Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon

THOÂÂNG TIN PHAÙP LUAÄT
VEÀ QUYEÀN CUÛA PHUÏ NÖÕ
KHI LY HOÂN

THOÂNG TIN PHAÙP LUAÄT
VEÀ QUYEÀN CUÛA PHUÏ NÖÕ
KHI LY HOÂN
HAØ NOÄI - 2011

Hoï vaø teân:
Cô quan:
Ñòa chæ:
Ñieän thoaïi:
Fax:
Email:
THOÂNG TIN CAÙ NHAÂN

Trong khuoân khoå hoaït ñoäng hôïp taùc giöõa Boä
Tö phaùp (Vieät Nam) vaø Toå chöùc quoác teá "Hoã trôï
tö phaùp vaø taêng cöôøng söï tham gia töø cô sôû"
(Judge) cuûa Canada, Boä Tö phaùp tieán haønh xaây
döïng cuoán taøi lieäu “Thoâng tin phaùp luaät veà
quyeàn cuûa phuï nöõ khi ly hoân" vôùi mong muoán
cung caáp nhöõng thoâng tin caàn thieát lieân quan vaø
quy ñònh phaùp luaät veà giaûi quyeát ly hoân qua ñoù
naâng cao hieåu bieát, yù thöùc chaáp haønh phaùp luaät
veà quyeàn cuûa phuï nöõ khi ly hoân theo quy ñònh
cuûa phaùp luaät Vieät Nam.
Taøi lieäu naøy ñöôïc bieân soaïn treân cô sôû keát
quaû khaûo saùt tröïc tieáp nhu caàu veà thoâng tin phaùp
luaät cuûa phuï nöõ - nhöõng ngöôøi ñaõ ly hoân hoaëc
ñang trong qua trình giaûi quyeát ly hoân, ngöôøi daân
taïi coäng ñoàng cuõng nhö caùc caùn boä coù lieân quan
ôû ñòa phöông (thaåm phaùn Toaø aùn nhaân daân
huyeän, caùn boä Tö phaùp, caùn boä cuûa Hoäi Lieân hieäp
Phuï nöõ vaø Hoäi Noâng daân taïi caùc tænh Höng Yeân,
Thöøa Thieân - Hueá, Vónh Long cuøng vôùi söï hoã trôï
7
Thoâng tin phaùp luaät veà quyeàn cuûa phuï nöõ khi ly hoân

CHUÙ DAÃN
Ñeå thuaän lôïi khi söû duïng, moät soá töø ngöõ trong
taøi lieäu naøy ñöôïc hieåu nhö sau:
Hoân nhaân thöïc teá laø hoân nhaân ñöôïc coâng
nhaän döïa treân cô sôû thöïc teá laø caùc beân nam vaø
nöõ ñaõ vaø ñang chung soáng nhö vôï choàng, coù ñuû
ñieàu kieän keát hoân nhöng khoâng ñaêng kyù keát hoân
taïi cô quan ñaêng kyù keát hoân coù thaåm quyeàn (UÛy
ban nhaân daân, cô quan ñaïi dieän ngoaïi giao cuûa
Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi…).
Nam, nöõ soáng chung nhö vôï choàng tröôùc
ngaøy 03 - 01 - 1987 (ngaøy Luaät Hoân nhaân vaø Gia
ñình naêm 1986 coù hieäu löïc phaùp luaät) vaø coù ñuû
ñieàu kieän keát hoân thì vaãn ñöôïc coâng nhaän laø hoân
nhaân thöïc teá.
Nam, nöõ soáng chung nhö vôï choàng töø ngaøy
01 - 01 - 2001 ngaøy Luaät Hoân nhaân vaø Gia ñình
naêm 2000 coù hieäu löïc phaùp luaät) maø khoâng ñaêng
kyù keát hoân thì khoâng ñöôïc phaùp luaät coâng nhaän
laø vôï choàng.
9
tích cöïc veà kyõ thuaät töø caùc chuyeân gia tö vaán cuûa
Vieät Nam vaø Canada.
Traân troïng giôùi thieäu cuøng baïn ñoïc vaø mong
nhaän ñöôïc yù kieán goùp yù ñoái vôùi taøi lieäu ñeå coù cô
sôû hoaøn thieän hôn trong laàn xuaát baûn sau.
8

Thôøi haïn khaùng caùo laø khoaûng thôøi gian do
phaùp luaät quy ñònh ñeå nhöõng ngöôøi coù quyeàn
khaùng caùo ñöôïc khaùng caùo baûn aùn, quyeát ñònh
sô thaåm cuûa Toøa aùn.
Thôøi haïn khaùng nghò laø khoaûng thôøi gian do
phaùp luaät quy ñònh ñeå ngöôøi coù thaåm quyeàn
ñöôïc khaùng nghò baûn aùn, quyeát ñònh cuûa Toøa aùn.
AÙn phí laø khoaûn chi phí veà xeùt xöû moät vuï aùn
maø ñöông söï phaûi noäp trong moãi vuï aùn do cô
quan coù thaåm quyeàn quy ñònh.
Leä phí laø khoaûn tieàn maø toå chöùc, caù nhaân
phaûi noäp khi ñöôïc cô quan nhaø nöôùc hoaëc toå
chöùc ñöôïc uyû quyeàn phuïc vuï coâng vieäc quaûn lyù
nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh trong Danh muïc leä phí
ban haønh keøm theo Phaùp leänh veà Phí vaø Leä phí.
Thi haønh aùn laø hoaït ñoäng cuûa cô quan nhaø
nöôùc coù thaåm quyeàn ñöôïc tieán haønh theo thuû tuïc,
trình töï ñöôïc phaùp luaät quy ñònh nhaèm thöïc hieän
caùc baûn aùn, quyeát ñònh cuûa Toaø aùn ñaõ coù hieäu löïc
phaùp luaät.
Thôøi hieäu thi haønh aùn laø thôøi haïn maø ngöôøi
ñöôïc thi haønh aùn, ngöôøi phaûi thi haønh aùn coù
quyeàn yeâu caàu cô quan thi haønh aùn daân söï toå
chöùc thi haønh aùn. Heát thôøi haïn naøy maø ngöôøi
11
Thaåm phaùn laø ngöôøi ñöôïc boå nhieäm theo
quy ñònh cuûa phaùp luaät ñeå laøm nhieäm vuï xeùt xöû
nhöõng vuï aùn vaø giaûi quyeát nhöõng vieäc khaùc
thuoäc thaåm quyeàn cuûa Toaø aùn.
Kieåm saùt vieân laø ngöôøi ñöôïc boå nhieäm theo
quy ñònh cuûa phaùp luaät ñeå laøm nhieäm vuï thöïc haønh
quyeàn coâng toá vaø kieåm saùt caùc hoaït ñoäng tö phaùp
thuoäc thaåm quyeàn cuûa Vieän kieåm saùt caáp mình
theo phaân coâng cuûa Vieän tröôûng vaø chòu traùch
nhieäm tröôùc Vieän tröôûng Vieän kieåm saùt caáp ñoù.
Chaáp haønh vieân laø ngöôøi ñöôïc Nhaø nöôùc
giao traùch nhieäm toå chöùc thi haønh caùc baûn aùn,
quyeát ñònh veà daân söï cuûa Toøa aùn Vieät Nam vaø
baûn aùn, quyeát ñònh veà daân söï cuûa Toøa aùn nöôùc
ngoaøi ñöôïc Toøa aùn Vieät Nam coâng nhaän.
Ngöôøi chöa thanh nieân laø ngöôøi döôùi 18 tuoåi.
Ngöôøi giaùm hoä cuûa ngöôøi maéc beänh taâm
thaàn ñöôïc xaùc ñònh laø choàng hoaëc vôï ñoái vôùi vôï
hoaëc choàng; laø con ñoái vôùi cha meï hoaëc laø cha,
meï ñoái vôùi con neáu nhöõng ngöôøi naøy coù ñuû ñieàu
kieän laøm ngöôøi giaùm hoä.
Ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn laø caù nhaân, cô
quan, toå chöùc ñöôïc höôûng quyeàn, lôïi ích trong
baûn aùn, quyeát ñònh ñöôïc thi haønh
10

MUÏC LUÏC
PHAÀN THÖÙ NHAÁT
THOÂNG TIN VEÀ QUYEÀN LY HOÂN
Caâu hoûi 1: Ly hoân laø gì?
Caâu hoûi 2: Ai coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn
giaûi quyeát ly hoân?
Caâu hoûi 3: Toøa aùn döïa treân caên cöù naøo
ñeå quyeát ñònh cho ly hoân?
Caâu hoûi 4: Ñôn ly hoân chæ do ngöôøi choàng
hoaëc ngöôøi vôï vieát, khoâng coù chöõ kyù cuûa ngöôøi
kia thì Toøa aùn coù giaûi quyeát ly hoân khoâng?
Caâu hoûi 5: Choàng yeâu caàu Toøa aùn giaûi
quyeát ly hoân khi vôï ñang coù thai (coù baàu)
hoaëc nuoâi con döôùi 12 thaùng tuoåi thì Toøa aùn
coù giaûi quyeát nhö theá naøo?
13
Muïc luïc
ñöôïc thi haønh aùn khoâng yeâu caàu cô quan thi
haønh aùn buoäc ngöôøi phaûi thi haønh aùn thöïc hieän
nghóa vuï theo baûn aùn, quyeát ñònh cuûa Toøa aùn thì
ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn maát quyeàn yeâu caàu cô
quan thi haønh aùn daân söï toå chöùc thi haønh aùn.
Thi haønh aùn daân söï laø hoaït ñoäng thi haønh
caùc baûn aùn, quyeát ñònh sau ñaây cuûa Toøa aùn: baûn
aùn, quyeát ñònh veà daân söï, hoân nhaân vaø gia ñình,
lao ñoäng, kinh teá; quyeát ñònh tuyeân boá phaù saûn
doanh nghieäp; quyeát ñònh veà phaàn taøi saûn trong
baûn aùn, quyeát ñònh hình söï; baûn aùn, quyeát ñònh
cuûa Toøa aùn nöôùc ngoaøi maø Toøa aùn Vieät Nam ñaõ
coâng nhaän vaø cho thi haønh taïi Vieät Nam vaø caùc
baûn aùn, quyeát ñònh khaùc do phaùp luaät quy ñònh
Phí thi haønh aùn laø khoaûn tieàn maø ngöôøi ñöôïc
thi haønh aùn phaûi noäp khi nhaän ñöôïc tieàn, taøi saûn
theo baûn aùn, quyeát ñònh cuûa Toøa aùn.
12
Trang
27
27
27
28
29
29

Caâu hoûi 13: Ly hoân vôùi moät beân laø ngöôøi
ñang maéc beänh taâm thaàn thì giaûi quyeát nhö
theáù naøo?
Caâu hoûi 14: Ly hoân vôùi moät beân coù bieåu
hieän bò maéc beänh taâm thaàn nhöng khoâng chòu ñi
giaùm ñònh thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 15: Ly hoân vôùi vôï hoaëc choàng ñi
vaéng laâu ngaøy, khoâng coù tin töùc thì giaûi quyeát
nhö theá naøo?
Caâu hoûi 16: Coâng daân Vieät Nam keát hoân
vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam nhöng taïi
thôøi ñieåm yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân, caùc beân
khoâng thöôøng truù taïi Vieät Nam thì vieäc ly hoân
ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 17: Thuû tuïc ly hoân vôùi ngöôøi nöôùc
ngoaøi khi chæ coù moät beân xin ly hoân soáng ôû
Vieät Nam ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 18: Hai beân nam nöõ keát hoân vôùi
nhau nhaèm muïc ñích xuaát caûnh ñi nöôùc ngoaøi
hoaëc ñeå nhaäp hoä khaåu nay muoán ly hoân thì
giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 19: Vôï laø ngöôøi Vieät Nam muoán
ly hoân vôùi choàng laø ngöôøi nöôùc ngoaøi cuøng
soáng taïi Vieät Nam giaûi quyeát nhö theá naøo?
15
Muïc luïc
Caâu hoûi 6: Vôï coù thai hoaëc ñang nuoâi con
döôùi 12 thaùng tuoåi bò choàng haønh haï, ngöôïc
ñaõi coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát ly
hoân khoâng?
Caâu hoûi 7: Ñôn yeâu caàu ly hoân nhö theá
naøo thì ñöôïc coi laø hôïp leä?
Caâu hoûi 8: Vôï choàng ñoàng yù ly hoân, cuøng
vieát ñôn vaø kyù teân vaøo ñôn ly hoân thì Toøa aùn
Caâu hoûi 9: Vôï choàng vieát chung ñôn
thuaän tình ly hoân nhöng sau ñoù moät ngöôøi
khoâng ñeán Toøa aùn thì vieäc ly hoân ñöôïc giaûi
quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 10: Toøa aùn ra quyeát ñònh coâng nhaän
thuaän tình ly hoân nhöng khoâng hoûi yù kieán con töø
ñuû chín tuoåi trôû leân veà ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con
thì quyeát ñònh naøy coù giaù trò phaùp lyù khoâng?
Caâu hoûi 11: Ly hoân theo yeâu caàu cuûa moät
beân vôï hoaëc choàng thì Toøa aùn giaûi quyeát nhö
theá naøo?
Caâu hoûi 12: Choàng boû nhaø ñi chung soáng
vôùi phuï nöõ khaùc, vôï ñeán Toøa aùn yeâu caàu giaûi
quyeát vieäc ly hoân thì caàn noäp cho Toøa aùn
nhöõng giaáy tôø gì?
14
Muïc luïc
30
31
33
33
34
36
37
38
39
40
41
41
42
43

Caâu hoûi 27: Ngöôøi bò Toøa aùn baùc ñôn ly
hoân coù theå tieáp tuïc laøm ñôn xin ly hoân khoâng?
Caâu hoûi 28: Ñôn thuaän tình ly hoân noäp ôû
ñaâu neáu khi ly hoân vôï choàng ñaêng kyù hoä khaåu
thöôøng truù ôû moät ñòa phöông nhöng sinh soáng
ô ñòa phöông khaùc?
Caâu hoûi 29: Tröôøng hôïp ngöôøi choàng coù
nhieàu nôi cö truù, khi ngöôøi vôï coù yeâu caàu ly
hoân thì noäp ñôn ñeán Toøa aùn naøo?
Caâu hoûi 30: Choàng boû nhaø ñi, vôï yeâu caàu
Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân vaéng maët choàng thì
coù ñöôïc giaûi quyeát khoâng?
Caâu hoûi 31: Khi Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân,
hoøa giaûi vieäc ly hoân cuûa vôï choàng coù phaûi laø
thuû tuïc baét buoäc khoâng?
Caâu hoûi 32: Hoøa giaûi vieäc ly hoân cuûa vôï
choàng taïi Toøa aùn coù nhöõng ai tham gia?
Caâu hoûi 33: Thôøi haïn giaûi quyeát ly hoân
ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 34: Ly hoân phaûi noäp nhöng khoaûn
tieàn gì? Ai laø ngöôøi phaûi noäp nhöõng khoaûn tieàn naøy?
Caâu hoûi 35: Phaùp luaät quy ñònh nhö theá
naøo veà trình töï, thuû tuïc giaûi quyeát vuï aùn ly hoân?
17
Muïc luïc
Caâu hoûi 20: Ly hoân giöõa moät beân laø ngöôøi
Vieät Nam vôùi moät beân laø ngöôøi Vieät Nam ñaõ
ñi ra nöôùc ngoaøi ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 21: Coâng daân Vieät Nam keát hoân ôû
nöôùc ngoaøi theo phaùp luaät nöôùc ngoaøi nay xin
ly hoân taïi Vieät Nam thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, nhöng ngöôøi nöôùc
ngoaøi ñaõ veà nöôùc maø khoâng coøn lieân heä vôùi
coâng daân Vieät Nam, nay coâng daân Vieät Nam
xin ly hoân, thì Toaø aùn giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 23: Ngöôøi ôû nöôùc ngoaøi laøm ñôn
xin ly hoân vôùi ngöôøi trong nöôùc nhöng chæ göûi
ñôn ñeán Toøa aùn Vieät Nam xin ly hoân thì giaûi
Caâu hoûi 24: Thuû tuïc ly hoân cuûa coâng daân Vieät
Nam ôû nöôùc ngoaøi ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 25: Vôï choàng ñaõ ñöôïc Toøa aùn
nöôùc ngoaøi cho ly hoân sau ñoù veà Vieät Nam
tieáp tuïc göûi ñôn ñeán Toøa aùn xin ly hoân thì giaûi
Caâu hoûi 26: Ly hoân khi khoâng ñaêng kyù keát
hoân thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
16
Muïc luïc
43
45
47
48
49
50
50
51
51
52
53
54
55
55
56
56

Caâu hoûi 42: Toøa aùn quyeát ñònh giao con chöa
thaønh nieân cho meï nuoâi nhöng choàng coá tình giaáu
con thì phaûi laøm gì ñeå ñöôïc tröïc tieáp nuoâi con?
Caâu hoûi 43: Vieäc thaêm nom con cuûa vôï
hoaëc choàng khoâng tröïc tieáp nuoâi con sau khi
ly hoân ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 44: Yeâu caàu thay ñoåi ngöôøi tröïc tieáp
nuoâi con ñöôïc thöïc hieän trong tröôøng hôïp naøo?
Caâu hoûi 45: Thuû tuïc thay ñoåi ngöôøi nuoâi
con thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 46: Yeâu caàu thay ñoåi ngöôøi tröïc
tieáp nuoâi con khi moät beân vôï hoaëc choàng ñang
ôû nöôùc ngoaøi thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 47: Caáp döôõng laø gì?
Caâu hoûi 48: Nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con
khi cha meï ly hoân ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 49: Cha meï khoâng ñaêng kyù keát hoân
coù ñöôïc yeâu caàu caáp döôõng cho con khoâng?
Caâu hoûi 50: Vieäc thoaû thuaän caáp döôõng
nuoâi con ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 51: Tieàn caáp döôõng nuoâi con
goàm nhöõng khoaûn naøo? Caùc khoaûn naøy coù
theå thay ñoåi ñöôïc khoâng?
19
Muïc luïc
Caâu hoûi 36: Tröôøng hôïp naøo ñöôïc xem
xeùt mieãn noäp toaøn boä tieàn taïm öùng an phí, aùn
phí giaûi quyeát vuï aùn ly hoân vaø gia ñình?
Caâu hoûi 37: Tröôøng hôïp naøo ngöôøi coù yeâu
caàu ly hoân ñöôïc Toøa aùn xem xeùt mieãn noäp
moät phaàn tieàn taïm öùng an phí, aùn phí giaûi
quyeát vuï aùn ly hoân vaø gia ñình? Möùc mieãn
noäp moät phaàn ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 38: Ngöôøi coù yeâu caàu ly hoân
nhöng bò Toøa aùn baùc ñôn ly hoân thì phaûi noäp
tieàn aùn phí khoâng?
PHAÀN THÖÙ HAI
QUYEÀN VEÀ CON VAØ YEÂU CAÀU CAÁP
DÖÔÕNG NUOÂI CON
Caâu hoûi 39: Khi naøo ñöôïc coi laø con
chung cuûa vôï choàng?
Caâu hoûi 40: Vieäc troâng nom, chaêm soùc,
giaùo duïc, nuoâi döôõng con khi boá meï ly hoân
Caâu hoûi 41: Khi ly hoân, ngöôøi muoán tröïc tieáp
chaêm soùc, nuoâi döôõng con phaûi coù ñieàu kieän gì?
18
Muïc luïc
58
58
59
61
61
62
62
63
64
65
65
66
67
68
68
70
70

döôõng) laïi ñang do ngöôøi khaùc quaûn lyù, söû
duïng (meï ñeû, vôï hoaëc choàng sau...)?
Caâu hoûi 60: Choàng qua ñôøi (cheát), vôï keá
coù nghóa vuï caáp döôõng ñoái vôùi con rieâng cuûa
choàng khoâng?
Caâu hoûi 61: Ai laø ngöôøi coù quyeàn yeâu caàu
thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng vaø caùnh thöùc
yeâu caàu nhö theá naøo?
Caâu hoûi 62: Khi naøo thì nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con chaám döùt?
Caâu hoûi 63: Thôøi haïn yeâu caàu thi haønh
quyeát ñònh, baûn aùn caáp döôõng nuoâi con ñöôïc
quy ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 64: Thuû tuïc xaùc minh ñieàu kieän
thi haønh aùn caáp döôõng nuoâi con ñöôïc quy
ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 65: Haønh vi töø choái hoaëc troán
traùnh thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con
xöû lyù nhö theá naøo?
Caâu hoûi 66: Haønh vi thöôøng xuyeân caûn trôû
vôï hoaëc choàng thaêm nuoâi con khi ly hoân bò xöû
lyù nhö theá naøo?
21
Muïc luïc
Caâu hoûi 52: Caáp döôõng nuoâi con ñöôïc
thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 53: Caáp döôõng nuoâi con moät laàn
ñöôïc thöïc hieän trong tröôøng hôïp naøo?
Caâu hoûi 54: Tröôøng hôïp naøo thì ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng hoaëc ngöôøi giaùm hoä cuûa ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng coù theå yeâu caàu ngöôøi coù nghóa vuï
caáp döôõng thöïc hieän caáp döôõng boå sung?
Caâu hoûi 55: Thôøi ñieåm thöïc hieän nghóa vuï
caáp döôõng nuoâi con ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 56: Khi ly hoân, Toøa aùn quyeát ñònh
vôï nuoâi con vaø choàng coù nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con 300.000ñ/thaùng nhöng choàng khoâng
thöïc hieän thì phaûi laøm theá naøo?
Caâu hoûi 57: Thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa
vuï caáp döôõng nuoâi con goàm nhöõng khoaûn naøo?
Vieäc tröø thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 58: Caùch thöùc tröø thu nhaäp cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con?
Caâu hoûi 59: Laøm theá naøo ñeå yeâu caàu thöïc
hieän caáp döôõng nuoâi con neáu thu nhaäp cuûa
choàng hoaëc vôï (laø ngöôøi coù nghóa vuï caáp
20
Muïc luïc
71
72
73
73
74
76
77
78
79
81
82
82
83
84
85

nhaø noùi treân vì cho raèng caên nhaø ñoù laø taøi saûn
chung cuûa vôï choàng nhö vaäy coù ñuùng khoâng?
Caâu hoûi 74: Vieäc chia taøi saûn chung vôï
choàng laø nhaø ñaát, oâ toâ, xe maùy, ñoà duøng gia
ñình coù baét buoäc phaûi chia ñeàu baèng hieän
vaät khoâng vaø chia nhö theá naøo?
Caâu hoûi 75: Khi ly hoân, nghóa vuï thanh toaùn
caùc khoaûn nôï do vôï choàng ñaàu tö saûn xuaát,
kinh doanh ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 76: Taøi saûn cuûa vôï choàng laø quyeàn
söû duïng ñaát ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 77: Phaùp luaät quy ñònh nhö theá
naøo veà vieäc chia quyeàn söû duïng ñaát chung
cuûa vôï choàng ñoái vôùi ñaát noâng nghieäp troàng
caây haøng naêm, ñaát nuoâi troàng thuûy saûn khi
vôï, choàng ly hoân?
Caâu hoûi 78: Chia quyeàn söû duïng ñaát maø
vôï choàng ñöôïc Nhaø nöôùc cho thueâ quy ñònh
nhö theá naøo?
Caâu hoûi 79: Vôï choàng ly hoân, quyeàn söû duïng
ñaát chung cuûa vôï choàng ñoái vôùi ñaát noâng nghieäp
troàng caây haøng naêm, nuoâi troàng thuyû saûn chung
vôùi hoä gia ñình ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
23
Muïc luïc
PHAÀN THÖÙ BA
QUYEÀN TAØI SAÛN CUÛA VÔÏ CHOÀNG
Caâu hoûi 67: Taøi saûn cuûa vôï choàng ñöôïc
Caâu hoûi 68: Vôï, choàng coù quyeàn nhaäp
taøi saûn rieâng vaøo taøi saûn chung cuûa vôï
choàng khoâng? Thuû tuïc nhö theá naøo?
Caâu hoûi 69: Thu nhaäp hôïp phaùp laø taøi saûn
chung cuûa vôï choàng goàm nhöõng khoaûn naøo?
Caâu hoûi 70: Khi ly hoân, vieäc chia taøi saûn
cuûa vôï choàng ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Caâu hoûi 71: Vôï choàng soáng chung vôùi boá
meï, khi ly hoân thì vieäc chia taøi saûn thöïc hieän
nhö theá naøo?
Caâu hoûi 72: Vôï choàng khoâng cuøng hoä
khaåu thöôøng truù neân khi mua nhaø, ñaát chæ
ñöùng teân choàng. Khi ly hoân, chia taøi saûn
chung vôï choàng ñoái vôùi nhaø, ñaát naøy seõ ñöôïc
Caâu hoûi 73: Sau khi keát hoân, moät beân ñöôïc
taëng cho vaø ñöùng teân giaáy chöùng nhaän sôû höõu
moät caên nhaø. Khi ly hoân, moät beân ñoøi chia caên
22
Muïc luïc
87
87
90
90
91
93
93
95
96
97
97
98
99
101

Caâu hoûi 86: Nhaø ôû cuûa vôï choàng xaây
döïng traùi pheùp treân ñaát coâng, khi ly hoân giaûi
Caâu hoûi 87: Khi vôï choàng ly hoân, ñaát vôï
choàng ñang söû duïng khoâng coù taøi saûn hoaëc
vaät kieán truùc, chöa coù giaáy chöùng nhaän quyeàn
söû duïng ñaát ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 88: Ñaát noâng nghieäp hoaëc laâm
nghieäp do moät beân vôï hoaëc choàng ñöùng teân kyù
hôïp ñoàng thaàu khoaùn ñeå saûn xuaát kinh doanh
coù phaûi laø taøi saûn chung cuûa vôï choàng khoâng?
Caâu hoûi 89: Gia ñình oâng Bình trong dieän
giaõn daân neân ñöôïc chính quyeàn cho maûnh ñaát
coù dieän tích 200m2. Trong qua trình sinh soáng,
gia ñình oâng laán chieám theâm 50m2 laøm vöôøn
rau, Khi ly hoân, vôï, choàng oâng Bình coù ñöôïc
chia dieän tích ñaát 50m2 laán chieám khoâng?
Caâu hoûi 90: Thôøi hieäu yeâu caàu thi haønh
quyeát ñònh, baûn aùn chia taøi saûn vôï choàng
ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Caâu hoûi 91: Thuû tuïc yeâu caàu thi haønh
aùn bao goàm nhöõng gì?
25
Muïc luïc
Caâu hoûi 80: Vôï ñöôïc cho moät maûnh ñaát
tröôùc khi keát hoân, chöa ñöôïc caáp soå ñoû.
Sau khi keát hoân ñaõ xaây döïng nhaø ôû vaø coâng
trình phuï treân ñaát ñöôïc cho nhöng chöa
ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn sôû höõu coù
teân hai vôï choàng. Khi ly hoân, choàng yeâu caàu
ñöôïc chia ñaát vì cho raèng ñoù laø taøi saûn
chung vôï choàng nhö vaäy coù ñuùng khoâng?
Caâu hoûi 81: Khi ly hoân, quyeàn söû duïng
ñaát cuûa vôï choàng ñöôïc Nhaø nöôùc giao chung
vôùi hoä gia ñình giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 82: Khi ly hoân, quyeàn lôïi cuûa vôï
choàng ñoái vôùi nhaø ôû thuoäc sôû höõu rieâng cuûa
vôï hoaëc cuûa choàng giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 83: Khi ly hoân, nhaø cuûa vôï choàng ôû
thueâ cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 84: Vôï choàng ôû nhaø thueâ cuûa tö
nhaân, khi ly hoân giaûi quyeát nhö theá naøo?
Caâu hoûi 85: Taøi saûn vôï hoaëc choàng ñöôïc
taëng cho rieâng, hoa lôïi (lôïi nhuaän) phaùt sinh
töø taøi saûn ñöôïc taëng cho trong thôøi gian vôï
choàng ly thaân thì khi ly hoân coù phaûi chia cho
choàng hoaëc vôï khoâng?
24
Muïc luïc
102
102
104
105
106
107
107
108
108
109
109
110

PHAÀN THÖÙ NHAÁT
THOÂNG TIN VEÀ QUYEÀN LY HOÂN
Caâu hoûi 1: Ly hoân laø gì?
Traû lôøi:
Ly hoân laø vieäc chaám döùt quan heä vôï choàng
tröôùc phaùp luaät do Toaø aùn coâng nhaän hoaëc
quyeát ñònh theo yeâu caàu cuûa vôï hoaëc cuûa choàng
hoaëc caû hai vôï choàng.
Caâu hoûi 2: Ai coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn giaûi
quyeát ly hoân?
Traû lôøi:
Vôï, choàng hoaëc caû vôï choàng coù quyeàn yeâu
caàu Toøa aùn giaûi quyeát vieäc ly hoân; tröôøng hôïp
vôï coù thai hoaëc ñang nuoâi con döôùi möôøi hai
thaùng tuoåi thì choàng khoâng coù quyeàn yeâu caàu
xin ly hoân.
27
Caâu hoûi 92: Khi ly hoân, vôï nuoâi caùc con
neân ñöôïc chia ñaát ruoäng ñeå saûn xuaát nhöng
ngöôøi choàng khoâng baøn giao ruoäng, khoâng
cho vôï caáy luùa, troàng rau treân dieän tích ñaát
ruoäng ñöôïc chia. Vaäy, ngöôøi vôï caàn phaûi
laøm gì ñeå nhaän ñöôïc ruoäng?
26
Muïc luïc
111

Caâu hoûi 4: Ñôn ly hoân chæ do ngöôøi choàng
hoaëc ngöôøi vôï vieát, khoâng coù chöõ kyù cuûa ngöôøi
kia thì Toøa aùn coù giaûi quyeát ly hoân khoâng?
Traû lôøi:
Vôï, choàng hoaëc caû hai vôï choàng ñeàu coù
quyeàn yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân do ñoù
ñôn ly hoân coù theå laø ñôn chung cuûa caû vôï vaø
choàng hoaëc cuõng coù theå chæ laø ñôn rieâng do vôï
hoaëc do choàng vieát ñeà nghò Toøa aùn giaûi quyeát ly
hoân. Tuy nhieân, ñôn ly hoân do ai vieát thì phaûi coù
chöõ kyù cuûa ngöôøi ñoù. Toøa aùn vaãn giaûi quyeát ly
hoân khi choàng hoaëc vôï cuûa ngöôøi vieát ñôn khoâng
kyù teân vaøo ñôn ly hoân.
Caâu hoûi 5: Choàng yeâu caàu Toøa aùn giaûi
quyeát ly hoân khi vôï ñang coù thai (coù baàu)
hoaëc nuoâi con döôùi 12 thaùng tuoåi thì Toøa aùn
coù giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Ñeå baûo veä thai nhi, treû sô sinh, phuï nöõ coù
thai, baø meï môùi sinh vaø ñang nuoâi con ôû tuoåi sô
sinh, phaùp luaät hoân nhaân vaø gia ñình quy ñònh
ngöôøi choàng khoâng coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn
giaûi quyeát ly hoân khi vôï ñang coù thai (coù baàu)
hoaëc ñang nuoâi con döôùi 12 thaùng tuoåi (khoâng
29
Caâu hoûi 3: Toøa aùn döïa treân caên cöù naøo ñeå
quyeát ñònh cho ly hoân?
Traû lôøi:
28
Tình traïng traàm troïng, ñôøi soáng chung giöõa vôï,
choàng khoâng theå keùo daøi, muïc ñích cuûa hoân
nhaân khoâng ñaït ñöôïc
Tình traïng traàm troïng, ñôøi
soáng chung giöõa vôï choàng
khoâng theå keùo daøi, muïc ñích
hoân nhaân khoâng ñaït ñöôïc
Muïc ñích hoân nhaân khoâng ñaït ñöôïc
hieåu laø:
Vôï
choàng
khoâng
coù tình
caûm,
tình
nghóa
vôï
choàng
Vôï
choàng
khoâng
bình
ñaúng veà
quyeàn
vaø
nghóa
vuï
Vôï choàng
khoâng toân
troïng
danh döï,
nhaân
phaåm, uy
tín, töï do
tín ngöôõng
cuûa nhau
Vôï
choàng
khoâng
taïo ñieàu
kieän,
giuùp ñôõ
nhau
phaùt
trieån
moïi maët
Ngöôøi ñi
bieät tích 02
naêm; khoâng
coù tin töùc
xaùc thöïc
coøn soáng
hay ñaõ
cheát; vaø ñaõ
aùp duïng
ñaày ñuû
bieän phaùp
thoâng baùo,
tìm kieám
theo quy
ñònh
Ly hoân vôùi ngöôøi bò Toøa
aùn tuyeân boá maát tích
CAÊN CÖÙ CHO LY HOÂN
Vôï,
choàng
khoâng
thöông
yeâu, quyù
troïng,
chaêm
soùc, giuùp
ñôõ nhau;
boû maëc
nhau
Vôï, choàng
luoân coù
haønh vi
ngöôïc
ñaõi, haønh
haï nhau,
xuùc phaïm
danh döï,
nhaân
phaåm, uy
tín cuûa
nhau
Vôï,
choàng
khoâng
chung
thuûy
vôùi
nhau
Ñaõ ñöôïc nhaéc nhôû, hoøa giaûi
nhieàu laàn nhöng vaãn tieáp
tuïc tình traïng treân

tuoåi maø khoâng haïn cheá ngöôøi vôï xin ly hoân khi
hoï ñang coù thai hoaëc ñang nuoâi con döôùi 12
thaùng tuoåi. Do ñoù, vôï coù thai hoaëc ñang nuoâi con
nhoû döôùi 12 thaùng tuoåi neáu coù yeâu caàu ly hoân thì
Toøa aùn vaãn thuï lyù vaø giaûi quyeát theo quy ñònh.
Tuy nhieân, khi bò choàng haønh haï, ngöôïc ñaõi,
ngöôøi vôï caàn yeâu caàu cô quan coâng an, UÛy ban
nhaân daân caáp xaõ, ngöôøi ñöùng ñaàu coäâng ñoàng
daân cö (tröôûng thoân, toå tröôûng daân phoá) nôi cö
truù ñeå ñöôïc baûo veä.
Caâu hoûi 7: Ñôn yeâu caàu ly hoân nhö theá naøo
thì ñöôïc coi laø hôïp leä?
Traû lôøi:
Ñoái vôùi caùc vuï vieäc veà ly hoân hieän nay ñöôïc
chia ra laøm hai loaïi ñôn nhö sau:
+ Ñôn xin ly hoân (daïng ñôn phöông, moät beân
ñöùng ñôn, coøn goïi laø vuï aùn daân söï) coù quy ñònh
noäi dung ñôn khôûi kieän phaûi coù caùc noäi dung
chính nhö sau: ngaøy, thaùng, naêm laøm ñôn khôûi
kieän; teân Toøa aùn nhaän ñôn khôûi kieän; teân, ñòa chæ
cuûa ngöôøi khôûi kieän; teân, ñòa chæ cuûa ngöôøi coù
quyeàn vaø lôïi ích ñöôïc baûo veä (neáu coù); teân, ñòa
chæ cuûa ngöôøi bò kieän; teân, ñòa chæ cuûa ngöôøi coù
quyeàn lôïi vaø nghóa vuï lieân quan (neáu coù); nhöõng
31
phaân bieät ngöôøi vôï coù thai vôùi ai hoaëc boá cuûa
ñöùa treû döôùi 12 thaùng tuoåi laø ai).
Tröôøng hôïp, neáu ngöôøi choàng coù yeâu caàu xin
ly hoân, thì Toøa aùn traû laïi ñôn cho ngöôøi choàng
(neáu Toøa aùn chöa thuï lyù) hoaëc giaûi thích cho
ngöôøi choàng bieát quy ñònh choàng khoâng coù
quyeàn ly hoân trong thôøi gian vôï mang thai hoaëc
ñang nuoâi con döôùi 12 thaùng tuoåi. Ñoàng thôøi, Toøa
aùn quyeát ñònh ñình chæ vieäc giaûi quyeát vuï aùn (neáu
ngöôøi choàng ruùt ñôn yeâu caàu xin ly hoân) quyeát
ñònh baùc yeâu caàu xin ly hoân cuûa ngöôøi choàng
(neáu ngöôøi choàng khoâng ruùt ñôn yeâu caàu ly hoân).
Khi Toøa aùn baùc yeâu caàu xin ly hoân cuûa ngöôøi
choàng thì sau thôøi gian moät naêm ngöôøi choàng
môùi coù quyeàn tieáp tuïc noäp ñôn xin ly hoân (neáu
coù nguyeän voïng).
Caâu hoûi 6: Vôï coù thai hoaëc ñang nuoâi con
döôùi 12 thaùng tuoåi bò choàng haønh haï, ngöôïc
ñaõi coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân
khoâng?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hoân nhaân vaø gia
ñình hieän haønh, choàng khoâng coù quyeàn ly hoân
khi vôï coù thai hoaëc ñang nuoâi con döôùi 12 thaùng
30

cuûa toøa; ngöôøi coù yeâu caàu ly hoân coù theå lieân heä
vôùi Toøa aùn ñeå mua, söû duïng (khoâng baét buoäc).
Caâu hoûi 8: Vôï choàng ñoàng yù ly hoân, cuøng
vieát ñôn vaø kyù teân vaøo ñôn ly hoân thì Toøa aùn
Traû lôøi:
Khi vôï choàng cuøng töï nguyeän, yeâu caàu ly
hoân, ñaõ thoûa thuaän veà taøi saûn, vieäc troâng nom,
nuoâi döôõng, chaêm soùc, giaùo duïc con maø Toaø aùn
hoøa giaûi khoâng thaønh, thì Toaø aùn coâng nhaän
thuaän tình ly hoân vaø söï thoaû thuaän veà taøi saûn vaø
con; tröôøng hôïp vôï choàng tuy thuaän tình ly hoân
nhöng khoâng thoaû thuaän ñöôïc veà taøi saûn, con
hoaëc tuy vôï choàng coù thoaû thuaän nhöng khoâng
baûo ñaûm quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa vôï vaø con thì
Toaø aùn coâng nhaän thuaän tình ly hoân nhöng Toøa
aùn quyeát ñònh veà taøi saûn vaø con
Caâu hoûi 9: Vôï choàng vieát chung ñôn thuaän
tình ly hoân nhöng sau ñoù moät ngöôøi khoâng
ñeán Toøa aùn thì vieäc ly hoân ñöôïc giaûi quyeát
nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Vôï choàng cuøng vieát chung moät ñôn thuaän
tình ly hoân thì ñöôïc coi laø ñoàng nguyeân ñôn. Do
33
vaán ñeà cuï theå yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát ñoái vôùi
bò ñôn, ngöôøi coù quyeàn lôïi vaø nghóa vuï lieân quan;
Hoï, teân, ñòa chæ cuûa ngöôøi laøm chöùng (neáu coù);
taøi lieäu, chöùng cöù ñeå chöùng minh cho yeâu caàu
khôûi kieän laø coù caên cöù vaø hôïp phaùp; caùc thoâng
tin khaùc maø ngöôøi khôûi kieän xeùt thaáy caàn thieát
cho vieäc giaûi quyeát vuï aùn; ngöôøi khôûi kieän phaûi
kyù teân hoaëc ñieåm chæ vaøo phaàn cuoái ñôn.
+ Ñôn yeâu caàu coâng nhaän vieäc thuaän tình ly
hoân (hai ngöôøi cuøng ñöùng ñôn xin thuaän tình ly
hoân, coøn goïi laø vieäc daân söï) coù quy ñònh noäi
dung chính cuûa ñôn yeâu caàu giaûi quyeát vieäc daân
söï nhö sau: ngaøy, thaùng, naêm vieát ñôn; teân Toøa
aùn coù thaåm quyeàn giaûi quyeát ñôn; teân, ñòa chæ
cuûa ngöôøi yeâu caàu; nhöõng vaán ñeà cuï theå yeâu
caàu Toøa aùn giaûi quyeát vaø lyù do, muïc ñích, caên cöù
cuûa vieäc yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát vieäc daân söï
ñoù; teân, ñòa chæ cuûa nhöõng ngöôøi coù lieân quan
ñeán vieäc giaûi quyeát ñôn yeâu caàu (neáu coù); caùc
thoâng tin khaùc maø ngöôøi yeâu caàu xeùt thaáy caàn
thieát cho vieäc giaûi quyeát yeâu caàu; ngöôøi yeâu caàu
phaûi kyù teân hoaëc ñieåm chæ vaøo phaàn cuoái ñôn.
Hieän nay, ñeå thuaän lôïi cho ngöôøi coù yeâu caàu
ly hoân, moät soá Toøa aùn phaùt haønh maãu ñôn veà hoân
nhaân vaø gia ñình, coù ñoùng daáu hoaëc soá kyù hieäu
32

caáp Giaùm ñoác thaåm caàn hoûi yù kieán cuûa con: neáu
yù kieán nguyeän voïng cuûa con phuø hôïp vôùi thoûa
thuaäân cuûa boá meï thì khoâng phaûi xem xeùt laïi quyeát
ñònh coâng nhaäân thuaäân tình ly hoân ñaõ coù hieäu löïc
phaùp luaät; neáu yù kieán nguyeän voïng cuûa con khoâng
phuø hôïp vôùi thoûa thuaän cuûa boá meï thì phaûi xem
xeùt laïi quyeát ñònh coâng nhaän thuaän tình ly hoân ñaõ
coù hieäu löïc phaùp luaät theo thuû tuïc giaùm ñoác thaååm.
35
ñoù, trong qua trình giaûi quyeát ly hoân, moät ngöôøi
khoâng ñeán Toøa aùn theo giaáy môøi cuûa Toøa aùn, coá
tình laån traùnh thì Toøa aùn seõ hoûi yù kieán cuûa ngöôøi
coøn laïi veà vieäc coù tieáp tuïc xin ly hoân nöõa khoâng;
neáu ngöôøi coøn laïi vaãn giöõ yù kieán xin ly hoân thì
Toøa aùn tieáp tuïc giaûi quyeát vuï aùn theo thuû tuïc
chung nhö tröôøng hôïp ly hoân theo yeâu caàu cuûa
moät beân; tröôøng hôïp ngöôøi coøn laïi khoâng coù yeâu
caàu ly hoân nöõa thì Toøa aùn ra quyeát ñònh ñình chæ
vuï aùn.
Caâu hoûi 10: Toøa aùn ra quyeát ñònh coâng
nhaän thuaän tình ly hoân nhöng khoâng hoûi yù
kieán con töø ñuû chín tuoåi trôû leân veà ngöôøi tröïc
tieáp nuoâi con thì quyeát ñònh naøy coù giaù trò
phaùp lyù khoâng?
Traû lôøi:
Toøa aùn ra quyeát ñònh coâng nhaäân thuaän tình ly
hoân cuûa vôï choàng maø tröôùc ñoù khoâng hoûûi yù kieán
cuûa con chöa thaønh nieân töø ñuû 9 tuoåi trôû leân laø
chöa ñaày ñuû. Phaùp luaät quy ñònh khi giaûi quyeát ly
hoân caàn phaûi hoûi yù kieán con töø ñuû 9 tuoåi trôû leân
laø caàn thieát nhaèm xem xeùt nguyeän voïng cuûa con,
baûo ñaûm quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa con.
Neáu coù khieáu naïi veà vieäc nuoâi con thì Toøa aùn
34

Caâu hoûi 12: Choàng boû nhaø ñi chung soáng
vôùi phuï nöõ khaùc, vôï ñeán Toøa aùn yeâu caàu giaûi
quyeát vieäc ly hoân thì caàn noäp cho Toøa aùn
nhöõng giaáy tôø gì?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hoân nhaân vaø gia
ñình, ngöôøi coù yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát vieäc ly
hoân caàn noäp caùc giaáy tôø vaø theo caùc thuû tuïc sau:
- Vôï göûi ñôn leân Toaø aùn (Toøa aùn quaän/huyeän
nôi vôï choàng coù hoä khaåu thöôøng truù hoaëc Toaø aùn
nôi choàng cö truù hoaëc nôi vôï cö truùù neáu coù söï
thoaû thuaän cuûa vôï choàng);
- Chuaån bò ñaày ñuû vaø noäp cho Toøa aùn caùc
giaáy tôø nhö sau:
+ Ñôn xin ly hoân theo maãu coùù chöõ kyù cuûa beân
yeâu caàu ly hoân);
+ Baûn sao Giaáy ñaêng kyù keát hoân (coù chöùng
thöïc);
+ Baûn sao Chöùng minh nhaân daân cuûa ngöôøi
vieát ñôn hoaëc soå ñaêng kyù hoä khaåu thöôøng truù
(xuaát trình cuøng baûn chính);
+ Baûn sao Giaáy khai sinh cuûa con (neáu coù con);
37
Caâu hoûi 11: Ly hoân theo yeâu caàu cuûa moät
beân vôï hoaëc choàng thì Toøa aùn giaûi quyeát nhö
theá naøo?
Traû lôøi:
36
Toøa aùn hoøa giaûi
ñoaøn tuï thaønh
Heát thôøi haïn 07 ngaøy, keå töø ngaøy laäp
bieân baûn hoøa giaûi thaønh maø khoâng
coù ñöông söï naøo thay ñoåi yù kieán veà
söï thoûa thuaän thì Thaåm phaùn chuû trì
phieân hoøa giaûi hoaëc moät Thaåm phaùn
ñöôïc Chaùnh aùn Toøa aùn phaân coâng
ra quyeát ñònh coäng nhaän söï thoûa
thuaän cuûa caùc ñöông söï
Toøa aùn hoøa giaûi ñoaøn
tuï khoâng thaønh
LY HOÂN THEO YEÂU CAÀU
CUÛA MOÄT BEÂN VÔÏ HOAËC CHOÀNG
Trong thôøi haïn moät
thaùng (hoaëc hai thaùng
neáu coù lyù do chính
ñaùng) keå töø ngaøy coù
quyeát ñònh ñöa vuï aùn ra
xeùt xöû, Toøa aùn môû phieân
toøa xeùt xöû vuï aùn ly hoân
- Toøa aùn laäp bieân baûn
hoøa giaûi ñoaøn tuï
khoâng thaønh vaø
- Quyeát ñònh ñöa vuï
aùn ra xeùt xöû
Ngöôøi yeâu caàu ly
hoân ruùt ñôn yeâu
caàu xin ly hoân
Ngöôøi yeâu caàu
ly hoân khoâng
ruùt ñôn yeâu caàu
xin ly hoân
Toøa aùn quyeát
ñònh ñình chæ
vieäc giaûi quyeát
vuï aùn
Toøa aùn laäp
bieân baûn hoøa
giaûi ñoaøn tuï
thaønh

kieán yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân, Toøa aùn môû phieân
toøa xeùt xöûù vieäc ly hoân.
Caâu hoûi 14: Ly hoân vôùi moät beân coù bieåu
hieän bò maéc beänh taâm thaàn nhöng khoâng chòu
ñi giaùm ñònh thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Toøa aùn khi thuï lyù giaûi quyeát ñôn xin ly hoân maø
coù moät beân coù trieäu chöùng taâm thaàn thì phaûi coù
giaùm ñònh cuûa beänh vieän, keát luaäân bò ñôn laø
ngöôøi maéc beänh taâm thaàn.
Sau khi thuï lyù ñôn, Toøa aùn yeâu caàu bò ñôn ñi
giaùm ñònh veà tình traïng vaø möùc ñoä beänh taät maø
ngöôøi naøy khoâng chòu ñi giaùm ñònh thì caên cöù
vaøo keát quaû xaùc minh, chöùng cöù thu thaäp ñöôïc,
Toøa aùn vaãn giaûi quyeát ly hoân theo thuû tuïc chung
veà tröôøng hôïp ly hoân vôùi moät beân ñang maéc
beänh taâm thaàn.
39
+ Giaáy tôø, taøi lieäu chöùng minh taøi saûn chung
cuûa vôï choàng (neáu coù yeâu caàu chia taøi saûn
chung cuûa vôï choàng).
- Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân treân cô sôû muïc
ñích hoân nhaân khoâng ñaït ñöôïc theo quy ñònh
cuûa phaùp luaät.
Caâu hoûi 13: Ly hoân vôùi moät beân laø ngöôøi
ñang maéc beänh taâm thaàn thì giaûi quyeát nhö
theáù naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, neáu ly hoân vôùi
moät beân ñang maéc beänh taâm thaàn ñöôïc coi laø ly
hoân vôùi ngöôøi coù nhöôïc ñieåm theå chaát hoaëc taâm
thaàn neân khoâng theå tham gia giaûi quyeát ly hoân
ñöôïc do ñoùù phaûi coù ngöôøi ñaïi dieän cuûa hoï tham
gia giaûi quyeát.
Vieäc ly hoân naøy ñöôïc giaûi quyeát nhö sau:
- Toøa aùn thuyeáát phuïc ngöôøi vieát ñôn ly hoân
(nguyeân ñôn), giaûi thích ñeå hoï ñoaøn tuï vaø ruùt
ñôn ly hoân (khoâng tieán haønh hoøa giaûi nhö caùc vuï
ly hoân khaùc).
- Neáu ngöôøi vieát ñôn (nguyeân ñôn) vaãn giöõ yù
38

vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam nhöng taïi
thôøi ñieåm yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân, caùc beân
khoâng thöôøng truù taïi Vieät Nam thì vieäc ly hoân
ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Coâøng daân Vieät Nam khoâng thöôøng truù taïi Vieät
Nam vaøo thôøi ñieåm yeâu caàu ly hoân thì vieäc ly hoân
ñöôïc giaûi quyeát theo phaùp luaät cuûa nöôùc nôi
thöôøng truù chung cuûa vôï choàng. Nhö vaäy, neáu
taïi thôøi ñieåm coù nguyeän voïng xin ly hoân maø hai
vôï choàng cuøng coù nôi thöôøng truù taïi nöôùc ngoaøi
thì ñöôïc giaûi quyeát theo phaùp luaät cuûa nöôùc maø
hai vôï choàng ñang thöôøng truù chung; neáu hai vôï
choàng khoâng coù nôi thöôøng truù chung thì giaûi
quyeát theo phaùp luaät Vieät Nam.
Caâu hoûi 17: Thuû tuïc ly hoân vôùi ngöôøi nöôùc
ngoaøi khi chæ coù moät beân xin ly hoân soáng ôû
Vieät Nam ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh phaùp luaät Vieät Nam, vieäc ly hoân
vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi do Toaø aùn nhaân daân tænh,
thaønh phoáø tröïc thuoäc Trung öông cuûa Vieät Nam
giaûi quyeát (sau ñaây goïi chung laø Toaø aùn caáp tænh).
41
Caâu hoûi 15: Ly hoân vôùi vôï hoaëc choàng ñi
vaéng laâu ngaøy, khoâng coù tin töùc thì giaûi quyeát
nhö theá naøo?
Traû lôøi:
40
Haäu quaû phaùp lyù cuûa vieäc ly hoân vôùi ngöôøi bò tuyeân boá laø maát tích
- Quyeát ñònh cho ly hoân vôùi ngöôøi maát tích coù hieäu löïc phaùp luaät (keå
caû tröôøng hôïp sau ñoù ngöôøi bò tuyeân boá maát tích trôû veà hoaëc coù tin
töùc xaùc thöïc ngöôøi ñoù coøn soáng);
- Taøi saûn cuûa ngöôøi maát tích giao cho con ñaõ thaønh nieân hoaëc cha,
meï cuûa ngöôøi maát tích quaûn lyù; neáu khoâng coù con ñaõ thaønh nieân, cha,
meï cuûa ngöôøi maát tích thì Toøa aùn giao cho ngöôøi thaân thích cuûa ngöôøi
maát tích quaûn lyù; neáu khoâng coù ngöôøi thaân thích thì Toøa aùn chæ ñònh
ngöôøi khaùc quaûn lyù taøi saûn cho ngöôøi bò tuyeân boá laø maát tích.
LY HOÂN VÔÙI VÔÏ HOAËC CHOÀNG ÑI VAÉNG
LAÂU NGAØY, KHOÂNG COÙ TIN TÖÙC
Trình töï, thuû tuïc
1. Ñôn yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân
2. Ñôn yeâu caàu Toøa aùn tuyeân
boá choàng hoaëc vôï maát tích
Caên cöù
tuyeân boá maát tích
1. Choàng hoaëc vôï ñi bieät tích
02 naêm;
2. Khoâng coù tin töùc xaùc thöïc coøn
soáng hay ñaõ cheát;
3. Ñaõ aùp duïng ñaày ñuû bieän
phaùp thoâng baùo, tìm kieám
theo quy ñònh
- Khoâng ñuû
caên cöù xaùc
ñònh maát tích;
- Toøa aùn baùc
ñôn yeâu caàu
ly hoân (khoâng
giaûi quyeát cho
ly hoân)
- Ñuû caên cöù xaùc
ñònh maát tích;
- Toøa aùn tuyeân
boá choàng hoaëc
vôï maát tích;
- Vaø giaûi quyeát
cho ly hoân

quyeát vuï aùn xin ly hoân theo thuû tuïc chung vaø
phaûi tieán haønh hoøa giaûi.
Caâu hoûi 19: Vôï laø ngöôøi Vieät Nam muoán ly
hoân vôùi choàng laø ngöôøi nöôùc ngoaøi cuøng
soáng taïi Vieät Nam giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Vieäc ly hoân giöõa ngöôøi Vieät Nam vaø ngöôøi
nöôùc ngoaøi cuøng thöôøng truù taïi Vieät Nam ñöôïc
giaûi quyeát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà hoân
nhaân vaø gia ñình Vieät Nam.
Theo ñoù, beân coù nguyeän voïng yeâu caàu giaûi
quyeát ly hoân laøm ñôn xin ly hoân göûi tôùi Toøa aùn
caáp tænh nôi thöôøng truù ñeå yeâu caàu giaûi quyeát.
Caâu hoûi 20: Ly hoân giöõa moät beân laø ngöôøi
Vieät Nam vôùi moät beân laø ngöôøi Vieät Nam ñaõ ñi
ra nöôùc ngoaøi ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Toøa aùn caáp tænh khi thuï lyù nhöõng vuï aùn ly hoân
naøy seõ caên cöù vaøo töøng tröôøng hôïp ñeå giaûi
quyeát, cuï theå nhö sau:
- Tröôøng hôïp bò ñôn soáng löu vong, khoâng coù
cô quan naøo quaûn lyù, khoâng coù ñòa chæ roõ raøng neân
khoâng theå lieân heä vôùi bò ñôn; uûy thaùc tö phaùp
43
- Tröôøng hôïp hai vôï choàng ñeàu ñoàng yù ly hoân
thì hai ngöôøi cuøng göûûi ñôn yeâu caàu thuaän tình ly
hoân tôùi Toaø aùn nhaân daân tænh, thaønh phoá nôi
thöôøng truù (hoaëc taïm truùù) cuûa beân vôï hoaëc beân
choàng; keøm theo ñôn laø chöùng minh nhaân daân,
hoä khaåu, giaáy ñaêng kyù keát hoân, giaáy khai sinh
cuûa con (neáu coù).
- Tröôøng hôïp beân soáng ôû nöôùc ngoaøi khoâng
ñoàng yù ly hoân thì beân xin ly hoân coùù theå göûi ñôn yeâu
caàu ñôn phöông ly hoân ñeán Toøa aùn caáp tænh nôi
cö truù ñeå ñöôïc giaûi quyeát, keøm theo ñôn laø chöùng
minh nhaân daân, hoä khaåu, giaáy ñaêng kyù keát hoân,
giaáy khai sinh cuûa con (neáu coù).
Caâu hoûi 18: Hai beân nam nöõ keát hoân vôùi
nhau nhaèm muïc ñích xuaát caûnh ñi nöôùc ngoaøi
hoaëc ñeå nhaäp hoä khaåu nay muoán ly hoân thì
Traû lôøi:
Nam nöõ keát hoân vôùi nhau maëc duø chæ vôùi muïc
ñích ñeå ñöôïc xuaát caûnh ñi nöôùc ngoaøi hoaëc ñeå
ñöôïc nhaäp hoä khaåu nhöng theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät thì khoâng vi pham ñieàu kieän keát hoân
hoaëc khoâng thuoäc nhöõng tröôøng hôïp caám keát
hoân neáu muoán ly hoân thì Toøa aùn thuï lyù, giaûi
42

coi ñaây laø tröôøng hôïp bò ñôn coá tình giaáu ñòa chæ,
töø choái khai baùo, töø choái cung caáp nhöõng taøi lieäu
caàn thieát. Neáu Toaø aùn ñaõ yeâu caàu ñeán laàn thöù hai
maø thaân nhaân cuûa hoï cuõng khoâng chòu cung caáp
ñòa chæ, tin töùc cuûa bò ñôn cho Toaø aùn cuõng nhö
khoâng chòu thöïc hieän yeâu caàu cuûa Toaø aùn thoâng
baùo cho bò ñôn bieát, thì Toaø aùn ñöa vuï aùn ra xeùt
xöû vaéng maët bò ñôn theo thuû tuïc chung. Sau khi
xeùt xöû Toaø aùn caàn göûi ngay cho thaân nhaân cuûa bò
ñôn baûn sao baûn aùn hoaëc quyeát ñònh ñeå nhöõng
ngöôøi naøy chuyeån cho bò ñôn, ñoàng thôøi tieán haønh
nieâm yeát coâng khai baûn sao baûn aùn, quyeát ñònh taïi
truï sôû Uyû ban nhaân daân caáp xaõ nôi bò ñôn cö truù
cuoái cuøng vaø nôi thaân nhaân cuûa bò ñôn cö truù ñeå
ñöông söï coù theå söû duïng quyeàn khaùng caùo theo
quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Caâu hoûi 21: Coâng daân Vieät Nam keát hoân ôû
nöôùc ngoaøi theo phaùp luaät nöôùc ngoaøi nay xin
ly hoân taïi Vieät Nam thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
- Tröôøng hôïp caùc beân coù giaáy chöùng nhaän
keát hoân do cô quan coùù thaåm quyeàn cuûa nöôùc ñaõ
kyù keát vôùi Vieät Nam Hieäp ñònh töông trôï tö phaùp
hoaëc ñaõ ñöôïc hôïp phaùp hoaù laõnh söï theo quy
ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam:
45
khoâng coù keát quaû, thì Toaø aùn yeâu caàu thaân nhaân
cuûa bò ñôn ñoùù göûi cho hoï lôøi khai cuûa nguyeân ñôn
vaø baùo cho hoï göûi veà Toaø aùn nhöõng lôøi khai hoaëc
taøi lieäu caàn thieát cho vieäc giaûi quyeát vuï aùn. Sau khi
coùù keát quaû, Toaø aùn coùù theå caên cöù vaøo nhöõng lôøi
khai vaø taøi lieäu ñoù ñeå xeùt xöû theo thuû tuïc chung.
- Tröôøng hôïp beân ñöông söï laø bò ñôn ñang ôû
nöôùc ngoaøi khoâng coù ñòa chæ, khoâng coù tin töùc
hoaëc giaáu ñòa chæ neân nguyeân ñôn ôû trong nöôùc
khoâng theå bieát ñòa chæ, tin töùc cuûa hoï, thì giaûi
quyeát nhö sau:
+ Neáu bò ñôn ôû nöôùc ngoaøi khoâng coù ñòa chæ,
khoâng coù tin töùc gì veà hoï (keå caû thaân nhaân cuûa
hoï cuõng khoâng coù ñòa chæ, tin töùc gì veà hoï), thì
Toaø aùn ra quyeát ñònh taïm ñình chæ vieäc giaûi quyeát
vuï aùn vaø giaûi thích cho nguyeân ñôn bieát hoï coù
quyeàn khôûi kieän yeâu caàu Toaø aùn caáp huyeän nôi
hoï thöôøng truù tuyeân boá bò ñôn maát tích hoaëc ñaõ
cheát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
+ Neáu thoâng qua thaân nhaân cuûa hoï maø bieát
raèng bò ñôn vaãn coù lieân heä vôùi thaân nhaân ôû trong
nöôùc, nhöng thaân nhaân cuûa hoï khoâng cung caáp
ñòa chæ, tin töùc cuûa bò ñôn cho Toaø aùn, cuõng nhö
khoâng thöïc hieän yeâu caàu cuûa Toaø aùn thoâng baùo
cho bò ñôn bieát ñeå göûi lôøi khai veà cho Toaø aùn, thì
44

+ Neáu coù yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát veà con
caùi, taøi saûn thì Toøa aùn giaûi quyeát theo thuû tuïc
chung nhö khi giaûi quyeát cha meï ly hoân.
vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, nhöng ngöôøi nöôùc
ngoaøi ñaõ veà nöôùc maø khoâng coøn lieân heä vôùi
coâng daân Vieät Nam, nay coâng daân Vieät Nam
xin ly hoân, thì Toaø aùn giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam thì vôï
choàng coù nghóa vuï chaêm soùc giuùp ñôõ nhau, cuøng
xaây döïng gia ñình haïnh phuùc. Do ñoù, neáu ngöôøi
nöôùc ngoaøi boûû veà nöôùc khoâng thöïc hieän nghóa vuï
vôï choàng theo quy ñònh, thôøi gian khoâng coùù tin
töùc cho vôï hoaëc choàng laø coâng daân Vieät Nam töøø
moät naêm trôû leân maø ñöông söï, thaân nhaân cuûa hoï
vaø caùc cô quan coù thaåm quyeàn (cô quan ngoaïi
giao cuûa Vieät Nam ôû nöôùc hoï, caùc cô quan coù
thaåm quyeàn maø ngöôøi ñoùù laø coâng daân), sau khi
ñaõ ñieàu tra xaùc minh ñòa chæ cuûa hoï theo thuû tuïc
xuaát nhaäp caûnh, ñòa chæ maø hoï khai khi ñaêng kyù
keát hoân theo giaáy ñaêng kyù keát hoân... nhöng cuõng
khoâng bieát tin töùc, ñòa chæ cuûa hoï, thì ñöôïc coi laø
tröôøng hôïp bò ñôn coá tình giaáu ñòa chæ vaø Toøa aùn
giaûi quyeát ly hoân theo quy ñònh chung.
47
+ Toøa aùn thuï lyù giaûi quyeát vieäc ly hoân neáu
vieäc keát hoân cuûa caùc ñöông söï ñaõ ñöôïc ghi chuù
vaøo soå ñaêng kyù (hoaëc yeâu caàu ñöông söï laøm thuû
tuïc ghi chuù vaøo soå ñaêng kyù theo quy ñònh);
+ Neáu ñöông söï khoâng thöïc hieän yeâu caàu
cuûa Toøa aùn laøm thuû tuïc ghi chuù vaøo soå ñaêng kyù
maø vaãn coù yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát vieäc ly hoân
thì Toøa aùn khoâng coâng nhaän hoï laø vôï choàng;
+ Neáu coù yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát veà con
caùi, taøi saûn thì Toøa aùn giaûi quyeát theo thuû tuïc
chung nhö khi giaûi quyeát cha meï ly hoân. Tröôøng
hôïp caùc beân coùù giaáy chöùng nhaän keát hoân do cô
quan coùù thaåm quyeàn cuûa nöôùc chöa kyù keát vôùi
Vieät Nam Hieäp ñònh töông trôï tö phaùp caáp vaø
cuõng chöa ñöôïc hôïp phaùp hoaù laõnh söï theo quy
ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam;
+ Toøa aùn thuï lyù giaûi quyeát vuï aùn ly hoân (giaáy
ñaêng kyù keát hoân phaûi ñöôïc hôïp phaùp hoùa laõnh söï,
vieäc keát hoân phaûi ñöôïc ghi chuù vaøo soå ñaêng kyù);
+ Neáu ñöông söï khoâng thöïc hieän hôïp phaùp
hoùa laõnh söï giaáây ñaêng kyù keát hoân, thöïc hieän thuû
tuïc ghi chuù vaøo soå ñaêng kyù maø vaãn coù yeâu caàu
Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân thì Toøa aùn khoâng coâng
nhaän hoï laø vôï choàng;
46

Caâu hoûi 24. Thuû tuïc ly hoân cuûa coâng daân Vieät
Nam ôû nöôùc ngoaøi ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà hoân nhaân vaø
gia ñình Vieät Nam, cô quan ngoaïi giao cuûa Vieät
Nam ôû nöôùc ngoaøi chæ thöïc hieän vieäc ñaêng kyù
keát hoân giöõa coâng daân Vieät Nam cö truù ôû nöôùc
ngoaøi vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, chöù khoâng coù thaåm
quyeàn giaûi quyeát vieäc ly hoân giöõa coâng daân Vieät
Nam cö truù ôû nöôùc ngoaøi vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi
hoaëc giaûi quyeát vieäc ly hoân giöõa coâng daân Vieät
Nam cö truù ôû nöôùc ngoaøi vôùi nhau.
Phaùp luaät cuõng quy ñònh vieäc ly hoân giöõa coâng
daân Vieät Nam vôùi nhau hoaëc vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi
ñaõ ñöôïc giaûi quyeát taïi Toaø aùn hoaëc cô quan coù
thaåm quyeàn khaùc cuûa nöôùc ngoaøi thì ñöôïc coâng
nhaän taïi Vieät Nam, neáu khoâng coù ñôn yeâu caàu
khoâng coâng nhaän vieäc ly hoân ñoùù taïi Vieät Nam.
Do ñoù, Vôï choàng coù theå ñeà nghò Toaø aùn nöôùc
ngoaøi nôi ñang cö truùù giaûi quyeát ly hoân theo
phaùp luaät nöôùc ñoù vaø khi veà Vieät Nam vôï choàng
coù theå ñeà nghò Toaø aùn Vieät Nam coâng nhaän vieäc
ly hoân do Toøa aùn nöôùc ngoaøi ñaõ giaûi quyeát.
49
Caâu hoûi 23: Ngöôøi ôû nöôùc ngoaøi laøm ñôn
xin ly hoân vôùi ngöôøi trong nöôùc nhöng chæ göûi
ñôn ñeán Toøa aùn Vieät Nam xin ly hoân thì giaûi
Traû lôøi:
Vieäc giaûi quyeát ly hoân caên cöù vaøo töøng
tröôøng hôïp cuï theå nhö sau:
- Neáu nguyeân ñôn khoâng veà nöôùc ñeå coù maët
taïi Toøa aùn vaø bò ñôn ñoàng yù ly hoân thì Toøa aùn giaûi
quyeát cho ly hoân theo quy ñònh;
- Neáu nguyeân ñôn khoâng veà nöôùc ñeå coù maët taïi
Toøa aùn vaø bò ñôn khoâng ñoàng yù ly hoân, khi ñaõ heát
thôøi haïn chuaån bò xeùt xöû vuï aùn maø nguyeân ñôn vaãn
khoâng veà nöôùc: neáu xaùc ñònh ñöôïc lyù do nguyeân
ñôn ôû nöôùc ngoaøi khoâng veà nöôùc ñeå ñeán Toøa aùn giaûi
quyeát ly hoân laø do hoaøn caûnh khoâng theå veà nöôùc
ñöôïc hoaëc veà nöôùc nhöng do vuï aùn giaûi quyeát chöa
xong thì heát haïn ôû laïi Vieät Nam vaø xeùt thaáy ñuû caên
cöù cho thaáy khoâng theå tieáp tuïc duy trì quan heäâ hoân
nhaân ñoù nöõa thì Toøa aùn vaãn xöû cho ly hoân.
Toøa aùn chæ quyeát ñònh taïm ñình chæ vieäc giaûi
quyeát vuï aùn trong tröôøng hôïp neáu coù tranh chaáp
veà taøi saûn, con caùi hoaëc nhöõng vaán ñeà khaùc maø
khoâng coù maët nguyeân ñôn seõ khoâng giaûi quyeát
ñöôïc thì môùi taïm ñình chæ giaûi quyeát vuï aùn.
48

theo thoaû thuaän cuûa caùc beân; neáu khoâng thoaû
thuaän ñöôïc thì yeâu caàu Toaø aùn giaûi quyeát vaø coù
tính ñeán coâng söùc ñoùng goùp cuûa moãi beân; öu tieân
baûo veä quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa phuï nöõ vaø con.
Caâu hoûi 27: Ngöôøi bò Toøa aùn baùc ñôn ly
hoân coù theå tieáp tuïc laøm ñôn xin ly hoân
khoâng?
Traû lôøi:
Toøa aùn baùc ñôn xin ly hoân thì quan heäâ vôï choàng
vaãn toàn taïi tröôùc phaùp luaät. Sau thôøi gian moät naêm
keå töø ngaøy baûn aùn baùc ñôn ly hoân coù hieäu löïc phaùp
luaät, ngöôøi bò Toøa aùn baùc ñôn xin ly hoân coù quyeàn
göûi ñôn yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân.
Caâu hoûi 28: Ñôn thuaän tình ly hoân noäp ôû
ñaâu neáu khi ly hoân vôï choàng ñaêng kyù hoä khaåu
thöôøng truù ôû moät ñòa phöông nhöng sinh
soáng ô ñòa phöông khaùc?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh thì Toaø aùn nôi moät trong caùc
beân thuaän tình ly hoân, nuoâi con, chia taøi saûn khi
ly hoân cö truù, laøm vieäc coùù thaåm quyeàn giaûi quyeát
yeâu caàu coâng nhaän thuaän tình ly hoân, nuoâi con,
chia taøi saûn khi ly hoân.
51
Caâu hoûi 25: Vôï choàng ñaõ ñöôïc Toøa aùn
nöôùc ngoaøi cho ly hoân sau ñoù veà Vieät Nam
tieáp tuïc göûi ñôn ñeán Toøa aùn xin ly hoân thì giaûi
Traû lôøi:
Ñaây laø tröôøng hôïp vôï choàng ñaõ ñöôïc Toøa aùn
nöôùc ngoaøi cho ly hoân song baûn aùn, quyeát ñònh
cuûa Toøa aùn nöôùc ngoaøi khoâng ñöôïc coâng nhaän
taïi Vieät Nam theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät
Nam. Neáu muoán ly hoân thì Toøa aùn Vieät Nam thuï
lyù giaûi quyeát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät
Nam ñoàng thôi baûn aùn, quyeát ñònh cuûa Toøa aùn
nöôùc ngoaøi ñöôïc söû duïng laø taøi lieäu tham khaûo
khi Toøa aùn Vieät Nam giaûi quyeát vieäc ly hoân cuûa
vôï choàng.
Caâu hoûi 26: Ly hoân khi khoâng ñaêng kyù keát
hoân thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, Toøa aùn tuyeân boá
khoâng coâng nhaän quan heä vôï choàng; neáu coù yeâu
caàu giaûi quyeát veà con thì giaûi quyeát nhö tröôøng
hôïp cha meï ly hoân; neáu coù yeâu caàu giaûi quyeát veà
taøi saûn thì taøi saûn rieâng cuûa ai thì vaãn thuoäc quyeàn
sôû höõu cuûa ngöôøi ñoù; taøi saûn chung ñöôïc chia
50

traán xaùc nhaän laø choàng thöôøng xuyeân sinh soáng
hoaëc ñang sinh soáng taïi ñòa phöông ñoù thì vôï göûi
ñôn ly hoân ñeán Toøa aùn quaän/huyeän nôi choàng
thöôøng truù ñeå yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân;
- Lieân heä vôùi coâng an xaõ, phöôøng, thò traán nôi
cho laø choàng ñang sinh soáng ñeå nhôø xaùc nhaän
vieäc choàng coù cö truù thöïc teá ôû ñoùù khoâng; neáu
coâng an xaùc nhaän choàng ñang sinh soáng taïi ñòa
baøn naøy thì vôï göûi ñôn ly hoân ñeán Toøa aùn
quaän/huyeän nôi ñoù ñeå yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân;
- Lieân heä vôùi cô quan, toå chöùc hoaëc cô sôû nôi
choàng ñang laøm vieäc ñeå xaùc nhaän choàng ñang
laøm vieäc taïi ñaây vaø göûi ñôn ñeán Toøa aùn nôi cô
quan, toå chöùc, cô sôû nôi choàng ñang laøm vieäc
giaûi quyeát vieäc ly hoân.
Caâu hoûi 30: Choàng boû nhaø ñi, vôï yeâu caàu
Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân vaéng maët choàng thì
coù ñöôïc giaûi quyeát khoâng?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, vôùi nhöõng tröôøng
hôïp vaéng maët cuûa ñöông söï, Toøa aùn vaãn xeùt xöû
cho ly hoân. Do ñoù, vôï coù quyeàn göûi ñôn ñeán Toøa
aùn caáp quaän/huyeän nôi choàng coù hoä khaåu thöôøng
53
Theo ñoù, khi ly hoân caùc beân coù theå noäp ñôn
taïi Toaø aùn nôi vôï choàng cö truù (nôi ñaêng kyù hoä
khaåu) hoaëc nôi laøm vieäc cuûa choàng hoaëc cuûa vôï.
Vieäc löïa choïn Toøa aùn nôi naøo giaûi quyeát laø do vôï
choàng quyeát ñònh treân cô sôû ñaûm baûo phuø hôïp
vôùi ñieàu kieän cuûa caùc beân.
Caâu hoûi 29: Tröôøng hôïp ngöôøi choàng coù
nhieàu nôi cö truù, khi ngöôøi vôï coù yeâu caàu ly
hoân thì noäp ñôn ñeán Toøa aùn naøo?
Traû lôøi:
Toøa aùn coùù thaåm quyeàn giaûi quyeát vuï aùn ly
hoân laø Toøa aùn nôi bò ñôn cö truù, laøm vieäc (nôi cö
truù cuûa caù nhaân laø nôi caù nhaân thöôøng xuyeân
sinh soáng hoaëc ñang sinh soáng). Do vaäy, ñeå
ñöôïc Toøa aùn thuï lyù giaûi quyeát vuï aùn, ngöôøi vieát
ñôn ly hoân (vôï - nguyeân ñôn) caàn chöùng minh
nôi choàng (bò ñôn) thöôøng xuyeân sinh soáng hoaëc
ñang sinh soáng, hoaëc nôi choàng laøm vieäc
Ñeå giaûi quyeát vieäc ly hoân, coù theå thöïc hieän
nhö sau:
- Lieân heä vôùi coâng an xaõ, phöôøng, thò traán nôi
choàng thöôøng truù ñeà nghò xaùc nhaän choàng
thöôøng xuyeân sinh soáng hoaëc coùù ñang sinh soáng
ôû ñòa phöông ñoù. Neáu coâng an xaõ, phöôøng, thò
52

muïc ñích vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Toøa aùn seõ giuùp cho
caùc beân hieåu roõ quyeàn vaø nghóa vuï cuûa moãi beân
trong moái quan heä ly hoân; qua ñoù giuùp caùc
ñöông söï thoûa thuaän vôùi nhau veà vieäc ly hoân maø
khoâng caàn ñöa vuï aùn ra xeùt xöû.
Caâu hoûi 32: Hoøa giaûi vieäc ly hoân cuûa vôï
choàng taïi Toøa aùn coù nhöõng ai tham gia?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh, thaønh phaàn phieân hoøa giaûi ly
hoân taïi Toøa aùn goàm coù:
- Thaåm phaùn, chuû trì phieân hoøa giaûi.
- Thö kyù Toøa aùn, ghi bieân baûn hoøa giaûi.
- Vôï, choàng yeâu caàu ly hoân.
- Ngöôøi ñaïi dieän hôïp phaùp cuûa vôï, choàng.
- Ngöôøi phieân dòch (neáu vôï, choàng khoâng bieát
tieáng Vieät).
Caâu hoûi 33: Thôøi haïn giaûi quyeát ly hoân
Traû lôøi:
55
truù ñeå yeâu caàu giaûi quyeát ly hoân.
Tröôøng hôïp choàng boû nhaø ñi, neáu ñaõ ñöôïc
Toøa aùn trieäu taäp hôïp leä ñeán laàn thöù hai maø vaãn
coá tình vaéng maët thì Toøa aùn laäp bieân baûn veà vieäc
khoâng tieán haønh hoøa giaûi ñöôïc do bò ñôn vaéng
maët vaø ra quyeát ñònh ñöa vuï aùn ra xeùt xöû theo
thuû tuïc chung.
Trong tröôøng hôïïp xeùt xöû vaéng maët, Toøa aùn
seõ tieán haønh nieâm yeát baûn aùn taïi truï sôû Toøa aùn
nôi ñaõ xeùt xöû sô thaåm vaø UÛy ban nhaân daân
phöôøng, xaõ, thò traán nôi ngöôøi choàng cö truù.
Sau 15 ngaøy keå töø ngaøy Toøa tuyeân aùn hoaëc töø
ngaøy ngöôøi choàng nhaän ñöôïc baûn aùn maø ngöôøi
choàng khoâng khaùng caùo hoaëc sau 30 ngaøy keå töø
ngaøy Toøa tuyeân aùn hoaëc töø ngaøy Vieän Kieåm saùt
nhaän ñöôïc baûn aùn maø Vieän Kieåm saùt cuøng caáp
(quaän/huyeän) khoâng khaùng nghò thì baûn aùn ñoù coù
hieäu löïc phaùp luaät.
Caâu hoûi 31: Khi Toøa aùn giaûi quyeát ly hoân,
hoøa giaûi vieäc ly hoân cuûa vôï choàng coù phaûi laø
thuû tuïc baét buoäc khoâng?
Traû lôøi:
Hoøa giaûi taïi Toøa aùn laø thuû tuïc baét buoäc nhaèm
54

57
Caâu hoûi 34: Ly hoân phaûi noäp nhöng khoaûn
tieàn gì? Ai laø ngöôøi phaûi noäp nhöõng khoaûn
tieàn naøy?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh, ngöôøi coù yeâu caàu ly hoân phaûi
noäp 200.000 ñoàùng aùn phí ly hoân (xeùt xöû sô thaåm)
neáu khoâng coù tranh chaáp taøi saûn; tröôøng hôïp coù
tranh chaáp taøi saûn thì aùn phí ñöôïc tính theo quy ñònh
hieän haønh. Toøa aùn chæ giaûi quyeát yeâu caàu ly hoân khi
beân coù yeâu caàu ly hoân ñaõ ñoùùng tieàn aùn phí ly hoân sô
thaåm (noäp cho Toøa aùn bieân lai ñaõ ñoùùng tieàn aùn phí).
Caâu hoûi 35: Phaùp luaät quy ñònh nhö theá naøo
veà trình töï, thuû tuïc giaûi quyeát vuï aùn ly hoân?
Traû lôøi:
56
NOÄP TIEÀN TAÏM ÖÙNG AÙN PHÍ
TRONG THÔØI GIAN 15 NGAØY
(NGÖÔØI VIEÁT ÑÔN)
NOÄP BIEÂN LAI THU TIEÀN AÙN PHÍ
ÑÖA VUÏ AÙN
RA XEÙT XÖÛ
(TÖØ 01
ÑEÁN 02
THAÙNG)
COÂNG NHAÄN
SÖÏ THOÛA
THUAÄN
CUÛA CAÙC
ÑÖÔNG SÖÏ
TAÏM
ÑÌNH CHÆ
GIAÛI QUYEÁT
VUÏ AÙN
ÑÌNH CHÆ
GIAÛI QUYEÁT
VUÏ AÙN
TOØA AÙN
QUAÄN/HUYEÄN NÔI CÖ
TRUÙ CUÛA VÔÏ CHOÀNG
TOØA AÙN THUÏ LYÙ GIAÛI QUYEÁT
(04 ÑEÁN 06 THAÙNG)
MÔÛ PHIEÂN TOØA XEÙT XÖÛ
BAÛN SAO COÙ CHÖÙNG THÖÏC
CAÙC GIAÁY TÔØ LIEÂN QUAN
GIAÁY TÔØ
KHAÙC COÙ
LIEÂN QUAN
GIAÁY TÔØ
CHÖÙNG NHAÄN
VEÀ QUYEÀN SÔÛ
HÖÕU TAØI SAÛN
GIAÁY
CHÖÙNG
NHAÄN
ÑAÊNG KYÙ
KEÁT HOÂN
CHÖÙNG
MINH
NHAÂN DAÂN
CUÛA VÔÏ,
CHOÀNG
GIAÁY KHAI
SINH CUÛA
CON
CHUNG
(NEÁU COÙ)
GÖÛI ÑÔN LY HOÂN
VIEÁT ÑÔN LY HOÂN
(VÔÏ, CHOÀNG HOAËC
CAÛ VÔÏ CHOÀNG)
TOØA AÙN THOÂNG BAÙO NOÄP
TIEÀN TAÏM ÖÙNG AÙN PHÍ
Thôøi haïn
xeùt xöû
Thôøi ñieåm
tính
Thôøi haïn Gia haïn
Chuaån bò
xeùt xöû
Keå töø ngaøy
thuï lyù vuï aùn
04 thaùng Khoâng quaù 02
thaùng ñoái vôùi vuï
aùn coù tính chaát
phöùc taïp hoaëc
do trôû ngaïi
khaùch quan
Môû
phieân
toøa
Keå töø ngaøy
coù quyeát
ñònh ñöa vuï
aùn ra xeùt xöû
01 thaùng (hoaëc
02 thaùng ñoái vôùi
tröôøng hôïp coù lyù
do chính ñaùng)

Möùc tieàn ñöôïc mieãn noäp moät phaàn nhieàu
nhaát khoâng vöôït quaù 50% möùc tieàn taïm öùng aùn
phí, aùn phí Toøa aùn maø ngöôøi ñoù phaûi noäp.
Caâu hoûi 38: Ngöôøi coù yeâu caàu ly hoân
nhöng bò Toøa aùn baùc ñôn ly hoân thì phaûi noäp
tieàn aùn phí khoâng?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, ngöôøi coù yeâu
caàu ly hoân ñöôïc goïi laø nguyeân ñôn. Nguyeân ñôn
phaûi chòu aùn phí daân söï sô thaåm trong vuï aùn ly
hoân khoâng phuï thuoäc vaøo vieäc Toaø aùn chaáp
nhaän hay khoâng chaáp nhaän yeâu caàu cuûa nguyeân
ñôn (baùc ñôn).
59
Caâu hoûi 36: Tröôøng hôïp naøo ñöôïc xem xeùt
mieãn noäp toaøn boä tieàn taïm öùng an phí, aùn phí
giaûi quyeát vuï aùn ly hoân vaø gia ñình?
Traû lôøi:
Toaø aùn cho mieãn noäp toaøn boä tieàn taïm öùng
aùn phí ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp sau:
- Ngöôøi yeâu caàu caáp döôõng;
- Ngöôøi yeâu caàu xin xaùc ñònh cha, meï cho
con chöa thaønh nieân hoaëc con ñaõ thaønh nieân
maát naêng löïc haønh vi daân söï;
- Caù nhaân, hoä gia ñình thuoäc dieän ngheøo theo
quy ñònh cuûa Chính phuû.
Caâu hoûi 37: Tröôøng hôïp naøo ngöôøi coù yeâu
caàu ly hoân ñöôïc Toøa aùn xem xeùt mieãn noäp
moät phaàn tieàn taïm öùng an phí, aùn phí giaûi
quyeát vuï aùn ly hoân vaø gia ñình? Möùc mieãn
noäp moät phaàn ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Ngöôøi coù khoù khaên veà kinh teá ñöôïc Uyû ban
nhaân daân xaõ, phöôøng, thò traán nôi ngöôøi ñoù cö
truù hoaëc cô quan, toå chöùc nôi ngöôøi ñoù laøm vieäc
xaùc nhaän, thì ñöôïc Toaø aùn cho mieãn noäp moät
phaàn tieàn taïm öùng aùn phí, aùn phí.
58

PHAÀN THÖÙ HAI
QUYEÀN VEÀ CON VAØ YEÂU CAÀU CAÁP
DÖÔÕNG NUOÂI CON
Caâu hoûi 39: Khi naøo ñöôïc coi laø con chung
cuûa vôï choàng?
Traû lôøi:
Con chung cuûa vôï choàng laø con sinh ra
trong thôøi kyø hoân nhaân hoaëc do ngöôøi vôï coùù
thai trong thôøi kyø hoân nhaân; con sinh ra tröôùc
ngaøy ñaêng kyù keát hoân vaø ñöôïc cha meï thöøa
nhaän laø con chung cuûa vôï choàng; con sinh ra
trong voøng 300 ngaøy keå töø ngaøy ngöôøi choàng
cheát hoaëc keå töø ngaøy baûn aùn, quyeát ñònh cuûa
Toøa aùn xöû cho vôï choàng ly hoân coù hieäu löïc
phaùp luaät; con ñöôïc Toøa aùn xaùc ñònh laø con
chung cuûa vôï choàng.
61

trieån theå chaát, ñaûm baûo vieäc hoïc haønh vaø caùc
ñieàu kieän cho söï phaùt trieån toát veà tinh thaàn cuûa
con, cuï theå xem xeùt ôû caùc vaán ñeà sau:
- Khaû naêng taøi chính cuûa baûn thaân nhö coâng
vieäc, thu nhaäp oån ñònh;
- Coù nôi cö truù roõ raøng, ñaûm baûo caùc ñieàu
kieän sinh hoaït bình thöôøng;
- Caùc ñieàu kieän veà maët tinh thaàn: tình caûm
cuûa ngöôøi con, nhaân thaân, tính caùch cuûa ngöôøi
muoán nhaän nuoâi.
Caâu hoûi 42: Toøa aùn quyeát ñònh giao con
chöa thaønh nieân cho meï nuoâi nhöng choàng
coá tình giaáu con thì phaûi laøm gì ñeå ñöôïc tröïc
tieáp nuoâi con?
Traû lôøi:
- Ngöôøi ñöôïc Toøa aùn quyeát ñònh giao con tröïc
tieáp nuoâi döôõng laøm ñôn göûi cô quan Thi haønh
aùn ñeà nghò Thi haønh aùn giao con;
- Chaáp haønh vieân phoái hôïp vôùi chính quyeàn
ñòa phöông, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi taïi ñòa
phöông thuyeát phuïc ngöôøi coù nghóa vuï töï
nguyeän giao con cho ngöôøi ñöôïc giao tröïc tieáp
nuoâi döôõng con;
63
Caâu hoûi 40: Vieäc troâng nom, chaêm soùc,
giaùo duïc, nuoâi döôõng con khi boá meï ly hoân
Traû lôøi:
Khi ly hoân, vôï, choàng thoaû thuaän veà ngöôøi tröïc
tieáp nuoâi con, quyeàn vaø nghóa vuï cuûa moãi beân sau
khi ly hoân ñoái vôùi con; neáu khoâng thoaû thuaän ñöôïc
thì Toaø aùn quyeát ñònh giao con cho moät beân tröïc
tieáp nuoâi caên cöù vaøo quyeàn lôïi veà moïi maët cuûa
con; con döôùi ba tuoåi ñöôïc giao cho meï tröïc tieáp
nuoâi, neáu caùc beân khoâng coù thoaû thuaän khaùc; con
töø ñuû chín tuoåi trôû leân thì phaûi xem xeùt nguyeän
voïng cuûa con (phaûi hoûi yù kieán cuûa con).
Sau khi ly hoân, vôï, choàng vaãn coù nghóa vuï
troâng nom, chaêm soùc, giaùo duïc, nuoâi döôõng con
döôùi 18 tuoåi (con chöa thaønh nieân) hoaëc con treân
18 tuoåi nhöng bò taøn taät, maát naêng löïc haønh vi
daân söï, khoâng coùù khaû naêng lao ñoäng vaø khoâng
coù taøi saûn ñeå töï nuoâi mình. Ngöôøi khoâng tröïc tieáp
nuoâi con coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con.
Caâu hoûi 41: Khi ly hoân, ngöôøi muoán tröïc tieáp
chaêm soùc, nuoâi döôõng con phaûi coù ñieàu kieän gì?
Traû lôøi:
Ngöôøi coù nguyeän voïng ñöôïc nuoâi con caàn
phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän toát nhaát veà söï phaùt
62

soùc, giaùo duïc, nuoâi döôõng con thì ngöôøi tröïc tieáp
nuoâi con coù quyeàn yeâu caàu Toaø aùn haïn cheá
quyeàn thaêm nom con cuûa ngöôøi ñoù.
tieáp nuoâi con ñöôïc thöïc hieän trong tröôøng
hôïp naøo?
Traû lôøi:
Khi ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con khoâng baûo ñaûm
quyeàn lôïi veà moïi maët cuûa con (khoâng coù vieäc
laøm, thu nhaäp oån ñònh; khoâng coù nôi cö truù roõ
raøng, khoâng ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sinh hoaït
bình thöôøng cuõng nhö caùc ñieàu kieän veà maët tinh
thaàn: tình caûm vôùi con, nhaân thaân, tính caùch cuûa
ngöôøi ñang tröïc tieáp nuoâi döôõng con…), thì ngöôøi
ñang tröïc tieáp nuoâi con (hoaëc ngöôøi khoâng tröïc
tieáp nuoâi con) hoaëc caû hai beân beân ñeàu coù theå
yeâu caàu Toøa aùn quyeát ñònh thay ñoåi ngöôøi tröïc
tieáp nuoâi con; neáu con ñaõ töø ñuû chín tuoåi trôû leân
thì phaûi tính ñeán nguyeän voïng cuûa con.
Caâu hoûi 45: Thuû tuïc thay ñoåi ngöôøi nuoâi
con thöïc hieän nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Vieäc thay ñoåi ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con sau khi
ly hoân maø caùc beân töï thoûa thuaän ñöôïc (khoâng coù
65
- Chaáp haønh vieân cuûa cô quan thi haønh aùn ra
quyeát ñònh buoäc giao con cho ngöôøi ñöôïc giao
nuoâi döôõng theo baûn aùn, quyeát ñònh;
- Neáu ngöôøi coù nghóa vuï giao con khoâng giao
con cho ngöôøi tröïc tieáp nuoâi döôõng thì Chaáp
haønh vieân ra quyeát ñònh xöû phaït tieàn vaø aán ñònh
thôøi haïn 05 ngaøy laøm vieäc keå töø ngaøy ra quyeát
ñònh phaït tieàn ñeå ngöôøi ñoù giao con cho ngöôøi
ñöôïc giao tröïc tieáp nuoâi döôõng;
- Heát thôøi haïn ñaõ aán ñònh maø ngöôøi ñoù khoâng
thöïc hieän thì Chaáp haønh vieân tieán haønh cöôõng
cheá buoäc giao ngöôøi chöa thaønh nieân hoaëc ñeà
nghò cô quan coù thaåm quyeàn truy cöùu traùch
nhieäm hình söï veà toäi khoâng chaáp haønh aùn.
Caâu hoûi 43: Vieäc thaêm nom con cuûa vôï
hoaëc choàng khoâng tröïc tieáp nuoâi con sau khi
ly hoân ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Sau khi ly hoân, ngöôøi khoâng tröïc tieáp nuoâi
con coù quyeàn thaêm nom con; khoâng ai ñöôïc caûn
trôû ngöôøi ñoù thöïc hieän quyeàn naøy.
Trong tröôøng hôïp ngöôøi khoâng tröïc tieáp nuoâi
con laïm duïng vieäc thaêm nom ñeå caûn trôû hoaëc
gaây aûnh höôûng xaáu ñeán vieäc troâng nom, chaêm
64

- Ngöôøi coù yeâu caàu thay ñoåi ngöôøi nuoâi con
noäp ñôn yeâu caàu coâng nhaän söï thoûa thuaän veà
thay ñoåi ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con sau khi ly hoân
cho Toøa aùn caáp tænh nôi mình ñang cö truù;
- Noäp caùc taøi lieäu, chöùng cöù lieân quan: baûn sao
hôïp leä giaáy khai sinh (cuûa con), soå hoä khaåu, giaáy
chöùng minh nhaân daân hoaëc hoä chieáu cuûa ngöôøi
yeâu caàu thay ñoåi, quyeát ñònh hoaëc baûn aùn ly hoân;
- Ngöôøi ñang cö truù ôû nöôùc ngoaøi coù ñôn xin
vaéng maët trong ñoù noùi roõ nguyeän voïng, yeâu caàu
veà ngöôøi nuoâi con, vaán ñeà caáp döôõng nuoâi con
(neáu coù);
- Ñôn naøy phaûi ñöôïc xaùc nhaän chöõ kyù cuûa
ñöông söï cuûa cô quan ñaïi dieän Vieät Nam taïi
nöôùc ngoaøi (ñaïi söù quaùn, laõnh söï quaùn…);
- Toøa aùn quyeát ñònh môû phieân hoïp xeùt ñôn
yeâu caàu coâng nhaän vieäc thay ñoåi ngöôøi nuoâi con
sau khi nhaän ñuû hoà sô hôïp leä.
Caâu hoûi 47: Caáp döôõng laø gì?
Traû lôøi:
Caáp döôõng laø vieäc moät ngöôøi theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät coù nghóa vuï ñoùng goùp tieàn hoaëc taøi saûn
ñeå ñaùp öùng nhu caàu thieát yeáu cuûa ngöôøi khoâng
67
tranh chaáp) laø loaïi vieäc daân söï thuoäc thaåm
quyeàn cuûa Toøa aùn.
Ñeå yeâu caàu coâng nhaän söï thoûa thuaän veà thay
ñoåi ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con sau khi ly hoân, caùc
beân noäp ñôn cho Toøa aùn caáp huyeän/quaän nôi
ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con ñang cö truù.
Giaáy tôø keøm theo goàm:
- Baûn sao hôïp leä giaáy khai sinh (cuûa con);
- Soå hoä khaåu;
- Giaáy chöùng minh nhaân daân hoaëc hoä chieáu
cuûa ngöôøi yeâu caàu thay ñoåi ngöôøi nuoâi con;
- Quyeát ñònh hoaëc baûn aùn ly hoân.
tieáp nuoâi con khi moät beân vôï hoaëc choàng ñang
ôû nöôùc ngoaøi thì giaûi quyeát nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Tröôøng hôïp vôï choàng sau ly hoân coù thoûa
thuaän veà vieäc yeâu caàu Toøa aùn coâng nhaän thay
ñoåi ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con trong ñoù moät beân
ñang cö truù ôû nöôùc ngoaøi thì thaåm quyeàn giaûi
quyeát thuoäc Toøa aùn caáp tænh nôi moät trong caùc
beân cö truù, laøm vieäc.
Thuû tuïc tieán haønh nhö sau:
66

thì vieäc caáp döôõng nuoâi con do caùc beân töï tthoûa
thuaän hoaëc do Toøa aùn quyeát ñònh theo yeâu caàu
cuûa ngöôøi meï hoaëc do Toøa aùn quyeát ñònh theo
ñeà nghò cuûa Vieän Kieåm saùt veà vieäc yeâu caàu Toøa
aùn xaùc ñònh cha cho con chöa thaønh nieân (con
döôùi 18 tuoåi).
Ñeå coù theå yeâu caàu caáp döôõng cho con caàn
coù ñieàu kieän sau:
- Ngöôøi cha töï nguyeän nhaän con hoaëc thöøa
nhaän ñoù laø con chung cuûa hai ngöôøi (laøm thuû tuïc
nhaän con taïi UÛy ban nhaân daân xaõ, phöôøng nôi
ngöôøi cha cö truù: khai teân cha trong Giaáy khai
sinh cuûa con, ñaët teân con theo hoï cuûa cha, ñaêng
kyù hoä tòch cho con…);
- Coù quyeát ñònh hoaëc baûn aùn xeùt xöû coâng
nhaän cha cho con cuûa Toøa aùn nhaân daân (meï yeâu
caàu Toøa aùn hoaëc ñeà nghò Vieän Kieåm saùt yeâu caàu
Toøa aùn xaùc ñònh cha cho con chöa thaønh nieân
(con döôùi 18 tuoåi)).
Neáu hai beân vaãn khoâng thoûa thuaän ñöôïc vieäc
caáp döôõng cho con, ngöôøi meï coù theå khôûi kieän
ra Toøa aùn ñeå ñöôïc xem xeùt, giaûi quyeát.
69
soáng chung vôùi mình vaø coù quan heä hoân nhaân,
huyeát thoáng hoaëc nuoâi döôõng trong tröôøng hôïp
ngöôøi ñoù laø ngöôøi chöa thaønh nieân (döôùi 18 tuoåi)
hoaëc laø ngöôøi ñaõ thaønh nieân (ñuû 18 tuoåi) maø khoâng
coù khaû naêng lao ñoäng vaø khoâng coù taøi saûn ñeå töï
nuoâi mình, laø ngöôøi gaëp khoù khaên, tuùng thieáu.
Caâu hoûi 48: Nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con
khi cha meï ly hoân ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Khi ly hoân, cha hoaëc meï neáu laø ngöôøi khoâng
tröïc tieáp nuoâi con thì coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi
con neáu con döôùi 18 tuoåi hoaëc con ñaõ treân 18
tuoåi nhöng bò taøn taät, maát naêng löïc haønh vi daân
söï, khoâng coù khaû naêng lao ñoäng vaø khoâng coù taøi
saûn ñeå töï nuoâi mình.
Ñaây laø nghóa vuï cuûa cha, meï ñoái vôùi con caùi.
Do ñoùù, khoâng phaân bieät ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con
coùù khaû naêng kinh teá hay khoâng, ngöôøi khoâng
tröïc tieáp nuoâi con vaãn phaûi coù nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con.
Caâu hoûi 49: Cha meï khoâng ñaêng kyù keát hoân
coù ñöôïc yeâu caàu caáp döôõng cho con khoâng?
Traû lôøi:
Tröôøng hôïp cha meï khoâng ñaêng kyù keát hoân
68

cuûa con; nhu caàu thieát yeáu cuûa ngöôøi ñöôïc caáp
döôõng ñöôïc xaùc ñònh caên cöù vaøo möùc sinh hoaït
trung bình taïi ñòa phöông nôi ngöôøi ñöôïc caáp
döôõng cö truù.
Vieäc xaùc ñònh möùc caáp döôõng laø do ngöôøi coù
nghóa vuï caáp döôõng vaø ngöôøi ñöôïc caáp döôõng
hoaëc ngöôøi giaùm hoä cuûa ngöôøi ñoù thoûa thuaän
caên cöù vaøo thu nhaäp, khaû naêng thöïc teá cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng vaø nhu caàu thieát
yeáu cuûa ngöôøi ñöôïc caáp döôõng. Neáu khoâng thoûa
thuaän ñöôïc thì yeâu caàu Toøa aùn giaûi quyeát.
Khi coù lyù do chính ñaùng, möùc caáp döôõng coù
theå thay ñoåi. Vieäc thay ñoåi möùc caáp döôõng do
caùc beân thoûa thuaän; neáu khoâng thoaû thuaän ñöôïc
thì yeâu caàu Toaø aùn giaûi quyeát.
Caâu hoûi 52: Caáp döôõng nuoâi con ñöôïc
thöïc hieän nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Vieäc caáp döôõng coù theå ñöôïc thöïc hieän ñònh
kyø haøng thaùng, haøng quyù, nöûa naêm, haøng naêm
hoaëc moät laàn. Trong tröôøng hôïp caùc beân khoâng
thoaû thuaän ñöôïc thì Toaø aùn quyeát ñònh phöông
thöùc caáp döôõng ñònh kyø haøng thaùng.
71
Caâu hoûi 50: Vieäc thoaû thuaän caáp döôõng
nuoâi con ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Thoûa thuaän vieäc caáp döôõng coù theå thöïc hieän
baèng mieäng hoaëc laäp thaønh vaên baûn trong ñoù
theå hieän caùc noäi dung sau:
- Thôøi ñieåm (ngaøy, thaùng...) ngöôøi coù nghóa
vuï caáp döôõng baét ñaàu thöïc hieän caáp döôõng;
- Möùc caáp döôõng, phöông thöùc thöïc hieän caáp
döôõng;
- Caùc thoûa thuaän khaùc veà thay ñoåi möùc caáp
döôõng, phöông thöùc caáp döôõng…
Neáu thoûa thuaän ñöôïc laäp thaønh vaên baûn thì
phaûi ghi roõ ngaøy, thaùng laäp vaên baûn, chöõ kyù cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng vaø ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng.
Caâu hoûi 51: Tieàn caáp döôõng nuoâi con goàm
nhöõng khoaûn naøo? Caùc khoaûn naøy coù theå
thay ñoåi ñöôïc khoâng?
Traû lôøi:
Tieàn caáp döôõng nuoâi con bao goàøm nhöõng chi
phí toái thieåu cho vieäc nuoâi döôõng vaø hoïc haønh
70

caáp döôõng maø hieän coù taøi saûn ñeå thöïc hieän
nghóa vuï caáp döôõng moät laàn;
- Theo yeâu caàu cuûa ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con
khi vôï choàng ly hoân maø coù theå trích töø phaàn taøi
saûn ñöôïc chia cuûa beân coù nghóa vuï caáp döôõng
cho con.
Caâu hoûi 54: Tröôøng hôïp naøo thì ngöôøi
ñöôïc caáp döôõng hoaëc ngöôøi giaùm hoä cuûa
ngöôøi ñöôïc caáp döôõng coù theå yeâu caàu ngöôøi
coù nghóa vuï caáp döôõng thöïc hieän caáp döôõng
boå sung?
Traû lôøi:
Tröôøng hôïp ngöôøi ñöôïc caáp döôõng moät laàn laâm
vaøo tình traïng khoù khaên traàm troïng do bò tai naïn
hoaëc maéc beänh hieåm ngheøo maø ngöôøi ñaõ thöïc
hieän nghóa vuï caáp döôõng coù khaû naêng thöïc teá ñeå
caáp döôõng ôû möùc cao hôn thì phaûi caáp döôõng boå
sung theo yeâu caàu cuûa ngöôøi ñöôïc caáp döôõng.
Caâu hoûi 55: Thôøi ñieåm thöïc hieän nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Thôøi ñieåm thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng laø
do ngöôøi ñöôïc caáp döôõng hoaëc giaùm hoä cuûa
73
Ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng vaø ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng thoûa thuaän veà vieäc thöïc hieän caáp
döôõng baèng tieàn hoaëc taøi saûn.
Caùc beân coù theå thoaû thuaän thay ñoåi phöông
thöùc caáp döôõng, taïm ngöøng caáp döôõng trong
tröôøng hôïp ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng laâm vaøo
tình traïng khoù khaên veà kinh teá maø khoâng coù khaû
naêng thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng; neáu khoâng
thoaû thuaän ñöôïc thì yeâu caàu Toaø aùn giaûi quyeát.
Caâu hoûi 53: Caáp döôõng nuoâi con moät laàn
ñöôïc thöïc hieän trong tröôøng hôïp naøo?
Traû lôøi:
Caáp döôõng nuoâi con moät laàn ñöôïc thöïc hieän
trong caùc tröôøng hôïp sau:
- Do ngöôøi ñöôïc caáp döôõng hoaëc ngöôøi giaùm
hoä cuûa ngöôøi ñöôïc caáp döôõng thoûa thuaän vôùi
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng;
- Theo yeâu caàu cuûa ngöôøi coù nghóa vuï caáp
döôõng vaø ñöôïc Toøa aùn chaáp nhaän;
- Theo yeâu caàu vaø ñöôïc Toøa aùn chaáp nhaän
trong tröôøng hôïp ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng
thöôøng xuyeân coù caùc haønh vi phaù taùn taøi saûn
hoaëc coá tình troán traùnh vieäc thöïc hieän nghóa vuï
72

nguyeän thi haønh aùn.
Trong tröôøng hôïp ngöôøi coù nghóa vuï thi haønh
aùn caáp döôõng coù ñuû ñieàu kieän thi haønh aùn (coù
vieäc laøm, thu nhaäp oån ñònh...) maø vaãn khoâng töï
nguyeän thi haønh thì cô quan thi haønh aùn seõ
cöôõng cheá thi haønh baèng bieän phaùp theo quy
ñònh nhö khaáu tröø tieàn trong taøi khoaûn, tieàn
löông, tröø thu nhaäp, keâ bieân taøi saûn cuûa ngöôøi
phaûi thi haønh aùn.
- Ñoái vôùi ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi
con laø caùn boä, coâng chöùc, boä ñoäi, coâng an… coù
thu nhaäp töø löông thì theo quyeát ñònh cuûa Toaø
aùn, cô quan, toå chöùc traû tieàn löông, tieàn coâng lao
ñoäng, caùc thu nhaäp thöôøng xuyeân khaùc cho
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng coù traùch nhieäm
thöïc hieän vieäc khaáu tröø khoaûn caáp döôõng ñeå
chuyeån traû cho ngöôøi ñöôïc caáp döôõng hoaëc
ngöôøi giaùm hoä cuûa ngöôøi ñoù theo ñuùng möùc vaø
phöông thöùc caáp döôõng do ngöôøi ñöôïc caáp
döôõng hoaëc ngöôøi giaùm hoä cuûa ngöôøi ñoù vaø
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng thoaû thuaän hoaëc
theo möùc vaø phöông thöùc caáp döôõng do Toaø aùn
quyeát ñònh.
Ngöôøi yeâu caàu thi haønh aùn veà tieàn caáp döôõng
khoâng phaûi noäp phí thi haønh aùn.
75
ngöôøi ñöôïc caáp döôõng thoûa thuaän vôùi ngöôøi coù
nghóa vuï thöïc ngöôøi hieän caáp döôõng; neáu khoâng
thoûa thuaän ñöôïc veà thôøi ñieåm thöïc hieän caáp
döôõng thì thôøi ñieåm thöïc hieän ñöôïc tính töø ngaøy
ghi trong baûn aùn, quyeát ñònh coù hieäu löïc phaùp
luaät cuûa Toøa aùn.
Caâu hoûi 56: Khi ly hoân, Toøa aùn quyeát ñònh
vôï nuoâi con vaø choàng coù nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con, nhöng choàng khoâng thöïc hieän thì
phaûi laøm theá naøo?
Traû lôøi:
Neáu ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con
(choàng cuõ) khoâng töï nguyeän thöïc hieän caáp döôõng
nuoâi con theo quyeát ñònh cuûa Toøa aùn, ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng (con) hoaëc ngöôøi giaùm hoä, ngöôøi ñaïi
dieän hôïp phaùp cuûa con (meï) coù theå laøm ñôn, göûi
tôùi cô quan thi haønh aùn daân söï coù thaåm quyeàn
(nôi Toøa aùn ñaõ xeùt xöû) keøm theo baûn sao quyeát
ñònh ly hoân ñeå yeâu caàu thi haønh aùn caáp döôõng.
Caên cöù vaøo ñôn yeâu caàu, cô quan thi haønh
aùn seõ coù quyeát ñònh thi haønh aùn göûi ñeán ngöôøi
coù nghóa vuï thi haønh aùn caáp döôõng (choàng cuõ)
vaø aán ñònh moät thôøi haïn khoâng quaù 15 ngaøy keå
töø ngaøy nhaän ñöôïc quyeát ñònh thi haønh aùn ñeå töï
74

Caâu hoûi 58: Caùch thöùc tröø thu nhaäp cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con?
Traû lôøi:
- Chaáp haønh vieân cuûa cô quan thi haønh aùn ra
quyeát ñònh tröø vaøo thu nhaäp cuûa ngöôøi phaûi thi
haønh aùn caáp döôõng nuoâi con;
- Möùc tröø thu nhaäp tính nhö sau:
+ Ñoái vôi thu nhaäp laø tieàn löông, tieàn coâng,
tieàn löông höu, tieàn trôï caáp maát söùc lao ñoäng: tröø
30% toång soá tieàn ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con nhaän ñöôïc haøng thaùng (tröø tröôøng hôïp
giöõa ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con vaø ngöôøi coù nghóa
vuï caáp döôõng nuoâi con coù thoûa thuaän khaùc);
+ Ñoái vôùi thu nhaäp khaùc: möùc tröø caên cöù vaøo
thu nhaäp thöïc teá cuûa ngöôøi phaûi thi haønh aùn caáp
döôõng nuoâi con nhöng phaûi ñaûm baûo ñieàu kieän
sinh hoaït toái thieåu cuûa ngöôøi coù nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con vaø ngöôøi ñöôïc caáp döôõng;
- Traùch nhieäm thöïc hieän tröø thu nhaäp cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con: cô quan,
toå chöùc, ngöôøi söû duïng lao ñoäng, baûo hieåm xaõ
hoäi nôi chi traû tieàn löông, tieàn coâng, tieàn löông
höu, tieàn trôï caáp vaø caùc thu nhaäp hôïp phaùp
khaùc cho ngöôøi phaûi thi haønh aùn caáp döôõng
77
Caâu hoûi 57: Thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa
vuï caáp döôõng nuoâi con goàm nhöõng khoaûn
naøo? Vieäc tröø thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa
vuï caáp döôõng nuoâi con ñöôïc thöïc hieän nhö
theá naøo?
Traû lôøi:
Thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con goàm tieàn löông, tieàn coâng, tieàn löông
höu, tieàn trôï caáp maát söùc lao ñoäng vaø thu nhaäp
hôïp phaùp khaùc.
Vieäc tröø thu nhaäp cuûa ngöôøi coù nghóa vuï caáp
döôõng nuoâi con ñöôïc thöïc hieän trong caùc tröôøng
hôïp sau:
- Theo thoûa thuaän giöõa ngöôøi tröïc tieáp nuoâi
con vaø ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con;
- Theo baûn aùn, quyeát ñònh aán ñònh tröø vaøo thu
nhaäp cuûa ngöôøi phaûi thi haønh aùn thöïc hieän caáp
döôõng nuoâi con;
- Thi haønh aùn caáp döôõng theo ñònh kyø, khoaûn
tieàn phaûi thi haønh aùn khoâng lôùn hoaëc taøi saûn
khaùc cuûa ngöôøi thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con khoâng ñuû ñeå thi haønh aùn.
76

(hoaëc ngöôøi ñöôïc caáp döôõng);
- Chaáp haønh vieân laäp bieân baûn thu tieàn, caáp
bieân lai cho ngöôøi thöù ba (meï ñeû cuûa choàng, vôï
sau cuûa choàng…) ñang giöõ tieàn (neáu ngöôøi thöù ba
ñang giöõ tieàn khoâng kyù vaøo bieân baûn thì phaûi coù
chöõ kyù cuûa ngöôøi laøm chöùng veà vieäc thu khoaûn
tieàn caáp döôõng nuoâi con);
- Chaáp haønh vieân thoâng baùo cho ngöôøi coù
nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con bieát veà soá tieàn ñaõ
tröø thu nhaäp töø ngöôøi thöù ba ñang giöõ tieàn cuûa
ngöôøi coù nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con (meï ñeû,
vôï sau...);
- Chaáp haønh vieân chuyeån soá tieàn caáp döôõng
nuoâi con ñaõ thu ñöôïc cho ngöôøi tröïc tieáp nuoâi
con (hoaëc ngöôøi ñöôïc caáp döôõng).
Caâu hoûi 60: Choàng qua ñôøi (cheát), vôï keá coù
nghóa vuï caáp döôõng ñoái vôùi con rieâng cuûa
choàng khoâng?
Traû lôøi:
Caáp döôõng laø nghóa vuï khoâng theå thay theá
baèng nghóa vuï khaùc vaø khoâng theå chuyeån giao
cho ngöôøi khaùc. Nghóa vuï caáp döôõng ñöôïc thöïc
hieän giöõa cha, meï vaø con, giöõa anh chò em vôùi
79
nuoâi con coù traùch nhieäm tröø thu nhaäp theo quyeát
ñònh, baûn aùn vaø chuyeån traû cho ngöôøi tröïc tieáp
nuoâi con (ngöôøi ñöôïc nuoâi döôõng) theo quy ñònh
phaùp luaät.
Caâu hoûi 59: Laøm theá naøo ñeå yeâu caàu thöïc
hieän caáp döôõng nuoâi con neáu thu nhaäp cuûa
choàng hoaëc vôï (laø ngöôøi coù nghóa vuï caáp
döôõng) laïi ñang do ngöôøi khaùc quaûn lyù, söû
duïng (meï ñeû, vôï hoaëc choàng sau...)?
Traû lôøi:
Trong tröôøng hôïp thu nhaäp cuûa ngöôøi coù
nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con ñang do ngöôøi
khaùc quaûn lyù thì vieäc yeâu caàu caáp döôõng nuoâi
con ñöôïc thöïc hieän nhö sau:
- Ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con laøm ñôn göûi cô
quan Thi haønh aùn ñeà nghò thi haønh aùn caáp döôõng
nuoâi con;
- Chaáp haønh vieân ra quyeát ñònh thu khoaûn
tieàn töông öùng vôùi quyeát ñònh, baûn aùn cuûa Toøa
aùn veà caáp döôõng nuoâi con ñeå thi haønh aùn;
- Ngöôøi thöù ba (meï ñeû cuûa choàng, vôï sau cuûa
choàng…) ñang giöõ tieàn cuûa ngöôøi coù nghóa vuï
caáp döôõng nuoâi con phaûi giao noäïp tieàn cho Chaáp
haønh vieân ñeå traû cho ngöôøi tröïc tieáp nuoâi con
78

Caâu hoûi 61: Ai laø ngöôøi coù quyeàn yeâu caàu
thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng vaø caùnh thöùc
yeâu caàu nhö theá naøo?
Traû lôøi:
81
Ngöôøi coù quyeàn
yeâu caàu caáp döôõng
Caùch thöùc yeâu caàu
Yeâu caàu Toøa
aùn buoäc
ngöôøi coù
nghóa vuï caáp
döôõng phaûi
thöïc hieän
caáp döôõng
Ñeà nghò Vieän
kieåm saùt xem
xeùt, yeâu caàu Toøa
aùn buoäc ngöôøi
coù nghóa vuï caáp
döôõng phaûi thöïc
hieän caáp döôõng
1. Ngöôøi caáp döôõng
Con döôùi 18 tuoåi x x
Con treân 18 tuoåi bò taøn taät x x
Con treân 18 tuoåi bò maéc beänh
taâm thaàn
x x
Con treân 18 tuoåi khoâng coù khaû
naêng lao ñoäng vaø khoâng coù taøi
saûn ñeå töï nuoâi mình
x x
2. Ngöôøi giaùm hoä (meï) cuûa ngöôøi ñöôïc
caáp döôõng (con)
x x
3. Vieän Kieåm saùt nhaân daân x x
4. Cô quan baûo veä, chaêm soùc treû em x x
5. Hoäi Lieân hieäp phuï nöõ Vieät Nam x x
6. Caù nhaân, cô quan toå chöùc khaùc x
nhau, giöõa oâng baø noäi, oâng baø ngoaïi vôùi chaùu,
giöõa vôï vaø choàng.
Do ñoù, vôï keá khoâng coù nghóa vuï caáp döôõng
ñoái vôùi con rieâng cuûa choàng. Neáu choàng cheát thì
nghóa vuï caáp döôõng chaám döùt.
80

yeâu caàu cô quan thi haønh aùn daân söï coùù thaåm quyeàn
ra quyeát ñònh thi haønh aùn caáp döôõng nuoâi con.
Tröôøng hôïp thôøi haïn thöïc hieän nghóa vuï caáp
döôõng ñöôïc quy ñònh cuï theå trong baûn aùn, quyeát
ñònh thì thôøi haïn 05 naêm ñöôïc tính töø ngaøy nghóa
vuï caáp döôõng ñoù ñeán haïn thöïc hieän.
Ñoái vôùi baûn aùn, quyeát ñònh caáp döôõng thi
haønh theo ñònh kyø thì thôøi haïn 05 naêm ñöôïc aùp
duïng cho töøng ñònh kyø, keå töø ngaøy nghóa vuï caáp
döôõng ñeán haïn thöïc hieän.
Caâu hoûi 64: Thuû tuïc xaùc minh ñieàu kieän thi
haønh aùn caáp döôõng nuoâi con ñöôïc quy ñònh
nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Vieäc xaùc minh ñieàu kieän thi haønh aùn caáp döôõng
nuoâi con ñöôïc thöïc hieän theo caùc böôùc nhö sau:
- Ra quyeát ñònh thi haønh aùn:
+ Tröôøng hôïp cô quan thi haønh aùn chuû ñoäng ra
quyeát ñònh thì Chaáp haønh vieân tieán haønh xaùc minh
ñieàu kieän thi haønh aùn cuûa ngöôøi phaûi thi haønh aùn;
+ Ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn yeâu caàu Chaáp
haønh vieân tieán haønh xaùc minh: laäp bieân baûn veà
vieäc yeâu caàu Chaáp haønh vieân xaùc minh vaø caùc
83
Caâu hoûi 62: Khi naøo thì nghóa vuï caáp döôõng
nuoâi con chaám döùt?
Traû lôøi:
Nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con chaám döùt neáu
thuoäc moät trong nhöõng tröôøng hôïp sau:
- Ngöôøi ñöôïc caáp döôõng ñaõ thaønh nieân vaø coù
khaû naêng lao ñoäng;
- Ngöôøi ñöôïc caáp döôõng coù thu nhaäp hoaëc taøi
saûn ñeå töï nuoâi mình;
- Ngöôøi ñöôïc caáp döôõng ñöôïc nhaän laøm con nuoâi;
- Ngöôøi caáp döôõng ñaõ tröïc tieáp nuoâi döôõng
ngöôøi ñöôïc caáp döôõng;
- Ngöôøi caáp döôõng hoaëc ngöôøi ñöôïc caáp
döôõng cheát;
- Caùc tröôøng hôïp khaùc theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät.
Caâu hoûi 63: Thôøi haïn yeâu caàu thi haønh
quyeát ñònh, baûn aùn caáp döôõng nuoâi con ñöôïc
Traû lôøi:
Trong thôøi haïn 05 naêm, keå töø ngaøy baûn aùn,
quyeát ñònh coù hieäu löïc phaùp luaät, ngöôøi tröïc tieáp
nuoâi con (hoaëc ngöôøi ñöôïc caáp döôõng) coù quyeàn
82

Caâu hoûi 66: Haønh vi thöôøng xuyeân caûn trôû
vôï hoaëc choàng thaêm nuoâi con khi ly hoân bò xöû
lyù nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Theo quy ñònh xöû lyù haønh vi vi phaïm phaùp luaät
veà hoân nhaân vaø gia ñình, haønh vi thöôøng xuyeân
caûn trôû ngöôøi khoâng tröïc tieáp nuoâi con thaêm nom
con sau ly hoân bò xöû phaït caûnh caùo hoaëc phaït
tieàn töø 20.000 ñoàng ñeán 100.000 ñoàng. Theo quy
ñònh xöû phaït vi phaïm haønh chính trong lónh vöïc
phoøng choáng baïo löïc gia ñình, haønh vi ngaên caûn
quyeàn thaêm nom, chaêm soùc giöõa cha, meï vaø con
bò xöû phaït caûnh caùo hoaëc phaït tieàn töø 100.000
ñoàng ñeán 300.000 ñoàng.
85
bieän phaùp ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn töï xaùc minh
nhöng khoâng coù keát quaû;
- Ra quyeát ñònh aùp duïng bieän phaùp khaån caáp
taïm thôøi.
- Tieán haønh xaùc minh ñieàu kieän thi haønh aùn:
+ Thôøi haïn: 10 ngaøy keå töø ngaøy ra quyeát ñònh
thi haønh aùn hoaëc ngaøy nhaän ñôn yeâu caàu xaùc
minh cuûa ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn; (tröôøng hôïp
aùp duïng bieän phaùp khaån caáp taïm thôøi thì tieán
haønh xaùc minh ngay);
+ Chaáp haønh vieân xaùc minh ñieàu kieän thi
haønh aùn;
+ Laäp bieân baûn keát quaû xaùc minh ñieàu kieän
thi haønh aùn coù xaùc nhaän cuûa toå tröôûng toåø daân
phoá, UÛy ban nhaân daân, coâng an caáp xaõ hoaëc cô
quan, toå chöùc nôi tieán haønh xaùc minh.
Caâu hoûi 65: Haønh vi töø choái hoaëc troán
traùnh thöïc hieän nghóa vuï caáp döôõng nuoâi con
xöû lyù nhö theá naøo?
Traû lôøi:
Ngöôøi coù haønh vi töø choái hoaëc troán traùnh
nghóa vuï caáp döôõng, chaêm soùc con sau khi ly hoân
bò phaït caûnh caùo hoaëc phaït tieàn töø 100.000 ñoàng
ñeán 300.000 ñoàng.
84

Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon

Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (16)

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

Similar to Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon

Similar to Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon (20)

Thong tin phap luat phap luat ve ly hon - quyen cua phu nu khi ly hon