Σν Γεκνηηθό ηξαγνύδη σο
ινγνηερληθό είδνο αληιεί ην πιηθό
ηνπ από ηελ πξνθνξηθή
ινγνηερληθή παξάδνζε, απηήλ πνπ
αλαπηύζζεηαη από ηελ αλάγθε πνπ
έρεη θάζε άηνκν θαη γεληθόηεξα
θάζε ιαόο λα εθθξάζεη ηα
ζπλαηζζεκαηηθά ηνπ θαη ςπρηθά
θνξηία, ηα ηδαληθά ηνπ, ηνπο
πόλνπο θαη ηηο ραξέο ηνπ, αθόκα ηηο
εληππώζεηο θαη ηηο ζθέςεηο ηνπ
κέζα ζηελ επθνινκλεκόλεπηε
πνίεζε
Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ
δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ, κε ηα
νπνία θαη ραξαθηεξίδεηαη σο
ηέηνην ζπλνςίδνληαη ζηα
αθόινπζα:


Η αλσλπκία ηνπ δεκηνπξγνύ. Ο
δεκηνπξγόο θαη ζπλζέηεο ηνπ
δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ παξακέλεη
άγλσζηνο
Η απξνζδηνξηζηία
ηνπ αθξηβνύο ηόπνπ
πξνέιεπζεο. Μπνξεί
λα είλαη γλσζηόο ν
ηόπνο αλαθνξάο, όρη
όκσο ν αθξηβήο ηόπνο
ζύλζεζεο
Η απξνζδηνξηζηία ηνπ
αθξηβνύο ρξόλνπ
ζύλζεζεο. Μπνξεί λα
είλαη γλσζηόο ν ρξόλνο
αλαθνξάο όρη όκσο ν
αθξηβήο ρξόλνο
ζύλζεζεο
Η ιατθή έθθξαζε
αθνινπζώληαο ηνπηθά
ηδηώκαηα. Σν δεκνηηθό
ηξαγνύδη απνδίδεηαη
πάληα κε ην ρξνληθά
ηνπηθό γισζζηθό ηδίσκα
Ο ιατθόο ςπρηζκόο,
όπσο απηόο
εθδειώλεηαη ζηε
δσή
Οη παξαηεξνύκελεο
παξαιιαγέο. Όζεο
πεξηζζόηεξεο
παξαιιαγέο
παξαηεξνύληαη ηόζν
πεξηζζόηεξν θέξεηαη
θαηαμησκέλν
Η απόδνζε ζε
ηξαγνύδη θαη όρη
πνίεκα. Σν
δεκνηηθό ηξαγνύδη
δελ απαγγέιιεηαη
Σν δσληαλό
ύθνο θαη ε
ξεαιηζηηθή
πεξηγξαθή
Σν ραξαθηεξηζηηθό κέηξν.
Ο ηακβηθόο
δεθαπεληαζύιιαβνο
(πνιηηηθόο ζηίρνο)
θπξηαξρεί απόιπηα.
Αθνινπζνύλ, κε κεγάιε
δηαθνξά, ν ηακβηθόο
δσδεθαζύιιαβνο θαη ν
ηξνρατθόο ζηίρνο. Η
νκνηνθαηαιεμία ζπαλίδεη,
θάπνηεο θνξέο είλαη
ζπκπησκαηηθή θαη είλαη
απαξαίηεηε κόλν ζηα
ιηαλνηξάγνπδα.
   Έιιεηςε νκνηνθαηαιεμίαο                   ΢ηαζεξνί εθθξαζηηθνί
   Ζ αξρή ηεο ηζνκεηξίαο. Κάζε ζηίρνο         ηξόπνη(κνηίβα).΢ηίρνη ή θξάζεηο πνπ
    εθθξάδεη έλα πιήξεο θαη νινθιεξσκέλν       επαλαιακβάλνληαη ζε πνιιά δεκνηηθά
    λόεκα.                                     ηξαγνύδηα
   Δπαλάιεςε ηνπ α΄ εκηζηηρίνπ ζην β΄.       Πακςπρηζκόο (Σα άςπρα
   Π.ρ. εδώ είζαη ζθιάβα ηνπ παζά             ζπκπεξηθέξνληαη σο αλζξώπηλεο
    ,ζθιάβα ησλ Αξβαλίησλ.                     νληόηεηεο- κπνξεί λα αλαθεξζεί θαη σο
                                               πξνζσπνπνίεζε)
   .Γιώζζα δσληαλή θαη παξαζηαηηθή,          ΢πκβαηηθά πξόζσπα(ηα πνπιηά
    ιόγνο ιηηόο θαη ππθλόο, θπξηαξρία          ιεηηνπξγνύλ σο
    ξήκαηνο θαη νπζηαζηηθνύ.                   καληαηνθόξνη).Πξόζσπα πνπ έρνπλ
   Ο λόκνο ησλ ηξηώλ. Αλαθέξνληαη ηξία        ζπγθεθξηκέλν ξόιν.
    πξάγκαηα-πξόζσπα- έλλνηεο από ηα          ΢ρήκαηα ιόγνπ (ππεξβνιέο, αληηζέζεηο,
    νπνία ζπλήζσο δίδεηαη έκθαζε ζην           πξνζσπνπνηήζεηο, κεηαθνξέο,
    ηξίην.                                     επαλαιήςεηο)
   Σα άζηνρα εξσηήκαηα(πξνσζνύλ ηελ          Υξήζε ζπκβνιηθώλ αξηζκώλ, ζπλήζσο
    εμέιημε ηεο πνηεηηθήο αθήγεζεο θαη         ην ηξία θαη ηα πνιιαπιάζηά ηνπ ή ην
    θνξπθώλνπλ ηελ πνηεηηθή έληαζε)            επηά
θαηά
Αθξηηηθά ηξαγνύδηα

Απφ ησλ εζραηηψλ ηεο Καππαδνθίαο κέρξη ησλ Ινλίσλ
λήζσλ, θαη απφ ηεο Μαθεδνλίαο θαη ησλ ρσξψλ ησλ
δπηηθψλ αθηψλ ηνπ Δπμείλνπ κέρξη ηεο Κξήηεο θαη ηεο
Κχπξνπ, άδνληαη κέρξη ηνπ λπλ άζκαηα, αθεγνχκελα ηνπο
άζινπο θαη ηάο πεξηπεηείαο ηνπ Γηγελή θαη ηνπο αγψλαο
απηνχ πξνο ηνπ Απειάηαο θαη ηνπο Σαξαθελνχο, θαη
θέξνληαη δηα ζηφκαηνο παξαδφζεηο, αλαθεξφκελαη εηο
ηφπνπο θαη αληηθείκελα, κεζ' σλ ζπλδέεηαη ην φλνκα
απηνχ. Δηο ηαχηα ε θαληαζία ηνπ ιανχ εγθαηέπιεμε
κχζνπο, σλ ηνπο πιείζηνπο παξέιαβελ αλαθαηλίζαζα εθ
ηεο πινπζίαο κπζηθήο θιεξνλνκηάο ηεο αξραηφηεηνο, θαη
απήξηηζε ηνλ ηδεψδε ηχπνλ ήξσνο λεαξνχ σο ν Αρηιιεχο,
θξαηαηνχ σο ν Ηξαθιήο θαη ελδφμνπ σο ν Αιέμαλδξνο. Δλ
θεθαιαίσ δ' εηπείλ εηο ηνλ Γηγελή Αθξίηελ
απνθνξπθνχληαη νη πφζνη θαη ηα ηδεψδε ηνπ ειιεληθνχ
έζλνπο, δηφηη ελ απηψ ζπκβνιίδεηαη ε καθξαίσλ θαη
άιεθηνο πάιε ηνπ ειιεληθνχ πξνο ηνλ κνπζνπικαληθφλ
θφζκνλ".

(Ν. Γ. ΠΟΛΗΣΟΤ Πεξί ηνπ εζληθνύ έπνπο ησλ λεσηέξσλ
Διιήλσλ.)
Ο ΑΝΓΡΟΝΗΚΟ΢ ΚΗ Ο ΜΑΤΡΟ΢ ΣΟΤ
ΣΟΤ ΜΗΚΡΟΤ ΒΛΑΥΟΠΟΤΛΟΤ
Ζ ΑΝΣΡΔΗΧΜΔΝΖ ΛΤΓΔΡΖ, Ζ ΜΑΝΝΑ ΣΟΤ ΓΗΓΔΝΖ
ΣΟΤ ΚΑ΢ΣΡΟΤ ΣΖ΢ ΧΡΗΑ΢
ΣΖ΢ ΛΗΟΓΔΝΝΖΣΖ΢
Ζ ΑΡΠΑΓΖ ΣΖ΢ ΓΤΝΑΗΚΟ΢ ΣΟΤ ΑΚΡΗΣΖ
ΣΟ ΠΑΛΔΜΑ ΣΟΤ Σ΢ΑΜΑΓΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΓΗΟΤ ΣΟΤ
Ο ΘΑΝΑΣΟ΢ ΣΟΤ ΓΗΓΔΝΖ
Ο ΘΑΝΑΣΟ΢ ΣΟΤ ΓΗΓΔΝΖ

Ό Γηγελήο ςπρνκαρεί θ' ε γε ηόλε ηξνκάζζεη.
Βξνληά θη' αζηξάθηεη ν νπξαλόο θαη ζεηέη' ν απάλσ
θόζκνο,
θη' ν θάησ θόζκνο άλνημε θαη ηξίδνπλ ηα ζεκέιηα,
θ' ε πιάθα ηνλ αλαηξηρηά πσο ζα ηόλε ζθεπάζε,
πσο ζα ζθεπάζε ηνλ ατηό ηζε γεο ηνλ αληξεησκέλν.
΢πίηη δελ ηνλ εζθέπαδε, ζπήιην δελ ηνλ ερώξεη,
ηα όξε εδηαζθέιηδε, βνπλνύ θνξθαίο επήδα,
ραξάθη' ακαδνιόγαλε θαη ξηδηκηά μεθνύλεηε.
'΢ ην βίηζηκά πηαλε πνπιηά, 'ο ην πέηακα γεξάθηα,
'ο ην γιάθην θαη 'ο ην πήδεκα ηα ιάθηα θαη ηαγξίκηα.

Εειεύγεη ν Υάξνο κε ρσζηά, καθξά ηόλε βηγιίδεη,
θ' ειάβσζέ ηνπ ηελ θαξδηά θαη ηε ςπρή ηνπ πήξε.
Ιζηνξηθά ηξαγνύδηα

«Λέγνληεο δεκψδε ηζηνξηθά ηξαγνχδηα,
ελλννχκελ άζκαηα εθπεγάζαληα ακέζσο
εμ ηζηνξηθψλ γεγνλφησλ ή πεξηζηάζεσλ
θαη πξνσξηζκέλα λα ηξαγνπδνχληαη
ππφ ηνπ ιανχ».
(UHLAND)
΢εκαίλεη ν Θηνο, ζεκαίλεη ε γεο, ζεκαίλνπλ ηα
επνπξάληα,
ζεκαίλεη θ' ε αγηά ΢νθηά, ην κέγα κνλαζηήξη,
κε ηεηξαθόζηα ζήκαληξα θ’ εμεληαδπό θακπάλαηο,
θάζε θακπάλα θαη παπάο, θάζε παπάο θαη δηάθνο.
Φάιιεη δεξβά ν βαζηιηάο, δεμηά ν παηξηάξρεο,
θη' απ' ηελ πνιιή ηελ ςαικνπδηά εζεηόληαλε νη
θνιόλλαηο.
Να κπνύλε 'ο ην ρεξνπβηθό θαη λά βγε ν βαζηιέαο,
θσλή ηνπο ήξζε εμ νπξαλνύ θη' άπ' αξραγγέινπ
ζηόκα.
"Πάςεηε ην ρεξνπβηθό θη' αο ρακειώζνπλ η' άγηα,
παπάδεο πάξηε ηα γηεξά, θαη ζεηο θεξηά ζβεζηήηε,
γηαηί είλαη ζέιεκα Θενύ ε Πόιε λα ηνπξθέςε.
Μόλ ζηείιηε ιόγν 'ο ηε Φξαγθηά, λάξηνπλε ηξία
θαξάβηα,
ην ‘λα λα πάξε ην ζηαπξό θαη ηάιιν ην βαγγέιην,
ην ηξίην, ην θαιύηεξν, ηελ άγηα ηξάπεδα καο,
κε καο ηελ πάξνπλ ηα ζθπιηά θαη καο ηελ
καγαξίζνπλ".
Ζ Γέζπνηλα ηαξάρηεθε, θ' εδάθξπζαλ νη εηθόλεο.
"΢ώπαζε, θπξά Γέζπνηλα, θαη κε πνιπδαθξύδεο,
πάιη κε ρξόλνπο, κε θαηξνύο, πάιη δηθά ζαο είλαη.
Κιέθηηθα ηξαγνύδηα

"Πιελ ηεο αξραίαο απιφηεηνο θαη ιηηφηεηνο
παξαηεξνχκελ θαη αθξαηθλέο λεσηεξηθφλ
πάζνο
θαη ζζέλνο αθαηαδάκαζηνλ εηο ηα δεκνηηθά
ηξαγνχδηα,
νπνχ ε γιψζζα είλαη έκπιεσο νξκήο
πξνο απφζεηζηλ ηνπ μεληθνχ δπγνχ θαη
αδηαιιάθηνπ κίζνπο πξνο ηνπο απίζηνπο
κνπζνπικάλνπο.
Τα θιέθηηθα ηξαγνχδηα λνκίδεηο πσο είλαη
ρείκαξξνη αθξηζκέλνη,
εθξένληεο φρη απφ αλζξψπηλα ρείιε, αιι’
απφ
ηνπο βξάρνπο ηεο Οίηεο θαη ηνπ Οιχκπνπ".
(Κ. Mendelsohn Bartholdy)
•... ΓΔΛΗΘΑ ...
•ΣΟΤ ΟΙΤΚΠΟΤ ΘΑΗ ΣΟΤ ΘΗ΢ΑΒΟΤ
•ΣΟΤ ΒΑ΢ΗΙΖ
•ΣΟΤ ΒΑΡΙΑΚΖ
•Ο ΓΔΡΟ΢ ΘΙΔΦΣΖ΢
•ΣΟΤ ΙΑΒΩΚΔΛΟΤ ΘΙΔΦΣΖ
•ΣΟΤ ΙΑΒΩΚΔΛΟΤ ΘΙΔΦΣΖ
•ΣΟΤ ΘΙΔΦΣΖ ΣΟ ΘΗΒΟΤΡΗ
•ΣΟΤ ΘΩ΢ΣΑ
•ΣΟΤ ΘΗΣ΢ΟΤ
•ΣΟΤ ΙΗΒΗΛΖ
•ΣΟΤ ΥΡΖ΢ΣΟΤ ΚΖΙΗΟΛΖ
•ΣΟΤ ΚΠΟΤΘΟΤΒΑΙΑ
•ΣΟΤ ΘΩ΢ΣΑΛΣΑΡΑ
ΣΟΤ ΒΙΑΥΟΘΑΛΑ΢Ζ
•Λ




     •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ ΘΑΗ ΣΟΤ
     ΠΑΛΑΓΗΩΣΑΡΟΤ ΒΔΛΔΣ΢ΑΛΑΘΖ
     •ΣΟΤ ΢ΣΔΡΓΗΟΤ
     •ΣΟΤ ΓΗΩΣΖ
     •ΣΟΤ ΥΡΟΛΖ
     •ΣΟΤ ΑΛΓΡΗΣΕΟΤ
     •ΣΟΤ ΙΗΑΘΟΤ
     •ΣΖ΢ ΙΗΑΘΑΗΛΑ΢
     •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ
     •ΣΩΛ ΘΙΔΦΣΩΛ
     •ΣΟΤ ΕΑΥΑΡΑΘΖ
     •ΣΟΤ ΘΟΛΣΟΓΗΑΛΛΖ
     •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ
     •ΣΟΤ ΘΑΣ΢ΑΛΣΩΛΖ
     •ΣΟΤ ΛΗΘΟΣ΢ΑΡΑ
     •ΣΟΤ ΓΗΑΛΛΖ ΣΟΤ ΢ΣΑΘΑ
     ΟΗ ΓΤΛΑΗΘΔ΢ ΣΩΛ ΙΑΕΑΗΩ
Ο ΓΔΡΟ΢ ΚΛΔΦΣΗ΢

Γέξαζα o καύξνο γέξαζα, δε κπνξώ
'α πεξπαηήζσ,
δε κπνξώ 'ά ζύξσ ηάξκαηα, ηα
γέξεκα ηζαπξάδηα,
ηνηο πέληε αξάδεο ηα θνπκπηά, ηα
θισξνθαπληζκέλα.
Σνπθέθη κνπ πεξήθαλν, πηζηόιηα
πέξα πέξα,
θαη ζπ ζπαζί κνπ δηκηζθί κε ηε
ρξπζή ηε ρνύθηα,
δελ πξέπεζηε γηα θξέκαζκα, θη'
νπδέ γηα ην παδάξη,
κόλ πξέπεζηε γηα ιεβεληηά θαη γηα
ιηαλή κεζνύια.
Σξαγνύδηα ηεο
μεληηηάο

"Η μεληηεηά θη' ν
ζάλαηνο αδέιθηα
ινγνχληαη".
Ζ ΜΑΝΝΑ ΣΟΤ
ΞΔΝΗΣEΜΔΝΟΤ
Ζ ΜΑΓΗ΢΢Α
Σελ μεληηεηά, ηελ άξθαληά,
ηελ πίθξα, ηελ άγάπε,
ηα ηέζζαξα ηα δύγηαζαλ,
βαξύηεξα εηλ' ηα μέλα.
Ο μέλνο εηο ηελ μεληηεηά
πξέπεη λα βάλε καύξα,
γηα λα ηαηξηάδε ε θνξεζηά
κε ηεο θαξδηάο ηε ιάβξα.
Παξαινγαίο

"Δηο ηα εζληθά εθείλα
άζκαηα
ησλ Διιήλσλ, φζα
χπφζεζηλ έρνπλ
ηδεψδε ή πεπιαζκέλελ, ε
θαληαζία
ηνπ ιανχ εθδειψλεηαη κεηά
πεξηζζήο
πνηθηιίαο, ειεπζεξίαο θαη
δπλάκεσο".
(Fauriel)
ΣΟ ΓΟΚΙΜΙΝ ΣΗ΢ ΑΓΑΠΗ΢
Σ' ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΓΔΡΦΙΑ Κ' Η ΚΑΚΗ
ΓΤΝΑΙΚΑ
ΣΟΤ ΜΑΤΡΙΑΝΟΤ ΚΑΙ ΣΗ΢ ΑΓΔΡΦΗ΢
ΣΟΤ
ΣΗ΢ ΑΠΟΛΗ΢ΜΟΝΗΜΔΝΗ΢
ΣΗ΢ ΚΟΤΜΠΑΡΑ΢ ΠΟΓΙΝΔ ΝΤΦΗ
Ο ΓΤΡΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΞΔΝΙΣΔΜΔΝΟΤ
ΣΗ΢ ΝΤΦΗ΢ ΠΟΤ ΚΑΚΟΣΤΥΗ΢Δ
ΣΟΤ ΚΤΡ ΒΟΡΙΑ
ΣΟΤ ΓΙΟΦΤΡΙΟΤ ΣΗ΢ ΑΡΣΑ΢
ΣΟΤ ΚΟΛΤΜΠΗΣΗ
Η ΜΑΝΝΑ Η ΦΟΝΙ΢΢Α
ΣΟΤ ΝΔΚΡΟΤ ΑΓΔΛΦΟΤ
΢αξάληα πέληε κάζηνξνη θ' εμήληα καζεηάδεο
γηνθύξη λεζεκέιησλαλ 'ο ηεο Άξηαο ην πνηάκη.
Οιεκεξίο ην ρηίδαλε, ην βξάδπ εγθξεκηδόηαλ.
Μνηξηνινγνύλ νη κάζηνξνη θαη θιαηλ νη
καζεηάδεο.
"Αιίκνλν 'ο ηνπο θόπνπο καο, θξίκα 'ο ηνηο
δνύιεςαίο καο,
νιεκεξίο λα ρηίδνπκε, ην βξάδπ λα
γθξεκεηέηαη."
Πνπιάθη εδηάβε θ' έθαηζε αληίθξπ 'ο ην πνηάκη,
δελ εθειάηδε ζαλ πνπιί, κεδέ ζα ρηιηδόλη,
παξά εθειάηδε θ' έιεγε, αλζξσπηλή ιαιίηζα.
"Α δε ζηνηρεηώζεηε άλζξσπν, γηνθύξη δε
ζηεξηώλεη,
θαη κε ζηνηρεηώζεηε νξθαλό, κε μέλν, κε
δηαβάηε,
παξά ηνπ πξσηνκάζηνξα ηελ όκνξθε γπλαίθα,
πόξρεηαη αξγά η' απνηαρύ, θαη πάξσξα ην
γηόκα."
Σ' άθνπζ' ν πξσηνκάζηνξαο θαη ηνπ ζαλάηνπ
πέθηεη.
Πηάλεη, κελάεη ηεο ιπγεξήο κε ην πνπιί
ηαεδόλη:
Αξγά ληπζή, αξγά αιιαρηή, αξγά λα πάε ην
γηόκα,
αξγά λα πάε θαη λα δηαβή ηεο Άξηαο ην
γηνθύξη.
Καη ην πνπιί παξάθνπζε, θη' αιιηώο επήγε θ'
είπε:
"Γνξγά ληπζνπ, γνξγά αιιαμε, γνξγά λα παο ην
γηόκα,
γνξγά λα παο θαη λα δηαβήο ηεο Άξηαο ην
γηνθύξη."
Νά ηελε θ' εμαλάθαλελ από ηελ άζπξε ζηξάηα.
Σελ είδ' ν πξσηνκάζηνξαο, ξαγίδεηαη ε θαξδηά
ηνπ.
Από καθξηά ηνπο ραηξεηά θη' από θνληά ηνπο
ιέεη.
"Γεηα ζαο, ραξά ζαο, κάζηνξνη θαη ζεηο νη
καζεηάδεο,
κα ηη έρεη ν πξσηνκάζηνξαο θ' είλαη
βαξγσκηζκέλνο;
-Σν δαρηπιίδη ηόπεζε 'ο ηελ πξώηε ηελ θακάξα,
θαη πνηνο λα κπε θαη πνηνο λα βγε ην δαρηπιίδη
λά βξε;
-Μάζηνξα, κελ πηθξαίλεζαη θ' εγώ λα πα 'ζ' ην
θέξσ,
εγώ λα κπσ, θ' εγώ λα βγσ, ην δαρηπιίδη λά
βξσ."

Μεδέ θαιά θαηέβεθε, κεδέ 'ο ηε κέζ' επήγε,
"Σξαύα, θαιέ κ', ηνλ άιπζν, ηξαύα ηελ
αιπζίδα,
ηη όινλ ηνλ θόζκν αλάγεηξα θαί ηίπνηεο δελ
εύξα."
Έλαο πηράεη κε ην κπζηξί, θη' άιινο κε ηνλ αζβέζηε,
παίξλεη θη' ν πξσηνκάζηνξαο θαη ξήρλεη κέγα ιίζν.

"Αιίκνλν 'ο ηε κνίξα καο, θξίκα 'ο ην ξηδηθό καο!
Σξεηο αδεξθάδεο ήκαζηε, θ' νη ηξεηο θαθνγξακκέλαηο,
ε κηά ρηηζε ην Γνύλαβε, θ' ε άιιε ηνλ Αθξάηε
θ' εγώ ε πηιηό ζηεξλόηεξε ηεο Άξηαο ην γηνθύξη.
Χο ηξέκεη ην θαξπόθπιιν, λα ηξέκε ην γηνθύξη,
θη' σο πέθηνπλ ηα δεληξόθπιια, λα πέθηνπλ νη δηαβάηαηο.

-Κόξε ην ιόγνλ άιιαμε, θη' άιιε θαηάξα δώζε,
πόρεηο κνλάθξηβν αδεξθό, κε ιάρε θαη πεξάζε".
Κη' απηή ην ιόγνλ άιιαμε, θη' άιιε θαηάξα δίλεη.
"Αλ ηξέκνπλ η' άγξηα βνπλά, λα ηξέκεη ην γηνθύξη,
θη' αλ πέθηνπλ η' άγξηα πνπιηά, λα πέθηνπλ νη δηαβάηαηο,
ηη έρσ αδεξθό 'ο ηελ μεληηεηά, κε ιάρε θαη πεξάζε
ΠΑΗΝΔΜΑΣΑ ΣΖ΢ ΑΓΑΠΖΣΗΚΖ΢

ΠΑΗΝΔΜΑΣΑ ΣΟΤ ΑΓΑΠΖΣΗΚΟΤ

ΠΑΛΗΑΗ΢ ΑΓΑΠΑΗ΢

ΚΑΨΜΟΗ ΚΑΗ ΒΑ΢ΑΝΑ ΣΖ΢ ΑΓΑΠΖ΢

ΠΟΘΟΗ

ΠΑΡΑΠΟΝΑ

ΥΧΡΗ΢ΜΟ΢

ΑΠΗ΢ΣΗΑΗ΢

Ζ ΓΤΝΑΜΖ ΣΧΝ ΜΑΣΗΧΝ

ΦΗΛΖΜΑΣΑ

ΠΑΝΣΡΔΗΑ

ΠΔΗ΢ΜΑΣΗΚΑ
ΦΙΛΗΜΑΣΑ

Αξξσζηεκέλνο ηνπ γηαηξνύ πάληα δεηάεη
βνηάλη,
θ' εγώ ζνπ δήηεζα θηιί, πνιιά ζνπ θαθνθάλε.

Μαξγαξηηάξη αηξύπεην, θόξε κνπ, 'ο ην ιαηκό
ζνπ,
θ' έλα κηθξό, κηθξόπνπιν θηιί 'ο ην κάγνπιν
ζνπ.

Όπνηνο θηιάεη ηελ απγή ηελ αγαπεηηθή ηνπ,
παίξλεη ηνπ Μάε ηε δξνζηά, ηε ξήρλεη 'ο ην
θνξκί ηνπ.

'΢ ηε γεηηνληά ζνπ κε πνπινύλ ζθιάβν, θη'
αγόξαζε κε,
γηα λα θηιί κε δίλνπλε, δώζε ην θ' έπαξέ κε.
Σξαγνύδηα ηεο αγάπεο

"Ο έξσο, ν ππέξ πάλ άιιν
ζπλαίζζεκα παιιφκελνο θαη αληερψλ
εηο ηαο παξάινγάο, επηθξαηεί θαη πιεξνί
εμ νινθιήξνπ ηα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο.
Βιέπεηο εηο απηά ζπλεηιεγκέλα σο εηο
επψδεηο αλζνδέζκαο, σο εηο αξκνληθνχο
ζηεθάλνπο, ηα επγελέζηαηα άλζε
ηεο εξσηηθήο πνηήζεσο".
(P. Δ. PAVOLINI)
ΣΗ΢ ΑΓΑΠΗ΢ ΣΟ ΒΟΣΑΝΙ

Σεο αγάπεο ην βνηάλη
θάζε ηόπνο δελ ην θάλεη.
Κάζε ηόπνο δελ ην θάλεη,
θάζε γεο δελ ην πεηάεη,
κόλ' ηεο Λεβαδηάο ν ηόπνο
θαη ηεο όκνξθεο ν θόξθνο
Νπθηάηηθα ηξαγνύδηα

"Ή πνίεζηο ελ Διιάδη εηζρσξεί εηο πάληα
ηα θαζέθαζηα ησλ γακήιησλ ενξηψλ, εηο
πάζαο ηάο γακειίνπο ζπλεζείαο,
ππνδεηθλχνπζα ηνλ ζθνπφλ απηψλ,
επεμεγνχζα ηελ ζπκβνιηθήλ ησλ έλλνηαλ,
πξνζδίδνπζα εηο αχηάο πάζνο θαη
κεγαιετνλ".
(FAURIEL)
ΟΣΑΝ ΠΑΝ ΝΑ ΠΑΡΟΤΝ ΣΗ ΝΤΦΗ

Απηό ηαζηέξη ην ιακπξό, πνπ πάεη θνληά 'ο ηελ
Πνύιηα,
απηό κνπ θέγγεη θ' έξρνκαη, θόξε κ', 'ο ηνλ
νβνξό ζνπ.
Υηππώ ηε ζύξα δπν θνξαίο, ην παξαζύξη πέληε.
"΢ήθσ λ' άιιάμεο, θόξε κνπ, λα βάιεο
ηάξκαηά ζνπ,
γηαη' ήξζαλ λα ζε πάξνπλε πεδνύξα θαί
θαβάιια.
Υίιηνη έξρνληαη θαβαιιαξηά, θη' άιινη ρίιηνη
πεδνύξα,
μεληα κνπιάξηα θνπβαινύλ ζηηάξη γηα ην
γάκν."
Ναλαξίζκαηα

"Νήπηα γνπλ επκεινχο
κηλπξίζκαηνο
θαηαθνχνληα
θνηκίδεηαη".
(΢έμηνο ν Δκπεηξηθόο)
Κνηκήζνπ αζηξί, θνηκήζνπ απγή, θνηκήζνπ λην
θεγγάξη,
θνηκήζνπ, πνπ λα ζε ράξε ν ληνο πνπ ζα ζε
πάξε.
Κνηκήζνπ, πνπ παξάγγεηια 'ο ηελ Πόιε ηα
ρξπζά ζνπ,
'ο ηε Βελεηηά ηα ξνύρα ζνπ θαη ηα δηακαληηθά
ζνπ.
Κνηκήζνπ, πνπ ζνπ ξάβνπλε ην πάπισκα 'ο ηελ
Πόιε,
θαη ζνπ ην ηειεηώλνπλε ζαξαληαδπό καζηόξνη,
'ο ηε κέζε βάλνπλ ηνλ αεηό, 'ο ηελ άθξε ην
παγόλη.
Νάλη ηνπ ξήγα ην παηδί, ηνπ βαζηιηά ηαγγόλη.
Κνηκήζνπ θαη παξάγγεηια παπνύηζηα 'ο ηνλ
ηζαγγάξε,
λα ζνπ ηα θάλε θόθθηλα κε ην καξγαξηηάξη.
Κνηκήζνπ κέζ' 'ο ηελ θνύληα ζνπ θαη 'ο ηα
παρηά παλληά ζνπ,
ε Παλαγηά ε δέζπνηλα λα είλαη ζπληξνθηά ζνπ.
Μνηξνιόγηα

"Τα κνηξνιφγηα ησλ γπλαηθψλ καο, ζαπκαζηά
ειεγεηνγξαθίαο αξηζηνπξγήκαηα, απηφθπηα ηεο
ειιεληθήο επαηζζεζίαο πξντφληα, θηλνυζη ηνλ
ζαπκαζκφλ ησλ πνηεηψλ θαη εθειθχνπζη ησλ
γξακκαηνιφγσλ ηελ πξνζνρήλ φζνλ νπδέλ άιιν,
έζησ θαη ην εληερλφηεξνλ, ησλ ινηπψλ
έμεπγεληζκέλσλ θαη ηεηνξλεπκέλσλ εκψλ
ζηηρνπξγεκάησλ".
(΢Π. ΕΑΜΠΔΛΗΟ΢)
Ό Χάξνο ησλ λεσηέξσλ Διιήλσλ επηθαίλεηαη
σο αληηπξφζσπνο ηνπ ζαλάηνπ θαη ηνπ άδνπ
θαζφινπ, απνζπψλ ηδίαηο ρεξζτ ηελ ςπρήλ ησλ
θαηαθπξσζέλησλ εηο απηφλ αλζξψπσλ θαη
θέξσλ ηαπηελ εηο ην ππφ ηελ γήλ βαζίιεηνλ
απηνχ. Δίλαη απηφο ν ζάλαηνο, ε πξνζσπνπνηία
ηνπ ακεηαβιήηνπ θπζηθνχ λφκνπ, εηο νλ
ππφθεηληαη πάληεο νη επί ηεο γεο δψληεο."
(BERNHARD SHMIDT)
ΟΣΑΝ ΞΔΦΤΥΖ΢Ζ
ΟΣΑΝ ΢ΖΚΧΝΟΤΝ ΣΟΝ
ΝΔΚΡΟΝ
ΔΗ΢ ΥΖΡΑΝ
ΔΗ΢ ΑΓΟΤΡΟΝ
ΣΖ΢ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΗ΢ ΠΑΗΓΗ
ΔΗ΢ ΜΗΚΡΟ ΠΑΗΓΗ
ΜΟΗΡΟΛΟΓΗ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΗ΢
ΚΟΡΖΝ
.....ΓΔΝΗΚΑ....

ΣΟΤ ΛΔΒΔΝΣΖ ΚΑΗ ΣΟΤ ΥΑΡΟ

ΣΟΤ ΛΔΒΔΝΣΖ ΚΑΗ ΣΟΤ ΥΑΡΟY

ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΝΗΟΤ

ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΢ΣΡΑΘΗΧΣΖ

ΣΖ΢ ΛΤΓΔΡΖ΢ ΚΑΗ ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ

ΣΟ ΓΔΗΠΝΟ ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ

Ζ ΛΤΓΔΡΖ ΢ΣΟΝ ΑΓΖ
ΣΗ΢ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΙ΢ ΠΑΙΓΙ


Α δε θνπζθώζε ε
ζάιαζζα, ν βξάρνο δελ
αθξίδεη,
θη' αλ δε ζε θιάςε ε
κάλλα ζνπ, ν θόζκνο δε
δαθξύδεη.
πεγή: www.el.wikipedia.org
πεγή: www.ert-archives.gr
πεγή: www.xorio.gr
πεγή: www.youtube.com
Πεγή :www.myriobiblos.gr
ΓΗΜΟΣΙΚΑ
ΣΡΑΓΟΤΓΙΑ

το δημοτικο τραγουδι

  • 2.
    Σν Γεκνηηθό ηξαγνύδησο ινγνηερληθό είδνο αληιεί ην πιηθό ηνπ από ηελ πξνθνξηθή ινγνηερληθή παξάδνζε, απηήλ πνπ αλαπηύζζεηαη από ηελ αλάγθε πνπ έρεη θάζε άηνκν θαη γεληθόηεξα θάζε ιαόο λα εθθξάζεη ηα ζπλαηζζεκαηηθά ηνπ θαη ςπρηθά θνξηία, ηα ηδαληθά ηνπ, ηνπο πόλνπο θαη ηηο ραξέο ηνπ, αθόκα ηηο εληππώζεηο θαη ηηο ζθέςεηο ηνπ κέζα ζηελ επθνινκλεκόλεπηε πνίεζε
  • 3.
    Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθάηνπ δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ, κε ηα νπνία θαη ραξαθηεξίδεηαη σο ηέηνην ζπλνςίδνληαη ζηα αθόινπζα: Η αλσλπκία ηνπ δεκηνπξγνύ. Ο δεκηνπξγόο θαη ζπλζέηεο ηνπ δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ παξακέλεη άγλσζηνο
  • 4.
    Η απξνζδηνξηζηία ηνπ αθξηβνύοηόπνπ πξνέιεπζεο. Μπνξεί λα είλαη γλσζηόο ν ηόπνο αλαθνξάο, όρη όκσο ν αθξηβήο ηόπνο ζύλζεζεο
  • 5.
    Η απξνζδηνξηζηία ηνπ αθξηβνύορξόλνπ ζύλζεζεο. Μπνξεί λα είλαη γλσζηόο ν ρξόλνο αλαθνξάο όρη όκσο ν αθξηβήο ρξόλνο ζύλζεζεο
  • 6.
    Η ιατθή έθθξαζε αθνινπζώληαοηνπηθά ηδηώκαηα. Σν δεκνηηθό ηξαγνύδη απνδίδεηαη πάληα κε ην ρξνληθά ηνπηθό γισζζηθό ηδίσκα
  • 7.
    Ο ιατθόο ςπρηζκόο, όπσοαπηόο εθδειώλεηαη ζηε δσή
  • 8.
  • 9.
    Η απόδνζε ζε ηξαγνύδηθαη όρη πνίεκα. Σν δεκνηηθό ηξαγνύδη δελ απαγγέιιεηαη
  • 10.
    Σν δσληαλό ύθνο θαηε ξεαιηζηηθή πεξηγξαθή
  • 11.
    Σν ραξαθηεξηζηηθό κέηξν. Οηακβηθόο δεθαπεληαζύιιαβνο (πνιηηηθόο ζηίρνο) θπξηαξρεί απόιπηα. Αθνινπζνύλ, κε κεγάιε δηαθνξά, ν ηακβηθόο δσδεθαζύιιαβνο θαη ν ηξνρατθόο ζηίρνο. Η νκνηνθαηαιεμία ζπαλίδεη, θάπνηεο θνξέο είλαη ζπκπησκαηηθή θαη είλαη απαξαίηεηε κόλν ζηα ιηαλνηξάγνπδα.
  • 12.
    Έιιεηςε νκνηνθαηαιεμίαο  ΢ηαζεξνί εθθξαζηηθνί  Ζ αξρή ηεο ηζνκεηξίαο. Κάζε ζηίρνο ηξόπνη(κνηίβα).΢ηίρνη ή θξάζεηο πνπ εθθξάδεη έλα πιήξεο θαη νινθιεξσκέλν επαλαιακβάλνληαη ζε πνιιά δεκνηηθά λόεκα. ηξαγνύδηα  Δπαλάιεςε ηνπ α΄ εκηζηηρίνπ ζην β΄.  Πακςπρηζκόο (Σα άςπρα  Π.ρ. εδώ είζαη ζθιάβα ηνπ παζά ζπκπεξηθέξνληαη σο αλζξώπηλεο ,ζθιάβα ησλ Αξβαλίησλ. νληόηεηεο- κπνξεί λα αλαθεξζεί θαη σο πξνζσπνπνίεζε)  .Γιώζζα δσληαλή θαη παξαζηαηηθή,  ΢πκβαηηθά πξόζσπα(ηα πνπιηά ιόγνο ιηηόο θαη ππθλόο, θπξηαξρία ιεηηνπξγνύλ σο ξήκαηνο θαη νπζηαζηηθνύ. καληαηνθόξνη).Πξόζσπα πνπ έρνπλ  Ο λόκνο ησλ ηξηώλ. Αλαθέξνληαη ηξία ζπγθεθξηκέλν ξόιν. πξάγκαηα-πξόζσπα- έλλνηεο από ηα  ΢ρήκαηα ιόγνπ (ππεξβνιέο, αληηζέζεηο, νπνία ζπλήζσο δίδεηαη έκθαζε ζην πξνζσπνπνηήζεηο, κεηαθνξέο, ηξίην. επαλαιήςεηο)  Σα άζηνρα εξσηήκαηα(πξνσζνύλ ηελ  Υξήζε ζπκβνιηθώλ αξηζκώλ, ζπλήζσο εμέιημε ηεο πνηεηηθήο αθήγεζεο θαη ην ηξία θαη ηα πνιιαπιάζηά ηνπ ή ην θνξπθώλνπλ ηελ πνηεηηθή έληαζε) επηά
  • 13.
  • 14.
    Αθξηηηθά ηξαγνύδηα Απφ ησλεζραηηψλ ηεο Καππαδνθίαο κέρξη ησλ Ινλίσλ λήζσλ, θαη απφ ηεο Μαθεδνλίαο θαη ησλ ρσξψλ ησλ δπηηθψλ αθηψλ ηνπ Δπμείλνπ κέρξη ηεο Κξήηεο θαη ηεο Κχπξνπ, άδνληαη κέρξη ηνπ λπλ άζκαηα, αθεγνχκελα ηνπο άζινπο θαη ηάο πεξηπεηείαο ηνπ Γηγελή θαη ηνπο αγψλαο απηνχ πξνο ηνπ Απειάηαο θαη ηνπο Σαξαθελνχο, θαη θέξνληαη δηα ζηφκαηνο παξαδφζεηο, αλαθεξφκελαη εηο ηφπνπο θαη αληηθείκελα, κεζ' σλ ζπλδέεηαη ην φλνκα απηνχ. Δηο ηαχηα ε θαληαζία ηνπ ιανχ εγθαηέπιεμε κχζνπο, σλ ηνπο πιείζηνπο παξέιαβελ αλαθαηλίζαζα εθ ηεο πινπζίαο κπζηθήο θιεξνλνκηάο ηεο αξραηφηεηνο, θαη απήξηηζε ηνλ ηδεψδε ηχπνλ ήξσνο λεαξνχ σο ν Αρηιιεχο, θξαηαηνχ σο ν Ηξαθιήο θαη ελδφμνπ σο ν Αιέμαλδξνο. Δλ θεθαιαίσ δ' εηπείλ εηο ηνλ Γηγελή Αθξίηελ απνθνξπθνχληαη νη πφζνη θαη ηα ηδεψδε ηνπ ειιεληθνχ έζλνπο, δηφηη ελ απηψ ζπκβνιίδεηαη ε καθξαίσλ θαη άιεθηνο πάιε ηνπ ειιεληθνχ πξνο ηνλ κνπζνπικαληθφλ θφζκνλ". (Ν. Γ. ΠΟΛΗΣΟΤ Πεξί ηνπ εζληθνύ έπνπο ησλ λεσηέξσλ Διιήλσλ.)
  • 15.
    Ο ΑΝΓΡΟΝΗΚΟ΢ ΚΗΟ ΜΑΤΡΟ΢ ΣΟΤ ΣΟΤ ΜΗΚΡΟΤ ΒΛΑΥΟΠΟΤΛΟΤ Ζ ΑΝΣΡΔΗΧΜΔΝΖ ΛΤΓΔΡΖ, Ζ ΜΑΝΝΑ ΣΟΤ ΓΗΓΔΝΖ ΣΟΤ ΚΑ΢ΣΡΟΤ ΣΖ΢ ΧΡΗΑ΢ ΣΖ΢ ΛΗΟΓΔΝΝΖΣΖ΢ Ζ ΑΡΠΑΓΖ ΣΖ΢ ΓΤΝΑΗΚΟ΢ ΣΟΤ ΑΚΡΗΣΖ ΣΟ ΠΑΛΔΜΑ ΣΟΤ Σ΢ΑΜΑΓΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΓΗΟΤ ΣΟΤ Ο ΘΑΝΑΣΟ΢ ΣΟΤ ΓΗΓΔΝΖ
  • 21.
    Ο ΘΑΝΑΣΟ΢ ΣΟΤΓΗΓΔΝΖ Ό Γηγελήο ςπρνκαρεί θ' ε γε ηόλε ηξνκάζζεη. Βξνληά θη' αζηξάθηεη ν νπξαλόο θαη ζεηέη' ν απάλσ θόζκνο, θη' ν θάησ θόζκνο άλνημε θαη ηξίδνπλ ηα ζεκέιηα, θ' ε πιάθα ηνλ αλαηξηρηά πσο ζα ηόλε ζθεπάζε, πσο ζα ζθεπάζε ηνλ ατηό ηζε γεο ηνλ αληξεησκέλν. ΢πίηη δελ ηνλ εζθέπαδε, ζπήιην δελ ηνλ ερώξεη, ηα όξε εδηαζθέιηδε, βνπλνύ θνξθαίο επήδα, ραξάθη' ακαδνιόγαλε θαη ξηδηκηά μεθνύλεηε. '΢ ην βίηζηκά πηαλε πνπιηά, 'ο ην πέηακα γεξάθηα, 'ο ην γιάθην θαη 'ο ην πήδεκα ηα ιάθηα θαη ηαγξίκηα. Εειεύγεη ν Υάξνο κε ρσζηά, καθξά ηόλε βηγιίδεη, θ' ειάβσζέ ηνπ ηελ θαξδηά θαη ηε ςπρή ηνπ πήξε.
  • 22.
    Ιζηνξηθά ηξαγνύδηα «Λέγνληεο δεκψδεηζηνξηθά ηξαγνχδηα, ελλννχκελ άζκαηα εθπεγάζαληα ακέζσο εμ ηζηνξηθψλ γεγνλφησλ ή πεξηζηάζεσλ θαη πξνσξηζκέλα λα ηξαγνπδνχληαη ππφ ηνπ ιανχ». (UHLAND)
  • 27.
    ΢εκαίλεη ν Θηνο,ζεκαίλεη ε γεο, ζεκαίλνπλ ηα επνπξάληα, ζεκαίλεη θ' ε αγηά ΢νθηά, ην κέγα κνλαζηήξη, κε ηεηξαθόζηα ζήκαληξα θ’ εμεληαδπό θακπάλαηο, θάζε θακπάλα θαη παπάο, θάζε παπάο θαη δηάθνο. Φάιιεη δεξβά ν βαζηιηάο, δεμηά ν παηξηάξρεο, θη' απ' ηελ πνιιή ηελ ςαικνπδηά εζεηόληαλε νη θνιόλλαηο. Να κπνύλε 'ο ην ρεξνπβηθό θαη λά βγε ν βαζηιέαο, θσλή ηνπο ήξζε εμ νπξαλνύ θη' άπ' αξραγγέινπ ζηόκα. "Πάςεηε ην ρεξνπβηθό θη' αο ρακειώζνπλ η' άγηα, παπάδεο πάξηε ηα γηεξά, θαη ζεηο θεξηά ζβεζηήηε, γηαηί είλαη ζέιεκα Θενύ ε Πόιε λα ηνπξθέςε. Μόλ ζηείιηε ιόγν 'ο ηε Φξαγθηά, λάξηνπλε ηξία θαξάβηα, ην ‘λα λα πάξε ην ζηαπξό θαη ηάιιν ην βαγγέιην, ην ηξίην, ην θαιύηεξν, ηελ άγηα ηξάπεδα καο, κε καο ηελ πάξνπλ ηα ζθπιηά θαη καο ηελ καγαξίζνπλ". Ζ Γέζπνηλα ηαξάρηεθε, θ' εδάθξπζαλ νη εηθόλεο. "΢ώπαζε, θπξά Γέζπνηλα, θαη κε πνιπδαθξύδεο, πάιη κε ρξόλνπο, κε θαηξνύο, πάιη δηθά ζαο είλαη.
  • 28.
    Κιέθηηθα ηξαγνύδηα "Πιελ ηεοαξραίαο απιφηεηνο θαη ιηηφηεηνο παξαηεξνχκελ θαη αθξαηθλέο λεσηεξηθφλ πάζνο θαη ζζέλνο αθαηαδάκαζηνλ εηο ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα, νπνχ ε γιψζζα είλαη έκπιεσο νξκήο πξνο απφζεηζηλ ηνπ μεληθνχ δπγνχ θαη αδηαιιάθηνπ κίζνπο πξνο ηνπο απίζηνπο κνπζνπικάλνπο. Τα θιέθηηθα ηξαγνχδηα λνκίδεηο πσο είλαη ρείκαξξνη αθξηζκέλνη, εθξένληεο φρη απφ αλζξψπηλα ρείιε, αιι’ απφ ηνπο βξάρνπο ηεο Οίηεο θαη ηνπ Οιχκπνπ". (Κ. Mendelsohn Bartholdy)
  • 29.
    •... ΓΔΛΗΘΑ ... •ΣΟΤΟΙΤΚΠΟΤ ΘΑΗ ΣΟΤ ΘΗ΢ΑΒΟΤ •ΣΟΤ ΒΑ΢ΗΙΖ •ΣΟΤ ΒΑΡΙΑΚΖ •Ο ΓΔΡΟ΢ ΘΙΔΦΣΖ΢ •ΣΟΤ ΙΑΒΩΚΔΛΟΤ ΘΙΔΦΣΖ •ΣΟΤ ΙΑΒΩΚΔΛΟΤ ΘΙΔΦΣΖ •ΣΟΤ ΘΙΔΦΣΖ ΣΟ ΘΗΒΟΤΡΗ •ΣΟΤ ΘΩ΢ΣΑ •ΣΟΤ ΘΗΣ΢ΟΤ •ΣΟΤ ΙΗΒΗΛΖ •ΣΟΤ ΥΡΖ΢ΣΟΤ ΚΖΙΗΟΛΖ •ΣΟΤ ΚΠΟΤΘΟΤΒΑΙΑ •ΣΟΤ ΘΩ΢ΣΑΛΣΑΡΑ ΣΟΤ ΒΙΑΥΟΘΑΛΑ΢Ζ
  • 30.
    •Λ •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ ΘΑΗ ΣΟΤ ΠΑΛΑΓΗΩΣΑΡΟΤ ΒΔΛΔΣ΢ΑΛΑΘΖ •ΣΟΤ ΢ΣΔΡΓΗΟΤ •ΣΟΤ ΓΗΩΣΖ •ΣΟΤ ΥΡΟΛΖ •ΣΟΤ ΑΛΓΡΗΣΕΟΤ •ΣΟΤ ΙΗΑΘΟΤ •ΣΖ΢ ΙΗΑΘΑΗΛΑ΢ •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ •ΣΩΛ ΘΙΔΦΣΩΛ •ΣΟΤ ΕΑΥΑΡΑΘΖ •ΣΟΤ ΘΟΛΣΟΓΗΑΛΛΖ •ΣΩΛ ΘΟΙΟΘΟΣΡΩΛΑΗΩΛ •ΣΟΤ ΘΑΣ΢ΑΛΣΩΛΖ •ΣΟΤ ΛΗΘΟΣ΢ΑΡΑ •ΣΟΤ ΓΗΑΛΛΖ ΣΟΤ ΢ΣΑΘΑ ΟΗ ΓΤΛΑΗΘΔ΢ ΣΩΛ ΙΑΕΑΗΩ
  • 34.
    Ο ΓΔΡΟ΢ ΚΛΔΦΣΗ΢ Γέξαζαo καύξνο γέξαζα, δε κπνξώ 'α πεξπαηήζσ, δε κπνξώ 'ά ζύξσ ηάξκαηα, ηα γέξεκα ηζαπξάδηα, ηνηο πέληε αξάδεο ηα θνπκπηά, ηα θισξνθαπληζκέλα. Σνπθέθη κνπ πεξήθαλν, πηζηόιηα πέξα πέξα, θαη ζπ ζπαζί κνπ δηκηζθί κε ηε ρξπζή ηε ρνύθηα, δελ πξέπεζηε γηα θξέκαζκα, θη' νπδέ γηα ην παδάξη, κόλ πξέπεζηε γηα ιεβεληηά θαη γηα ιηαλή κεζνύια.
  • 35.
    Σξαγνύδηα ηεο μεληηηάο "Η μεληηεηάθη' ν ζάλαηνο αδέιθηα ινγνχληαη".
  • 36.
  • 40.
    Σελ μεληηεηά, ηελάξθαληά, ηελ πίθξα, ηελ άγάπε, ηα ηέζζαξα ηα δύγηαζαλ, βαξύηεξα εηλ' ηα μέλα. Ο μέλνο εηο ηελ μεληηεηά πξέπεη λα βάλε καύξα, γηα λα ηαηξηάδε ε θνξεζηά κε ηεο θαξδηάο ηε ιάβξα.
  • 41.
    Παξαινγαίο "Δηο ηα εζληθάεθείλα άζκαηα ησλ Διιήλσλ, φζα χπφζεζηλ έρνπλ ηδεψδε ή πεπιαζκέλελ, ε θαληαζία ηνπ ιανχ εθδειψλεηαη κεηά πεξηζζήο πνηθηιίαο, ειεπζεξίαο θαη δπλάκεσο". (Fauriel)
  • 42.
    ΣΟ ΓΟΚΙΜΙΝ ΣΗ΢ΑΓΑΠΗ΢ Σ' ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΓΔΡΦΙΑ Κ' Η ΚΑΚΗ ΓΤΝΑΙΚΑ ΣΟΤ ΜΑΤΡΙΑΝΟΤ ΚΑΙ ΣΗ΢ ΑΓΔΡΦΗ΢ ΣΟΤ ΣΗ΢ ΑΠΟΛΗ΢ΜΟΝΗΜΔΝΗ΢ ΣΗ΢ ΚΟΤΜΠΑΡΑ΢ ΠΟΓΙΝΔ ΝΤΦΗ Ο ΓΤΡΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΞΔΝΙΣΔΜΔΝΟΤ ΣΗ΢ ΝΤΦΗ΢ ΠΟΤ ΚΑΚΟΣΤΥΗ΢Δ ΣΟΤ ΚΤΡ ΒΟΡΙΑ ΣΟΤ ΓΙΟΦΤΡΙΟΤ ΣΗ΢ ΑΡΣΑ΢ ΣΟΤ ΚΟΛΤΜΠΗΣΗ Η ΜΑΝΝΑ Η ΦΟΝΙ΢΢Α ΣΟΤ ΝΔΚΡΟΤ ΑΓΔΛΦΟΤ
  • 46.
    ΢αξάληα πέληε κάζηνξνηθ' εμήληα καζεηάδεο γηνθύξη λεζεκέιησλαλ 'ο ηεο Άξηαο ην πνηάκη. Οιεκεξίο ην ρηίδαλε, ην βξάδπ εγθξεκηδόηαλ. Μνηξηνινγνύλ νη κάζηνξνη θαη θιαηλ νη καζεηάδεο. "Αιίκνλν 'ο ηνπο θόπνπο καο, θξίκα 'ο ηνηο δνύιεςαίο καο, νιεκεξίο λα ρηίδνπκε, ην βξάδπ λα γθξεκεηέηαη." Πνπιάθη εδηάβε θ' έθαηζε αληίθξπ 'ο ην πνηάκη, δελ εθειάηδε ζαλ πνπιί, κεδέ ζα ρηιηδόλη, παξά εθειάηδε θ' έιεγε, αλζξσπηλή ιαιίηζα. "Α δε ζηνηρεηώζεηε άλζξσπν, γηνθύξη δε ζηεξηώλεη, θαη κε ζηνηρεηώζεηε νξθαλό, κε μέλν, κε δηαβάηε, παξά ηνπ πξσηνκάζηνξα ηελ όκνξθε γπλαίθα, πόξρεηαη αξγά η' απνηαρύ, θαη πάξσξα ην γηόκα."
  • 47.
    Σ' άθνπζ' νπξσηνκάζηνξαο θαη ηνπ ζαλάηνπ πέθηεη. Πηάλεη, κελάεη ηεο ιπγεξήο κε ην πνπιί ηαεδόλη: Αξγά ληπζή, αξγά αιιαρηή, αξγά λα πάε ην γηόκα, αξγά λα πάε θαη λα δηαβή ηεο Άξηαο ην γηνθύξη. Καη ην πνπιί παξάθνπζε, θη' αιιηώο επήγε θ' είπε: "Γνξγά ληπζνπ, γνξγά αιιαμε, γνξγά λα παο ην γηόκα, γνξγά λα παο θαη λα δηαβήο ηεο Άξηαο ην γηνθύξη."
  • 48.
    Νά ηελε θ'εμαλάθαλελ από ηελ άζπξε ζηξάηα. Σελ είδ' ν πξσηνκάζηνξαο, ξαγίδεηαη ε θαξδηά ηνπ. Από καθξηά ηνπο ραηξεηά θη' από θνληά ηνπο ιέεη. "Γεηα ζαο, ραξά ζαο, κάζηνξνη θαη ζεηο νη καζεηάδεο, κα ηη έρεη ν πξσηνκάζηνξαο θ' είλαη βαξγσκηζκέλνο; -Σν δαρηπιίδη ηόπεζε 'ο ηελ πξώηε ηελ θακάξα, θαη πνηνο λα κπε θαη πνηνο λα βγε ην δαρηπιίδη λά βξε; -Μάζηνξα, κελ πηθξαίλεζαη θ' εγώ λα πα 'ζ' ην θέξσ, εγώ λα κπσ, θ' εγώ λα βγσ, ην δαρηπιίδη λά βξσ." Μεδέ θαιά θαηέβεθε, κεδέ 'ο ηε κέζ' επήγε, "Σξαύα, θαιέ κ', ηνλ άιπζν, ηξαύα ηελ αιπζίδα, ηη όινλ ηνλ θόζκν αλάγεηξα θαί ηίπνηεο δελ εύξα."
  • 49.
    Έλαο πηράεη κεην κπζηξί, θη' άιινο κε ηνλ αζβέζηε, παίξλεη θη' ν πξσηνκάζηνξαο θαη ξήρλεη κέγα ιίζν. "Αιίκνλν 'ο ηε κνίξα καο, θξίκα 'ο ην ξηδηθό καο! Σξεηο αδεξθάδεο ήκαζηε, θ' νη ηξεηο θαθνγξακκέλαηο, ε κηά ρηηζε ην Γνύλαβε, θ' ε άιιε ηνλ Αθξάηε θ' εγώ ε πηιηό ζηεξλόηεξε ηεο Άξηαο ην γηνθύξη. Χο ηξέκεη ην θαξπόθπιιν, λα ηξέκε ην γηνθύξη, θη' σο πέθηνπλ ηα δεληξόθπιια, λα πέθηνπλ νη δηαβάηαηο. -Κόξε ην ιόγνλ άιιαμε, θη' άιιε θαηάξα δώζε, πόρεηο κνλάθξηβν αδεξθό, κε ιάρε θαη πεξάζε". Κη' απηή ην ιόγνλ άιιαμε, θη' άιιε θαηάξα δίλεη. "Αλ ηξέκνπλ η' άγξηα βνπλά, λα ηξέκεη ην γηνθύξη, θη' αλ πέθηνπλ η' άγξηα πνπιηά, λα πέθηνπλ νη δηαβάηαηο, ηη έρσ αδεξθό 'ο ηελ μεληηεηά, κε ιάρε θαη πεξάζε
  • 51.
    ΠΑΗΝΔΜΑΣΑ ΣΖ΢ ΑΓΑΠΖΣΗΚΖ΢ ΠΑΗΝΔΜΑΣΑΣΟΤ ΑΓΑΠΖΣΗΚΟΤ ΠΑΛΗΑΗ΢ ΑΓΑΠΑΗ΢ ΚΑΨΜΟΗ ΚΑΗ ΒΑ΢ΑΝΑ ΣΖ΢ ΑΓΑΠΖ΢ ΠΟΘΟΗ ΠΑΡΑΠΟΝΑ ΥΧΡΗ΢ΜΟ΢ ΑΠΗ΢ΣΗΑΗ΢ Ζ ΓΤΝΑΜΖ ΣΧΝ ΜΑΣΗΧΝ ΦΗΛΖΜΑΣΑ ΠΑΝΣΡΔΗΑ ΠΔΗ΢ΜΑΣΗΚΑ
  • 55.
    ΦΙΛΗΜΑΣΑ Αξξσζηεκέλνο ηνπ γηαηξνύπάληα δεηάεη βνηάλη, θ' εγώ ζνπ δήηεζα θηιί, πνιιά ζνπ θαθνθάλε. Μαξγαξηηάξη αηξύπεην, θόξε κνπ, 'ο ην ιαηκό ζνπ, θ' έλα κηθξό, κηθξόπνπιν θηιί 'ο ην κάγνπιν ζνπ. Όπνηνο θηιάεη ηελ απγή ηελ αγαπεηηθή ηνπ, παίξλεη ηνπ Μάε ηε δξνζηά, ηε ξήρλεη 'ο ην θνξκί ηνπ. '΢ ηε γεηηνληά ζνπ κε πνπινύλ ζθιάβν, θη' αγόξαζε κε, γηα λα θηιί κε δίλνπλε, δώζε ην θ' έπαξέ κε.
  • 56.
    Σξαγνύδηα ηεο αγάπεο "Οέξσο, ν ππέξ πάλ άιιν ζπλαίζζεκα παιιφκελνο θαη αληερψλ εηο ηαο παξάινγάο, επηθξαηεί θαη πιεξνί εμ νινθιήξνπ ηα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο. Βιέπεηο εηο απηά ζπλεηιεγκέλα σο εηο επψδεηο αλζνδέζκαο, σο εηο αξκνληθνχο ζηεθάλνπο, ηα επγελέζηαηα άλζε ηεο εξσηηθήο πνηήζεσο". (P. Δ. PAVOLINI)
  • 60.
    ΣΗ΢ ΑΓΑΠΗ΢ ΣΟΒΟΣΑΝΙ Σεο αγάπεο ην βνηάλη θάζε ηόπνο δελ ην θάλεη. Κάζε ηόπνο δελ ην θάλεη, θάζε γεο δελ ην πεηάεη, κόλ' ηεο Λεβαδηάο ν ηόπνο θαη ηεο όκνξθεο ν θόξθνο
  • 61.
    Νπθηάηηθα ηξαγνύδηα "Ή πνίεζηοελ Διιάδη εηζρσξεί εηο πάληα ηα θαζέθαζηα ησλ γακήιησλ ενξηψλ, εηο πάζαο ηάο γακειίνπο ζπλεζείαο, ππνδεηθλχνπζα ηνλ ζθνπφλ απηψλ, επεμεγνχζα ηελ ζπκβνιηθήλ ησλ έλλνηαλ, πξνζδίδνπζα εηο αχηάο πάζνο θαη κεγαιετνλ". (FAURIEL)
  • 65.
    ΟΣΑΝ ΠΑΝ ΝΑΠΑΡΟΤΝ ΣΗ ΝΤΦΗ Απηό ηαζηέξη ην ιακπξό, πνπ πάεη θνληά 'ο ηελ Πνύιηα, απηό κνπ θέγγεη θ' έξρνκαη, θόξε κ', 'ο ηνλ νβνξό ζνπ. Υηππώ ηε ζύξα δπν θνξαίο, ην παξαζύξη πέληε. "΢ήθσ λ' άιιάμεο, θόξε κνπ, λα βάιεο ηάξκαηά ζνπ, γηαη' ήξζαλ λα ζε πάξνπλε πεδνύξα θαί θαβάιια. Υίιηνη έξρνληαη θαβαιιαξηά, θη' άιινη ρίιηνη πεδνύξα, μεληα κνπιάξηα θνπβαινύλ ζηηάξη γηα ην γάκν."
  • 66.
  • 69.
    Κνηκήζνπ αζηξί, θνηκήζνπαπγή, θνηκήζνπ λην θεγγάξη, θνηκήζνπ, πνπ λα ζε ράξε ν ληνο πνπ ζα ζε πάξε. Κνηκήζνπ, πνπ παξάγγεηια 'ο ηελ Πόιε ηα ρξπζά ζνπ, 'ο ηε Βελεηηά ηα ξνύρα ζνπ θαη ηα δηακαληηθά ζνπ. Κνηκήζνπ, πνπ ζνπ ξάβνπλε ην πάπισκα 'ο ηελ Πόιε, θαη ζνπ ην ηειεηώλνπλε ζαξαληαδπό καζηόξνη, 'ο ηε κέζε βάλνπλ ηνλ αεηό, 'ο ηελ άθξε ην παγόλη. Νάλη ηνπ ξήγα ην παηδί, ηνπ βαζηιηά ηαγγόλη. Κνηκήζνπ θαη παξάγγεηια παπνύηζηα 'ο ηνλ ηζαγγάξε, λα ζνπ ηα θάλε θόθθηλα κε ην καξγαξηηάξη. Κνηκήζνπ κέζ' 'ο ηελ θνύληα ζνπ θαη 'ο ηα παρηά παλληά ζνπ, ε Παλαγηά ε δέζπνηλα λα είλαη ζπληξνθηά ζνπ.
  • 70.
    Μνηξνιόγηα "Τα κνηξνιφγηα ησλγπλαηθψλ καο, ζαπκαζηά ειεγεηνγξαθίαο αξηζηνπξγήκαηα, απηφθπηα ηεο ειιεληθήο επαηζζεζίαο πξντφληα, θηλνυζη ηνλ ζαπκαζκφλ ησλ πνηεηψλ θαη εθειθχνπζη ησλ γξακκαηνιφγσλ ηελ πξνζνρήλ φζνλ νπδέλ άιιν, έζησ θαη ην εληερλφηεξνλ, ησλ ινηπψλ έμεπγεληζκέλσλ θαη ηεηνξλεπκέλσλ εκψλ ζηηρνπξγεκάησλ". (΢Π. ΕΑΜΠΔΛΗΟ΢)
  • 71.
    Ό Χάξνο ησλλεσηέξσλ Διιήλσλ επηθαίλεηαη σο αληηπξφζσπνο ηνπ ζαλάηνπ θαη ηνπ άδνπ θαζφινπ, απνζπψλ ηδίαηο ρεξζτ ηελ ςπρήλ ησλ θαηαθπξσζέλησλ εηο απηφλ αλζξψπσλ θαη θέξσλ ηαπηελ εηο ην ππφ ηελ γήλ βαζίιεηνλ απηνχ. Δίλαη απηφο ν ζάλαηνο, ε πξνζσπνπνηία ηνπ ακεηαβιήηνπ θπζηθνχ λφκνπ, εηο νλ ππφθεηληαη πάληεο νη επί ηεο γεο δψληεο." (BERNHARD SHMIDT)
  • 72.
    ΟΣΑΝ ΞΔΦΤΥΖ΢Ζ ΟΣΑΝ ΢ΖΚΧΝΟΤΝΣΟΝ ΝΔΚΡΟΝ ΔΗ΢ ΥΖΡΑΝ ΔΗ΢ ΑΓΟΤΡΟΝ ΣΖ΢ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΗ΢ ΠΑΗΓΗ ΔΗ΢ ΜΗΚΡΟ ΠΑΗΓΗ ΜΟΗΡΟΛΟΓΗ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΗ΢ ΚΟΡΖΝ
  • 73.
    .....ΓΔΝΗΚΑ.... ΣΟΤ ΛΔΒΔΝΣΖ ΚΑΗΣΟΤ ΥΑΡΟ ΣΟΤ ΛΔΒΔΝΣΖ ΚΑΗ ΣΟΤ ΥΑΡΟY ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΝΗΟΤ ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΢ΣΡΑΘΗΧΣΖ ΣΖ΢ ΛΤΓΔΡΖ΢ ΚΑΗ ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ ΣΟ ΓΔΗΠΝΟ ΣΟΤ ΥΑΡΟΤ Ζ ΛΤΓΔΡΖ ΢ΣΟΝ ΑΓΖ
  • 77.
    ΣΗ΢ ΜΑΝΝΑ΢ ΔΙ΢ΠΑΙΓΙ Α δε θνπζθώζε ε ζάιαζζα, ν βξάρνο δελ αθξίδεη, θη' αλ δε ζε θιάςε ε κάλλα ζνπ, ν θόζκνο δε δαθξύδεη.
  • 78.
    πεγή: www.el.wikipedia.org πεγή: www.ert-archives.gr πεγή:www.xorio.gr πεγή: www.youtube.com Πεγή :www.myriobiblos.gr
  • 83.