ΙστορΙα Β' Γυμνασίου

1. Η ψυχαγωγία ςτο Βυηάντιο
Μαριάνκθ Ειρινθ Κροφςκου

2. Περιεχόμενο
Ειςαγωγι………………………………………………………….2
Ιππόδρομοσ………………………………………………………3
Πανθγφρια……………………………………………………….5
Λαϊκζσ γιορτζσ………………………………………………….6

3. Ειςαγωγι
• Η ψυχαγωγία αποτελοφςε ζνα από τα κφρια
ςυςτατικά ςτοιχεία τθσ κακθμερινότθτασ
των Βυηαντινϊν. Βεβαίωσ, ςε κάποιεσ
περιπτϊςεισ, θ ορκόδοξθ εκκλθςία
παρενζβαινε κζτοντασ όρια ι κεςπίηοντασ
απαγορεφςεισ όταν κεωροφςε ότι μια
μορφι διαςκζδαςθσ ιταν βλάςφθμθ, αλλά
όλα αυτά κακόλου δεν εμπόδιηαν τουσ
Βυηαντινοφσ από το να απολαμβάνουν τισ
μικρζσ χαρζσ τθσ κακθμερινότθτασ.
• Βαςικό κζντρο ψυχαγωγίασ ςτουσ Βυηαντινοφσ χρόνουσ ιταν
ο ιππόδρομοσ. Όλεσ ςχεδόν οι μεγάλεσ πόλεισ τθσ
αυτοκρατορίασ διζκεταν ιππόδρομο., ενϊ ξακουςτόσ ιταν
εκείνοσ τθσ Κωνςταντινοφπολθσ.

4. Ιππόδρομοσ
Ο Βυηαντινόσ ιππόδρομοσ ςυνδφαηε ποικίλα κεάματα. Οι Βυηαντινοί
μποροφςαν να παρακολουκιςουν εκεί πλικοσ κεαμάτων: ιππικοφσ
αγϊνεσ, κθριομαχίεσ, αγϊνεσ μεταξφ μονομάχων, αλλά και άλλα,
λιγότερο αιματθρά κεάματα. Ακόμα, εκεί τελοφνταν διάφορεσ
κρθςκευτικζσ πομπζσ, ενϊ γίνονταν και δθμόςιεσ τελετζσ ι πολιτικζσ
ςυηθτιςεισ. Τα κεατρικά δρϊμενα ςτον Ιππόδρομο περιορίςτθκαν
ςταδιακά εξαιτίασ τθσ κριτικισ που αςκοφςαν οι καλλιτζχνεσ ςτα μζλθ
του κλιρου. Ωςτόςο, οι αυτοςχεδιαςμοί από μίμουσ, ακροβάτεσ και
μουςικοφσ δεν ζλειψαν ποτζ από τουσ δρόμουσ των μεγάλων πόλεων.

5. Σχεδιάγραμμα

6. Πανθγφρια
Το πανθγφρι κατά κφριο λόγο αποτελεί κρθςκευτικι γιορτι που
τελείται για να τιμθκεί θ μνιμθ του αγίου ςτον οποίο είναι
αφιερωμζνοσ ο ναόσ μιασ περιοχισ. Συχνά ςτον περίβολο του ναοφ ι
ςε αδόμθτο χϊρο μπροςτά του οι πιςτοί ςυμμετζχουν ςε διάφορεσ
εκδθλϊςεισ, όπωσ χοροφσ, τραγοφδια ι φαγθτό. Η εμποροπανιγυρθ
είναι μια υπαίκρια αγορά, που ςτινεται με τθν ευκαιρία ενόσ
πανθγυριοφ, και όπου γίνονται αγοραπωλθςίεσ προϊόντων ι ηϊων. Οι
εμποροπανθγφρεισ ςυνικωσ αποτελοφν μθ μόνιμεσ αγορζσ, που
ςυνδζονται με κάποια εορταςτικι εκδιλωςθ.

7. Λαϊκζσ Γιορτισ
Οι λαϊκζσ μάηεσ ςτο Βυηάντιο διαςκζδαηαν με διάφορα κεάματα ςτο
δρόμο: με ςκφλουσ, πικικουσ, αρκοφδεσ, φίδια, αλλά και άλλα,
περιςςότερο εξωτικά ηϊα, που τα περιζφεραν οι κφριοί τουσ και
εκτελοφςαν διάφορα νοφμερα, με ςχοινοβάτεσ, καυματοποιοφσ και
χορευτζσ, αλλά και με παραςτάςεισ κουκλοκζατρου, που δεν ιταν
άγνωςτο ςτο Βυηάντιο. Ακόμα, τα μζλθ των λαϊκϊν ςτρωμάτων
διαςκζδαηαν ςε λαϊκζσ ταβζρνεσ, τα καπθλειά, με κραςί και χορευτικά
κεάματα. Οι μεγάλεσ κρθςκευτικζσ γιορτζσ ζδιναν τθν ευκαιρία για τθν
οργάνωςθ πανθγφρεων. Επρόκειτο για γιορτζσ που είχαν και εμπορικό
χαρακτιρα και που γίνονταν ςυχνά κοντά ςε κάποιο ναό, ςυνικωσ ζξω
από τισ πόλεισ, ςε ανοικτό χϊρο, όπου ςτινονταν πρόχειρα παραπιγματα
και ςκθνζσ. Από τισ ςθμαντικότερεσ ιταν αυτι τθσ Τραπεηοφντασ, των
Χωρϊν τθσ Φρυγίασ και τα Δθμιτρια τθσ Θεςςαλονίκθσ.