компанийн мөнгөн хөрөнгийн богино хугацааны
хэрэгцээг тодорхойлохын тулд хийсэн бэлэн мөнгөний
орлого зарлагын тооцоо.
Cash conversion cycle
Мөнгөн хөрөнгийн
эргэлтийн мөчлөг
Компанийн мөнгөн хөрөнгө үйлдвэрлэлийн орцын
төлбөрт зарцуулагдсанаас хойш борлогдсон бэлэн
бүтээгдэхүүнийн төлбөр орж ирэх хүртэлх хугацаа.
Cash conversion models
Мөнгөний эргэлтийн
загвар
Мөнгөн хөрөнгө эзэмших, эсвэл түүнийгээ
арилжаалагдах үнэт цаасанд байршуулахын зардал.
Үр ашгийг харьцуулах замаар эдийн засгийн хувьд
оновчтой мөнгөн хөрөнгийн бүтцийг тодорхойлох
загвар.

21. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 21
Resource
Investment
Capital
Cash disbursement
Мөнгөн хөрөнгийн
зарлага
Санхүүгийн өгөгдсөн хугацааны дотор шилжүүлсэн
компанийн бэлэн мөнгөний зарлага.
Cash discount
Бэлэн мөнгөний
хөнгөлөлт
Зээлийн хугацаанаас өмнө, тогтоосон хугацаанд
худалдан авагчаас төлбөрөө хийсэн тохиолдолд
үзүүлэх хөнгөлөлт.
Cash discount period
Бэлэн мөнгөний
хөнгөлөлтийн хугацаа
Зээлийн хугацаа эхэлснээс хойш бэлэн мөнгөний
хөнгөлөлтийн хугацаа дуусах хүртэл хугацаа.
Cash flow matching
Бэлэн мөнгөний
урсгалыг тэнцэтгэх
Тогтмол орлоготой үнэт цаасны багцаас олох бэлэн
мөнгөний орлогоо өр төлбөрийн зарлагатай тэнцэтгэх.
Cash method Мөнгөн суурьт арга
Бэлэн мөнгийг бодитойгоор орох болон гарах үед нь
орлого зарлагад тооцох арга.
Cash receipts
Мөнгөн хөрөнгийн
орлого
Санхүүгийн өгөгдсөн хугацааны дотор авсан
компанийн бэлэн мөнгөний орлого.
Cash/bond selection
Бэлэн мөнгө ба
бондын сонголт
Урт хугацаатай үнэт цаас ба мөнгөний зах зээлийн
хэрэгсэл хоорондын сонголт.
Certainty equivalents Баталгаат эквивалент
Жил тутам авах боломжтой мөнгөн орлогоос
илүүтэйгээр, тооцоолсон мөнгөн орлогын тодорхой
хувийг баталгаатай авахыг хөрөнгө оруулагчаас
давууд үзэх эрсдлийн зохицуулалтын хүчин зүйл.
Certificate of deposit
Хадгаламжийн
сертификат
Банкны хугацаатай хадгаламжаар баталгаажсан үнэт
цаас.
Change in net working
capital
Цэвэр эргэлтийн
хөрөнгийн өөрчлөлт
Эргэлтийн хөрөнгийн өөрчлөлт ба эргэлтийн эх
үүсвэрийн өөрчлөлтийн зөрүү.

22. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 22
Resource
Investment
Capital
Circiut breaker Холбоог таслах
Үнэт цаасны үнэ ханш огцом өөрчлөлттэй үед
арилжааг удаашруулах буюу зогсоох үйл явц.
Clearing float
Замд яваа клирингийн
мөнгө
Төлбөр хүлээн авагч мөнгийг өөрийн дансандаа
оруулснаас хойш бодитойгоор ашиглах боломж
бүрдэх хүртэлх хугацаа.
Clearinghouse
Клирингийн
байгууллага
Үнэт цаасны арилжаанд оролцогч талуудын төлбөр
тооцоонд зуучлах зорилгоор биржээс нээсэн
байгууллага.
Clientele effect Түншийн нөлөөлөл
Компаниас ногдол ашгийн төлбөрийн хуваарьтайгаа
зохицуулж хувь нийлүүлэгчдээ сонгодог гэсэн
аргумент.
Closely owned (stock)
Хаалттай өмчлөлийн
(хувьцаа)
Компанийн нийт хувьцааг өөр хоорондоо хамаарал
бүхий бүлэг хүмүүс өмчлөх тохиолдол.
Coefficient of variation (CV)
Хазайлтын
коеффициент
(итгэлцүүр)
Янз бүрийн хүлээгдэж буй өгөөжтэй активуудын
эрсдлийн түвшинг харьцуулахад ашигладаг
харьцангүй тархалтын хэмжүүр.
Collateral Барьцаа
Зээлийг баталгаажуулахын тулд зээлдэгчээс тавьсан
эд зүйл. Зээлдэгч үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд
зээлдүүлэгчээс хууль ѐсны авлагаа барагдуулахаар
заасан эд хөрөнгө.
Collateral trust bonds Үнэт цаасны бонд
Бонд эзэмшигчийн бусад хувьцаа, бондын
барьцаагаар баталгаажсан бонд. Барьцааны үнэлгээ
нь бондын үнэлгээнээс гол төлөв 25-35 хувиар илүү
байна.
Collateralized mortgage
obligations
Барьцаатай
моргэйжийн өр
Моргэйжийн багцын мөнгөн урсгалыг тусгай журмын
дагуу хуваах замаар зохиосон үнэт цаас.
Collection float Замд яваа авлага
Төлбөр хариуцагчийн мөнгө түүний чекийн дансны
дэвтрээс хасагдсанаас (шилжүүлсэн) хойш төлбөр
хүлээн авагчийн дансанд орох хүртэл хугацаа.

23. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 23
Resource
Investment
Capital
Collection policy
Авлага цуглуулах
бодлого
Компанийн төлөгдөх хугацаа нь болсон дансны
авлагыг цуглуулах бодлого.
Commercial finance
companies
Санхүүгийн компани
Зөвхөн барьцаанд үндэслэж зээл олгодог санхүүгийн
байгууллага.
Commercial paper Арилжааны вексель
Төлбөрийн чадварын хувьд өндөр зэрэглэлтэй
компаниас гаргадаг богино хугацаатай, барьцаагүй
үнэт цаас.
Commission broker Шимтгэлийн брокер
Үнэт цаасны арилжааны захиалгыг гүйцэтгэгч,
хөрөнгийн бирж дээр ажилладаг брокерийн пүүсийн
төлөөлөгч.
Commitment fee Амлалтын шимтгэл
Эргэлтийн зээлийн шугамын үед зээлдэгчийн
ашиглаагүй зээлийн эрхийн дундаж үлдэгдэлд
ногдуулан тооцож авдаг шимтгэл.
Common stock Энгийн хувьцаа
Компанийн эзэмшлийн хамгийн цэвэр бөгөөд үндсэн
хэлбэр. Энгийн хувьцаа эзэмшигчид нь компанийг
татан буулгах тохиолдолд бүх зээлдүүлэгчдийн өр
төлөгдсөний дараа өөрсдийн хувиа авдаг.
Common stock equivalents
(CSEs)
Энгийн хувьцааны
эквивалент
Үнэлгээ нь хөрвөлт ба энгийн хувьцааны шинж
чанараас хамаардаг тэнцлийн гадуурх бүх төрлийн
үнэт цаасыг хөрвүүлэн, хэлцлийг хэрэгжүүлсний эцэст
нийтэд нь энгийн хувьцаанд шилжүүлж тооцсон
илэрхийлэл.
Common-size income
statement
Борлуулалтын хувиар
илэрхийлсэн орлогын
тайлан
Үзүүлэлт бүрийг нь борлуулалтанд эзлэх хувиар
илэрхийлсэн орлогын тайлан.
Comparison universe Харьцуулах ертөнц
Хөрөнгө оруулалтын адил төстэй арга барил бүхий
багцын менежерүүдийн амжилтыг үнэлэхийн тулд
ашигладаг стандарт багц.

24. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 24
Resource
Investment
Capital
Compensating balance
Дансны үлдэгдлийн
шаардлага
Компанийн авсан богино хугацаатай зээлийн дүнгийн
тодорхой хувийг дансандаа заавал байлгаж байх
шаардлага.
Competitive bidding Өрсөлдөж авах санал
Гаргасан үнэт цаасыг хамгийн өндөр үнээр авах санал
гаргасан банк буюу банкны бүлгийн захиалгыг
урамшуулах замаар ХОБ-ыг сонгодог арга.
Complete portfolio Бүтэн багц
Эрсдэлгүй ба эрсдэлтэй активыг (үнэт цаасыг)
багтаасан нийт багц.
Composition Авлагын бүтэц
Зээлдүүлэгчдийн авлагын дүнд хувь тэнцүүлэн
тооцож олгох мөнгөн төлбөр.
Compound interest Нийлмэл хүү
Санхүүгийн хэрэгсэлд төлсөн хүү нь тодорхой
хугацааны эцэст үндсэн төлбөрийн бүрэлдэхүүн хэсэг
болох үйл явц.
Confidence index Итгэлийн индекс
Дээгүүр зэрэглэлтэй компаниудын бондын жилийн
хүүг дундуур зэрэглэлтэй компаниудын бондын
жилийн хүүд харьцуулсан харьцаа.
Conflicting rankings Зөрчилтэй эрэмбэлэлт
Мөнгөн урсгалын цаг хугацаа, хэмжээний зөрүүгээс
шалтгаалан өгөгдсөн төслийн цэвэр өнөөгийн
үнэлэмжээр (NPV) ба өгөөжийн дотоод хувиар (IRR)
тооцсон үзүүлэлтүүдийн эрэмбэ зөрчилдөх явдал.
Congeneric merger
Нэг салбарын
компанийн нэгдэлт
Нэг салбарын боловч, нэг төрлийн бизнес
эрхэлдэггүй, нийлүүлэгч худалдан авагчийн
харьцаагүй компаниудын нэгдэлт.
Conglomerate merger
Өөр салбарын
компанийн нэгдэлт
Бизнесийн ямар ч уялдаа холбоогүй компаниудын
нэгдэлт.

25. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 25
Resource
Investment
Capital
Conservative financing
strategy
Санхүүжилтийн
консерватив стратеги
Санхүүжилтийн түрэмгий стратегийн эсрэг бодлого.
Эрсдлийг аль болох бууруулахын тулд багцын
сонголт болон активын хуваарилалтаа тохируулах
үйлдэл. Эрсдлээ багасгах гол зорилготой байдаг
учраас консерватив стратегитэй хөрөнгө оруулагчид
нь активынхаа ихэнх хувийг эрсдэл багатай өрийн
бичиг, мөнөгөний зах зээлийн болон тогтмол
орлоготой үнэт цаасууданд байршуулах нь нийтлэг.
Consolidation Нийлэлт
Хоѐр ба түүнээс дээш тооны компани нэгдэж шинээр
компани үүсгэх.
Constant growth valuation
(Gordon) model
Тогтмол өсөлттэй
үнэлгээний (Гордоны)
загвар
Хувьцааны үнэлгээ нь ирээдүйн нийт ногдол ашгийн
өнөөгийн үнэлэмжтэй тэнцүү (ирээдүйн ногдол ашгийн
өсөлт нь тогтмол, хугацаа нь хязгааргүй) гэж үзсэн
ногдол ашгийн хямдруулалтын загвар.
Constant-payout-ratio
dividend policy
Тогтмол харьцаагаар
ногдол ашиг
хуваарилах бодлого
Ногдол ашгийг компанийн ашгийн тодорхой тогтмол
хувиар тооцон хуваарилах бодлого.
Contingent immunization
Тэнцлийн гадуурхи
дархлаажуулалт
Шаардлагатай гэж үзвэл хүлээн зөвшөөрөгдөх
хамгийн бага өгөөжийг баталгаажуулан идэвхитэй
удирдлагад оруулдаг багцын дархлаажуулалтын
стратеги.
Contingent securities
Тэнцлийн гадуурх үнэт
цаас
Хөрвөх үнэт цаас, баталгаат эрх (воррант), хувьцааны
сонгох эрх (сток опшинз) зэрэг компанийн нэгж
хувьцааны ашгийн тайланд нөлөөлдөг хэрэгслүүд.
Continuous compounding
Нийлмэл хүүг
тасралтгүй тооцох
Нэг жилийн дотор хязгааргүй тоотой үеүдийн (хамгийн
бага хугацаа буюу микросекунд тутам) хүүг нийлүүлж
тооцох.
Continuous probability
distribution
Магадлалын
тасралтгүй тархалт
Өгөгдсөн үйл явдлын хувьд гарах боломжит бүхий л
үр дүнгүүдийн магадлалын тархалт.

26. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 26
Resource
Investment
Capital
Controller
Ерөнхий нягтлан
бодогч
Татварын удирдлага, санхүүгийн ба зардлын бүртгэл
зэрэг компанийн бүртгэлийн асуудлыг хариуцсан
компанийн ерөнхий нягтлан бодогч.
Conventional cash flow
pattern
Мөнгөн урсгалын
хэвшсэн загвар
Хугацааны эхэнд мөнгөн зарлага нэг мөсөн гараад
дараа нь орох мөнгөн орлогын цуваа.
Convergence property Үнэ нийлэх чанар
Хэлцлийн хугацааны эцэст ирээдүйн үнэ ба спот
(одоогийн) үнэ нийлэх чанар.
Conversion (or stock) value Хөрвөлтийн үнэлэмж
Хөрвүүлж болох энгийн хувьцааны зах зээлийн үнээр
тооцсон хөрвөлтийн үнэлэмж.
Conversion feature
(for preferred stock)
Хөрвөх чанар
(давуу эрхтэй
хувьцааны хувьд)
Давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигчид нь хувьцаагаа
тогтоосон тооны энгийн хувьцаанд хөрвүүлэх чанар.
Conversion feature
(for bond)
Хөрвөх чанар
(бондын хувьд)
Бонд эзэмшигч нь үнэт цаасаа тогтоосон тооны
энгийн хувьцаанд хөрвүүлэх чанар.
Conversion price Хөрвөх үнэ
Хөрвөх үнэт цаасийг энгийн хувьцаанд хөрвүүлсний
эцэст бодитойгоор энгийн нэгж хувьцаанд төлсөн үнэ.
Conversion ratio Хөрвөх харьцаа Хөрвөх үнэт цаас энгийн хувьцаанд хөрвөх харьцаа.
Convertible bond Хөрвөх бонд Тогтоосон тооны энгийн хувьцаанд хөрвөдөг бонд.
Convertible preferred stock
Хөрвөх давуу эрхтэй
хувьцаа
Тогтоосон тооны энгийн хувьцаанд хөрвөдөг давуу
эрхтэй хувьцаа.

27. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 27
Resource
Investment
Capital
Convexity Конвексити
Бондын үнэ, жилийн хүүгийн харьцааг харуулсан
муруйн чиглэлийн өөрчлөлт.
Corporate bond Компанийн бонд
Компани нь тодорхой хэмжээний мөнгийг санхүүгийн
байгууллагаас буюу хувь хүнээс зээлсэн, түүнийгээ
ирээдүйд тодорхой нөхцлийн дагуу төлөхийг амласан
өрийн бичиг.
Corporate governance Компанийн засаглал
Энэ нь компанийн удирдлага, хяналтын систем бөгөөд
компанийн үйл ажиллагаанд оролцогч гол этгээдийн
эрх үүрэг, шийдвэр гаргалтын зарчим, зорилт тавих,
түүндээ хүрэх болон хянах арга замыг тодорхойлдог.
Corporate restructuring
Компанийн бүтцийн
өөрчлөлт
Компанийн үйл ажиллагааг өргөжүүлэх, багасгах,
хөрөнгө, өмчлөлтийн бүтцийг өөрчлөх үйл ажиллагаа.
Corporation (Legal entity)
Корпораци
(Хуулийн этгээд)
Хуулийн дагуу үүсгэн байгуулагдсан этгээд.
Correlation Корреляци
Янз бүрийн хувьсагчуудын хоорондын хамаарлыг
илэрхийлдэг статистикийн хэмжүүр.
Correlation coefficient
Корреляцийн
коеффициент
(итгэлцүүр)
2 төрлийн хувьсагч хоорондийн хамаарлын
(корреляцийн) зэрэг.
Cost of a new issue of
common stock
Шинээр гаргах
хувьцааны өртөг
Доогуур үнэлэгдэх ба гаргалтын зардлыг тусгасан
хувьцааны өртөг.
Cost of capital
Капиталын (хөрөнгийн)
өртөг
Компаниас өөрийн зах зээлийн үнэлэмжээ хадгалах
эх үүсвэр татахын тулд төслийн хөрөнгө оруулалтаар
зайлшгүй олох шаардлагатай өгөөж.

28. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 28
Resource
Investment
Capital
Cost of common stock
equity
Энгийн хувьцааны
өртөг
Компанийн хувьцаанд хөрөнгө оруулж эрсдэл
үүрснийхээ төлөө хөрөнгө оруулагчаас шаардах
хамгийн наад захын өгөөж (E(Ri)). Энгийн хувьцааны
өртгийг САРМ загвараар тооцоолж болно.
Cost of giving up a cash
discount
Бэлэн мөнгөний
хөнгөлөлтөөс
татгалзсаны зардал
Өглөгийг нэмэлт өдрөөр хойшлуулсны төлөө төлөх
хүү.
Cost of long-term debt
Урт хугацаатай
санхүүжилтийн өртөг
Зээллэгийн замаар урт хугацаатай санхүүжилт олж
авах татварын дараахь өнөөгийн өртөг.
Cost of new asset
Шинэ хөрөнгийн
зардал
Хөрөнгийг шинээр худалдан авахад шаардлагатай
мөнгөний цэвэр урсгал.
Cost of preferred stock
Давуу эрхтэй
хувьцааны өртөг
Давуу эрхтэй хувьцааны жилийн ногдол ашиг ба
хувьцааг борлуулснаас олсон цэвэр мөнгөн орлогын
харьцаа.
Cost of retained earnings
Хуримтлагдсан ашгийн
өртөг
Шинээр бий болсон нэмэлт эх үүсвэр нь хувьцаа
эзэмшигчдийн хүсч буй өгөөжөөр тодорхойлогдох тул
хуримтлагдсан ашгийн өртөг нь энгийн хувьцааны
өртөгтэй тэнцүү байна.
Country selection Улсын сонголт
Аль нэг улсад хийх хөрөнгө оруулалтыг сонгох
активын хуваарилалт.
Coupon rate Бондын хүү Бондын нэрлэсэн дүнд тооцогдох жилийн хүү.
Coverage ratios
Зардал нөхөх
чадварын харьцаанууд
Компанийн тогтмол зардлаа нөхөх чадварыг
харуулдаг харьцаанууд.

29. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 29
Resource
Investment
Capital
Covered call Хаагдсан авах опшин
Активыг худалдан авахтай нэгэн зэрэг тухайн активын
авах опшиныг зарах үйлдэл.
Credit analysis Зээлийн шинжилгээ Зээлдэгчийн зээлийн өргөдөлд хийх үнэлгээ.
Credit period Зээлийн хугацаа Өглөгийг (дансны өр) барагдуулах хугацаа.
Credit policy Зээлийн бодлого
Зээлийн сонголт, стандарт, нөхцлийг тодорхойлж
шийдвэр гаргах үйл ажиллагаа.
Credit scoring Зээлийн оноо тогтоох
Зээлдэгчийн зээл төлөх ерөнхий чадварыг үнэлэхийн
тулд зээлийн түүх, санхүүгийн гол үзүүлэлтүүдэд оноо
өгөн жигнэсэн дундаж аргаар тооцох үйл ажиллагаа.
Credit selection Зээлийн сонголт
Харилцагчид зээл олгох эсэх, хэрэв олговол хэдий
хэмжээтэй олгохыг тодорхойлох шийдвэр.
Credit standards Зээлийн стандарт
Харилцагчид зээл олгохын тулд тавих наад захын
шаардлага.
Credit terms Зээлийн нөхцөл Зээлийг буцааж төлөх нөхцөл.
Creditor control
Зээлдүүлэгчдийн
хяналт
Авлагаа бүрэн барагдуулах хүртэл компанийн
удирдлагыг зээлдүүлэгчдийн хороогоор сольдог
зохицуулалт.

30. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 30
Resource
Investment
Capital
Cross-sectional analisys
Салбарын
харьцуулсан
шинжилгээ
Компаниудын цаг хугацааны нэг агшин дахь
санхүүгийн харьцааг харьцуулан шинжилдэг арга,
тухайн нэг компанийн харьцааг салбарын дундаж
үзүүлэлттэй эсвэл салбарын бусад компаниудын
үзүүлэлттэй харьцуулах явдал хамаарна.
Cumulative preferred stock
Ногдол ашиг нь
хуримтлагдах давуу
эрхтэй хувьцаа
Энгийн хувьцаа эзэмшигчдэд ногдол ашиг
хуваарилахаас өмнө тайлант үеийн ногдол ашиг
дээрээ өмнөх үеийн төлөгдөөгүй ногдол ашгийн
авлагыг барагдуулан нэмж авах давуу эрхтэй хувьцаа.
Cumulative voting system
Саналыг хуримтлуулан
тооцох систем
Нэгж хувьцаа бүрт саналын тодорхой эрхийг
хуваарилаад нийт саналын тоог сонгогдох
захирлуудын зөвлөлийн нийт гишүүдийн тоотой хувь
тэнцүүлэн тогтоох систем. Саналыг захирлуудын
зөвлөлийн аль ч гишүүнд өгч болдог.
Currency selection Валютын сонголт
Аль нэг улсын валютаар илэрхийлэгдэх хөрөнгө
оруулалтыг сонгох активын хуваарилалт.
Current asset
Эргэлтийн актив
(хөрөнгө)
Нэг жилийн дотор бэлэн мөнгөнд хөрвөдөг богино
хугацаат активууд.
Current expenditure Урсгал зардал
Нэг жилийн дотор үр ашгаа өгөх хөрөнгийн
зарцуулалт.
Current liabilities Эргэлтийн эх үүсвэр
Нэг жилийн дотор төлөгддөг богино хугацаат өр
төлбөрүүд.
Current rate (translation)
method
Тухайн үеийн ханшаар
хөрвүүлэх арга
АНУ-ын компаниуд, гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн
хөрөнгө, өр төлбөрүүдээ толгой компанийхаа
санхүүгийн тайланд нэгтгэхийн тулд жилийн эцэс дэх
валютын ханшийг ашиглан хөрвүүлдэг арга.

31. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 31
Resource
Investment
Capital
Current ratio Эргэлтийн харьцаа
Компанийн эргэлтийн хөрөнгийг эргэлтийн эх үүсвэрт
нь харьцуулж тооцсон хөрвөх чадварын хэмжүүр.
Cyclical industries Мөчлөгийн салбар
Эдийн засгийн байдлаас хамаарч өөрчлөгдөх
мэдрэмжийн түвшин нь дунджаас дээш салбар.

32. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 32
Resource
Investment
Capital
4 D
Date of invoice Нэхэмжлэлийн огноо
Зээлийн хугацааны эхлэл нь худалдан авалтын
нэхэмжлэлийн огноо болно.
Date of record (dividends)
Ногдол ашгийн
бүртгэлийн огноо
Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ирээдүйн тодорхой
хугацаанд зарласан ногдол ашиг авах эрхийг
баталгаажуулж тогтоосон огноо.
Date of record (rights)
Бүртгэлийн (эрхийн)
огноо
Компанийн хууль ѐсны өмчлөгч болохыг тодорхойлж
хувьцааны бүртгэлд орсон сүүлчийн огноо.
Dealer markets Дилерийн зах зээл
Тодорхой нэр төрлийн үнэт цаасаар мэргэжсэн
дилерүүд өөрийн нэрийн өмнөөс арилжаа хийдэг зах
зээл.
Debentures Дээд ангиллын бонд
Төлбөрийн чадвар сайтай компаниуд болон засгийн
газраас гаргадаг баталгаагүй бонд.
Debt capital
Урт хугацаатай
зээлийн хөрөнгө
Урт хугацаагаар зээлсэн мөнгөн хөрөнгө.
Debt ratio Өрийн харьцаа
Компанийн зээлдүүлэгчийн хөрөнгөөр санхүүжигдсэн
нийт хөрөнгийн хэсгийг харуулдаг хэмжүүр.
Debt-equity ratio
Өр, хувьцаат
хөрөнгийн харьцаа
Компанийн урт хугацаатай өрийг хувьцаа
эзэмшигчдийн хөрөнгөд харьцуулсан хэмжүүр.

33. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 33
Resource
Investment
Capital
Dedication strategy Үнэнч стратеги
Олон үеийн бэлэн мөнгөний урсгалыг тэнцэтгэх
стратеги.
Default premium
Төлбөрийн чадварын
урамшуулал
Төлбөрийн чадварын эрсдлийг нөхсөн хөрөнгө
оруулалтын өгөөжийн урамшуулал.
Defensive industries Хамгаалах салбар
Эдийн засгийн байдлаас хамаарч өөрчлөгдөх
мэдрэмжийн түвшин нь дунджаас доош салбар.
Degree of financial leverage
(DFL)
Санхүүгийн
хөшүүргийн зэрэг
Санхүүгийн хөшүүргийн тоон хэмжүүр.
Degree of indebtedness Өрийн түвшин
Энэ нь өрийг тэнцлийн бусад чухал үзүүлэлтүүдтэй
харьцуулж хэмждэг.
Degree of operating
leverage (DOL)
Үйл ажиллагааны
хөшүүргийн зэрэг
Үйл ажиллагааны хөшүүргийн тоон хэмжүүр.
Degree of total leverage
(DTL)
Нийт хөшүүргийн зэрэг Нийт хөшүүргийн тоон хэмжүүр.
Demand shock Эрэлтийн цочрол
Эдийн засаг дахь бараа үйлчилгээний эрэлтэд
нөлөөлөх үйл явдал.
Depreciation Элэгдэл
Үндсэн хөрөнгийн анхны өртгийг ашиглагдах
хугацааны туршид жил тутмын орлогоос тараан хасах
замаар системтэйгээр багасгах.
Depth of a market
Зах зээлийн
гүнзгийрэлт
Арилжаалагдаж байгаа үнэт цаасны үнийн дүнгээс
хамаарсан зах зээл.

34. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 34
Resource
Investment
Capital
Derivative security
Уламжлагдсан үнэт
цаас
Бусад актив, үнэт цаасны үнэлгээнээс уламжлан
хамаарсан үнэт цаас.
Dilution of ownership Эзэмшлийн замхралт
Шинээр хувьцаа нэмж гаргахад энгийн хувьцаа
эзэмшигчдийн компанийн өмчлөлд эзлэх хувь буурч
өөрчлөгддөг систем.
Direct lease Шууд түрээс
Үндсэн хөрөнгийг өмчлөгчөөс түрээслэгчид шууд
түрээслүүлэх үйл ажиллагаа.
Disbursement float Замд яваа өглөг
Төлбөр хариуцагчийн мөнгө түүний чекийн дансны
дэвтрээс хасагдсанаас хойш банкинд дахь данснаас
хасагдах хүртэл хугацаа.
Discount Хямдруулалт
Үнэт цаасны зарагдсан үнийн нэрлэсэн үнээс
дутагдсан зөрүү.
Discount loans Хямдруулсан зээл Хүүгий нь урьдчилан суутгаж олгодог зээл.
Discounting cash flows
Мөнгөн урсгалыг
хорогдуулах
Ирээдүйн мөнгөн урсгалуудын үнэлэмжийг
тооцоолоод тэдгээрийн өнөөгийн үнэ цэнийг олох үйл
явц (хорогдуулалтын хувиар хямдруулж), нийлмэл хүү
тооцохын эсрэг үйл явц. Хорогдуулалтын хувийг
мэдэх нь чухал (мөн адил тооцоолж гаргана).
Discretionary closed-end
fund
Интервалгүй хаалттай
сан
2 жилээс дээш хугацааны давтамжтайгаар нэг хэсэг
буюу нийт хувьцааг хөрөнгө оруулагчдаас буцаан
худалдаж авах боломж бүхий хаалттай сан.
Diversifiable risk
Тархаах боломжтой
эрсдэл
Активын эрсдлийн тухайн компанийн өөрийн онцлог,
санамсаргүй шалтгаанд хамаатай хэсэг.

35. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 35
Resource
Investment
Capital
Divestiture Хэсэгчилсэн худалдаа
Компанийн зарим эд хөрөнгө, салбарыг стратегийн
зорилгоор худалдах.
Dividend Ногдол ашиг
Компанийн хувьцаа эзэмшигчдэд ашгаас хуваарилсан
хэмжээ.
Dividend discount model
Ногдол ашгийн
хямдруулалтын загвар
Компанийн жам ѐсны үнэлэмж (үнэ цэнэ) нь ирээдүйд
хүлээгдэж буй ногдол ашгуудын өнөөгийн үнэлэмж
(үнэ цэнэ)-тэй тэнцэх томъѐо.
Dividend irrelevance theory
Ногдол ашгийн үл
хамаарлын онол
Хийсвэр орчинд компанийн үнэлэмж нь орлого олох
боломж ба активийн (хөрөнгө оруулалтын) эрсдлээр л
тодорхойлогдно, түүнээс биш ногдол ашиг буюу
хуримтлагдсан ашиг дангаар тодорхойлохгүй гэж үзэх
Миллер, Модилияны онол.
Dividend payout ratio
Ногдол ашгийн
хуваарилалтын
харьцаа
Компаний ашгийн нэг төгрөг тутмаас эзэмшигчдэд
хуваарилах бэлэн мөнгөний хувь. Үүнийг тооцохдоо
нэгж хувьцааны ногдол ашгийг нэгж хувьцааны ашигт
хуваадаг.
Dividend policy
Ногдол ашгийн
бодлого
Ногдол ашгийн талаар шийдвэр гаргах компанийн үйл
ажиллагааны төлөвлөгөө.
Dividend reinvestment
plans (DRPs)
Ногдол ашгийн дахин
хөрөнгө оруулалтын
төлөвлөгөө
Хувьцаа эзэмшигчид нь ногдол ашгаасаа гүйлгээний
зардалгүйгээр нэмэлт хувьцаа авах эрхийг олгосон
төлөвлөгөө.
Dividend relevance theory
Ногдол ашгийн
хамаарлын онол
Компанийн үнэлэмж нь ногдол ашгийн бодлогоос
шууд хамаарна гэж үзэх Гордон, Линтнер нарын онол.
Dividends per share
Нэгж хувьцаанд
хуваарилсан ногдол
ашиг
Нэгж хувьцаанд хуваарилсан ногдол ашиг.

36. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 36
Resource
Investment
Capital
Double taxation Давхар татвар
Компани татварын дараахь ашгаа хувьцаа
эзэмшигчдэд бэлэн мөнгөөр ногдол ашиг болгон
хуваарилсны дараа хувьцаа эзэмшигчид нь ногдол
ашгаасаа 15 хувь хүртэлх орлогын татвар төлөх
тохиолдол.
Dow theory Довын онол
Хувьцааны зах зээлийн үнийн богино ба урт
хугацааны хандлагыг танин мэдэхийг оролдох техник.
Dun and Bradstreet (D&B) Дан анд Брэдстрийт
АНУ дахь арилжааны зээлийн үнэлгээ гаргагч хамгийн
том байгууллага.
DuPont formula ДюПонтын томъѐо
Компанийн нийт активын өгөөж нь цэвэр ахуйц ашиг
ба нийт активын эргэлтийн үржвэртэй тэнцдэг.
DuPont system of analysis
Шинжилгээний ДюПонт
систем
Компанийн удирдлагаас санхүүгийн байдлаа үнэлэхэд
ашигладаг санхүүгийн тайлангийн задлан
шинжилгээний систем.
Duration Үргэлжлэх хугацаа
Бондын төлбөрүүдийн өнөөгийн үнэлэмжээр (үнэ
цэнээр) жигнэсэн бондын жинхэнэ хугацаа.
Dynamic hedging Динамик хамгаалалт
Зах зээлийн нөхцөл өөрчлөгдмөгц хамгаалалтын
байршлыг байнга шинэчлэх үйл явц.

37. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 37
Resource
Investment
Capital
5 E
Earnings per share (EPS)
Нэгж хувьцаанд ногдох
ашиг
Тодорхой хугацааны туршид бий болсон нийт энгийн
хувьцаа эзэмшигчдэд хуваарилах боломжтой ашгийг
нийт эргэлтэнд байгаа энгийн хувьцааны тоонд
харьцуулж тооцдог энгийн нэгж хувьцаа бүрээс олж
байгаа ашгийн хэмжээ.
Earnings yield Ашиг үнийн харьцаа Ашиг ба хувьцааны зах зээлийн үнийн харьцаа.
EBIT-EPS approach
EBIT-EPS –ын
хамаарлын шинжилгээ
Татвар ба хүүгийн зардлын өмнөх орлого (EBIT)-ын
хүлээгдэж буй янз бүрийн хувилбаруудын дундаас
нэгж хувьцааны ашгийг (EPS) хамгийн их байлгах
капиталын бүтцийг сонгох арга.
Economic conversion
quantity (ECQ)
Эдийн засгийн
хөрвүүлэлтийн тоо
Арилжаалагдах үнэт цааснаас мөнгөн хөрөнгөд,
мөнгөн хөрөнгөөс арилжаалагдах үнэт цаасанд
хөрвүүлэх хамгийн бага зардал бүхий хөрвүүлэлтийн
тоо.
Economic earnings Эдийн засгийн ашиг
Компанийн үйлдвэрлэлийн чадварт өөрчлөлт
гараагүй байсан ч мөнхийн төлбөрийн чадвартай байх
эдийн засгийн тооцоолол.
Economic order quantity
(EOQ) model
Захиалгын оновчтой
тоо хэмжээний загвар
Хадгалалтын болон захиалгын нийт зардлыг хамгийн
бага түвшинд байлгах захиалгын оновчтой тоо
хэмжээг тодорхойлдог бараа материалын нөөцийн
удирдлагын загвар.
Economic value added
Эдийн засгийн
нэмэгдсэн үнэлэмж
Татварын дараахь ашгаас хөрөнгө оруулалтын
санхүүжилтийн зардлыг хасах замаар хөрөнгө
оруулалт нь эзэмшигчдийн баялагт эерэгээр
нөлөөлсөн эсэхийг тооцдог түгээмэл арга.
Effective (true) interest rate Жинхэнэ хүүгийн хувь
Зээлдүүлэгчээс жинхэнээр авсан буюу зээлдэгчээс
жинхэнэ төлсөн хүүгийн хувь.

38. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 38
Resource
Investment
Capital
Effective annual rate
Жилийн жинхэнэ
хүүгийн хувь
Нийлмэл хүүгийн аргыг ашиглаж тооцсон үнэт цаасны
жилийн хүүгийн хувь.
Effective duration for MBS
(mortgage-backed
securities)
Моргэйжоор
баталгаажсан үнэт
цаасны үргэлжлэх
бодит хугацаа
Хүүгийн түвшин өөрчлөгдөх нь моргэйжийн урьдчилан
барагдуулалтад хэрхэн нөлөөлөхийг харуулдаг
үргэлжлэх хугацааны хэмжүүр.
Efficient frontier Үр ашигтай хязгаар
Багцын эрсдлийн түвшин бүрт хүлээгдэж байгаа
өгөөжийн хамгийн их утгыг илэрхийлсэн график.
Efficient market Үр ашигтай зах зээл
Бүх хөрөнгө оруулагчид нь ижил мэдээлэлтэй, үнэт
цаасны талаар адил хүлээлттэй, хөрөнгө оруулалтын
хязгаарлалт, татвар, гүйлгээний зардал байхгүй, бүгд
үнэт цаасыг адил төстэйгээр авч үзэн оновчтой
сонголт хийдэг, өндөр өгөөж, бага эрсдлийг сонгодог
эрсдлээс зайлсхийгчид гэж хийсвэрлэх төгс зах зээл.
Efficient market hypothesis
Үр ашигтай зах
зээлийн таамаглал
Үнэт цаасны үнэ нь нийтэд дэлгэгдсэн бүх мэдээллийг
бүрэн тусгадаг, шинэ мэдээллийг шуурхай хүлээж
авдаг, бүх хувьцаа нь зах зээлийн шударга үнэтэй
учраас хөрөнгө оруулагчид буруу үнэлэгдсэн үнэт
цаасыг хайх гэж цаг гарздах шаардлагагүй,
тэнцвэртэй төгс зах зээл.
Efficient portfolio Үр ашигтай багц
Эрсдлийн өгөгдсөн хэмжээнд өгөөжийг хамгийн дээд
түвшинд хүргэх, эсвэл өгөөжийн өгөгдсөн түвшинд
эрсдлийг хамгийн доод хэмжээнд барих багц.
End of month (EOM) Сарын эцэс
Тайлант сарын бүх худалдан авалтын зээлийн
хугацаа нь түүний дараа сарын эхний өдрөөс эхэлнэ.
Ending cash
Мөнгөн хөрөнгийн
эцсийн үлдэгдэл
Бэлэн мөнгөний эхний үлдэгдэл ба цэвэр мөнгөн
урсгалын нийлбэр.
Endowment funds Хандивын сан
Ашгийн бус байгууллагын нэрийн өмнөөс үйл
ажиллагаа явуулдаг багцийн хөрөнгө оруулалтын сан.

39. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 39
Resource
Investment
Capital
Equally weighted index
Тэнцүү жигнэсэн
индекс
Үнэт цаасны өгөөжүүдийн энгийн дунджаар тооцсон
индекс.
Equipment trust certificates
Тоног төхөөрөмжийн
сертификат
Сертификатын борлуулж онгоц, тусгай зориулалтын
тээврийн хэрэгсэл, вагон зэргийн худалдан авалтыг
санхүүжүүлнэ. Итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь уг тоног
төхөөрөмжөө компаниудад түрээслэнэ. Түрээсийн
төлбөр нь төлөгдөж дуусмагц тоног төхөөрөмж нь
компанийн өмчлөлт шилжинэ.
Equity Хувьцаа
Энгийн эсвэл давуу эрхт хувьцаа буюу өмчлөх эрх
олгодог үнэт цаас. Энгийн хувьцаа эзэмшигчид нь
компанийн ТУЗ-ын гишүүдийг сонгох болон бусад
өндөр ач холбогдол бүхий шийдвэрүүдэд санал өгөх
эрхтэй.
Equity capital
Хувьцаат капитал
(Өөрийн хөрөнгө)
Компанид оруулсан хувь нийлүүлэгчдийн хөрөнгө.
Equity funds Хувьцааны сан
Хувьцаанд төвлөрч хөрөнгө оруулдаг хамтын сангийн
хэлбэр.
Ethics Ёс зүй Бизнесийн шийдвэр гаргах ѐс зүйн стандарт.
Eurobond Евробонд
Зээлдэгч аль нэг улсад бонд гаргахдаа түүнийгээ
тухайн улсын мөнгөний нэгжээс өөр мөнгөний нэгжээр
нэрлэн гаргах үйлдэл. Ж: Австралийн компани Япон
улсад АНУ-ын доллараар нэрлэгдсэн бонд гаргаж
болно.
Eurobond market Евро бондын зах зээл
Арилжаалагдах улсын мөнгөний нэгжээс бусад орны
мөнгөний нэгжээр нэрлэгдсэн бондуудын зах зээл.
Eurocurrency loan market Евро зээлийн зах
Олон улсын банкуудаас зээлийн шугамын хэлбэрээр
олон улсын корпораци, засгийн газруудад олгодог урт
хугацаатай хөвөгч хүүтэй зээллэг.

40. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 40
Resource
Investment
Capital
Eurocurrency market Евро валютын зах зээл
Бүс нутгийн мөнгөний зах зээлийн олон улсын
эквивалент. Энэ нь америк доллар, евро болон бусад
хөрвөх чадвар сайтай мөнгөн тэмдэгтүүдээр
илэрхийлэгдсэн банкны богино хугацаат
хадгаламжуудын зах зээл юм.
Eurodollar deposits
Евродолларын
хадгаламж
АНУ-аас бусад улсын банкинд байршсан долларын
хадгаламж.
European option Европ опшин
Зөвхөн хугацааны эцэст хэрэгжүүлэх боломжтой
опшин.
EX dividend
Ногдол ашгийн өмнөх
үеийн арилжаа
Ногдол ашгийн бүртгэлийн огнооноос ажлын 2 өдрийн
өмнө эхэлж тооцсон ногдол ашиг авах эрхгүйгээр
зарагддаг хувьцааны арилжаа.
EX rights Өмнөх эрх
Нэг бол хугацаа нь дууссан, эсвэл өөр хөрөнгө
оруулагч руу эрх нь шилжсэн, эсвэл аль хэдийн
хэрэгжсэн гэх зэрэг аль нэг шалтгааны улмаас
арилжаалагддаг ч ямар ч эрх олгохоо больсон үнэт
цаасуудад хамаарна (Ж: санал өгөх эрх).
Excess cash balance
Мөнгөн хөрөнгийн
илүүдэл
Бэлэн мөнгөний эцсийн үлдэгдэл нь компанид
зайлшгүй шаардлагатай нөөц үлдэгдлээс илүүдэж
хөрөнгө оруулалт хийх боломжтой эх үүсвэр.
Excess return Илүүдэл өгөөж Эрсдэлгүй активын өгөөжөөс давсан өгөөжийн хувь.
Exchange rate Валютын ханш
Дотоодын мөнгөн тэмдэгтийг гадаадын мөнгөн
тэмдэгтээр солилцох ханш.
Exchange rate risk
Валютын ханшны
эрсдэл
Валютын ханшны гэнэтийн өөрчлөлтөөс шалтгаалж
төслийн мөнгөн урсгалын үнэлэмж (үнэ цэнэ) буурах
эрсдэл.

41. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 41
Resource
Investment
Capital
Exercise price Хэрэгжүүлэх үнэ
Опшин эзэмшигч нь хувьцаа авах баталгаат эрхээ
хэрэгжүүлж суурь үнэт цаасыг худалдаж авах
боломжит үнэ.
Expectations hypothesis Хүлээлтийн таамаглал
Жилийн хүүгийн муруй нь хөрөнгө оруулагчаас тооцох
ирээдүйн хүүгийн талаархи хүлээлтийн таамаглалыг
тусгадаг гэж үзэх онол. Инфляцийн хүлээлт өсвөл
жилийн хүүгийн муруй дээшээ хазайна, буурвал
доошоо хазайна.
Expected return Хүлээгдэж буй өгөөж
Магадлалтай өгөөжүүдийн дундаж өгөөж.
E(R) = Σ Pi x Ri i=1,...n
Pi - Магадлал
Ri - Боломжит өгөөж
Expected return-beta
relationship
Хүлээгдэж буй өгөөж-
бетагийн хамаарал
Үнэт цаасны урамшуулал (хүлээгдэж буй илүүдэл
өгөөж) нь бетатай пропорциональ хамааралтай гэж
үзэх хөрөнгө активын үнэлгээний загвар.
Extendible notes Сунгах бонд
Анхнаасаа 1-5 жилийн богино хугацаатай гаргасан,
бонд эзэмшигчийн сонголтоор төсөөтэй хугацаагаар
сунгах боломжтой бонд. Хүү нь хугацааны эцэст
өөрчлөгдөх тул хөвөгч хүүтэй бондтой төстэй.
Extension Сунгалт
Шууд биш боловч авлагаа дараа бүрэн авахаар
тохиролцсон компанийн зээлдүүлэгчдийн хэлцэл.
External financing required
("plug" figure)
Гадны санхүүжилтийн
хэрэгцээ
("бөглөө" үзүүлэлт)
Таамаглан тооцох аргын үед гадны санхүүжилтийн
хэрэгцээ нь тэнцлийг тэнцүүлэгч бөглөө үзүүлэлт
болдог.
External forecast Гадаад таамаглал
Эдийн засгийн зарим гадаад үзүүлэлтүүд ба
компанийн борлуулалт хоорондын хамааралд
үндэслэсэн борлуулалтын таамаглал.
Extra dividend Илүү ногдол ашиг
Хувьцааны ашиг нь ердийнхөөс илүү гарсан
тохиолдолд нэмж хуваарилдаг ногдол ашиг.

42. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 42
Resource
Investment
Capital
6 F
Face value, par value
(bond)
Нэрлэсэн үнэ (бонд)
Хугацааны эцэст төлөгдөх бондын нэрлэсэн үнийн
төлбөр.
Factor Фактор
Дансны авлагыг худалдан авах чиглэлээр мэргэжсэн
санхүүгийн байгууллага.
Factor model Хүчин зүйлсийн загвар
Хувьцааны өгөөжийн хувь дахь компанийн онцлогтой
эрсдэл ба системийн эрсдлийг харьцуулан хэмждэг
статистикийн загвар.
Factor portfolio Хүчин зүйлийн багц
Нэг хүчин зүйлийн хувьд бета нь 1-тэй тэнцүү, бусад
хүчин зүйлсийн хувьд бета нь 0-тэй тэнцүү
байгуулагдсан сайн тархаагдсан багц.
Factoring accounts
receivable
Факторинг-дансны
авлагаа худалдах
Дансны авлагаа факторын болон санхүүгийн
байгууллагуудад хямдралтай худалдаж эх үүсвэр олж
авах.
Federal agency issues
Холбооны агентлагийн
үнэт цаас
АНУ-ын сангийн яамны баталгаагүйгээр Холбооны
агентлагуудаас гаргадаг бага эрсдэлтэй үнэт цаас.
Federal funds Холбооны нөөц
Холбооны нөөцийн банкууд оролцдог арилжааны
банкуудын хоорондын зээлийн гүйлгээ.
FIFO Файфо
Эхэлж орлогодсон нь эхэлж зарлагадна гэсэн бараа
материалын нөөцийн үнэлгээний бүртгэлийн арга.

43. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 43
Resource
Investment
Capital
Filter rule Шүүлтүүрийн дүрэм
Саяхан болж өнгөрсөн үнийн өөрчлөлтийн хандлагад
үндэслэн хувьцааг авах буюу зарах дүрэм.
Finance Санхүү Мөнгийг удирдах урлаг, ухаан.
Financial (capital) lease Санхүүгийн түрээс
Урт (5 аас дээш жилийн) хугацаатай, түрээсийн нийт
төлбөр нь түрээсэлсэн хөрөнгийн өртгөөс илүү,
цуцлагдах боломжгүй түрээсийн гэрээ.
Financial Accounting
Standards Board (FASB)
Санхүүгийн бүртгэлийн
стандартын зөвлөл
Нягтлан бодох бүртгэлийн нийтээр хүлээн
зөвшөөрсөн зарчмыг тунхагладаг нягтлан бодох
бүртгэлийн мэргэжлийн байгууллага.
Financial assets Санхүүгийн актив
Бодит активаас авах авлага буюу бодит активын бий
болгодог орлого.
Financial break-even point
Санхүүгийн хугарлын
цэг
Татвар ба хүүгийн зардлын өмнөх орлого (EBIT) нь
нийт санхүүгийн тогтмол зардлаа дөнгөж хаах түвшин
буюу нэгж хувьцааны орлого (EPS) нь тэгтэй тэнцүү
байх (EBIT)-ын түвшин.
Financial engineering
Санхүүгийн зохион
бүтээл
Сонирхогч этгээдийн захиалгад нийцүүлэн үнэт
цаасыг бий болгох, зохион бүтээх үйл явц.
Financial institution
Санхүүгийн
байгууллага
Засгийн газар, бизнесийн байгууллага, хувь
хүмүүсийн хадгаламжийг зээл ба хөрөнгө оруулалт
болгон дамжуулдаг зуучлагчид.
Financial intermediaries Санхүүгийн зуучлагчид
Зээлдүүлэгчээс эх үүсвэр авч зээлдэгчид зээл олгох
хэлбэрээр зээлдэгч зээлдүүлэгчийг холбодог
байгууллага.

44. ResCap
February 28 2011
Finance Glossary P a g e | 44
Resource
Investment
Capital
Financial leverage Санхүүгийн хөшүүрэг
Зээл буюу санхүүжилтийн тогтмол зардлыг ашиглаж
нэгж хувьцаанд ногдох ашгийг (EPS) нэмэгдүүлэх үйл
явц.
Financial management Санхүүгийн удирдлага
Бизнесийн байгууллага дахь санхүүгийн менежерийн
хариуцсан үүрэг.
Financial manager Санхүүгийн менежер
Санхүүгийн, санхүүгийн бус, хувийн, олон нийтийн,
том, жижиг, ашгийн, ашгийн бус бүхий л төрлийн
компани байгууллагын санхүүгийн үйл ажиллагааг
удирддаг ажилтан.
Financial markets Санхүүгийн зах зээл
Мөнгөн хөрөнгийн илүүдэлтэй байгаа хэсэг болон
хомсдолтой байгаа хэсгүүдийн хооронд шууд арилжаа
хийгддэг зах зээл.
Financial merger Санхүүгийн нэгдэлт
Зорилтот компанийн бүтцийг өөрчилж мөнгөн
урсгалыг нь сайжруулан далд үнэлэмжийг нь ил
болгох зорилгоор хийх нэгдэлтийн гүйлгээ.
Financial planning process
Санхүүгийн
төлөвлөлтийн үйл явц
Урт хугацааны (стратегийн) санхүүгийн төлөвлөгөө,
түүнийг удирдлага болгон богино хугацааны (үйл
ажиллагааны) төлөвлөгөө боловсруулах, төсөвлөх
үйл явц.
Financial risk Санхүүгийн эрсдэл Санхүүгийн үүргээ биелүүлж чадахгүйд хүрэх эрсдэл.
Financial services Санхүүгийн үйлчилгээ
Санхүүгийн бүтээгдэхүүнийг бий болгож, тэдгээрийг
хувь хүн, бизнесийн байгууллага, засгийн газарт
хүргэх үйл явц.
Financing flows
Санхүүжилтийн мөнгөн
урсгал
Өр ба хувьцааны санхүүжилтийн үйл ажиллагааны үр
дүнд бий болох бэлэн мөнгөний урсгал, зээл авах ба
төлөх, хувьцаагаа зарах ба буцааж худалдаж авах,
бэлнээр ногдол ашиг төлөхөөс үүсэх мөнгөний урсгал.
Finished goods inventory
Бэлэн бүтээгдэхүүний
нөөц
Үйлдвэрлэгдэж дууссан боловч зарагдаж амжаагүй
байгаа зүйлс.