Σχόλιο ΠΑΖΛ : Η παρούσα ανάρτηση αναφέρεται στην ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου του Θεού, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Μέσα από τις ενότητες που περιλαμβάνει θα προσπαθήσω να δώσω μία όσο το δυνατόν, πλήρη εικόνα αυτής της μεγάλης εορτής της Ορθοδοξίας μας. Παλαιά και Καινή Διαθήκη, ύμνοι και κάλαντα, εικόνες και ερμηνεία αυτών, θεολογικά κείμενα και έθιμα του λαού, ερμηνεία του άστρου της Βηθλεέμ και κινούμενα σχέδια για παιδιά συνθέτουν το ΠΑΖΛ των Χριστουγέννων. Θα περιδιαβούμε αυτούς τους χώρους για να σχηματίσουμε μια σφαιρική εικόνα αυτής της μεγάλης εορτής της Ορθοδοξίας. Έχουμε, λοιπόν, τις παρακάτω ενότητες: 1. ... γεννήθηκε η ευσπλαχνία (Τάσος Λειβαδίτης -Γιάννης Τσαρούχης). 2. Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Γεννήσεως. 3. Ύμνοι και Κάλαντα (βίντεο). 4. Η Γέννηση του Χριστού. Θεοφάνους του Κρητός, 1546. Ι.Μ.Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος. Ανάλυση εικόνας ( Παύλος Ευδοκίμωφ). 5. Εικόνες της Γέννησης. 6. Η Γέννηση του Χριστού και οι προφητείες της Π.Δ. (Νίκος Παύλου). 7. Η Γέννηση του Χριστού - Ιστορικά και θεολογικά στοιχεία και κατά καιρούς διαστρεβλώσεις τους (Ιερεύς Σωτήριος Ο. Αθανασούλιας). 8. Σάρκωση και Ενανθρώπιση του Κυρίου (Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων). 9. Το άστρον της Βηθλεέμ ( Δημήτριος Κωστάκης). 10. Αφιέρωμα: Το Άγιο Σπήλαιο Της Βηθλεέμ. 11. Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ' όλη την Ελλάδα. 12. Η Γέννηση του Χριστού σε κινούμενα σχέδια

1. -1-
ΧΧΧπππιιιζζζηηηόόόρρρ γγγεεεννννννάάάηηηαααιιι δδδοοοξξξάάάζζζαααηηηεεε .........
ΥΡΕ΢ΣΟ΢ ΓΒΝΝΏΣΏΕ - CHRIST IS BORN
http://youtu.be/7q5ip1qZxm0
ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΔΝΖΜΔΡΩ΢Ζ : 11/12/2014
ΠΡΩΣΖ ΑΝΑΡΣΖ΢Ζ: 18/12/2011
1ε Έθδνζε ΢εηξά αλαξηήζεσλ: Οξζνδνμία
Γξάθεη Δὐάγγεινο ὁ ΢άκηνο
΢ρόιην ΠΑΕΛ : Ζ παξνύζα αλάξηεζε αλαθέξεηαη ζηελ ελαλζξώπηζε ηνπ Τηνύ θαη Λόγνπ ηνπ Θενύ, ηνπ Κπξίνπ εκώλ Ηεζνύ Υξηζηνύ. Μέζα από ηηο ελόηεηεο πνπ πεξηιακβάλεη ζα πξνζπαζήζσ λα δώζσ κία όζν ην δπλαηόλ, πιήξε εηθόλα απηήο ηεο κεγάιεο ενξηήο ηεο Οξζνδνμίαο καο. Παιαηά θαη Καηλή Γηαζήθε, ύκλνη θαη θάιαληα, εηθόλεο θαη εξκελεία απηώλ, ζενινγηθά θείκελα θαη έζηκα ηνπ ιανύ, εξκελεία ηνπ άζηξνπ ηεο Βεζιεέκ θαη θηλνύκελα ζρέδηα γηα παηδηά ζπλζέηνπλ ην ΠΑΕΛ ησλ Υξηζηνπγέλλσλ. Θα πεξηδηαβνύκε απηνύο ηνπο ρώξνπο γηα λα ζρεκαηίζνπκε κηα ζθαηξηθή εηθόλα απηήο ηεο κεγάιεο ενξηήο ηεο Οξζνδνμίαο. Έρνπκε, ινηπόλ, ηηο παξαθάησ ελόηεηεο: 1. ... γελλήζεθε ε επζπιαρλία (Σάζνο Λεηβαδίηεο -Γηάλλεο Σζαξνύρεο). 2. Σν Δπαγγέιην θαη ν Απόζηνινο ηεο Γελλήζεσο. 3. Ύκλνη θαη Κάιαληα (βίληεν). 4. Ζ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ. Θενθάλνπο ηνπ Κξεηόο, 1546. Η.Μ.΢ηαπξνληθήηα, Άγηνλ Όξνο. Αλάιπζε εηθόλαο ( Παύινο Δπδνθίκσθ). 5. Δηθόλεο ηεο Γέλλεζεο. 6. Ζ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ θαη νη πξνθεηείεο ηεο Π.Γ. (Νίθνο Παύινπ). 7. Ζ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ - Ηζηνξηθά θαη ζενινγηθά ζηνηρεία θαη θαηά θαηξνύο δηαζηξεβιώζεηο ηνπο (Ηεξεύο ΢σηήξηνο Ο. Αζαλαζνύιηαο). 8. ΢άξθσζε θαη Δλαλζξώπηζε ηνπ Κπξίνπ (Αγίνπ Κπξίιινπ Ηεξνζνιύκσλ).
9. Σν άζηξνλ ηεο Βεζιεέκ ( Γεκήηξηνο Κσζηάθεο).
10. Αθηέξσκα: Σν Άγην ΢πήιαην Σεο Βεζιεέκ.
11. Υξηζηνπγελληάηηθα έζηκα απ' όιε ηελ Διιάδα.
12. Ζ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ ζε θηλνύκελα ζρέδηα
Η Παρθένος σήμερον - The Virgin today
http://youtu.be/Inor8a9btFA

2. -2-
1. ... γελλήζεθε ε επζπιαρλία
H Γέλλεζε
Έλα άιιν βξάδπ ηνλ άθνπζα λα θιαίεη δίπια. Υηύπεζα ηελ πόξηα θαη κπήθα. Μνπ 'δεημε πάλσ ζην θνκνδίλν έλα κηθξό μύιηλν ζηαπξό. «Δίδεο - κνπ ιέεη - γελλήζεθε ε επζπιαρλία». Έζθπςα ηόηε ην θεθάιη θη έθιαςα θη εγώ.
Γηαηί ζα πεξλνύζαλ αηώλεο θαη αηώλεο θαη δε ζα 'ρακε λα πνύκε ηίπνηα σξαηόηεξν απ' απηό.
Τάζος Λειβαδίηης
Ζ γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ Γηάλλεο Σζαξνχρεο
http://viva.pblogs.gr/2008/11/gennhthhke-h-efsplahnia.html
2. Σν Δπαγγέιην θαη ν Απόζηνινο ηεο Γελλήζεσο. θαη ε απφδνζή ηνπο ζηελ λενειιεληθή. Καηά Μαηζαίνλ Δπαγγέιην Κεθ. 2, ρσξία 1 έσο 12 Ζ ἐπίζθεςηο ηῶλ κάγσλ ΐ´ 1 ΣΟΤ δὲ ᾿Εεζνῦ γελλεζέληνο ἐλ ΐεζιεὲκ ηῆο ᾿Ενπδαίαο ἐλ ἡκέξαηο ῾Δξῴδνπ ηνῦ βαζηιέσο, ἰδνὺ κάγνη ἀπὸ ἀλαηνιῶλ παξεγέλνλην εἰο ῾Εεξνζόιπκα 2 ιέγνληεο· πνῦ ἐζηηλ ὁ ηερζεὶο βαζηιεὺο ηῶλ ᾿Ενπδαίσλ; εἴδνκελ γὰξ αὐηνῦ ηὸλ ἀζηέξα ἐλ ηῇ ἀλαηνιῇ θαὶ ἤιζνκελ πξνζθπλῆζαη αὐηῷ.3 ᾿Ώθνύζαο δὲ ῾Δξῴδεο ὁ βαζηιεὺο ἐηαξάρζε θαὶ πᾶζα ῾Εεξνζόιπκα κεη᾿ αὐηνῦ, 4 θαὶ ζπλαγαγὼλ πάληαο ηνὺο ἀξρηεξεῖο θαὶ γξακκαηεῖο ηνῦ ιανῦ ἐππλζάλεην παξ᾿ αὐηῶλ πνῦ ὁ Υξηζηὸο γελλᾶηαη. 5 νἱ δὲ εἶπνλ αὐηῷ· ἐλ ΐεζιεὲκ ηῆο ᾿Ενπδαίαο· νὕησ γὰξ γέγξαπηαη δηὰ ηνῦ πξνθήηνπ· 6 θαὶ ζὺ ΐεζιεέκ, γῆ ᾿Ενύδα, νὐδακῶο ἐιαρίζηε εἶ ἐλ ηνῖο ἡγεκόζηλ ᾿Ενύδα· ἐθ ζνῦ γὰξ ἐμειεύζεηαη ἡγνύκελνο, ὅζηηο πνηκαλεῖ ηὸλ ιαόλ κνπ ηὸλ ᾿Εζξαήι.

3. -3-
7 Σόηε ῾Δξῴδεο ιάζξα θαιέζαο ηνὺο κάγνπο ἠθξίβσζε παξ᾿ αὐηῶλ ηὸλ ρξόλνλ ηνῦ θαηλνκέλνπ ἀζηέξνο, 8 θαὶ πέκςαο αὐηνὺο εἰο ΐεζιεὲκ εἶπε· πνξεπζέληεο ἀθξηβῶο ἐμεηάζαηε πεξὶ ηνῦ παηδίνπ, ἐπὰλ δὲ εὕξεηε, ἀπαγγείιαηέ κνη, ὅπσο θἀγὼ ἐιζὼλ πξνζθπλήζσ αὐηῷ. 9 νἱ δὲ ἀθνύζαληεο ηνῦ βαζηιέσο ἐπνξεύζεζαλ· θαὶ ἰδνὺ ὁ ἀζηὴξ ὃλ εἶδνλ ἐλ ηῇ ἀλαηνιῇ πξνῆγελ αὐηνύο, ἕσο ἐιζὼλ ἔζηε ἐπάλσ νὗ ἦλ ηὸ παηδίνλ· 10 ἰδόληεο δὲ ηὸλ ἀζηέξα ἐράξεζαλ ραξὰλ κεγάιελ ζθόδξα, 11 θαὶ ἐιζόληεο εἰο ηὴλ νἰθίαλ εἶδνλ ηὸ παηδίνλ κεηὰ Μαξίαο ηῆο κεηξὸο αὐηνῦ, θαὶ πεζόληεο πξνζεθύλεζαλ αὐηῷ, θαὶ ἀλνίμαληεο ηνὺο ζεζαπξνὺο αὐηῶλ πξνζήλεγθαλ αὐηῷ δῶξα, ρξπζὸλ θαὶ ιίβαλνλ θαὶ ζκύξλαλ· 12 θαὶ ρξεκαηηζζέληεο θαη᾿ ὄλαξ κὴ ἀλαθάκςαη πξὸο ῾Δξῴδελ, δη᾿ ἄιιεο ὁδνῦ ἀλερώξεζαλ εἰο ηὴλ ρώξαλ αὐηῶλ. ΑΠΟΓΟ΢Ζ ΋ηαλ o Εεζνχο γελλήζεθε ζηε ΐεζιεέκ ηεο Ενπδαίαο ζηηο ήκεξεο, πνχ βαζίιεπε o Δξψδεο, έθζαζαλ κάγνη απφ ηελ Ώλαηνιή ζηα Εεξνζφιπκα θαη ξσηνχζαλ: «πνχ είλαη εθείλνο πνχ γελλήζεθε, o βαζηιεχο ησλ Ενπδαίσλ; Γηαηί είδακε ην αζηέξη ηνπ λα αλαηέιιεη θαη ήιζακε λα ηνλ πξνζθπλήζνπκε». ΋ηαλ άθνπζε απηά o βαζηιεχο Δξψδεο ηαξάρζεθε θαη καδί ηνπ φιε ε πφιε ησλ Εεξνζνιχκσλ θαη αθνχ ζπγθέληξσζε φινπο ηνπο αξρηεξείο θαη ηνπο γξακκαηείο ηνπ ιανχ, δεηνχζε λα κάζεη άπ' απηνχο πνχ ζα γελλεζεί o Υξηζηφο. Βθείλνη δε ηνπ είπαλ: «΢ηε ΐεζιεέκ ηεο Ενπδαίαο, γηαηί είλαη γξακκέλν ζηνλ πξνθήηε: Καη ζπ ΐεζιεέκ γε ηνπ Ενχδα δελ είζαη ε κηθξφηεξε αλάκεζα ζηνπο εγεκφλεο ηνπ Ενχδα, γηαηί απφ ζέλα ζα πξνέιζεη έλαο αξρεγφο, πνχ ζα θπβεξλήζεη ην ιαφ κνπ, ηνλ Εζξαήι. Σφηε φ Δξψδεο θάιεζε θξπθά ηνπο κάγνπο θαη εμαθξίβσζε άπ' απηνχο ην ρξφλν πνχ θάλεθε ην αζηέξη. Καηφπηλ ηνπο έζηεηιε ζηε ΐεζιεέκ θαη ηνπο είπε: «Πεγαίλεηε θαη εμεηάζαηε αθξηβψο γηα ην παηδί. Καη φηαλ ην βξείηε εηδνπνηείζηε κε γηα λα έιζσ θαη εγψ λα ην πξνζθπλήζσ. Ώπηνί, αθνχ άθνπζαλ ηνλ βαζηιέα, έθπγαλ. Καη λα ην αζηέξη, πνχ είραλ δεη λα αλαηέιιεη πξνεγείην, ψζπνπ ήιζε θαη ζηάζεθε επάλσ ζην κέξνο, πνχ βξηζθφηαλ ην παηδί. Μφιηο είδαλ ην αζηέξη αηζζάλζεθαλ κεγάιε ραξά. Καη φηαλ κπήθαλ ζην ζπίηη, είδαλ ην παηδί καδί κε ηε κεηέξα ηνπ θαη έπεζαλ ζηε γε θαη πξνζθχλεζαλ θαηφπηλ άλνημαλ ηνπο ζεζαπξνχο ηνπο θαη ηνπ πξφζθεξαλ γηα δψξα ρξπζάθη, ιηβάλη θαη ζκχξλα. Καη επεηδή θαζνδεγήζεθαλ κε φλεηξν απφ ηνλ Θεφ λα κελ επηζηξέςνπλ ζηνλ Δξψδε, αλαρψξεζαλ γηα ηελ παηξίδα απφ άιιν δξφκν. Από ηελ πξνο Γαιάηαο Δπηζηνιή ηνπ Απνζηόινπ Παύινπ Κεθ. 4, ρσξία 4 έσο 7 Α΄ 4 „Oηε δὲ ἦιζε ηὸ πιήξσκα ηνῦ ρξόλνπ, ἐμαπέζηεηιελ ὁ Θεὸο ηὸλ πἱὸλ αὐηνῦ, γελόκελνλ ἐθ γπλαηθόο, γελόκελνλ ὑπὸἵλα ηνὺο ὑπὸ λόκνλ ἐμαγνξάζῃ, ἵλα ηὴλ πἱνζεζίαλ ἀπνιάβσκελ. 6 ῞Οηη δέ ἐζηε πἱνί, ἐμαπέζηεηιελ ὁ Θεὸο ηὸ Πλεῦκα ηνῦ πἱνῦ αὐηνῦ εἰο ηὰο θαξδίαο ὑκῶλ, θξᾶδνλ· ἀββᾶ ὁ παηήξ. 7 ὥζηε νὐθέηη εἶ δνῦινο, ἀιι' πἱόο· εἰ δὲ πἱόο, θαὶ θιεξνλόκνο Θενῦ δηὰ Υξηζηνῦ. ΑΠΟΓΟ΢Ζ ΋ηαλ φκσο ζπκπιεξψζεθε o ρξφλνο, ηφηε έζηεηιε o Θεφο ηνλ Τηφ, πνχ γελλήζεθε απφ γπλαίθα θαη βξέζεθε θάησ απφ ην λφκν γηα λα εμαγνξάζεη εθείλνπο, πνχ ήζαλ δνχινη θάησ απφ ηνλ λφκν γηα λα απνθηήζνπκε ηελ πηνζεζία. Σν φηη δε είζηε πηνί ην έδεημε κε ηελ απνζηνιή ηνπ Πλεχκαηνο ηνπ Τηνχ ηνπ, πνχ θσλάδεη· Ώββά, Παηέξα. Βπνκέλσο δελ είζαη πηα o δνχινο, αιιά πηφο θαη έθ' φζνλ είζαη πηφο, ηφηε είζαη θαη θιεξνλφκνο ηνπ Θενχ δηα ηνπ Υξηζηνχ.
http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=137&catid=170&Itemid=237

4. -4-
3. Ύκλνη θαη Κάιαληα (βίληεν)
α. Υξηζηνπγελληάηηθα Κάιαληα
1. θάιαληα Κσηπψξσλ Πφληνπ ΐΤΓΏΝΣΕΝΏ (πςειή αλάιπζε)
2. ΠΟΝΣΕΏΚΏ ΚΏΛΏΝΣΏ ΥΡΕ΢ΣΟΤΓΒΝΝΧΝ.wmv
3. Κάιαληα Απηηθήο Θξάθεο
4. Kalanta Kerkyras
5. Κάιαληα Κεξαζνχληνο
6. Κάιαληα Υξηζηνπγέλλσλ
7. Kalanta Peloponnisou
8. Μνπζηθφ ΢ρνιείν Αξάκαο-Κάιαληα Εθαξίαο

5. -5-
9. Ρνδίσλ Παηδεία ''Σξίγσλα Κάιαληα''
10. θάιαληα, Λαζίζη, Αηθηαίνο
11. Κάιαληα Απηηθήο Θξάθεο
12. Greek Christmas song
β. Υξηζηνπγελληάηηθνη ύκλνη
1. ''Υξηζηφο Γελλάηαη...'' Βπγέληνο Υαξδαβέιιαο
2. Thy Nativity O Christ Our God
3. Xristos Gennatai, Greek Orthodox Christian Chant (1/2)
4. Xristos Gennatai, Greek Orthodox Christian Chant (2/2)

6. -6-
5. Arabic Christmas Carol (higher resolution)
6. Orthodox Christmas Canon, 9th Ode
7. Christmas Canon: Katavasias
8. ΥΡΕ΢ΣΟ΢ ΓΒΝΏΣΏΕ - ΜΤ΢ΣΔΡΕΟΝ ΞΒΝΟΝ - ΜΒΓΏΛΤΝΟΝ
9. Υξηζηνπγελληάηηθνο Όκλνο
10. Υξηζηνχγελλα Christmas Δ Γέλλεζή ζνπ,
11. Αεχηε είδνκελ πηζηνί XRISTOYGENNA Kαβαξλφο Kabarnos
12. Υξηζηνχγελλα Christmas Δ Γέλλεζή ζνπ,
13. Christmas song_Andjeli pevaju

7. -7-
14. Christmas song_Badnjače, badnjače
15. Greek Christmas
16. Greek Christmas song απφ arhaggelos81 39,815 πξνβνιέο
17. ΥΡΕ΢ΣΟ΢ ΓΒΝΏΣΏΕ -
18. Nativity
19. ΥΡΕ΢ΣΟ΢ ΓΒΝΝΏΣΏΕ
20. Orthodox Christmas Canon, 9th Ode
21. ΥΡΕ΢ΣΟ΢ ΓΒΝΏΣΏΕ - ΜΤ΢ΣΔΡΕΟΝ ΞΒΝΟΝ - ΜΒΓΏΛΤΝΟΝ
22.
Ζ Γέλλεζίο ζνπ Υξηζηέ ν Θεόο εκώλ....
http://youtu.be/AXhufPTqfYM

8. -8-
4. Ζ ΓΔΝΝΖ΢Ζ ΣΟΤ ΥΡΗ΢ΣΟΤ. ΘΔΟΦΑΝΟΤ΢ ΣΟΤ ΚΡΖΣΟ΢, 1546. Η.Μ ΢ΣΑΤΡΟΝΗΚΖΣΑ, ΑΓΗΟΝ ΟΡΟ΢ (ΑΝΑΛΤ΢Ζ ΔΗΚΟΝΟ΢)
Πξηλ απφ ηνλ Α΄ αηψλα ε ενξηή ησλ Υξηζηνπγέλλσλ ζπλέπηπηε κε ηελ ενξηή ησλ Θενθαλείσλ. Έηζη εμεγείηαη ζηελ εηθφλα ε αθηηλνβνιία ηνπ "ηξηζειίνπ θσηφο", ε θξπθή εθδήισζε ηεο Ώγίαο Σξηάδνο, πνπ ινχδεη δηαθξηηηθά κε φιν ην θσο ηεο, ηελ εηθφλα ηεο Γελλήζεσο. Βνξηή ησλ θψησλ, ην Πάζρα ηεο Γελλήζεσο ζε ζρέζε κε ην Πάζρα ηεο Ώλαζηάζεσο.
Υσξίο λα ζέινπκε λα εθθέξνπκε θξίζεηο, εδψ θαίλεηαη άιιε κηα θνξά ε δηαθνξά
νξηζκέλσλ παξαδφζεσλ. ΢ηε Αχζε, θάησ απφ ηελ θξαγθηζθαληθή επίδξαζε, ηα
Υξηζηνχγελλα παίξλνπλ έλα ραξαθηήξα πηφ γξαθηθφ ππφ ηελ ιατθή κνξθή ηεο
θάηλεο. Δ επζέβεηα ζπγθηλείηαη θαη αλαρσξεί απφ ηελ αλζξψπηλε πιεπξά ηνπ
κπζηεξίνπ: ηνλ Εεζνχ βξέθνο, ηε Μεηέξα ηνπ Μαξία θαη ηνλ Εσζήθ ηνλ Ξπινπξγφ.
Βίλαη ε ενξηή εζσηεξηθή, ηεο Ώγίαο Οηθνγέλεηαο, πνιχ δηαδεδνκέλε ζηε Αχζε θαη
άγλσζηε ζηελ αγηνγξαθία καο, ν Άλζξσπνο - Θεφο πεξηζζφηεξν, απφ ηνλ Θεφ -
Άλζξσπν.
΢ηελ Βιιεληθή αγηνγξαθία δηυιίδεηαη απζηεξά θάζε ζπγθηλεηηθφηεηα θαη κε ζρεδφλ
απζηεξή θιίζε, ζηελ δνγκαηηθή παξάδνζε. Σν θψο ηεο εηθφλαο ηνπνζεηείηαη ζε
ζεκείν πξννπηηθήο, γηα λα θαηεπζχλεη φιε ηε ζχλζεζε. Δ κνλαδηθή αθηίλα, πνπ
εμέξρεηαη απφ ην ηξίγσλν ςειά ζεκαίλεη ηε κία νπζία ηνπ Θενχ, αιιά βγαίλνληαο
απφ ην άζηξν, ρσξίδεηαη ζε ηξείο ιάκςεηο γηα λα πξνζδηνξίζεη ηε ζπκκεηνρή ησλ ηξηψλ πξνζψπσλ ζηελ νηθνλνκία ηεο ζσηεξίαο. Οη αθηίλεο δηαρσξίδνληαη κεηά ην ζχκβνιν ηνπ ΢ηαπξνχ, εδψ καο ζπκίδεη ηφ πεξηζηέξη (Ώγ. Πλεχκα), ζηελ ΐάπηηζε. Ο ζηαπξφο, "ε θξίζηο ηεο θξίζεσο". (Μάμηκνο Οκνινγεηήο) ζέιεη λα πεί φηη ε ζθέςε καο είλαη ζηαπξσκέλε, θηππεκέλε απφ αδπλακία εκπξφο απφ ην κπζηήξην ηεο Βλζαξθψζεσο. "Μπζηήξηνλ κέγα νξψ θαη παξάδνμν" θαηά ηνλ πκλνγξάθν. Δ εηθφλα πεξηέρεη πηά ηα Θενθάλεηα, ηφ Πάζρα θαη ηελ Πεληεθνζηή, φπσο ιέγεη θαη ν ηεξφο Υξπζφζηνκνο. Ώπηφ πνπ ν Ώδάκ δελ ήηαλ ηθαλφο λα πεηχρεη αλπςψλνληαο ηνλ εαπηφ ηνπ, ν Θεφο ην πξαγκαηνπνηεί ζηε ζέζε ηνπ θαηεβαίλνληαο. ΢ηελ εσζθνξηθή επηζπκία ηνπ ζείνπ, ν Θεφο απαληά γελλαία κε ην δψξν ηεο Θεψζεσο ηνπ αλζξψπνπ. "επη γεο θαηήιζεο ίλα ζψζεο ηνλ Ώδάκ, κέρξηο Άδνπ δεηψλ" Σν θψο αλαγγέιιεη ηελ απγή θαη πεξλά ζην ιακπξφ κεζεκέξη "αλαηνιήο εμ χςνπο επηθάλαη ηνηο ελ ζθφηεη θαη ζθηά ζαλάηνπ θαζεκέλνηο" (Λνπθ.1,78-79). Δ επζπκία θαζνξίδεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν. Άγγεινη άλζξσπνη θαη θάζε δεκηνχξγεκα ζθηξηάλε απφ ραξά. Ο Ρσκαλφο Μεισδφο (Πξίγθεπαο ησλ Μεισδψλ θαηά ηνπο Απηηθνχο, πνιχ ιίγν γλσζηφο ζηνπο Έιιελεο - ζα ηνλ γλσξίζνπκε ζηνπο πκλνγξάθνπο), ζην Κνληάθην ηεο ενξηήο κεηαζέηεη πνηεηηθά ηε δηήγεζε ηνπ Βπαγγειίνπ θαη εκπλέεη ην ιεηηνπξγηθφ ζέκα ηεο εηθφλαο. Δ παξζέλνο θέξεη ζηνλ θφζκν ηνλ Τπεξνχζην θαη ε γε πξνζθέξεη έλα ζπήιαην ζηνλ Ώπξφζηην. Οη Άγγεινη ςάιινπλ ηελ δφμα Σνπ κε ηνπο πνηκέλεο, νη κάγνη νδεχνπλ κε ην άζηξν, γηαηί Ώπηφο γελλήζεθε κηθξφ παηδί, ν Θεφο ν πξφ ησλ αηψλσλ. Σν ζθνηεηλφ ζπήιαην είλαη ν άδεο. Ο Υξηζηφο ηνπνζεηεί κπζηηθά ηε γέλλεζή ηνπ ζην βάζνο ηνπ ράζκαηνο φπνπ ην θαθφ δεί, ζηελ ηειεπηαία ηνπ ππθλφηεηα. Ο Υξηζηφο γελλήζεθε ζηε ζθηά ηνπ ζαλάηνπ, ε γέλλεζε θιίλεη ηνπ νπξαλνχο κέρξη ηνλ Άδε, εκείο βιέπνπκε ηνλ μαπισκέλν Υξηζηφ ζηελ θάηλε, πνπ λίθεζε ην "θίδη" θαη έδσζε ηελ εηξήλε ζηνλ θφζκν. Βίκαζηε καθξπά απφ ηελ εηθφλα ηνπ εηδπιιηαθνχ κηθξνχ παηδηνχ. Σν ζχκβνιν κε ηελ εηθφλα ηνπ ΢ηαπξνχ ζε ζρέζε κε ηα ζπάξγαλα ηνπ βξέθνπο πνπ έρνπλ αθξηβψο ηελ κνξθή ησλ λεθξηθψλ ηαηληψλ, καο δείρλεη ηελ εηθφλα ηεο Ώλαζηάζεσο. "Τπλνί ε δσή, ν Άδεο ηξέκεη". Ο ζπαξγαλσκέλνο Υξηζηφο ιχλεη ηηο αιπζίδεο πνπ είλαη ηζρπξά δεκέλεο κε ηελ ακαξηία. Σα λεθξηθά νζφληα, πξνθεηεχνπλ ην ζάλαην πνπ ληθήζεθε απφ ην ζάλαην. Ώπφ ηψξα νη κάγνη, φπσο ην ππαγνξεχνπλ ηα θείκελα, εηθνλίδνπλ ηηο κπξνθφξεο γπλαίθεο. "Αφθηκν ρξπζφ, σο ΐαζηιέα ησλ αηψλσλ, ιίβαλνλ σο Θεφ ησλ φισλ, ζκχξλα σο ηξηήκεξνλ λεθξφλ ζηφλ Ώζάλαην". Σν βξέθνο βξίζθεηαη ζην ζσζηφ χςνο θαη είλαη ε θιαζζηθή δηάζηαζε ηνπ ΢ηαπξνχ κέζα απφ απηή ηε γεσκεηξηθή αλαινγία, ζην θέληξν φπνπ δηαζηαπξψλνληαη νη θεξαίεο ηνπ. Σν μαπισκέλν βξέθνο ζην ζπήιαην, είλαη πηά ε θάζνδνο ηνπ Λφγνπ ζηνλ Άδε. Σν θψο ιάκπεη ζηα ζθνηάδηα, ζηα θαηαρζφληα. Ο Θεφο κέζα ζηελ ηζηνξία. Δ πηφ αγσληψδεο ζπλχπαξμε Φσηφο θαη θαη ζθφηνπο. Θενχ θαη ΢αηαλά. Ώιιά θαη ν Ήιηνο πνπ δηαζθνξπίδεη παληνηηλά ηα ζθνηάδηα ηνπ ζαλάηνπ... Δ παξνπζία ηνπ βνδηνχ θαη ηνπ φλνπ δίπια ζηε θάηλε, παξαπέκπεη ζηνλ Δζατα "ην βφδη θαη ν φλνο γλψξηζαλ ηελ θάηλε ηνπ θπξίνπ, ν Εζξαήι δε θαη ν ιαφο, δελ κε γλψξηζαλ" (Δζ.1,3). Ο πνηκέλαο καο ζπκίδεη ηνλ Πνηκέλα - Μεζζία, πνπ θαιεί έλα πξνο έλα ηα ινγηθά πξφβαηα, γηα λα ηα βγάιεη έμσ απφ ηελ πνίκλε - άδε - ζάλαην, γηα λα δψζεη δσή ζ΄ απηά. Αελ είλαη κφλν απηφο πνπ επηηεξεί θαη νδεγεί, αιιά

9. -9-
απηφο πνπ καο βγάδεη απφ ην ζάλαην, ζηε δσή. Ο Ώκλφο ηεο ΐεζιεέκ είλαη πηά ν Βπραξηζηηαθφο Ώκλφο. Ο ηεξέαο ζηελ Ώγία πξφζεζε πάλσ ζηνλ αζηεξίζθν - άζηξν ηεο ΐεζιεέκ - ηνπνζεηεί "ην εζθαγκέλν Ώξλίν" θαη ιέγεη: "Εδνχ αζηήξ, πνπ είδαλ ζηελ αλαηνιή, νδήγεζε απηνχο, κέρξη πνπ ζηάζεθε πάλσ ζην παηδί" (Μαηζ.2,9). Βμσ απφ ην ζπήιαην, ληπκέλε κε βαζηιηθή πνξθχξα, είλαη ε ΐαζίιηζζα - Θενηφθνο. Υάλεηαη ζηελ ζεσξία ηνπ Βπαγγειίνπ ηεο ζσηεξίαο. Μαο δέρεηαη φινπο, πξνζεχρεηαη γηα φινπο. Οκνινγεί ηε γέλλεζε ηνπ παηδηνχ ηεο. Σαπηφρξνλα παξνπζηάδεηαη ε ίδηα ηεο ε αμία. Δ Βλζάξθσζε δελ ππήξμε κφλν ην έξγν ηνπ Θενχ, αιιά ην έξγν ηεο ζειήζεσο θαη ηεο πίζηεσο ηεο Παξζέλνπ. Υσξίο ηε ζπγθαηάζεζε ηεο Τπεξαγίαο ζα ήηαλ απξαγκαηνπνίεην ην ζρέδην ηεο ζσηεξίαο καο. Νέα Βχα, Μεηέξα φισλ ησλ δψλησλ, είλαη γηα φινπο, δηφηη έρεη δηαηππψζεη ην "γέλνηην" θαη γη΄ απηφ εηθνλίδεη ηελ Βθθιεζία. Γελλψληαο αληίζεηα πξνο ηνπο λφκνπο ηεο θχζεσο θαη παξακέλνληαο ζθξαγηζκέλε, θέξεη ζηελ εηθφλα ηξία άζηξα ζην θεθάιη θαη ζηνπο ψκνπο, ζεκείν ηεο παξζελίαο πξφ, θαηά θαη κεηά ηε γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ. ΢ηελ ενξηή ηεο αλαπιάζεσο ε Παλαγία είλαη ην πηφ ππέξνρν δψξν πνπ ν άλζξσπνο ζα ήηαλ πνηέ ηθαλφο λα πξνζθέξεη ζην Θεφ, φπσο ιέεη ν πκλνγξάθνο. "Ση ζνπ πξνζθέξακε Υξηζηέ φηαλ ήξζεο σο άλζξσπνο... νη Άγγεινη ηνλ χκλνλ, νη νπξαλνί ηνλ αζηέξα, νη κάγνη ηα δψξα, νη πνηκέλεο ην ζαχκα, ε γε ην ζπήιαην, ε έξεκνο ηελ θάηλε, εκείο δε, Μεηέξα Παξζέλν". ΢ηε ζπλέρεηα, ε πιαζηηθή θίλεζε, ζηελ εηθφλα, αλαρσξεί απφ ηε κνξθή πνπ είλαη ηνπνζεηεκέλε ζην άθξν δεμηφ, ηνλ άλζξσπν - δέλδξν, πάλσ απφ ηνλ πνηκέλα, πηφ ςειά (εζραηνινγηθή ζέζε, ελψλνληαο νπξαλφ θαη γε). Ο θχθινο ζπλερίδεηαη ζηε ζθελή ηνπ ινπηξνχ ηνπ βξέθνπο, θαζηζκέλν ζηα γφλαηα ηεο καίαο ΢αιψκεο (απφ ηα απφθξπθα Βπαγγέιηα Μαηζαίνπ θαη Εαθψβνπ). Δ ζθελή καξηπξεί φηη είλαη αιεζηλά Τηφο ηνπ Ώλζξψπνπ, ηαπηφρξνλα θαη ν αλακελφκελνο Μεζζίαο πνπ επί ηέινπο ήιζε. Σν ινπηξφ ηνπ βξέθνπο πξνεγείηαη ηνπ ινπηξνχ ησλ Θενθαλείσλ. Βδψ ζε άιιεο αγηνγξαθίεο παξεκβάιιεηαη ν πξνθήηεο Δζαταο κε έλα ηφκν ζην ρέξη ηνπ, πνπ παξαπέκπεη ζηηο πξνθεηείεο. ΢ηε ζπλέρεηα ππάξρεη ν θνξκφο ηνπ δέλδξνπ κε ηνλ ρινεξφ βιαζηφ, ζπκβνιηθφ δέλδξν, "εμειεχζεηαη ξάβδνο εθ ηεο ξίδεο Εεζζαί, θαη άλζνο αλαβήζεηαη θαη αλαπαχζεηαη επ΄ απηνχ πλεχκα Θενχ" (Δζ.11.1-2). ΢ηελ αξηζηεξή πιεπξά ηεο εηθφλαο, παξηζηάλεηαη ν Εσζήθ βπζηζκέλνο ζ΄ έλα κεγάιν ζπιινγηζκφ. ΐιέπεη φηη δελ είλαη ν παηέξαο ηνπ βξέθνπο. Μπξνζηά ηνπ παξηζηάλεηαη ν δηάβνινο κεηαζρεκαηηζκέλνο ζηνλ πνηκέλα Θχξζν. (Σα απφθξπθα αλαθέξνπλ ηνλ πεηξαζηηθφ ιφγν ηνπ) θαη ηνπ βάδεη άζρεκεο ζθέςεηο. Δ ξάβδνο ηνπ, μεξή, είλαη θπξησκέλε, ζπληξηκκέλε ε δχλακή ηνπ, δελ κπνξεί πιένλ λα παξάγεη θπιιψκαηα. Έλαο γέξνο, πνπ δελ κπνξεί πιένλ λα απνθηήζεη παηδηά θαη απφ ην άιιν κέξνο κηα παξζέλνο δελ κπνξεί λα γελλήζεη, αιιά ε ξάβδνο ακέζσο αλζίδεη. Βδψ δειψλεηαη ην παγθφζκην δξάκα αλά ηνπο αηψλεο. Ο πνηκέλαο - πεηξαζηήο βεβαηψλεη φηη δελ ππάξρνπλ άιινη θφζκνη απφ ηνλ νξαηφ θαη άξα δελ ππάξρεη θαλέλα άιιν κέζν γελλήζεσο απφ ην θπζηθφ. ΢ην πξφζσπν ηνπ απειπηζκέλνπ Εσζήθ εθθξάδεηαη ε αγσλία ηνπ εηιηθξηλνχο αζετζκνχ, λα πηζηεχζεη. ΢ε θάπνηεο άιιεο εηθφλεο ε Παλαγία ηνλ θνηηάδεη κε απέξαληε ζπκπάζεηα. Πάλσ αξηζηεξά βιέπνπκε ηνπο κάγνπο, ησλ νπνίσλ ηα άινγα είλαη αμηνζεκείσηα απφ ειαθξφηεηα θαη δσή. Δ ζεία Φηιαλζξσπία δέρεηαη ηνπο ζνθνχο φισλ ησλ ρξφλσλ θαη Βζλψλ. Βάλ νη θαιχηεξνη είλαη νη πξνθήηεο θαη άιινη εθηφο ηνπ Εζξαήι ζνθνί, θάπηνπλ ηα γφλαηα ζηε ζηάζε πξνζθπλήζεσο, πξν ηνπ Θείνπ βξέθνπο. Σέινο, νη Άγγεινη αξηζηεξά είλαη γπξηζκέλνη πξνο ηα άλσ, πξνο ηελ Πεγή ηνπ Φσηφο, ζε αθαηάπαπζην χκλν ζην Θεφ. Ο δε Άγγεινο πξνο ηα δεμηά θιίλεη πξνο ηνλ άλζξσπν ζε αγγειηθή ηξπθεξφηεηα πξνζηαζίαο, ζε αθαηάπαπζηε αγξχπληα καδί καο. Υξηζηφο γελλάηαη, αο ηνλ δνμάζνπκε, Υξηζηφο θαηεβαίλεη απφ ηνπο νπξαλνχο, αο ηνλ πξνυπαληήζνπκε. Υξηζηφο είλαη πάλσ ζηε γε, επαηλέζηε Σνλ. Φάιιαηε ηνλ Κχξην, φιε ε γε θαη ζηε ραξά ζαο, ιανί, γηνξηάζηε Σνλ. Ώπνζπάζκαηα απν ην ΐηβιίν "Δ ηέρλε ηεο εηθφλαο" Θενινγία ηεο σξαηφηεηνο. Παχινπ Βπδνθίκσθ. Βθδφζεηο Π.ΠΟΤΡΝΏΡΏ- Θεζ/θε 1980.
http://www.monipetraki.gr/xristougenisi.html

10. -10-
5. Δηθόλεο ηεο Γέλλεζεο.

11. -11-
6. Ζ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνύ θαη νη πξνθεηείεο ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο.
Γξάθεη ν Νίθνο Παύινπ, *Θενιόγνο-Ηζηνξηθόο
Αηαβάδνληαο θάπνηνο ηελ αθήγεζε ηνπ Μαηζαίνπ γηα ηε γέλλεζε ηνπ Εεζνχ Υξηζηνχ παξαηεξεί πσο ν επαγγειηζηήο ηεθκεξηψλεη ηα γξαθφκελά ηνπ ρξεζηκνπνηψληαο πξνθεηηθά θείκελα ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο. Πην ζπγθεθξηκέλα αλαθεξφκελνο ζηηο ακθηβνιίεο ηνπ Εσζήθ, πνπ επηζπκνχζε λα δηαθφςεη ηνλ αξξαβψλα ηνπ κε ηε Μαξία, φηαλ δηαπίζησζε ηελ εγθπκνζχλε ηεο (Μαηζ. 1,18- 21), θιείλεη ηε ζρεηηθή ελφηεηα, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ παξαθάησ πξνθεηεία ηνπ ΔζαΎα (Δζ. 7,14), κε πξνθαλή ζηφρν λα δηαιχζεη ηηο ακθηβνιίεο ησλ αλαγλσζηψλ ηνπ ζρεηηθά κε ηε ζαπκαηνπξγή ζχιιεςε ηνπ Εεζνχ: «ηδνχ ε παξζέλνο ελ γαζηξί έμεη θαη ηέμεηαη πηφλ θαη θαιέζεηο ην φλνκα απηνχ Βκκαλνπήι» (Μαηζ. 1,23 Μεηάθξαζε: Να ε παξζέλνο ζα κείλεη έγθπνο θαη ζα γελλήζεη γην, θαη ζα ηνπ δψζνπλ ην φλνκα Βκκαλνπήι).
΢ηε ζπλέρεηα, αλαθεξφκελνο ζηελ πξνζπάζεηα ηνπ Δξψδε λα πιεξνθνξεζεί ηνλ ηφπν γέλλεζεο ηνπ Μεζζία, ην θείκελν ρξεζηκνπνηεί ηελ πξνθεηεία απφ ην βηβιίν ηνπ Μηραία (Μηρ. 5,1), πνπ αλαθέξεηαη ζηε ΐεζιεέκ: «θαη ζπ ΐεζιεέκ, γε Ενχδα, νπδακψο ειαρίζηε εη ελ ηνηο εγεκφζηλ Ενχδα. εθ ζνπ γαξ εμειεχζεηαη εγνχκελνο, φζηηο πνηκαλεί ηνλ ιαφλ κνπ ηνλ Εζξαήι» (Μαηζ. 2,6, Μεηάθξαζε: Καη εζχ ΐεζιεέκ, ζηελ πεξηνρή ηνπ Ενχδα δελ είζαη δηφινπ αζήκαληε αλάκεζα ζηηο ζπνπδαηφηεξεο πφιεηο ηνπ Ενχδα, γηαηί απφ ζέλα ζα βγεη αξρεγφο, πνπ ζα νδεγήζεη ην ιαφ κνπ, ηνλ Εζξαήι). Δ θπγή ζηελ Ώίγππην ηνπ Εσζήθ, ηεο Θενηφθνπ θαη ηνπ Εεζνχ ηεθκεξηψλεηαη κε πξνθεηεία πνπ ν Μαηζαίνο δαλείδεηαη απφ ηα βηβιίν ηνπ Χζεέ (Χζ. 11,1): «εμ Ώηγχπηνπ εθάιεζα ηνλ πηφλ κνπ» (Μαηζ. 2,15 Μεηάθξαζε: Ώπφ ηελ Ώίγππην θάιεζα ην γην κνπ). Σέινο, ε ζθαγή ησλ λεπίσλ, πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ πξνζπάζεηα ηνπ Δξψδε λα αλαθαιχςεη ην βξέθνο Εεζνχ, δίλεη ηελ επθαηξία ζηνλ πξψην Βπαγγειηζηή λα αλαθέξεη ηελ εμήο πξνθεηεία πνπ ηελ απνδίδεη ζηνλ Εεξεκία (Εεξ. 31,15) : «θσλή ελ Ρακά εθνχζζε, θιαπζκφο θαη νδπξκφο πνιχο. Ραρήι θιαίνπζα ηα ηέθλα απηήο, θαη νπθ ήζειελ παξαθιεζήλαη, φηη νπθ εηζίλ» (Μαηζ. 2,18 Μεηάθξαζε: Ώθνχζηεθε ζηε Ρακά θξαπγή, θιάκαηα θαη ζηελαγκφο βαξχο, γηα ηα παηδηά ηεο θιαίεη ε Ραρήι θαη πνπζελά δε βξίζθεη παξεγνξηά, γηαηί δελ ππάξρνπλ πηα ζηε δσή). Δ ρξήζε ησλ παξαπάλσ πξνθεηεηψλ απφ ηνλ Βπαγγειηζηή Μαηζαίν είλαη γεγνλφο απηνλφεην, αθνχ ηα βηβιία πνπ απαξηίδνπλ ηελ Παιαηά Αηαζήθε, είλαη κέξνο ηνπ ρξηζηηαληθνχ θαλφλα. Βληνχηνηο, ζα πξέπεη απηέο λα ηνπνζεηεζνχλ κέζα ζην ηζηνξηθφ ηνπο πιαίζην, γηα λα γίλεη ε απφιπηε δηαζάθεζή ηνπο, ελψ είλαη απαξαίηεην λα εξεπλεζνχλ θαη νη ιφγνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ηα ζπγθεθξηκέλα εδάθηα ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο γηα λα ηεθκεξησζνχλ νη αλαθνξέο ζηε γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ. Καηαξρήλ είλαη ζεκαληηθφ λα ηνληζηεί πσο ν Μαηζαίνο ζεσξεί πνιχ ζεκαληηθή ηελ παξάζεζε ησλ παιαηνδηαζεθηθψλ ρσξίσλ παξάιιεια κε ηελ αθήγεζε ησλ γεγνλφησλ απφ ηε δσή θαη ηε δξάζε ηνπ Εεζνχ. * * * Γηα ηα κέιε ησλ πξψησλ ρξηζηηαληθψλ θνηλνηήησλ, ζηηο νπνίεο αλήθαλ θαη νη Βπαγγειηζηέο, ε ρξηζηνινγηθή εξκελεία ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο ήηαλ απηνλφεηε. Ώπηφ ζεκαίλεη πσο ην θέληξν ηεο, γηα ηνπο ρξηζηηαλνχο ζπγγξαθείο, είλαη ν Εεζνχο Υξηζηφο, ελψ ν ζθνπφο ησλ ζπληαθηψλ ηεο ήηαλ λα ηνλίζνπλ ηελ πξνεηνηκαζία ηεο αλζξσπφηεηαο γηα λα ηνλ ππνδερηεί. Ώπηή ε ζέζε πξνβάιιεηαη ζε έξγα ησλ πξψησλ ρξηζηηαληθψλ αηψλσλ. Έηζη, γηα παξάδεηγκα, ζην ππφκλεκα ζην Άζκα Ώζκάησλ ηνπ Εππφιπηνπ, πνπ ήηαλ επίζθνπνο ζηε Ρψκε, ν Νφκνο ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο θαη ηα Βπαγγέιηα ζεσξνχληαη πσο έρνπλ θνηλφ ζηφρν, ελψ ν Μσπζήο νλνκάδεηαη απφ ηνλ Κιήκεληα ηνλ Ώιεμαλδξέα Θενιφγνο θαη Πξνθήηεο (΢ηξσκαηείο 1,22). Δ πξνθεηεία ηνπ ΔζαΎα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν Μαηζαίνο, αλήθεη ζην πξψην κέξνο ηνπ βηβιίνπ ηνπ πξνθήηε. Οη εηδηθνί εξεπλεηέο ην έρνπλ νλνκάζεη «ΠξσηνεζαΎαο» θαη ζε απηφ ζεσξείηαη πσο πεξηέρνληαη ιφγνη πνπ ε αξρηθή ηνπο θαηαγξαθή έγηλε ηνλ 8ν αη. π.Υ. Βίλαη κία επνρή δχζθνιε γηα ην Νφηην βαζίιεην ησλ Εζξαειηηψλ, ην νπνίν, εθηφο απφ ηελ απεηιή, πνπ πξνβάιιεη εμαηηίαο ησλ επεθηαηηθψλ βιέςεσλ ηεο Ώζζπξηαθήο ππεξδχλακεο, έρεη λα αληηκεησπίζεη θαη ην ζπλαζπηζκφ ηνπ βαζηιηά ηεο ΢πξίαο Ρεζίλ θαη ηνπ βαζηιηά ηνπ ΐνξείνπ βαζηιείνπ Πεθάρ (735-732 π.Υ.). Πην ζπγθεθξηκέλα, απηνί νη δχν εγεκφλεο πξνζπαζνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ κία ζπκκαρία καδί κε ην βαζηιηά ηνπ Ενχδα Άραδ (741-725) ελαληίνλ ηνπ Ώζζχξηνπ απηνθξάηνξα Σηγιάζ πηιεζέξ Γ΄ (745-727). Ο Άραδ φκσο είλαη αλαπνθάζηζηνο, πξνηηκάεη ηελ νπδεηεξφηεηα θαη ελεκεξψλεη, φπσο θαίλεηαη, ηνπο Ώζζχξηνπο. Ξεζπάεη ηφηε ν ζπξνεθξατκηηηθφο πφιεκνο (π. 734), ελψ ν ΔζαΎαο δηαθνξνπνηείηαη απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Άραδ. ΢ε απηφ ην πιαίζην ηεο αληηπαξάζεζεο αλήθεη θαη ε πξνθεηεία ηνπ γηα ηνλ Βκκαλνπήι, πνπ ρξεζηκνπνηεί ν επαγγειηζηήο Μαηζαίνο, αλαθεξφκελνο ζηα γεγνλφηα ηεο γέλλεζεο ηνπ Υξηζηνχ.
Δ πξνθεηεία ηνπ βηβιίνπ ηνπ Μηραία γηα ηελ θαηαγσγή ηνπ Μεζζία απφ ηε ΐεζιεέκ θαίλεηαη λα πξνέξρεηαη απφ ηε κεηαηρκαισζηαθή επνρή (δειαδή ηελ επνρή πνπ αθνινχζεζε ηε ΐαβπιψληα αηρκαισζία). Μέζα ζε έλα θιίκα πνπ ηφληδε ηελ ηδέα ηεο απνθαηάζηαζεο ηνπ ιανχ απφ ην Θεφ, αλαδεηθλχεηαη ε ηδέα ηνπ απεζηαικέλνπ Σνπ πνπ ζα θέξεη ηε ιχηξσζε. ΢αλ ηφπνο γέλλεζήο ηνπ πξνβάιιεηαη ε ΐεζιεέκ, πνπ ζπλδένληαλ κε ηνλ έλδνμν εγέηε ηνπ Εζξαήι, ηνλ Ααβίδ. Ο Μεζζίαο, ζχκθσλα κε ην βηβιίν ηνπ Μηραία, ζα είλαη έλαο εηξεληθφο πνηκέλαο πνπ ζα θέξεη ηελ αγάπε θαη ηε ζπλαδέιθσζε ζε φινπο ηνπο αλζξψπνπο. Δ πξνθεηεία πνπ ζπλδέεηαη κε ηε θπγή ζηελ Ώίγππην αλήθεη, φπσο έρεη ηνληζηεί, ζην βηβιίν ηνπ Χζεέ. Ο πξνθήηεο θάλεη κία

12. -12-
ζχληνκε αλαθεθαιαίσζε ζηελ ηζηνξία ηνπ ιανχ ηνπ Θενχ γηα λα δείμεη πσο ε αγάπε είλαη βαζηθή ηδηφηεηά Σνπ. Ώλ θαη νη άλζξσπνη απνκαθξχλνληαλ απφ ην δξφκν Σνπ, απηφο ηνπο θξαηνχζε κε ηελ θαινζχλε θαη ηελ αγάπε. Σέινο, ζην επεηζφδην ηεο ζθαγήο ησλ λεπίσλ, ρξεζηκνπνηείηαη ε πξνθεηεία ηνπ Εεξεκία (Εεξ. 31,15, Ο΄38,15) γηα ηελ επηζηξνθή ησλ ηέθλσλ ηεο Ραρήι. Ώλ θαη αξρηθά παξαηίζεηαη απφ ηνλ πξνθήηε ν ζξήλνο γηα ηελ θαηαζηξνθή, ζηε ζπλέρεηα αθνχγεηαη ν παξεγνξεηηθφο ιφγνο ηνπ Θενχ. Αελ απνθιείεηαη ε θνηλφηεηα ηνπ επαγγειηζηή Μαηζαίνπ λα είρε κία ζπιινγή απφ κεζζηαληθέο πξνθεηείεο, ζαλ απηέο πνπ αλαθέξζεθαλ πξνεγνπκέλσο, ε νπνία ρξεζηκνπνηνχληαλ αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε. ΋ιεο θαίλεηαη λα πξνέξρνληαη απφ ηε κεηάθξαζε ησλ Ο΄ (Ββδνκήθνληα. Βίλαη ε κεηάθξαζε ησλ βηβιίσλ ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο ζηελ ειιεληθή γιψζζα), θαη φρη απφ ην πξσηφηππν εβξατθφ θείκελν. Οπφηε ην πην πηζαλφ είλαη ηα κέιε ηεο θνηλφηεηαο λα ήηαλ ειιεληζηέο Ενπδαίνη. ΢αλ ηφπν θαηνηθίαο ηνπο πνιινί εξεπλεηέο δέρνληαη ηελ Ώληηφρεηα. Ο ιφγνο γηα ηνλ νπνίν ν Βπαγγειηζηήο ρξεζηκνπνηεί ηηο κεζζηαληθέο πξνθεηείεο ζηελ αθήγεζε ηεο γέλλεζεο ηνπ Εεζνχ, αιιά θαη ζε άιια κέξε ηνπ Βπαγγειίνπ ηνπ, εμεγείηαη απφ ηνλ ίδην: Δ εθπιήξσζή ηνπο έρεη ήδε γίλεη κε ηελ έιεπζε ηνπ Κπξίνπ ζηε γε. Βπνκέλσο ηα γεγνλφηα, φπσο ε γέλλεζε ηνπ Εεζνχ, παξαηίζεληαη, γηα λα απνδείμνπλ ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ παιαηνδηαζεθηθψλ ιφγσλ, κέζα βέβαηα ζε έλα πιαίζην ρξηζηνινγηθήο εξκελείαο ηνπο. Ο Μαηζαίνο κε απηφ ηνλ ηξφπν ελψλεη ηηο δχν Αηαζήθεο θαη θαλεξψλεη πσο αθεγνχληαη ην ίδην γεγνλφο, πνπ είλαη νη ελέξγεηεο ηνπ Θενχ γηα ηε ζσηεξία ησλ αλζξψπσλ. Σνπνζεηψληαο ηηο πξνθεηείεο, πνπ πεξηέρνληαη ζηα βηβιία ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο, ζην ζψκα ηνπ Βπαγγειίνπ ηνπ, θαλεξψλεη πσο απηή είλαη έλα ρξηζηηαληθφ βηβιίν, θαη δίλεη έηζη απάληεζε ζε φινπο απηνχο πνπ ακθηζβεηνχλ ηε ζέζε ηεο ζηνλ θαλφλα ησλ ηεξψλ βηβιίσλ ηνπ ρξηζηηαληζκνχ. (Βηβιηνγξαθηθή ζεκείσζε: Γηα ην πξσηφηππν εβξατθφ θείκελν ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο ρξεζηκνπνίεζα ηελ έθδνζε Biblia Hebraica Stuttgartensia, Stuttgart 1990. Γηα ηελ απφδνζή ηνπ ζηελ ειιεληθή ην έξγν ησλ Μηιηηάδε Κσλζηαληίλνπ θαη ΐαζηιείνπ Σζάθσλα, Δ Παιαηά Αηαζήθε. Μεηάθξαζε απφ ηα πξσηφηππα εβξατθά θείκελα, Ώζήλα 1997. Γηα ηε κεηάθξαζε ησλ Ο΄ ην Δ Παιαηά Αηαζήθε θαηά ηνπο Ο΄. Βπηζηεκνληθή επηκέιεηα A. Rahlfs, Ώζήλαη 1981. - Γηα ηνπο ζηίρνπο ηεο Καηλήο Αηαζήθεο, ρξεζηκφηαηε απνδείρηεθε, γηα κία αθφκε θνξά ε κεηάθξαζε πνπ έρνπλ θάλεη νη ΢. Ώγνπξίδεο, Π. ΐαζηιεηάδεο, Ε. Γαιάλεο, Γ. Γαιίηεο, Ε. Καξαβηδφπνπινο, ΐ. ΢ηνγηάλλνο (Ώζήλα 1985. Πξνζσπηθά ηε ζεσξψ ηελ θαιχηεξε ). Πνιιέο πιεξνθνξίεο πήξα απφ ην έξγν ηνπ Rainer Albertz , Εζηνξία ηεο ζξεζθείαο ηνπ Εζξαήι θαηά ηνπο ρξφλνπο ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο, κεη. Πνιπμέλε Ώλησλνπνχινπ, Ώζήλα 2006 θαη απφ ην έξγν ηνπ Gunneweg Antonius A. Δ ηζηνξία ηνπ Εζξαήι έσο ηελ εμέγεξζε ηνπ ΐαξ-Κνρβά, κεη. Εσάλ. Υ. Μνχξηδηνο, Θεζζαινλίθε 1997) * Ο κ. Νικ. Παύλοσ είναι Διεσθσνηής ηοσ 14οσ Γσμναζίοσ Λάριζας. Το άρθρο δημοζιεύεηαι ζηην εθημ. "Ημερήζιος Κήρσκας" (25/12/2008, ζελ. 32). To άρθρο αναδημοζιεύεηαι ζηην ιζηοζελίδα ηης Ενωζης Θεολόγων ν. Λέζβοσ:
http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=532&Itemid=1 καθώς επίζης και ζηο Ιζηολόγιο Βιβλικών Σποσδών:
http://biblicalstudiesblog.blogspot.com/2008/12/blog-post_27.html
Λεπηνκέξεηα απφ θνξεηή εηθφλα ζηελ εθθιεζία ηνπ Ώγίνπ Νηθνιάνπ, ζην
ρσξηφ Κισλάξη. 16νο αηψλαο.

13. -13-
7. Ζ ΓΔΝΝΖ΢Ζ ΣΟΤ ΥΡΗ΢ΣΟΤ - Η΢ΣΟΡΗΚΑ ΚΑΗ ΘΔΟΛΟΓΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ ΚΑΗ ΚΑΣΑ ΚΑΗΡΟΤ΢ ΓΗΑ΢ΣΡΔΒΛΩ΢ΔΗ΢ ΣΟΤ΢.
Ζ ΓΔΝΝΖ΢Ζ ΣΟΤ ΥΡΗ΢ΣΟΤ Η΢ΣΟΡΗΚΑ ΚΑΗ ΘΔΟΛΟΓΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ ΚΑΗ ΚΑΣΑ ΚΑΗΡΟΤ΢ ΓΗΑ΢ΣΡΔΒΛΩ΢ΔΗ΢ ΣΟΤ΢ Ηεξεύο ΢σηήξηνο Ο. Αζαλαζνύιηαο Το πρόζωπο ηοσ Χριζηού ζηο επίκενηρο αμθιζβηηήζεων Δ ηζηνξηθφηεηα ηνπ Εεζνχ Υξηζηνχ είλαη θάηη απηνλφεην γηα θάζε Υξηζηηαλφ, αιιά θαη γηα θάζε θαινπξναίξεην άλζξσπν. ΢χκθσλα κε ηε ζαθέζηαηε καξηπξία ηεο Ώγ. Γξαθήο, ν Εεζνχο είλαη έλα ηζηνξηθφ πξφζσπν, πνπ γελλήζεθε ζηελ ΐεζιεέκ ηεο Ενπδαίαο, «επί Καίζαξνο Ώπγνχζηνπ», δίδαμε ηνλ Λαφ, έθαλε ζαχκαηα, ζηαπξψζεθε «επί Πνληίνπ Πηιάηνπ» θαη αλαζηήζεθε «ηε ηξίηε εκέξα». Ώιιά θαη ε επηζηεκνληθή έξεπλα επηβεβαηψλεη, φρη βέβαηα φια, αιιά αξθεηά απφ ηα ζηνηρεία ηνπ ηζηνξηθνχ βίνπ ηνπ Εεζνχ, ηα νπνία γλσξίδνπκε απφ ηα Βπαγγέιηα. Χζηφζν, απφ ρψξνπο ερζξηθνχο πξνο ηνλ Υξηζηηαληζκφ, είηε «επηζηεκνληθνχο» είηε ρψξνπο ηδενινγηθά θνξηηζκέλνπο, εγείξνληαη θαηά θαηξνχο ακθηζβεηήζεηο ηεο ηζηνξηθφηεηαο ηνπ Υξηζηνχ θαη επηζηξαηεχνληαη «επηζηεκνληθά» επηρεηξήκαηα γηα λα «ζηεξίμνπλ» ηηο ακθηζβεηήζεηο απηέο. Δ πξνβνιή ηέηνησλ ακθηζβεηήζεσλ απφ κέζα ελεκεξψζεσο θαη θάζε είδνπο έληππα εληείλεηαη, ζπλήζσο, φζν πιεζηάδνπλ νη κεγάιεο ενξηέο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα πεηζζεί ην επξχ θνηλφ φηη ηα γεγνλφηα, πνπ ενξηάδεη ε Βθθιεζία, είλαη έλαο κχζνο, πνπ ζηεξείηαη θάζε ηζηνξηθήο βάζεο. Παξάιιεια, απφ άιινπο ηδενινγηθνχο ρψξνπο πξνβάιιεηαη ε παξάδνμε αληίιεςε φηη ε ηζηνξηθφηεηα ηνπ Εεζνχ δελ είλαη απαξαίηεην ζηνηρείν γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο νπζίαο ηεο ρξηζηηαληθήο πίζηεο. Πνιινί ηζρπξίδνληαη φηη ν Υξηζηφο δελ ήηαλ ηζηνξηθφ (δειαδή πξαγκαηηθφ) πξφζσπν, αιιά κηα ηδέα ε κηα θαηάζηαζε, ζηελ νπνία θαιείηαη λα θηάζεη ν θαζέλαο απφ καο (ε πεξίθεκε «ρξηζηηθή θαηάζηαζε» ησλ λενεπνρεηηθψλ νκάδσλ). Σέηνηεο αληηιήςεηο πξνβάιινληαη απφ λεφηεξα θηινζνθηθά ξεχκαηα, απφ νκάδεο θαη νξγαλψζεηο ησλ αλαηνιηθψλ ζξεζθεηψλ θαη απφ ην θίλεκα ηεο Νέαο Βπνρήο. Δ έιιεηςε γλήζηαο Οξζφδνμεο θαηήρεζεο έρεη σο απνηέιεζκα ηέηνηεο αληηιήςεηο λα δηαδίδνληαη επξχηεξα θαη λα γίλνληαη απνδεθηέο αθφκε θη απφ Υξηζηηαλνχο! ΢ηα πιαίζηα απηά ηα ηζηνξηθά ζηνηρεία, πνπ πεξηέρνπλ ηα Βπαγγέιηα, θαηαλννχληαη σο αιιεγνξίεο θαη ζχκβνια, ε δε απζαηξεζία ζηελ εξκελεία ηεο Ώγ. Γξαθήο (ην λα εξκελεχεη θαζέλαο φπσο λνκίδεη, πξνζδίδνληαο ηηο πην παξάδνμεο θαη αληηθαηηθέο αληηιήςεηο) γλσξίδεη ηελ απνθνξχθσζή ηεο. Έηζη ζηα λεφηεξα ρξφληα ν γεξκαλφο θηιφζνθνο Hegel (1770-1831) ηζρπξίζηεθε φηη, εθείλν πνπ έρεη ζεκαζία δελ είλαη ην ηζηνξηθφ πξφζσπν ηνπ Υξηζηνχ, αιιά ε ζπλδεδεκέλε κε απηφ ηδέα. Εζηνξηθά κπνξεί λα πηζηεχεη θαζέλαο φ,ηη ζέιεη, φκσο, ην κφλν πνπ έρεη ζεκαζία είλαη ε ηδέα. Σν ίδην πίζηεπε θαη ν Schelling (1775-1854), ελψ καζεηέο ηνπ Hegel θαη θηιφζνθνη, φπσο νη Schopenhauer (1788-1860), Bruno Bauer (1809- 1882) θ.α., ακθηζβήηεζαλ ζαθέζηεξα ηελ ηζηνξηθφηεηα ηνπ Εεζνχ ε ηελ εξκήλεπζαλ ζπκβνιηθά. Απζηπρψο, θαη γλσζηνί πξνηεζηάληεο ζενιφγνη πεξί ηνλ R. Bultmann (1884-1976) πξνέβαιαλ ηελ αλάγθε «απνκχζεπζεο» ησλ Βπαγγειίσλ θαη ηεο Κ. Αηαζήθεο γεληθά, εηζάγνληαο κεηαμχ άιισλ ηε δηάθξηζε κεηαμχ «ηζηνξηθνχ Εεζνχ» θαη «Υξηζηνχ ηεο πίζηεσο». Σέινο, επεηδή θάζε ζηαζκφο ηεο δσήο ηνπ Υξηζηνχ έρεη θαη ζενινγηθφ πεξηερφκελν, αηξέζεηο πξνηεζηαληηθψλ θαηά θαλφλα θαηαβνιψλ, ακθηζβήηεζαλ ην λφεκα ησλ ρξηζηηαληθψλ ενξηψλ. Γηα παξάδεηγκα, νη γλσζηνί Μάξηπξεο ηνπ Εερσβά ηζρπξίδνληαη φηη «νη ενξηέο γεληθψο θαη εηδηθά απηή ηεο Γελλήζεσο ηνπ Κπξίνπ, δελ είλαη απηφ πνπ θαίλεηαη, αιιά έρεη (θαη έρνπλ νη ενξηέο), κηα παγαληζηηθή, κε ρξηζηηαληθή πξνέιεπζε, θαη κάιηζηα ζπρλά ζπλνδεχνληαη απφ ειεπζεξηάδνπζεο πξάμεηο θαη δξαζηεξηφηεηεο, φπσο είλαη ε νηλνπνζία, ε κέζε, ε πνξλεία θαη άιια» (Τα πάνηα δοκιμάζεηε, ζ. 241). Σνλίδνπλ φηη ενξηέο δελ κλεκνλεχνληαη ζηελ Ώγ. Γξαθή, παξά κφλν θάησ απφ αξλεηηθέο πεξηζηάζεηο, φπνπ πάληνηε ζαλαηψλεηαη θάπνηνο, φπσο ηα γελέζιηα ηνπ Δξψδε, φπνπ ζαλαηψζεθε ν άγηνο Εσάλλεο ν ΐαπηηζηήο. Σέινο, γηα ηελ ενξηή ησλ Υξηζηνπγέλλσλ πξνβάιιεηαη ην επηρείξεκα φηη ν Υξηζηφο δελ γελλήζεθε ζηηο 25 Αεθεκβξίνπ, άξα δελ έρεη λφεκα λα ενξηάδνπκε απηή ηελ εκεξνκελία, πνπ ζπλδέεηαη άιισζηε κε ηελ αξραία ιαηξεία ηνπ ήιηνπ.
Βπεηδή ζην ζέκα ηεο ηζηνξηθφηεηαο ηνπ Εεζνχ Υξηζηνχ κε βάζε ηα δεδνκέλα ηεο επηζηήκεο έρνπκε αζρνιεζεί ζε πξνεγνχκελα ηεχρε ηνπ εληχπνπ καο (41, 59), ζην ηεχρνο απηφ ζα αζρνιεζνχκε κε ηε ζεκαζία ηεο ηζηνξηθφηεηαο ηνπ Κπξίνπ

14. -14-
γηα ηε ρξηζηηαληθή πίζηε, φπσο πξνβάιιεηαη ζηελ Καηλή Αηαζήθε, θαη ηδηαίηεξα κε θάπνηα ηζηνξηθά θαη ζενινγηθά δεηήκαηα, πνπ ζπλδένληαη κε ην γεγνλφο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ. Η Γέννηζη ως ιζηορικό γεγονός ΢ηελ Καηλή Αηαζήθε απνπζηάδεη εληειψο ε αληίιεςε φηη ν Εεζνχο Υξηζηφο είλαη κηα ηδέα ε φηη ε Γέλλεζή Σνπ είλαη ελζάξθσζε κηαο ηδέαο. Ώληίζεηα, πξνβάιιεηαη ν ηζρπξηζκφο φηη είλαη ζπγθεθξηκέλν ηζηνξηθφ πξφζσπν, πνπ γελλήζεθε θαη έδεζε ζε ζπγθεθξηκέλν ηφπν θαη ρξφλν θαη ζπλδέεηαη κε άιια ηζηνξηθά πξφζσπα θαη γεγνλφηα ηεο επνρήο ηνπ. Γηα λα ηνλίζνπλ απηφ αθξηβψο νη ηεξνί Βπαγγειηζηέο παξαζέηνπλ γελεαινγίεο ηεο θαηαγσγήο ηνπ Εεζνχ, δει. αιπζίδεο δηαδνρηθψλ γελλήζεσλ, απφ ηηο νπνίεο θαηαδεηθλχεηαη ε θαηαγσγή ηνπ, σο αλζξψπνπ, απφ ην «γέλνο» Ααβίδ θαη Ώβξαάκ (Μαηζ. 1,1-16, Λνπθ. 3,24-38). Οη Βπαγγειηζηέο επηζεκαίλνπλ φηη ε Γέλλεζε ηνπ Εεζνχ είρε πξνθεηεπζεί απφ κεγάινπο Πξνθήηεο ηεο Παιαηάο Αηαζήθεο πξηλ απφ πνιινχο αηψλεο θαη ήηαλ θάηη αλακελφκελν. Δ πξψηε ζρεηηθή «πξνθεηεία» δίδεηαη απφ ηνλ ίδην ηνλ Θεφ ακέζσο κεηά ηελ πηψζε ησλ Πξσηνπιάζησλ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία «ην ζπέξκα ηεο γπλαηθφο» (Βθείλνο πνπ ζα γελλεζεί απφ κηα γπλαίθα) ζα ζπληξίςεη ηελ θεθαιή ηνπ «φθεσο» - δηαβφινπ (Γελ. 3,15). Οη κεγάινη Πξνθήηεο είραλ δεί ζπγθεθξηκέλα γεγνλφηα, ζπλδεφκελα κε ηε Γέλλεζε: φηη ν Υξηζηφο ζα γελλεζεί απφ παξζέλν (Δζ. 7,14), ζα θαιείηαη Βκκαλνπήι, δει. Θεφο (Δζ. 7,14), ζα γελλεζεί ζηε ΐεζιεέκ (Μηρ. 5,2), ζα νλνκαζζεί Ναδσξαίνο (Μαηζ. 2,23). Βίραλ δεί επίζεο ηελ πξνζθχλεζε ησλ Μάγσλ (Φαικ. 71,10- 11, Δζ. 60,6), ηελ επηζηξνθή απφ ηελ Ώίγππην (Χζ. 11,1), ηνλ ζξήλν γηα ηε ζθαγή ησλ λεπίσλ (Εεξ. 38,15). Σνλίδνληαο ηελ ηζηνξηθή Γέλλεζε θαη θαηαγσγή ηνπ Εεζνχ, νη Βπαγγειηζηέο δελ αξλνχληαη ηελ πξνχπαξμή Σνπ σο Θενχ, νχηε πηζηεχνπλ φηη άξρηζε λα ππάξρεη, φηαλ γελλήζεθε απφ ηελ Παξζέλν Μαξία. Ώληίζεηα, ηνλίδνπλ φηη πξνυπήξρε σο Θεφο (σο Τηνο ηνπ Θενχ), θαη, «φηε ήιζε ην πιήξσκα ηνπ ρξφλνπ», έγηλε αλζξσπνο γηα ηε ζσηεξία καο (Γαι. 4,4), ρσξίο, βέβαηα, λα πάςεη λα είλαη θαη Θεφο. ΋,ηη άξρηζε λα ππάξρεη κε ηε Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ ήηαλ ε αλζξψπηλε θχζε Σνπ, ηελ νπνία «πξνζέιαβε» απφ ηελ Παξζέλν Μαξία, δεδνκέλνπ φηη ν Υξηζηφο έλσζε ζην πξφζσπφ Σνπ, θαηά παξάδνμν γηα καο ηξφπν, δχν ηέιεηεο θχζεηο, ηε ζεία θαη ηελ αλζξψπηλε. Δ Κ. Αηαζήθε ηνλίδεη αθξηβψο φηη ε αλζξψπηλε θχζε ηνπ Υξηζηνχ είλαη ηζηνξηθή, πξαγκαηηθή, φκνηα κε ηε δηθή καο, δει. ν Υξηζηφο δελ ήιζε ζηνλ θφζκν «θαηά δφθεζηλ», δει. δελ λνκίζακε φηη έγηλε άλζξσπνο, αιιά έγηλε φλησο άλζξσπνο. ΋ηαλ ν Βπαγγειηζηήο Εσάλλεο ιέεη φηη «ν Λφγνο ζαξμ εγέλεην» (Εσ. 1,14) δελ ελλνεί φηη ζαξθψζεθε θάπνηνο αθεξεκέλνο ιφγνο ε ίδέα, θαηά ην παξάδεηγκα θηινζνθηθψλ θαη ζξεζθεπηηθψλ ζπζηεκάησλ ηεο επνρήο ηνπ, αιι‟ φηη ζαξθψζεθε ν ελππφζηαηνο Λφγνο ηνπ Θενχ, Ώπηφο πνπ απνηειεί ηδηαίηεξε ππφζηαζε, πνπ έρεη μερσξηζηή χπαξμε. Ώπηφο ν Λφγνο, πνπ ηαπηίδεηαη κε ηνλ «κνλνγελή πηφλ, ηνλ φληα εηο ηνλ θφιπνλ ηνπ παηξφο» (Εσ. 1,18), πξνυπήξρε θάζε δεκηνπξγίαο ηνπ Θενχ αησλίσο («ελ αξρή ελ ν Λφγνο», Εσ. 1,1) θαη είλαη Θεφο («θαη Θεφο ελ ν Λφγνο», Εσ. 1,1), φπσο αθξηβψο θαη ν Παηήξ Σνπ. Βληάζζνληαο ηε Γέλλεζε ζην ηνπηθφ θαη ρξνληθφ ηεο πιαίζην, νη ηεξνί Βπαγγειηζηέο ηνλίδνπλ φηη ν Εεζνχο Υξηζηφο γελλήζεθε ζηε ΐεζιεέκ ηεο Ενπδαίαο (Μαηζ. 2,1), ηελ επνρή πνπ βαζίιεπε εθεί ν Δξψδεο (Μαηζ. 2,1), φηαλ εγεκφλαο ηεο ΢πξίαο ήηαλ ν Κπξήληνο (Λνπθ. 2,2) επί Ρσκαίνπ απηνθξάηνξνο «Καίζαξνο Ώπγνχζηνπ» (Λνπθ. 2,1) θαη κάιηζηα κε αθνξκή γεληθή απνγξαθή, πνπ ν ίδηνο είρε δηαηάμεη, γηα νιφθιεξε ηελ απηνθξαηνξία («απνγξάθεζζαη πάζαλ ηελ νηθνπκέλελ, Λνπθ. 2,1), απνγξαθή, πνπ ήηαλ ε πξψηε ηεο εγεκνλίαο ηνπ Κπξελίνπ ζηε ΢πξία (Λνπθ. 2,2). Σα παξαπάλσ πξφζσπα θαη γεγνλφηα είλαη ηζηνξηθά. Ο Οθηαβηαλφο Ώχγνπζηνο ήηαλ απηνθξάηνξαο κεηαμχ ησλ εηψλ 31 π.Υ θαη 14 κ.Υ. Ο Δξψδεο «ν Μέγαο» ήηαλ βαζηιηάο ζηελ Ενπδαία (ππνηειήο ζηε Ρψκε) ζην δηάζηεκα 37 π.Υ - 4 π.Υ. Ο βίαηνο ραξαθηήξαο ηνπ επηβεβαηψλεηαη απφ εμσβηβιηθέο πεγέο. Βίρε δηαδνρηθά δέθα ζπδχγνπο θαη απέθηεζε πνιιά παηδηά, αξθεηά απφ ηα νπνία θνλεχζεθαλ κε εληνιή ηνπ. Κάπνηε εθηέιεζε 45 απφ ηα 70 κέιε ηνπ Μεγάινπ ΢πλεδξίνπ ησλ Ενπδαίσλ, δει. φιε ζρεδφλ ηελ πλεπκαηηθή, νηθνλνκηθή θαη πνιηηηθή αξηζηνθξαηία ησλ Ββξαίσλ (΢. Ώγνπξίδε, Ιζηοπία ηων σπόνων ηηρ Κ. Διαθήκηρ, Θεζ/λίθε 1983, ζ. 266). ΋πνηνο γλσξίδεη «πφζα κέιε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ, θαη ηδίσο πφζα παηδηά ηνπ εμφλησζε ν Δξψδεο, δελ εθπιήζεηαη γηα ηελ επαγγειηθή αθήγεζε πεξί ηεο ζθαγήο λψλ λεπίσλ ζηε ΐεζιεέκ» (απηφζη, ζ. 268). Δ εγεκνλία ηνπ Κπξελίνπ επηβεβαηψλεηαη απφ ηνλ Ενπδαίν ηζηνξηθφ Εψζεπν (Ιοςδαϊκή Απσαιολογια, XVIII, 1-2), ελψ γηα ηελ ηαθηηθή ησλ ζπρλψλ απνγξαθψλ ζηελ απηνθξαηνξία καξηπξνχλ πνιιέο εμσβηβιηθέο πεγέο. Με βάζε απηά θαη άιια δεδνκέλα, κπνξεί λα ππνινγηζζεί κε ζρεηηθή αθξίβεηα ην έηνο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Εεζνχ Υξηζηνχ. Δ πην γλσζηή απφπεηξα ζην παξειζφλ, ζηελ νπνία βαζίδεηαη ην ηζρχνλ ρξνλνινγηθφ ζχζηεκα, έγηλε απφ ηνλ κνλαρφ Αηνλχζην ηνλ Μηθξφ ζηε Ρψκε ην 562 κ.Υ. Μέρξη ηφηε ίζρπαλ άιια ρξνλνινγηθά ζπζηήκαηα. Με ηελ επηθξάηεζε, φκσο, ηνπ Υξηζηηαληζκνχ θαη κε βάζε ηελ πεπνίζεζε φηη ην πξφζσπν ηνπ Εεζνχ ηέκλεη ηελ ηζηνξία ηνπ θφζκνπ ζε πξν Υξηζηνχ θαη κεηά Υξηζηφλ επνρή, έπξεπε λα ηζρχζεη έλα ρξνλνινγηθφ ζχζηεκα κε αθεηεξία αθξηβψο ην γεγνλφο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ. ΢ήκεξα γλσξίδνπκε φηη νη ππνινγηζκνί ηνπ Αηνλπζίνπ κε ηα δεδνκέλα ηεο ηφηε επνρήο είλαη εζθαικέλνη θαη φηη, ζχκθσλα κε ζχγρξνλνπο θαη αθξηβέζηεξνπο ππνινγηζκνχο, ν αθξηβήο ρξφλνο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ ηνπνζεηείηαη ιίγν πξηλ ην έηνο 4 π.Υ. Ο αζηέρας ηης Γεννήζεως και η προζκύνηζη ηων Μάγων Σν γεγνλφο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ, φπσο πεξηγξάθεηαη ζηα ηεξά Βπαγγέιηα, ζπλνδεχζεθε απφ ππεξθπζηθά ζεκεία, φπσο ε δνμνινγία ησλ Ώγγέισλ, ν αγγειηθφο χκλνο («Αφμα ελ πςίζηνηο Θεψ»), ε εκθάληζε ηνπ Ώγγέινπ ζηνπο Πνηκέλεο, ε «δφμα Κπξίνπ» πνπ πεξηέιακςε ηνπο Πνηκέλεο ηεο ΐεζιεέκ, ν αζηέξαο πνπ νδήγεζε ηνπο Μάγνπο ζην ΐξέθνο, ε πξνζθχλεζε ησλ Μάγσλ. Θα ήηαλ παξάδνμν λα αλακέλνπκε απφ ηελ επηζηεκνληθή έξεπλα λα επηβεβαηψζεη ηέηνηα γεγνλφηα, ηα νπνία νχησο ε άιισο ππεξβαίλνπλ ηα φξηα ηνπ θπζηθνχ. ΋κσο, απφ ρψξνπο ερζξηθνχο ζηνλ Υξηζηηαληζκφ θαη πεξηβειεκέλνπο επηζηεκνληθφ καλδχα, επηρεηξήζεθε λα εμεγεζνχλ θάπνηα απφ ηα γεγνλφηα απηά σο θπζηθά, κε ζθνπφ λα απνγπκλσζεί ην γεγνλφο ηεο Γελλήζεσο ηνπ Κπξίνπ απφ θάζε ππεξθπζηθφ πεξηερφκελν.
Έηζη θάπνηνη ηζρπξίζηεθαλ φηη ην άζηξν, πνπ νδήγεζε ηνπο Μάγνπο, ήηαλ έλα θπζηθφ θαηλφκελν ηεο επνρήο, δειαδή «ζχλνδνο πιαλεηψλ», είηε Αία θαη Κξφλνπ, είηε Αία θαη Ώθξνδίηεο, πνπ απιψο ζπλέπεζε ηε ρξνληθή εθείλε ζηηγκή θαη ήηαλ νξαηή σο αξθεηά θσηεηλφηεξν απφ ηα ππφινηπα άζηξν. Σέηνηεο εξκελείεο, εθηφο ηνπ φηη δελ είλαη γεληθά απνδεθηέο επηζηεκνληθψο, δελ εξκελεχνπλ ην θαηλφκελν, πνπ πεξηγξάθεη ε ΐίβινο, θαη πξνθαινχλ εχινγα εξσηήκαηα φπσο: Πσο ε

15. -15-
«ζχλνδνο» απηή νδεγνχζε αλζξψπνπο ζε ηφζν κεγάιεο απνζηάζεηο; Πσο εμαθαλίζζεθε θαη επαλεθαλίζζεθε, φηαλ νη Μάγνη έθζαζαλ ζηνλ Δξψδε; Πφζν ρξφλν δηήξθεζε απηή ε «ζχλνδνο»; Ώπφ ην βηβιηθφ θείκελν εμάγεηαη φηη δχν νιφθιεξα ρξφληα ηαμίδεπαλ νη Μάγνη γηα λα θζάζνπλ ζην ΐξέθνο, νδεγνχκελνη απφ ηνλ αζηέξα. Έηζη ππνιφγηζε («εθξίβσζε») ηνλ ρξφλν ν Δξψδεο (Μαηζ. 2,7) θαη δηέηαμε ηε ζθαγή ησλ Νεπίσλ ηεο ΐεζιεέκ «απφ δηεηνχο θαη θαησηέξσ» (2,16). Βίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ε πξνζθχλεζε ησλ Μάγσλ, θαηά ην ηεξφ θείκελν, δελ έγηλε ζην ΢πήιαην ηεο ΐεζιεέκ, αιιά «εηο ηελ νηθίαλ», φπνπ δηέκελε «ην παηδίνλ κεηά Μαξίαο ηεο κεηξφο απηνχ» (2, 11). Εζσο ε εξκελεία ηνπ αγίνπ Θενθπιάθηνπ φηη ν αζηέξαο ήηαλ «αγγειηθή δχλακηο» (Άγγεινο), πνπ νδεγνχζε ηνπ Μάγνπο, είλαη πνιχ πην ινγηθή απφ «επηζηεκνληθέο» ζεσξίεο, φπσο νη παξαπάλσ. Η καθιέπωζη ηηρ εοπηήρ ηων Χπιζηοςγέννων Βίλαη αιεζέο φηη ε ΐηβιηθή Παξάδνζε δελ δηέζσζε ηελ αθξηβή εκεξνκελία ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ. Σα ηεξά θείκελα δελ παξέρνπλ θακκηά αζθαιή πιεξνθνξία γηα ηελ επνρή ηεο Γελλήζεσο. Δ εηλφλα ησλ Υξηζηνπγέλλσλ πνπ έρνπκε ζηνλ λνχ καο, κε ηα ρηφληα θαη ην ςχρνο, είλαη κεηαγελέζηεξεο δπηηθήο πξνέιεπζεο θαη δελ ζηεξίδεηαη ζηα θείκελα. Σν ΢πήιαην ήηαλ κάιινλ πξφρεηξν θαηάιπκα ηεο Θενηφθνπ θαη ηνπ Εσζήθ θαη φρη ρψξνο πξνζηαζίαο απφ ην θξχν. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν, ε Φάηλε ρξεζηκνπνηήζεθε σο ηφπνο ελαπνζέζεσο ηνπ ΐξέθνπο («θνχληα») θαη φρη σο ζεξκαληηθφ κέζν. Πνπζελά δελ αλαθέξεηαη ρηνλφπησζε, βξνρή, θαθνθαηξία, ςχρνο, θαηλφκελα άιισζηε πνιχ ζπάληα γηα ηελ πεξηνρή. Δ αλαθνξά ζε «πνηκέλαο ... αγξαπινχληαο θαη θπιάζζνληαο θπιαθάο ηεο λπθηφο» (Λνπθ. 2,8) κάιινλ παξαπέκπεη ζε άιιε επνρή. Πξνζπάζεηεο ρξνλνινγήζεσο κε βάζε ηε ζχιιεςε ηνπ Πξνδξφκνπ θαη ηελ εθεκεξία ηνπ Γαραξία ζηνλ Ναφ δελ έρνπλ νδεγήζεη αζθαιή ζπκπεξάζκαηα. Οπζηαζηηθά, ε αθξηβήο εκεξνκελία ηεο Γελλήζεσο παξακέλεη άγλσζηε. Ώπηφ, φκσο, δελ εκπφδηζε ηελ Βθθιεζία λα θαζηεξψζεη κηα κέξα ηηκήο γηα ην κεγάιν απηφ γεγνλφο, αθνχ ζεκαζία έρεη ε ηηκή ηνπ γεγνλφηνο θη φρη ε αθξηβήο εκεξνκελία ηνπ. Οη πξψηεο αλαθνξέο ζηνλ ενξηαζκφ ηεο Γελλήζεσο ππάξρνπλ ζε θείκελα ηνπ πάπα Σειεζθφξνπ (125-136), ζχκθσλα κε θάπνηνπο εξεπλεηέο (Ν. Εσαλλίδε «Δ ενξηή Υξηζηνπγέλλσλ - Θενθαλείσλ», ζην Το Χπιζηιανικόν Εοπηολόγιον, Ώζήλαη 2007, ζ. 132). ΢αθέζηεξεο πιεξνθνξίεο παξέρνπλ θείκελα ηνπ 3νπ κ.Υ. αη., ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη λσξίηεξα ε Βθθιεζία δελ ηηκνχζε ην γεγνλφο, πεξ‟ φηη νη ζπλζήθεο ηεο επνρήο θαζηζηνχζαλ πξνβιεκαηηθφ θάζε ενξηαζκφ, ιφγσ π.ρ. ησλ δησγκψλ ηνπ Υξηζηηαληζκνχ. Βίλαη ηζηνξηθά βέβαην, φηη ζηελ Ώλαηνιή ηνλ 3ν κ.Υ. αη. ε Γέλλεζε ενξηαδφηαλ καδί κε ηε ΐάπηηζε ηνπ Υξηζηνχ ζηηο 6 Εαλνπαξίνπ, κε ην θνηλφ φλνκα «Θενθάλεηα», σο ενξηέο θαλεξψζεσο ηνπ Θενχ ζηνλ θφζκν. Άιισζηε, ε πξνζσλπκία «Θενθάλεηα» πξνζηδηάδεη πεξηζζφηεξν ζηε Γέλλεζε παξά ζηε ΐάπηηζε, γηαηί ηφηε «Θεφο εθαλεξψζε ελ ζαξθί» (Ώ' Σηκ. 3,16). ΢ηε Αχζε ε Γέλλεζε ενξηαδφηαλ ζηηο 25 Αεθεκβξίνπ, εκέξα πνπ νη εζληθνί ιάηξεπαλ ηνλ θπζηθφ ήιην. Ο ιφγνο ηνπ ενξηαζκνχ ηεο Γελλήζεσο ηε κέξα απηή είλαη πξνθαλήο: νη Υξηζηηαλνί ήζειαλ λα δηαθεξχμνπλ ζε θάζε θαηεχζπλζε φηη ν θηηζηφο ήιηνο δελ έρεη θακκία ζεία ηδηφηεηα θαη είλαη απιψο δεκηνχξγεκα ηνπ αιεζηλνχ Διίνπ ηεο Αηθαηνζχλεο. ΢αθείο αλαθνξέο ζηελ ηδηφηεηα ηνπ Υξηζηνχ σο Διίνπ ηεο Αηθαηνζχλεο ππάξρνπλ κέρξη ζήκεξα ζηελ πκλνινγία ησλ Υξηζηνπγέλλσλ. ΢ηγά – ζηγά επηθξάηεζε θαη ζηελ Ώλαηνιή ν ενξηαζκφο ηεο Γελλήζεσο ζηηο 25 Αεθεκβξίνπ. Ώπηφ έγηλε ηνλ 4ν κ.ρ. αη., κε ηε ζπκβνιή ησλ Παηέξσλ ηεο Βθθιεζίαο ΐαζηιείνπ ηνπ Μεγάινπ θαη Γξεγνξίνπ ηνπ Θενιφγνπ. Πξέπεη λα ζεκεησζεί, φηη ν ενξηαζκφο ησλ κεγάισλ ενξηψλ, κε αθνξκή ζηαζκνχο ηεο δσήο ηνπ Υξηζηνχ, είλαη απφιπηα ζχκθσλνο κε ην γξάκκα θαη ην πλεχκα ηεο Ώγ. Γξαθήο. ΢ηελ Παιαηά Αηαζήθε ενξηάδνληαη γεγνλφηα ζαπκαζηήο ζσηεξίαο ηνπ Λανχ ηνπ Θενχ. Ο ίδηνο ν Κχξηνο πξνέηξεςε ηνπο Μαζεηέο λα επηηεινχλ ηελ «αλάκλεζηλ» ηνπ Πάζνπο Σνπ (Λνπθ. 22,19-20). Καηά ην παξάδεηγκα ηεο «αλακλήζεσο» ηνπ Πάζνπο θαη ηεο Ώλαζηάζεσο ηνπ Υξηζηνχ, θαζηεξψζεθαλ νη κεγάιεο Αεζπνηηθέο ενξηέο. Γηα ηε Γέλλεζε είλαη ζαθήο ε καξηπξία ηεο Κ. Αηαζήθεο φηη θαη νη Άγγεινη αλχκλεζαλ ην γεγνλφο, δνμνινγνχληεο ηνλ Θεφ θαη ςάιινληεο «δφμα ελ πςίζηνηο Θεψ θαη επί γεο εηξήλε» (Λνπθ. 2,13-14). Ώπηφ επέδξαζε πξνθαλψο θαηαιπηηθά ζηελ πξψτκε θαζηέξσζε ηνπ ενξηαζκνχ ηεο Γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ απφ ηελ αξραία Βθθιεζία. Το θεολογικό νόημα ηης Γεννήζεως Δ Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ εθηφο απφ ηζηνξηθφ γεγνλφο είλαη «ην κέγα ηεο επζεβείαο κπζηήξηνλ» (Ώ' Σηκ. 3,16), ην κεγάιν κπζηήξην, πνπ πξέπεη λα ζεβφκεζα. Πνην αθξηβψο είλαη ην κπζηήξην απηφ; Βίλαη ην γεγνλφο φηη «Θεφο εθαλεξψζε ελ ζαξθί» (Ώ' Σηκ. 3,16), ην φηη ν Θεφο έγηλε άλζξσπνο. Μπζηήξην «ρξφλνηο αησλίνηο ζεζηγεκέλνλ, θαλεξσζέλ δε λπλ» (Ρσκ. 16,25). Βίλαη νπζηαζηηθά ην κπζηήξην ηεο ζσηεξίαο καο, ην νπνίν δηαθνλεί θαη ελεξγεί ν ίδηνο ν Τίφο ηνπ Θενχ, ν Οπνίνο έγηλε άλζξσπνο αθξηβψο γηα λα ζψζεη νιφθιεξν ην αλζξψπηλν γέλνο απφ ηε «δνπιεία ηνπ ερζξνχ». Με ηελ έιεπζή Σνπ ζηνλ θφζκν ν Τηνο ηνπ Θενχ ελψλεηαη καδί καο θαη καο ζψδεη: αθ‟ ελφο κελ ε αλζξψπηλε θχζε ελψλεηαη κε ηε ζεία ζην πξφζσπν ηνπ Υξηζηνχ, αθ‟ εηέξνπ δε θαζέλαο απφ καο ελψλεηαη κε ηνλ Υξηζηφ θνηλσλψληαο ην ΢ψκα θαη ην Ώίκα Σνπ. Καηά ηε ζαθή δηδαζθαιία ησλ Παηέξσλ ηεο Βθθιεζίαο «φ,ηη ελψλεηαη κε ηνλ Υξηζηφ, εθείλν θαη ζψδεηαη» θαη «εθηφο ηνπ Υξηζηνχ δελ ππάξρεη ζσηεξία. Βίλαη, ινηπφλ, δπλαηφ λα κελ ραηξφκεζα θαη λα κελ παλεγπξίδνπκε γηα ηελ έιεπζε ηνπ Υξηζηνχ ζηνλ θφζκν; Βίλαη δπλαηφ λα αδηαθνξνχκε κπξνζηά ζην κεγάιν γεγνλφο, ζην νπνίν βαζίδεηαη ε ζσηεξία καο; Μφλν φζνη δελ έρνπλ ηελ παξακηθξή αίζζεζε ε αληίιεςε ηνπ κπζηεξίνπ ηεο ζσηεξίαο, ηνπ «ρξφλνηο αησλίνηο ζεζηγεκέλνπ», κπνξεί λα πηνζεηνχλ κηα ηέηνηα ζηάζε. Ώλ νη Άγγεινη ηνπ νπξαλνχ παλεγπξίδνπλ θαη ςάιινπλ χκλνπο γηα ηε δηθή καο ζσηεξία, γηα ηελ «εηξήλελ» θαη «επδνθίαλ» πνπ ήιζε ζηνλ θφζκν («θαη επί γεο εηξήλε, ελ αλζξψπνηο επδνθία», Λνπθ. 2,14), ηη πξέπεη λα θάλνπκε εκείο; Να γηαηί ε Οξζφδνμε Βθθιεζία παλεγπξίδεη ηε Γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ, σο γεγνλφο παξαπιήζην κε απηφ ηεο Ώλαζηάζεσο. Να γηαηί ε πκλνινγία ηεο απνηειεί έθξεμε ραξάο γηα ηε ζσηεξία, πνπ ήιζε ζηνλ θφζκν. Να γηαηί ςάιιεη καδί κε ηνπο Ώγγέινπο: «Υξηζηφο γελλάηαη, δνμάζαηε· Υξηζηφο εμ νπξαλψλ, απαληήζαηε· Υξηζηφο επί γεο, πςψζεηε». (Κείμενο από ηο ένηςπο «Οπθοδοξία και αίπεζιρ» ηηρ Ιεπάρ Μηηποπόλεωρ Μανηινείαρ και Κςνοςπίαρ, ηεύσ. 71, Νοε. – Δεκ. 2010).
http://www.egolpion.com/istorikh_gennisis.el.aspx

16. -16-
8. ΢άξθσζε θαη Δλαλζξώπηζε ηνπ Κπξίνπ
ΑΓΗΟΤ ΚΤΡΗΛΛΟΤ ΗΔΡΟ΢ΟΛΤΜΩΝ
Ώ. Χ εζείο πνπ έρεηε κφληκν ζχληξνθν ηελ παξζεληθή αγλφηεηα θαη ζεηο πνπ καζεηεχεηε ζηε δσή ηεο ζσθξνζχλεο, ειάηε λα ιαηξεχζνπκε κε χκλνπο, πνπ βγαίλνπλ απφ ηα αγληζκέλα ρείιε καο, ην Θεφ πνπ γελλήζεθε απφ ηελ Πάλαγλε Παξζέλν. Βιάηε φινη εκείο, πνπ αμησλφκαζηε λα κεηαιάβνπκε ζαλ κπζηηθή ηξνθή ην ΢ψκα ηνπ Υξηζηνχ, ην νπνίν ζπκβνιίδεηαη σο Ώκλφο, ειάηε λα θάκε ην θεθάιη καδί κε ηα πφδηα (Πξβι. Βμ. 12,9), λνψληαο κε ην «θεθάιη» ηε ζεφηεηα θαη κε ηα «πφδηα», ηελ αλζξψπηλε θχζε Σνπ, ηελ αλζξσπφηεηα. Οη αθξναηέο ησλ αγίσλ Βπαγγειίσλ, αο πηζηεχζνπκε ζηνλ Άγην Εσάλλε ην Θενιφγν, πνπ είπε: «΢ηελ αξρή ππήξρε ν Λφγνο θαη ν Λφγνο ήηαλ ελσκέλνο κε ην Θεφ θαη Θεφο ήηαλ ν Λφγνο» (Εσάλ. 1, 1). Καη πξφζζεζε: «Καη ν Λφγνο πξνζέιαβε ζάξθα θαη έγηλε άλζξσπνο» (Εσάλ. 1, 14). Γηαηί δελ είλαη επζεβέο λα ηνλ πξνζθπλνχκε σο απιφ άλζξσπν, νχηε λα ηνλ νκνινγνχκε κφλν Θεφ, ρσξίο ηελ αλζξψπηλε θχζε Σνπ. Γηαηί αλ, φπσο θπζηθά θαη ζπκβαίλεη, ν Υξηζηφο είλαη αιεζηλά Θεφο, δελ έρεη πξνζιάβεη φκσο αλζξψπηλε θχζε, εκείο δελ είλαη δπλαηφλ λα ζσζνχκε. Ώο ηνλ πξνζθπλνχκε ινηπφλ σο Θεφ θη αο πηζηεχνπκε ζπλάκα φηη έγηλε θαη άλζξσπνο. Γηαηί νχηε ην λα ηνλ νκνινγνχκε απιφ άλζξσπν, ρσξίο ηε ζεφηεηα Σνπ καο σθειεί, νχηε ην λα δερφκαζηε κφλν ηε ζεφηεηά Σνπ καο νδεγεί πξνο ηε ζσηεξία. Ώο νκνινγήζνπκε ηελ παξνπζία ηνπ βαζηιηά θαη ηαηξνχ. Αηφηη ν ΐαζηιηάο Εεζνχο, πνπ επξφθεηην λα καο γηαηξέςεη, δψζηεθε ηε δνπιηθή πνδηά ηεο αλζξψπηλεο θχζεο θαη ζεξάπεπζε ηελ αξξψζηηα ηεο. Ο ηέιεηνο δηδάζθαινο ησλ λεπίσλ έγηλε καδί ηνπο λήπην, γηα λα θάλεη ζνθνχο ηνπο αλφεηνπο. Ο επνπξάληνο Άξηνο θαηέβεθε ζηε γε , γηα λα ζξέςεη ηνπο πεηλαζκέλνπο. ΐ. Καη νη απφγνλνη ησλ Ενπδαίσλ, κε ην λα αξλνχληαη Ώπηφλ πνπ ήιζε θαη κε ην λα πεξηκέλνπλ θαθψο θάπνηνλ πνπ ζα έιζεη, παξαγλψξηζαλ ηνλ αιεζηλφ Υξηζηφ. Καη κέζα ζηελ πιάλε ηνπο πεξηκέλνπλ σο Υξηζηφ ηνλ Ώληίρξηζην, γηα λα βγεη αιεζηλφο θαη ζ‟ απηφ ν ΢σηήξαο πνπ είπε:«Βγψ ήξζα εμ νλφκαηνο ηνπ Παηέξα κνπ θαη δελ κε δέρεζζε, αλ φκσο άιινο έξζεη εμ νλφκαηνο ηνπ εαπηνχ ηνπ, εθείλνλ ζα ηνλ δερηείηε» (Εσάλ. 5, 43). Ώθφκε ζα κπνξνχζακε λα θάλνπκε κηα εξψηεζε ζηνπο Ενπδαίνπο. Λέεη αιήζεηα ή ςέκαηα ν πξνθήηεο ΔζαΎαο , φηαλ πξνθεηεχεη φηη ν Βκκαλνπήι ζα γελλεζεί απφ παξζέλν; Γηαηί βέβαηα δελ είλαη θαζφινπ παξάδνμν λα ηνλ θαηεγνξνχλ σο ςεχηε. Βπεηδή ην ζπλεζίδνπλ απηνί, δειαδή φρη κφλν λα ζεσξνχλ ηνπο πξνθήηεο ςεχηεο, αιιά θαη λα ηνπο ιηζνβνινχλ. Ώλ φκσο ν πξνθήηεο ιέεη ηελ αιήζεηα, δείμηε ηνλ Βκκαλνπήι θαη απφ πνχ ζα πξνέιζεη απηφο πνπ πξνζδνθάηε. Θα γελλεζεί απφ παξζέλν ή φρη; Γηαηί, αλ δελ γελλεζεί απφ παξζέλν, βγάδεηε ςεχηε ηνλ πξνθήηε. Καη αλ πξνζδνθάηε λα ζπκβεί απηφ ζην κέιινλ, γηαηί απνξξίπηεηε απηφ πνπ ήδε έγηλε; Γ. Ώθνχ ην ζέινπλ ινηπφλ νη Ενπδαίνη αο πιαλψληαη, θη αο δνμάδεηαη ε Βθθιεζία ηνπ Θενχ. Αηφηη εκείο παξαδερφκαζηε φηη πξαγκαηηθά θαη αιεζηλά ν Θεφο Λφγνο έγηλε θαη άλζξσπνο. Άλζξσπνο πνπ δελ γελλήζεθε απφ αλζξψπηλε ζαξθηθή επηζπκία, φπσο ηζρπξίδνληαη νη αηξεηηθνί, αιιά θαηά ηε δηδαζθαιία ηνπ Βπαγγειίνπ, έγηλε θαη άλζξσπνο κε ηε ζπλεξγεία ηνπ Ώγίνπ Πλεχκαηνο θαη ηεο Παξζέλνπ Μαξίαο, φρη θαληαζηηθά αιιά αιεζηλά. Καη γηα ην φηη πξαγκαηηθά έγηλε άλζξσπνο απφ Παξζέλν, πεξίκελε ζηε ζπλέρεηα ηνπ ιφγνπ θαη ζα πάξεηο ηελ θαηάιιειε ζηηγκή ηηο απνδείμεηο. Γηαηί ε πιάλε ησλ αηξεηηθψλ είλαη πνιχ κπεξδεκέλε. Άιινη ηζρπξίδνληαη φηη ζε θακηά πεξίπησζε δελ γελλήζεθε Ώπηφο απφ παξζέλν. Άιινη ιέλε φηη γελλήζεθε βέβαηα, φρη φκσο απφ παξζέλν, αιιά απφ γπλαίθα πνπ ήξζε ζε ζρέζε κε άλδξα. Κη άιινη ιέλε φηη Υξηζηφο δελ είλαη ν Θεφο ν νπνίνο έγηλε θαη άλζξσπνο αιιά θάπνηνο άλζξσπνο πνπ έρεη εμπςσζεί ζε Θεφ. Γηαηί ηφικεζαλ λα πνπλ φηη δελ έγηλε άλζξσπνο ν πξνυπάξρσλ Λφγνο, αιιά φηη ν Υξηζηφο είλαη έλαο άλζξσπνο θνηλφο, πνπ πξφθνςε ηφζν πνιχ ζηελ αξεηή, ψζηε επηβξαβεχηεθε κε ζενπνίεζε. Α. ΢π φκσο δηαηήξεζε ζηε κλήκε ζνπ φζα εηπψζεθαλ γηα ηε ζεφηεηα ηνπ Υξηζηνχ. Πίζηεςε φηη Βθείλνο, ν Μνλνγελήο Τηφο ηνπ Θενχ , ν ίδηνο γελλήζεθε θαη απφ ηελ Παξζέλν. Πίζηεςε ζηνλ Βπαγγειηζηή Εσάλλε πνπ είπε: «Καη ν Λφγνο πξνζέιαβε ζάξθα θαη έδεζε αλάκεζα καο σο ηέιεηνο άλζξσπνο» (Εσάλ. 1, 14). Γηαηί ν αηψληνο Λφγνο πνπ γελλήζεθε απφ ηνλ Παηέξα, πξηλ απ‟ φινπο ηνπο αηψλεο, έιαβε ηα ηειεπηαία ηνχηα ρξφληα αλζξψπηλε ζάξθα γηα ηε ζσηεξία καο. Πνιινί φκσο πξνβάιινπλ αληηξξήζεηο θαη ιέλε: Πνηά ήηαλ ε ηφζν κεγάιε αλάγθε πνπ έθαλε ην Θεφ λα ελαλζξσπίζεη; Ώπφ ηε θχζε Σνπ ν Θεφο κπνξεί λα ζπλαλαζηξέθεηαη ηνπο αλζξψπνπο; ΢εθψλεη ε ζεία Φχζε θάηη ηέηνην; Βίλαη δπλαηφλ λα γελλήζεη παξζέλνο, ρσξίο ζπλάθεηα αλδξφο; Βπεηδή ινηπφλ ππάξρνπλ ηφζεο αληηξξήζεηο θαη ε κάρε παίξλεη πνιιέο κνξθέο θαη δηαζηάζεηο, αο δηαιχζνπκε, κε ηε Υάξε ηνπ Υξηζηνχ θαη κε ηηο επρέο ησλ παξφλησλ, θαζέλα απφ ηα ελάληηα επηρεηξήκαηα. Β. Ώξρηθά αο εμεηάζνπκε γηα πνηφ ιφγν θαηέβεθε ζηε γε ν Εεζνχο. Καη κε δίλεηο ζεκαζία ζηα ιφγηα κνπ, αλ ηα ζεσξείο επηηεδεπκέλα θαη θαθφβνπια, γηαηί θακηά θνξά είλαη ελδερφκελν λα ζθεθζείο έηζη κεησηηθά, πξνβιεκαηηθά γηα κέλα. Καη εγψ ινηπφλ ζνπ ιέσ: Ώλ δελ αθνχζεηο γηα θάζε δηδαζθαιία ηε ζχκθσλε γλψκε ησλ πξνθεηψλ, λα κελ πηζηέςεηο ζε φζα ζα ζνπ πσ. Ώλ δελ δηδαρζείο απφ ηηο ζείεο Γξαθέο ηα ζρεηηθά κε ηελ Παξζέλν, ηνλ ηφπν, ην ρξφλν θαη ηνλ ηξφπν ηεο γελλήζεσο ηνπ Υξηζηνχ, λα κε δερηείο θαλελφο αλζξψπνπ ηε καξηπξία (Εσάλ. 5, 34). Γηαηί φπνηνλ βιέπεη θαλείο κε ηα κάηηα ηνπ λα βξίζθεηαη κπξνζηά ηνπ θαη λα δηδάζθεη, κπνξεί θαη λα ηνλ ζεσξήζεη χπνπην. Πνηφο φκσο κπαισκέλνο άλζξσπνο ζα ζεσξήζεη χπνπην εθείλνλ ηνλ πξνθήηε πνπ πξνθήηεπζε, πξηλ απφ ρίιηα θαη πεξηζζφηεξα ρξφληα;

17. -17-
Ώλ ινηπφλ αλαδεηάο ηελ αηηία ηεο παξνπζίαο ηνπ Υξηζηνχ ζηνλ θφζκν, λα θαηαθχγεηο ζην πξψην βηβιίν ηεο Ώγίαο Γξαθήο, ηε Γέλεζε. ΢ε έμη εκέξεο δεκηνχξγεζε ν Θεφο ηνλ θφζκν. Ώιιά ν θφζκνο δεκηνπξγήζεθε γηα ηνλ άλζξσπν. Κη ν ήιηνο, ν νπνίνο αθηηλνβνιεί ιακπξφηαηεο αθηίλεο, θηηάρηεθε γηα λα θσηίδεη ηνλ άλζξσπν. Κη φια ηα δψα έγηλαλ γηα λα καο ππεξεηνχλ. Σα θπηά θαη ηα δέληξα δεκηνπξγήζεθαλ γηα λα ηα απνιακβάλνπκε εκείο. ΋ια ηα δεκηνπξγήκαηα είλαη πνιχ ηέιεηα θαη σξαία (Γελ. 1, 21). Ώιιά θαλέλα απφ απηά δελ είλαη εηθφλα ηνπ Θενχ, παξά κφλν ν άλζξσπνο. Ο ήιηνο δεκηνπξγήζεθε κε ην δεκηνπξγηθφ πξφζηαγκα ηνπ Θενχ, ελψ ν άλζξσπνο δεκηνπξγήζεθε κε μερσξηζηή ελέξγεηα θαη επηκέιεηα ηνπ Θενχ. Καη θαλεξψλνληαο ν Σξηαδηθφο Θεφο, ηε ζηηγκή ηεο δεκηνπξγίαο ηηο πξνζέζεηο Σνπ γηα ηνλ άλζξσπν, παξνπζηάδεηαη ν Θεφο-Παηέξαο λα ιέεη ζηα άιια δπφ Πξφζσπα ηεο Ώγίαο Σξηάδνο: «Ώο πιάζνπκε ηψξα ηνλ άλζξσπν ζχκθσλα κε ηελ εηθφλα καο θαη κε πξνυπνζέζεηο λα γίλεη φκνηνο κ‟ εκάο» (Γελ. 1,26). Ώθνχ ε μχιηλε εηθφλα ηνπ επίγεηνπ βαζηιηά ηηκάηαη, πφζν πεξηζζφηεξν ζα ηηκάηαη ε ινγηθή εηθφλα ηνπ Θενχ, δειαδή ν άλζξσπνο; Σνχην φκσο ην πιάζκα, ην αλψηεξν απφ φια ηα δεκηνπξγήκαηα ηνπ Θενχ, πνπ δνχζε κε επθξνζχλε ζηνλ Παξάδεηζν, ην έβγαιε έμσ ν θζφλνο ηνπ δηαβφινπ (Πξβι. ΢νθ. ΢νι. 2, 24). Καη ραηξφηαλ ν ερζξφο κε ηελ πηψζε εθείλνπ πνπ απηφο θζφλεζε. Θα ήζειεο ινηπφλ λα εμαθνινπζεί λα ραίξεηαη ν ερζξφο; Ώπηφο, επεηδή δελ ηφικεζε λα πιεζηάζεη ηνλ άλδξα εμαηηίαο ηεο δχλακεο ηνπ, πιεζίαζε ηε γπλαίθα σο αζζελέζηεξε, ε νπνία ήηαλ αθφκα παξζέλνο. Γηαηί ν Ώδάκ γλψξηζε ηελ Βχα, σο ζχδπγν ηνπ, κεηά ηελ πηψζε ηνπ θαη ηελ έμνδφ ηνπ απφ ηνλ Παξάδεηζν (Πξβι. Γέλ. 4, I). ΢Σ. Οη επφκελνη δηάδνρνη ηνπ αλζξψπηλνπ γέλνπο ήηαλ ν Κάηλ θαη ν Άβει. Ο Κάηλ έγηλε ν πξψηνο αλζξσπνθηφλνο. Όζηεξα αθνινχζεζε θαηαθιπζκφο, εμαηηίαο ηεο κεγάιεο θαθνήζεηαο ησλ αλζξψπσλ. Μεηά θαηέβεθε θσηηά απφ ηνλ νπξαλφ ελαληίνλ ησλ θαηνίθσλ ησλ ΢νδφκσλ, εμαηηίαο ηεο παξαλνκίαο ηνπο. Έπεηηα απφ ρξφληα μερψξηζε ν Θεφο απφ ηα έζλε ηνλ εθιεθηφ ιαφ ηνπ Εζξαήι. Ώιιά θη απηφο παξαδφζεθε ζηε δηαθζνξά θαη έηζη ην εθιεθηφ γέλνο ηξαπκαηίζηεθε. Γηαηί ελψ ν Μσπζήο βξηζθφηαλ πάλσ ζην ΋ξνο, ελψπηνλ ηνπ Θενχ, θάησ ν ιαφο πξνζθπλνχζε γηα Θεφ έλα κνζράξη. Σελ επνρή ηνπ Μσπζή, ν νπνίνο λνκνζέηεζε ην «λα κε κνηρεχζεηο» (Βμ. 20, 13), θάπνηνο άλδξαο ηφικεζε, κπαίλνληαο ζε θακίλη, λα πξάμεη αθνιαζία ελψπηνλ ηνπ. Μεηά ην Μσπζή ζηάιζεθαλ πξνθήηεο γηα λα γηαηξέςνπλ ηνλ Εζξαήι. Ώιιά ζηελ πξνζπάζεηα ηνπο λα ζεξαπεχζνπλ ηελ πλεπκαηηθή αζζέλεηα, ζξελνχζαλ, γηαηί δελ ην θαηφξζσλαλ, φπσο ιέεη θαη θάπνηνο απφ απηνχο: «Ώιινίκνλν ράζεθε ν επζεβήο απφ ηε γε, άλζξσπνο αξεηήο θαη θαιψλ έξγσλ δελ ππάξρεη κεηαμχ καο» (Μηρ. 7,1-2). Καη πάιη «φινη έρνπλ παξαζηξαηίζεη, θαηάληεζαλ αρξείνη, δελ ππάξρεη θαλείο πνπ λα πξάηηεη ην αγαζφ, δελ ππάξρεη νχηε έλαο»(Φαικ. 13, 3). Καη πάιη: «Καηάξα θαη θινπή θαη κνηρεία θαη θφλνο έρνπλ πιεκκπξίζεη ηε ρψξα» (Χζ.4, 2). «Σνπο γηνπο θαη ηηο ζπγαηέξεο ηνπο ζπζίαζαλ ζηνπο δαίκνλεο» (Φαικ. 105, 37). «Ώζρνινχληαλ κε νησλνχο, κάγηα θαη καληείεο» θαη «δέλνληαο ηα ξνχρα ηνπο κε ζρνηληά ηα έθαλαλ παξαπεηάζκαηα κπξνζηά ζην ζπζηαζηήξην»(Ώκψο 2, 8). Μεηά θάπνηνο άιινο πξνθήηεο πνπ η‟ άθνπζε απηφ, ηνπ ιέεη: «Σφζν ήξεκα κηιάο ελψ αλαγγέιιεηο ηε ζσηεξία πνπ θέξλεη ν Θεφο; Βζχ πνχ επαγγειίδεζαη ηελ παξνπζία ηνπ Θενχ ζηνλ θφζκν γηα ηε ζσηεξία καο, κηιάο θξπθά; Ώλέβα ζε ςειφ βνπλφ, εζχ πνπ θέξλεηο ην ραξκφζπλν άγγεικα ηεο ζσηεξίαο. Πεο ζηηο πφιεηο ηνπ Ενχδα. Σί λα πσ; Αείηε ην Θεφ καο. Αείηε ηνλ Κχξην πνπ έξρεηαη κε κεγάιε δχλακε». Ο Κχξηνο πάιη είπε: «Να, εγψ έξρνκαη θαη ζα θαηαζθελψζσ αλάκεζα ζαο, ιέεη ν Κχξηνο. Καη πνιινί ιανί ζα θαηαθχγνπλ πξνο ηνλ Κχξην» (Γαρ. 2,14-15). Οη Εζξαειίηεο ακέιεζαλ ηε ζσηεξία πνπ ηνπο έθεξα. «Έξρνκαη λα ζπλαζξνίζσ φινπο ηνπο ιανχο θαη φιεο ηηο γιψζζεο» (Δζ. 66, 18). Γηαηί «ήξζε ζηνπο δηθνχο Σνπ θαη νη δηθνί Σνπ δελ ηνλ δέρηεθαλ» (Εσάλ. 1, 11). Έξρεζαη θαη ηί ραξίδεηο ζηα έζλε; Έξρνκαη λα ζπγθεληξψζσ φινπο ηνπο ιανχο θαη λα ηνπο πξνηθνδνηήζσ κε ην εμαίζην θαη θξηθηφ θαη ζαπκαζηφ γεγνλφο ηεο ζσηεξίαο (Πξβι. Ήζ. 66, 18-19). Ώπφ ην δηθφ κνπ αγψλα πάλσ ζην ΢ηαπξφ, ζα δψζσ ζε θαζέλαλ απφ ηνπο ζηξαηηψηεο κνπ βαζηιηθή ζθξαγίδα λα ηε θέξεη ζην κέησπν ηνπ». Καη άιινο πξνθήηεο έιεγε:«ρακήισζε ηνπο νπξαλνχο θαη θαηέβεθε θαη ζθνηεηλφ ζχλλεθν απιψλνληαλ θάησ απφ ηα πφδηα Σνπ»( Φαικ. 17, 10). Γηαηί ηφηε αθφκε αγλννχζαλ νη άλζξσπνη ηελ θάζνζφ Σνπ απφ ηνλ νπξαλφ. Ώπηή ηελ άγλνηα ζπκβνιίδεη ην ζθνηεηλφ ζχλλεθν. Γ. Πνιχ βαζηά θαη πνιχ κεγάιε ήηαλ ινηπφλ ε πιεγή ηεο αλζξσπφηεηαο. « Ώπφ ηα πφδηα κέρξη ην θεθάιη δελ ππήξρε θαλέλα κέινο ζε άξηηα θαηάζηαζε. Αελ ήηαλ δπλαηφλ λα γηαηξεπηνχλ νη πιεγέο κε θαηάπιαζκα, νχηε κε ζεξαπεπηηθφ ιάδη, νχηε κε επηδέζκνπο» (Δζ. 1, 6). Καη νη πξνθήηεο, ζξελψληαο θαη ππνθέξνληαο, έιεγαλ: «Πνηφο ινηπφλ ζα έξζεη απφ ηε ΢ηψλ γηα λα δψζεη ηε ζσηεξία ζηνλ Εζξαειηηηθφ ιαφ;» (Φαικ. 13, 7). Καη πάιη: «Ώο έξζεη βνεζφο ε δεμηά ΢νπ ππέξ ηνπ εθιεθηνχ ιανχ ΢νπ, ζηνπο αλζξψπνπο απηνχο, ηνπο νπνίνπο ελίζρπζεο Βζχ ν Ίδηνο, γηα ηε δηθή ΢νπ δφμα» (Φαικ. 79, 18). Καη «δελ ζα απνκαθξπλζνχκε απφ ΢έλα». Καη άιινο πξνθήηεο παξαθαινχζε, ιέγνληαο: «Κχξηε ρακήισζε ηνπο νπξαλνχο θαη θαηέβα» (Φαικ. 143, 5). «Καηέβα γηαηί ηα ηξαχκαηα ηεο αλζξσπφηεηαο μεπεξλνχλ ηηο δπλάκεηο καο, ηε δηθή καο δπλαηφηεηα γηα ζεξαπεία. ΢θφησζαλ ηνπο πξνθήηεο ζνπ θαη θαηέζθαςαλ ηα ζπζηαζηήξηα ζνπ» (Γ‟ ΐαζ. 19, 10). Σν θαθφ δελ κπνξεί λα δηνξζσζεί απφ εκάο, ρξεηάδεζαη Βζχ γηα λα ην δηνξζψζεηο.
Δ. Έθακε δεθηή ηελ παξάθιεζε ησλ πξνθεηψλ ν Κχξηνο. Αελ κπνξνχζε ν Παηέξαο λα παξαβιέπεη ην γέλνο καο πνπ ραλφηαλ. Έζηεηιε ηνλ Τηφ Σνπ, ηνλ Κχξην, απφ ηνλ νπξαλφ γηα λα καο ζεξαπεχζεη. Καη ιέεη θάπνηνο απφ ηνπο πξνθήηεο: «Ο Κχξηνο ηνλ Οπνίν εζείο δεηάηε έξρεηαη θαη ζα θηάζεη μαθληθά. Πνχ; ΢ην Ναφ Σνπ ν Κχξηνο» (Πξβι. Μαι. 3, 1). «΢ην Ναφ, φπνπ εζείο ηνλ ιηζνβνιήζαηε» (Πξβι. Εσαλ.8, 5)
Θ. Έπεηηα ν ΢νινκψληαο, αθνχγνληαο απηά απφ ηνλ παηέξα ηνπ, νηθνδφκεζε ζαπκαζηφ Ναφ θαη πξνθεηεχνληαο Βθείλνλ πνπ ζα έξζεη λα θαηνηθήζεη κέζα ζ‟ απηφλ ιέεη κε ζαπκαζκφ: «αιεζηλά, ζα έξζεη λα θαηνηθήζεη ζηε γε, αλάκεζα ζηνπο αλζξψπνπο;» (Γ‟ ΐαζ. 8, 27). «Μάιηζηα», ιέεη πξηλ απφ απηφλ ν πξνθήηεο Ααβίδ, ζηνλ ςαικφ πνπ γξάθηεθε γηα ην ΢νιφκσληα θαη φπνπ αλαθέξεηαη: «Θα θαηέβεη, φπσο ε πξσηλή δξνζηά, ε νπνία πέθηεη αφξαηα θαη αζφξπβα θαη κνπιηάδεη ηα καιιηά απφ ηα θξεζθνθνπξεκέλα πξφβαηα» (Φαικ. 71,6). Οη δξνζνζηαιίδεο (πεηφο) ζπκβνιίδνπλ ηελ θάζνδν ηεο ζετθήο θχζεο απφ ηνλ νπξαλφ θαη ηα καιιηά (ν πφθνο) ζπκβνιίδνπλ ηελ αλζξψπηλε θχζε κε ηελ νπνία ελψζεθε ε ζετθή. Δ αφξαηε θαη αζφξπβε θάζνδνο ησλ δξνζνζηαιίδσλ θαλεξψλεη ηελ άγλνηα ηνπ κπζηεξίνπ ηεο