3. ΕΙΣΑΓΩΓΗΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι Βυζαντινοί αγαπούσαν ιδιαίτερα τιςΟι Βυζαντινοί αγαπούσαν ιδιαίτερα τις διασκεδάσεις και τα θεάματαδιασκεδάσεις και τα θεάματα,,
τόσο εκείνα που τελούνταν στα θέατρα και στους ιπποδρόμουςτόσο εκείνα που τελούνταν στα θέατρα και στους ιπποδρόμους
όσο και αυτά που πραγματοποιούνταν στους δρόμουςόσο και αυτά που πραγματοποιούνταν στους δρόμους
και στις πλατείες των πόλεων με την ευκαιρία των πανηγυριών.και στις πλατείες των πόλεων με την ευκαιρία των πανηγυριών.
4. ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΙ-ΤΑΧΥΔΑΚΤΥΛΟΥΡΓΟΙ ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΣ - ΑΚΡΟΒΑΤΕΣΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΙ-ΤΑΧΥΔΑΚΤΥΛΟΥΡΓΟΙ ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΣ - ΑΚΡΟΒΑΤΕΣ
Τα θεάματα, τα οποία οιΤα θεάματα, τα οποία οι
κάτοικοι των μεγάλωνκάτοικοι των μεγάλων
κυρίως πόλεων έβλεπαν,κυρίως πόλεων έβλεπαν,
ήταν πολλά και ποικίλα,ήταν πολλά και ποικίλα,
από τα λαϊκότερα, μέχριαπό τα λαϊκότερα, μέχρι
εκείνα, τα οποίαεκείνα, τα οποία
χρηματοδοτούνταν από τοχρηματοδοτούνταν από το
κράτος. Στακράτος. Στα λαϊκά θεάματαλαϊκά θεάματα
ανήκαν επιδείξειςανήκαν επιδείξεις
σχοινοβατών,σχοινοβατών,
θαυματοποιών και άλλων.θαυματοποιών και άλλων.
5. ΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑ
Οι άνθρωποι της εποχήςΟι άνθρωποι της εποχής
διασκέδαζαν και με ζώα,διασκέδαζαν και με ζώα,
όπωςόπως εκπαιδευμένουςεκπαιδευμένους
σκύλους και πιθήκουςσκύλους και πιθήκους πουπου
έκαναν διάφορα παιχνίδιαέκαναν διάφορα παιχνίδια
στους δρόμους και ταστους δρόμους και τα
καπηλεία. Ιδιαίτεροκαπηλεία. Ιδιαίτερο
ενδιαφέρον έδειχναν και γιαενδιαφέρον έδειχναν και για
τιςτις εξημερωμένες αρκούδεςεξημερωμένες αρκούδες
και τα άγρια ζώα πουκαι τα άγρια ζώα που
επιδεικνύονταν στονεπιδεικνύονταν στον
ιππόδρομο.ιππόδρομο.
6. ΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑ
Στα λαϊκά θεάματα ανήκανΣτα λαϊκά θεάματα ανήκαν
επιδείξεις εξημερωμένωνεπιδείξεις εξημερωμένων
θηρίων. Πολλές φορές, λόγουθηρίων. Πολλές φορές, λόγου
χάριν, προκαλούσε συναγερμόχάριν, προκαλούσε συναγερμό
η εμφάνιση στους δρόμους καιη εμφάνιση στους δρόμους και
τις πλατείες,τις πλατείες, ενός πιθήκου,ενός πιθήκου,
μιας μαϊμούς.μιας μαϊμούς. Όπως συμβαίνειΌπως συμβαίνει
και σήμερα, και την εποχήκαι σήμερα, και την εποχή
εκείνη την μαϊμού περιέφερανεκείνη την μαϊμού περιέφεραν
Αθίγγανοι, οι οποίοι, μετά τηνΑθίγγανοι, οι οποίοι, μετά την
σχετική επίδειξη, ζητούσανσχετική επίδειξη, ζητούσαν
από τους θεατές χρήματα.από τους θεατές χρήματα.
7. ΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑΘΕΑΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΑ
Οι ίδιοι Αθίγγανοι αποδείκνυανΟι ίδιοι Αθίγγανοι αποδείκνυαν
γυμνασμένες αρκούδεςγυμνασμένες αρκούδες, οι οποίες, οι οποίες
διασκέδαζαν επίσης τούς κατοίκουςδιασκέδαζαν επίσης τούς κατοίκους
με τα έξυπνα παιχνίδια τους. Τέλος,με τα έξυπνα παιχνίδια τους. Τέλος,
δεν ήταν ασύνηθες το φαινόμενο, ναδεν ήταν ασύνηθες το φαινόμενο, να
φέρουν στον κόρφο τουςφέρουν στον κόρφο τους
ξεδοντιασμένα φίδιαξεδοντιασμένα φίδια. Συνηθισμένο. Συνηθισμένο
επίσης θέαμα ήταν τα άγρια θηρία.επίσης θέαμα ήταν τα άγρια θηρία.
Επιτήδειοι θηριοδαμαστές κρατούσανΕπιτήδειοι θηριοδαμαστές κρατούσαν
δεμένα από την μύτη με χοντράδεμένα από την μύτη με χοντρά
σίδερα, με κούρκουρα, όπως έλεγαν,σίδερα, με κούρκουρα, όπως έλεγαν,
τίγρεις, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια,τίγρεις, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια,
ελέφαντες, ακόμη και ρινόκερουςελέφαντες, ακόμη και ρινόκερους..
8. ΓΙΓΑΝΤΕΣ –ΝΑΝΟΙΓΙΓΑΝΤΕΣ –ΝΑΝΟΙ
Ιδιαίτερη εντύπωσηΙδιαίτερη εντύπωση
προκαλούσαν ακόμαπροκαλούσαν ακόμα οιοι
άνθρωποι πουάνθρωποι που
διαφοροποιούνταν από τονδιαφοροποιούνταν από τον
μέσο όρομέσο όρο, όπως οι γίγαντες, όπως οι γίγαντες
και οι νάνοι, αλλά και οικαι οι νάνοι, αλλά και οι
σιαμαίοι που σε περίπτωσησιαμαίοι που σε περίπτωση
που δεν είχαν εκδιωχθείπου δεν είχαν εκδιωχθεί
από τις πόλεις ως κακοίαπό τις πόλεις ως κακοί
οιωνοί, περιφέροντανοιωνοί, περιφέρονταν
στους δρόμους και τιςστους δρόμους και τις
αγορές.αγορές.
9. ΘΕΑΤΡΟΘΕΑΤΡΟ
Η Κωνσταντινούπολη διέθετε τουλάχιστονΗ Κωνσταντινούπολη διέθετε τουλάχιστον
τέσσερα θέατρατέσσερα θέατρα
κατά τον 5ο αιώνα, με πιο σημαντικό απ’ όλακατά τον 5ο αιώνα, με πιο σημαντικό απ’ όλα
το Μεγάλο Θέατρο (theatrum maius)το Μεγάλο Θέατρο (theatrum maius)
που ιδρύθηκε από το Σεπτίμιο Σεβήρο κοντάπου ιδρύθηκε από το Σεπτίμιο Σεβήρο κοντά
στο παλάτιστο παλάτι
και όπου ανέβαιναν καικαι όπου ανέβαιναν και έργα κλασικούέργα κλασικού
ρεπερτορίουρεπερτορίου..
Η κύρια πάντως μορφή του θεάματοςΗ κύρια πάντως μορφή του θεάματος
ήταν τοήταν το μιμοθέατρομιμοθέατρο με ερμηνευτή το μίμομε ερμηνευτή το μίμο
και θεματολογία που προερχόταν από τηκαι θεματολογία που προερχόταν από τη
μυθολογία,μυθολογία,
την καθημερινή ζωή, ακόμα και τα χριστιανικάτην καθημερινή ζωή, ακόμα και τα χριστιανικά
μυστήρια.μυστήρια.
10. ΘΕΑΤΡΟΘΕΑΤΡΟ
Αν και το ερώτημα αν υπήρχεΑν και το ερώτημα αν υπήρχε
θέατρο στο μέσο καιθέατρο στο μέσο και
ύστερο Βυζάντιο παραμένει,ύστερο Βυζάντιο παραμένει,
φαίνεται ότι υπήρχε αφενόςφαίνεται ότι υπήρχε αφενός έναένα
είδοςείδος
λαϊκού θεάτρουλαϊκού θεάτρου που παρουσιαζότανπου παρουσιαζόταν
ευκαιριακά στα πανηγύρια και στιςευκαιριακά στα πανηγύρια και στις
εμποροπανηγύρειςεμποροπανηγύρεις
από ημι-επαγγελματίες ηθοποιούς ήαπό ημι-επαγγελματίες ηθοποιούς ή
μίμουςμίμους
και αφετέρου ένακαι αφετέρου ένα λόγιο είδοςλόγιο είδος
θεάματοςθεάματος
που εντασσόταν σε πλαίσιαπου εντασσόταν σε πλαίσια
θρησκευτικής αγωγής.θρησκευτικής αγωγής.
11. ΘΕΑΤΡΟΘΕΑΤΡΟ
Τα κείμενα που έχουν σωθεί είναι θρησκευτικά δράματαΤα κείμενα που έχουν σωθεί είναι θρησκευτικά δράματα
εξ ολοκλήρου γραμμένα σε διαλογική μορφή,εξ ολοκλήρου γραμμένα σε διαλογική μορφή,
που δεν αποτελούσαν πρωτότυπα έργαπου δεν αποτελούσαν πρωτότυπα έργα
αλλά συρραφή στοιχείων από αρχαίες τραγωδίεςαλλά συρραφή στοιχείων από αρχαίες τραγωδίες
και εκκλησιαστικά κείμενακαι εκκλησιαστικά κείμενα
με κύριο σκοπό να τονώσουν το θρησκευτικό αίσθημα του κοινού.με κύριο σκοπό να τονώσουν το θρησκευτικό αίσθημα του κοινού.
Στα έργα του θρησκευτικού θεάτρουΣτα έργα του θρησκευτικού θεάτρου
μπορούν να ενταχθούν και δρώμενα ανώνυμων συγγραφέωνμπορούν να ενταχθούν και δρώμενα ανώνυμων συγγραφέων
που εντάχτηκαν στην ορθόδοξη λειτουργίαπου εντάχτηκαν στην ορθόδοξη λειτουργία
και αποτελούν σκηνικές αναπαραστάσεις ιερών επεισοδίων,και αποτελούν σκηνικές αναπαραστάσεις ιερών επεισοδίων,
όπως είναι η ακολουθία του Νιπτήρος.όπως είναι η ακολουθία του Νιπτήρος.
12. ΜΙΜΟΙΜΙΜΟΙ
Οι θίασοι των μίμων αποτελούνταν απόΟι θίασοι των μίμων αποτελούνταν από
άνδρεςάνδρες
αλλά και γυναίκες.αλλά και γυναίκες.
Κύριο εκφραστικό τους μέσοΚύριο εκφραστικό τους μέσο
αποτελούσε το πρόσωποαποτελούσε το πρόσωπο
και ιδιαίτερα τα μάτια,και ιδιαίτερα τα μάτια,
γι’ αυτό και οι μίμοι στο Βυζάντιο δεγι’ αυτό και οι μίμοι στο Βυζάντιο δε
φορούσαν μάσκα,φορούσαν μάσκα,
ενώ είχαν και ιδιαίτερες κομμώσεις.ενώ είχαν και ιδιαίτερες κομμώσεις.
13. ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ
Όμως, ούτε τα θηρία, ούτε οιΌμως, ούτε τα θηρία, ούτε οι
έξυπνες μαϊμούδες, ούτε οιέξυπνες μαϊμούδες, ούτε οι
μίμοι, ούτε οι σχοινοβάτες και ταμίμοι, ούτε οι σχοινοβάτες και τα
άλλα αξιοπερίεργα καιάλλα αξιοπερίεργα και
θαυμαστά, ήσαν ικανά ναθαυμαστά, ήσαν ικανά να
παραβληθούν με τονπαραβληθούν με τον
Ιππόδρομο, ή, όπως έλεγαν, τοΙππόδρομο, ή, όπως έλεγαν, το
Ιππήλατον θέατρον,ή θέατρονΙππήλατον θέατρον,ή θέατρον
ιπποδρομίου, ή θέατρονιπποδρομίου, ή θέατρον
Ιππικού.Ιππικού.
Ιπποδρόμια υπήρχαν σε όλεςΙπποδρόμια υπήρχαν σε όλες
τις μεγάλες πόλεις τήςτις μεγάλες πόλεις τής
αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.
14. ΠΗΓΕΣΠΗΓΕΣ
http://exploringbyzantium.gr, Άρθρο «Θεάματα»http://exploringbyzantium.gr, Άρθρο «Θεάματα»
https://el.wikipedia.orghttps://el.wikipedia.org, Άρθρο «Ιστορία του Βυζαντινού Θεάτρου», Άρθρο «Ιστορία του Βυζαντινού Θεάτρου»
