4. το θέατρο έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα .
η άνθισή του είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης του
δημοκρατικού πολιτεύματος το οποίο ήκμαζε κυρίως
στην Αθήνα.
στο θέατρο οι πολίτες βίωναν την ομαδικότητα, τη
σύγκρουση διάφορων ιδεών, την αξία του διαλόγου και
την επικοινωνία.
μέσω του θεάτρου, εκφράζονταν επαναστατικές και
ανατρεπτικές ιδέες, και με αυτόν τον τρόπο
διαμορφώνονταν τόσο προσωπικές όσο και
συλλογικές συνειδήσεις. Έτσι, το θέατρο ήταν κόμβος
κοινωνικής και πολιτικής κριτικής καθώς και παιδείας.
5. Είχε ως σκοπό να (εκ)παιδεύσει και να διδάξει του
πολίτες.
Οι αρχαίοι συγγραφείς, τραγωδοί και ποιητές είχαν
συνήθως και το ρόλο του δασκάλου, γιατί με τα έργα
τους εκπαίδευαν τους αναγνώστες ή τους ακροατές
αντίστοιχα.
ο Πλάτωνας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι όποιος είναι
αχόρευτος και απαίδευτος (δηλαδή αυτός που δεν είχε
εκπαιδευθεί στο χορό και στη διήγηση μυθικών ιστοριών)
δεν ανήκει στους μορφωμένους.
6. Αρχαία θέατρα στην ελληνική επικράτεια σώζονται
σήμερα πολλά,
αρκετά από τα οποία είναι καλοδιατηρημένα,
υπογραμμίζοντας ένα άριστο δείγμα αρχιτεκτονικής
της εποχής εκείνης.
7.
8. • τα συναντάμε κυρίως στην ύπαιθρο
• είναι χτισμένα αμφιθεατρικά
• αποτελούνταν από μια κεντρική κυκλική πλατεία ,την
ορχήστρα , στην οποία διαδραματίζονταν οι παραστάσεις
9.
10. • ο εύριπος, ένας αγωγός απορροής, που τη
χώριζε από τον χώρο των καθισμάτων και την
προστάτευε από πλημύρα
• η θυμέλη, ένας βωμός για το θεό Διόνυσο
• οι θέσεις των θεατών σε ημικύκλιο, γύρω από την
ορχήστρα
11. • ήταν ένα ορθογώνιο, μακρόστενο, στεγασμένο κτήριο, στην
περιφέρεια της ορχήστρας
• αρχικά ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως
αποδυτήριο
• κατά την Πρώιμη Ελληνιστική Περίοδο έγινε διώροφη
• αποτελούταν από τα παρασκήνια, δύο πτέρυγες που έδιναν
στην κάτοψη της σκηνής σχήμα Π.
12. • ήταν ο αμφιθεατρικός χώρος που περιέβαλλε τη σκηνή,
χωνοειδές επίπεδο στο οποίο απλώνονταν αμφιθεατρικά
τα εδώλια των θεατών
• κατέληγε σε αναληματικούς τοίχους μεταξύ των οποίων
και της σκηνής υπήρχαν διάδρομοι για την προσέλευση
των θεατών και του χορού, που ονομάζονταν πάροδοι
13. • χωριζόταν σε ζώνες από οριζόντιους διαδρόμους, τα
διαζώματα
• κάθε ζώνη χωρίζονταν με σκάλες σε κερκίδες
• στην πρώτη σειρά του κοίλου βρίσκονταν το
προεδρείο για τους αξιωματούχους και τα τιμώμενα
πρόσωπα
14. • ήταν ο εξώστης στον οποίον μεταφέρθηκε η
δράση των υποκριτών
15. • ήταν μια στοά με κίονες ή ημικίονες
• αποτελούταν από θυρώματα και ζωγραφικούς
πίνακες που βρίσκονταν ανάμεσα στα μετακιόνια
διαστήματα και απέδιδαν το σκηνικό βάθος της
δράσης
17. Μερικοί από τους πιο γνωστούς…Μερικοί από τους πιο γνωστούς…
ΑισχύλοςΑισχύλος
ΑντιφώνΑντιφών
ΕυριπίδηςΕυριπίδης
ΞενοκλήςΞενοκλής
ΣοφοκλήςΣοφοκλής
ΦρύνιχοςΦρύνιχος
18. ΑισχύλοςΑισχύλος
OO ΑισχύλοςΑισχύλος , δραματικός ποιητής,, δραματικός ποιητής,
(γεννήθηκε το(γεννήθηκε το 525 π.Χ.525 π.Χ. στηνστην
ΕλευσίναΕλευσίνα.) Αθηναίος πολίτης και.) Αθηναίος πολίτης και
γόνος του ευγενούς γαιοκτήμοναγόνος του ευγενούς γαιοκτήμονα
Ευφορίωνα, παρουσιάστηκε νωρίςΕυφορίωνα, παρουσιάστηκε νωρίς
στους δραματικούς αγώνες, κατάστους δραματικούς αγώνες, κατά
την 70ή Ολυμπιάδα (την 70ή Ολυμπιάδα (499499//496 π.Χ.496 π.Χ.
), όταν διαγωνίστηκε εναντίον των), όταν διαγωνίστηκε εναντίον των
δραματικών ποιητώνδραματικών ποιητών ΠρατίναΠρατίνα καικαι
τουτου ΧοιρίλουΧοιρίλου..
ο Αισχύλος ήταν οπαδός τουο Αισχύλος ήταν οπαδός του
ΠυθαγόραΠυθαγόρα και τα δράματά τουκαι τα δράματά του
είναι γεμάτα πυθαγόρειες ιδέες.είναι γεμάτα πυθαγόρειες ιδέες.
Ήταν ο πρώτος που πρόσθεσεΉταν ο πρώτος που πρόσθεσε
δεύτερο ηθοποιό καιδεύτερο ηθοποιό και
χρησιμοποίησε πολύπλοκαχρησιμοποίησε πολύπλοκα
σκηνικά και σκηνικές μηχανές στοσκηνικά και σκηνικές μηχανές στο
θέατρο.θέατρο.
Ο ίδιος θεωρούσε ως τοΟ ίδιος θεωρούσε ως το
μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωήςμεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής
του τη συμμετοχή του στητου τη συμμετοχή του στη
μάχη του Μαραθώναμάχη του Μαραθώνα,,
Πέθανε στην Ιταλία(Πέθανε στην Ιταλία(ΓέλαΓέλα) το) το 456456//
455 π.Χ.455 π.Χ...
21. ΕυριπίδηςΕυριπίδης
ΟΟ ΕυριπίδηςΕυριπίδης (Σαλαμίνα(Σαλαμίνα 485 π.Χ.485 π.Χ.), τραγικός ποιητής , ένας από τους τρεις), τραγικός ποιητής , ένας από τους τρεις
μεγάλους διδάσκαλους του αττικούμεγάλους διδάσκαλους του αττικού δράματοςδράματος στοστο αρχαίο ελληνικό θέατροαρχαίο ελληνικό θέατρο..
Γιός του εύπορου κτηματία Μνήσαρχου, ο Ευριπίδης έλαβε μεγάληΓιός του εύπορου κτηματία Μνήσαρχου, ο Ευριπίδης έλαβε μεγάλη
μόρφωση και έζησε στον χρυσό αιώνα τουμόρφωση και έζησε στον χρυσό αιώνα του ΠερικλέουςΠερικλέους. Έζησε όμως και τις. Έζησε όμως και τις
συνέπειες του Πελοποννησιακού πόλεμου.συνέπειες του Πελοποννησιακού πόλεμου.
Επηρεάστηκε από τον Ηρόδοτο, τον Φειδία, τον Αναξαγόρα και τουςΕπηρεάστηκε από τον Ηρόδοτο, τον Φειδία, τον Αναξαγόρα και τους
Σοφιστές.Σοφιστές.
Πέθανε στην Μακεδονία (Πέλλα) το 406 π.ΧΠέθανε στην Μακεδονία (Πέλλα) το 406 π.Χ
22. ΕΡΓΑ ΕΥΡΙΠΙΔΗΕΡΓΑ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
ΆλκηστιςΆλκηστις -- 438 π.Χ.438 π.Χ.
ΑνδρομάχηΑνδρομάχη -- 420 π.Χ.420 π.Χ.
ΒάκχαιΒάκχαι έτος άγνωστοέτος άγνωστο
ΕκάβηΕκάβη -- 425 π.Χ.425 π.Χ.
ΕλένηΕλένη -- 412 π.Χ.412 π.Χ.
ΗλέκτραΗλέκτρα -- 413 π.Χ.413 π.Χ.
ΗρακλείδαιΗρακλείδαι -- 417 π.Χ.417 π.Χ.
Ηρακλής μαινόμενοςΗρακλής μαινόμενος --
424 π.Χ.424 π.Χ.
ΙκέτιδεςΙκέτιδες -- 420 π.Χ.420 π.Χ.
ΙφιγένειαΙφιγένεια εν Ταύροιςεν Ταύροις
ΜήδειαΜήδεια
23. ΣοφοκλήςΣοφοκλής
ΟΟ ΣοφοκλήςΣοφοκλής (Κολωνός Αθήνας(Κολωνός Αθήνας 496 π.Χ496 π.Χ),), ΈλληναςΈλληνας τραγικόςτραγικός
ποιητής τηςποιητής της κλασικής εποχήςκλασικής εποχής, γιος του Σοφίλλου, εύπορου Αθηναίου, γιος του Σοφίλλου, εύπορου Αθηναίου
έλαβε επιμελημένη αγωγή και παιδεία ανάλογες με την οικονομικήέλαβε επιμελημένη αγωγή και παιδεία ανάλογες με την οικονομική
του άνεση.του άνεση.
Συνδέθηκε στενά με πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες τηςΣυνδέθηκε στενά με πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες της
εποχής, όπως με τονεποχής, όπως με τον ΠερικλήΠερικλή, τον, τον ΣωκράτηΣωκράτη, τον, τον ΠλάτωναΠλάτωνα καικαι
κατέλαβε διάφορα υψηλά αξιώματα στην πολιτική, στις θρησκευτικέςκατέλαβε διάφορα υψηλά αξιώματα στην πολιτική, στις θρησκευτικές
λατρείες και στις τέχνες.λατρείες και στις τέχνες.
Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες φαίνεται ότι έγραψε 124 τραγωδίες,Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες φαίνεται ότι έγραψε 124 τραγωδίες,
από τις οποίες σώζονται ολοκληρωμένες μόνο επτά.από τις οποίες σώζονται ολοκληρωμένες μόνο επτά.
αν και ευσεβής, στα έργα του ο Σοφοκλής δίνει μεγαλύτερηαν και ευσεβής, στα έργα του ο Σοφοκλής δίνει μεγαλύτερη
βαρύτητα στην ανθρώπινη στάση απέναντι στους θεούς.βαρύτητα στην ανθρώπινη στάση απέναντι στους θεούς.
25. Τα είδη του αρχαίουΤα είδη του αρχαίου
δράματοςδράματος
Σατυρικό δράμαΣατυρικό δράμα
ΤραγωδίαΤραγωδία
26. Σατυρικό δράμαΣατυρικό δράμα
Προήλθε από τον χορό του δράματος που αποτελείται απόΠροήλθε από τον χορό του δράματος που αποτελείται από
υποδυόμενους Σατύρους των οποίων η ωμή φυσικότητα και ηυποδυόμενους Σατύρους των οποίων η ωμή φυσικότητα και η
αχαλίνωτη ευθυμία τους προσέδιδαν στο όλο δράμα ένααχαλίνωτη ευθυμία τους προσέδιδαν στο όλο δράμα ένα
ιδιαίτερο χαρακτηριστικό.ιδιαίτερο χαρακτηριστικό.
Μπροστά στο χορό των Σατύρων παρουσιάζονταν υποδυόμενοιΜπροστά στο χορό των Σατύρων παρουσιάζονταν υποδυόμενοι
θεοί, ημίθεοι, και άρχοντες πόλεων με κυρίαρχη όμως εμφάνισηθεοί, ημίθεοι, και άρχοντες πόλεων με κυρίαρχη όμως εμφάνιση
του Διονύσουτου Διονύσου
Ενώπιον αυτών που έφεραν μεγαλοπρεπή περιβολή ηΕνώπιον αυτών που έφεραν μεγαλοπρεπή περιβολή η
εμφάνιση των Σατύρων με τις προβιές και τα δερμάτινα ράκηεμφάνιση των Σατύρων με τις προβιές και τα δερμάτινα ράκη
δημιουργούσαν στους θεατές μια αλλόκοτη και περισσότεροδημιουργούσαν στους θεατές μια αλλόκοτη και περισσότερο
κωμική εντύπωση.κωμική εντύπωση.
27. Οι ΣάτυροιΟι Σάτυροι ήή τράγοιτράγοι έψαλλαν τονέψαλλαν τον διθύραμβοδιθύραμβο (ωδή(ωδή
της χορικής λυρικής ποίησης), και έναςτης χορικής λυρικής ποίησης), και ένας
«κορυφαίος» του χορού άνοιγε διάλογο μαζί τους«κορυφαίος» του χορού άνοιγε διάλογο μαζί τους
ψάλλοντας μόνοςψάλλοντας μόνος
29. Στις αρχές της εμφάνισης της δραματικής ποίησης το σατυρικόΣτις αρχές της εμφάνισης της δραματικής ποίησης το σατυρικό
δράμα ταυτιζόταν με τη Τραγωδία της οποίας τον χορό, στοδράμα ταυτιζόταν με τη Τραγωδία της οποίας τον χορό, στο
αρχικό στάδιο, την αποτελούσαν μονίμως Σάτυροιαρχικό στάδιο, την αποτελούσαν μονίμως Σάτυροι
Πρώτος ο Πρατίνας από την Φλειούντα άρχισε να διαπλάθει τοΠρώτος ο Πρατίνας από την Φλειούντα άρχισε να διαπλάθει το
"εύθυμο δράμα" ως ιδιαίτερο είδος της ποίησης το οποίο και"εύθυμο δράμα" ως ιδιαίτερο είδος της ποίησης το οποίο και
ονομάσθηκε σατυρικό και με τη χαρακτηριστική μάλιστα κάπωςονομάσθηκε σατυρικό και με τη χαρακτηριστική μάλιστα κάπως
ακόλαστη όρχηση που ονομάζονταν "σίκιννις". Από το γεγονόςακόλαστη όρχηση που ονομάζονταν "σίκιννις". Από το γεγονός
αυτό ο Πρατίλας θεωρείται ο ουσιαστικός δημιουργός του είδουςαυτό ο Πρατίλας θεωρείται ο ουσιαστικός δημιουργός του είδους
αυτού.αυτού.
Αργότερα καθιερώθηκε ως έθιμο μετά από κάθε τριλογίαΑργότερα καθιερώθηκε ως έθιμο μετά από κάθε τριλογία
τραγωδιών, ή μετά από τρεις χωριστές τραγωδίες ν΄ ακολουθείτραγωδιών, ή μετά από τρεις χωριστές τραγωδίες ν΄ ακολουθεί
σατυρικό δράμα ως τρόπο ψυχαγωγίαςσατυρικό δράμα ως τρόπο ψυχαγωγίας
31. Κύριο και καθοριστικό χαρακτηριστικό του ήταν ο χορόςΚύριο και καθοριστικό χαρακτηριστικό του ήταν ο χορός
των Σατύρων, τους οποίους οδηγούσε ο Σειληνός.των Σατύρων, τους οποίους οδηγούσε ο Σειληνός.
Άλλα χαρακτηριστικά του ήταν η κωμική πλοκή, το αίσιο τέλος,Άλλα χαρακτηριστικά του ήταν η κωμική πλοκή, το αίσιο τέλος,
η ελεύθερη χρήση και συχνά η παρωδία μυθολογικών θεμάτων.η ελεύθερη χρήση και συχνά η παρωδία μυθολογικών θεμάτων.
Η περιστασιακή παρωδία θεμάτων από τις τραγωδίες που είχανΗ περιστασιακή παρωδία θεμάτων από τις τραγωδίες που είχαν
προηγηθεί, το εύθυμο ύφος, η μικρότερη έκταση (σε σχέση μεπροηγηθεί, το εύθυμο ύφος, η μικρότερη έκταση (σε σχέση με
την τραγωδία) και η μεγαλύτερη χαλαρότητα στο μέτρο καιτην τραγωδία) και η μεγαλύτερη χαλαρότητα στο μέτρο και
βεβαίως η χαρακτηριστική όρχηση. βεβαίως η χαρακτηριστική όρχηση.
33. Η ουσιαστική λειτουργία του σατυρικού δράματος ήταν ναΗ ουσιαστική λειτουργία του σατυρικού δράματος ήταν να
δημιουργήσει ένα ελαφρύτερο κλίμα, μετά τη συσσώρευση τηςδημιουργήσει ένα ελαφρύτερο κλίμα, μετά τη συσσώρευση της
τραγικής έντασης από τις τρεις προγενέστερες τραγωδίες.τραγικής έντασης από τις τρεις προγενέστερες τραγωδίες.
Εκτός όμως από τη συγκεκριμένη λειτουργία, φαίνεται πως οΕκτός όμως από τη συγκεκριμένη λειτουργία, φαίνεται πως ο
ρόλος του σατυρικού δράματος ήταν, επίσης, να επαναφέρειρόλος του σατυρικού δράματος ήταν, επίσης, να επαναφέρει
στην ατμόσφαιρα των δραματικών αγώνων το πνεύμα τηςστην ατμόσφαιρα των δραματικών αγώνων το πνεύμα της
διονυσιακής λατρείας.διονυσιακής λατρείας.
35. Η τραγωδία είναι μίμηση (δηλ. αναπαράσταση επί σκηνής)Η τραγωδία είναι μίμηση (δηλ. αναπαράσταση επί σκηνής)
πράξης σημαντικής και ολοκληρωμένης, η οποία έχει κάποιαπράξης σημαντικής και ολοκληρωμένης, η οποία έχει κάποια
διάρκεια, με λόγο ποιητικό ("γλυκό" ή "διανθισμένο", στηνδιάρκεια, με λόγο ποιητικό ("γλυκό" ή "διανθισμένο", στην
κυριολεξία), τα μέρη της οποίας διαφέρουν στη φόρμα τους,κυριολεξία), τα μέρη της οποίας διαφέρουν στη φόρμα τους,
που παριστάνεται ενεργά και δεν απαγγέλλεται, η οποίαπου παριστάνεται ενεργά και δεν απαγγέλλεται, η οποία
προκαλώντας τη συμπάθεια και το φόβο του θεατή τονπροκαλώντας τη συμπάθεια και το φόβο του θεατή τον
αποκαθάρει (λυτρώνει) από παρόμοια ψυχικά συναισθήματα.αποκαθάρει (λυτρώνει) από παρόμοια ψυχικά συναισθήματα.
36. Τα μέρη της τραγωδίας κατά Τα μέρη της τραγωδίας κατά ποιόνποιόν
37. Ο μύθος είναι η υπόθεση του, αυτό που λέμε εμείς σενάριοΟ μύθος είναι η υπόθεση του, αυτό που λέμε εμείς σενάριο
Το Το ήθοςήθος είναι οι χαρακτήρες είναι οι χαρακτήρες
Η Η διάνοιαδιάνοια είναι η περιουσία των ιδεών που έχει ένα κείμενο είναι η περιουσία των ιδεών που έχει ένα κείμενο
Η λέξις είναι αυτό που λέμε η γλωσσική και ποιητική μετρικήΗ λέξις είναι αυτό που λέμε η γλωσσική και ποιητική μετρική
διατύπωση, η έκφραση γενικότεραδιατύπωση, η έκφραση γενικότερα
Το μέλος είναι η μουσική και τα τραγούδιαΤο μέλος είναι η μουσική και τα τραγούδια
Η Η όψιςόψις είναι αυτό που βλέπουμε στον υποκριτή ( είναι αυτό που βλέπουμε στον υποκριτή (σκευήσκευή,,
προσωπείο και ενδυμασία) και ίσως η σκηνογραφίαπροσωπείο και ενδυμασία) και ίσως η σκηνογραφία
38. Τα μέρη της τραγωδίαςΤα μέρη της τραγωδίας
κατά κατά ποσόνποσόν
39. Πρόλογος: διακριτό τμήμα της τραγωδίας, πριν από την πάροδοΠρόλογος: διακριτό τμήμα της τραγωδίας, πριν από την πάροδο
του χορού, που εισάγει κυρίως τον θεατή στην υπόθεση τουτου χορού, που εισάγει κυρίως τον θεατή στην υπόθεση του
δράματος.δράματος.
Πάροδος: το πρώτο χορικό που τραγουδά ο χορός.Πάροδος: το πρώτο χορικό που τραγουδά ο χορός.
Επεισόδιο: διακριτό μέρος της τραγωδίας που εκτυλίσσεταιΕπεισόδιο: διακριτό μέρος της τραγωδίας που εκτυλίσσεται
ανάμεσα σε δύο χορικά.ανάμεσα σε δύο χορικά.
Στάσιμον: Τραγούδι του χορού, χωρίς όμως ανάπαιστους καιΣτάσιμον: Τραγούδι του χορού, χωρίς όμως ανάπαιστους και
τροχαίους.τροχαίους.
Έξοδος:, διακριτό τμήμα της τραγωδίας, μετά το οποίο δενΈξοδος:, διακριτό τμήμα της τραγωδίας, μετά το οποίο δεν
υπάρχει χορικό.υπάρχει χορικό.
Κομμός: θρήνος που εκτελείται από τον χορό και τουςΚομμός: θρήνος που εκτελείται από τον χορό και τους
υποκριτές μαζί.υποκριτές μαζί.
