Ecogard Io2 unit 6. fertilisation in ecological vegetable gardeninig tr v3

1. ECOGARD
IO2: ECVET öğrenim çıktılarına dayalı ekolojik
sebze yetiştiriciliği için eğitim müfredatı
Ünite 6. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde
Gübreleme
ECVET öğrenim çıktılarına dayalı Ekolojik Sebze Yetiştiriciliği
müfredatının geliştirilmesi yoluyla engelli bireylerin beceri
eğitimlerine erişiminin desteklenmesi
2017-1-BG01-KA202-036212

2. Özet:
En yüksek üretim verimini elde etmek, herhangi bir
işletmenin temel amacıdır. Herhangi bir üretim biriminde, daha
fazla kazanmak için uygulanabilecek çeşitli teknikler ve
yöntemler vardır. Bitki yetiştiriciliğinde, bu bitkilerden istenen
en yüksek kaliteyi ve miktarı elde etmek için bitkilere gerekli
besinler sağlanmalıdır. Bu nedenle, bu modülle, ekolojik sebze
yetiştiriciliğinde ekonomik verim için hangi besin maddelerinin
gerekli olduğunu ve Bulgaristan, Belçika, Slovenya ve
Türkiye'deki ekolojik tarımda hangi gübrelerin kullanımına izin
verildiğini öğreneceklerdir.
Ekolojik Sebze yetiştiriciliğinde Gübreleme

3. 6.1. Bitki besin elementlerine giriş. Sebzelerin temel gereksinimleri
6.2. Bitki besin elementlerinin fonksiyonları ve sebze büyümesini etkileyen
faktörler
6.3. Ekolojik sebze yetiştiriciliğinde izin verilen gübreler
6.4. Ekolojik sebze yetiştiriciliğinde entegre bitki beslenmesi planlaması
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

4. 6.1. Bitki besin elementlerine giriş. Sebzelerin temel
gereksinimleri
6.1.1. Bitki beslemenin tarihçesi
Bitkilerin mineral beslenmesi hakkındaki bilginin gelişimi, bazı Avrupalı
doğa bilimcilerin yaklaşık iki bin yıldır ampirik olarak bilinen şeyin ilk deneysel
kanıtlarını verdikleri 17. ve 18. yüzyıllar arasında başlar. Hales ve
Ingenhousz'un eserleri, sırasıyla su ve çözünenlerin taşınması ve "sabit hava"
(karbondioksit) asimilasyonuile ilgili olarak mutlak önem taşıyordu.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

5. 6.1.2. Sebze yetiştiriciliğinde kullanılan temel besinler
Gübreler, bitkileri optimal, sağlıklı büyüme için gerekli olan hayati besinleri
tamamlar. İki gübre kategorisinden birini seçebilirsiniz: organik ve inorganik
ürünler. Kompostlar ve hayvan gübreleri gibi organik gübreler çok az işleme
tabi tutulur ve doğaldır, inorganik gübreler sentetik ve tipik olarak petrolden
yapılır. Bir ürünü seçmeden önce, mevcut seçenekleri ve işlevlerini anlamanız
gerekir. Organik gübreler ikisi arasında çevre dostu bir seçimdir. İnorganik
gübreler, yeraltı sularının kirlenmesine, toprak besinlerinin yıkanmasına ve
yanlış kullanıldığında bitki ve kök yanmasına neden olur. İnorganik gübreler
ayrıca toprak yapısının sağlığına ve canlılığına çok fazla katkıda bulunmaz.
İnorganik gübrelerin sürekli kullanımı, toprağın zamanla zararlılara ve
hastalıklara karşı direncini azaltır ve doğal mikrobiyal aktiviteyi öldürür.
https://www.youtube.com/watch?v=rglzXT2szrk
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN;

6. Organik Gübreler
Organik gübreler, hayvansal maddeler, hayvan dışkısı (gübre), insan
dışkısı ve bitkisel maddelerden (örn. Kompost ve mahsul kalıntıları) elde
edilen gübrelerdir. Doğal olarak oluşan organik gübreler arasında et işleme,
torf, gübre, bulamaç ve guanodan gelen hayvan atıkları bulunur.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

8. 6.2. Bitki besin elementlerinin
fonksiyonları ve sebze
büyümesini etkileyen faktörler
6.2.1. İklim Faktörleri
İklim, belirli bir yerde hangi mahsulün en iyi
şekilde yetiştirilebileceğini belirler. Ürünün
performansı esas olarak hava koşullarına
bağlıdır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme
http://www.fao.org/3/s2022e/s2022e02.htm

9. 6.2.1.1. Sıcaklık
Sıcaklık, belirli bir yerde hangi mahsulün yetiştirileceğini belirleyen en
önemli faktördür. Sebze üretimini etkileyen tüm iklim faktörleri
arasında sıcaklık en önemlisi olarak kabul edilebilir. Sıcaklık, tohum
çimlenmesi, genel yaşam, ekonomik kısımların gelişimi, çiçeklenme,
tozlaşma ve meyve tutumu, ürünlerin kalitesi, tohum üretimi, tohum
depolama, tohum dinlenmesi, hastalık ve zararlıların oluşumu gibi
farklı büyüme aşamalarında sebze bitkilerinin büyümesini ve gelişimini
etkiler.
Sıcaklık aralığı Ürünler
7 – 13oC Lahana, patates, sarımsak, soğan, ıspanak, bezelye vb.
13 – 18oC Tatlı biber, havuç, turp, domates vb.
18 – 30oC Balkabağı, bamya, bezelye, patlıcan vb
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

10. 6.2.1.2. Işık
Güneşten dünyaya gelen ışık dalgalar halinde
hareket eder. Dalgaların uzunluğu nm (10-9m)
cinsinden ölçülür. Işık, kinetik enerjinin bir şekli olan
elektromanyetik bir radyasyondur. Birinci ilk üretim
bileşiğinin oluşumunda CO2 ve su kombinasyonları için
enerji sağladığı fotosentetik reaksiyonun ayrılmaz bir
parçasıdır. Işığın manipülasyonu ekim mevsimi
değiştirilerek yapılabilir, ürünün performansı ışığın üç
özelliği ile etkilenir.
a. Işığın kalitesi b. Işığın yoğunluğu c. Işığın süresi
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

11. 6.2.1.3. Bağıl Nem
Nem, zararlı böcek ve hastalıkların ortaya çıkmasında en önemli
rolü oynar. Külleme gibi bazı hastalıklar kuru hava ile ilişkilidir,
ancak nemli durumun yeşil yaprakları etkileyen mildiyö ve yaprak
yanıklığı gibi hastalıkları teşvik ettiği bilinmektedir. Soğuk ve nemli
bir yerde, özellikle tohum üretimi için lahana, karnabahar, şalgam
ve alabaş, ıspanak, kırmızı pancar vb. yetiştirmek için idealdir.
Aksine, kuru ve yüksek sıcaklık koşulları soğan, geniş yapraklı
hardal, turp, salatalık, kabak ve bal kabağı üretimi için idealdir.
Kabakgillerde, nemli durum çiçeklenme başlangıcını önemli
ölçüde etkiler.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

12. 6.2.1.4. Yağışlar
Sebzeler %80-90 oranında sudan oluşur ve kuru madde %5-20 oranında
fotosentez yoluyla üretilir. Bu nedenle su, sebze üretimi için temel gerekliliklerden
biridir. Hem çok fazla hem de çok az nem sebze bitkileri için zararlıdır ve verimi
azaltır. Nem, tohum çimlenmesini, vejetatif büyümeyi, çiçeklenmeyi, meyve
tutumunu, olgunluğunu, sebze kalitesini, tohum üretimini, hastalıkları ve haşere
oluşumunu ve depolamada tohum canlılığını etkiler. Bol su, hücre bölünmesinde
hızlı bir artış ile büyümenin vejetatif fazını desteklemektedir. Kontrollü su vermek,
bitki büyümesini yavaşlatır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

13. 6.2.1.5. Rüzgarlar
10-12 km/s hızda esen rüzgar, fotosentez miktarını arttırır. Bitki yaprak
yüzeyine yakın karbon dioksit temini için hafif bir rüzgar gereklidir. Yüksek hızlı
rüzgarlar, sebze yetiştiriciliğini sınırlar. Tüm sebze bitkileri güçlü rüzgarlara
karşı çok hassastır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

14. 6.2.2. Toprak
Tınlı topraklar sebze üretimi için idealdir. Yüksek oranda besin ve su
tutma kapasitesine sahiptirler.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

15. 6.2.3. Yer ve Yöney
Sebzelerin dikildiği yön, en fazla güneş ışığının
arzu edildiği ve yazların son derece sıcak olduğu
bölgelerde o kadar etkili olmadığı alanlarda en
önemli faktördür.
Yüksek yerler aynı enlemdeki alçak yerlerden
daha serindir. Kuzey yönler güneye göre daha
serindir
 Yer seçiminde: Bitki türü, toprağın erozyon
durumu, tipi, hava akımı ve yöneye dikkat edilir.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

16. 6.2.4. Ekim Nöbeti (Ürün Rotasyonu)
Ekim nöbeti, sebze bahçenizde bir yıldan diğerine
hangi mahsulün ekileceğine karar vermek için
sistematik bir yaklaşımdır. Ürün rotasyonunun
hedefleri, organik toprak verimliliğini yönetilmesine
yardımcı olmak ve aynı zamanda toprak kaynaklı
hastalıklar ve Mısır kökü solucanları gibi bazı
toprakta yaşayan böceklerle ilgili sorunları önlemeye
veya azaltmaya yardımcı olmaktır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN;
https://vimeo.com/39836867

17. 6.3. Ekolojik sebze yetiştiriciliğinde izin verilen gübreler
Çoğu çiftçi organik ilkeleri kullanarak mükemmel güzel ve verimli bir bahçe kurabilir.
Organik gübreler ( hayvan ve yeşil gübre, kan unu, balık emülsiyonu, pamuk tohumu
unu, granit tozu ve kaya fosfat ) çeşitli avantajlara sahiptir: Birçok organik gübre,
toprağa organik madde katkısında bulunur, yapısını geliştirir, toprak
mikroorganizmalarını besler, mantar ve bakteriyel hastalıklarla savaşır ve mikro besin
maddelerine katkıda bulunur. Çoğu organik gübre, bitkiler için yavaş ama istikrarlı bir
besin sağlar. Hayvan gübresi ve kompost gibi bazı organik gübreler ucuz olabilir-veya
kendiniz ücretsiz olarak üretebilirsiniz.
Türkiye'de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından organik üretime izin verilen
maddeler:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180110-1-1.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=zA-NKD4Ra98
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN;

18. 6.3.1. Bitki Bazlı Gübreler
Bitkilerden yapılan gübreler genellikle düşük ila orta dereceli NPK (azot-fosfor-potasyum)
değerlerine sahiptir, ancak besin maddeleri bitkilerinizin kullanması için toprakta hızla
kullanılabilir hale gelir. Hatta bazıları iz mineraller ve mikro elementler için ekstra bir doz
sağlar. En yaygın olarak bulunan bitki bazlı gübreler şunları içerir:
Yonca unu Kompost
Mısır unu Pamukçekirdeği unu
Yosun Soya unu
Humus
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

19. MISIR UNU
KOMPOST
Yonca unu
Toprak geliştirici
SOYA UNU
Pamuk Tohumu Unu
Toprak geliştirici

20. https://www.youtube.com/watch?v=TjbxOEEOCh0
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme
6.3.2. Hayvan bazlı gübreler
Bazı organik gübrelerin üretiminde hayvanların kanları,
dışkıları ve değişik organlarından faydalanılır.
İnek dışkısı Solucan gübresi
Kan unu Kemik unu
Tüy unu Deniz kuşu gübresi
Yarasa gübresi Balık unu
Balık emülsiyonu Deniz kabuğu unu
Çiftlik hayvanı gübresi (keçi, koyun, domuz, kümes
hayvanları)
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN;

21. 6.3.3. Mineral bazlı gübreler
Doğal minerallerden elde edilen organik gübrelere mineral bazlı organik
gübreler denir.
Kaya Fosfat
Yeşil Kum
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

22. 6.3.4. Kentsel atık gübreler
Kentsel organik atık, evsel çöplerin, pazar
atıklarının, bahçe atıklarının ve hayvan ve insan
atıklarının biyolojik olarak parçalanmasıdır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

23. 6.3.5. Ticari Organik Gübreler
Piyasada bulunan organik gübreler Tarım ve Orman Bakanlığı
tarafından izin verilen maddeler kullanılarak üretilmektedir.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

24. Gübreleme yaparken: Maske, tulum ve eldiven kullanılmalıdır.
Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Gübreleme

26. Açıklama
ECOGARD projesi ile ilgili daha fazla bilgi için lütfen projenin web sitesini ziyaret edin
https://ecogardening.eu/ veya https://www.facebook.com/Ecogard/.
Mobil uygulamamızı aşağıdaki linkten indirebilirsiniz:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.ecogard.mobile.
Bu proje (ECOGARD projesi - 2017-1-BG01-KA202-036212) Avrupa Komisyonu (Erasmus +
Programı) desteği ile finanse edilmiştir. Bu yayın sadece yazarın görüşlerini yansıtmaktadır
ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanımından sorumlu
tutulamaz.