Βοτανική - Ζωολογία

1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή στην Βοτανική.........................2
Τα <<Γεωπονικά>>.....................................3
Σχετικές εικόνες.....................................4
Εισαγωγή στην ζωολογία.........................5
Το περιεχόμενο των έργων....................6
Το έργο του Κων/νου Ζ’..........................7
Σχετικές εικόνες.....................................8
Λογοτεχνία αρχαίου Βυζαντίου.............9
Συνέχεια.................................................10
Συνέχεια.................................................11 1

2. Πασπαράκη ευαγγελία.
Β3 2016-2017 2

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ
ΒΟΤΑΝΙΚΗ
Το ενδιαφέρον για τα φυτά στο Βυζάντιο
είχε εντελώς πρακτικούς σκοπούς:
 Εκτός από καλλωπιστικά, τα φυτά
ήταν Φάρμακα, τόσο με τη
φαρμακευτική όσο και με τη μαγική
έννοια του όρου. τα φυτά εξασφάλιζαν
την ίαση από τα επικίνδυνα δαγκώματα
των ζώων ή έσωζαν τη ζωή από τις
τροφικές δηλητηριάσεις.
3

4. ΤΑ << ΓΕΩΠΟΝΙΚΑ>>
Με εντολή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου
Ζ’ συντάχθηκαν τα Γεωπονικά, συμπίλημα
που περιλαμβάνει σύντομα κείμενα που
δίνουν πληροφορίες και συμβουλές για τη
γεωργία. Τα κεφάλαια της βοτανικής
αφορούν στην καλλιέργεια της αμπέλου και
την οινοποιία, στις καλλιέργειες της ελιάς
και των οπωροφόρων, στα καλλωπιστικά
φυτά και τα λαχανικά και στα μέσα
καταπολέμησης των επιβλαβών εντόμων,
ζωυφίων και των ερπετών.
4

5. 5

6. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ
ΖΩΟΛΟΓΙΑ
Οι Βυζαντινοί επηρεασμένοι από την
Ελληνορωμαϊκή παράδοση δίνουν στα ζώα
μια ιδιαίτερη θέση. Τα συναντάμε σε
θεολογικές διηγήσεις για το πώς
δημιουργήθηκε ο κόσμος όπως είναι, για
παράδειγμα, οι ομιλίες του Μεγάλου
Βασιλείου που περιέχονται στην Εξαήμερο,
καθώς και σε βιβλία με παράξενες και
εξωπραγματικές ιστορίες για ζώα.
6

7. ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ
ΕΡΓΩΝ
Στα έργα αυτά δεν αναφέρονται καθόλου στην
άγρια πλευρά της φύσης· τα ζώα απαλλαγμένα
από το αίσθημα της επιβίωσης που συχνά τα
οδηγεί πράξεις βίας μοιάζουν άκακα,
παραδεισένια πλάσματα του Θεού, που με τη
συμπεριφορά τους θυμίζουν στον άνθρωπο τον
Δημιουργό τους. Μέσα σε αυτό το πνεύμα, κατά
την περίοδο που απαγορεύονταν εντελώς οι
θρησκευτικές εικόνες στους ναούς, οι
παραστάσεις ζώων, ιδιαίτερα πουλιών, ανάμεσα
σε γεωμετρικά και φυτικά σχέδια ήταν
επιτρεπτές. 7

8. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Ζ’
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ζ’ ο
Πορφυρογέννητος φρόντισε να γραφτεί μια
εγκυκλοπαίδεια των ζώων συλλογή ιστοριών
για ζώα και πτηνά, της θάλασσας και της
στεριάς.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω βιβλία,
γράφτηκαν και βιβλία για την κτηνιατρική,
που αναφέρονταν κυρίως στα άλογα και τα
κυνηγετικά γεράκια. Πολλά από αυτά ήταν
παραλλαγές στο έργο του μεγαλύτερου
κτηνίατρου της Αρχαιότητας, του Άψυρτου.
8

9. 9

10. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΥΣΤΕΡΟΥ
ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Από τη λογοτεχνία του ύστερου Βυζαντίου
ξεχωρίζουν τρία σατιρικά ποιήματα για
ζώα:
Α)Πουλολόγος:Στο ποίημα, τον Πουλολόγο,
ο αετός παντρεύει το γιο του και καλεί όλα
τα πουλιά σε τραπέζι, στο οποίο μετά το
φαγοπότι αρχίζουν να βρίζονται μεταξύ
τους: ο πελαργός με τον κύκνο, ο πελεκάνος
με την άγρια γαλοπούλα, η νυχτερίδα με την
πέρδικα κτλ. Ο καυγάς σταματάει μετά τις
απειλές του αετού ότι θα διατάξει το γεράκι
και τον φάλκο να τους επιτεθούν.
10

11. ...
Β) Διήγησις των τετραπόδων ζώων:
Στο δεύτερο ποίημα, τη Διήγησιν, βρισκόμαστε
στο δάσος, όπου ο βασιλιάς λέων με στενό του
συνεργάτη τον ελέφαντα και υπουργούς τον
πάρδο και τον λεοντόπαρδο καλούν σε συνέλευση
τα τετράποδα με θέμα: να γίνει ειρήνη μεταξύ
τους. Μετά τους αρχικούς δισταγμούς η
συνέλευση γίνεται, αλλά τα ζώα άρχισαν τη
γκρίνια και τα παράπονα, με αποτέλεσμα να
βρίζονται μεταξύ τους. Μετά από λίγο άρχισαν να
επιτίθενται ο ένας στον άλλο, με αποτέλεσμα ένα
φοβερό καυγά.
11

12. ...
Γ) Συναξάριον του τιμημένου γαϊδάρου:
Στο τρίο ποίημα, στον Γάιδαρο, ένας γάιδαρος το
΄σκασε από το αφεντικό του και έπεσε στα νύχια
ενός λύκου και μιας αλεπούς που, για να τον
φάνε, του είπαν ένα ψέμα: ότι πάνε ένα ταξίδι
στους Αγίους Τόπους όπου θα ζητιάνευαν και θα
πλούτιζαν όλοι μαζί. Μπήκαν όλοι σε μια βάρκα,
και ο λύκος έγινε καπετάνιος, η αλεπού κάθισε
στο τιμόνι και ο γάιδαρος άρχισε να κωπηλατεί.
Στη μέση της θάλασσας η αλεπού είδε στο όνειρό
της ότι θα συναντούσαν καταιγίδα και γι’ αυτό
αποφάσισαν να εξομολογηθούν.
12