2. A7 - 2
Б лгийн зорилгоү
• Олон улсын арбитражийн янз б рийнү
хэлбэр дийн р д нд бий болохүү ү ү
н хцл дийг хариуд нь бий болохө үү
зохицуулалтын хамт тайлбарлах;
• Х ний т вшний паритигийн зарчмуудүү ү
болон тэдгээр нь арбитражийн
боломжуудаас хэрхэн урьдчилан
сэргийлдгийг тайлбарлах.
3. A7 - 3
Олон улсын арбитраж
• Арбитраж нь тогтоосон нийн з р гү ө үү
капиталжуулах явдал гэж тодорхойлж
болох юм. Ихэвчлэн оруулсан х р нгө ө ө
оруулалт нь эрсдэлг й байдаг.ү
• Арбитражийн йл ажиллагааны р д ндү ү ү
эрэлт, нийл лэлтийн тэнцвэрг йүү ү
байдал бий болж, цаашид эрсдэлг й ашигү
хийх боломжг й болох х ртэл нэ машү ү ү
хурдан рчл гд н .өө ө ө ө
4. A7 - 4
• Байршлын арбитраж нь ижил валютын
хувьд банкны худалдан авах нэ (bid price)ү
нь р банкны худалдах нээс (ask price)өө ү
нд р ед боломжтой юм.ө ө ү
• Жишээ нь:
Bank C Bid Ask Bank D Bid Ask
NZ$ $.635 $.640 NZ$ $.645 $.650
С банкнаас @ $.640-аар NZ$ худалдан авч, D
банкинд @ $.645-аар зарна. Ашиг = $.005/NZ$.
Олон улсын арбитраж
5. A7 - 5
• Гурвалсан арбитраж нь валютын кросс
ханш спот ханшаар тооцсон ханшаас
ялгаатай ед боломжтой юм.ү
• Жишээ нь: Bid Ask
British pound (£) $1.60 $1.61
Malaysian ringgit (MYR) $.200 $.202
£ MYR8.1 MYR8.2
@ $1.61-аар £ худалдан авч, @ MYR8.1/£ рүү
х рв лж, дараа нь MYR @ $.200-аарө үү
худалдана. Ашиг = $.01/£. (8.1×.2=1.62)
Олон улсын арбитраж
6. A7 - 6
• Валютуудын ханш тэнцвэртэй биш бол
гурвалсан арбитраж нь тэдгээрийг
тэнцвэрт нь буцаахаар х члэх болно.ү
Олон улсын арбитраж
7. A7 - 7
• Хамгаалагдсан х ний арбитражүү нь
валютын ханшийн эрсдлээс хамгаалж
хоёр орны хоорондын х ний ялгаагүү
капиталжуулах йл явц юм.ү
• Хамгаалагдсан х ний арбитраж ньүү
форвардын шагнал болон х нийүү
т вшний ялгааны хамаарлын х чийгү ү
нэмэгд лэх хандлагатай байна.үү
Олон улсын арбитраж
8. A7 - 8
• Жишээ нь:
£ спот ханш = 90- дрийн форвард ханш = $1.60ө
АНУ-ын 90- дрийн х ний т вшин = 2%ө үү ү
Их Британий 90- дрийн х ний т вшин = 2%ө үү ү
3%-ийн т вшинд $ зээлэх эсвэл 2%-ийн хү үү
олох одоогийн х р нгийг ашиглах. $1.60/£ө ө
ханшаар $-г £ руу х рв лэх ба $1.60/£-ийнө үү
т вшинд £ худалдах 90- дрийн форвард гэрээү ө
байгуулна. 4%-ийн т вшинд £ зээлд лнэ.ү үү
Олон улсын арбитраж
9. A7 - 9
• Байршлын арбитраж нь р рөө өө
байршлууд дахь банкууд хооронд
тогтоосон валютын ханш ижил байхыг
баталдаг.
• Гурвалсан арбитраж нь кросс валютын
ханш з в тохируулагдсан байдаг гэжө
баталдаг.
• Хамгаалагдсан х ний арбитраж ньүү
форвард валютын ханш з вө
тохируулагдсан байдаг гэж баталдаг.
Олон улсын арбитраж
10. A7 - 10
• Ямар ч з р арбитражид х ргэх ба дарааө үү ү
нь з р арилдаг. Иймд арбитраж ньө үү
гадаад валютын зах зээлийг ил эмхүү
журамтай болгодог.
Олон улсын арбитраж
11. A7 - 11
Х ний т вшний парити (IRP)үү ү
• Зах зээлийн х чн д нь хоёр валютынү үү
хоорондын х ний т вшний з р гүү ү ө үү
тэнцвэрж лэхийн тулд форвард ханшүү
спот ханшаас хангалттай хэмжээний
ялгаатай байх шалтгаан болдог.
• Дараа нь хамгаалагдсан х ний арбитражүү
нь боломжг й болох ба олж авсанү
тэнцвэр байдал нь х ний т вшнийүү ү
парититай (IRP) хамааралтай байдаг.
12. A7 - 12
IRP-ийн гаргалгаа
• IRP оршин буй ед хамгаалагдсан х нийү үү
арбитражаас олдсон г жийн т вшин ньө өө ү
эх орон дахь г жийн т вшинтэй тэнцө өө ү үү
байх ёстой.
• Хамгаалагдсан х ний арбитражидүү
оруулсан $1-ийн х р нг оруулалтынө ө ө
эцсийн нэ цэнэ = (1/S)ү × (1+iF)× F
= (1/S)× (1+iF)× [S× (1+p)]
= (1+iF)× (1+p)
энд p нь форвардын шагнал юм.
13. A7 - 13
IRP-ийн гаргалгаа
• Эх орон дахь $1-ийн х р нг оруулалтынө ө ө
эцсийн нэ цэнэ = 1 +ү iH
• Энэ хоёрыг тэгшитгэж эмхэлвэл:
p =
(1+iH) –1
(1+iF)
жишээ нь,
форвардын =
(1 + дотоод х )үү –1
шагнал (1 + гадаад х )үү
14. A7 - 14
Форвардын шагналыг
тодорхойлох
Жишээ нь:
• 6-сарын iпесо = 6%, i$ = 5% гэе.
• АНУ-ын х р нг оруулагчийн талаас авчө ө ө
звэл,ү
форвардын шагнал = 1.05/1.06 – 1 ≈ -.0094
• Хэрэв S = $.10/песо гэвэл
6-сарын форвард ханш = S × (1 + p)
≈ .10 × (1
_
.0094)
≈ $.09906/песо
15. A7 - 15
Форвардын шагналыг
тодорхойлох
• IRP хамаарал дараах байдлаар бичигдэх
боломжтой болохыг тэмдэглэе:
F – S =
S(1+p) – S =p=
(1+iH) –1=
(iH–iF)
S S (1+iF) (1+iF)
• Ойролцоо хэлбэр нь, p ≈ iH–iF, х нийүү
т вшний ялгаа бага ед ндэслэлтэйү ү ү
тооцоогоор хангана.
16. A7 - 16
IRP-ийн оршин байх туршилт
• IRP оршин байгаа эсэхийг шалгахын тулд
бодит х ний т вшний з р н д болонүү ү ө үү үү
янз б рийн валютуудын форвардынү
шагналыг цуглуулна. Цаг хугацааны нэг
агшинд тохиох ижил валютуудыг авч
график байгуулна.
• Хамгаалагдсан х ний арбитраж рүү ү
д нг й ед IRP х чинтэй байна.ү ү ү ү
17. A7 - 17
IRP-ийн тайлбар
• IRP оршин буй нь орон нутгийн болон
гадаадын х р нг оруулагчид хоёулө ө ө
адил ашиг олж байгааг илэрхийлэхг й.ү
• Энэ нь юу гэсэн г вэ гэвэл х р нгү ө ө ө
оруулагчид рсдийн эх оронд олж авахөө
боломжтойгоос ил нд р ашиг олохынүү ө ө
тулд хамгаалагдсан х ний арбитражийгүү
ашиглаж чадахг й юм.ү
18. A7 - 18
IRP х чинтэй юу?ү
• Янз б рийн эмпирик судалгаанууд IRPү
ер нхийд х чинтэй гэдгийг харуулж байна.ө өө ү
• IRP-аас хазайх хазайлт байдаг боловч
ихэвчлэн хамгаалагдсан х ний арбитражийгүү
нэ цэнэтэй болгохуйц хангалттай их бишү
байдаг.
• Энэ нь хэлцлийн зардал, улс т рийн эрсдэл,ө
ялгавартай татварын хуулиуд зэрэг гадаадын
х р нг оруулалтын шинж чанаруудын рө ө ө ү
д н юм.ү
19. A7 - 19
IRP-г нэлэх асуудалү
Хэлцлийн зардал
¤ IRP нь хэлцлийн зардлыг харгалзан
зсэний дараа боломжг й байж болно.ү ү
20. A7 - 20
Улс т рийн эрсдэлө
¤ Гадаад улс орон дахь хямрал нь тухайн улсын
засгийн газар бусад валютаар хийх орон нутгийн
валютын арилжааг хязгаарлах шалтгаан болдог.
¤ Х р нг оруулагчид гадаад х р нг оруулалтынө ө ө ө ө ө
хувьд нд р т лб рийн чадварын эрсдэлтэй гэжө ө ө ө
ойлгож болно.
Ялгавартай татварын хууль
¤ Хэрэв татварын хуулиуд р р бол татварынөө өө
дараах ашгийн оронд татварын мн х ашгийг авчө ө
зэх хэрэгтэй.ү
IRP-г нэлэх асуудалү
21. A7 - 21
Форвардын шагналын рчл лтийгөө ө
тайлбарлах
• 1997-98 оны Азийн хямралаар АНУ-ын
компаниудад санал болгож байсан зарим
Азийн валютуудын форвард ханш хоёр
шалтгааны улмаас их хэмжээгээр буурсан
байна.
Эдгээр валютуудын спот ханш хямралын едү
их хэмжээгээр унасан.
Тэдгээрийн засгийн газрууд х ний т вшингүү ү
сг ж х р нг оруулагчид х р нгө ө ө ө ө ө ө өө
татахыг бууруулах оролдлого хийсэн.
22. A7 - 22
ДК-ийн нэ цэнэд з лэхҮ ү ү үү
арбитражийн н лө өө
( ) ( )[ ]
( )∑
∑
+
×
=
n
t
t
m
j
tjtj
k1=
1
,,
1
ERECFE
=Value
E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү
компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү
м нг н урсгалө ө
E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө j
валютын х лээгдэж буй ханшү
k = толгой компаний капиталын жинэлсэн
Арбитражийн х чин з йлсү ү
23. A7 - 23
• International Arbitrage
¤ Locational Arbitrage
¤ Triangular Arbitrage
¤ Covered Interest Arbitrage
¤ Comparison of Arbitrage Effects
Chapter Review
24. A7 - 24
Chapter Review
• Interest Rate Parity (IRP)
¤ Derivation of IRP
¤ Determining the Forward Premium
¤ Test for the Existence of IRP
¤ Interpretation of IRP
¤ Does IRP Hold?
¤ Considerations When Assessing IRP
25. A7 - 25
Chapter Review
• Explaining Changes in Forward Premiums
• Impact of Arbitrage on an MNC’s Value
