TẠP CHÍ DOANH NGHIỆP VÀ THƯƠNG HIỆU SỐ XUÂN ẤT MÙI 2015
•
0 likes•867 views
Tạp chí doanh nghiệp và thương hiệu số xuân Ất Mùi 2015
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (16)
Similar to TẠP CHÍ DOANH NGHIỆP VÀ THƯƠNG HIỆU SỐ XUÂN ẤT MÙI 2015
Similar to TẠP CHÍ DOANH NGHIỆP VÀ THƯƠNG HIỆU SỐ XUÂN ẤT MÙI 2015 (19)
TẠP CHÍ DOANH NGHIỆP VÀ THƯƠNG HIỆU SỐ XUÂN ẤT MÙI 2015
- 1. V ieät nam naêm 2014 laø moät naêm vôùi bieát bao cam go, thöû thaùch nhöng döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, nhaø nöôùc cuøng söï ñieàu haønh cuûa chính phuû, ñaát nöôùc ta ñaõ vöôït qua vôùi nhöõng thaønh tích ñaùng khích leä: taát caû caùc chæ soá kinh teá vó moâ ñeàu taêng khaù, trong ñoù gDP caû naêm ñaït 5,6 – 5,8%, möùc cPi bình quaân 11 thaùng ñaït 4,3% thaáp nhaát trong 10 naêm qua, caûi caùch theå cheá kinh teá coù nhieàu tieán boä, xuaát khaåu tieáp tuïc laø ñieåm saùng, thò tröôøng coå phieáu phuïc hoài maïnh… Toâi ghi nhaän vaø bieåu döông moïi noã löïc khoâng meät moûi cuûa toaøn theå caùn boä nhaân vieân, vaø thaønh vieân, hoäi vieân hieäp hoäi, bôûi ñeå coù ñöôïc keát quaû aáy laø coù söï ñoùng goùp cuûa caùc doanh nhaân, doanh nghieäp, trong ñoù coù doanh nhaân, doanh nghieäp nhoû vaø vöøa thuoäc lónh vöïc ngaønh ngheà noâng nghieäp, noâng thoân Vieät nam. Ñoù xöùng ñaùng laø nieàm töï haøo cuûa hieäp hoäi, nhaát laø khi nhöõng thaønh töïu ñoù ñöôïc Ñaûng, chính phuû ghi nhaän. chöông trình "Baûo toàn vaø phaùt trieån caây thuoác Vieät nam" do hieäp hoäi khôûi xöôùng ñaõ nhaän ñöôïc söï quan taâm vaø giuùp ñôõ cuûa Thuû töôùng chính phuû. Ñoàng thôøi, hieäp hoäi cuõng nhaän ñöôïc söï höôûng öùng cuûa caùc caáp chính quyeàn, ñòa phöông, doanh nghieäp vaø ngöôøi lao ñoäng. Muïc tieâu cuûa chöông trình "Ñeán naêm 2025 Vieät nam trôû thaønh cöôøng quoác veà thaûo döôïc", laøm thay ñoåi cô caáu caây troàng, goùp phaàn xoùa ñoùi giaûm ngheøo, giuùp taêng tröôûng neàn kinh teá noâng nghieäp noâng thoân. naêm môùi 2015 laø naêm vôùi nhöõng söï kieän lôùn: 85 muøa xuaân Ñaûng ta ra ñôøi, 70 muøa thu caùch maïng vaø Quoác khaùnh nöôùc coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät nam, 40 naêm giaûi phoùng mieàn nam vaø thoáng nhaát nöôùc nhaø, 125 naêm ngaøy sinh chuû tòch hoà chí Minh kính yeâu, 30 naêm ñaát nöôùc ñoåi môùi treân con ñöôøng ñoåi môùi, tieán tôùi Ñaïi hoäi Xii cuûa Ñaûng… coäng ñoàng kinh teá aSean (aec) döï kieán seõ ñöôïc thaønh laäp vaøo cuoái naêm 2015 ñöôïc coi laø moät böôùc ngoaët ñaùnh daáu söï hoøa nhaäp toaøn dieän cuûa caùc neàn kinh teá Ñoâng nam aù, aec ñi vaøo hoaït ñoäng, cô hoäi vaø thaùch thöùc seõ chia ñeàu cho 10 quoác gia thaønh vieân. Vieät nam cuõng seõ phaûi chuaån bò cho mình haønh trang ñeå böôùc vaøo cuoäc caïnh tranh cuûa hoäi nhaäp, ñaëc bieät vôùi caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ngaønh ngheà noâng thoân. Ñeå toàn taïi, caùc doanh nghieäp Vieät nam, caùc hoäi vieân hieäp hoäi caàn phaûi lieân keát vôùi nhau, taïo nhöõng cô hoäi ñaàu tö ñeå cuøng nhau vöôït qua thöû thaùch nhaèm taêng söùc maïnh caïnh tranh. caùc caùn boä, ngöôøi lao ñoäng, thaønh vieân hoäi vieân hieäp hoäi, tröôùc maét chuùng ta laø moät naêm môùi vôùi nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi nhöng cuõng ñaày thaùch thöùc. chuùng ta ñaõ laøm ñöôïc nhieàu vieäc quan troïng trong naêm qua, nhöng coøn raát nhieàu vieäc quan troïng hôn ñang chôø ta ôû phía tröôùc. chuùng ta ñang ñöùng tröôùc moät naêm khôûi ñaàu cuûa nhöõng döï aùn lôùn cho töông lai, caàn raát nhieàu baûn lónh, tinh thaàn traùch nhieäm vaø trí thoâng minh. Vôùi nieàm tin raèng naêm 2015 seõ laø naêm maø ñaát nöôùc taïo ra nhöõng thay ñoåi ñoät phaù, hieäp hoäi chuùng ta cuõng phaùt trieån vöõng maïnh, toâi keâu goïi toaøn theå caùc caùn boä, ngöôøi lao ñoäng, thaønh vieân hoäi vieân hieäp hoäi haõy noã löïc vöôït qua moïi khoù khaên, ñoaøn keát moät loøng, vöõng tin vaøo töông lai, cuøng nhau phaán ñaáu ñaït ñöôïc nhieàu thaønh tích hôn nöõa cho söï nghieäp phaùt trieån noâng nghieäp noâng thoân vaø cho ñaát nöôùc. Toâi chuùc cho moãi thaønh vieân trong hieäp hoäi cuøng gia ñình, ngöôøi thaân coù theâm nhieàu söùc khoûe, may maén, söï thaønh ñaït vaø haïnh phuùc trong naêm môùi aát Muøi. Chaøo thaân aùi! Thư chúc Tết TM. ñaÛNG uÛY Vaø baN CHaáP HaøNH TRuNG öôNG HIeäP HoäI DoaNH NGHIeäP NHoÛ Vaø Vöøa NGaøNH NGHeÀ NoâNG THoâN VIeäT NaM bÍ THö - CHuÛ TÒCH Leâ Khaéc Trieát Nhaân dòp naêm môùi aát Muøi 2015, thay maët ñaûng uûy vaø ban Thöôøng tröïc Hieäp hoäi, toâi göûi tôùi caùc ñoàng chí ñaûng vieân, caùc caùn boä nhaân vieân, ngöôøi lao ñoäng vaø toaøn theå hoäi vieân Hieäp hoäi cuøng gia ñình lôøi thaêm hoûi, lôøi chuùc ñaàu xuaân toát ñeïp nhaát. OÂng Leâ Khaéc Trieát - Bí thö Ñaûng uûy, Chuû tòch Hieäp hoäi
- 2. Muïc luïcMuïc luïc Xuaân AÁt Muøi 2015 4 - 5 Chuû tòch Leâ Khaéc Trieát Phoù TOÅNG BIEÂN TAÄP phuï traùch Traàn Ñöùc Trung Thö kyù toøa soaïn Vuõ Thanh Hoa Truï sôû Hieäp hoäi: Phoøng 904 nhaø CT2 Khu Ñoâ thò Baéc Linh Ñaøm, phöôøng Ñaïi Kim, quaän Hoaøng Mai, Haø Noäi ÑT (Fax): 04 3868 8908 / 04 3868 8912 Email: vn_varisme@vnn.vn Website: www.varisme.org.vn Vaên phoøng ban bieân taäp: Phoøng 502, Nhaø B, Toøa nhaø Vinaconex 1, Haø Noäi, Soá 289A Khuaát Duy Tieán, quaän Thanh Xuaân, Haø Noäi Ñieän thoaïi: 04 62814 203 / 204 / 205 * Fax: 04 62814 205 Email: dnth.banbientap@gmail.com Ñaïi dieän phía Baéc: Nguyeãn Vónh Trinh VP: Toøa nhaø PV Oil 148 Hoaøng Quoác Vieät, taàng 14 -15 -16 Ñaïi dieän phía Nam: Leâ Loäc VP: 402 Phaïm Vaên Hai - Phöôøng 5 - Q. Taân Bình - Tp. HCM Trang tin ñieän töû: www.doanhnghiepthuonghieu.asia www.vanhien.net www.tinnhanh24.vn Thieát keá myõ thuaät: De. Ñaëng Phuùc Ñaït Ñôn vò thöïc hieän truyeàn thoâng: Hoaviet Media Email: hoavietmedia@gmail.com Lieân heä phaùt haønh, quaûng caùo Vaên hoùa Group VP1: 64 Trung Hoøa, Caàu Giaáy, Haø Noäi ÑT: 04 3771 7665 - DÑ: 0912098661 VP2: 404 ñöôøng Böôûi, Ba Ñình, Haø Noäi Tel/Fax: 04 3771 8875 Email: trantrungvanhien@gmail.com Hotline: 098 918 6661 Giaáy pheùp hoaït ñoäng baùo chí soá 277/ GP- bTTtt Caáp ngaøy 06/9/2014 In taïi Coâng ty TNHH MTV in Quaân ñoäi 1 Phieáu ñaët baùo Quùy ñoäc giaû coù nhu caàu ñaët baùo daøi haïn hoaëc coù soá löôïng lôùn haøng thaùng xin vui loøng göûi tôùi vaên phoøng Ban bieân taäp Taïp chí Doanh Nghieäp & Thöông Hieäu theo noäi dung sau: Teân: Chöùc danh: Cô quan: Ñòa chæ: Ñieän thoaïi: Fax: Phöông thöùc thanh toaùn: Tieàn maët: Chuyeån khoaûn: Lieân heä ñaët baùo: Ñòa chæ: 64 Trung Hoøa, Caàu Giaáy, Haø Noäi ÑT: 04 3771 7665 - Fax: 04 3771 8875 - DÑ: 098 918 6661 Email: dnth.banbientap@gmail.com Phaùt haønh ngaøy 20 haøng thaùng Giaù: 68.000ñoàng Thö chuùc Teát Leâ Khaéc Trieát TIEÂU ÑIEÅM 4 Naêm muøi söï kieän & nhaân vaät lòch söû Leâ anh 8 Ñoäc ñaùo Leã hoäi choïi deâ treân cao nguyeân Ñaù Anh phöông 10 Naêm muøi noùi chuyeän Deâ Phong Bình 14 10 söï kieän kinh teá trong nöôùc noåi baät nhaát naêm 2014 quoác trung 16 10 söï kieän vaên hoùa, theå thao, du lòch tieâu bieåu 2014 hoaøn phaïm 18 Giaùo duïc vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc trình ñoä cao ñaùp öùng yeâu caàu nhieäm vuï xaây döïng vaø baûo veä toå quoác trong giai ñoaïn môùi Traàn Nam Chuaân 22 Hoäi nghò Ban Chaáp haønh Hieäp hoäi doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ngaønh ngheà noâng thoân Vieät Nam Töôi Phaïm TIN TÖÙC 24 Vieät Nam vaøo top 4 ñieåm buøng noå du lòch naêm 2015 - An Giang khôûi coâng nhaø maùy may xuaát khaåu 100 trieäu USD Töôøng YÙ - Loäc Haø 25 Giaûm laõi suaát cho vay loaït döï aùn noâng nghieäp thí ñieåm - Lieân doanh haøng khoâng Thaùi Lan - Vieät Nam ñi vaøo hoaït ñoäng PHÖÔNG THUÙY - Kyø Duyeân 26 Mieãn phí gian haøng Vieät Nam taïi Hoäi chôï trieån laõm Horti Asia - Vingroup mua laïi sieâu thò Alphanam PHÖÔNG CHI - Phöông Linh 27 Saùp nhaäp 2 lieân minh theû lôùn nhaát Vieät Nam - Döøng nhaäp 38 loaïi quaû töø Australia Song Linh - Thaønh Taâm NHAÂN VAÄT TRONG THAÙNG 28 Doanh nhaân Nguyeãn Tuaán Laân - Toång Giaùm ñoác Coâng ty Coå phaàn Quoác teá Newstar: Nhaø chieán löôïc kinh doanh taøi ba Quang höng 31 Doanh nhaân Cao Vaên Nguyeân - Giaùm ñoác Kinh doanh Coâng ty Coå phaàn Quoác teá Newstar: Ngöôøi naém giöõ ngoïn löûa cuûa nieàm tin tuù nguyeãn 34 OÂng Sanjeev Kumar - Toång Giaùm ñoác Coâng ty TNHH Japfa comfeed Vieät Nam: Nhaø laõnh ñaïo ngoaïi quoác ña taøi Traàn Phaïm 36 OÂng Nguyeãn Ngoïc Söï - Bí thö Ñaûng uûy, Chuû tòch HÑTV Taäp ñoaøn Coâng nghieäp taøu thuûy Vieät Nam: Phaùt huy Coâng taùc töø thieän Gia Thieän 38 Doanh nhaân Nguyeãn Phöôùc Naêng - Giaùm ñoác Coâng ty Ñieän löïc Vónh Long: Tích cöïc ñöa ñieän veà vuøng saâu, vuøng xa Gia Thieän 40 Doanh nhaân Mai Vaên Nguyeân - Giaùm ñoác Coâng ty TNHH moät thaønh vieân dòch vuï coâng ích quaän 2: Ngöôøi laõnh ñaïo naêng noå Nguyeãn Vaân 42 Doanh nhaân Nguyeãn Vaên Tuaán Giaùm ñoác Ñaøi phaùt thanh vaø Truyeàn hình tænh Haäu Giang: Coáng hieán heát mình cho Ñaøi truyeàn hình Haäu Giang Nguyeãn Linh Nhi CHAÂN DUNG DOANH NGHIEÄP 44 Doanh nhaân Traàn Vaên Töông - Giaùm ñoác Trung taâm khuyeán noâng, Khuyeán ngö tænh Quaûng Nam: Moät laõnh ñaïo Taøi Ñöùc Minh Ñöùc 46 Coâng ty Coå phaàn Quoác teá Samnec: cam keát 100% baùn haøng chính haõng Gia Minh 48 Coâng ty TNHH thöông maïi Hoøa Thuaän: Saün saøng hoäi nhaäp quoác teá MOÄNG HUEÄ 50 Coâng ty Coå phaàn Ñieän löïc Khaùnh Hoøa: Phaùt trieån ñuùng höôùng, beàn vöõng Thu Nguyeãn
- 3. 44 - 47 48 - 51 6 - 8 aÛnh trang bìa: oâng Nguyeãn Thanh Sôn - Thöù tröôûng boä ngoaïi giao, Chuû nhieäm uÛy ban Nhaø nöôùc veà ngöôøi VN ôû nöôùc ngoaøi, Chuû tòch uÛy ban Quoác gia uNeSCo Vieät Nam cuøng baø Nhoùtkeùomani Souphanuvoâng - Phoù Chaùnh vaên phoøng Trung öông ñaûng Nhaân daân Caùch maïng Laøo chuïp aûnh cuøng caùc ñôn vò suaát saéc trong buoåi leã toân vinh Top 100 Giaûi thöôûng aSeaN 52 coâng ty TnhhMTV noâng Laâm nghieäp Kieân giang: Moät ngöôøi vì moïi ngöôøi hieàn Traàn 54 Ñoäi caûnh saùt giao thoâng soá 04 haø noäi: heát mình hoaøn thaønh nhieäm vuï ngoïc DieäP DIeÃN ñaøN DoaNH NGHIeäP 56 Ñaêng kí thöông hieäu - cô hoäi laøm noåi baät nhaõn hieäu cuûa baïn PauL STeWarT THöôNG HIeäu VIeäT 58 coâng ty coå phaàn coâng trình Viettel: nhöõng böôùc ñi vöõng chaéc nguYeãn Vuõ 60 coâng ty coå phaàn Vaän taûi 1 Traco: Doanh nghieäp lôùn cuûa thaønh phoá caûng Khaùnh Linh 62 coâng ty Tnhh Tieán nga: söï naêng ñoäng cuûa moät doanh nghieäp treû Minh anh 64 coâng ty 74 - Binh ñoaøn 15: nôi quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng ñöôïc chuù troïng Ñaïi Mieâu 66 coâng ty TnhhMTV Dòch vuï cô khí haøng haûi PTSc: ngöôøi chinh phuïc nhöõng ñænh cao Quang hoøa 68 Thöông hieäu Saûn phaåm Dòch vuï haøng ñaàu Vieät nam Thöông hieäu noåi tieáng aSean ngoïc Vaân 72 giaûi thöôûng Website Thöông maïi ñieän töû Vieät nam - VietWeb 2014 Minh Thö CoâNG NGHeä Vaø SaÛN PHaÅM MôùI 74 apple ñaõ chuaån bò saûn xuaát iPhone 7 maøn hình sapphire - hP giôùi thieäu tablet Windows 8.1 giaù töø hôn 2 trieäu ñoàng 75 Laptop beàn bæ, caân naëng chæ 1,27 kg cuûa asus - Toshiba giôùi thieäu maùy tính baûng maøn hình 24 inch Dn&Th CaâY THuoáC VIeäT NaM VôùI SöùC KHoeÛ DoaNH NGHIeäP 76 nhöõng döôïc thaûo mang teân Deâ/Döông Phan anh 80 Baøi thuoác chöõa vieâm ña khôùp daïng thaáp vaø baøi thuoác chöõa lao maøng buïng. 81 Taùc duïng cuûa caây thuoác: Baïch ñoàng nöõ S.T ñôøI SoáNG QuaNH Ta 82 nguyeãn hoàng Minh: Töø con ngöôøi ñeán thô ca Töôøng nguYeãn 84 chöông trình töø thieän: Teát aám aùp cho em Bình nguYeân Du LÒCH 86 Bethlehem vaø Jerusalem thaùnh thieâng anh Tuaán Tö VaáN 89 6 löu yù quan troïng khi boá trí baøn thôø theo phong thuûy BÍch chaâu 90 nguyeân taéc quan troïng khi baøy vaät phaåm phong thuûy VaÊn huøng TRaNG baïN ñoïC 92 göûi baïn ñoïc gaàn xa Phöông Minh 93 Vieát tieáp vuï, daân “Toá” ngaân haøng TMcP Quoác teá Vieät nam laøm traùi quy ñònh. Ñeán heïn laïi leân ngoïc DieäP 94 Tieáp vuï tranh chaáp ñaát ñai ôû xaõ Myõ höng, huyeän Thanh oai, thaønh phoá haø noäi: Ñaâu môùi laø ñaùp aùn cuoái cuøng? Bình nguYeân bÌNH CHoïN GIaÛI THöôÛNG 104 Quy cheá trao taëng “Kyû nieäm chöông vì söï phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp - noâng thoân Vieät nam
- 4. Xuaân Taân Muøi - 791- Phuøng Höng (ngöôøi Ñöôøng Laâm - Sôn Taây) daáy binh ñaùnh ñuoåi quaân xaâm löôïc nhaø Ñöôøng, laøm chuû ñaát nöôùc, nhaân daân toân laø boá caùi ñaïi vöông l Leâ anh Năm Mùi sựkiện&nhânvậtlịchsử Ñeàn thôø Phuøng Höng taïi queâ höông Cam Laâm, Ñöôøng Laâm. Töôïng ñoàng Phuøng Höng taïi ñeàn thôø Cam Laâm. Tieâu ñieåm 4
- 5. Kyû Muøi - 889 - naêm sinh ngoâ Quyeàn, anh huøng daân toäc, laõnh ñaïo cuoäc khaùng chieán choáng nam haùn naêm 938, laäp nhaø ngoâ môû ñaàu giai ñoaïn quoác gia ñoäc laäp. Ñeàn thôø Ngoâ Quyeàn taïi thoân Cam Laâm, xaõ Ñöôøng Laâm ñinh Muøi - 1427 - Traän chi laêng - Xöông giang (8-10 ñeán 3-11-1427) traän ñaùnh quyeát ñònh cuûa quaân lam Sôn dieät Lieãu Thaêng ôû chi Laêng, vaây thaønh Ñoâng Quan (töùc Thaêng Long) buoäc Toång binh Vöông Thoâng ra haøng, ñaäp tan yù chí xaâm löôïc cuûa quaân Minh, thöøa nhaän neàn ñoäc laäp ñaát nöôùc Vieät nam. AÛi Chi Laêng Kyû Muøi - 1019 - naêm sinh anh huøng daân toäc Lyù Thöôøng Kieät. giuùp nhaø Lyù chæ ñaïo khaùng chieán, hai laàn ñaùnh ñuoåi quaân xaâm löôïc Toáng ra khoûi bôø coõi (naêm 1075 vaø l077). Cô Xaù Linh Töø - ñeàn thôø Lyù Thöôøng Kieät - ôû phoá Nguyeãn Huy Tuï phöôøng Baïch Ñaèng (ñaát laøng Cô Xaù cuõ) quaän Hai Baø Tröng, Haø Noäi. aát Muøi - 1355 - naêm sinh nguyeãn Phi Khanh, ñoã Thaùi hoïc sinh (Tieán só) naêm 19 tuoåi, laøm quan döôùi thôøi nhaø hoà, laø moät danh só noåi tieáng thôøi baáy giôø, coøn ñeå laïi nhieàu aùng thô vaên trong tuyeån taäp vaên hoïc Vieät nam-oâng laø thaân sinh anh huøng daân toäc nguyeãn Traõi. Cô Xaù Linh Töø - ñeàn thôø Lyù Thöôøng Kieät - ôû phoá Nguyeãn Huy Tuï phöôøng Baïch Ñaèng (ñaát laøng Cô Xaù cuõ) quaän Hai Baø Tröng, Haø Noäi. ñinh Muøi - 1607 - Leâ Duy Kyø, con tröôûng vua Leâ Kính Toâng, sinh ngaøy 19 thaùng 11 naêm Ñinh Muøi. Thaùng 6 naêm Kyû Muøi 1619 ñöôïc laäp laøm vua ôû tuoåi 12 töùc Leâ Thaàn Toâng (maát 1662, thoï 56 tuoåi) Kyû Muøi - 1739 - naêm sinh hoà Só Ñoáng ôû Thoå ñoâi trang töùc laøng Quyønh Ñoâi (Quyønh Löu, ngheä an), ñaäu Ñình nguyeân hoaøng giaùp, laøm quan döôùi thôøi Leâ hieån Toâng ñeán chöùc Thöôïng thö, töôùc Doác quaän coâng, oâng laø moät nhaø thô ñoàng thôøi laø moät nhaø söû hoïc, coøn haøng traêm baøi thô ñi söù löu laïi trong Dao ñinh söù taäp. Töôïng Leâ Thaàn Toâng ñeá (1607 -1662) Ñeàn Keo, xaõ Kim Sôn, huyeän Gia Laâm, thaønh phoá Haø Noäi Kyû Muøi - 1679 - naêm sinh nguyeãn Khieâm Ích, nhaø thô queâ xaõ Kim Sôn, huyeän gia Laâm (haø noäi) ñoã Thaùm hoa ñôøi Leâ Duï Toâng, laøm quan Leã boä thöôïng thö kieâm Ñoâng caùc ñaïi hoïc só, sau thaêng ñeán chöùc Thaùi Teå (teå töôùng). moät goùc nuùi Hoàng - soâng Lam, ñaëc tröng veà ñòa lyù, vaên hoùa cuûa xöù Ngheä Taân Muøi - 1751 - naêm sinh Phan huy ích ngöôøi xaõ Thu hoaïch, ñoã tieán só, laøm quan thôøi chuùa Trònh Saâm, sau cuøng ngoâ thôøi nhaäm phoø taù Quang Trung, oâng laøm chaùnh söù sang nhaø thanh, oâng ñeå laïi nhieàu taùc phaåm thô vaên noåi tieáng, nhaát laø baûn dòch Tyø baø haønh cuûa Baïch cö Di Tranh veõ Phan Huy Ích naêm 1790 5
- 6. Kyû Muøi - 1799 - Naêm sinh Nguyeãn Thu, ngöôøi laøng Höông Kheâ (Noâng Coáng - Thanh Hoaù) ñoã cöû nhaân, laøm quan ñôøi vua Töï Ñöùc, laø nhaø vaên vaø nhaø söû hoïc, coù taùc phaåm noåi tieáng Leâ Quyù kyù söï cheùp lòch söû thôøi cuoái Leâ Quyù Muøi - 1823 - Naêm sinh Nguyeãn Tö Giaûn, ngöôøi laøng Du laõm (Tieân Sôn, Baéc Ninh), ñoã Hoaøng Giaùp naêm 21 tuoåi, laøm quan ñeán chöùc Thöôïng thö Boä laïi döôùi trieàu Töï Ñöùc, oâng maát naêm 1890 ñeå laïi moät söï nghieäp vaên chöông khaù ñoà soä vaø phong phuù. Ñinh Muøi - 1847 - Naêm sinh Phan Ñình Phuøng ôû laøng Ñoâng Thaùi, xaõ Chaâu Phong (Ñöùc Thoï, Haø tónh) ñoã tieán só, laøm quan ñôøi Töï Ñöùc. Vì choáng cöôøng quyeàn bò caùch chöùc. Naêm 1885 oâng phoø vua Haøm Nghi laøm thuû lónh phong traøo Caàn Vöông choáng thöïc daân Phaùp moät caùch oanh lieät oâng cuõng laø moät danh só cuûa ñaát nöôùc Hoàng lam vaên hieán (maát naêm aát muøi -1895). Noâng Coáng - Thanh Hoaù Chuøa Tieâu hay coøn goïi laø chuøa Thieân Taâm, Tieâu Sôn töï, thuoäc huyeän Tieân Sôn (Baéc Ninh) Kyû Muøi - 1799 - Naêm maát coâng chuùa Leâ Ngoïc Haân, con gaùi uùt vua Leâ Hieàn Toâng (sinh 1770), naêm 16 tuoåi keát duyeân vôùi Nguyeãn Hueä - Quang Trung trôû thaønh baéc cung hoaøng haäu AÁt Muøi - 1835 - Naêm sinh Nguyeãn Khuyeán ôû taàng Hoaøng Xaù (yù Yeân, Nam Ñònh), sau veà soáng ôû queâ noäi laøng Yeân Ñoå (Bình Luïc, Haø Nam), ñoã ñaàu ba khoaù: Thi höông, thi hoäi, thi ñình neân ngöôøi ta goïi laø Tam nguyeân Yeân Ñoå. oâng maát naêm 1910, ñaõ ñeå laïi khoaûng 300 baøi thô trong taäp (Queá Sôn thi taäp.) moät goùc nuùi Hoàng - soâng Lam, ñaëc tröng veà ñòa lyù, vaên hoùa cuûa xöù Ngheä Chaân dung nhaø thô Nguyeãn Khuyeán do oâng Döông Laâm, em trai cuûa tieán só Döông Khueâ veõ, vaø coång vaøo töø ñöôøng hoï Nguyeãn vôùi böùc ñaïi töï “Moân Töû Moân”, cuøng vôùi hai caâu ñoái cuûa chính cuï Nguyeãn Khuyeán Chaân dung cuï Phan Ñình Phuøng Vua Haøm Nghi Kyû Muøi - 1799 - Naêm sinh Nguyeãn Vaên Sieâu, ngöôøi laøng Kim Luõ (Thanh Trì, Haø Noäi), laø moät nhaø thô coù nhieàu taùc phaåm noåi tieáng, ñoàng thôøi laø moät hoïc giaû uyeân thaâm, oâng laø baïn thaân vôùi Cao Baù Quaùt, hai ngöôøi noåi tieáng vaên chöông ñöông thôøi, ñöôïc suy toân laø "thaàn sieâu Thaùnh Quaùt" maát 1872 AÁt Muøi - 1835 - Naêm sinh Toân Thaát Thuyeát doøng doõi Hoaøng toäc Laøm quan ñeán Thöôïng thö Boä binh ñôøi Töï Ñöùc, coù tinh thaàn quaät khôûi. Nam 1885 phoø vua Haøm Nghi rôøi khoûi kinh thaønh phaùt ñoäng phong traøo Caàn Vöông choáng Phaùp (maát 1913 ôû Long Chaâu). Taân Muøi - 1871 - Naêm sinh Haøm Nghi, nhaø vua yeâu nöôùc. Naêm 1885 haï chieáu Caàn Vöông, phaùt ñoäng phong traøo choáng Phaùp. Naêm 1888 thaát baïi bò chính quyeàn thöïc daân Phaùp ñaày ñi Chaâu Phi (oâng maát naêm 1936) ôû Phaùp Chaân dung Nguyeãn Vaên Sieâu Chaân dung cuï Toân Thaát Thuyeát Tieâu ñieåm 6
- 7. aát Muøi - 1895 - naêm sinh Traàn Tuaán Khaûi, buùt hieäu aù nam, ngöôøi laøng Quan Xaùn (Myõ Loäc- nam Ñònh) laø moät nhaø thô yeâu nöôùc, coù nhieàu taùc phaåm noåi tieáng töø ñaàu theá kyû 20, goàm caû thô vaø tieåu thuyeát, dòch thuaät (maát 1983). Quyù Muøi - 1883 - naêm sinh hai nhaø vaên caän ñaïi noåi tieáng: - hoaøng Toáng Bí ngöôøi laøng Ñoâng ngoïc (Töø Lieâm - haø noäi) ñoã Phoù baûng, khoâng laøm quan, hoaït ñoäng trong toå chöùc Ñoâng kinh nghóa thuïc, bò baét giam ôû hoaû Loø (maát 1939), oâng laøm baùo Trung Baéc taân vaên, vieát nhieàu kòch baûn tuoàng ñeà taøi daân toäc yeâu nöôùc. - Phaïm Duy Toân, ngöôøi laøng Phöôïng Vuõ (Thöôøng Tín, haø Taây) coù trình ñoä taân hoïc, töøng coäng taùc vôùi nhieàu tôø baùo ñaàu theá kyû 20, oâng laø caây buùt vaên xuoâi coù nhieàu truyeän ngaén noåi tieáng thôøi baáy giôø (maát 1924). ñinh Muøi - 1907 Laø naêm sinh hai chieán só caùch maïng noåi tieáng Tröôøng chinh vaø Leâ Duaån, töøng laø Toång bí thö Ñaûng coäng saûn Vieät nam. ñinh Muøi - 1907 - Thaønh laäp Ñoâng Kinh nghóa thuïc. nhöõng ngöôøi saùng laäp vaø chuû trì laø caùc nhaân só yeâu nöôùc Löông vaên can, nguyeãn Quyeàn... Taân Muøi - 1931 - naêm naøy chöùng kieán chính saùch khuûng boá traéng cuûa ñeá quoác Phaùp ñaõ gaây cho caùch maïng Vleät nam nhöõng toån thaát lôùn: ngaøy 19-4-1931 Ñoàng chí Traàn Phuù, Toång bí thö Ñaûng coäng saûn Ñoâng Döông bò baét ñaøy ñi coân Ñaûo, ñeán 6-4-1931 thì ñoàng chí hy sinh trong tuø. AÛnh minh hoïa Coá Toång Bí thö Tröôøng Chinh Coá Toång Bí thö Leâ DuaånÑoâng Kinh nghóa thuïc Toång Bí thö Traàn Phuù (1/5/1904-1/5/2014) AÙ Nam Traàn Tuaán Khaûi Kyû Muøi - 1919 - coù hai söï kieän lòch söû ñaùng ghi nhôù: - ngaøy 20-4-1919: Toân Ñöùc Thaéng, thuûy thuû haûi quaân Phaùp, tham gia cuoäc binh bieán ôû Bieån Ñen, uûng hoä nöôùc nga Xoâ-vieát môùi thaønh laäp. ngaøy 16-6-1919: nguyeãn Taát Thaønh chính thöùc laáy leân laø nguyeãn aùi Quoác göûi "Yeâu saùch 8 ñieåm" cuûa nhaân daân Vieät nam ñeán hoäi nghò Veùc- xay (Phaùp). Nguyeãn AÙi Quoác phaùt bieåu taïi Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù 18 ñaûng xaõ hoäi Phaùp. Ngaøy 6-6-1931: Laõnh tuï nguyeãn aùi Quoác bò ñeá quoác anh baét ôû höông caûng vaø bò toøa aùn thöïc daân Phaùp ôû Ñoâng Döông xöû töû hình vaéng maët. Nhaø tuø Victoria, nôi giam giöõ Toáng Vaên Sô, naêm 1931 Ngaøy 20 - 11 - 1931: chieán só caùch maïng treû Lyù Töï Troïng bò thöïc daân Phaùp xöû baén ôû Saøi goøn luùc môùi möôøi baûy tuoåi Quyù Muøi 1943 - Thöôøng vuï Trung öông Ñaûng hoïp thoâng qua ñeà cöông Vaên hoùa Vieät nam. - Baùc hoà vieát nhaät kyù trong tuø (trong nhaø lao cuûa chính quyeàn Töôûng giôùi Thaïch). aát Muøi - 1955 - Sau khi quaân ñoäi vieãn chinh Phaùp ruùt khoûi haûi Phoøng, ngaøy 16-5-1955 töùc ngaøy 25-3 naêm Taân Muøi, mieàn Baéc hoaøn toaøn giaûi phoùng.Chaân dung Lyù Töï Troïng Taäp thô “Nhaät kyù trong tuø” cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh Quaân vieãn chinh Phaùp ruùt khoûi Haûi Phoøng. 7
- 8. D eâ voán laø loaøi gia suùc chòu ñöïng ñöôïc thôøi tieát khaéc nghieät cuûa vuøng nuùi ñaù haø giang, laø loaïi gia suùc deã nuoâi, khoâng keùn choïn thöùc aên, sinh saûn vaø phaùt trieån nhanh, laø nguoàn thöïc phaåm boå döôõng deã cheá bieán. chaên nuoâi deâ cuõng laø moät theá maïnh ñoái vôùi caùc huyeän vuøng cao phía Baéc, phía Taây vaø huyeän Baéc Meâ cuûa haø giang. Ñaõ coù raát nhieàu moâ hình nuoâi deâ sinh saûn vaø nuoâi deâ thòt thaønh coâng mang laïi hieäu quaû kinh teá cao, giuùp ngöôøi noâng daân töøng böôùc naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng, vöôn leân xoùa ñoùi giaûm ngheøo. Tröôùc ñaây, nhöõng chuù deâ thöôøng ñöôïc baø con daân toäc thieåu soá haø giang nuoâi vôùi muïc ñích taêng gia saûn xuaát, phuïc vuï ñôøi soáng sinh hoaït cuûa nhaân daân. Töø vieäc tranh giaønh thöùc aên, ñaùnh nhau naûy löûa ñeå choïn baïn tình… cuûa nhöõng chuù deâ ñöïc löïc löôõng, ngöôøi daân nôi ñaây ñaõ tìm ra ñöôïc moät nieàm vui môùi, moät hình thöùc giaûi trí raát cao. nhöõng chuù deâ nuùi coøn ñöôïc nuoâi döôõng, chaêm soùc chu ñaùo ñeå ñi thi; ñaây laø neùt vaên hoùa mang tính coäng ñoàng, vui chôi giaûi trí trong ngaøy ñaàu xuaân; laø dòp ñeå ngöôøi noâng daân ñöôïc giao löu hoïc hoûi, trao ñoåi kinh nghieäm chaên nuoâi vaø phaùt trieån ñaøn deâ, thoâng qua nhöõng cuoäc thi ñeå choïn ra nhöõng con deâ gioáng toát nhaát. Ñaây cuõng laø neùt vaên hoaù môùi, giaûi trí laønh maïnh trong caùc leã hoäi ñaàu naêm cuûa ngöôøi daân vuøng cao. nhöõng ngaøy l anh PhöônG Nhöõng ngaøy ñaàu xuaân naøy, du khaùch leân Haø Giang khoâng chæ ñeå ngaém caûnh cao nguyeân ñaù noåi tieáng, maø coøn ñöôïc chöùng kieán leã hoäi choïi deâ ñoäc ñaùo, neùt sinh hoaït vaên hoaù ñeïp cuûa ñoàng baøo daân toäc thieåu soá nôi ñaây... Sau nhöõng maøn thi taøi quyeát lieät nhöng khoâng keùm phaàn ñeïp maét, caùc “ñaáu só” deâ trôû laïi vôùi vai troø “thuû lónh”, ngaøy ngaøy daãn “ñaïi gia ñình” deâ cuûa mình ñeán nhöõng trieàn coû ngoït ngon nhaát. trên cao nguyên Đá ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê trong ngaøy ñaàu xuaân; laø dòp ñeå ngöôøi noâng daân ñöôïc giao löu hoïc hoûi, trao ñoåi kinh nghieäm chaên nuoâi vaø phaùt trieån ñaøn deâ, thoâng qua nhöõng cuoäc thi ñeå choïn ra nhöõng con deâ gioáng toát nhaát. Ñaây cuõng laø neùt vaên hoaù môùi, giaûi trí laønh maïnh trong caùc leã hoäi ñaàu naêm cuûa ngöôøi daân Nhöõng ngaøy ñaàu xuaân naøy, du khaùch leân Haø Giang khoâng chæ ñeå ngaém caûnh cao nguyeân ñaù noåi tieáng, maø coøn ñöôïc chöùng kieán leã hoäi choïi deâ ñoäc ñaùo, neùt sinh hoaït vaên hoaù ñeïp cuûa ñoàng baøo daân toäc thieåu soá nôi ñaây... Sau nhöõng maøn thi taøi quyeát lieät nhöng khoâng keùm phaàn ñeïp maét, caùc “ñaáu só” deâ trôû laïi vôùi vai troø “thuû lónh”, ngaøy ngaøy daãn “ñaïi gia ñình” deâ cuûa mình ñeán nhöõng trieàn coû ngoït trên cao nguyên Đá ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi Dê trên cao nguyên Đá Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁoĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi Dê ĐỘc ĐÁo Lễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi DêLễ hội chọi Dê tieâu ñieåm 8
- 9. ñaàu xuaân taïi nhieàu xaõ nhö Baûn Peùo, naäm Dòch, naäm Ty, Thoâng nguyeân… cuûa huyeän hoaøng Su Phì ñeàu dieãn ra hoäi thi choïi deâ raát haáp daãn. coøn ôû huyeän Meøo Vaïc, nhöõng ngaøy ñaàu naêm, töøng ñoaøn gaùi trai, treû giaø trong saéc phuïc Taøy, Moâng, töø caùc xaõ Khaâu Vai, Maõ Pí Leøng, giaøng chu Phìn, Luõng chinh… noâ nöùc keùo veà thò traán Meøo Vaïc xem choïi deâ... Sôùi choïi coù khi laø moät khoaûng saân tröôøng, moät goùc saân vaän ñoäng. nhöõng chuù deâ nuùi thöôøng ngaøy hieàn laønh thô thaån kieám aên treân caùc söôøn nuùi, nay ñöôïc chuû nuoâi döôõng, chaêm soùc chu ñaùo vaø daïy cho nhöõng mieáng ñoøn ñeå ñem ñi thi thoá troâng thaät duõng maõnh. Tröôùc khi vaøo traän ñaáu, moãi "ñaáu só" deâ ñeàu coù soá baùo danh, tham gia thi ñaáu ôû caùc haïng caân vaø theo theå thöùc loaïi tröïc tieáp, ñeå choïn chuù deâ khoeû nhaát vaøo chung keát. nhöõng chuù deâ tham gia hoäi thi thöôøng ôû 3 haïng caân, töø 31-35 kg, 36-40 kg vaø töø 41-50 kg. Khi böôùc vaøo hoäi thi, caùc chuù deâ ñaõ tranh taøi quyeát lieät, vôùi nhieàu mieáng ñaùnh ñoäc ñaày kòch tính, baát ngôø. nhieàu con coøn duøng chieâu “khoùa chaân” ñoái thuû raát “hoùc hieåm, hai “cuï deâ” seõ ñaùnh tôùi khi naøo moät beân boû chaïy. Thôøi gian choïi ñöôïc quy ñònh trong khoaûng 10 phuùt neáu caû hai khoâng choïi hoaëc ñaùnh quaù laâu, troïng taøi seõ cho ruùt thaêm ñeå phaân thaéng thua. coù chöùng kieán hoäi choïi deâ môùi thaáy chuùng cuõng thi ñaáu quyeát lieät, moät maát moät coøn, aán töôïng khoâng keùm caùc hoäi choïi traâu, choïi boø. chuùng quaàn thaûo vôùi nhau haøng giôø baèng nhöõng moùn "voõ deâ" ñoäc ñaùo, hieám thaáy. Ñeå chieán thaéng, caùc chuù deâ khoâng chæ döïa vaøo söùc khoeû maø cuõng phaûi coù caùc ñoøn, mieáng ñöôïc chuû deâ huaán luyeän tröôùc. cuoäc thi naøo cuõng coù keû thaéng, keû thua, nhöng khaùc vôùi hoäi thi choïi traâu, keát thuùc hoäi choïi deâ, nhöõng chuù deâ duø thaéng hay thua, vaãn leõo ñeõo theo chaân chuû vöôït nuùi veà nhaø maø khoâng bò xeû thòt… coøn nhöõng chuù deâ ñoaït giaûi cao seõ ñöôïc löïa choïn ñeå phoái gioáng... giöõ nguoàn gen quyù. ”; Taïi caùc hoäi thi choïi deâ, vui nhaát laø chaúng con naøo bò thöông. Ñoâi khi cuõng xaûy ra ñieàu baát ngôø vaø thuù vò khoâng chæ cho ban toå chöùc, toå troïng taøi vaø heát thaûy khaùn giaû: caëp thöù nhaát “vaøo xôùi” thì chuùng chaúng heà “choïi nhau” maø “yeâu nhau” khieán moïi ngöôøi ñöôïc phen cöôøi vôõ buïng… n ñem ñi thi thoá troâng thaät duõng maõnh. Tröôùc khi vaøo traän ñaáu, moãi "ñaáu só" deâ ñeàu coù soá baùo danh, tham gia thi ñaáu ôû caùc haïng caân vaø theo theå thöùc loaïi tröïc tieáp, ñeå choïn chuù deâ khoeû nhaát vaøo chung keát. nhöõng chuù deâ tham gia hoäi thi thöôøng ôû 3 haïng caân, töø 31-35 kg, 36-40 kg vaø töø 41-50 kg. Khi böôùc vaøo hoäi thi, caùc chuù deâ ñaõ tranh taøi quyeát lieät, vôùi nhieàu mieáng maø cuõng phaûi coù caùc ñoøn, mieáng ñöôïc chuû deâ huaán luyeän tröôùc. cuoäc thi naøo cuõng coù keû thaéng, keû thua, nhöng khaùc vôùi hoäi thi Nhöõng mieáng ñaùnh kòch lieät. Choïi deâ thu huùt nhieàu ngöôøi tôùi theo doõi. Duø thaéng hay thua, deâ choïi ñeàu khoâng bò xeû thòt baùn. Ngöôøi daân haùo höùc mang deâ ñeán 9
- 10. l PhonG BÌnh Năm Mùinói chuyện DÊ tieâu ñieåm 10
- 11. Nguoàn goác cuûa Deâ Theo taøi lieäu trong Bildschromik der Welt geschichte cuûa nhaø xuaát baûn coventgarden daãn chöùng loaøi Deâ Bezoarziegen coù caùch daây 50 000 naêm. Thôøi ñoà ñaù loaøi ngöôøi saên baén deâ laøm thöïc phaåm. Deâ soáng treân ñoài nuùi hoang daõ taïi : aù chaâu, aâu chaâu vaø Phi chaâu. ÐÑöôïc ngöôøi ta ñem veà nuoâi thuaàn hoùa, söû duïng thaønh gia suùc, saùu con vaät nuoâi thoâng duïng: deâ, gaø, choù, lôïn, ngöïa, traâu. Deâ laø moät trong ba thöù leã vaät ñaëc bieät ñeå caàu cuùng, teá daâng thaàn thaùnh nhö heo vaø boø. Deâ coù teân khoa hoïc capra sp., thuoäc loaïi ñoäng vaät coù vuù (Mammalia), boä moùng chaân (artiodactyla), loaïi nhai laïi (ruminantia) coù söøng roãng (Bovidae). Deâ coù 8 raêng cöûa haøm döôùi vaø raêng haøm, khoâng coù raêng cöaû haøm treân. Deâ nuoâi goác gioáng capra Prisca. caùc loaïi Steinbock/sôn döông gaemse/ Linh döông. Schneeziege sinh soáng ôû rocky Mountains treân cao 4000m ôû hoa Kyø; iberissche Steinbocke vuøng Baùn ñaûo Taây Ban nha; schraubenziege deâ ruøng ôû Pakistan vaø himalaya... Taäp tính hieän nay ngöôøi ta cho raèng deâ coù nguoàn goác töø caùc loaøi deâ röøng: nhoùm deâ chaâu aâu, chaâu aù vaø deâ chaâu Phi. Deâ röøng söøng daøi cong caû meùt, so vôùi deâ nuoâi söøng nhoû vaø yeáu hôn, hoaëc khoâng coù söøng, tai daøi hay ngaén hôn tuøy gioáng. rieâng maøu saéc vaø loâng daøi ngaén thay ñoåi tuøy theo töøng vuøng, coù loaïi loâng daøi mòn nhö loâng cöøu. Loaïi deâ angoraziege loâng daøi bieán cheá len ôû Thoå nhæ Kyø (Turkey). Thuû ñoâ ankara teân coå angora. neân coù teân len angora (xuaát phaùt töø angora goác ôû Thoå). Vuøng Kaschmir, ñoäc laäp naêm 1947, coù deâ Kaschmirziege soáng bieân giôùi india vaø Parkistan coù loâng toát, cheá bieán len vaûi (cashmere) phaåm chaát cao. Deâ aên coû caây, caùc choài non ñuû loaïi, khoâng keùn aên nhöng thích thay ñoåi moùn aên, laù daâu coù leõ haáp daãn vôùi deâ hôn. ngaøy xöa caùc cung phi hay duøng laù daâu, laù so ñuõa ñeå môøi goïi xe deâ cuûa Vua vaøo phoøng. Deâ trong Sôû thuù thích thöùc aên baùn trong maùy töï ñoäng vaø caû keïo baùnh. caùc loaïi deâ ñeàu thích leo treøo. coù theå nhaûy töø moûm ñaù naày sang choã khaùc cao xa hôn. Deâ coù theå nhòn nöôùc laâu ngaøy trong sa maïc, coù söùc chòu ñöïng möa naéng, tuyeát phuû... Deâ ñöïc coù söùc maïnh veà sinh lyù, thöøa söùc soáng phuïc vuï cho moät ñaøn deâ caùi, 100 deâ caùi chæ caàn 4 deâ ñöïc. Moãi ngaøy moät con ñöïc laøm "nhieäm vuï" treân 5 laàn, nhöng vaãn khoeû chaïy nhaûy! con deâ ñöïc coù muøi hoâi ñeå quyeán ruõ phaùi tính? coù ngöôøi cho 11
- 12. raèng muøi hoâi phaùt ra töø döôùi söøng, vaø coù theå töø moà hoâi ? Deâ trong sinh hoaït xaõ hoäi Trong Trong Thaäp nhò Ñòa chi 12 con giaùp, deâ ñöùng haøng thöù 8. Tính theo thaùng (thaùng gieâng tính töø Daàn), thaùng Saùu thuoäc thaùng Muøi vaø trong ngaøy giôø Muøi töø 13 –15 giôø . con ngöôøi thuaàn döôõng deâ vaø noù trôû thaønh con vaät nuoâi trong nhaø, cung caáp thòt söõa vv... Trong ñôøi soáng, chuyeän veà deâ nhieàu yù nghiaõ khaù ña daïng, sinh ñoäng, haáp daãn vaø ñaày nguï yù. Töø xöa ngöôøi ta hay duøng deâ ñeå teá leã . Theo Ñaïi nam thöïc luïc chính Bieân, Trieàu ñaïi vua Minh Maïng (1791-1840), naêm Minh Maïng (1836) thöù 17, nhaø vua sai mua 220 deâ ñöïc vaø 100 deâ caùi, choïn 20 con deâ ñöïc giao Teå sinh laøm leã vaät teá leã nam giao, ñaët taïi ñaøn Thöôïng coù thòt deâ öôùp döông haûi. Minh Maïng (1840) thöù 21, cho daân chuùng mieàn Trung caùc deâ gioáng ñeå nuoâi, ai nuoâi nhieàu thì coù thöôûng.vv. Thaàn thoaïi hy laïp, La maõ ghi laïi Zeus- Jupiter chuùa teå caùc vò thaàn, luùc sinh ra buù söõa deâ pha vôùi maät ong. Khi teá thaàn ngöôøi ta phaûi daâng deâ, boø thui ñoát. Teá thaàn hecmet cuõng phaûi coù maät ong, baùnh ngoït, heo vaø deâ con. Theo saùch Taán thö, Taán Vuõ Ñeá (thôøi chieán quoác) soáng xa hoa, coù raát nhieàu cung taàn myõ nöõ. Ñeâm ñeâm nhaø vua thöôøng duøng xe coù deâ keùo trong haäu cung, cho deâ keùo ñi ñaâu thì ñi. caùc phi taàn bieát vaäy, thöôøng laáy laù daâu raéc tröôùc cöûa phoøng mình. Deâ thích aên laù daâu seõ ngöøng xe laïi vaø ngöôøi cung phi aáy seõ may maén ñöôïc gaëp gôõ vôùi “maët roàng” vaø ñöïôc Taán Vuõ Ñeá aân suûng. chuùng ta thöôøng nghe noùi deâ laø döông. Ñaøn oâng nhieàu vôï hoaëc hay taùn tænh thì bò goïi laø coù "thoùi deâ" ? hay "deâ cuï". ai coù choøm raâu caèm raäm hôi cong thì goïi laø "raâu deâ" ngheä só Thanh Vieät haøi höôùc treân saân khaáu coù gioïng "cöôøi deâ" hay taùnh "be he" noùi chuyeän khoâng thaät, treân trôøi döôùi bieån. Trong y hoïc coù töø "Satyriasis" chæ theå löïc veà sinh lyù. neáu xeùt con deâ coù ñôøi soáng hieàn laønh nhö caùc gia suùc khaùc, nhöng caùi gì xaáu thì bò gaùn gheùp cho deâ thaät laø toäi nghieäp. "Maùu deâ" theå hieän khaû naêng sinh duïc maïnh meõ; caùc coâ noùi anh aáy "deâ quaù". ngöôøi Myõ cuõng noùi: Let go you randy old goat ! To get someboys goat. "Baùn boø taäu ruoäng mua deâ veà caøy " Mæa mai sinh hoaït haèng ngaøy, khoâng bieát tính. "caø keâ deâ ngoãng" aùm chæ ngöôøi aên khoâng ngoài roài, keå leå taûn maïn, daøi doøng, huyeân thuyeân nhöõng chuyeän laët vaët, vôù vaån. "giaøu nuoâi choù, khoù nuoâi deâ, khoâng ngheà nuoâi ngoãng" chöùng toû nuoâi deâ khoâng toán keùm, khoâng caàn chuoàng traïi, caùc vuøng nuùi chæ caàn thaû deâ soáng treân nuùi ñoài khoâng toán thöïc phaåm "Maùu boø cuõng nhö tieát deâ" Duø hai thöù tieát khaùc nhau ngöôøi ta aên tieát canh deâ khoâng ai aên tieát canh boø. caâu treân aùm chæ con ngöôøi khoâng roõ raøng trong caùc vaàn ñeà. "Treo ñaàu deâ baùn thòt choù“ chæ ngöôøi noùi moät nôi, laøm moät neûo, ba xaïo, noùi vaø laøm khoâng aên khôùp nhau. "Döông chaát hoå bì " chaát laø chaát deâ, da laø da coïp. Duøng beà ngoaøi loeø loeït, giaû doái ñeå löøa bòp che ñaäy thöïc chaát xaáu xa beân trong. "Bòt maét baét deâ" Troø chôi daân gian trong ñoù coù moät ngöôøi bòt maét, ñuoåi theo moät con deâ, hoaëc ñuoåi baét moät hay nhieàu ngöôøi giaû laøm deâ keâu be be. nghóa boùng laø laøm moät vieäc khoù coù theå ñaït ñöôïc keát quûa. Deâ trong ca dao, vaên hoïc linh ñoäng, haáp daãn maø thaâm thuùy. Ngöôøi ta tuoåi Ngoï, tuoåi Muøi Em ñaây luoáng nhöõng ngaäm nguøi tuoåi Thaân !! Treû em nhaø queâ khi chôi troø dung daêng dung deû thöôøng thuoäc loøng baøi ñoàng dao vui nhoän: Dung daêng dung deû Daét treû ñi chôi Cho Chaùu veà queâ Cho deâ ñi hoïc Cho coùc ôû nhaø Cho gaø bôùi beáp Ngoài xeäp xuoáng ñaây nöõ Só hoà Xuaân höông baø chuùa thô noâm, sinh cuoái ñôøi haäu Leâ khoâng roõ naêm sinh. Sau khi Toång coùc töø traàn, nöõ só laäp quaùn baùn nöôùc ñeå möu sinh vaø giao thieäp vôùi caùc baïn vaên nhaân thi só . Moät hoâm boïn treû daãn nhau ñeán yeâu caàu Xuaân höông cho töïa baøi thô, baø ñoïc boán caâu thô : Kheùo kheùo ñi ñaâu luõ ngaån ngô Laïi ñaây cho chò daïy laøm thô Ong non ngöaù noïc chaâm hoa röõa Deâ coûn buoàn söøng huùc giaäu thöa. Trong ñieån coá vaên hoïc ñaõ coù töø “ döông xa” laø xe deâ caùc ñôøi vua chuùa duøng ñi laïi trong cung phi myõ nöõ, trong vieäc ñöa ñoùn aùi aân. Trong taäp cung oaùn ngaâm Khuùc cuûa nguyeãn gia Thieàu (1741-1789) cuõng coù caâu: Phaûi duyeân höông löûa cuøng nhau Xe deâ loï raéc laù daâu môùi vaøo nguyeãn Ñình chieåu (1822-1888) nhaø thô yeâu nöôùc choáng thöïc daân Taây. Trong baøi Vaên Teá nghiaõ só caàn giuoäc, ñaõ gôûi phaàn taâm söï vaø lôøi cheâ traùch ngöôøi coäng taùc vôùi thöïc daân, laøm tay sai daøy xeùo daân toäc khoå ñau vì noâ leä: hai vaàng nhaät nguyeät choùi loøa, ñaâu dung luõ treo deâ baùn choù. Muøi tinh chieân vaáy ñaõ ba naêm, gheùt thoùi moïi nhö nhaø noâng gheùt coû. Theo söû saùch ghi cheùp, döôùi thôøi nöõ hoaøng ñeá cixi (1835-1908) goïi laø Töø hi Thaùi haäu/Tzu-hsi, ngay töø raèm thaùng 2 Kyû hôïi (1873), moãi tænh cuûa Trung hoa tieán cöû 10 ñaàu beáp gioûi nhaát cuûa mình tieâu ñieåm 12
- 13. veà kinh thaønh soaïn thaûo thöïc ñôn. Sau gaàn hai thaùng chuaån bò, caùc ñaàu beáp thoáng nhaát moät thöïc ñôn goàm 140 moùn. Trong ñoù coù 7 moùn ñaëc bieät " Sôn döông truøng" laø moät trong baûy moùn aên ñaëc saûn ñoäc ñaùo... giôùi bình daân thì laøm laåu hay carry deâ.. Theo Ðoâng Y, söõa deâ coù vò ngoït tính aâm taùc duïng boå hö, boài döôõng cô theå. ngöôøi ta vaét söõa deâ vaøo luùc trôøi saùng, khi deâ con chöa nguû daäy, beá deâ con sang choã khaùc vaét söõa deâ meï ngöôøi nöôùc Loã khi xöa phaûi moå thòt deâ ñöïc laøm leã "coác soùc". Veà sau leã aáy ñöôïc boû ñi nhöng ngöôøi ta vaãn theo leä maø noäp deâ. Töû coáng (hoïc troø Khoång Töû teân laø Ñoan Moäc Töù nhoû hôn Khoång Töû 30 tuoåi) muoán boû haún leä aáy ñi, nhöng Khoång Töû (Kong Qui sinh naêm 551-479 tröôùc cn) baûo: "ngöôi tieác con deâ coøn ta thì tieác caùi leã". Yù muoán noùi, trieàu vua baây giôø ñaõ suy, boû maát leã "coác soùc" nhöng vaãn giöõ tuïc noäp deâ thì ngöôøi ta vaãn nhôù ñeán leã aáy vaø leã coác soùc khoâng maát haún. caâu chuyeän naøy chöùng toû deâ coù moät vai troø quan troïng nhö theá naøo trong vaên hoaù Trung Quoác. Thi só Buøi giaùng (1926-1998) caûm noãi loøng Toâ Vuõ, vaø chính oâng cuõng moät thôøi chaùn ñôøi veà mua deâ vaø chaên deâ ôû queâ nhaø, nuùi ñoài Queá Sôn tænh Quaûng nam, trong khoaûng töø (1945 ñeán 1952) Ñoài taêm taép chaïy veà oâm chaân nuùi San saùt ñoài phuû phuïc quaàn nuùi xanh Chieàu xuoáng roài tô loøng roän raøng roái Trôøi nuùi ñoài ngaây ngaát nhaûy deâ nhanh Thoâi töø nay tha hoà em maëc söùc Nhaûy muùa tung söôøn nuùi vuùt doøng khe Thoâi töø nay tha hoà em maëc söùc Vang vang leân ñoài nuùi gioïng be be.... Ngaång ñaàu leân ! deâ ôi anh thong thaû Ðeo voøng vaøo em ngheån coå cong xinh Ngaång ñaàu leân ! ñaây loøng anh vaøng ñaù Göûi gaém vaøo voøng maây nhuoäm tô duyeân... oâng Toâ Vuõ, söù giaû nhaø haùn thôøi (haùn Vuõ Ñeá vua thöù 6 nhaø haùn 140-87 tr.cn). Toâ Vuõ ñi söù sang hung noâ. Trieàu ñình hung noâ coù lôøi duï haøng, nhöng Toâ Vuõ giöõ theå dieän nhaø haùn, giaän döõ quaùt maéng, chuùa hung noâ laø Thuyeàn Vuõ sai quaân aùp taûi oâng ñeán giam vaøo hang saâu, vôùi yù gieát cheát söù thaàn nhaø haùn. nhöng Toâ Vuõ khoâng cheát trong hang. Thuyeàn Vuõ lieàn truyeàn leänh ñaày oâng leân phöông baéc, vaéng nhö sa maïc, tuyeát phuû quanh naêm. oâng phaûi chaên moät ñaøn deâ ñöïc, vôùi saéc chæ cuûa chuùa hung noâ: " Bao giôø trong ñaøn deâ, deâ ñöïc ñeû con, söù thaàn Toâ Vuõ ñöôïc trôû veà ñaát haùn". haùn Vuõ Ñeá vaø cung ñình nhaø haùn bieát tin söù thaàn Toâ Vuõ bò haïi, ñaõ neâu taám göông trung nghóa vôùi ñaát nöôùc vaø bò giam trong hang cho ñeán cheát, neân voâ cuøng thöông xoùt, luoân neâu cao coâng traïng vaø göông trung nghóa cho ñôøi. (Thôøi gian troâi qua haùn vaø hung noâ giaûng hoaø,Toâ Vuõ ñöôïc töï do veà nöôùc). Lòch söû ñoåi thay qua caùc naêm Muøi, con ngöôøi tieán boä theo vaên minh khoa hoïc. coù caùc söï tích, giai thoaïi vaø vaên hoïc vieát veà deâ, tuøy theo nhaän xeùt cuûa moãi ngöôøi. nhöng deâ vaãn moät ñôøi nguyeân thuûy cuûa noù. Duø muøa xuaân ñeán roài qua nhanh!n 13
- 14. 1. Taêng tröôûng kinh teá vöôït muïc tieâu ñeà ra Trong boái caûnh kinh teá quoác teá coøn nhieàu khoù khaên vaø thaùch thöùc lôùn, toång saûn phaåm trong nöôùc (gDP) naêm 2014 öôùc tính taêng 5,98% so vôùi naêm tröôùc, vöôït so vôùi muïc tieâu ñaõ ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua laø 5,8%. cPi bình quaân caû naêm öôùc taêng 4,09% so vôùi naêm 2013, laø toác ñoä taêng töông ñoái thaáp trong khoaûng 10 naêm gaàn ñaây. Toång kim ngaïch xuaát khaåu öôùc ñaït 150 tyû uSD. Tuy nhieân, boäi chi ngaân saùch coøn cao, nhieàu khoù khaên trong giaûi quyeát nôï coâng vaø nôï xaáu. 4. Hoaøn thaønh nhieàu coâng trình quan troïng naêm nay ñaõ coù nhieàu coâng trình quan troïng ñöôïc ñöa vaø söû duïng, coù yù nghóa ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi, baûo ñaûm an ninh quoác phoøng. Ñieån hình laø caùc coâng trình Tuyeán caùp ñieän ngaàm xuyeân bieån daøi nhaát Ñoâng nam aù, coâng trình toøa nhaø Quoác hoäi, ñöôøng cao toác Thaønh phoá hoà chí Minh- Long Thaønh- Daàu giaây, döï aùn ñöôøng cao toác noäi Baøi-Laøo cai, döï aùn caàu nhaät Taân… nhieàu coâng trình giao thoâng troïng ñieåm ñaõ khoâng chæ taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc maø coøn goùp phaàn môû roäng quan heä ñoái ngoaïi. 2. Taäp trung hoaøn thieän theå cheá kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa Vieät nam ñang khaúng ñònh noã löïc taäp trung hoaøn thieän nhaø nöôùc phaùp quyeàn vaø theå cheá kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Trong naêm 2014 ñaõ coù 12 luaät veà kinh teá trong toång soá 29 luaät ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua. Ñieån hình laø Luaät ñaàu tö coâng 2014, Luaät doanh nghieäp (söûa ñoåi), Luaät ñaàu tö (söûa ñoåi)… Ñaây laø böôùc tieán vaø ñoåi môùi maïnh meõ trong vieäc hoaøn thieän theå cheá kinh teá thò tröôøng, taïo moâi tröôøng kinh doanh thuaän lôïi, huy ñoäng vaø söû duïng hieäu quaû cao nhaát caùc nguoàn löïc, thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp vaø neàn kinh teá. 3. Hoaøn taát ñaøm phaùn hai hieäp ñònh thöông maïi töï do naêm 2014, Vieät nam ñaõ keát thuùc ñaøm phaùn hieäp ñònh thöông maïi töï do (FTa) song phöông vôùi haøn Quoác vaø FTa vôùi Lieân minh haûi quan nga-Belarus- Kazakhstan, ñoàng thôøi ñaït ñöôïc thoûa thuaän veà ñònh höôùng keát thuùc ñaøm phaùn FTa vôùi Lieân minh chaâu aâu (eu). Beân caïnh ñoù, Vieät nam cuõng tham gia ñaøm phaùn ba FTa khu vöïc, goàm hieäp ñònh Ñoái taùc Kinh teá Toaøn dieän Khu vöïc (rceP); hieäp ñònh thöông maïi töï do Ñoái taùc xuyeân Thaùi Bình Döông (TPP); vaø FTa vôùi hieäp hoäi Thöông maïi Töï do chaâu aâu (eFTa). 10 l QuoÁC TrunG KINH TẾ TRONG NƯỚC nổi bật nhất năm 2014 SỰ KIỆN tieâu ñieåm 14
- 15. 5. ñoät phaù caûi caùch thuû tuïc haønh chính ñeå caûi thieän moâi tröôøng kinh doanh ngaøy 18/3/2014, chính phuû ban haønh nghò quyeát soá 19/nQ-cP veà nhöõng nhieäm vuï, giaûi phaùp chuû yeáu caûi thieän moâi tröôøng kinh doanh, naâng cao naêng löïc caïnh tranh quoác gia. Trong ñoù, taäp trung ñaåy maïnh caûi caùch thuû tuïc haønh chính, ruùt ngaén quy trình, giaûm thôøi gian vaø chi phí thöïc hieän thuû tuïc haønh chính. Thöïc hieän nghò quyeát cuûa chính phuû, caùc boä ngaønh ñaõ ñaåy maïnh caûi caùch thuû tuïc haønh chính, noåi baät laø lónh vöïc thueá, haûi quan. 6. oÅn ñònh thò tröôøng tieàn teä vaø ngoaïi hoái ngaân haøng nhaø nöôùc trieån khai ñoàng boä vaø quyeát lieät caùc giaûi phaùp ñieàu haønh chính saùch tieàn teä, duy trì oån ñònh thò tröôøng tieàn teä vaø ngoaïi hoái. Thò tröôøng vaøng trong nöôùc töông ñoái oån ñònh, ngaân haøng nhaø nöôùc khoâng phaûi toå chöùc ñaáu thaàu vaøng mieáng. Döï tröõ ngoaïi teä taêng, ôû möùc cao nhaát töø tröôùc ñeán nay. nieàm tin vaøo ñoàng tieàn Vieät nam taêng. 7. Pheâ duyeät vaø trieån khai goùi 16.000 tyû ñoàng hoã trôï ngö daân baùm bieån Thöïc hieän nghò quyeát soá 72/2014/Qh13, kyø hoïp thöù 7, Quoác hoäi khoùa Xiii; nghò quyeát caùc Phieân hoïp chính phuû thöôøng kyø thaùng 5 vaø thaùng 6 naêm 2014, ngaøy 3/7/2014, taïi Truï sôû chính phuû, Thuû töôùng ñaõ chuû trì hoïp thöôøng tröïc chính phuû quyeát ñònh Phöông aùn phaân boå, söû duïng 16.000 tyû ñoàng hoã trôï ngö daân ñoùng taøu ñaùnh baét xa bôø, ñoùng taøu, trang thieát bò cho löïc löôïng caûnh saùt bieån, kieåm ngö. Ñaây laø chính saùch giuùp naâng cao naêng löïc thöïc thi phaùp luaät cuûa caùc löôïng chöùc naêng treân bieån cuûa Vieät nam, ñaûm baûo an toaøn, hoã trôï ngö daân baùm bieån daøi ngaøy vaø naâng cao hieäu quaû khai thaùc thuûy haûi saûn treân vuøng bieån chuû quyeàn cuûa Vieät nam. 8. IPo thaønh coâng 3 doanh nghieäp nhaø nöôùc lôùn Trong naêm 2014, ñieåm saùng cuûa quaù trình coå phaàn hoùa laø thaønh coâng trong vieäc ñaáu giaù coå phaàn laàn ñaàu ba doanh nghieäp nhaø nöôùc lôùn goàm Taäp ñoaøn Deät May Vieät nam (Vinatex), Toång coâng ty haøng khoâng Vieät nam (Vietnam airlines), Toång coâng ty haøng haûi Vieät nam (Vinalines)... Vieäc ñaáu giaù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc coù voán hoùa lôùn naøy ñaëc bieät thu huùt söï quan taâm cuûa caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñoàng thôøi khaúng ñònh cam keát cuûa chính phuû trong hai naêm 2014-2015 phaûi thöïc hieän coå phaàn hoùa 432 doanh nghieäp nhaø nöôùc. 9. Ngöôøi nöôùc ngoaøi ñöôïc sôû höõu nhaø ôû taïi Vieät Nam Vôùi Luaät nhaø ôû söûa ñoåi ñöôïc Quoác hoäi khoùa Xiii thoâng qua taïi kyø hoïp thöù 8 vaø coù hieäu löïc töø ngaøy 1/7/2015, laàn ñaàu tieân ngöôøi nöôùc ngoaøi ñöôïc sôû höõu nhaø ôû taïi Vieät nam. Luaät naøy ñaõ môû roäng ñoái töôïng, ñieàu kieän ñöôïc mua vaø sôû höõu nhaø ôû taïi Vieät nam taïo thuaän lôïi thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, phuø hôïp xu theá hoäi nhaäp quoác teá. Ñaùng chuù yù, ñoái töôïng ñöôïc pheùp sôû höõu nhaø ôû taïi Vieät nam khoâng phaân bieät ngöôøi Vieät nam ôû trong nöôùc vôùi ngöôøi Vieät nam ñònh cö ôû nöôùc ngoaøi. 10. Laàn ñaàu thaéng kieän vaø khôûi kieän choáng baùn phaù giaù Vieät nam ñaõ thaéng trong vuï kieän ñaàu tieân leân Toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi veà caùc bieän phaùp choáng baùn phaù giaù maø hoa Kyø aùp ñaët ñoái vôùi maët haøng toâm ñoâng laïnh cuûa Vieät nam. Trong naêm 2014, cuõng laàn ñaàu tieân Vieät nam aùp duïng bieän phaùp choáng baùn phaù giaù ñoái vôùi saûn phaåm nhaäp khaåu vaøo thò tröôøng noäi ñòa. Baèng Quyeát ñònh soá 7896/ QÑ-BcT ban haønh ngaøy 5/9/2014, Boä coâng Thöông quyeát ñònh aùp duïng bieän phaùp choáng baùn phaù giaù ñoái vôùi moät soá saûn phaåm theùp khoâng gæ caùn nguoäi nhaäp khaåu vaøo Vieät nam töø caùc thò tröôøng Trung Quoác, indonesia, Ñaøi Loan vaø Malaysia.n 15
- 16. 1. nghò quyeát hoäi nghò laàn thöù 9 Ban chaáp haønh Trung öông Khoùa Xi (nghò quyeát 33-nQ/TW) veà Xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa, con ngöôøi Vieät nam ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc. 3. Daân ca Ví, giaëm ngheä Tónh ñöôïc uneSco ghi danh laø Di saûn vaên hoùa phi vaät theå ñaïi dieän cuûa nhaân loaïi. 2. Quaàn theå danh thaéng Traøng an (ninh Bình) ñöôïc uneSco ghi danh vaøo Danh muïc Di saûn Theá giôùi. 101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 l hoaøn Phaïm SỰ KIỆN 10 söï kieän vaên hoùa, theå thao vaø du lòch tieâu bieåu naêm 2014 do 133 phoùng vieân ñaïi dieän cho 116 cô quan baùo chí bình choïn VĂN HÓA, THỂ THAO, DU LỊCH TIÊU BIỂU 2014 VĂN HÓA, THỂ THAO, DU LỊCH TIÊU BIỂU 2014 tieâu ñieåm 16
- 17. 4. Söï höôûng öùng maïnh meõ cuûa dö luaän vaø xaõ hoäi ñoái vôùi chuû tröông cuûa Boä VhTTDL trong vieäc khuyeán caùo, ngaên chaën vaø loaïi boû caùc hieän vaät ngoaïi lai khoâng phuø hôïp taïi caùc di tích lòch söû vaên hoùa, coâng sôû, nôi coâng coäng.... trong caû nöôùc. 5. Söï kieän "Ñaïi gia ñình caùc daân toäc Vieät nam vôùi söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác" naêm 2014 taïi Laøng Vaên hoùa - Du lòch caùc daân toäc Vieät nam, vôùi nhieàu hoaït ñoäng höôùng veà bieån ñaûo, khaúng ñònh chuû quyeàn thieâng lieâng baát khaû xaâm phaïm treân töøng taác ñaát queâ höông. 6. Theå thao Vieät nam ñaït thaønh tích xuaát saéc taïi Ñaïi hoäi Theå thao ngöôøi khuyeát taät chaâu aù laàn thöù ii- asian Paragames ii taïi incheon, haøn Quoác thaùng 10 naêm 2014 (xeáp thöù 10/43 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå tham döï). 7. Ñaïi hoäi Theå duïc theå thao Toaøn quoác laàn thöù Vii naêm 2014 ñaõ toå chöùc thaønh coâng vôùi söï tham gia cuûa 65 tænh, thaønh, ngaønh. coù 57 kyû luïc quoác gia vaø 158 kyû luïc Ñaïi hoäi ñöôïc phaù. 8. Vaän ñoäng vieân Baén suùng hoaøng Xuaân Vinh xaùc laäp kyû luïc theá giôùi ôû noäi dung 10m suùng ngaén hôi vôùi 202.8 ñieåm, ñoaït hcV taïi cuùp baén suùng theá giôùi toå chöùc taïi Myõ vaøo thaùng 3.2014. 9. Toång thu töø du lòch naêm 2014 ñaït 230 ngaøn tyû ñoàng (taêng 15% so vôùi naêm 2013), cao nhaát töø tröôùc tôùi nay trong hoaøn caûnh gaëp nhieàu khoù khaên. 10. Vieät nam ñöôïc taïp chí du lòch Travel and Leisure (Myõ) bình choïn ñöùng thöù 6 trong soá 20 ñieåm ñeán toát nhaát theá giôùi döïa treân ñoä an toaøn vaø thaân thieän cuûa ngöôøi daân daønh cho khaùch du lòch.n 17
- 18. T rong chieán löôïc phaùt trieån, Ñaûng, Nhaø nöôùc ta heát söùc quan taâm, chaêm lo ñeán coâng taùc giaùo duïc vaø ñaøo taïo (GD-ÑT), phaùt trieån nguoàn nhaân löïc coù ñuû ñöùc, taøi, phuïc vuï cho söï nghieäp xaây döïng vaø BVTQ; coi ñaây laø nhieäm vuï chieán löôïc thöôøng xuyeân, troïng yeáu cuûa toaøn Ñaûng, toaøn daân, toaøn quaân. Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, neàn giaùo duïc nöôùc ta ñaõ töøng böôùc ñoåi môùi vaø ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn coù yù nghóa veà phaùt trieån quy moâ, taïo chuyeån bieán böôùc ñaàu veà chaát löôïng, cuûng coá vaø taêng cöôøng caùc ñieàu kieän taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán phaùt trieån GD-ÑT. Heä thoáng GD-ÑT cuûa ñaát nöôùc ñaõ cung caáp cho xaõ hoäi haøng chuïc vaïn caùn boä, nhaân vieân chuyeân moân kyõ thuaät, thuoäc caùc ngaønh, ngheà, coù phaåm chaát chính trò, naêng löïc, trình ñoä chuyeân moân, ñaùp öùng toát yeâu caàu nhieäm vuï ñoåi môùi, phaùt trieån KT-XH, taêng cöôøng quoác phoøng, an ninh, BVTQ. Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù XI, Ñaûng ta chæ roõ: "Thöïc hieän ñoàng boä caùc giaûi phaùp phaùt trieån vaø naâng cao chaát löôïng giaùo duïc, ñaøo taïo. Ñoåi môùi chöông trình, noäi dung, phöông phaùp daïy vaø hoïc, phöông phaùp thi, kieåm tra theo höôùng hieän ñaïi;….Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao, ñaëc bieät laø ñoäi nguõ caùn boä laõnh ñaïo, quaûn lyù gioûi; ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc, coâng coâng ngheä, vaên hoùa ñaàu ñaøn; ñoäi nguõ doanh nhaân vaø lao ñoäng laønh ngheà. Ñaåy maïnh ñaøo taïo ngheà theo nhu caàu phaùt trieån cuûa xaõ hoäi; coù cô cheá vaø chính saùch thieát laäp moái lieân keát chaët cheõ giöõa caùc doanh nghieäp vôùi cô sôû ñaøo taïo, taïo nhaân löïc cho caùc ngaønh, lónh vöïc muõi nhoïn, ñoàng thôøi chuù troïng ñaøo taïo ngheà cho noâng daân,.."1 . Thöïc hieän Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù XI vaø caùc chuû tröông cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc veà ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån GD-ÑT trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa (CNH, HÑH) ñaát nöôùc, lónh vöïc GD-ÑT nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng, goùp phaàn to lôùn vaøo söï nghieäp xaây döïng vaø BVTQ. Ñoåi môùi caên baûn, toaøn dieän neàn giaùo duïc theo höôùng chuaån hoaù, hieän ñaïi hoaù, xaõ hoäi hoaù; ñoåi môùi chöông trình, noäi dung, phöông phaùp daïy vaø hoïc; ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù giaùo duïc vaø ñaøo taïo, phaùt trieån ñoäi nguõ giaùo vieân vaø caùn boä quaûn lyù GD-ÑT. Taäp trung naâng cao chaát löôïng GD-ÑT, coi troïng giaùo duïc ñaïo ñöùc, loái soáng, naêng löïc saùng taïo, kyõ naêng thöïc haønh. Ñaåy maïnh ñaøo taïo ngheà ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. Xaây döïng moâi tröôøng giaùo duïc laønh maïnh, keát hôïp chaët cheõ giöõa nhaø tröôøng vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi; xaây döïng xaõ hoäi hoïc taäp, taïo cô hoäi vaø ñieàu kieän cho moïi coâng daân ñöôïc hoïc taäp suoát ñôøi. Ñaây ñöôïc coi laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc, laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi-yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng. Phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo coù söù meänh naâng cao daân trí, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi, goùp phaàn quan troïng xaây döïng neàn vaên hoaù vaø con ngöôøi Vieät Nam. Phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo cuøng vôùi phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä laø quoác saùch haøng ñaàu; ñaàu tö cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø ñaàu tö phaùt trieån2 . Sau hôn möôøi naêm thöïc hieän Chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc (2001-2014) ta ñaõ töøng böôùc theå cheá hoaù, phaùp cheá hoaù, ñöa neàn giaùo duïc nöôùc nhaø phaùt trieån theo höôùng “chuaån hoaù, hieän ñaïi hoaù, xaõ hoäi hoaù”. Döïa treân Luaät Giaùo duïc, heä thoáng GD-ÑT ñaõ ñöôïc ñieàu chænh hôïp lyù veà cô caáu caáp hoïc, baäc hoïc, ngaønh ngheà, vuøng mieàn; ñoåi môùi veà noäi dung, chöông trình, saùch giaùo khoa, l Ñaïi taù, PGS, TS KHQS Traàn Nam Chuaân Vieän Chieán löôïc Quoác phoøng Giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn mới Ngaøy nay, nhieäm vuï xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác (BVTQ) Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa (XHCN) ñoøi hoûi phaûi coù nguoàn nhaân löïc ñaït ôû trình ñoä cao môùi ñaùp öùng yeâu baûo ñaûm cho ñaát nöôùc ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi (KT-XH), gaén vôùi naâng cao toaøn dieän chaát löôïng vaø hieäu quaû coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù (CNH, HÑH) ñaát nöôùc trong ñieàu kieän môùi. 1 Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Vaên kieän cuûa Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 216, 217. 2 Cöông lónh xaây döïng ñaát nöôùc thôøi kyø quaù ñoä leân CNXH (Boå sung phaùt trieån naêm 2011. Tr. 13. Tieâu ñieåm 18
- 19. 3 Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù XI, Nxb CTQG, Haø Noäi 2011, tr.233. phöông phaùp daïy, hoïc..., naâng cao chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän (caû ñöùc duïc, trí duïc, theå duïc, myõ duïc) treân caû ba maët: naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi. Tính ñeán nay, haàu heát caùc tænh ñaït tieâu chuaån phoå caäp trung hoïc cô sôû. Soá sinh vieân ñaïi hoïc vaø cao ñaúng taêng 8,4%/ naêm; soá hoïc sinh trung caáp chuyeân nghieäp taêng 20-25%/ naêm vaø daïy ngheà daøi haïn taêng 15%/ naêm. Ñaàu tö cho söï nghieäp gD-ÑT taêng leân ñaùng keå. Toång chi cho gD-ÑT haøng naêm gaàn 100 tyû ñoàng, chieám khoaûng 20- 25% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc. cuøng vôùi ñoù, ñaõ huy ñoäng ñöôïc nhieàu nguoàn voán khaùc ñeå phaùt trieån giaùo duïc, thoâng qua phaùt haønh coâng traùi giaùo duïc, ñoùng goùp cuûa caùc doanh nghieäp, voán ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi. coâng taùc giaùo duïc quoác phoøng (gDQP) trong caùc nhaø tröôøng töøng böôùc ñi vaøo neàn neáp, thu ñöôïc keát quaû thieát thöïc. Ñeán nay, veà cô baûn, toaøn ngaønh ñaõ hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù caùc caáp, xaây döïng ñoäi nguõ giaùo vieân, heä thoáng giaùo trình, chöông trình, noäi dung, caùc trang thieát bò giaûng daïy, hoïc taäp moân gDQP phuø hôïp vôùi töøng caáp hoïc, baäc hoïc. Phöông phaùp gDQP cuõng ñöôïc vaän duïng ña daïng, keát hôïp giöõa giaùo duïc taïi nhaø tröôøng, taïi caùc trung taâm gDQP vôùi loàng gheùp caùc hoaït ñoäng vaên hoaù, vaên ngheä, theå duïc, theå thao..., taïo chuyeån bieán tích cöïc veà nhaän thöùc, yù thöùc traùch nhieäm cuûa hoïc sinh, sinh vieân ñoái vôùi nhieäm vuï BVTQ Vieät nam Xhcn. ngaøy nay, chuùng ta coù ñieàu kieän tieáp caän vôùi nhöõng nguoàn tri thöùc vaø thoâng tin phong phuù, phuïc vuï cho naâng cao chaát löôïng giaûng daïy, nghieân cöùu, hoïc taäp. Tieáp thu kinh nghieäm quaûn lyù, phaùt trieån giaùo duïc cuûa caùc nöôùc tieân tieán, töø ñoù vaän duïng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa nöôùc ta ñeå phaùt trieån heä thoáng gD-ÑT theo höôùng "chuaån hoaù, hieän ñaïi hoaù, xaõ hoäi hoaù"; ñoàng thôøi, taêng cöôøng caùc ñieàu kieän ñaûm baûo chaát löôïng, tieáp nhaän caùc chuaån quoác teá, sôùm ñöa giaùo duïc nöôùc ta leân trình ñoä tieân tieán... Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng thuaän lôïi, giaùo duïc nöôùc ta seõ ñöùng tröôùc nhieàu thaùch thöùc to lôùn. Ñoù laø do trình ñoä cuûa neàn kinh teá, khoa hoïc-coâng ngheä cuûa nöôùc ta coøn thaáp, neân khoù caïnh tranh vôùi söï thu huùt vaø thaâm nhaäp cuûa giaùo duïc nöôùc ngoaøi, nhaát laø giaùo duïc ôû baäc ñaïi hoïc vaø sau ñaïi hoïc. Quan troïng hôn laø trong quaù trình hoäi nhaäp, chuùng ta vöøa tieáp thu nhöõng tinh hoa, trí tueä cuûa nhaân loaïi, vöøa phaûi giöõ vöõng ñoäc laäp töï chuû, ñònh höôùng Xhcn, baûo ñaûm ñöôïc caùc muïc tieâu xaõ hoäi hoaù giaùo duïc, coâng baèng xaõ hoäi trong giaùo duïc, baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi hoïc, lôïi ích giaùo duïc cuûa quoác gia, giöõ gìn vaø phaùt huy nhöõng giaù trò vaø baûn saéc vaên hoaù daân toäc. Ñaây laø nhieäm vuï heát söùc naëng neà, phöùc taïp. cuøng vôùi ñoù, söï nghieäp BVTQ Vieät nam Xhcn ñang ñaët ra nhöõng yeâu caàu môùi naëng neà hôn, maø Ñaïi hoäi Xi cuûa Ñaûng ñaõ chæ roõ:“Baûo veä vöõng chaéc ñoäc laäp chuû quyeàn, thoáng nhaát toaøn veïn laõnh thoå; giöõ vöõng chuû quyeàn bieån, ñaûo, bieân giôùi, vuøng trôøi; baûo veä Ñaûng, Nhaø nöôùc, nhaân daân vaø cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa; giöõ vöõng oån ñònh chính trò, traät töï, an toaøn xaõ hoäi; chuû ñoäng ngaên chaën, laøm thaát baïi moïi aâm möu, hoaït ñoäng choáng phaù cuûa caùc theá löïc thuø ñòch vaø saün saøng öùng phoù vôùi caùc moái ñe doaï an ninh phi truyeàn thoáng mang tính toaøn caàu, khoâng ñeå bò ñoäng, baát ngôø trong moïi tình huoáng”3 . Ñeå tieáp tuïc ñoåi môùi, phaùt trieån toaøn Ñaïi taù, PGS, TS KHQS Traàn Nam Chuaân chuïp aûnh löu nieäm vôùi Nhaø baùo Traàn Ñöùc Trung - Phoù Toång Bieân taäp Phuï traùch taïp chí Doanh nghieäp vaø Thöông Hieäu 19
- 20. dieän GD-ÑT, Hoäi nghò laàn thöù 8 Ban Chaáp haønh Trung öông (khoùa XI) ñaõ ban haønh Nghò quyeát soá 29-NQ/TW), veà “Ñoåi môùi caên baûn, toaøn dieän giaùo duïc vaø ñaøo taïo”.Quaùn trieät vaø trieån khai thöïc hieän Nghò quyeát soá 29-NQ/TW) cuûa Ñaûng, theo chuùng toâi caàn taäp trung laøm toát moät soá noäi dung giaûi phaùp cô baûn sau: Moät laø, caàn quaùn trieät saâu saéc nhöõng chæ thò, nghò quyeát, quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc veà GD-ÑT, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao cho söï nghieäp xaây döïng vaø BVTQ thôøi kyø môùi. Ñaûng ta khaúng ñònh: GD-ÑT cuøng vôùi khoa hoïc vaø coâng ngheä laø quoác saùch haøng ñaàu, laø neàn taûng vaø ñoäng löïc thuùc ñaåy CNH, HÑH ñaát nöôùc. Phaûi coi ñaàu tö cho giaùo duïc laø moät höôùng chính cuûa ñaàu tö phaùt trieån. Phaùt trieån GD-ÑT nhaèm naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi; boài döôõng, ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi vöøa coù baûn lónh, coát caùch, taâm hoàn Vieät Nam, gaén boù vôùi CNXH, vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, vöøa coù kieán thöùc vaên hoaù, khoa hoïc, coù kyõ naêng ngheà nghieäp ngang taàm thôøi ñaïi. Ñoåi môùi, phaùt trieån GD-ÑT phaûi phuïc vuï toát hai nhieäm vuï chieán löôïc xaây döïng vaø BVTQ. Nhö vaäy, hieän nay vaø trong giai ñoaïn tôùi, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc vöøa laø muïc tieâu vöøa laø yeâu caàu böùc xuùc cuûa söï nghieäp ñoåi môùi, CNH, HÑH, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác cuûa nöôùc ta. Ñieàu ñoù ñoøi hoûi ngaønh GD-ÑT phaûi tieáp tuïc ñoåi môùi cô baûn vaø phaùt trieån toaøn dieän; cuøng vôùi vieäc cung caáp kieán thöùc vaên hoaù, khoa hoïc-coâng ngheä, phaûi goùp phaàn boài döôõng caùc giaù trò vaên hoaù cho hoïc sinh, sinh vieân, nhaát laø lyù töôûng ñoäc laäp daân toäc vaø CNXH, loái soáng, naêng löïc trí tueä, phaåm chaát ñaïo ñöùc, coát caùch con ngöôøi Vieät Nam. Nhöõng naêm qua, beân caïnh nhöõng noã löïc, coá gaéng, ñoùng goùp tích cöïc cho söï nghieäp troàng ngöôøi cuûa nöôùc nhaø, ngaønh GD-ÑT cuõng boäc loä nhieàu baát caäp, khieám khuyeát, nhö chaát löôïng GD-ÑT coøn thaáp; quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi moät soá lónh vöïc trong GD-ÑT coøn yeáu keùm; khaû naêng chuû ñoäng, saùng taïo cuûa hoïc sinh, sinh vieân ít ñöôïc boài döôõng; naêng löïc thöïc haønh coøn yeáu...; coâng taùc quaûn lyù GD-ÑT chaäm ñoåi môùi vaø coøn nhieàu baát caäp; nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc, nhö beänh thaønh tích, thieáu trung thöïc trong ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp, tuyeån sinh, thi cöû, caáp baèng vaø tình traïng hoïc theâm, daïy theâm traøn lan, keùo daøi, chaäm ñöôïc khaéc phuïc. Vì theá, kieân quyeát loaïi tröø caùc hieän töôïng tieâu cöïc, laøm laønh maïnh hoaù neàn giaùo duïc, xaây döïng neàn giaùo duïc nöôùc nhaø phaùt trieån beàn vöõng laø nhieäm vuï caáp baùch hieän nay cuûa caû nöôùc vaø cuûa ngaønh GD-ÑT. Theo ñoù, Ngaønh phaûi nghieâm tuùc thöïc hieän toát Nghò quyeát soá 86/NQ-ÑUQSTW cuûa Ñaûnguûy Quaân söï Trung öông (nay laø Quaân uûy Trung öông "Veà coâng taùc giaùo duïc-ñaøo taïo trong tình hình môùi" vaø Chæ thò soá 33/2006/CT-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà “choáng tieâu cöïc vaø khaéc phuïc beänh thaønh tích trong giaùo duïc"; treân cô sôû ñoù, tieáp tuïc ñaåy maïnh cuoäc vaän ñoäng “noùi khoâng vôùi tieâu cöïc trong thi cöû vaø beänh thaønh tích trong giaùo duïc”, “noùi khoâng vôùi hoïc sinh ngoài nhaàm lôùp vaø vi phaïm ñaïo ñöùc nhaø giaùo”, nhaèm taïo söï chuyeån bieán tích cöïc, saâu roäng veà nhaän thöùc, tö töôûng vaø haønh ñoäng cuûa ñoäi nguõ caùn boä, coâng chöùc, thaày coâ giaùo vaø hoïc sinh, sinh vieân, thieát thöïc phuïc vuï cho söï nghieäp xaây döïng ngaønh GD-ÑT vöõng maïnh, xaây döïng neàn giaùo duïc Vieät Nam tieân tieán. Hai laø, hoaøn thieän coâng taùc quaûn lyù, ñoåi môùi cô caáu toå chöùc, noäi dung, chöông trình vaø phöông phaùp GD-ÑT, ñaùp öùng yeâu caàu nhieäm vuï giaùo duïc thôøi kyø môùi. Yeâu caàu caáp baùch hieän nay laø phaûi taäp trung hoaøn thieän theå cheá giaùo duïc theo tinh thaàn caûi caùch haønh chính, baûo ñaûm hieäu löïc vaø hieäu quaû cuûa phaùp cheá XHCN trong lónh vöïc GD-ÑT; taêng cöôøng quyeàn töï chuû vaø traùch nhieäm xaõ hoäi cuûa nhaø tröôøng ñi ñoâi vôùi ñaåy maïnh coâng taùc thanh tra, kieåm tra. Phaùt huy daân chuû trong thöïc hieän vaø giaùm saùt vieäc thöïc hieän caùc chuû tröông, chính saùch, cheá ñoä GD-ÑT, baûo ñaûm tính coâng khai, Thöôïng töôùng Nguyeãn Chí Vònh thaêm vaø laøm vieäc taïi Vieän Chieán löôïc Quoác phoøng Trung töôùng Voõ Vaên Tuaán, Phoù Toång tham möu tröôûng QÑND Vieät Nam ñaõ thay maët thuû tröôûng Boä Toång tham möu trao Huaân chöông Baûo veä Toå quoác haïng Nhaát taëng Vieän Chieán löôïc Quoác phoøng. Tieâu ñieåm 20
- 21. minh baïch, coâng baèng trong huy ñoäng vaø söû duïng caùc nguoàn löïc ñaàu tö cho gD-ÑT. Khaån tröông nghieân cöùu vaø tieán haønh ñoåi môùi moät caùch ñoàng boä coâng taùc quaûn lyù chaát löôïng gD-ÑT; tieáp thu coù choïn loïc caùc phöông thöùc quaûn lyù hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi thöïc tieãn nöôùc ta. Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng chuaån quoác gia veà gD-ÑT, laøm cô sôû ñeå thoáng nhaát trong toaøn ngaønh veà coâng taùc thi, kieån tra, ñaùnh giaù keát quaû vaø ñaûm baûo chaát löôïng ôû taát caû caùc khaâu trong quaù trình gD-ÑT vaø ñoái vôùi moïi loaïi hình nhaø tröôøng. chuyeån daàn moâ hình giaùo duïc hieän nay sang moâ hình giaùo duïc môû- moâ hình xaõ hoäi hoïc taäp, hoïc taäp suoát ñôøi vôùi heä thoáng ñaøo taïo lieân tuïc, lieân thoâng giöõa caùc baäc hoïc, ngaønh hoïc; xaây döïng vaø phaùt trieån heä thoáng hoïc taäp cho moïi ngöôøi vôùi nhöõng hình thöùc hoïc taäp linh hoaït, ñaùp öùng nhu caàu hoïc taäp thöôøng xuyeân. Ñoåi môùi caên baûn, toaøn dieän heä thoáng giaùo duïc, laøm cho gD- ÑT khoâng bò boù heïp trong nhaø tröôøng; toå chöùc ñaøo taïo lieân thoâng; linh hoaït, taïo ñieàu kieän ñeå moïi ngöôøi ñöôïc hoïc nhöõng gì caàn hoïc, hoïc thöôøng xuyeân, lieân tuïc, ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi daân vaø cuûa xaõ hoäi. Ñaåy maïnh vieäc thöïc hieän Quyeát ñònh, nghò ñònh cuûa chính phuû veà phaùt trieån giaùo duïc maàm non. Taùch tröôøng lieân caáp, xaây döïng theâm caùc tröôøng ôû ñòa baøn ñoâng daân cö vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá. Tieáp tuïc ñoåi môùi noäi dung, phöông phaùp gD-ÑT ôû baäc phoå thoâng, ñaëc bieät chuù yù ñieàu chænh phöông aùn phaân ban keát hôïp vôùi daïy hoïc töï choïn ôû trung hoïc phoå thoâng, trong ñoù, chuù troïng taát caû caùc khaâu: bieân soaïn taøi lieäu, taäp huaán, boài döôõng giaùo vieân vaø thi, kieåm tra ñaùnh giaù, ñieàu chænh, boå sung. cuûng coá, môû roäng caùc tröôøng phoå thoâng daân toäc noäi truù vaø baùn truù, phaùt trieån caùc trung taâm hoïc taäp coäng ñoàng ôû ñòa phöông. Ñaåy maïnh öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng giaùo duïc, khaån tröông trieån khai chöông trình nguoàn nhaân löïc veà coâng ngheä thoâng tin, tin hoïc trong caùc tröôøng phoå thoâng. Ñoái vôùi heä thoáng giaùo duïc baäc ñaïi hoïc (gDÑh) vaø sau ñaïi hoïc, taäp trung hoaøn thieän chöông trình khung theo höôùng chuaån hoaù, hieän ñaïi hoaù vaø ñaøo taïo lieân thoâng. Keát hôïp ñaøo taïo vôùi nghieân cöùu khoa hoïc, chuyeån giao coâng ngheä, gaén ñaøo taïo vôùi thöïc tieãn saûn xuaát, kinh doanh, vôùi yeâu caàu nhieäm vuï BVTQ. Ñaåy maïnh vieäc thöïc hieän nghò quyeát 14 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà ñoåi môùi cô baûn vaø toaøn dieän gDÑh trong giai ñoaïn 2006- 2015; trieån khai 9 chöông trình troïng ñieåm: phaùt trieån caùc chöông trình ñaøo taïo Ñh ñaït trình ñoä tieân tieán; hình thaønh caùc tröôøng Ñh coù trình ñoä quoác teá; chöông trình ñaøo taïo 20.000 tieán syõ vaø boài döôõng caùn boä laõnh ñaïo caùc tröôøng Ñh; hoaøn thieän maïng löôùi caùc cô sôû gDÑh treân toaøn quoác; tieáp tuïc chöông trình 10 naêm naâng cao hieäu quaû, chaát löôïng ñaøo taïo vaø söû duïng tieáng anh ôû Vieät nam; ñoåi môùi phöông thöùc trieån khai hoaït ñoäng Kh-cn; naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, môû roäng hôïp taùc quoác teá; ñoåi môùi cô cheá taøi chính trong gDÑh... Taêng cöôøng giaùo duïc toaøn dieän cho hoïc sinh, sinh vieân, trong ñoù chuù troïng giaùo duïc chính trò, tö töôûng, ñaïo ñöùc, loái soáng; phaùt huy tính chuû ñoäng, naêng ñoäng, saùng taïo, naêng löïc töï hoïc taäp, töï nghieân cöùu. Keát hôïp chaët cheõ giöõa nhaø tröôøng, gia ñình, coäng ñoàng trong vieäc gD-ÑT hoïc sinh, sinh vieân. Tieáp tuïc thöïc hieän chæ thò 03-cT/TW cuûa Boä chính trò veà hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc hoà chí Minh; phong traøo xaây döïng ñôøi soáng vaên hoaù trong caùc tröôøng hoïc, taêng cöôøng giaùo duïc phaùp luaät, thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng choáng caùc teä naïn xaõ hoäi, ñaûm baûo traät töï, an toaøn trong nhaø tröôøng, xaây döïng moâi tröôøng giaùo duïc laønh maïnh. Tích cöïc ñoåi môùi noäi dung, chöông trình, phöông phaùp gDQP, nhaát laø ôû baäc ñaïi hoïc vaø sau ñaïi hoïc, ñeå ñaûm baûo phaûi ñaït 4 chuaån: chuaån veà chöông trình, taøi lieäu, giaùo trình; chuaån veà ñoäi nguõ giaùo vieân; chuaån veà thieát bò, hoïc cuï; tieán tôùi chuaån veà chaát löôïng ñaøo taïo. Phaán ñaáu hoaøn thaønh toát nhieäm vuï quaân söï, quoác phoøng cuûa ngaønh, nhaát laø chöông trình boài döôõng kieán thöùc quoác phoøng-an ninh cho caùn boä chuû trì, quaûn lyù caùc caáp, giaùo vieân; caùc keá hoaïch, phöông aùn ñoäng vieân ngaønh cho nhieäm vuï quoác phoøng, quaân söï khi ñaát nöôùc coù chieán tranh. Ñaåy maïnh thöïc hieän xaõ hoäi hoaù giaùo duïc nhaèm taêng cöôøng vai troø quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc; ñoàng thôøi huy ñoäng toái ña söï ñoùng goùp vaät chaát vaø trí tueä cuûa toaøn daân cho söï nghieäp giaùo duïc, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao. Ba laø, ñeå coù theå tieán haønh ñoåi môùi moät caùch caên baûn, thì giaûi phaùp phaûi ñoàng boä vaø toaøn dieän. Tröôùc heát laø nhöõng ñoåi môùi veà cô cheá, chính saùch. Trong hoaøn caûnh khoù khaên hieän nay cuûa ñaát nöôùc, khoâng neân ñaët vaán ñeà taêng theâm ngaân saùch cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo maø coù chính saùch phaân phoái nguoàn löïc cho hôïp lyù. Trong quaù trình naøy, ñaàu tö taäp trung vaø ñaàu tö hieäu quaû ñöôïc coi laø öu tieân. caàn chaám döùt vieäc ñaàu tö daøn traûi vaø keùm hieäu quaû nhö hieän nay. ngoaøi nhöõng cô cheá chính saùch veà taøi chính, phaûi ñoåi môùi haøng loaït caùc cô cheá chính saùch khaùc coù lieân quan ñeán giaùo duïc, ñaøo taïo, sao cho gD-ÑT thöïc söï laø quoác saùch haøng ñaàu. Boán laø, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lyù giaùo duïc. Ñaây laø khaâu then choát quyeát ñònh ñeán chaát löôïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc. Yeâu caàu tröôùc maét laø tieáp tuïc nghieân cöùu, trieån khai thöïc hieän chæ thò 40/cT-TW cuûa Ban Bí thö vaø Quyeát ñònh soá 09/2005/ QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng chính phuû veà “Xaây döïng, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lyù”, nhaèm xaây döïng ñoäi nguõ nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lyù giaùo duïc ñöôïc chuaån hoaù, baûo ñaûm chaát löôïng, ñuû veà soá löôïng, ñoàng boä veà cô caáu; ñaëc bieät, chuù troïng naâng cao phaåm chaát, loái soáng, naêng löïc chuyeân moân nghieäp vuï, trình ñoä sö phaïm, yù thöùc, tinh thaàn traùch nhieäm. Tham möu, ñeà xuaát cho chính phuû, cho Boä gD-ÑT caùc saùng kieán trong coâng taùc ñaøo taïo, boài döôõng, naâng cao trình ñoä chuyeân moân, chaát löôïng nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lyù giaùo duïc. Taêng cöôøng kyû cöông, neàn neáp trong caùc nhaø tröôøng sö phaïm vaø cô quan quaûn lyù giaùo duïc; xaây döïng caùc tieâu chuaån, tieâu chí ñaùnh giaù chaát löôïng gD-ÑT saùt vôùi töøng loaïi hình, töøng coâng vieäc vaø lónh vöïc, Kieân quyeát ngaên chaën vaø ñaåy luøi caùc bieåu hieän tieâu cöïc trong ngaønh gD-ÑT. Taêng cöôøng söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng trong vieäc xaây döïng ñoäi nguõ nhaø giaùo, caùn boä quaûn lyù giaùo duïc, nhaát laø ñaåy maïnh vieäc thöïc hieän chæ thò soá 34- cT/TW cuûa Boä chính trò (khoaù Viii) veà taêng cöôøng coâng taùc chính trò tö töôûng, cuûng coá toå chöùc Ñaûng, ñoaøn theå quaàn chuùng vaø phaùt trieån Ñaûng trong tröôøng hoïc. hoaøn thieän vaø trình chính phuû pheâ duyeät Ñeà aùn cheá ñoä tieàn löông môùi ñoái vôùi nhaø giaùo ñeå chaêm soùc toát hôn ñôøi soáng cuûa giaùo vieân, taïo ñieàu kieän cho hoï yeân taâm coâng taùc, ñaùp öùng caùc yeâu caàu cao hôn veà ñaïo ñöùc, traùch nhieäm vaø chuyeân moân nghieäp vuï cho söï nghieäp troàng ngöôøi noùi rieâng, cho söï nghieäp ñoåi môùi caên baûn toaøn dieän gD-ÑT, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ñaùp öùng yeâu caàu xaây döïng vaø baûo veä vöõng chaéc Toå quoác Vieät nam Xhcn.n 21
- 22. Ngaøy 10/01/2015 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, Hieäp hoäi doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ngaønh ngheà noâng thoân Vieät Nam ñaõ toå chöùc Hoäi nghò Ban Chaáp haønh ñeå toång keát coâng taùc Hieäp hoäi naêm 2014 vaø thoâng qua phöông höôùng hoaït ñoäng Hieäp hoäi naêm 2015, baàu boå sung UÛy vieân Ban Chaáp haønh, Ban Thöôøng tröïc Hieäp hoäi vaø caùc coâng taùc chuaån bò Ñaïi hoäi Hieäp hoäi nhieäm kyø III. Hội nghị Ban Chấp hành Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam T ham döï Hoäi nghò goàm coù coù: Nguyeân UÛy vieân Trung öông Ñaûng, Chuû tòch Hoäi ñoàng daân toäc, UÛy vieân UÛy Ban thöôøng vuï Quoác hoäi - Coá vaán caáp cao: oâng Traùng A Pao; oâng Leâ Khaéc Trieát - Chuû tòch Hieäp hoäi; oâng Ñoã Thaäp, oâng Traàn Höõu Ñöùc - Phoù Chuû tòch Hieäp hoäi cuøng caùc vò UÛy vieân Ban Chaáp haønh vaø toaøn theå khaùch môøi, caùn boä vaên phoøng Hieäp hoäi. Thöøa uûy quyeàn cuûa Chuû tòch, oâng Leâ Anh Tuaán – UÛy vieân Ban Chaáp haønh - Phoù Toång Thö kyù Hieäp hoäi ñoïc baùo caùo coâng taùc hoaït ñoäng Hieäp hoäi naêm 2014 vôùi nhöõng noäi dung chính sau: - Veà nhaân söï: Hieän taïi Hieäp hoäi coøn 23 UÛy vieân BCH, 02 Phoù Chuû tòch, taïi Hoäi nghò, döï kieán seõ baàu boå sung UÛy vieân Ban Chaáp haønh vaø Ban Thöôøng tröïc. - Veà coâng taùc phaùt trieån vaø xaây döïng Ñaûng: naêm 2014, vôùi söï quan taâm cuûa Ñaûng boä Khoái Doanh nghieäp Haø Noäi cuøng söï noã löïc cuûa toaøn theå caùn boä Ñaûng vieân Chi boä Hieäp hoäi doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ngaønh ngheà noâng thoân Vieät Nam, Chi boä Hieäp hoäi ñaõ ñöôïc naâng caáp thaønh Ñaûng boä cô sôû vôùi soá Ñaûng vieân hieän coù laø 36 Ñaûng vieân. - Veà keát quaû , coâng taùc hoaït ñoäng Hieäp hoäi: 1. Coâng taùc Ñaøo taïo: Hieäp hoäi ñöôïc Boä keá hoaïch vaø Ñaàu tö ñöa vaøo laø ñoái taùc chính thöùc trong coâng taùc ñaøo taïo hoã trôï Doanh nghieäp l Töôi Phaïm OÂng Leâ Anh Tuaán - UÛy vieân Ban Chaáp haønh - Phoù Toång Thö kyù Hieäp hoäi ñoïc baùo caùo coâng taùc hoaït ñoäng Hieäp hoäi naêm 2014. Tieâu ñieåm 22