Download luận văn thạc sĩ ngành chính trị với đề tài: Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh, cho các bạn làm luận văn tham khảo 20103

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ,
GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
HÀ NỘI, năm 2018

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ,
GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Chính trị học
Mã số: 8310201
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS NGUYỄN VĂN TÀI
HÀ NỘI, năm 2018

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan mọi kết quả của đề tài: “Giáo dục lý luận chính trị
cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí
Minh” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi và chưa từng được công bố
trong bất cứ công trình khoa học nào khác cho tới thời điểm này.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 8 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Minh Nguyệt

4. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG........................................................................................ 9
1.1. Giáo dục lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo
viên trung học phổ thông ............................................................................... 9
1.1.1. Khái niệm giáo dục lý luận chính trị ................................................ 9
1.1.2. Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ
thông..........................................................................................................12
1.1.3. Vai trò của giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung
học phổ thông............................................................................................14
1.2. Các yếu tố tác động tới quá trình giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ,
giáo viên trung học phổ thông .....................................................................19
1.2.1. Chủ thể và đối tượng giáo dục lý luận chính trị.............................19
1.2.2. Chương trình, nội dung, phương thức giáo dục lý luận chính trị ..21
1.2.3. Điều kiện, môi trường giáo dục lý luận chính trị ...........................26
Tiểu kết Chƣơng 1.........................................................................................28
Chƣơng 2: ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH VÀ THỰC TRẠNG GIÁO DỤC
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.............30
2.1. Đặc điểm tình hình tác động đến giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ,
giáo viên các trường trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh hiện
nay................................................................................................................30
2.1.1. Tình hình kinh tế - chính trị - văn hóa - xã hội Thành phố Hồ Chí
Minh ..........................................................................................................30

5. 2.1.2. Tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông
ở thành phố Hồ Chí Minh.........................................................................32
2.2. Thực trạng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường
trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh...........................................35
2.2.1. Các kết quả đạt được và nguyên nhân của các kết quả đã đạt được
...................................................................................................................36
2.2.2. Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại
...................................................................................................................44
Tiểu kết Chƣơng 2.........................................................................................49
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH..............................................................................................................51
3.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể và đối tượng giáo dục
lý luận chính trị ............................................................................................51
3.1.1. Nâng cao vai trò lãnh đạo, quản lý đối với công tác giáo dục lý
luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh ...........................................................................51
3.1.2. Nâng cao vai trò nhân tố chủ quan của cán bộ, giáo viên các
trường trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh ..........................57
3.2. Đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các
trường trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh...............................62
3.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy, báo cáo viên lý
luận chính trị.............................................................................................62
3.2.2. Đổi mới nội dung giáo dục lý luận chính trị ..................................66
3.2.3. Đổi mới phương thức giáo dục lý luận chính trị:...........................67

6. 3.2.4. Tăng cường điều kiện vật chất – kỹ thuật đảm bảo cho công tác
giáo dục lý luận chính trị..........................................................................70
3.3. Tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật và xây dựng môi trường thuận
lợi cho công tác giáo dục lý luận chính trị...................................................71
3.3.1. Tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật cho công tác giáo dục lý
luận chính trị.............................................................................................71
3.3.2. Xây dựng môi trường thuận lợi cho công tác giáo dục lý luận chính
trị...............................................................................................................73
Tiểu kết Chƣơng 3.........................................................................................74
KẾT LUẬN....................................................................................................76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

7. DANH MỤC VIẾT TẮT
CNXH : Chủ nghĩa xã hội
LLCT : Lý luận chính trị
THPT : Trung học phổ thông
TPHCM : Thành phố Hồ Chí Minh

8. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngay từ khi thành lập Đảng, công tác giáo dục LLCT luôn được xác
định là một bộ phận cơ bản quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng.
Sớm nhìn thấy vai trò của công tác giáo dục LLCT, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận
động… Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng mới làm nổi cách
mệnh tiên phong” [42, tr. 259] Vì vậy cho đến nay, Đảng ta luôn quan tâm
đến công tác giáo dục LLCT, nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4
khoá XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng chống những biểu
hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển
hoá”, mà trước hết là trong cán bộ, đảng viên ở các cấp, các ngành.
Với vai trò là những người thực hiện công tác giáo dục toàn diện cho
thế hệ trẻ, đội ngũ cán bộ, giáo viên THPT cần phải đi đầu trong việc học tập
nâng cao trình độ lý luận chính trị, mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương
sáng. Việc học tập lý luận chính trị giúp mỗi cán bộ, giáo viên hình thành thế
giới quan khoa học, phương pháp luận biện chứng, từ đó vận dụng vào thực
tiễn công tác, thực hiện thắng lợi đường lối, nhiệm vụ cách mạng của Đảng đề
ra.
Hiện nay, TPHCM là một trong những nơi đóng vai trò đặc biệt quan
trọng, là trung tâm kinh tế - chính trị hàng đầu của cả nước. Với những diễn
biến phức tạp của xu thế toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế, đòi hỏi công tác giáo
dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên THPT ở TPHCM càng cần được
đẩy mạnh. Mặc dù đa số cán bộ, giáo viên có lập trường tư tưởng chính
trị vững vàng, tin tưởng vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội của Đảng
và Nhà nước nhưng vẫn còn nhiều biểu hiện tiêu cực. Tình trạng suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện quan liêu, tham những, lãng

9. 2
phí, tiêu cực, lợi ích nhóm… còn tồn tại. Một bộ phận cán bộ, giáo viên có
biểu hiện coi thường học tập lý luận chính trị, cho rằng chỉ cần có chuyên
môn là đủ, việc tham gia học tập còn hình thức, chiếu lệ. Mặt khác, tình trạng
lý luận xa rời thực tiễn đang diễn ra khá phổ biến, nhiều cán bộ, giáo viên am
hiểu lý luận nhưng không có khả năng vận dụng vào thực tiễn công tác. Điều
này cho thấy công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên THPT
còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
Trên thực tế, chất lượng và hiệu quả của công tác giáo dục chưa tương
xứng với yêu cầu, nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị; Các chương trình
còn mang tính hình thức, nội dung còn nặng về lý luận chung, phần bồi dưỡng
nghiệp vụ công tác còn hạn chế; Phương pháp giảng dạy, truyền đạt chậm đổi
mới; Chế độ chính sách đối với người dạy, người học chưa phù hợp. Do đó,
để hạn chế những biểu hiện tiêu cực, công tác giáo dục lý luận chính trị cho
cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM cần phải được đổi mới sao cho
phù hợp với thực tiễn hiện nay. Điều này đặt ra yêu cầu cần phải làm rõ cơ sở
lý luận và thực trạng của vấn đề này. Trên cơ sở đó, đề xuất giải pháp góp
phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo
viên THPT ở TPHCM.
Vì những lý do trên, tôi lựa chọn vấn đề: “Giáo dục lý luận chính trị
cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí
Minh” làm đề tài nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vấn đề giáo dục LLCT được rất nhiều nhà khoa học tham gia nghiên
cứu và tìm hiểu, nhưng ở mỗi góc độ, mỗi nhà khoa học lại có cách nhìn và
tiếp cận vấn đề khác nhau. Với một số công trình tiêu biểu sau:
- “Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo giảng viên LLCT các
trường đại học cao đẳng” của Tô Huy Rứa [48] đã phân tích thực trạng và có

10. 3
đánh giá khái quát năng lực đào tạo lý luận Mác - Lênin của một số trường
Đại học tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Từ đó, tác giả
đã đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng một khung chương trình mang tính
hệ thống để đào tạo giảng viên các môn lý luận Mác - Lênin.
- “Đổi mới quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ giảng dạy và
nghiên cứu khoa học Mác - Lênin - Kiến nghị và giải pháp” của Phạm Tất
Dong [12] đã đánh giá thực trạng đào tạo và giảng dạy của cán bộ giảng dạy
và nghiên cứu khoa học Mác – Lênin từ đó đưa ra những giải pháp nhằm phát
triển đội ngũ này.
- “Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin ở
Việt Nam- Những vấn đề chung” của Nguyễn Hữu Vui [49] đã phân tích thực
trạng sử dụng phương pháp trong giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin
hiện nay. Từ đó để đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học này tác
giả đã đưa ra những giải pháp cơ bản có ý nghĩa thực tiễn cao.
- “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên
ở cơ sở của Đảng trong giai đoạn hiện nay” của Vũ Ngọc Am [2] đã làm rõ
mối quan hệ giữa công tác giáo dục chính trị tư tưởng với việc nâng cao tính
tự giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và phân tích quá trình đổi mới, nâng
cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên
nhằm chống lại âm mưu "diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch.
- “Hồ Chí Minh với công tác giáo dục lý luận chính trị” của Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia [26] đã giới thiệu các bài viết của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về chủ nghĩa Mác - Lênin với con đường cách mạng Việt Nam, trong
đó, Người nhấn mạnh đến nhiệm vụ xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị,
tư tưởng, tổ chức, đến việc rèn luyện phẩm chất đạo đức của người đảng viên.
- “Phương pháp giảng dạy lý luận chính trị (Chương trình bồi dưỡng
chuyên đề dành cho giảng viên giảng dạy các chương trình lý luận chính trị

11. 4
tại Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện)” của Ngô Văn Thạo [61] đã
khái quát chung khái niệm LLCT và giáo dục LLCT;
- “Đổi mới giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt trong hệ
thống chính trị cấp xã các tỉnh khu vực Nam Bộ” của Lê Hanh Thông [51] đã
trình bày khái quát các vấn đề lý luận về giáo dục LLCT, tiến hành khảo sát
thực trạng giáo dục LLCT cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã
khu vực Nam Bộ, từ đó đưa ra hệ thống các giải pháp thiết thực, cụ thể nhằm
đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục LLCT cho cán bộ chủ chốt
trong hệ thống chính trị cấp xã khu vực Nam Bộ.
- “Đổi mới giảng dạy, học tập môn Triết học Mác - Lênin trong các
trường đại học toàn quốc” của Bộ Giáo dục và Đào tạo [11]; “Cơ sở lý luận
và thực tiễn của chương trình quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo,
quản lý trong hệ thống chính trị” của Ban Tổ chức Trung ương [6];
- Các bài báo trên các tạp chí khoa học có thể kể đến nghiên cứu của
các tác giả: “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị”
của Lê Bình [10]; “Tư tưởng Hồ Chí Minh về lý luận và học tập lý luận” của
Lương Gia Ban [3]; “Đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng hiệu quả công
tác giáo dục lý luận chính trị trong tình hình mới” của của Đào Duy Quát
[25]; Vũ Ngọc Am, “Tăng cường cơ sở vật chất- yếu tố đảm bảo nâng cao
chất lượng các Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện”, Tạp chí lý luận, Số
6/2007; “Vài nét về thực trạng và giải pháp tiếp tục tiếp tục đổi mới công tác
nghiên cứu lý luận chính trị” của Nguyễn Tiến Hoàng [23]; “Hiệu quả và tiêu
chí đánh giá hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị” của Vũ Ngọc Am
[1]; “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào đổi mới phương pháp giảng dạy
Lý luận chính trị tại học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh” của Vũ Thị
Hoa [20];

12. 5
Các công trình trên đã tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận về: Lý
luận, Lý luận chính trị, giáo dục LLCT nói chung và giáo dục LLCT cho cán
bộ, đảng viên, nhân dân, thanh niên, sinh viên… nói riêng. Một số công trình
cũng tập trung nghiên cứu các khía cạnh khác nhau của giáo dục LLCT, thực
trạng những vấn đề đặt ra và từ đó đã đưa ra các giải pháp nhằm đổi mới,
nâng cao chất lượng giáo dục LLCT hiện nay có giá trị tham khảo tốt.
Tuy nhiên, chưa có công trình và đề tài nào nghiên cứu một cách có hệ
thống cả về lý luận và thực tiễn, dưới góc độ khoa học chính trị về giáo dục lý
luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông ở Thành
phố Hồ Chí Minh. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài là quan trọng và có ý nghĩa
thực tiễn cao.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Luận giải những vấn đề lý luận về giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ,
giáo viên các trường THPT. Đánh giá thực trạng, từ đó đề xuất một số giải
pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng giáo giáo dục lý luận chính trị cho cán
bộ, giáo viên các trường THPT ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, đề tài cần thực hiện các nhiệm vụ:
Thứ nhất, Làm rõ những vấn đề lý luận về giáo dục LLCT cho cán bộ,
giáo viên các trường THPT.
Thứ hai, Phân tích đặc điểm tình hình và thực trạng giáo dục LLCT cho
cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM
Thứ ba, Đề xuất giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM hiện nay.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

13. 6
Giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu vấn đề giáo dục LLCT trong giáo dục
chính trị nói chung cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM.
Đề tài khảo sát thực tiễn công tác giáo dục LLCT ở một số trường
THPT tiêu biểu ở TPHCM. Các số liệu, tư liệu thực tế khoảng từ 2010 trở lại
đây; đề xuất các giải pháp tầm nhìn đến 2025.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Đề tài dựa trên Phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch
sử: Giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM luôn
phải căn cứ vào điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước cũng như của
TPHCM, đồng thời cần xem xét các vấn đề trong mối quan hệ tác động qua
lại lẫn nhau, trong sự vận động và phát triển.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp lôgic - lịch sử: Xem xét quá trình giáo dục LLCT cho cán
bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM cần gắn với điều kiện lịch sử cụ thể
của từng địa phương, từng giai đoạn phát triển, trên cơ sở đó khái quát hóa
tính logic, tính quy luật chung của sự phát triển, tìm ra các yếu tố tác động tới
quá trình giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM
hiện nay.
Phương pháp liên ngành: Đề tài lựa chọn và phối hợp nội dung và
phương pháp của những ngành khoa học có liên quan để xây dựng khung lý
thuyết, điều tra thực tiễn và đề xuất những giải pháp có tính khả thi nhằm thúc
đẩy quá trình giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở
TPHCM hiệu quả.

14. 7
Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tác giả sử dụng phương pháp này
trên cơ sở nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các tài liệu, đề tài, luận án liên
quan đến vấn đề quá trình giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường
THPT ở TPHCM. Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở phần mở đầu và
chương 1 để khái quát về tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận của đề tài.
Phương pháp chuyên gia: Đề tài sử dụng phương pháp này chủ yếu
trong việc xin ý kiến chuyên gia về khung lý thuyết, cơ sở lý luận, bộ công cụ
điều tra và đánh giá kết quả điều tra.
Phương pháp quan sát: Tác giả quan sát những phương pháp trong quá
trình giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên ở một số các trường THPT ở
TPHCM. Phương pháp này được sử dụng chủ yếu trong chương 2 của đề tài.
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Trên cơ sở bảng hỏi đã được thiết
kế, đề tài tiến hành khảo sát 200 cán bộ, giáo viên ở một số trường THPT tại
TPHCM. Phương pháp này chủ yếu được sử dụng trong chương 2 để nghiên
cứu thực trạng các mô hình, yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giáo dục LLCT
cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM hiện nay.
Phương pháp xử lý kết quả nghiên cứu bằng thống kê toán học: Trên cơ
sở số liệu của bảng khảo sát, tác giả sẽ sử dụng phần mềm thống kê toán học
để xử lý số liệu, là cơ cơ sở để phân tích, đánh giá phương thức trong quá
trình giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM hiện
nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Luận văn góp phần làm sáng tỏ cơ sở khoa học của giáo dục LLCT cho
cán bộ, giáo viên các trường THPT và đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở
TPHCM.

15. 8
Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho công tác nâng cao chất
lượng giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên ở các trường THPT tại TPHCM
trong thời gian tới.
Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng
dạy các vấn đề liên quan ở các trường, trung tâm bồi dưỡng LLCT và học
viện.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
nội dung luận văn gồm 3 chương với 7 tiết.
Chương 1. Những vấn đề lý luận về giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo
viên các trường THPT
Chương 2. Đặc điểm tình hình và thực trạng giáo dục LLCT cho cán
bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM
Chương 3. Giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng giáo dục LLCT
cho cán bộ, giáo viên các trường THPT ở TPHCM

16. 9
Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG
1.1. Giáo dục lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị cho cán
bộ, giáo viên trung học phổ thông
1.1.1. Khái niệm giáo dục lý luận chính trị
- Khái niệm giáo dục
Giáo dục theo nghĩa chung là quá trình truyền thụ và lĩnh hội kinh
nghiệm lịch sử xã hội của loài người. Giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc
biệt phụ thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội và thể chế của mỗi quốc gia ở
từng giai đoạn lịch sử. Ở Việt Nam, Giáo dục là quá trình tác động có mục
đích, tổ chức, có kế hoạch, thông qua nội dung và bằng phương pháp khoa
học của nhà giáo dục tới người được giáo dục nhằm hình thành, phát triển
nhân cách; giúp họ có tri thức, có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ,
năng động và sáng tạo, có đạo đức cách mạng, tinh thần yêu nước, yêu chủ
nghĩa xã hội.
- Lý luận chính trị
+ Khái niệm chính trị
Từ khi xuất hiện, chính trị đã có ảnh hưởng to lớn tới quá trình tồn tại
và phát triển của mỗi cộng đồng, mỗi quốc gia, dân tộc và toàn nhân loại.
Trước khi chính trị học ra đời với tư cách là một khoa học đã có rất nhiều các
quan niệm, quan điểm, thậm chí là tư tưởng, học thuyết của các học giả khác
nhau bàn về các khía cạnh của chính trị.
Chính trị là lợi ích, là quan hệ lợi ích, là đấu tranh giai cấp trước hết vì
lợi ích giai cấp: Theo C. Mác chính trị là một hiện tượng xã hội hình thành từ
khi trong xã hội loài người xuất hiện giai cấp và đối kháng giai cấp. Chính trị

17. 10
xuất hiện trên cơ sở kinh tế và do kinh tế chi phối và quyết định. Chính trị
hiểu theo nghĩa trực tiếp là vấn đề chính quyền nhà nước, là quyền lực nhà
nước, là công việc quản lý nhà nước đối với xã hội, giải quyết các mối quan
hệ giữa các giai cấp và tầng lớp xã hội trong vấn đề quyền lực và phân bổ lợi
ích.
Trên cơ sở các quan điểm chung của C.Mác và Ăngghen về chính trị,
trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể, V.I.Lênin đã nêu ra quan điểm cụ thể về chính
trị. Chính trị, trước hết, là lĩnh vực quan hệ giữa người với người, đó là mối
quan hệ giữa các giai cấp và tầng lớp trong xã hội và là cuộc đấu tranh giữa
họ để giành, giữ và thực thi quyền lực. Chính trị là sự tham gia của nhân dân
vào công việc của nhà nước. Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế. Đồng
thời, chính trị không thể không chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế. Chính trị
thể hiện tập trung và trước hết ở đường lối chiến lược và sách lược, phương
thức và phương pháp giành chính quyền.
Tư tưởng về chính trị của chủ nghĩa Mac – Lênin thể hiện tính khoa
học, tính cách mạng và nhân văn sâu sắc, thể hiện mục đích cao cả nhất là vì
một cuộc sống tốt đẹp hơn của con người, là sự tiếp nối tư tưởng tiến bộ trong
lịch sử. Chính trị là lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm nhất, liên quan tới vận mệnh
hàng triệu người. Giải quyết những vấn đề chính trị vừa là khoa học, vừa là
nghệ thuật.
Hồ Chí Minh đã mở rộng và phát triển những luận điểm của chủ nghĩa
Mác – Lênin về chính trị với việc đưa nội dung đạo đức mới vào quan niệm
về chính trị. Người quan niệm mục tiêu của chính trị là hành động vì con
người, vì nước, vì dân và vì nhân loại tiến bộ.
Từ đây, chúng ta có thể rút ra kết luận khái quát về chính trị: Chính trị
là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các giai cấp, cũng như các dân tộc
và các quốc gia với vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực Nhà

18. 11
nước; là sự tham gia của nhân dân vào công việc của Nhà nước và xã hội, là
hoạt động chính trị thực tiễn của giai cấp, các đảng phái chính trị, các nhà
nước nhằm tìm kiếm những khả năng thực hiện.
+ Khái niệm lý luận chính trị
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh xác định đường lối cách mạng Việt
Nam là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội và cách mạng muốn
thành công thì phải có Đảng lãnh đạo. Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh,
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền
tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của mình. Cán bộ, đảng viên
phải hiểu biết lý luận, lý luận phải đi đôi với thực hành; phải gắn bó, học tập
và lãnh đạo quần chúng; phải cần, kiệm, liêm, chính. Đề cao vai trò của công
tác lý luận, Hồ Chí Minh đã giành nhiều thời gian nghiên cứu lý luận, Người
cho rằng: “Lý luận là sự tổng kết những kinh nghiệm của loài người, là sự
tổng hợp về những tri thức tự nhiên và xã hội trích trữ lại trong quá trình lịch
sử”. Lý luận xuất phát từ thực tiễn và có vai trò lớn trong việc định hướng cho
hoạt động của thực tiễn đạt hiệu quả cao.
Lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng trong kho tàng lý luận của
nhân loại giới hạn trong lĩnh vực chính trị, phản ánh mối quan hệ của các
giai cấp trong việc giành và giữ chính quyền; nó phản ánh tính quy luật của
các quan hệ kinh tế, chính tri – xã hội, thể hiện lợi ích và thái độ của giai cấp
đối với quyền lực nhà nước.
LLCT là hệ thống những tri thức về lĩnh vực chính trị, là kết quả của
hoạt động nghiên cứu khoa học và thực tiễn chính trị của nhiều người, qua
nhiều thế hệ. LLCT của giai cấp vô sản là sự khái quát tri thức nhân loại và
tổng kết kinh nghiệm của phong trào công nhân thế giới, góp phần vào việc
giành và giữ chính quyền của giai cấp công nhân ở mỗi quốc gia, dân tộc.
LLCT có vai trò lớn đối với nhận thức và hành động của từng cá nhân và toàn

19. 12
xã hội. LLCT bao gồm những tri thức tổng hợp, liên ngành mang tính đảng,
tính giai cấp rõ rệt, có tính khái quát, trừu tượng hóa và tính dự báo khoa học.
- Giáo dục lý luận chính trị
Giáo dục LLCT là một bộ phận cơ bản trong công tác tư tưởng của
Đảng, thực hiện việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Công tác giáo dục lý luận chính trị nhằm
hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nhận thức tư tưởng,
bản lĩnh chính trị, niềm tin và năng lực hoạt động thực tiễn cho đội ngũ cán
bộ và nhân dân đáp ứng yêu cầu của từng thời kỳ phát triển của đất nước.
Ở Việt Nam giáo dục LLCT là một trong những công tác tư tưởng của
Đảng. Đó là việc tuyên truyền những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, quan điểm của Đảng, chủ trương chính
sách, pháp luật của nhà nước, là cơ sở của phương pháp luận cho cán bộ, đảng
viên, nhân dân thực hiện trong công việc và cuộc sống hàng ngày. Bằng cách
phân tích những khái niệm, những qui luật, những quan điểm của nguyên lý
chủ nghĩa Mác – Lênin rất cơ bản giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, từ đó nâng
cao phẩm chất cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn của họ, giúp họ vận
dung những tri thức lý luận vào thực tiễn cuộc sống.
Ở Việt Nam các môn LLCT đa dạng và phong phú tùy theo cấp học và
các chuyên ngành khác nhau bao gồm một số môn cơ bản như Triết học, Kinh
tế chính tri, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử Đảng, Tư tưởng Hồ Chí
Minh, Xây dựng Đảng…
1.1.2. Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ
thông
- Khái niệm cán bộ, giáo viên trung học phổ thông

20. 13
Khái niệm cán bộ: Theo Luật cán bộ, công chức: Cán bộ là công dân
Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo
nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức
chính trị - xã hội ở cấp trung ương, ở tỉnh, huyện, trong biên chế và hưởng
lương từ ngân sách nhà nước.
Cán bộ các trường THPT là người thực hiện nhiệm vụ chuyên môn ở
các lĩnh vực khác nhau có năng lực lãnh đạo, quản lý, được sự tín nhiệm của
cán bộ, công nhân viên nhà trường phân công phụ trách quản lý, lãnh đạo hoạt
động của nhà trường nhằm thực hiện hoạt động giáo dục cấp học theo đúng
mục đích yêu cầu của cấp trên giúp cho nhà trường duy trì và phát triển,
khẳng định vai trò giáo dục của trường đối với địa phương và khu vực.
Khái niệm giáo viên trung học phổ thông
Giáo viên THPT là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà
trường cấp trung học phổ thông có nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện học sinh
THPT, giúp các em hình thành và phát triển nhân cách theo mục tiêu giáo dục
đã xác định cho cấp học.
- Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ thông
Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ thông là
quá trình tác động có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch, với các nội dung và
bằng phương pháp khoa học của cán bộ giáo dục lý luận chính trị tới cán bộ,
giáo viên trung học phổ thông nhằm cung cấp cho họ những kiến thức khoa
học trong lĩnh vực chính trị; thực hiện việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước trong cán bộ, giáo viên; hình thành thế giới quan, phương
pháp luận khoa học, nhận thức tư tưởng, bản lĩnh chính trị, niềm tin và năng
lực hoạt động thực tiễn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, đáp ứng yêu cầu của
thực tiễn.

21. 14
Giáo dục chính trị cho cán bộ, giáo viên THPT là tổng thể những tác
động có mục đích, có tổ chức của cơ quan và lực lượng giáo dục đến cán bộ,
giáo viên thông qua nội dung và phương thức giáo dục nhằm xây dựng các
phẩm chất chính trị và góp phần nâng cao năng lực chính trị cho cán bộ, giáo
viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ do thực tiễn đặt ra. Đồng thời góp phần nâng
cao ý thức tự giác tu dưỡng đạo đức cách mạng, khắc phục chủ nghĩa cá nhân
trong đội ngũ cán bộ, viên góp phần vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo
viên kiên định lập trường, có năng lực tổ chức, tập hợp, động viên, giáo dục,
thuyết phục quần chúng, có năng lực tổ chức hoạt động dạy học định hướng
chính trị cho học sinh. Khắc phục mọi biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống trong đội ngũ cán bộ, giáo viên THPT.
1.1.3. Vai trò của giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung
học phổ thông
Công tác giáo dục lý luận là bộ phận trọng yếu của công tác tư tưởng
nhằm nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, xây dựng hệ thống các quan điểm lý
luận của giai cấp lãnh đạo cách mạng, hình thành và phát triển tư tưởng, phát
hiện những mâu thuẫn xã hội và đưa ra các dự báo góp phần vào việc hoạch
định đường lối, chính sách, các quyết định của Đảng và Nhà nước, hình thành
hệ thống giá trị, xây dựng thế giới quan và niềm tin của con người, thúc đẩy
con người đi đến hành động đúng.
V.I. LêNin cho rằng, công tác lý luận của chính đảng vô sản phải đi tiên
phong, đi trước phong trào và chỉ đường cho phong trào.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của công tác lý luận và
cần phân biệt lý luận suông, vô ích với lý luận thiết thực, hữu ích; lý luận thiết
thực, hữu ích cần phải giải quyết được vấn đề thực tiễn đặt ra và xác định:
“Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm nòng cốt, trong Đảng ai cũng

22. 15
phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa như
người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam” [27, tr. 267]
Tiếp thu tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,
Đảng và Nhà nước ta xác định giáo dục lý luận chính trị có vai trò hết sức
quan trọng. Nghị quyết các đại hội Đảng IX, X, XI, XII xác định tầm quan
trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị và xây dựng các văn bản hướng
dẫn cụ thể về việc giáo dục những nội dung cơ bản của Chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong sự nghiệp đổi mới để phát triển đất nước theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học
phổ thông có vai trò lớn đối với việc nâng cao năng lực trí tuệ, năng lực lãnh
đạo và ảnh hưởng xã hội của Đảng trong quần chúng.
- Giáo dục lý luận chính trị góp phần nâng cao hiểu biết và bản lĩnh
chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ thông trong tình hình mới
Nhiệm vụ hàng đầu của công tác giáo dục lý luận chính trị là truyền bá
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối, quan
điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm nâng cao hiểu biết
và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, giáo viên trung học phổ thông trong tình hình
mới.Từ đó, hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nâng cao
nhận thức tư tưởng, bản lĩnh chính trị, niềm tin và năng lực hoạt động thực
tiễn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong
các thời kỳ lịch sử. Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin là
kho tàng kiến thức làm nền tảng cho các quan điểm và giá trị tiến bộ. Hình
thành thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng, là công cụ nhận
thức khoa học về bản chất và các quy luật vận động của sự vật, hiện tượng.
Hiểu rõ về bản chất của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là bóc lột giá
trị thặng dư sức lao động và giai cấp vô sản là giai cấp tiên tiến và cách mạng,

23. 16
đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến của xã hội và là lực lượng tiên phong
trong cuộc đấu tranh độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trên cơ sở đó, giúp
cán bộ, giáo viên nhận thức được rằng: Thời đại ngày nay là thời đại quá độ
từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới được mở
đầu bằng Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại. Tin tưởng vào con đường quá
độ tiến lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và nhân dân ta đang xây dựng, kiên
định với mục tiêu, lý tưởng của Đảng - mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội, kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, kiên định đường lối đổi mới của Đảng quyết tâm phấn
đấu, vượt mọi khó khăn gian khổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong sự nghiệp
trồng người.
Những năm gần đây tình hình quốc tế diễn biến nhanh và phức tạp,
công tác giáo dục tư tưởng làm sáng tỏ một cách có hệ thống những cấp bách
của đời sống quốc tế, tuyên truyền về đường lối, chính sách và những hoạt
động đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta giúp cán bộ, giáo viên tin tưởng vào
con đường mà dân tộc ta đã lựa chọn.
Khi đội ngũ cán bộ, giáo viên có hiểu biết sâu sắc về lý luận chính trị,
bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng vào con đường mà Đảng và nhân dân
ta đã lựa chọn thì họ sẽ là lực lượng tiên phong đi đầu trong công tác nâng cao
trình độ lý luận chính trị cho học sinh, giúp học sinh hiểu và tin tưởng vào sự
nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Định hướng cho học sinh trong suy
nghỉ và hành động, góp phần định hướng cho học sinh xây dựng mục đích
học tập phấn đấu tốt trở thành nguồn lao động vừa hồng vừa chuyên trong
tương lai.
- Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên góp phần nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực trong ngành giáo dục – đào tạo.

24. 17
Giáo dục LLCT cung cấp cho cán bộ, giáo viên hệ thống những
nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các
chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, các thông tin về kinh tế, văn hóa,
giáo dục, quốc phòng an ninh, tình hình thời sự trong và ngoài nước giúp cán
bộ, giáo viên có tri thức khoa học, nhận thức đúng đắn về các vấn đề trong
thực tế, hình thành thế giới quan khoa học, phương pháp luận biện chứng, lập
trường chính trị vững vàng, có đủ phẩn chất của một chiến sĩ cách mạng trên
mặt trận giáo dục của nước nhà.
Thế giới đang chứng kiến sự phát triển như vũ bảo của khoa học công
nghệ, đưa lực lượng sản xuất của nhân loại sang bước phát triển mới: công
nghệ điện tử tin học đóng vai trò mũi nhọm. Toàn cầu hóa đã tăng tốc một
cách nhanh chóng kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2, và hiện nay có tác
động mạnh mẽ tới con người, môi trường, chính phủ các quốc gia, phát triển
kinh tế, và sự phồn thịnh của con người ở các quốc gia trên toàn thế giới. Tuy
nhiên quá trình toàn cầu hóa cũng dẫn đến nhiều hệ lụy như phân hóa giàu
nghèo, làm trầm trọng thêm những bất công xã hội, một số người đã lợi dụng
để bôi nhọ, nói xấu chế độ nhằm mục đích giảm niềm tin của nhân dân đối
với Đảng và Nhà nước; lôi kéo người dân tham gia các hoạt động chống phá
lật đổ Nhà nước ta.
Trong điều kiện cuộc cách mạng khoa học và công nghệ ngày càng phát
triển, con người được tiếp cận nhiều nguồn thông tin khác nhau và có nhiều
thông tin không chính thống, khoa học được tuyên truyền làm ảnh hưởng xấu
tới lập trường, tư tưởng của cán bộ, giáo viên trung học phổ thông. Công tác
giáo dục LLCT là một kênh cung cấp thông tin cho cán bộ, giáo viên cập
nhập kiến thức, công nghệ và các xu thế mới một cách chính xác nhất để cán
bộ, giáo viên không ngừng rèn luyện bản thân đáp ứng yêu cầu giáo dục trong
thời kỳ mới. Được cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin trong nước và trên

25. 18
thế giới giúp cán bộ, giáo viên trở lên tự tin hơn, biết yêu lao động, thường
xuyên tham gia học tập, nghiên cứu một cách nghiêm túc, có khả năng vươn
lên làm chủ khoa học công nghệ tiên tiến để xướng đáng với vị trí và vai trò
của mình trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, thực hiện tốt nhiệm vụ
giáo dục – đào tạo của mình, góp phần vào sự nghiệp phát triển nguồn nhân
lực của đất nước.
- Giáo dục lý luận chính trị góp phần xây dựng con người mới, khắc
phục mọi biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong đội
ngũ nhà giáo.
Giáo dục LLCT cung cấp cho cán bộ, giáo viên hệ thống những nguyên
lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chính sách
pháp luật của Đảng và Nhà nước, các thông tin về kinh tế, văn hóa, giáo dục,
quốc phòng an ninh, tình hình thời sự trong và ngoài nước giúp cán bộ, giáo
viên có tri thức khoa học, nhận thức đúng đắn về các vấn đề trong thực tế,
hình thành thế giới quan khoa học, phương pháp luận biện chứng, lập trường
chính trị vững vàng, có đủ phẩn chất của một chiến sĩ cách mạng trên mặt trận
giáo dục của nước nhà
Trong tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến phức tạp, tiềm
ẩn những yếu tố khó lường, không ít người giảm lòng tin, thậm chí hoang
mang, bối rối. Nhân đó, các thế lực thù địch lợi dụng tấn công vào học thuyết
chủ nghĩa Mác – Lênin và thực tiễn của chủ nghĩa xã hội. Nhận thức được
tình hình trên, Nghị quyết Trung ương IV Ban chấp hành trung ương khóa XI
đã nêu: Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay (21/05/2012).
Nghị quyết xác định bên cạnh kết quả đạt được, công tác xây dựng Đảng vẫn
còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém khuyết điểm kéo
dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân
dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò

26. 19
lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Trong khi đó, các thế lực thù
địch không từ bỏ âm mưu và hoạt động "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự
diễn biến", "tự chuyển hóa", tăng cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ
Đảng và phá hoại mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân, làm suy yếu
vai trò lãnh đạo của Đảng.
Để khắc phục những tồn tại trên nhằm xây dựng Đảng ta thật sự là đảng
cách mạng chân chính, trong sạch, vững mạnh, phải không ngừng nâng cao
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin trong Đảng và
nhân dân, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi các
chủ trương, nghị quyết của Đảng. Giáo dục lý luận chính trị là một trong
những biện pháp quan trọng để khắc phục tình trạng “ tự diễn biến”, “ tự
chuyển hóa” giúp cho cán bộ, giáo viên nhận thức rõ âm mưu của các thế lực
thù địch để chủ động phòng tránh không bị lợi dụng, phê phán, lên án thói hư,
tật xấu trong xã hội đi ngược lại với các giá trị thuần phong mỹ tục và bản sắc
văn hóa dân tộc; nêu cao tinh thần đấu tranh bảo vệ chân lý, bảo vệ cái đúng,
cái tốt; có thái độ kiên quyết, dứt khoát đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi mọi
biểu hiện tiêu cực, suy thoái về đạo đức và lối sống trong đơn vị công tác
cũng như ngoài xã hội góp phần thực hiện thành công mục tiêu xây dựng
Đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của dân, do dân và vì dân.
1.2. Các yếu tố tác động tới quá trình giáo dục lý luận chính trị cho
cán bộ, giáo viên trung học phổ thông
1.2.1. Chủ thể và đối tượng giáo dục lý luận chính trị
- Tổ chức và lực lượng lãnh đạo, quản lý giáo dục
Chủ thể lãnh đạo quản lý chung là Đảng cộng sản Việt Nam; Nhà nước
cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Bộ chính trị, Ban tuyên giáo trung

27. 20
ương. Chủ thể lãnh đạo quản lý các địa phương là tổ chức đảng, chính quyền
và các cơ quan chức năng ở địa phương.
Tại thành phố Hồ Chí Minh chủ thể lãnh đạo quản lý là Thành ủy thành
phố Hồ Chí Minh. Ban Tuyên giáo Thành ủy, Trường cán bộ thành phố Hồ
Chí Minh có nhiệm vụ tham mưu cấp ủy, mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng theo
Quy định số 222-QĐ/TW ngày 8/5/2009 của Ban Bí thư khóa X về chức
năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách, tham mưu, giúp việc
tỉnh ủy, thành ủy; Quyết định số 184-QĐ/TW ngày 3/9/2008 của Ban Bí thư
khóa X về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trường Chính trị Tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương.
Ban Tuyên giáo và Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp quận có nhiệm
vụ tham mưu cấp ủy, mở các lớp bồi dưỡng theo Quyết định số 100-QĐ/TW
ngày 3/6/1995 của Ban Bí thư khóa VII về tổ chức Trung tâm bồi dưỡng
chính trị cấp huyện; Quyết định số 185-QĐ/TW ngày 3/9/2008 của Ban Bí
thưc khóa X về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm bồi
dưỡng chính trị huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; Quy định số
220-QĐ/TW ngày 27/12/2013 của Ban Bí thư khóa XI về chức năng, nhiệm
vụ, tổ chức và bộ máy cơ quan chuyên trách, tham mưu, giúp việc huyện ủy,
quận ủy, thị ủy, thành ủy trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy.
Chủ thể lãnh đạo, quản lý giữ vai trò chỉ đạo, định hướng công tác giáo
dục lý luận chính trị, quán triệt thực hiện các chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước; kịp thời phát hiện và giải quyết những vụ việc liên quan đến
tư tưởng cán bộ, giáo viên; xây dựng đạo đức cách mạng, lối sống có trách
nhiệm và niềm tin tuyệt đối vào sự nghiệp cách mạng mà Đảng ta đang tiến
hành.
Chủ thể trực tiếp ở các trường trung học phổ thông là cấp uỷ, ban giám
hiệu và cơ quan chức năng. Công tác giáo dục lý luận chính trị được cấp ủy

28. 21
và tổ tuyên giáo của cấp ủy chi bộ nhà trường kết hợp cùng công đoàn trường
và chi đoàn giáo viên thực hiện. Các buổi sinh hoạt chính trị được tổ chức có
tính định kỳ nhằm truyền đạt kiến thức chính trị có ý nghĩa vô cùng to lớn
trong việc tổng kết thực tiễn hoạt động lý luận để Đảng và Nhà nước trong
quá trình xây dựng đường lối, chính sách cho phù hợp với tình hình của thực
tiễn và phản ánh đầy đủ nguyện vọng của cán bộ, giáo viên trong nhà trường.
- Đối tượng giáo dục
Đối tượng giáo dục LLCT là đội ngũ cán bộ, giáo viên THPT ở các nhà
trường. Công tác giáo dục LLCT giúp cho cán bộ, giáo viên tiếp thu một cách
có hệ thống các tri thức trong lĩnh vực chính trị; các chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước; các thông tin thời sự trong và ngoài nước. Từ đó, cán
bộ, giáo viên có nhận thức đúng đắn về các vấn đề trong cuộc sống, lập
trường tư tưởng vững vàng, nâng cao bản lĩnh chính trị, tin tưởng tuyệt đối
vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, phê phán đấu tranh các biểu hiện tiêu
cực, “tự diễn biến”, “ tự chuyển hóa”.
Cán bộ, giáo viên THPT tiếp nhận sự tác động của chủ thể giáo dục với
những thái độ khác nhau. Đối tượng giáo dục chịu sự điều hành của chủ thể
giáo dục và chủ động tìm hiểu, nắm bắt thông tin để điều chỉnh hành vi của
bản thân.
Đối tượng giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên THPT bao gồm toàn
thể cán bộ, giáo viên các trường THPT trên địa bàn TPHCM do Sở Giáo dục
và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh trực tiếp quản lý.
1.2.2. Chương trình, nội dung, phương thức giáo dục lý luận chính trị
- Chương trình giáo dục lý luận chính trị
Chương trình đào tạo, bồi dưỡng LLCT cho cán bộ, giáo viên THPT
bao gồm:

29. 22
Đối với cán bộ quản lý và cấp ủy các chương trình bao gồm: cao cấp
chính trị; Trung cấp chính trị.
Đối với Đảng viên và giáo viên bao gồm: chương trình đào tạo sơ cấp
chính trị, trung cấp chính trị, trung cấp Chính trị Hành chính, , lớp nhận thức
về Đảng, lớp Đảng viên mới, bồi dưỡng chính trị hè. Chương trình giáo dục
LLCT còn được xác định trong các chương trình học tập các nghị quyết, chỉ
thị, kết luận của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Chương trình giáo dục LLCT có vai trò quan trọng đối với việc xác
định nội dung, yêu cầu, trình độ của mỗi cấp học làm cơ sở cho việc tiến hành
các hoạt động giáo dục LLCT. Từ chương trình được ban hành các bộ phận
liên quan xây dựng kế hoạch, chuẩn bị cơ sở vật chất, thời gian, địa điểm tiến
hành các hoạt động giáo dục LLCT sao cho hiệu quả nhất mà không ảnh
hưởng đến công tác quản lý và chuyên môn của cán bộ, giáo viên THPT.
- Nội dung giáo dục lý luận chính trị
Giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường Trung học
phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh là quá trình cung cấp những kiến thức
khoa học trong lĩnh vực chính trị, thực hiện việc truyền bá chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối, quan điểm của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước trong cán bộ, giáo viên hình thành thế
giới quan, phương pháp luận khoa học, nhận thức tư tưởng, bản lĩnh chính trị,
niềm tin và năng lực hoạt động thực tiễn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, đáp
ứng yêu cầu của thực tiễn. Đồng thời góp phần nâng cao ý thức tự giác tu
dưỡng đạo đức cách mạng, khắc phục chủ nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán
bộ, giáo viên góp phần vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên kiên định
lập trường, có năng lực tổ chức, tập hợp, động viên, giáo dục, thuyết phục
quần chúng, có năng lực tổ chức hoạt động dạy học định hướng chính trị cho

30. 23
học sinh. Khắc phục mọi biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống trong đội ngủ cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông .
Giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên là cung cấp cho cán bộ giáo viên
những chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước thông qua
việc tìm hiểu các văn kiện hội nghị của Đảng, các nghị quyết và chỉ thị của
Đảng. Cung cấp những quy định mới của pháp luật trên mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội. Thông tin có định hướng các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh
tế, các thành tựu khoa học xã hội và nhân văn, các thông tin chính trị, văn hóa
xã hội.
Giáo dục truyền thống cách mạng và truyền thống yêu nước, truyền
thống văn hóa của dân tộc Việt Nam. Các chương trình giáo dục LLCT đề cập
đến những vấn đề chung nhất của truyền thống cách mạng và chủ nghĩa yêu
nước và truyền thống văn hóa Việt Nam giúp cán bộ, giáo viên THPT phát
huy cao độ chủ nghĩa yêu nước, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, thống
nhất ý chí hành động, sáng tạo hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình góp phần
xây dựng và phát triển đất nước. Nội dung giáo dục chủ nghĩa yêu nước luôn
được Đảng ta quan tâm đặc biệt trong công tác giáo dục lý luận và đã ban
hành các văn bản hướng dẫn thực hiện, như hướng dẫn số 40 – HD/BTGTW,
ngày 1 tháng 9 năm 2017 về thực hiện chương trình bồi dưỡng chuyên đề “
Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam” nêu rất cụ thể và chi tiết về mục đích, yêu
cầu; đối tượng; nội dung chương trình; tổ chức lớp học; thời gian và chỉ đạo
mở lớp. Các chuyên đề cơ bản như: Cơ sở hình thành và phát triển của chủ
nghĩa yêu nước Việt nam; Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam trong lịch sử: chủ
nghĩa yêu nước Việt Nam trong thời đại cách mạng mới; Giáo dục chủ nghĩa
yêu nước trong giai đoạn mới. Ngoài ra cần thường xuyên thực hiện các
chương trình thông báo về thời sự trong nước và trên thế giới, tổ chức cho cán
bộ, giáo viên đi tham quan di tích lịch sử, danh lam, thắng cảnh để bổ sung

31. 24
những hiểu biết về văn hóa và truyền thống của đất nước. Tổ chức các ngày lễ
kỷ niệm trọng đại của đất nước như ngày Thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam, ngày Giổ tổ Hùng vương, ngày Giải phóng niềm nam thống nhất đất
nước, ngày Giải phóng Thủ đô…và các lễ hội truyền thống của dân tộc để
mỗi cán bộ, giáo viên luôn tự hào về truyền thống xây dựng và đấu tranh
chống xâm lược của dân tộc, trở thành lực lượng đi đầu trong giữ gìn an ninh
trật tự và an toàn xã hội, đề cao cảnh giác trước các âm mưu của các thế lực
thù địch, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Từ đó, giáo dục học sinh tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.
Giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên THPT là giáo dục đạo đức cách
mạng, lối sống văn hóa lành mạnh. Tổ chức tìm hiểu và quán triệt thực hiện
Nghị quyết hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII
Ngày 30 tháng 10 năm 2016 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn
chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu
hiện “tự chuyển biến”, “ tự chuyển hóa” trong nội bộ gắn liền với chỉ thị số 05
– CT/TW ngày 15 tháng 05 năm 2016 của bộ chính trị khóa XII về đẩy mạnh
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tổ chức cho
cán bộ, giáo viên nghe báo cáo về điển hình tiên tiến hoặc tham gia các hoạt
động thực tế ở các cơ sở thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức cho cán bộ,
đảng viên và nhân dân. Nêu gương và khen thưởng các tấm gương điển hình
trong việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và
các hành động mang tính đạo đức và nhân văn cao như Hiến máu nhân đạo,
Hiến nội tạng cứu người, Hiến đất làm đường, trường học và gương điển hình
vượt khó…
Chương trình và nội dung giáo dục LLCT có mối quan hệ biện chứng
tác động qua lại lẫn nhau và là một trong những yếu tố quan trọng quyết định
chất lượng, hiệu quả của giáo dục lý luận chính trị. Với nội dung, chương

32. 25
trình phù hợp, đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu của giáo dục sẽ đem đến chất
lượng, hiệu quả giáo dục cao. Ngược lại, nếu nội dung, chương trình giáo dục
không đi đúng mục tiêu, không bám sát yêu cầu giáo dục và không phản ánh
được yêu cầu của thực tiễn thì không những không đem đến hiệu quả mà còn
phản giáo dục.
- Phương thức giáo dục lý luận chính trị
Phương thức giáo dục LLCT là hình thức và phương pháp giáo dục
LLCT. Phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ giáo viên trung
học phổ thông là các cách thức, biện pháp mà chủ thể giáo dục sử dụng để
truyền đạt đến cán bộ, giáo viên giúp họ lĩnh hội, tiếp nhận nội dung nhằm đạt
được mục đích đặt ra. Phương pháp giáo dục lý luận chính trị trước hết do đối
tượng quy định, đồng thời còn do mục đích và nội dung giáo dục quy định.
Một số phương pháp chủ yếu như đối thoại, thuyết trình, trực quan, nêu
gương, nghiên cứu tổng kết lý luận - thực tiễn.
Hình thức giáo dục lý luận trong nhà trường: Giáo dục LLCT cho cán
bộ, giáo viên THPT có thể thực hiện dưới nhiều hình thức như các lớp đào
tạo, bồi dưỡng tập trung; sinh hoạt chính trị hè; học tập nghị quyết của Đảng;
nghe báo cáo chuyên đề; học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh; hội nghị thông tin thời sự, tuyên truyền; phát hành
tài liệu; văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao…
Phương tiện giáo dục lý luận chính trị là những công cụ của chủ thể và
công cụ mà nhờ nó đối tượng tiếp nhận, lĩnh hội nội dung. Phương tiện giáo
dục LLCT gồm có: hoạt động tuyên truyền miệng của đội ngũ giảng viên, báo
cáo viên, tuyên truyền viên; các phương tiện trực quan, các hoạt động văn
hóa, văn nghệ, thể thao…thông qua các lớp học ngắn hạn và dài hạn được đào
tạo.

33. 26
1.2.3. Điều kiện, môi trường giáo dục lý luận chính trị
Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với công tác giáo
dục lý luận chính trị. Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước là nhân tố
đầu tiên, cơ bản của hoạt động giáo dục LLCT. Trong quá trình lãnh đạo cách
mạng, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của công tác giáo dục lý luận.
Ngày 28 tháng 03 năm 1992 Bộ chính trị Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa VII thông qua Nghị quyết 01-NQ/TW về công tác lý luận trong
giai đoạn hiện nay. Nghị quyết 01 của Bộ Chính trị là văn bản có tính định
hướng về lý luận trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam, cho
đến nay vẫn tiếp tục gợi mở cho các nhà lý luận trong việc tổng kết thực tiễn,
xác lập những luận cứ khoa học cho quá trình hoạch định chiến lược, đường
lối phát triển đất nước trong thế giới hội nhập đa dạng và phức tạp hiện nay.
Nghị quyết các đại hội Đảng IX, X, XI, XII đều đề cập đến công tác
giáo dục lý luận chính trị. Ngày 07/01/2007, Bộ Chính trị Ban Chấp hành
Trung ương Đảng đã chỉ thị tổ chức cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh", đồng thời phổ biến cuộc vận động này đến chi
bộ đảng và thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/05/2011 của Bộ Chính trị khoá XI về
"Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"
được triển khai trên thực tế đã đạt được kết quả bước đầu, góp phần quan
trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI "Một số vấn đề cấp
bách về xây dựng Đảng hiện nay".
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, phát huy
những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện Chỉ
thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị khoá XI về "Tiếp tục đẩy mạnh học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", Bộ chính trị ban hành chỉ thị 05

34. 27
– CT/TW ngày 15/05/2016 “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Căn cứ Chỉ thị của Bộ Chính trị, thành uỷ
Thành phố Hồ Chí Minh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức và hướng dẫn việc thường
xuyên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở địa
phương, ngành, tổ chức, cơ quan đoàn thể trên địa bàn thành phố trong đó có
ngành giáo dục thành phố.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng vai trò
công tác giáo dục lý luận chính trị và coi đó như một trong những nhiệm vụ
hàng đầu của Đảng, nhằm phát huy mạnh mẻ tiềm lực trí tuệ, tư tưởng, sức
mạnh tinh thần của toàn Đảng và toàn xã hội vào việc giải quyết thành công
các nhiệm vụ kinh tế - xã hội vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công bằng,
dân chủ, văn minh.
Môi trường kinh tế - xã hội, môi trường giáo dục - đào tạo
Trong những năm qua giáo dục và đào tạo nước ta đã đạt được những
thành tựu đáng ghi nhận, góp phần quan trọng vào thành công của sự nghiệp
công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước.Tuy nhiên sự tác động mạnh mẽ của
tình hình trong nước và trên thế giới, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới đang
thực hiện cuộc cách mạng 4.0, kiến thức rất nhanh lạc hậu, cái mới luôn có
cái mới hơn thay thế trong một thời gian ngắn. Các lớp học điện tử, thư viện
điện tử, các chương trình đào tạo từ xa, hội nghị trực tuyến, tìm kiếm thông
tin, kiến thức và giao lưu qua mạng đã trở nên phổ biến hơn rất nhiều so với
việc học tập trung, đọc sách, báo giấy như trước đây. Trong bối cảnh đó giáo
dục và đào tạo nước ta cần phải tiến hành đổi mới căn bản và toàn diện để đáp
ứng nhiệm vụ của thời kỳ mới. Giáo dục lý luận chính trị một bộ phận trong
hệ thông giáo dục quốc dân cũng không ngoại lệ, cần phải có nhận thức đúng
đắn về vai trò to lớn của giáo dục lý luận chính trị trong bối cảnh hiện nay.

35. 28
Bên cạnh những kết quả đạt được công tác giáo dục lý luận chính trị
chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn; đội ngũ cán bộ lý luận chính trị còn
thiếu về số lượng và yếu về chất lượng; công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý
còn chồng chéo, bất cập. Chương trình, nội dung và phương thức giáo dục lý
luận chính trị còn chậm đổi mới và một số bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân
dân chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục và học tập lý luận
chính trị.
Thường xuyên tổng kết thực tiễn; đổi mới chương trình, nội dung,
phương thức giáo dục; tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá là
nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của Đảng và Nhà nước ta trong quá trình
xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Để công tác giáo dục
LLCT cho cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông đạt kết quả cao
cần sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ của chủ thể và đối tượng giáo dục
LLCT; chương trình, nội dung, phương thức giáo dục LLCT và điều kiện,
môi trường giáo dục lý luận chính trị.
Tiểu kết Chƣơng 1
Giáo dục LLCT cho cán bộ, giáo viên THPT là tổng thể những tác động
có mục đích, có tổ chức của cơ quan chức năng đến cán bộ, giáo viên nhằm
xây dựng các phẩm chất chính trị và góp phần nâng cao năng lực chính trị cho
cán bộ, giáo viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ do thực tiễn đặt ra. Đồng thời
góp phần nâng cao ý thức tự giác tu dưỡng đạo đức cách mạng, khắc phục chủ
nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán bộ, viên góp phần vào việc xây dựng đội ngũ
cán bộ, giáo viên kiên định lập trường, có năng lực tổ chức, tập hợp, động
viên, giáo dục, thuyết phục quần chúng, có năng lực tổ chức hoạt động dạy
học định hướng chính trị cho học sinh. Từ đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ,
thực sự hiệu quả, thiết thực trong việc học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu, nhiệm

36. 29
vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình
mới; Nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực tư duy lý luận, năng lực tổng kết
và chỉ đạo thực tiễn để giải quyết hiệu quả những vấn đề thực tiễn đặt ra; kế
thừa và phát huy các giá trị truyền thống dân tộc từ đó xây dựng đạo đức, lối
sống theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho giáo viên THPT;
Nội dung chủ yếu của công tác giáo dục LLCT là giáo dục chủ nghĩa
Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng. Công
tác giáo dục lý luận chính trị trang bị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
nhằm xây dựng cho mọi người nhận thức đúng đắn và niềm tin vững chắc vào
lý tưởng cộng sản, vào con đường và biện pháp do Đảng vạch ra để thực hiện
lý tưởng đó.
Để quá trình giáo dục LLCT đạt hiệu quả cao cần phải có sự phối hợp
đồng bộ của nhiều yếu tố trong đó yếu tố chủ thể và đối tượng giáo dục
LLCT; chương trình, nội dung và phương thức giáo dục; điều kiện và môi
trường giáo dục LLCT có ý nghĩa quan trọng.

37. 30
Chƣơng 2
ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH VÀ THỰC TRẠNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. Đặc điểm tình hình tác động đến giáo dục lý luận chính trị cho
cán bộ, giáo viên các trƣờng trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí
Minh hiện nay
2.1.1. Tình hình kinh tế - chính trị - văn hóa - xã hội Thành phố Hồ Chí
Minh
Tình hình kinh tế - xã hội TPHCM hiện nay đang diễn ra trong bối cảnh
tăng trưởng kinh tế toàn cầu có nhiều chuyển biến tích cực,mức độ tăng
trưởng kinh tế của Thành phố không ngừng tăng cao, cơ cấu kinh tế chuyển
dịch đúng hướng, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, công
tác quy hoạch chỉnh trang và phát triển đô thị có sự chuyển biến đáng kể. Sự
phát triển về mặt kinh tế cũng góp phần giải quyết việc làm, đời sống xã hội
của người dân được nâng cao.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội Thành phố đến nay vẫn còn một
số hạn chế kéo dài, chậm khắc phục. Công tác cải cách hành chính chưa đồng
bộ, bộ máy còn cồng kềnh, việc giải quyết các tình trạng ngập nước, ùn tắc
giao thông, ô nhiễm môi trường, bạo hành trẻ em, giải quyết khiếu nại của
người dân vẫn chậm trễ khiến người dân còn nhiều bức xúc. Vấn đề an toàn
vệ sinh thực phẩm chưa được đảm bảo; cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ; tệ nạn xã
hội có chiều hướng gia tăng; các vấn đề về trật tự an toàn xã hội đang là thách
thức lớn đối với quá trình phát triển của Thành phố hiện nay.
Khoa học công nghệ ; giáo dục - đào tạo được Thành phố quan tâm
hàng đầu và xem là động lực chủ yếu thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của
TPHCM. Khoa học và công nghệ trong những năm qua đã có những bước

38. 31
tiến rõ rệt, từng bước khẳng định vai trò trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế-
xã hội. Giáo dục – đào tạo của Thành phố có những chuyển biến tích cực.
Xu thế toàn cầu hoá, hội nhập giao lưu quốc tế tạo ra những cơ hội
trong phát triển kinh tế - xã hội của TPHCM song cũng tạo ra nhiều thách
thức, đặc biệt là vấn đề âm mưu diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch.
TPHCM là một thành phố năng động trong phát triển kinh tế và giao
lưu văn hoá – xã hội. Chính vì vậy, một trong những âm mưu, thủ đoạn của
thế lực thù địch là lợi dụng và thúc đẩy sự phát triển của các yếu tố tiêu cực
xuất hiện trong một số cán bộ do động cơ cá nhân dẫn tới bất mãn, thoái hoá
biến chất trở thành cơ hội chính trị phản động. Số cán bộ này vốn có khuynh
hướng tư tưởng xã hội dân chủ, từng đưa ra những quan điểm đối lập với chủ
nghĩa xã hội, với Đảng, đi ngược lại với lợi ích dân tộc, công khai chống
Đảng và chống chế độ xã hội chủ nghĩa, ủng hộ xu hướng tư tưởng dân chủ tư
sản. Họ tích cực móc nối với bên ngoài, tìm cách tập hợp lực lượng hình
thành tổ chức chính trị đối lập ở trong nước như vận động phục hồi Đảng xã
hội, Đảng dân chủ, kêu gọi tổ chức hội nghị "Tiểu Diên hồng", đấu tranh đòi
xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, thay đổi chế độ chính trị, đòi đa nguyên đa
đảng, đòi xoá bỏ Điều 4 Hiến pháp 1992.
Với những đặc điểm riêng về kinh tế - xã hội; khoa học; giáo dục và
các âm mưu diễn biến hòa bình dẫn đến tư tưởng chính trị của người dân
Thành Phố Hồ Chí minh nói chung, cán bộ, giáo viên các trường THPT trên
địa bàn thành phố được phát triển theo nhiều khuynh hướng. Trong đó, đại bộ
phận nhân dân tin tưởng vào đường lối chính trị của Đảng và pháp luật của
Nhà nước, tuy nhiên vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân thành phố
giao động lập trường tư tưởng, dễ bị lợi dụng, kích động thực hiện các hoạt
động chống phá Nhà nước và người thi hành công vụ. Vì vậy, trước những
diễn biến phức tạp đó đặt ra yêu cầu tăng cường công tác giáo dục lý luận

39. 32
chính trị tại TPHCM. Trong đó, đội ngũ cán bộ, giáo viên cần được quan tâm
hàng đầu để trở thành những người có trình độ lý luận chính trị cao thực hiện
công tác tuyên truyền, giáo dục cho học sinh, sinh viên và toàn xã hội.
2.1.2. Tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ
thông ở thành phố Hồ Chí Minh
Với tổng số 192 trường THPT, đội ngũ cán bộ, giáo viên các trường
THPT ở TPHCM lên tới 11.962 người, đội ngũ cán bộ, giáo viên đã và đang
không ngừng được nâng cao về phẩm chất và năng lực. Sở Giáo dục và Đào
tạo Thành phố tiến hành thực hiện quy hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục tại các trường THPT; Thực hiện Đề án Đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên THPT bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại
ngữ, tin học; Tạo điều kiện để các nhà giáo, chuyên gia nước ngoài, người
Việt Nam ở nước ngoài tham gia giảng dạy tại các trường THPT trên địa bàn
thành phố.
Tuy nhiên, vấn đề suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của một số
cán bộ, đảng viên ở một số địa phương chưa được khắc phục. Bên cạnh đó,
thu nhập của đại đa số cán bộ, giáo viên các trường THPT còn thấp, đời sống
chưa được đảm bảo dẫn đến những khó khăng công tác giáo dục lý luận chính
trị cho cán bộ, giáo viên.
Trên đây là những thành tựu và hạn chế về tình hình đội ngũ cán bộ,
giáo viên các trường THPT ở TPHCM. Điều này đã tác động đến những thuận
lợi và khó khăn đối với công tác giáo dục lý luận chính trị, trong đó:
Về thuận lợi:
Một là, tạo ra cơ hội và môi trường học tập chủ động cho tất cả đội ngũ
cán bộ, giáo viên.
Hai là, trình độ của cán bộ, giáo viên đạt chuẩn đào tạo cao giúp dễ
dàng tiếp nhận các nội dung giáo dục lý luận chính trị. Điều này đặt cơ sở nền

40. 33
tảng cho việc tiếp tục học tập và nghiên cứu các nội dung giáo dục lý luận
chính trị.
Ba là, giáo dục đi đôi với thực hành, khả năng vận dụng vào thực tiễn
cao. Bởi việc học tập lý luận chính trị được cán bộ, giáo viên gắn liền với quá
trình công tác, rèn luyện và phấn đấu. Đặc biệt, đối với giáo viên giảng dạy
các môn học khoa học xã hội lại càng có nhiều cơ hội vận dụng lý luận vào
thực tiễn chuyên môn, kết hợp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn thông qua bài
giảng trên lớp. Các nội dung lý luận chính trị được tiếp thu một cách chủ
động, tích cực hơn, đem lại hiệu quả cao hơn.
Bốn là, cán bộ, giáo viên không chỉ là người học mà còn là người thực
hiện công tác tuyên truyền, giáo dục, làm gương cho học sinh, gia đình và
toàn xã hội. Điều này giúp công tác giáo dục lý luận chính trị được phổ biến
rộng rãi. Đồng thời, thông qua hoạt động tuyên truyền, giáo dục, mỗi cán bộ,
giáo viên lại có thêm cơ hội nghiên cứu, tìm hiểu sâu hơn về các nội dung
giáo dục, góp phần củng cố trình độ lý luận chính trị của bản thân.
Về khó khăn:
Một là, thu nhập thấp buộc cán bộ, giáo viên phải tìm kiếm thêm công
việc ngoài giờ, hạn chế thời gian học tập lý luận chính trị. Đặc biệt, đối với
đội ngũ cán bộ, giáo viên trẻ mới công tác, hưởng lương cơ bản theo hệ số
2,34, phụ cấp ưu đãi lại tính trên nền của mức lương cơ sở nhân với hệ số
lương (30%) và chưa được hưởng phụ cấp thâm niên ngành do chưa đủ 60
tháng công tác. Chính vì vậy, để nâng cao thu nhập, đảm bảo cuộc sống hằng
ngày, nhiều cán bộ giáo viên phải tìm kiếm thêm công việc ngoài giờ như
kinh doanh, dạy thêm, làm thời gian học tập lý luận chính trị bị hạn chế. Bên
cạnh đó, yêu cầu công việc đòi hỏi họ phải liên tục học tập bổ sung kiến thức
chuyên môn, nghiệp vụ, đặt áp lực không chỉ về vấn đề tài chính mà còn cả về
thời gian, khó mà đảm bảo hài hoà.

41. 34
Hai là, vấn đề cuộc sống gia đình làm giảm hứng thú và hạn chế thời
gian học tập lý luận chính trị. Đây là khó khăn lớn đối với hầu hết cán bộ,
giáo viên nữ sau khi lập gia đình. Bên cạnh thu nhập thấp phải làm thêm
ngoài giờ, học tập nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ thì họ
còn phải chăm sóc gia đình. Điều này tạo ra áp lực tâm lý và căng thẳng thời
gian đối với cán bộ, giáo viên, ảnh hưởng tới quá trình học tập lý luận chính
trị. Có chăng việc học tập chỉ mang tính đối phó, khó đảm bảo về mặt chất
lượng.
Ba là, xu thế hội nhập giáo dục khiến một bộ phận cán bộ, giáo viên bị
lung lay về lập trường, tư tưởng chính trị. Thời đại công nghệ 4.0 dẫn tới hệ
quả bùng nổ về thông tin song đây lại là vấn đề khó quản lý. Vì vậy, rất nhiều
quan điểm, tư tưởng trái chiều được đưa ra mà không được xử lý kịp thời,
đồng thời nhiều câu hỏi đặt ra chưa được giải quyết thoả đáng, gây nên những
phản ứng tiêu cực của dư luận. Điều này tác động không nhỏ đến lập trường,
niềm tin của một bộ phận cán bộ, giáo viên, dẫn tới khó khăn trong công tác
giáo dục lý luận chính trị.
Bốn là, vấn đề giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, giáo viên
người nước ngoài trong các trường THPT chưa được đảm bảo. Bởi trong xu
thế hội nhập quốc tế, không chỉ trong hệ thống các trường tư thục mà hiện nay
ở các trường công tại TP HCM cũng tuyển nhiều giáo viên người nước ngoài
tham gia giảng dạy. Mặc dù quan điểm chính trị của giáo viên ở mỗi nước
không giống nhau nhưng vẫn phải đảm bảo các mục tiêu, yêu cầu giáo dục
của Đảng và Nhà nước ta khi tham gia giảng dạy. Tuy nhiên, để làm công tác
giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên người nước ngoài rất khó thực
hiện, một phần do họ không có nhu cầu, phần khác do chưa có yêu cầu bắt
buộc liên quan đến vấn đề này.

42. 35
Năm là, phương pháp và hình thức giáo dục dễ gây nhàm chán đối với
cán bộ, giáo viên bởi họ là những người có chuyên môn trong lĩnh vực này.
Mặc dù phương pháp và hình thức được đổi mới liên tục song do cán bộ, giáo
viên là những người làm việc trong lĩnh vực sư phạm nên họ thường có yêu
cầu cao hơn đối với báo cáo viên, tuyên truyền viên. Những phương pháp,
hình thức giáo dục cũ đã trở nên quá quen thuộc, khó thuyết phục họ bằng lối
truyền đạt kiến thức đơn thuần mà đòi hỏi vốn kinh nghiệm thực tiễn.
Sáu là, vấn đề đánh giá trình độ lý luận chính trị của cán bộ, giáo viên
khó được đảm bảo tính khách quan. Việc xây dựng tiêu chí đánh giá hiện nay
còn chung chung, đại khái, chưa đảm bảo tính phù hợp đối với tình hình cụ
thể của mỗi nhà trường. Do đó, quá trình đánh giá còn cảm tính, khó đảm bảo
được tính khách quan theo từng tiêu chí cụ thể.
Trên đây là những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục lý
luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các trường THPT TPHCM. Điều này đặt
ra yêu cầu về việc đánh giá thực trạng để tìm ra nguyên nhân dẫn đến những
hạn chế trong công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ giáo viên các
trường THPT trên địa bàn tỉnh. Qua đó, đề tài có cơ sở để đề xuất giải pháp
khắc phục.
2.2. Thực trạng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các
trƣờng trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị cho
cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông trên địa bàn Thành phố Hồ
Chí Minh, Đảng, Nhà nước, Bộ Chính trị, Ban Truyên giáo Trung ương và
Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã luôn quan tâm đến công tác giáo dục lý
luận chính trị; phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo các tổ chức và lực lượng
trong việc thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị. Thành uỷ Thành phố
Hồ Chí Minh cũng đã tiến hành triển khai thực hiện kịp thời các chủ trương,

43. 36
chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục lý luận chính trị thông qua việc
ban hành kế hoạch và hướng dẫn tổ chức thực hiện thường xuyên. Ban
Thường vụ Thành uỷ luôn xác định việc học tập lý luận chính trị là trách
nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của đội ngũ cán bộ, giáo viên trung học phổ thông.
Do đó, việc học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên
gắn với tiêu chuẩn hoá cán bộ, công chức, viên chức. Kết quả học tập chính là
một trong những tiêu chuẩn để xem xét đánh giá, xếp loại trong các nhà
trường trung học phổ thông với một số hoạt động tiêu biểu như các chương
trình đào tạo cao cấp chính trị đối với cán bộ quản lý giáo dục; chương trình
chương trình đào tạo sơ cấp chính trị, trung cấp chính trị, trung cấp Chính trị
Hành chính, , lớp nhận thức về Đảng, lớp Đảng viên mới, bồi dưỡng chính trị
hè giành cho giáo viên. Và các chương trình giáo dục học tập các nghị quyết,
chỉ thị, kết luận của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được tiến hành
thường xuyên, sâu rộng, thu hút đông đảo cán bộ, giáo viên tham gia đưa lại
kết quả cao. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, tấm
gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; công tác nắm bắt tình hình dư luận
xã hội; giáo dục truyền thống; công tác giáo dục đạo đức, lối sống; tuyên
dương các gương điển hình; công tác giáo dục pháp luật: công tác tuyên
truyền… được triển khai sâu rộng gắn liền với công tác kiểm tra, đánh giá,
xếp loại và khen thưởng, phê và tự phê kịp thời đã góp phần vào việc nâng
cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các
trường trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh.
2.2.1. Các kết quả đạt được và nguyên nhân của các kết quả đã đạt
được
- Các kết quả đạt được
Công tác giáo dục lý luận chính trị trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
những năm qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận:

44. 37
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị
được định hướng kịp thời với nội dung cụ thể kết hợp hình thức phong phú
hơn.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ lý luận chính trị,
năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên được chú trọng hơn.
Việc cập nhật thông tin, kiến thức mới, thường xuyên bồi dưỡng, nâng
cao nhận thức chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, năng lực công tác của các
cấp ủy cho đội ngũ giáo viên trong các trường THPT trên địa bàn thành phố
Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Chất lượng giảng dạy và học tập lý luận chính trị từng bước được nâng
lên; công tác quản lý học viên được thực hiện ngày càng chặt chẽ; việc kiểm
tra, chấm điểm, đánh giá xếp loại có nhiều chuyển biến tiến bộ; phương pháp
giảng dạy được đổi mới theo hướng tích cực, gắn lý luận với thực tiễn, cụ thể:
+ Các tổ chức và lực lượng lãnh đạo, quản lý giáo dục lý luận chính
trị:
Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã thường xuyên ban hành các nghị
quyết, chỉ thị hướng dẫn công tác giáo dục lý luận chính trị trên địa bàn
Thành phố, đồng thời kiểm tra, đôn đốc các chủ thể và lực lượng lãnh đạo
khác thực hiện đạt kết quả cao trong thực tế.
Ban Tuyên giáo, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp quận chủ động thực
hiện nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, giáo viên THPT
trong diện quy hoạch, thường xuyên xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện
theo hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Thành uỷ. Đồng thời, làm tốt công tác
phối hợp với các nhà trường trong việc mở các lớp bồi dưỡng ngắn hạn và dài
hạn.
Cấp uỷ và tổ tuyên giáo của cấp uỷ chi bộ nhà trường THPT đã thực
hiện tốt công tác lãnh đạo và giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên

45. 38
tại đơn vị. Công tác sinh hoạt Chi bộ, họp cơ quan, sinh hoạt chuyên môn, tổ
chức các Hội thảo khoa học được các nhà trường duy trì thực hiện. Chủ động
xây dựng các kế hoạch, chương trình, báo cáo sơ kết, tổng kết các chỉ thị,
nghị quyết của Đảng trên lĩnh vực tư tưởng, chính trị. Thực hiện Nghị quyết
số 16-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển thành
phố Hồ Chí Minh đến năm 2020; kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - văn
hóa - xã hội thành phố và quận năm 2016, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm
2017; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh
đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Chỉ thị
05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, chỉ đạo Đoàn Thanh niên tích cực
tham gia tuyên truyền, theo dõi việc thực hiện của cán bộ, giáo viên thông qua
các hoạt động đoàn thể, ngoại khoá, sinh hoạt chuyên đề.
Không chỉ vậy, các nhà khoa học nghiên cứu lý luận chính trị, chuyên
viên, giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên đã tích cực trong công tác
giáo dục lý luận chính trị, thể hiện vai trò là lực lượng giáo dục trực tiếp, đặt
nền tảng lý luận cơ bản cho cán bộ, giáo viên các trường THPT trên địa bàn
Thành phố. Do đó, bản thân họ luôn có ý thức rèn luyện phẩm chất đạo đức,
nâng cao trình độ lý luận, thể hiện tính gương mẫu, nhiệt huyết trong công tác
cầu nối giữa Đảng với nhân dân, mà cụ thể là tới cán bộ, giáo viên các THPT,
những người cùng đóng vai trò quan trọng trong công tác tư tưởng nói chung.
+ Về chương trình và nội dung giáo dục lý luận chính trị:
Các chương trình giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên các
trường THPT được tổ chức thường xuyên và đa dạng. Trong năm 2017, thực
hiện công tác giáo dục lý luận chính trị, tại 20 Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị
quận tại Thành phố đã tổ chức liên tục các lớp đào tạo, bồi dưỡng. Chỉ riêng ở

46. 39
một quận, số lượng các chương trình bồi dưỡng, đào tạo cho cán bộ, giáo viên
THPT trong năm đã tương đối lớn: 17 lớp kiến thức Quốc phòng – an ninh;
20 Lớp bồi dưỡng chính trị hè; 15 lớp báo cáo các chuyên đề về Đạo đức Hồ
Chí Minh, một số vấn đề cơ bản về dân tộc và tôn giáo; 05 lớp bồi dưỡng kết
nạp Đảng; Khai giảng 04 các lớp Trung cấp Chính trị - Hành chính nhằm
phục vụ chuẩn hoá cán bộ, giáo viên THPT (Theo số liệu tại Trung tâm Bồi
dưỡng Chính trị quận Thủ Đức. Bên cạnh đó, chương trình hoc tập Nghị
quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được
diễn ra phổ biến tại các nhà trường THPT. Thường niên, các nhà trường luôn
tổ chức 02 đợt học tập nhằm kịp thời quán triệt quan điểm, tư tưởng, đường
lối của Đảng tới cán bộ, giáo viên.
Nội dung giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên tương đối đầy
đủ, đảm bảo tính phù hợp cả về quan điểm và học thuật, có sự kết hợp giữa lý
luận với vận dụng thực tiễn.
+ Về phương thức giáo dục lý luận chính trị:
Phương thức giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên THPT
TPHCM đã có những đổi mới về phương pháp giảng dạy, hình thức và
phương tiện, giúp hiệu quả của công tác giáo dục được nâng lên phần nào.
Phương pháp nêu gương và tổng kết lý luận – thực tiễn được xem là
phương pháp quan trọng và đem lại hiệu quả giáo dục cao nhất. Bởi đối với
đối tượng giáo dục lý luận chính trị là cán bộ, giáo viên, những người có nhận
thức tốt về lý luận thường cảm thấy nhàm chán trước những phương pháp
giảng dạy cũ. Họ có nhu cầu nhìn vào thực tiễn, thông qua đó rút ra những
vấn đề trọng tâm, cơ bản và có định hướng phấn đấu rõ ràng, tự rút ra bài học
kinh nghiệm cho bản thân. Tuy nhiên, để thực hiện được phương pháp giáo
dục này, đội ngũ giáo viên, báo cáo viên phải không ngừng rèn luyện và phấn

47. 40
đấu, nâng cao trình độ và nghiên cứu thực tiễn thường xuyên mới có thể đáp
ứng được yêu cầu và đem lại hiệu quả giáo dục cao.
Hình thức học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh là hình thức giáo dục lý luận phổ biến và đem lại hiệu quả
cao nhất. Các chi uỷ, chi bộ đã đưa nội dung này vào hoạt động sinh hoạt định
kỳ, có tổ chức đánh giá kết quả thực hiện hàng tháng, quý, năm. Thực hiện
nghiêm túc mẩu chuyện về Bác và tổ chức thực hiện học tập tác phẩm “Nâng
cao đạo đức cách mạng, quyét sạch chủ nghĩa cá nhân” và “Sửa đổi lối làm
việc”. Đồng thời, tiến hành giảng dạy tích hợp tư tưởng đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh trong các bộ môn khoa học xã hội ở nhà trường. Gắn việc học
tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác với công tác xây dựng Đảng,
thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI “một số vấn đề cấp bách về xây
dựng Đảng hiện nay”; với thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp,
Chương trình tăng cường công tác quản lý đảng viên, góp phần phòng, chống
có hiệu quả các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong Đảng bộ quận và nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ xây dựng
Đảng, các phong trào thi đua yêu nước ở cơ quan, đơn vị.
Nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời và định hướng nội dung
công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, giáo viên, các Trung tâm bồi
dưỡng chính trị mở 01 hội nghị báo cáo viên – thông tin thời sự mỗi tháng.
Nội dung tuyên truyền Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà
nước, các vấn đề thời sự, chính trị trong nước và quốc tế… Đây cũng là một
trong những hình thức đạt hiệu quả cao trong công tác giáo dục lý luận chính
trị cho cán bộ, giáo viên THPT TPHCM.
Nhiều phương tiện giáo dục được vận dụng vào công tác giáo dục lý
luận chính trị cho cán bộ, giáo viên như thông qua tuyên truyền miệng, các