Presentatie over het gebruik van ict door docenten in het MBO

1. Hoe gebruiken docenten ICT in het MBO? John Hanswijk en Jan Kees Meindersma

2. Observatie in de klas (BOL 3/4) Studenten komen binnen en starten hun computers, zij checken eerst hun e-mail of hyves Docent start zijn les met de beamer. Hij heeft een leerarrangement gemaakt en klaargezet in Wikiwijs met instructie en drie opdrachten Een aantal studenten blijft onrustig; zetten hun hyves niet uit en houden hun i-pod in. Docent vraagt hen hiermee te stoppen, de meesten letten daarna op. Docent laat een filmpje zien met een slecht voorbeeld en vraagt om reflectie. Laat ze naar het leerarrangement gaan. Het kost even tijd voordat de studenten bij het arrangement zijn (typefouten). Studenten werken daarna rustig en individueel aan de opdrachten. Stapsgewijs maken studenten hun opdrachten, sturen deze tijdens de les in per e-mail. Docent reageert direct achter zijn bureau op het ingeleverde werk. Sommige studenten zijn eerder klaar. Zij checken hun hyves of luisteren naar muziek. Zij storen de andere leerlingen niet. Aan het einde van les is iedereen klaar en is al het werk ingeleverd. 11-4-2011

3. De inzet van ict doet een groot beroep op ict- en coachingsvaardigheden van docenten. Docenten krijgen hiervoor veelal een ict-basistraining en daar waar nodig bijscholing in een specifieke ict toepassing. De inpassing van ict in de lessen vraagt verder een flinke tijdsinvestering van docenten. Ze moeten een ict-toepassing goed leren kennen en ontdekken hoe ze deze kunnen integreren in het onderwijs. Docenten werden in de beginfase van ict-gebruik hiervoor gefaciliteerd. We zien bij alle opleidingen dat uiteindelijk een kleine enthousiaste groep actief blijft investeren in ict-gebruik. Ict gebruik in het Onderwijs, Oberon, augustus 2010 11-4-2011

4. 11-4-2011

5. Agenda Hoe gebruiken docenten ict? Hoe willen docenten ict gebruiken? Wat kunt u als manager/staf doen? 11-4-2011

6. Hoe gebruiken docenten ict? 11-4-2011

7. Onderzoeken Vier in Balans Monitor (jaarlijks): vragenlijst onder docenten en managers sectoren PO, VO en MBO Verdiepend onderzoek (eenmalig): Observaties van 400 uur onderwijs en vragenlijst bij 4 MBO instellingen Losse onderzoeken op thema’s - Gebruik van ict in het MBO- Onderzoek naar vraagarticulatie bij docenten - Onderzoek naar specifieke ict toepassingen 11-4-2011

8. 11-4-2011 Gebruik naar de mening van managers Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

9. Feitelijk gebruik In 60% van de lessen gebruikt de docent geen boek In 36% van de lessen gebruikt de docent ict In 64% van de lessen gebruikt de student ict Hierbij gebruikt de docent het in de gevallen: in 87% voor didactische redenen in 41%voor beroepsinhoudelijke redenen en in 23% voor administratieve redenen 11-4-2011 Verdiepend Onderzoek, Kennisnet, 2011

10. Wat gebruiken ze dan (I) 11-4-2011 Verdiepend Onderzoek, Kennisnet, 2011

11. Wat gebruiken ze dan (II) 11-4-2011 Verdiepend Onderzoek, Kennisnet, 2011

12. Hoe intensief wordt het gebruikt? 11-4-2011 Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

13. Hoe ziet een les met ICT eruit? Docenten starten met een korte instructie. Bij sommige lessen wordt eerst theorie klassikaal behandeld via een beamer of digitaal schoolbord, alvorens de studenten zelfstandig aan het werk gaan. De studenten werken overwegend individueel op de eigen laptop of op een werkplek van school. Bij sommige lessen wordt in kleine groepjes samengewerkt achter de computer. Docenten hebben de rollen van coach en begeleider. Wanneer de studenten zelfstandig aan het werk zijn, besteden de docenten individueel aandacht aan de studenten. Ict gebruik in het Onderwijs MBO, Oberon, augustus 2010 11-4-2011

14. “Huiswerk” op de computer Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

15. Digitaal Leermateriaal 11-4-2011 Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

16. Gebruik Elektronische Leeromgeving Varieert van 40%-70% gemiddeld (MBO) Gebruik vrijwel overal (nog) niet naar tevredenheid van management Communicatiemiddel (mededelingen, opdrachten, bestanden delen, inlevermap, mail, chat) Toetsomgeving (of specifieke toetsapplicaties als QMP) Portfolio (of specifieke portfoliomanagement) 11-4-2011 Whitepaper over ELO’s, saMBO-ICT, 2010

17. Kunnen docenten het wel? (I) 11-4-2011 Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

18. Kunnen docenten het wel (II) 67% van de docenten in het MBO vindt zichzelf (meer dan) voldoende op de hoogte van relevante computertoepassingen 74% van de managers vindt dat MBO docenten over voldoende basis ICT vaardigheden beschikt 56% van de managers vindt dat MBO docenten over voldoende didactische ICT vaardigheden beschikt. 11-4-2011

19. De voorlopers “voorbeelden” Inzet van video als reflectie instrument Digitale toetsing kennis Digitale toetsing vaardigheden (peer assessment/360 feedback) Simulatie programma’s als Schonenvaart (economie), Link2 (Handel) en Simulatoren (scheepvaart) 11-4-2011

20. Video als reflectie instrument 11-4-2011

21. Digitale toetsing van kennis 11-4-2011

22. Digitale toetsing van vaardigheden 11-4-2011

23. Simulatieprogramma’s 11-4-2011

24. Wat willen docenten overmorgen? 11-4-2011

25. Didactische opvatting & ICT 11-4-2011 Kennisoverdracht • docent/leerstof staat centraal • student als ‘consument’ • ‘traditioneel’ • ict: oefenen, presentatie, toetsen Kennisconstructie • docent brengt leren op gang en begeleidt • student construeert kennis en vaardigheden en stuurt leerproces • ‘competentiegericht onderwijs’ • ict: informatie zoeken en verwerken, simulaties, samenwerkend leren

26. Didactisch handelen (PO) 11-4-2011 tamelijk vaak vaak af en toe nooit of nauwelijks heel vaak didactisch handelen - volgens docenten en onderwijsmanagers, Didactiek in Balans 2010

27. Didactisch handelen (MBO) ? 11-4-2011

28. Opvatting over leermateriaal & ICT Expert (50%) Kunnen vinden van leermateriaal voor oefenen en verlevendiging Kunnen kiezen van leermateriaal dat naadloos aansluit op methode Informatie over waarde van het materiaal en de wijze waarop het zaken vervangt. Arrangeur (32%) Kunnen vinden van leermateriaal voor kennisoverdracht als -constructie Kunnen kiezen van leermateriaal op maat Mogelijkheid tot arrangeren tot een geheel Delen met anderen Vrije speler (18%) Kunnen vinden van variëteit aan leermateriaal Inpassen van leermateriaal in eigen onderwijsprogramma Efficiënt opslaan van verzamelde digitale leermaterialen Delen met anderen 11-4-2011 Experts, arrangeurs, vrije spelers en digitale leermaterialen , Kennisnet, 2010

29. Wat kunt u doen? 11-4-2011

30. De docent en het team in balans 11-4-2011

31. Afspraken over didactische inzet ict 11-4-2011 Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

32. Leiderschap in het MBO? Vier in Balans Monitor, Kennisnet, 2010

33. Ondersteuningsbehoefte 11-4-2011

34. Ga in dialoog met docenten op basis van vertrouwen

35. Creëer ruimte voor docenten om vraag naar ict middelen, infra en ondersteuning te formuleren. Communiceer open wat kan en wat niet

36. Stimuleer teams om afspraken te maken over didactische inzet van ict en monitor de voortgang

37. Meer weten? http://www.kennisnet.nl/mbo http://onderzoek.kennisnet.nl Contact? http://nl.linkedin.com/in/jankeesmeindersma http://twitter.com/meindersma Met dank aan Eric Carle ©