PROJEKT TEKNIK !!!

PROJEKT TEKNIK #MesueseAurela 1
PROJEKT TEKNIK
PER KRIJIMIN E REZERVATI PER MENAXHIMIN
FAZANIT, THELLEZES SE FUSHES, LEPURIT TE
EGER DHE KAPROLLIT, NE OBJEKTIN ISH
FAZANERIA,TE REZERVES SE MENAXHUAR
DIVJAKE - KARAVASTA

PROJEKT TEKNIK
PER MENAXHIMINE FAUNES SE EGER NE OBJEKTIN REZERVATI NATYROR
I MENAXHUA PARKU KOMBETAR DIVJAKE KARAVASTA.
Qellimi i projektit
Nepermjet ketij paraqiten masa tekniko organizative qe do te synojne mbrojtjen dhe zhvillimin e
vlerave te qendrueshme te faunes se eger dhe zhvillimit te fazanit ne gjendje gjysem natyrore dhe
te ekoturizmit ne objektin ish fazaneria ” Parku Kombetar Divjake Karavasta ” .
Projekti zgjith teknikisht dhe krijon mundesine per nje mbareshtim racional dhe te pergjegjshem
kryesisht te fazanit si dhe te disa llojeve kryesore autoktone te faunes se eger si theleza e fushes
,lepuri i eger kaprolli etj.
Ky projekt fikson dhe siguron masa te rendesishme per rruajtjen dhe zhvillim normal te flores
dhe faunes se eger, jo vetem ne pjesen e objektit qe kerkohet ne perdorim, por edhe me gjere. Ne
bashkepunim me sherbimin pyjor dhe komunitetin vendor Divjake dote te sigurohet mundesia e
nje zhvillimi kompleks te gjithe faktoreve dhe lementeve qe perbejne biodiversitetin e zones ne
pergjithesi, dhe te pjeses se objektit ne vecanti.
Kjo veprimtari qe propozohet nga subjekti “ ” Shpk, domosdoshmerisht ka kerkuar hartimin dhe
zbatimin e nje projekti i cili do ti rikthjeje objektit dhe pjeses se te rezervatit natyror te menaxhuar
prej 815 ha dhe pjesët e tjera tokë bujqësore e sipërfaqe të pafrytshëme boten e pasur dhe te
larmishme bimore e shtazore te cilat ne kompleks perbenin nje shoqerim teper te pasur dhe te
larmishem te bimesise dhe faunes se eger qe i sherben ne pergjithesi parkut kombetar Divjake
Karavasta , por edhe me gjere.

I Pershkrimi i Fondit te Objektit
Te dhena administrarive
Objekti “Rezervati Natyror “Parku Kombetar ,” ndodhet ne pjesen veri perendimore te vendit, per
gjate pjeses veriore te bregut te Adriatikut si vazhdim i ekositemeve ligatinore qe shtrihet ne
pjesen perendomore dhe vijes bregdetare te vendit tone . Administrohet nga Drejtoria e Sherbimit
Pyjor Lushnje..Qendra me e afert e banuar me objektin ne studim eshte bashkia Divjake, të
peizazhit e të biodiversitetit që disponon.
Vendodhja dhe shtrirja gjeografike e objektit Ish Fazaneria
Vendi: Shqipëri
Qarku: Fier
Nënprefektura: Lushnjë
Zona e Divjakë-Karavasta gjëndet në pjesën qëndrore të Shqipërisë, përgjatë bregdetit Adriatik.
Ndodhet rreth 40 km larg qytetit të Lushnjës, 20 km nga qyteti i Rrogozhinës, 40 km nga qyteti i
Durrësit, 30 km nga qyteti i Fierit dhe 80 km nga Tirana.
Objekti ish fazaneria eshte pjese perberese e e rezervatit natyror te menaxhar, te ekosistemit Divjake
Karavasta. Shtrihet ne pjesen veriore te rezervatit te menaxhuar dhe kufizohet kryesisht:
Veriu: Kanali i Kularit .
Lindja: me tokat bujqesore ne perdorim te fermereve te Divjakes.
Jugu: Pjese nga rezervati i Menaxhuar
Perendimi: Pjese nga rezervati i menaxhuar.

Kordinantat gjeografike dhe ato metrike te objektit jane si me poshte:
Gjatesia gjeografike 19o 22’ 33” - 19º 25’ 17”
Gjeresia gjeografike 41o 50’ 48.6” - 41o 52’ 23”
Lartesia mesatare nga niveli i detit te objektit ne studim eshte 3m

Rruget e komunikacionit.
Objekti ne studim ndodhet rreth 3km nga qyteti Divjake dhe rreth 100 km nga Tirana. Rruget qe
lidh objektin, Lushnjes,Divjakes, jane rruge naciolane dhe te kalueshme ne te gjitha periudhat e
vitit.Gjithashtu per ne objektin kominikohet me disa rruge te brendeshme te rezervatit te
menaxhuar te cilat sherbejne per levizjen e mjeteve te transportit, gjate gjithe vitit
Sipërfaqia
Siperfaqja e e propozuar për t’u marre ne perdorim eshte 42 ha e veshur me shkurre te llojeve te
ndryshme si murriz, shelg, ple, frasher, verri, me drure pishe te eger dhe te bute, siperfaqe qe
trajtoheshin dikur si celtira ku ka ka qene edhe qendra e zhvillimit te fazanerise.Nga sa shifet
siperfaqja e perdorimit eshte e larmishme dhe me lloje terrene te ndryshme te ciles i sherbejne edhe
ambjentet e tjere te medhaja qe jep rezerva natyrore e menaxhuar.
Gjeologji
Përbëhet nga molasët e Miocenit dhe Pliocenit, me përmbajtje nafte dhe gazi. Mbi këto shtresa ndodhen
depozitimet me origjinë detare dhe aluvionale të Kuaternarit. Shelfi kontinental dhe vargjet antiklinale,
në brendësi të kontinentit të formuar nga depozita të Pliocenit dhe Tortonianit, qe përmbajnë sasi nafte
dhe gazi.
Zona Divjakë-Karavasta shtrihet në pjesën më dinamike të bregdetit Shqiptar, ku ka depozitim të
sedimenteve nga lumenjtë Shkumbin dhe Seman. Nga pikëpamja gjeomorfologjike dallohen qartë dy
proçese:
a) Grumbullimi dhe depozitimi i rërës me origjinë kryesisht nga brëndësia e kontinentit, e cila
ndryshon vijën bregdetare, krijon laguna dhe rimbush plazhet;
b) një erozion të mesëm deri në të fuqishëm, që ndikon në brigjet e ulta dhe në dunat ranore.

Toka
Pjesa më e madhe e tokës ne ekosistem është me origjinë aluvialedhe moçalore.Jane toka lehtesisht
te kripura Kane ngjyre te bardhe dhe nuanca te verdha , me perberje mekanike subargjilore te
mesme deri ne te renda..
Klima
Ekosistemi Divjakë-Karavasta shtrihet në zonën klimatike Mesdhetare, nënzona qëndrore.
Sasia mesatare vjetore e rreshjeve është 550-1200 mm e shpërndarë në 85-100 ditë të vitit. Dy të
tretat e kësaj sasie bien në periudhën Nëntor-Mars. Muajt më të lagësht janë Tetori dhe Nëntori.
Rreshjet janë pothuajse krejtësisht në formë shiu dhe shumë pak bie breshër dhe dëborë. Dimri është i
butë. Janari është muaji më i ftohtë.
Temperatura mesatare arrin 8.50
C dhe ajo mesatare vjetore në 18.80
C. Ekosistemi rrihet mjaft nga
erërat bregdetare, të cilat janë më të forta gjatë muajit Shkurt.
Era fryn në dy drejtime kryesore: Jug-Lindje (gjatë vjeshtës dhe dimrit) dhe Veri-Perëndim (gjatë
pranverës dhe verës).
Bimesia

Pamje nga bimesia e pjeses qendore ku do te jete berthama e prodhimit te fazani
Pylli natyror halor mesdhetar, me pishë të egër e të butë është i vetmi i këtij lloji që ka mbijetuar në
vendin tonë dhe për gjatë bregut perëndimor të gadishullit të Ballkanit, në gjendje natyrore. Takohen
disa shoqërime bimësh pyjore: (i) pishë e butë (Pinus pinea L.) me mersinë (Myrtus communis L.), ku
gjendet edhe pishë e egër (Pinus halepensis) shoqëruar me shkurre; (ii) Shoqërimi pishë e butë (Pinus
pinea L.) me shkozë (Carpinus orientalis L.) shoqërohet me pishë të egër (Juniperus halepensis) dhe si
nënpyll, veç shkozës, gjenden shkurre dhe drurë në trajtën e shkurreve; (iii) Në shoqërimin pishë e butë
(Pinus pinea L.) me shqopë (Erica arborea L.), gjendet edhe pishë e egër (Pinus halepensis L.) dhe
dëllinjë kokërmadhe (Juniperus nana L.), mersinë (Myrtus communis L.), mretë (Philyrea angustifolia
L.), lianë, etj.; (iv) Shoqërimi pishë e egër me dëllinjë kokërrmadhe (Juniperus nana L.) përmban edhe
pishë të butë e shkurre si shqopë, mersinë, mretë e liane. Në vende me lagështi rriten lloje zhukash e
kallam uji; (v) Në shoqërimet me mersinë gjendet dhe konopicë e më rrallë drizë e mersinë; (vi) Në
shoqërimet barishtore përmenden ato të kripthit me Statice gmelini, në tokë të kripur me atë të zhukës,
me pishë të butë dhe të egër dhe me prani të dëllënjës kokërrmadhe (Juniperus oxycedrus ssp.
macrocarpa), e cila është një lloj i rëndësishëm i një shoqërimi bimor të rrezikuar në shkallë
ndërkombëtare.

Fauna
Laguna e Karavastasë ku ben pjese zona e menaxhuar dhe objekti rregjistron nje numer i
konsiderueshem shpendesh, kryesisht të rendit të pulorëve, qukapikëve, pëllumbave, harabelëve,
grabitqarëve të ditës e të natës: skifteri i zi (Falco cherrug) dhe i kënetave, të shqiponjës me çizme
(Aquila pomarina) e bishtshkurtër (Hieraetus fasciatus). Prania e disa qindra çifteve të dallëndysheve
(Glareola pratincola), të çapkës së bardhë (Egretta alba), të karabullakut (Phalacrocorax carbo), të
karabullakut të vogël (Phalacrocorax pygmaeus), të sternave (Sterna hirundo) etj. Ky komunitet i
shpendëve e bëjnë ekosistemin një vend unik dhe karakteristik, përsa i takon shumëllojshmërisë dhe
pranisë së llojeve të rrallë, të rrezikuar e të kërcënuar globalisht. Karabullaku i pigmentuar, Rosa
kokëbardhë, Dallëndyshja e vogël e detit, Ixobrychus sp, Botarius sp, Haemantopus sp, Tringa sp,
Sterna sp, Laurus sp, Shqiponja e detit (Haliaeetus albicilla), Shqiponja e madhe e rosave (Aquila
clanga), Shqipja e stepave (Circus macrourus), Shqiponja me njolla, Skifteri i zi, Skifteri i madh,
Skifteri i kënetave, Rosa kokëbardhë (Oxyura leucocephala) dhe llojet e rosave, të patave, Çafka e
madhe e bardhë, Çafka e murrme, Drenjashi, Kali qyqes, Bisht tundësi, Bilbili, Mëllënja, Gushëkuqi,
Gjeraqina e zezë, Lauresha me kreshtë, L. e argjendtë, L.e qiellit etj., janë disa nga llojet e rrezikuar e të
kërcënuar për zhdukje. Prania e lejlejkut ka vite që mungon. Në godullën e Zallit vihet re dhe prania e
fenikoterit.

II.Masat per mbrojten dhe menaxhimin e reservatit
Historiku i objektit
Para se te fillojme dhe trajtojme masat tekniko organizative per mbareshtimin e flores dhe
menaxhimin e faunes se eger shkurtimisht po paraqesim gjendjen dhe funksionin e deritanishem te
objektit.. Para se te shpallej peisazh i mbrojtur para vitit 2000 ky objekt (rezerve e menaxhua u
perfshihet objekti ne studim) eshte trajtuar rezervat bregdetar i menaxhuar kategorise se pare, ku si
funksion primar ka patur konservimin dhe menaxhimin e faunes se eger, si dhe nje sere masash
silvokulturore qe i vinin ne ndihme zhvillimit te faunes se eger si dhe ish rezervatit te gjuetise. Ky
rezervat eshte konsideruar si nje nga zonat me te pasura faunistike dhe floristike te vendit. Ne kete
ish rezervat jane mbareshtruar lloje autoktone si fazani, kaprolli, lepuri i eger,. Ky objekt ka qene
qendra e prodhimit gjysem natyrore e prodhimit te fazanit . Deri ne vitin 1990 eshte trajtuar si e
tille dhe gjendja ne pergjithesi ka qene e mire si ne drejtim te mbrojtjes ashtu edhe te masave
tekniko per shtimin dhe trajtimin e kafsheve dhe shpendeve te egra. Mbas viteve 90 rezervatit
gradualisht po i humbisnin vlerat ne fjale si ne drejtim te humbjes dhe degradimit te
habitateve,demtimin,varferimin dhe degradimin e pjeseve te ekosistemeve, shqetesimin dhe
persekutimin e kafsheve dhe shpendeve te natyres.
Ne keto kushte, duke mos patur te dhenat e fundit per gjendjen e objektit, gjate punes tone para
hartimit te projektit ne rradhe te pare na u desh njohja e gjendjes reale me qellim evidentimin dhe
planifikohen e masave te cilat do ti vijne ne ndihme mbrojtjes dhe menaxhimit te flores dhe faunes
se eger te objektit. Mbeshtetur pervojes se deritanishme, evidentimit dhe rregjistrimit te
elementeve ekobiologjike keto te dhena do te jete baze e nderhyrjes te cilat ndihmojne ne
rruajtjen dhe zhvillimin e qendrueshem te vlerave te biodiversitetit te zones.

Masa ekzekutive
Eshte pjesa me kryesore ku parashikohen masa teknike te rendesishme per mbareshtimin e flores
dhe faunes se eger. Keto masa konsistojne kryesisht ne drejtim te nderhyrjeve agronomike,
silvikuturore (ku mund te thuhet agropylltari) te cilat favorizojne zhvillimin e qendueshem te
flores ekzistuese e cila do te jete baza kryesore e strehimit dhe ushqimit te llojeve, pa prekur
vlerat e biodiversitetit te zones
Vend te rendesishem ne kete projekt zene edhe nderhyrjet e karakterit te infrastruktures,si
ndertimet, strehimet, per akomodimin e fazanit. Rrethime te pjeseshme , vendosja e ushqimoreve,
tabela, pika vrojtimi, ushejza etj.
Gjithashtu ne keto masa ekzektive nje vend te rendesishem do te zene aktivitetet me karakter
mbrojtes qe kane te bejne kryesisht me sigurimin qetesise, vetem nepermjet nderhyrjeve te tilla
duke rruajtur funksionin e objektit ( si pjese perberese e zones e menaxhar ) por edhe synojne
mbrojtjen dhe menaxhimin e vlerave te qendrueshme te zones, ne pergjithesi.Gjithashtu ne masat
teknike nje vend te rendesishem do te zene edhe ato qe behen per te ardhur ne ndihme jo vetem
zhvillimit te faunes se eger por dhe zhvillimit gjysem natyror te fazanit, thellezes se fushes,qe do te
sherbejne si kontigjente te rendesishme per populloimin e gjithe ekosistemit me keto lloje.
III. Masat mbrojtese
Sigurimi i qetesise
Nje nga kushtet me te domosdoshme jo vetem per zhvillimin e faunes ne nje objekt te caktuar, por
per gjithe jeten e gjalle te eger ne pergjithesi, si ajo faunistike, ashtu ajo floristike te lidhura shume
ngushte njera me tjetren eshte sigurimi i qetesise. Kjo konsiston ne masat qe duhen te merren me
qellim qe flores dhe faunes te mos i krijohen shqetesime nga nderhyrjet e njeriut te orjentuar keq ne
forma dhe aktivitete te ndryshme.
Per kete kete del e domosdoshme qe ne kete projekt te paraqesim nje sere masash efikase qe i
sherbejne direkt mbrojtjes se objektit, por edhe zbatimit te ligjit per keto kategori zonash, te cilat po i
rradhisim si me poshte:

Ndalimi i futjes se kafsheve shtepiake si lopet, kuajt, bagetia e imte etj ne objektin ne studim.
Ndalimi i i futjes se shtetesave (gjuetareve ) per kryerjen e aktivitetit te gjuetise se paligjeshme.
Ndalimin e kalimit te automjeteve , karocave dhe mjeteve te ndryshme levizese nga persona te pa
autorizuar .
Rruajtja e nje bilanci ne lidhje me popullatat e dhelpres dhe cakallit te cilet nuk
lejojne shtimin e gjahut autokton si lepurit te eger, por edhe te fazanit i cili do te shtohet fillimisht
ne menyre artificiale dhe pastaj te siguroje rritjendhe shtesat e tij natyrale.
- Rrethimi pothuajse me tel gabion ne te gjithe perimetrin e ish reservatit me lartesi 2 m nga toka
dhe thellesi vendosje ½ m.Teli do te vendoset per te gjithe objektin e marre ne perdorim
-Organizimi dhe vendosja e rojeve te sherbimit 24 oresh per rruajtjen e rezervatit.
-Vendosja e disa kullave te larta per qellime vrojtimit shkencor te levizjes se faune se
eger sidomos ajo e shpendeve, por edhe per te vezhguar levizjet e pakontrolluara te njeriut apo te
kafsheve dhe mjeteve te ndryshme qe demtojne qetesine e reservatit si kusht i pare dhe i
domosdoshem ne zhvillimin e faune se eger.
-vendosja e tabelave orjentuese per futjen ne piken kryesote te objektit , por edhe te tabelave qe te
rikujtojne ligjet dhe rregullat e nevojeshme per mbrojtjen dhe trajtimin e objektit ne fjale.
Trajtimi i llojeve demtues
E rendesishme nder masat e marra ne kuadrin e mbrojtjes dhe qetesise se objektit eshte edhe
vendosja i nje ekuilibri te domosdoshem ne lidhje me sasine e gjahut demtues. Trajtimi i tyre do te
behet pasi objekti te rrethohet me tel gabion. Kjo sasi do te shkoje ne relacion me numrin ekzistues
qe ka dale nga inventarizimi i popullatave te karnivore dhe prespektiva e zhvillimit e fektivave te
faunes se eger qe do te mbareshtohen ne kete objekt. Nje aspekt i rendesishem qe mund te vere re
ne kompromis zhvillimin e faune se eger ne te gjithe objektin eshte vendosja e masave te forta
karatinore per evidentimin dhe parandalimin e semundjeve.

Luftimi i semundjeve
Te mundeshme ne objektin ne fjale do te konsistoje duke forcuar vrojtim sinjalizimin,
dizifektimin si dhe analizat e nevojeshme laboratorike. Kjo shume me e rendesishme eshte per
fazanin i cili eshte delikat dhe ka nje probabilitet te larte qe mund te preket nga semundjet.
Per kete del e nevojshme asistenca e sherbimit veterinar te kualifikuar i cili do te kete nje kujdes te
vecante per profilaksine dhe sidomos ne drejtim te shpendeve te ngordhur qe mund te gjenden ne
teritorin e reservatit persa i perket e rezikut te gripit te shpendeve.
IV.Parashikimi i punimeve dhe investimeve
Masat e agro-silvokulturore
Keto masa kane te bejne me sigurimin e bazes se nevojshme ushqimore te faunes se eger qe
konsiston ne mbjelljen e kulturave bujqesore, hapje e zgjerim koridoreshetj,trajtimin e celtirave
dhe koridoreve duke mbjelle kultura te ndryshem foragjeresh dhe drithra.
Baza kryesore e mbareshtimit te faunes se eger te objektit ne studim do te jete fazani por edhe
edhe llojet autoktone si thelleza e fushes, lepuri i eger, kaprolli. dhe se kushtet e tanishme te
objektit nuk premtojne per sigurimin e gjithe ushqimit ne menyre natyrale, e nevojeshme
ndermarrja e nje sere masash te natyres agropylltarise. Llogaritja e nevojave per ushqim dhe volumi
i punimeve te karakterit agronomik do te behet duke u mbeshtetur ne mundesite qe ekzistojne per
sigurimin e ushqimit ne natyre ( nga bimesia barishtore, pyjore natyrore, nga insektet larvat, nga
kulturat bujqesore brenda dhe jashte objektit.)

Perllogaritja e nevojave do te behet mbi gjendjen numerike te gjahut, efektivave per shumim, plus
shtesave vjetore. Ne kete kuader del nevoja e parashikimeve per mbjelljet e kulturave me bime
foragjere dhe te disa lloj drithrash, edhe ne tokat qe jane ne perdorim te fermereve
Gjithashtu duke qene se pjesa me e madhe e objektit eshte mbuluar me bimesi pyjore ne gjendje jo
te mire , por edhe qe behet pengese per zhvillimin e bimesise barishtore si ushqim baze per lepurin
dhe fazanin, ne te gjithe teritorin e objektit pothuajse ne 20 perqind te siperfaqesse del nevoja dhe
jane parashikuar hapja e koridoreve apo brezave te cilat do te kene ne vetvehte disa funksione te
rendesishmne ne kuadrin e mbareshtimit te faunes se eger, si dhe kultivimi i llojeve bujqesore ne
siperfaqet boshe qe duhen kultivuar. Per rastin specifik te zhvillimit te bimesise pyjore sidomos ajo
shkurrete e cila nuk i kalon me shume se 3 metra , si dhe punimi i brezave ekzistues Keta brezat do
te konsiderohen si ndihmesa ne sigurimin e bazes ushqimore, por edhe shume te rendesishem si
breza parandalues per perhapjen e zjarrit ne te gjithe objektin.
Ne keto koridore kryesisht do te kultivohen kultura bujqesore te cilat do te sigurojne ushqimin e
perhershem te fazanit, lepurit, kaprollit por edhe te llojeve te shpendeve te egra autoktone etj,
Koridoret pervec fuksionit per kultivimin e kulturave bujqesore do te sherbejne edhe si hapesira
per te vrojtuar levizjen e llojeve te faunes se eger,per rastin ne studim perllogaritja e koridoreve qe
do te kultivohen me kultura bujqesore do te jete e lidhur ngushte dhe me gjendjen e bimesise
ekzistuese.

Perllogaritja do te behet per gjendjen numerike te gjahut, nevojave, efektivave ekzistues plus
shtesen vjetore. Normat e ushqimit plotesues qe do te hidhet ne ushqimore dhe atij qe do te
shfrytezohet nga gjahu ne kulturat e lena pa u korrur.
Si periudhe ne hedhjen e ushqimit plotesues kur te shihet e nevojeshme kemi perllogaritur kohen
kur bimesia pyjore per shkak te pushimit te vegjetacionit eshte pakesuar shume. Tokat qe do te
kultivohen do te jene kryesisht brezat te cilat do te mbillen me kultura bujqesore dhe qe ne
shumecen e rasteve jane te alternuarar me njera tjetren me qellim qe tu sherbejne brenda nje
siperfaqe ushqimit te disa llojeve. Duke patur parasysh se gjethet dhe sythat perbejne rreth 50 % te
ushqimit per kaprollin , ndersa per fazanin bimesia
barishtore, frutat e tjera , perbejne rreth 30-40 perqind te ushqimit te tij te perditshem, prandaj kur
eshte bere perllogaritja totale te ushqimit eshte parashikuar kjo pjese Gjthashtu theksojme se
kushtet klimaterike dhe tokesore te objektit jane te favoreshme gje qe periudha e veshtiresise se
sigurimit te ushqimit ne natyre te jetet sa me e vogel.
Llojet me te nevojeshme qe parashikohen te kultivohen ne kete objekt do te jene ato kultura te
ngreneshme dhe te pelqyeshme nga llojet e faunes se eger te cilat parashikohen te mbareshtohen ne
ketet objekt.
Nder bimet e kultivuarar vend kryesor zene misri, gruri, tershera, lakra foragjere, lule dielli etj.
Nder bimet barishtore vend kryesor zene jonxha si baze ushqimi per lepurin, fazanin, kaprollin,
terfili i kuq dhe terfili i bardhe.
Ushqimi i koncetruar mund ti jepet te tre llojeve qe do e mbareshtohen ne objektin ne studim
Si lloje shume te vlefshem per gjahun perdoren shtogu Sambuks nigra,frasheri, fraxsinus, vidhi,
shkoza, si dhe druret frutore si goricat, mollet e egra, kimbullat etj.
Lidhur me masat agronomike te rekomanduara per sigurimin e ushqimit shtese , per te bere nje
balanc te sigrte ushqimor me poshte po japim edhe nevojen e rezetave ushqimore plotesuese te
disa llojeve qe do te mbareshtohen ne objektin e marre ne perdorim.

VII.Disa receta ushqimore plotesuese per disa lloj gjahu.
Per kaprollin. 800 gr gjethe
400 gr ushqim
130 gr bar i thate
200 gr ushqim I koncetruar
Per lepurin
Nje lepur i rritur llogaritet se ha cdo dite rreth 800 gr ushqim.Periudha e ushqimit plotesues eshte 1-
2 muaj ne vit, kjo sidomos kur ka si rregull ai nuk i frekenton usjhqimoret. Ushqimi plotesues
perbehet jo vetem nga bari e jonxha, por edhe nga lakra foragjere ose ushqime te tjera me
permbajtje te larte uji. Pervec ushqimeve te lartapermendura perdoren ne racionin ditor duhen shtuar
degeza te njoma akacie, peme frytore, karota etj. Ushqimi vendoset pasdite dhe paradite ne kahe me
ngrica
Per ushqimin plotesues ditore perdoret kjo recete:
100-200grbar, jonxhe,30gr fryta,200-400gr laker ose panxhar foragjer.Ushqimi hidhet ne
ushqimore, te cilat vendosen ne vende te thata te mbrojtura e te mbuluara nga shkurre ose drure te
larte.
Fazanin(xhvillim gjysem natyror)
Ne kerkim te ushqimit fazani mund te largohet shume larg rezervatit per te mos u kthyer me,
prandaj sigurimi i ushqimit te nevojshem ne kohe , sasi e cilesi jane faktoret vendimtare ne
rruajtjen dhe shtimin e tij. Ne perberjen e ushqimit te fazanit ne natyre rekomandohen: 32 % e bime
te gjelberta, 25 % ushqime shtazore, 11 perqind farera dhe fryta, te drureve dhe shkurreve, 12 %
farera dhe tuberkula, rrenje tekulturave bujqesore, 11 % perberje lendesh minerale e 9 % farerat e
bimeve barishtore.
Racioni ditor( ushqimi plotesues) sillet nga 20-80 gr.. Edhe koha e dhenie se ushqimit plotesues
varet nga mjedisi, ajo shkon 1- 6 muaj duke filluar nga koha e vjeljes se prodhimeve ne fusha.
Ushqimi plotesues hidhet ne ushqimore.

Ushqimet baze plotesues per fazanin jane misri kalli dhe pak i thermuar, mbeturina gruri ose orrizi,
tershere, llule dielli. Eshte e domozdoshme qe krahas ushqimit te thate, te hidhet edhe ushqim me
permbajtje te larte uji.(deri para fillimit te ngricave), si karota, panxhar, patate, para fillimit te
ngricave ato zevendesohen me patatet.(te coptuara dhe te shperndara dhe lakra foragjere e lidhur ne
tofa dhe e varur. Ne te ushquerit plotesues duhet patur parasysh qe fazani duhet te qendroje nen
ushqimore, nje priudhe kohe sa me te gjate, duke perzjerre ushqimin me mbeturina dridhrash, per te
mundur te kaloje kohen nen ushqimore.
Thelleza e fushes
Thelleza konsiderohet eshte lloj i kercenuar per zhdukje dhe si e tille ka me teper nevoje per
ndihme dhe mbrojtjen e njeriut, por duhet mbajtur pararsysh se ajo vjen me veshtiresi ne ushqimore
se sa fazani.Racioni ditor i ushqimit plotesuses eshte 10-40 gr..
Ushqimi plotesues i thellezes perbehet nga 35% grure, 20-30% miser i coptuar,10-20% sorgum, dhe
pjesatjeter farera te ndryshme.
Literatura teknike e specialitetit rekomandon receta te ndryshme si per ushqimin plotesues (te
njome ose tekoncetruar ashtu edhe per rastet ne natyre,per normen ditore si dhe per
kohen(periudhen) e shperndarjes se ushqimeve.
Para dhenies se normave dhe recetave, eshte e nevojeshme qe te jepen disa sqarime mbi llojet e
ushqimeve qe mund te sherbejne per ushqimin e gjahut (si ushqimi ne natyre e ushqimi plotesues i
njome dhe i koncetruar)
VI.Masa silvoteknik ne pershtatje me natyren e llojeve qe do te
mbareshtohen.
Ashtu si masat agronomike te domosdoshme qe kane te bejne me trajtimin e kulturave
bujqesore qe jane baze ushqimore e llojeve qe ne do te mbareshtojme ne kete objekt, ne pjesen e
se ciles neve dhame rekomanimet perkatese per trajtimin dhe teknikat e kultivimit dhe recetat e
perdorimit, ashtu edhe masat silvoteknike jane shume te domosdoshme qe te trajtohen dhe
kryhen konform natyres dhe formes se jeteses se llojeve qe ne do te mbareshtojme ne kete objekt.

E rendesishme eshte qe te parashikohen masa te nevojeshme per krijimin e kushteve me te
pershtateshme per strehim, ushqim, e mbrojtjen e gjahut ne mjediset pyjore, si dhe disa
nderhyrje permiresuese te kontrolluara te cilat konsistojne si nderhyrje permiresuese si
ricungimi i pyllit ekzistues, (ne vatra, breza , ne terene ose pjese te tij), hapje koridoresh, prerja e
drureve te izoluar, plehrimi, krasitja, masa per shtimin e frutifikimit, pyllezime te reja per
pasurimin e flores pyjore, dhe ushqimim te gjahut.
Shkurtimisht me poshte po japim disa te dhena mbi natyren e pyllit qe pelqen me teper gjahu dhe
mbi ketet baze do te jene kryesisht edhe menyrat e trajtimit dhe perdorimit te pyllit.
Fazani
I pelqejne pyjet e rinj, vecanerisht cungishtet e perzjera, te perbere nga lisat, shelgjet, vrrinj e
shkurre te ndryshme qe prodhojne fruta e fara, me profil te cregullt, me kurorerdendesi te
nderprere. Grumbuj te vegjel me halore te dendur ndihmojne per strehimin e tij gjate dimrit,
keta shpesh terhiqen nga fazanet qe ndodhen per rreth. I pelqejne celtirat e vogla ne mes te pyllit
ku mund te klloqise.

Mbjelltet e kulturave bujqesore e foragjerer per rreth pyjeve ose ne brendesi te tyre eshte apsolutisht i
domozdoshem. I pelqejne terrenet e pasura me burime uji te pishem, tokat aluvionale, te nxehta e te
lehta ,pjellore e te pershkueshme. Qenia e siperfaqeve me rerre ose zhavor ndihmon per zhgyerjen dhe
tretjenjn e ushqimit.
Thelleza
Thelleza e Fushes ka pothuajse po ato kerkesa qe ka lepuri. Thellezes se fushes, i pelqejne
celtirat ose siperfaqe te tera te veshura, me bimesi barishtore e shkurre te rrallla , me te cilat
ushqehet. Mbeshtetur shpegimeve te mesiperme, normave teknike, sjelljes se llojeve , menyra e te
ushquerit dhe te mbrojtjes se tyre, me poshte po japim pasqyren zhvillimit te llojeve per nje
periudhe gati 5 vjecare duke patur per baze gjendjen fillestare te dale nga inventarizimi, shtesat
vjetore, humbjet etj, dhe mbi ketet baze po japim edhe sasine e kulturave bujqesore te
nevojeshme qe do te kultivohet per sejcilen lloj, si dhe masat silvoteknike te trajtimit te habitatit..
Lepuri
I pelqejne zonat fushore e kodrinore te kultivuarar me kultura bujqesore, vecanerisht atje ku
gjenden siperfaqe te shkeputura, te veshura me shkurre sic jane ato baze proskave, anes tokave
bujqesore e tje, si dhe grumbuj te vegjel pyjesh, ku ai gjen kushte shume te pershtateshme
mbrojtjeje si nga agjendet atmosferike , ashtu edhe nga grabitqaret.Ne pergjithesi eviton
siperfaqet e gjera me pyje dhe tokat e lageta e te ftohta.Preferon toka te nxehta e te kulluara. Ne
terrene te rrethuarar, 20 perqind e siperfaqes te jete e kultivuar me livadhe.
Plani i shtimit behet deri ne vitin kur arrin aftesia mbajtese oprimale e rezervatit. Per vitet e tjera te
ardheshme numri i gjahut duhet te mbetet kostant. Inventari qe behet para fillimit te sezonit te gjuetise
behet me qellim verifikimi te shteses vjetore dhe te hartimit te planit te vjeljes se gjahut dhe i
bashkengjitet projektit.
Ne reservatet ku kerkohet te futet per here te pare nje lloj i caktuar gjahu, ose kur ai ekzistues eshte i
pamjaftueshem, eshte e nevojeshme te merren nje seri masash paraprake:

Ne vendin ku do te behet ripopullimi, duhet te sigurohet paraprakisht nje qetesi apsolute.Numri i
grabitqareve ose demtuseve duhet te ulet ne minimum. Gjuetia e gjahut te sjelle dhe e gjahut tjeter te
ndalohet per nje periudhe realivisht te gjate.Ushqimoret duhet te jene vendosur prej kohesh. Ne
korridoret ose arrat, nje pjese e produktit te mos jete korur.
Ne vartesi te vecorive te gjahut, eshte e nevojeshme qe numri i gjahut per ripopullim te jete i
mjaftueshem, per ti krijuar gjahut pershtypjet i nje mjedisi natyror te ri , por me shume gjah.
Fazani (per zhvillim gjysem natyror)
Nuk duhet te shperndahet ne kontigjentin me te vogel se 200 krere. Transporti i gjahut te behet ne paisje
te posacme ne pershtatje me kerkesat dhe permasat e tij. Fazani transportohet ne arka, ose kosha te
mbuluarar me pluhure.
Lepuri
Transportohet me arka te ndara ne dhoma.Eshte rregull i pergjithshem qe paisjet te kene permasa te
tilla qe gjahu te qendroje dhe te ulet ose te fleje.
-Ne rruge te gjatat, gjahut i jepet e dhe ushqim.
-Ne pergjithesi koha me e pershtateshme per ripopullim eshte dimri (dhjetor- janar). Ripopullimi mud
te behet edhe gjate vjeshtes, por duhet te gjeje ushqim te shumellojshem e me bollek. Popullimi mund
te behet me klysh, keca, femra te mbarsura, ose zogj e shpende te rritur.
Plani i shtimit te llojeve qe do te mbareshtohen behet deri ne vitin kurr arrin aftesia mbajtese oprimale
e rezervatit.

Per vitet e tjera te ardheshme numri i gjahut duhet te mbetet kostant.Inventari qe behet para fillimit te
sezonit te gjuetise behet me qellim verifikimi te shteses vjetore dhe te hartimit te planit te vjeljes se
gjahut dhe i bashkengjitet projektit. Ne reservatet ku kerkohet te futet per here te pare nje lloj i caktuar
gjahu, ose kur ai ekzistues eshte i pamjaftueshem, eshte e nevojeshme te merren nje seri masash
paraprake:
Ne vendin ku do te behet ripopullimi, duhet te sigurohet pararprakisht nje qetesi apsolute.Numri i
grabitqareve ose demtuseve duhet te ulet ne minimum. Gjuetia e gjahut te sjelle dhe e gjahut tjeter te
ndalohet per nje periudhe realivisht te gjate.Ushqimoret duhet te jene vendosur prej kohesh. Ne
korridoret ose arrat, nje pjese e produktit te mos jete korur.
Ne vatresi te vecorive te gjahut, eshte e nevojeshme qe numri i gjahut per ripopullim te jete i
mjaftueshem, per ti krijuar gjahut pershtypjet i nje mjedisi natyror te ri , por me shume gjah.
Fazani nuk duhet te shperndahet ne kontigjentin me te vogel se 500 krere. Transporti i gjahut te behet
ne paisje te posacme ne pershtatje me kerkesat dhe permasat e tij. Fazani transportohet ne arka, ose
kosha te mbuluarar me pluhure.
Lepuri transportohet me arka te ndarar ne dhoma.
Eshte rregull i pergjithshem qe paisjet te kene permasa te tilla qe gjahu te qendroje dhe te ulet ose te
fleje.
Ne rruge te gjatat, gjahut i jepet e dhe ushqim.
Ne pergjithesi koha me e pershtateshme per ripopullim eshte dimri (dhjetor- janar). Ripopullimi mud te
behet edhe gjate vjshtes, por duhet te gjeje ushqim te shumellojshem e me bollek. Popullimi mund te
behet me klysh, keca, gica, femra te mbarsura, ose zogj e shpende te rritur.

Paisjet per ushqime plotesuese(per zhvillim gjysem natyror)
Numri i ketyre paisjeve mbeshtetet ne nevojat qe dalin nga zhvillimi prespektiv i gjahut (plani ishtimnit
dhe i vjeljes se gjahut) dhe nga normat e kriterert per percaktimin e numrit te vendeve te vendosjes se
ushqimoreve Numri i tyre jepet permbledhtas per cdo lloj gjahu me vehte.
Pasqyra e perllogaritjeve te ushqimoreve ne cope, mbeshtetur edhe numrit te krereve qe do te
mbareshtohen.
NR Llojet
Nr
krereve
Paisje
Ushqimore kripore Lera Auze Shpime Korrita
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2 kaproll 10 3 2 5
3 Lepur 50 7 2 8
4 Fazan 1000 25 30
5 Thelleza 100 3 10
Shuma 58 7 3 2 3 107
Objekti ne pergjithesi ka uje sidomos ne kanalet kryesore dhe dytesore edhe ne kohe thatesire,
megjitheate ne pjesen e ish fazanerine parashikohet te hapet nje pus me shpim ne thellesi, dhe ne te
ardhmen parashikone edhe dy puse te tjere
Per vendosjen e tyre duhet mbajtur parasysh ndermjet te tjerave keto kritere.
Te zgjidhen vendet ku gjahu strehohet ose qendron gjatet dimrit, d.m.th vendet e mbrojtura nga ererat
e ftohtet e te forta kundrejtime veriore) ne afersi te vendeve ku ai ushqehet ku pin uje etj Do te
preferoheshin vendet qe ndodhen ne afresi te rrugeve qe sherbejnen per transportin e ushqimit.

Ne pergjithsi do te ndertohen me shume ushqimore, por te thjeshta se sa me pake por te kushtueshme.
Per llogaritjhen e numrit te ushqimoreve do te mbahet parasysh baza ushqimore natyrore. dhe kushtet
atmosferike . Normat mesatare jane si vijon:
Kaprollin 1 Ushqimore 5-7 krere
Per lepurin 1 Ushqimore 25-10 Krere
Per fazanin 1 Ushqimore 30-40 krere
Per thellezen 1 Ushqimore 30 krere
Zhvillimi i aktiviteteve te vjeljes se fazanit
Ky aktivitet do te jete pjese e menaxhimit te se gjithes.Kryesisht do te jete vjelja dhe shitja e fazaneve
qe perbjne 80 perqind te fazaneve te prodhuar nga volierat, pjesa tjeter do te hidhet ne natyre. Nuk do
te kete vjelje gjahu nepermjet gjuetise.
PJESA E DYTE
RRITJA DHE ZHVILLIMI I I FAZANIT NE MENYRE ARTIVICIALE
I. Qellimi
Ky aktivitet si pjese e teteres se projektit ka per qellim kryesor, shumimin e fazanit, si shpend qe ka e
vlera te vecanta ekonomike dhe ekoturistike. Dikur ky shpend ka qene banor i pyjeve tane . Sot me
perjashtime sporadike, pothuajse eshte i zhdukur , nga teritoret e pyjeve tane . Nga vitet 1978-1990, ne
kuadrin e zhvillimit te ekonomive komplekse, funksiononin mbi dhjete qendra rritje te fazanit, dhe
kryesisht ne rrethet bregdetare te vendit, nje nga keto qendra rritje ka qene edhe fazaneria e Divjakes.
Ringritja e kesaj qendre te prodhimit artificial te fazanit, kerkon ringritjen dhe venien ne shfrytezim te
plote te te instalimit me qellim qe te siguroje cdo vit rreth 1000 krere fazane, gjithashtu ne keto kushte
te favoreshme mjedisore do tre bejne te mundur edhe organizimi ne menyre eksperimentale edhe te
thellezes se fushes, lepurit te eger, duke arritur ne suksesin dhe shperndarjen e kesaj peroveje ne te
gjithe vendin.

2. Objektivat
Gjate vitit 2010, do te kryhet rrethi i nje siperfaqe prej rreth 8 ha , kryesisht me veshje nga drure dhe
shkurre, toke bujqesore dhe livadhore. Rrethimi do te behet me rrjete teli gabion. Ndertimi i volierave
fillimisht do te behet per rreth 700 krere fazane prodhues, prej te cileve:
 600 krere fazane pula
 100 fazane gjela
Gjate vitit 2011 , do te merren masa per prodhimin e 12000 krere fazane te gatshem, per treg , por
edhe per te leshuar ne natyre, si ne gjith objektin prej 42 ha, por edhe ne zonen e menaxhar dhe me
gjere ne teritoret per rreth.

3. Efektet
Efektet e dobishme qe do te perfitohen nga rritja e fazaneve do te jene te shumta, direkte dhe
indirekte, te dukeshme dhe te padukeshme , te karakterit ekonomik dhe mjedisor . Pervec asaj qe fazani
shquhet per bukurite etij, ai ka mish mjaft te shishem dhe te kerkuar nga tregu i brendeshem dhe i
jashtem.
E rendesishme nder te tjera se prodhimi i fazanit do ti sherbeje , pothuajse te gjithe ekosistemit
Divjake Karavasta dhe me gjere. Kushtet ekobiologjike te tij, nuk shkatojne asnje dem, por vete se
zbukuron natyren, pyjet , kullotat, livadhet dhe tokat bujqesore.
II. Ndertimet, instalimet dhe paisjet e
nevojeshme per prodhimin e fazanit
1. Rrethi i i siperfaqes.
Siperfaqja qe do te rrethohet do te kete madhesine e rreth 10 ha , ku do te vendoset fazaneria. Ky
veprim perben edhe hapin e pare te rendesishem qe ndermerret per ngritjen e nje fazanerie. Rrethimi do
te realizohet me rrjetet teli gabin,me syze(5x5) cm, me lartesi 1.8-2m mbi toke, te lidhur ne shtylla
betoni te ngulura ne toke me thellesi 30 cm. Distanca midis shtyllave do te jete 3 m. Per rritjen e
qendrueshmerise se tyre ne themelin e vendosjes se tyre do te derdhet llac betoni
Kryesisht rrethimi do ti sherbeje sigurimi i qetesise se nevojeshme dhe mbrojtja nga grabitqaret. Do ti
sherbeje qetesise , strehimit, folezimit dhe mbrojtjes se shume llojeve te faunes se eger, nje pjese e te
cileve jane banore te perheshem te ketyre habitateve .
Gjithashtu do ti sherbeje edhe krijimit te
reflekseve te rritjes ne natyre si mase paraprake e ambjentimit te ketij lloji, para se ai te leshohet per
popullim ne natyre.

Pamje nga ambjentet ndertimore per prodhimin dhe menazhimin e fazanit ne kushte
gjysem natyrore

2. Volierat per fazanet riprodhues.
Keto jane mjedise per trajtimin e familjeve riprodhuese te fazaneve per prodhimin e vezeve , Per cdo
fazan riprodhuesi nevoiten 5 m2 hapesire voliere. Ne skicen nr 1 eshte dhene planimetria e nje
voliere te fazaneve riprodhues me 6 ndarje, per 6 familje fazanesh dhe kapacitet 36 kreresh (kjo ne
prespektive per zgjerimin, (kjo ne perspektive zgjerimi sipas nevojes dhe mundesise)
Konstrukti rrethues dhe ndares, perbehet nga rrejte teli gabin me syze(3x3 ) cm, dhe me lartesi 1.8 m-
2m. Mbulimi do te behet me rrete nailoni dhe ne mungese te saj mund te perdoret edhe teli edhe teli
gabion me syze(5x5) cm..Veshja anesore behet kryesisht me kallam, kurse per ndarjet e brendeshme,
veshja behet vetem ne lartesine deri 50cm.
Voliera per trajtimin e fazaneve riprodhues(prodhim vezesh), 1/3 e saj mbulohet me materiale te
ndryshme qe sherben si strehe mbro nga dielli i forte i veres apo edhe nga rreshjet qe mund te bien ne
cdo kohe te vitit.
3. Volierat per rritjen e zogjve te fazanit
Ne keto voliera , zogjte e fazanit qendrojne deri ne moshen e pjekurise deri ne 150 dite . Rrethimi
behet me tel gabion dhe mbulimi me rrjet neiloni me syze(3x3). Ne skicen Nr 2 japet pamja dhe

planimetria e nje voliere. Me kapacitet mbajtes deri 1000 krere zogj fazani Ne volierra te tilla ne
brendesi ne 50% te siperfaqes , kultivohen bime foragjere, si jonxhe, terfil, lakra etj. Kurse pjesa tjeter
kultivohet me sorgum, etj.
4. Stallat per rritjen e fazaneve
Keto jane ambjente per rritjen e fazanit nga mosha 2 ditore deri ne 50 dite Keto jane ne lartesi 2.5 m,
ku cdo dhome ka dimesjonet 4x4 m.Shif skicen nr 3 , 4 dhe 5.
III. Koeficentet teknike te prodhimit
Treguesit teknike qe do te arihen jane te domosdoshem te theksohen ne kete projekt. Llogaritjet e tyre
jane nxjerre duke u mbeshtetur ne pervojen shumevjecare per rritjen e fazanit, duke patur parasysh
edhe veshtiresite e fillimit te punes ne kete proces. Me perfitimin e pervojes dhe permiresimin e
teknollogjise te celjes dhe rritjes se fazanit keta tregues gradualish do te permiresohen.

Tabela e koeficenteve teknike te prodhimit te fazanit per 12000 krere ne vit
Nr E m e r t i m i
Njesia
matese
Treguesit teknike te aritshem
Sasia Ne %
1 2 3 4 5
1 Fazan riprodhues
a. Pula
b. Gjela
krere
krere
kere
720
600
120
100 %
2 Prodhim veze fazani Kokra 24000 100%
3 Veze te pa pershtateshme per ikubacion 10% Kokra 2400 10%
4 Veze te rregullta per ikubacion 90 % Kokra 21400 90%
5. Zogj fazani te celur 80 %, ndaj numrit te
vezeve te vendosur ne inkubator
Krere 17120 80%
6 Humbje e skartimit te Zogjve te fazanit, deri
ne , deri ne rritjen e plote 150 diteshe.
Krere 4280 20%
7 Fazan te rritur ne moshe 150 diteshe (mosha e
pjekurise)
Krere 13696 80%
8 Seleksionimi parea nxjerjes ne treg. Krere 1370 10%
9 Fazane te gatshem per treg dhe lesjhimi ne
natyre
Krere 12326 90 %

IV.Shpenzimet financiare
Shpenzimet financiare qe do te perdoren per fazen e pare per rritjen dhe zhvillimin e fazanit do te jene
rreth 19 000000 leke shume e cila ne 80 % eshte vetem baza materiale dhe paisjet sipas pasqyres te
me poshteme
Nr E m e r t i m i
Njesia
matese
Sasia Shpenzimet totale ne
000/lek per ndertime
paisje dhe baze materiale.
1 2 3 4 5
1 Ndertim godin e me murr tulle per mjedis.
Magazine, dhome per rruajtjen e vezeve te
fazanit, si dhe nje aneks te vogel per zyre
M2 35
1000
2 Shpenzime per blerje rrjete, tele gabion 4x4 dhe 3
x 3 cm nga importi, per rrethimin e teritorit dhe
ndertimin e volierave.
M2 55000 3000
3 Shpenzime per blerje rrjete mbulimi nailoni me
syze(4x4) ose (3x3)cm , nga importi.
M2 60000 5400
4 Blerje shtylla betoni me gjatesi 2.2 m. Cope 3000 3000
5. Blerje inkubatori Tip” La nacional” Cope 2 4000
6 Blerja e 720 krere fazane per baze riprodhimi Krere 720 2160
7 Paisje t4e ndryshem veterinare dhe kancelari - - 100
Vlera totale e shpenzimeve ne 000/leke 18000

v. Shpenzime operative
Shpenzimet operative duke ju referuar pasqyres nr 3, per vitin e pare arijne ne 4300( ne mijra leke) per
celjen dhe rritjen e 12326 fazaneve. Kostoja mesatare e nje fazani, i rrtur i gatshem per treg, per vitin e
pare rezulton3480.8 leke.Kjo kosto pa dyshim, do te ulet ne 30-40 %, ne vitet e mevoneshme
Nr Emertimi dhe lloji i
shpenzimit
Njesia
matese
Sasia Cmimi
per njesi
000/leke
Shuma
000/lek
1 2 3 4 5 6
1 2 3 4 5 6
1 Shpenzimet per sigurimin e
ushqimit te fazanit
Ton 50 30 1500
2 Shpenzimet per pagesat e
punonjesve te sherbimit(10
punetore ne vit)
Nr 10 200 200
3 Shpenzime operative
sherbimi,asistence teknike etj
100
4 Shpenzime per energji elektrike Kw 50000 12
lek/kw
600
5 Shpenzime per kulturat
bujqesore,brenda dhe jashte
volierave
100
Shuma e shpenzimeve
operative
000/lek 4300
Shenim:
Kostoja e nje fazani e perafert rezulton te jete 3480.8 leke

VI.Plan- kalendari vjetor i masave dhe i punimeve kryesore ne Fazaneri
Data 01.01.2010
Fillon ushqimi i riprodhuesve me racione te shtuara
Data 05-15/1/
Hartohet plani i kulturave bujqesore ne voliera
Data 28-20/1/
Behet trajtimi profilaktik kunder paraziteve te brendeshem me ascatrik te riprodhuesit
Data 0 1-10/II
Hartohet plani i furnizimit me ilace per vitin e ardheshem.
Data 10 – 15/ II
Behet ndarja e fazaneve riprodhues ne familje
Ne kete rast prodhuesit vaksinohen kunder pseudopestes aviare dhe trajtohen individualisht kunder
singomozes.
Data 21-28/III/
Jepet doza preventive e avibakteril ne ujin e pishem te fazaneve riprodhues.
Data01-03/IV/
Dizifektohen dhomat e ruajtjes te vezeve dhe mjeteve perkatese
Data 05-08/IV/
Dizifektohet vendi i karantines se kllockave dhe mjetet ekllocatores.
Data/01/V/-30-VI/
Eshte periudha e celjes se zogjve
Ne cdo seri zogjsh kryen keto veprime profilsktikr:
 Avibakter, doza preventive nga dita e dyte , ne diten e dhjete te jete sipas instruksionit.
 Vaksinimi me antipastas me vaksine B1, behet deri sa zogjte te arijne moshen 10 ditore.
 Trajtimi preventiv me kodrinal,ndermjet diteve 11e13 te moshes dhe diteve 18 e 20.
 Vaksinimi i antipestes, me vakine B1, injeksioni behet kur zogjte kur zogjte kane arritur moshen
30 ditore’

 Trajtimi me Thibenzol kunder signomozes behet:
-3 dite me anen e dhenies se ushqimit duke filluar nga dita e 21 –te moshes
-Trajtimi individual ne moshen 30 ditore,njekohesisht me vaksinimin e dyte antipestas B1.
-Trajtimi me Ascatrix behet dy dite para futjes se zogjve ne volieren e stokazhit(voliera e ritjes se
zogjve ne moshen 50 diteshe).
-Vaksinimi antipestas me vaksine te absorbume u behet zogjve te volierave te stokazhit ne moshen
120-150 dite.
Data01-15/VII
Fazani riprodhues trajtohet me ascaritikx dhe vaksinohen antipestos me vaksine te absorbume. Behet
zgjedhja dhe vecohen fazanet e papershtatshem per riprodhim vitin e ardheshem.
Data 16-20/VII
Per fazanet riprodhues zbatohet rregjimi i ushqimit per periudhen jo riprodhuese.
Data 15/XI deri 20/III( te vitit pasardhes)
Fazaneve te lire u hidhet ushqim i perbere nga grimca drithrash te coptuara, mesatarisht me normative
30 gr ne dite. Ndersa racioni ditor per vendet ne perqendrim te shumte fazanash per gjueti racioni eshte
60 gram
Data15/IX-15/X
Kryhen punimet bujqesore dhe mbillen kulturat e vjeshtes per ushqimin e fazaneve ne natyre.
Data 15/X-15/XI
Transportohet rera per volierat e fazaneve ne natyre
Data 28-30/XII
Fazanat riprodhues trajtohen me Ascatrx
Data 30/XII
Behet inventarizimi i fazanit
Data 01/1-31/XII
Furnizohen vazhdimisht dizifektuesit ne hyrjet e fazanerise.

VII. Udhezim mbi menyren e pergatitjes dhe te dhenies se ushqimit per fazanet.
Gjate pergatitjes dhe dhenies se ushqimit per fazanet duhet te kihet parasysh keto gjera
kryesore:
 Ne baze te gjndjes se fazaneve ne voliera, riprodhonjes, zogj te moshes 1-50 ditesh dhe 50-150
ditesh, duke mbeshtetur ne receptura e dhena per kete qellim behet terheqja ditore e ushqimeve
 Pergatiten enet e ushqimit.Pastrohen dhe lahen ato me uje te valuar e sode.
 Pergatitja e ushqimit fillon nga perzjerja e ushqimeve me miell ne % me te vogel qe permban
receta dhe kjo dhe kjo behet me kujdesin me te madh qe te arihet nje omogjenizim sa me i plote.
Mbasi jane perzjere 3-4 llojet e miellrave, ne perqindje me te vogel fillojme te shtojme me
perzjerje asortimentet e tjera dhe sa here i hidhet nje lloj mielli behet nje perzjere e plote deri sa
me ne fund te jete pergatitur i gjithe ushqimi ne menyre sa me te homogjenizuar.
 Mielli i sojes zihet apo vlohet per 15-30 minuta dhe ai pastaj perzjehet me kujdes me te gjithe
sasime e ushqimit te pergatitur, nders lengu derdhet sepse keshtu hiqet njew pjese e alkoloideve
te demshme per fazanin.
 Miellrat e ndryshme per zogjte e vegjel 2- 50 ditesh duhet te jene sa me te imte dhe grimca deri
ne 1 mm, ndersa per te riturit te jenen sa me te medha .
 Mbasi eshte pergatitur ushqimi vec per fazanet riprodhues vec per zogjte e moshes 2-50
diteshe dhe vec per fazanet e rinj, 50-150 ditesh behet lagia e tij me uje te vaket.
 Lagia me uje te vaket behet para dhenies se ushqimit, sepse lageshtia e nxehtesia shaktojne
prishjen dhe fementimin e tij, duke u bere keshtu helmues per fazanet, prandaj sa here qe i hidhet
ushqimi, ai laget me uje te vaket, ndersa saia tjeter e ushqimeve te pergatitura mbahen te te thata

.
 Dy here ne dite ushqimi per zogjte e vegjel i hidhet djath i njome , icili mbasi copezohet e
ngrihet mire, perzihet me shume kujdes.
 Ne rast se ne vend te miellit te peshkut , perdorim peshk, ai duhet zjer e pastruar nga halat, te
grihet imte dhe te perzjehet me kujdes me sasine e ushqimit qe i hedhim sipas rradhes , kurse
lengun e peshkut qe del pas zjarrjes e perzjejme me ujin e vaket per ta hedhur ne ushqimet para
se ti shperndahet fazaneve.
 Gjithe sasia e ushqimit ditor pergatitet njeheresh , kurse hedhja e ujit te vaket , e lengut te
peshkut e peshkut te zjere dhe e djathit behet vetem ne moshen e shperndartjes se sushqimit
 Ushqimi i pergatitur komplet nuk do tu hidhet fazaneve me teper se dy ore, pasi ai fermentohet
nen veprimin e lageshtires e nxehtesise . Mbas kesaj mbeturinat qe mund te ngelen ne enen e
ushqimit groposen
 Duhet te kihet parasysh qe ushqimet qe u japim fazaneve , nuk duhet ti zere djelli apo shiu.
 Rradha e dhenies se ushqimit te pergatitur, do te jete per zogjte e vegjel, pese here ne dite , ne
oren 7,10,13 . 16 dhe 19.Ndersa per fazanet 50-150 dhe riprodhuesit, ushqimi i pergatitur do te
jete dy here ne dite , ne oren 9 dhe 13

Ushqimi
Farnat e ndryshme jepen zakonisht mbas dite , ndersa ushqimi jeshil 2-3 here ne dite dhe sipas
nevojes , zakonisht para dhenies se ushqimit te pergatitur.
 Mbas cdo rradhe te dhenies se ushqimit, enet pastrohen dhe lahen me kujdes me uje te nxehte .
 Pergatitesi i ushqimit dhe personat qe e shperndajne ate, duhen te kene parasysh disa regulla te
cilat jane:
1. Te lajne duart here pas here, me uje te vaket dhe sapun,sidomos kur
hyjme dhe dalim nga fazaneria, si dhe gjate perdorimit te ushqimit
dhe ujit te pishem.
2. Te ruajne ushqimet nga papastertite e tjera,tymrat,pelhurat etj,
dhe te mos i mbajne ato ne vendet me lageshti, apo ku i ka
direkt dielli.
3. te kontrollojme ushqimet here pas here se mos jane te mykura, me ere te keqe.
ose te prishura, si dhe te kontrollojme konsumin e tij nga fazani
4.Te mos lejojme futjen e personave te tjere ne lokalet e pergatitjes dhe te
dhenies se ushqimit.
 Ushqimet jeshile si sallat, jonxha, spinaqi etj, duhen grire imet sidomos per zogjte e
vegjel.Karotat pervec se grihen shume imet duhen shtypur mire.
 Antibiotiket dhe kompleksi i vitaminave do te hidhen ne ushqim ose ne ujin e pishem
nenbikqyrjen e mjekut veterinar.
 Uji i pishem do te jepet ne enen te pastra dhe ne kohe te nxeti ai do tu nderohet dy here ne dite.
 Per cdo dite do te mbahet ne rregull kartella e terheqjes dhe e konsumit te ushqimit, ndersa per
cdo 15 ditor , do te behet flete dalje e regullt, per te gjithe sasine e ushqimeve te
konsumuara,duke deguar ate ne institucionin perkates.

RECETA USHQIMORE
1. Ushqimi i fazaneve riprodhues.
1. Ushqimi i pergatitur per nje fazan ne dite per periudhen e pjelljes se vezeve nga 1 janari
deri 30 qershor
Nr Llojet ushqimore te kombinuara Perzjerja
e racionit
ne %
Ushqimi ne gr per nje
fazan ne dite gjate
periudhes se pjelljes se
vezeve
1 janar -30 qershor
1 2 3 4
1. Miell misri 21 13.65
2 Bersi lule dielli 14 5.50
3 Miell soje 10 9.10
4 Miell gruri dhe elbi 70 13
5 Miell ermik(hime te perzjera) 10 6.5
6 Mell peshku 15 9.75
7 Miell orizi 5 3.25
8 Guacka te bluara dhe gelqere te shuar 4 2.6
9 Kripe gjelle 1 0.65
Shuma 100 65.0
2. Ushqimi plotesues per nje fazan ne dite per periudhen e pjelljes se vezeve ne
periudhen nga 1 janari deri me 31 korrik
 Grimca te ndryshme drithrash, si grure, lile dielli, miser, mel ,sorgum, oriz, elb, tershere etj,
ne sasi 25 gr.
 Tershere e m,bire me me bimeza 1-2 cm, ne sasi 10 gr
 Karota te grira dhe te shtypura mire ne sasi 10 gr
 Bime jeshile racion si jopnxhe , terfil, sallate, hasell, kolez, laker , foragjere.

3. Ushqimi i fazaneve per periudhen jo prodhuese
1 korrik deri 31 dhjetor
 Ushqim i pergatitur 50 gr, ne dite per nje fazan
 Grimca drithrash te coptuar37 gr, ne dite per fazan
 Ushqim jeshil pa racion

KOSTOJA TOTALE E GJITH AKTIVITET
Tabela permbledhese e investimeve dhe shpenzimeve qe do qe do te kryhen
Nr Emertimi i punimeve
Njesi
a
mate
se
Sasia
Cmim
njesi
000/lek
Shuma leke
000/lek
I Investime per fazanerine 3 4 5 6
1 Ndertim godin e me murr tulle per mjedis.
Magazine, dhome per rruajtjen e vezeve te fazanit, si
dhe nje aneks te vogel per zyre
M2 35 30 1000
2 Shpenzime per blerje rrjete, tele gabion 4x4 dhe 3 x 3
cm nga importi, per rrethimin e teritorit dhe
ndertimin e volierave.
M2 55000 0.05 3000
3 Shpenzime per blerje rrjete mbulimi nailoni me
syze(4x4) ose (3x3)cm , nga importi.
M2 60000 0.09 5400
4 Blerje shtylla betoni me gjatesi 2.2 m. Cop 3000 1 3000
5. Blerje inkubatori Tip” La nacional” Cop 2 2000 4000
6 Blerja e 720 krere fazane per baze riprodhimi Krer 720 3 2160
7 Paisje t4e ndryshem veterinare dhe kancelari - - 100
Shuma e investimeve per fazanin - - 18660
II Shpenzime operatve per fazanin
1 Shpenzimet per sigurimin e ushqimit te fazanit Ton 50 30 1500
2 Shpenzimet per pagesat e punonjesve te sherbimit(10
punetore ne vit)
Nr 10 200 200
3 Shpenzime operative sherbimi,asistence teknike etj 100
4 Shpenzime per energji elektrike Kw 50000 12 600
5 Shpenzime per kulturat bujqesore,brenda dhe jashte
volierave
100
6 Punimi i brezave pyjore Ha 7 30 600
Shuma e shpenzimeve operative 3100
III Investime te ndryshme
1 Blerje drithrash Ton 5 20 100
2 Blerje kaprolli krer 10 10 100

3 Blerje lepuri krer 10 2 20
4 Blerje thelleze fushe krer 20 1 20
5 Ndetim lerash Cop 1 40 40
6 Hapje pusesh arteziane cop 1 500 500
7 Vegla pune cop 150 0.5 75
9 Ushqimore kaprolli Cop 2 1.5 3
10 Ushqimore Lepri i eger Cop 5 1 5
11 Ushqimore fazani Cop 30 0.5 15
12 Ushqimore thelleze fushe cop 4 0.5 2
13 Korita kaprolli ml 20 2 40
14 Korrita lepri i eger ml 20 1 20
15 Korita fazani ml 50 1 50
16 Tabelash orjentuese Cop 10 3 30
IV Shuma 3 1040
Totali shpenzimeve 23840
Nga tabela e mesiperme rezulton se deri ne vitin 2009 do te kryhet ky volum investimesh.Nje pjese e
mire e ketyre investimeve jane kapitale per nje afat te gjate kohor dhe do ti sherbejne viteve me rradhe
kjo edhe per disa kultura bujqesore qe jane shumevjecare. Te perviteshme do te jene kryesisht
mbjelljet e kulturave te drithrave si miser, grure, punimet mirembajtese, prrejet e kashtes, pagat e
fuqise punetore dhe administrative te nevojeshme te cilat ne pergjithesi jane te perviteshme dhe zene
gati 22 perqind te investimeve totale .

Planifikimi i te ardhurave.
Te ardhurat do te vijne me vonese dhe se baza e tyre do te jene vizitoret kryesisht ne rezervat.Vjelja e
faunes se eger do te jete kryesisht per fazanin.
Shlyerja e shpenzimeve do te behet brenda vitt 2014
Projektoi #MesueseAurela

PROJEKT TEKNIK !!!

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to PROJEKT TEKNIK !!!

Similar to PROJEKT TEKNIK !!! (20)

More from #MesueseAurela Elezaj

More from #MesueseAurela Elezaj (20)

PROJEKT TEKNIK !!!