Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk

1
M U
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Về mặt khoa học
Đăk Lăk tiếng Êđê còn có nghĩa là: (Đăk = nước, Lăk = hồ) là m t
trong 5 t nh T y Nguyên, thu c iên giới T y Nam c a t qu c Vi t Nam X
H i Ch Nghĩa, n m trung t m cao nguyên mi n trung Vi t Nam.
T nh Đăk Lăk đư c x m là quê hư ng c a nhi u n t c n đ a đ
sinh s ng t l u đ i V sau o nh ng chuy n iến v l ch s mà v ng đ t
Đăk Lăk đ t cư hòa huyết với nhi u n t c kh c nhau t nhi u đ a phư ng
trên đ t nước Vi t Nam cũng như c c nước kh c đến sinh s ng Đến nay t nh
Đăk Lăk có 44 n t c anh m sinh s ng, trong đó n t c Êđê và M n ng là
nh ng n t c n đ a ch nh Th o t ng đi u tra n s nhà đến gi ngày
1/ 4/2 9 Đăk Lăk hi n có 1 tri u 728 ngàn 38 ngư i ph n 14 huy n và
thành ph , mật đ n s ình qu n c a toàn t nh là 131,7 ngư i/km2
tăng
12,7 ngư i/km2
so với năm 1999
Đăk Lăk đư c hình thành và ph t tri n qua c c th i kỳ, th i gian kh c
nhau cho đến nay đ trên 1 năm Qua c c tư li u và th ng kê cho th y Đăk
Lăk đư c thành lập th o Ngh đ nh ngày 22/11/19 4 t ch khỏi Lào và s t
nhập vào Kon Tum Đến ngày 2/ 7/1923 Đăk Lăk t ch khỏi Kon Tum tr
thành m t t nh riêng T trước Đăk Lăk nói riêng và T y Nguyên nói chung
đ thu c ch quy n c a Vi t Nam, nhưng chưa có m y t chức hành ch nh
nên chưa có anh xứng c th , riêng i t mà gọi chung là v ng S n Nam, lần
đầu tiên đ a àn Đăk Lăk đư c t chức n n hành ch nh o ngư i Ph p t chức
và cai qu n

2
Vi c nghiên cứu đ tài v v ng đ t T y Nguyên nói chung và v ng đ t
Đăk Lăk nói riêng góp phần quan trọng vào l ch s c a n t c, v m t v ng
đ t tr phú v tài nguyên thiên nhiên
1.2. Về mặt thực tiễn
Nói đến Đăk Lăk là chúng ta nghĩ ngay tới m t v ng đ t đỏ azan
mênh m ng với ạt ngàn cà phê, cao su…và nhi u tài nguyên phong phú, n i
tiếng với nh ng đ a anh l ch s , anh lam thắng c nh n i tiếng như: Nhà
Đày Bu n Ma Thu t, Bi t đi n B o Đại, th c Đ rai S p, th c Di u Thanh,
th c Gia Long, vư n qu c gia Jok Đ n… Là t nh n m trung t m cao nguyên
trung , v ng đ t n i tiếng v cà phê, cao su và lễ h i Đến Đăk Lăk là đến
với r ng núi, s ng hồ và nh ng ngọn th c h ng vĩ hòa c ng kh ng gian văn
hóa cồng chiêng T y Nguyên – m t “ Ki t t c truy n khẩu và văn hóa phi vật
th ” c a nh n loại
Tr i qua qu trình đ i mới đi lên và ph t tri n đ t nước, Đăk Lăk đ có
s đ i mới và chuy n iến r n t trên t t c mọi lĩnh v c Do đó nh ng ngư i
con c a v ng đ t T y Nguyên cần hi u thêm v qu trình hình thành, cũng
như iết đư c s chuy n iến qua c c giai đoạn l ch s c a t nh nhà Đ c i t
là s thay đ i đ a giới hành ch nh và n cư c a t nh Đăk Lăk nh ng năm gần
đ y, đi u đó góp phần cho s ph t tri n trên t t c c c lĩnh v c c a t nh Đăk
Lăk đ có ày l ch s l u đ i
Đ tài góp phần vào vi c nghiên cứu iên soạn l ch s đ a phư ng,
ph c v cho vi c gi ng ạy truy n th ng yêu nước c a nh n n và c c n
t c trong t nh
Nắm ắt đư c tình hình v c c tài li u tham kh o, tài li u l ch s đ a
phư ng chưa đư c phong phú Kết qu nghiên cứu đ tài là tư li u đ iên
soạn, gi ng ạy l ch s đ a phư ng,

3
Xu t ph t t nh ng lý o trên nên chúng t i đ chọn đ tài “S thay đ i
đ a giới hành ch nh và n cư t nh Đăk Lăk t năm 1975 đến năm 2004”
làm đ tài luận văn thạc sĩ L ch S Với hy vọng đóng góp m t phần nhỏ vào
vi c nghiên cứu l ch s c a t nh Đăk Lăk, đ th y đư c nh ng s chuy n iến
đó đ có phần đóng góp cho t nh Đăk Lăk ph t tri n th o xu thế c a đ t nước
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Cho đến nay o đi u ki n và tình hình T y Nguyên nói chung và Đăk
Lăk nói riêng, v n đ đ a giới hành ch nh và n cư đ đư c m t s học gi
nghiên cứu quan t m, nhưng chưa có c ng trình nghiên cứu khoa học nào
nghiên cứu m t c ch đầy đ và toàn i n, song với kh năng và đi u ki n cho
ph p chúng t i ch yếu mới tiếp cận c c ài viết, tài li u ch nh thức, nh ng
văn n Ch nh ph , nh ng Ngh quyết, Quyết đ nh c a Ch nh ph và T nh y
Đăk Lăk, c c o ch , tạp ch (tạp ch nghiên cứu l ch s , c c tạp ch c a đ a
phư ng…c c trang w sit ch nh th ng)
Đ y là m t vài tài li u nghiên cứu tiêu i u mà chúng t i tiếp cận đư c:
Nhà xu t n Khoa học x h i xu t n cu n “nh ng v n đ x h i
hi n nay T y Nguyên” với phạm vi cu n s ch đ cập tới v ng T y Nguyên
nhưng trong đó có nhi u v n đ liên quan đến Đăk Lăk ho c nói riêng v đ a
àn Đăk Lăk Nh ng t ng kết, kết luận quan trọng c a cu n s ch này đư c rút
ra t vi c nghiên cứu, kh o s t th c tiễn trên đ a àn t nh Đăk Lăk
TS Nguyễn Văn Chiến trong c ng trình nghiên cứu “C c v ng t
nhiên T y Nguyên” (Nhà xu t n Khoa học – Kỹ thuật Hà N i 1986) đ
trình ày m t c ch hết sức c th và t m v đi u ki n t nhiên c a v ng T y
Nguyên, trong đó có t nh Đăk Lăk C ng trình đ cung c p cho đ c gi m t
c i nhìn toàn i n v n s , đ a giới, qu trình ph t tri n c a T y nguyên
Năm 199 , Ủy ban Khoa học x h i Vi t Nam đ ph i h p với T nh y
và Ủy an Nh n n t nh Đăk Lăk xu t n cu n s ch “V n đ ph t tri n kinh

4
tế – x h i c c n t c thi u s Đăk Lăk” T c phẩm này đ ph c họa đư c
tình hình T y Nguyên và Đăk Lăk trong c ng t c đ nh canh, đ nh cư, ph t
tri n t chức s n xu t kinh tế thu hút đồng ào tại chỗ vào ph t tri n kinh tế,
đồng th i trình ày m t s v n đ văn hóa – x h i, gi o c và ph t huy văn
hóa truy n th ng
Năm 1993, t i n năm 2 1, S Gi o D c và Đào Tạo Đăk Lăk trong
cu n “L ch s đ a phư ng”(tư li u l ch s đ a phư ng cho nhà trư ng) là m t
trong nh ng tư li u quan trọng ph c v cho cho vi c gi ng ạy L ch s đ a
phư ng c a t nh, đồng th i cũng là tài li u quý gi đ hoàn thi n cho luận
văn
Năm 2 , Nhà xu t n văn ngh Thành ph Hồ Ch Minh cho phát
hành “Đăk Lăk trước ngưỡng c a năm 2 ” đ tập h p nh ng ài nghiên
cứu, ài viết, giới thi u, tuy n chọn qua h n n a năm c a nhi u t c gi trong
và ngoài t nh đ giới thi u v ti m năng c a v ng cao nguyên, v m t vùng
văn hóa đa sắc t c, v xứ s c a u l ch sinh th i – văn hóa đ c đ o, lạ lẫm,
đầy h p ẫn với mọi ngư i
Năm 2 4, Nhà xu t n Khoa học x h i ph i h p với s văn hóa
th ng tin t nh Đăk Lăk đ xu t n cu n “Kh o c học ti n s Đăk Lăk” o
PGS.TS. Nguyễn Khắc S ch iên Đ y đư c x m là c ng trình có ý nghĩa
quan trọng có gi tr , góp phần gìn gi và ph t tri n n sắc văn hóa n t c
trong th i kỳ c ng nghi p hóa, hi n đại hóa đ t nước Trước mắt, nh m tập
h p toàn và đ nh gi nh ng gì ph t hi n đư c Đăk Lăk t trước đến nay,
đ y đư c x m là tư li u góp phần quan trọng trong luận văn
Năm 2 4, Vi n s học Vi t Nam ph i h p với Ủy an nh n n t nh
Đăk Lăk, t chức h i th o “Bu n Ma Thu t l ch s hình thành và ph t tri n”
Tham gia h i th o có h n 5 nhà khoa học trong và ngoài t nh, c c c quan
trung ư ng c ng c c nhà c ch mạng l o thành và c c v l nh đạo Thành ph

5
Bu n Ma Thu t t nh Đăk Lăk đ nêu r đư c vai trò c a nh n n và các dân
t c Bu n Ma Thu t – Đăk Lăk trong s nghi p đ u tranh và x y ng quê
hư ng
Năm 2 5, Nhà xu t n gi o c với t c phẩm “T y Nguyên s lư c”
TS Phan Văn B T c gi trình ày r n t v đi u ki n t nhiên và cu c đ u
tranh t khu t c a đồng ào n t c T y Nguyên nói chung và nh n n Đăk
Lăk nói riêng trong cu c kh ng chiến ch ng th c n Ph p
Gần đ y, năm 2 6 có đ tài luận văn Th S c a t c gi Nguyễn Duy
Th y “ Kinh tế – x h i Đăk Lăk t năm 1975 đến năm 2 ” với c ng trình
này t c gi đ trình ày th c trạng kinh tế – x h i và vi c làm c a t nh nhà
trong phạm vi nghiên cứu c a đ tài
Bên cạnh đó còn có c c Ngh quyết, Quyết đ nh c a Ch nh ph như:
Quyết đ nh s : 19/HĐBT ngày 22/ 2/1986 c a H i đồng trư ng v vi c
chia huy n Đăk N ng thành hai huy n Đăk N ng và Đăk R L p thu c t nh
Đăk Lăk Quyết đ nh s : 1 8/HĐBT ngày 13/ 9/1986 c a H i đồng
trư ng v vi c thành lập huy n Ea Kar thu c t nh Đăk Lăk Ngh đ nh s :
77/CP ngày 3 /1 /1993 c a Ch nh ph v vi c ph n vạch lại đ a giới x thu c
c c huy n CưM gar, Kr ng Ana, Eakar, Kr ng N thu c t nh Đăk Lăk Ngh
đ nh s : 4/1998/NĐ – CP ngày 9/ 1/1998 c a Ch nh ph v vi c thành lập
m t s th tr n huy n lỵ và x thu c c c huy n CưM gar, Ea H l o, Kr ng
B ng t nh Đăk Lăk Ngh đ nh s : 61/1999/NĐ – CP ngày 27/ 7/1999 c a
Ch nh ph v vi c thành lập th tr n huy n lỵ và x thu c c c huy n Kr ng
N , Đăk R L p, Kr ng Năng, Kr ng Búk t nh Đăk Lăk Ngh đ nh s :
113/2 2/NĐ – CP ngày 31/12/2 2 c a Ch nh ph v vi c thành lập x
thu c c c huy n Cư M gar, Kr ng B ng, Kr ng Ana, Ea Kar, t nh Đăk Lăk
Ngh đ nh s : 1 /2 3/NĐ – CP ngày 29/ 8/2 3 c a Ch nh ph v vi c
đi u ch nh đ a giới hành ch nh và thành lập x thu c c c huy n Ea H l o,

6
Kr ng Năng, Kr ng Ana, Kr ng N , Đăk R L p, t nh Đăk Lăk Ngh quyết
s : 22/2 3/QH11 t ngày 21 th ng 1 đến 26 th ng 11 năm 2 3 c a Qu c
H i v vi c chia và đi u ch nh đ a giới hành ch nh m t s t nh trong c nước
(Đăk Lăk t ch ra thành hai t nh Đăk Lăk và Đăk N ng) Ngh đ nh s :
4/2 4/NĐ – CP ngày 2/ 1/2 4 c a Ch nh ph v vi c đi u ch nh đ a giới
hành ch nh huy n Lắk và thành ph Bu n Ma Thu t, t nh Đăk Lăk Ngh đ nh
s : 4 /2 5/NĐ – CP ngày 23/ 3/2 5 c a Ch nh ph v vi c đi u ch nh đ a
giới hành ch nh, thành lập x thu c c c huy n Kr ng Ana, Ea Kar, Kr ng
Năng t nh Đăk Lăk Ngh đ nh s : 47/2 6/NĐ – CP ngày 16/ 5/2 6 c a
Ch nh ph v vi c đi u ch nh đ a giới hành ch nh, thành lập x thu c c c
huy n Ea Súp, Ea H l o, Kr ng Búk và Cư M gar t nh Đăk Lăk Ngh đ nh
s : 137/2 7/NĐ – CP ngày 27/ 8/2 7 c a Ch nh ph v vi c đi u ch nh đ a
giới hành ch nh x thành lập x thu c c c huy n Kr ng Ana, Ea Kar, Kr ng
Búk, M Drắk, Ea H l o; đi u ch nh đ a giới hành ch nh huy n Kr ng Ana đ
thành lập huy n Cư Kuin t nh Đăk Lăk Ngh đ nh s : 7/2 8/NĐ – CP ngày
23/12/2 8 c a Ch nh ph v vi c đi u ch nh đ a giới hành ch nh x thu c
huy n Kr ng Búk, đi u ch nh đ a giới hành ch nh huy n Kr ng Búk đ thành
lập th x Bu n Hồ và vi c thành lập c c phư ng tr c thu c th x Bu n Hồ,
t nh Đăk Lăk Ngoài ra còn có m t s ài viết đư c đăng trên c c o Nh n
n, o Sài Gòn, o Đăk Lăk, tạp ch xưa và nay,… c c trang w sit ch nh
th ng
Tuy chưa có c ng trình nghiên cứu nào đi vào nghiên cứu nh ng n i
ung mà đ tài đ t ra song đó là nguồn tư li u qu gi đ chúng t i đ i chiếu,
so s nh trong qu trình th c hi n đ tài c a mình

7
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
3.1 Mục đích
Nghiên cứu đ tài luận văn thạc sĩ c a chúng t i hướng tới làm r
nh ng v n đ sau:
- Trình ày m t c ch có h th ng v c c v n đ c n c a qu trình
thay đ i đ a giới hành ch nh và n cư t nh Đăk Lăk t năm 1975 đến năm
2004.
- Đ làm r n i ung đ tài đ t ra, chúng t i có ành m t phần n i ung
đ trình ày kh i qu t v đi u ki n t nhiên – x h i, l ch s hình thành v ng
đ t Đăk Lăk…nh ng n i ung kh c kh ng n m trong đ tài
3.2 Nhiệm vụ
Đ tài gi i quyết nh ng n i ung c n sau:
- Trình ày nh ng thay đ i đ a giới hành ch nh Đăk Lăk t năm 1975
đến năm 2 4
- Trình ày nh ng thay đ i v n cư Đăk Lăk t năm 1975 đến khi
t ch t nh
- Đ nh gi nh ng t c đ ng c a s thay đ i đ a giới hành chính và dân
cư đ i với đ i s ng kinh tế, ch nh tri, x h i Đăk Lăk
Nh ng n i ung kh c kh ng n m trong phạm vi nghiên cứu c a luận
văn
4. Giới hạn của đề tài
- V th i gian: Đ tài đư c giới hạn trong th i gian t năm 1975 đến
2004 bên cạnh đó chúng t i còn đ cập đến giai đoạn trước đó đ nh m m c
đ ch cung c p và làm c s đ chứng minh và làm s ng tỏ trong qu trình thay
đ i đ a giới hành ch nh và n cư
- V kh ng gian: Ch yếu đ tài chúng t i nghiên cứu v s thay đ i
đ a giới hành chính và n cư t nh Đăk Lăk t năm 1975 đến năm 2 4.

8
- N i ung: Đ tài ch yếu nghiên cứu s thay đ i đ a giới hành ch nh
và n cư t nh Đăk Lăk t năm 1975 đến năm 2 4 Trong đ tài còn đ cập
đến đi u ki n t nhiên, kinh tế văn hóa x h i, t đó nêu lên nh ng thành t u
và tri n vọng c a t nh Đăk Lăk trên con đư ng ph t tri n
Nh ng n i ung kh c kh ng n m trong phạm vi nghiên cứu c a đ tài
5. Nguồn tư liệu và phương pháp nghiên cứu
5.1. Nguồn tài liệu
Khi tiến hành th c hi n đ tài luận văn này, nguồn tài li u ch yếu mà
t c gi khai th c và s ng:
- M t s Ngh quyết, Quyết đ nh c a Đ ng, Ch nh ph , Ủy an Nh n
n t nh tài li u có t nh ch t chung v l ch s
- C c tài li u c a l ch s đ a phư ng C c ài viết lưu hành n i
t nh Đăk Lăk
- C c ài viết c c ài nghiên cứu đăng trên c c tạp ch khoa học, tạp ch
l ch s
- H th ng c c tin ài viết đăng trên o ch như: o Đăk Lăk, o
nh n n…
- Nguồn tư li u tham kh o đ c i t nh t đó là th ng qua c c tài li u an
nghành t nh Đăk Lăk
- Nguồn tư li u thu thập th ng qua Int rn t, qua c c trang w sit ch nh
th ng
Trên đ y là nguồn tư li u mà t c gi tiếp cận đư c v v n đ thay đ i
đ a giới hành ch nh và n cư t nh Đăk Lăk t năm 1975 đến năm 2 4 tuy có
g p m t s khó khăn làm nh hư ng đến ch t lư ng đ tài Vì lý o c c tài
li u ch mới ng trên ài viết chưa có m t c ng trình nào nghiên cứu m t
cách đầy đ và chuyên sâu.

9
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trên c s m c đ ch và phạm vi nghiên cứu c ng nguồn tài li u đư c
tiếp cận, đ th c hi n đ tài này, chúng t i s ng c c phư ng ph p nghiên
cứu như: phư ng ph p l ch s và phư ng ph p l gic Đồng th i kết h p với
phư ng ph p chuyên ngành và liên ngành như: so s nh, ph n t ch, t ng h p t
đó s ng phư ng ph p o v n đ cần nghiên cứu
6. ng g p của đề tài
Luận văn là c ng trình t ng h p h th ng hóa c c nguồn tư li u là kết
qu nghiên cứu v s thay đ i đ a giới hành ch nh và n cư t nh Đăk Lăk t
năm 1975 đến năm 2 4
- M t n i ung quan trọng là đ nh gi nh ng t c đ ng t ch c c và
nh ng tồn tại hạn chế trong vi c thay đ i đ a giới hành ch nh Đăk Lăk
- Là tài li u nghiên cứu, iên soạn, gi ng ạy l ch s đ a phư ng cho
học sinh và sinh viên trên đ a àn
- Tập h p tư li u đ ng tin đ nghiên cứu, đ i chiếu, so s nh…
7. cục lu n v n
Luận văn gồm: Ngoài phần m đầu, kết luận, m c l c, anh m c, tài
li u tham kh o, ph l c, n i ung luận văn đư c chia làm 3 chư ng như sau :
Chư ng 1: Kh i qu t chung v đi u ki n t nhiên và đ a gới hành chính
– tên gọi c a Đăk Lăk trước năm 1975
Chư ng 2 Nh ng thay đ i đ a giới hành ch nh t nh Đăk Lăk t năm
1975 đến năm 2004.
Chư ng 3: Nh ng thay đ i v n cư Đăk Lăk t năm 1975 đến năm
2004.

10
Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ IỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ ỊA GIỚI
HÀNH CHÍNH – TÊN GỌI TỈNH ĂK LĂK TRƯỚC NĂM 1975:
1.1. iều kiện tự nhiên và dân cư
1.1.1. Vị trí địa lý
Đăk Lăk là m t trong 5 t nh T y Nguyên thu c iên giới T y Nam c a
T qu c Vi t Nam X h i Ch nghĩa N m trung t m cao nguyên mi n
Trung Vi t Nam Dăk Lăk đư c x c đ nh trong kho ng tọa đ đ a lý: 110
45 –
130
25 vĩ đ Bắc và 1 70
– 1080
54 kinh đ Đ ng Ph a Bắc gi p với 2 t nh
Gia Lai và Phú Yên, ph a Đ ng gi p Kh nh Hòa, ph a Nam gi p Bình Phước
và L m Đồng, ph a T y gi p Campchia Là m t trong 4 t nh có i n t ch lớn
nh t c a c nước (6 % i n t ch c a c nước) Di n t ch t nhiên kho ng
19,599 km2
. Đăk Lăk có v tr chiến lư c quan trọng v c c m t: kinh tế,
ch nh tr , văn hóa, qu n s và an ninh qu c phòng Với đ cao trung ình 6
– 7 m, Đăk Lăk đư c c c nhà qu n s x m là xư ng s ng, nóc nhà c a 3
nước Đ ng Dư ng Trong chiến tranh, c c nhà qu n s đ t ra m c tiêu: Ai
chiếm đư c Đăk Lăk là ngư i đó th c s làm ch chiến trư ng Đ ng Dư ng
nói chung và T y Nguyên nói riêng Trên th c tế đ chứng minh đi u đó, t
đ y có th ki m so t và kh ng chế toàn cao nguyên trung phần, n ng con
đư ng xuyên vi t t Kon Tum – Gia Lai qua Đăk Lăk xu ng mi n T y Nam
B , t cao nguyên Đăk Lăk xu ng i đ t v n i n Nam Trung B , t v n
i n Trung B qua Đăk Lăk sang c c nước Camphuchia và Lào Với v tr
chiến lư c quan trọng đ đư c ph t huy trong hai cu c kh ng chiến ch ng
th c n Ph p và đế qu c Mỹ x m lư c Ngày nay Đăk Lăk ph t tri n và
đư c x y ng ngày càng v ng mạnh Đồng th i đư c c ng c và ph t huy
cao đ trong c ng cu c x y ng và o v T qu c Vi t Nam X h i Ch
nghĩa

11
C c đ n v hành ch nh Đăk Lăk gồm: 1 thành ph , 18 huy n, 173 x ,
13 phư ng, 18 th tr n (c c th ng kê t nh Đăk Lăk 2 2) Là m t t nh có
đư ng iên giới ài trên 24 km với vư ng qu c Camphuchia, trên đó có qu c
l 14c chạy ọc iên giới gi a hai nước r t thuận l i cho vi c ph t tri n kinh
tế v ng iên kết h p với o v an ninh qu c phòng Thành ph Bu n Ma
Thu t là trung t m ch nh tr , kinh tế, văn hóa – x h i, c a t nh Đăk Lăk và
v ng T y Nguyên Trung t m Thành ph là đi m giao cắt gi a qu c l 14
chạy xuyên su t t nh th o chi u t Bắc xu ng Nam (Bình Đ nh – Kon Tum –
Gia Lai – Đăk Lăk – Bình Phước – Bình Dư ng và Thành ph Hồ Ch Minh)
Với qu c l 26 và 27 n i Bu n Ma Thu t với c c thành ph Nha Trang
(Kh nh Hòa), Đà Lạt (L m Đồng) và Pl iku (Gia Lai) Ngoài ra c c h th ng
t nh l như: t nh l 1 t trung t m t nh đi Bu n Đ n, Ea Súp; t nh l 2 đi
Kr ng Ana; t nh l 8 đi CưM gar… Ngoài ra h th ng giao th ng đ a
phư ng kh hoàn ch nh thuận l i cho ph t tri n kinh tế – x h i c a t nh
Đư ng hàng kh ng đư c x y ng đây kh sớm, s n ay Bu n Ma
Thu t với đư ng ăng ài 18 m là tuyến giao th ng quan trọng với c c
tuyến: Bu n Ma Thu t – Hồ Ch Minh, Bu n Ma Thu t – Đà Nẵng, Bu n Ma
Thu t – Hà N i Ngoài ra trong tư ng lai đư ng Hồ Ch Minh đư c x y ng
kết h p gi a h th ng đư ng và đư ng hàng kh ng thì Đăk Lăk sẽ là đầu
m i giao lưu r t quan trọng n i li n c c v ng trung t m kinh tế – ch nh tr
trong c nước, tạo đi u ki n cho ti m l c sẵn có c a v ng đư c đẩy mạnh và
ph t tri n
Với v tr đ a lý c a Đăk Lăk đ tạo đi u ki n thuận l i cho vi c ph t
tri n kinh tế x h i cua t nh, ngoài nh ng thuận l i với v tr và v ng đ t rỗng
lớn đ phat tri n mọi m t, Đăk Lăk còn g p nhi u khó khăn

12
1.1.2. ịa hình, khí h u
Đăk Lăk đ cao trung ình 5 m – 8 m so với m t i n, đ a hình
tư ng đ i ng phẳng, gi a là m t ình nguyên r ng lớn n i li n với nh ng
đồng cỏ tr i ài v ph a Đ ng, ph a T y đ a hình th p ần và ph a Nam là
mi n đồng trũng có nhi u đầm hồ C c y núi cao và đồi c đ u tập trung
Đ ng Bắc và Đ ng Nam c a t nh, trong đó có v ng núi Chư Yang Sin có đ
cao trung bình 1600 – 1800m.
Với đ a hình hi n tại c a T y Nguyên nói chung và Đăk Lăk nói riêng,
v c n đư c x c lập Đó là đ a hình đa ạng với c c cao nguyên “xếp ậc”
x n kẽ gi a c c núi th p và trung ình, nh ng thung lũng ph n c ch s u
C ng với qu trình hoạt đ ng và canh t c c a con ngư i tạo cho chúng ta m t
c m gi c đ y là cao nguyên ng phẳng với m t lớp đ t đỏ Bazan phì nhiêu
đư c ph n i t r ràng
Là m t t nh có h th ng s ng ngòi kh lớn, ch yếu 3 h th ng s ng
ch nh: h th ng s ng Ba đ ra Bi n Đ ng; h th ng s ng SêrêP c th o hướng
T y Bắc đ vào s ng Mê K ng; và h th ng s ng Đồng Nai T y Nam
Mật đ s ng su i Đăk Lăk tư ng đ i lớn song ph n kh ng đồng
đ u, ch yếu tập trung c c v ng n ình nguyên ph a T y và T y Bắc Ở
đ y với mạng lưới s ng ngòi ày đ c (chi u ài t ng c ng trên 1 7 km), đ
tạo nên mật đ s ng su i lớn nh t khu v c T y Nguyên ( ,563km/km2
), riêng
trên đ a àn huy n Ea Súp đạt tới 1 – 1,2km/km2
Tr lư ng nước toàn t nh
ước t nh 14 tỷ m3
, nguồn th y năng c a s ng ngòi có th đạt tới 13 – 14 tỷ
Kw/h với t ng c ng su t 1,5 – 1,6 tri u kw/h[56,tr25].
Nh ng đi u ki n th y văn, s ng ngòi Đăk Lăk là tài nguyên v c ng
quý gi đ i với s n xu t n ng nghi p, chăn nu i và sinh hoạt c a con ngư i,
cũng như nguồn đi n năng cho c c nhà m y th y đi n trong tư ng lai

13
T y Nguyên nói chung và Đăk Lăk nói riêng cũng kh ng n m ngoài
quy luật nh hư ng tr c tiếp c a ức xạ m t tr i, hoàn lưu kh quy n và đi u
ki n đ a lý Với v tr đ a lý và đ cao c a đ a hình tạo thành đ c trưng c a kh
hậu v ng này mà trong nghiên cứu c a mình GS Nguyễn Văn Chi n gọi đó là
kh hậu nhi t đới gió m a Cao Nguyên (Nguyễn Văn Chi n 1989)
N m gần đư ng x ch đạo kh hậu tư ng đ i m t mẻ n hòa Nhi t đ
trung ình hàng năm 240
C, lư ng nh s ng ồi ào với cư ng đ tư ng đ i n
đ nh Lư ng mưa kh lớn trung ình hàng năm Đăk Lăk trên ưới 2 mm,
lư ng c h i trung ình là 1386mm Đ ẩm trung ình 81%, m t đ c th
Đăk Lăk kh c c c v ng kh c đó là kh ng có o, m t năm có hai m a r r t:
m a mưa k o ài t th ng 5 đến th ng 1 , chiếm trên 7 % lư ng nước c
năm, thuận l i cho ph t tri n n ng nghi p M a kh t th ng 11 đến th ng 4
năm sau, th i tiết kh hanh và thư ng có gió cao nguyên c p 4 đến c p
[655,tr31]
Với v tr đ a lý vĩ đ th p, đ cao m t tr i cao và t thay đ i trong năm,
c ng với s chia cắt v đ cao c a đ a hình, Đăk Lăk có m t chế đ kh hậu
tư ng đ i kh c i t so với c c v ng xung quanh trên đ a àn T y Nguyên
Nh ng đi u ki n đó có t c đ ng kh ng nhỏ đến cu c s ng c a con ngư i
ngày xưa và ngày nay trên v ng đ t T y Nguyên đầy nắng và gió
1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên
Với thành phần th nhưỡng c a t nh Đăc Lăk kh phong phú với s có
m t c a hầu hết c c loại đ t thu c v ng T y Nguyên Nhưng ch yếu và
chiếm ưu thế là đ t đỏ Bazan, đ t x m và đ t n u đỏ Bên cạnh đó còn có đ t
ph sa, đ t đ n và đ t trên núi
Đăk Lăk có v ng đ t đỏ r ng mênh m ng trên 1,3 tri u ha, trong đó có
7 vạn ha đ t Bazan Đ t đ y th c s là đi u ki n lý tư ng đ ph t tri n c y
c ng nghi p ài ngày và ngắn ngày đ c i t c y cà phê, cao su đạt năng su t

14
cao Đ t ph sa, đ t đ n có trên 1 vạn ha đ ph t tri n nhi u loại c y c ng
nghi p ngắn ngày và c y lư ng th c Ngoài ra còn hàng vạn ha đ t đồng cỏ t
nhiên n m ph a Đ ng và ph a T y – Nam r t thuận l i cho vi c chăn nu i
gia súc.
Tóm lại nguồn tài nguyên đ t c a Đăk Lăk kh đa ạng với hầu hết c a
c c nhóm đ t có Vi t Nam, trong đó nhóm đ t Bazan là loại đ t ph h p với
nhi u loại c y c ng nghi p ài ngày, trong đó c y cà phê Ro usta cho năng
su t và ch t lư ng cao Ngoài ra c c loại đ t kh c cũng th ch h p với nhi u
loại c y trồng như c y ăn qu , đến c c loại c y c ng nghi p ngắn ngày như
m a, ng v i, đậu đỗ c c loại, ng , lúa nước cho năng su t cao Ti m năng
đ t cho ph p Đăk Lăk ph t tri n n ng nghi p kh toàn i n tạo ra nhi u s n
phẩm hàng ho ph c v nhu cầu trong nước và cho xu t khẩu N n đ t có kết
c u t t thuận l i cho vi c x y ng c s hạ tầng đ th , n ng th n
Đ a hình Đăk Lăk như m t m i nhà phòng h , góp phần o v m i
trư ng sinh th i cho v ng uyên h i ph a Đ ng và v ng đồng ng r ng lớn
ph a Nam Với trên 1tri u ha r ng t nhiên, trong đó gần m t n a là r ng giàu
và trung ình, có tr lư ng hàng trăm tri u m3
gỗ c c loại, là m t nguồn l i to
lớn và có ý nghĩa v nhi u m t
R ng đ y có giới đ ng th c vật hết sức phong phú và đa ạng R ng
chiếm tới 7 % i n t ch toàn t nh, th m th c vật nguyên sinh có trên 3
loài N i đ y đ o tồn c c loại th c vật c cũng như hình thành nhi u loài
mới, trong đó có nhi u loại đ c h u và gần đ c h u, nhi u loại gỗ quý hiếm
còn sót lại như loài Th y T ng Là v ng giàu tài nguyên đ ng vật, với nhi u
đ ng vật hoang và đ ng vật nu i th Trên đ a àn t nh có m t gần như đ
loại đ ng vật đ iết đến T y Nguyên Th o c c t c gi V Quý và Đ ng
Huy Huỳnh (V Quý và Đ ng Huy Huỳnh 1985, tr245 – tr246) T y Nguyên
có kho ng 8 loài c nước ngọt, 25 loài ếch nh i, 5 loài ò s t, 37 loài chim

15
và gần 1 loài thú Đ c i t đ y có đến 32 loài thú quý hiếm có tên trong
s ch đỏ như: Bò r ng, Bò tót, Nai cà t ng, Hư u vàng, Sóc ay, C ng, Trĩ
sao…
S phong phú đa ạng c a h đ ng – th c vật đ y nó kh ng ch có
gi tr to lớn v m t kinh tế mà còn có gi tr to lớn v m t khoa học Tuy
nhiên nguồn tài nguyên v c ng quý gi đang ần ần cạn ki t o s khai
th c a i c a con ngư i Vì vậy vi c o tồn, uy trì và ph t tri n h đ ng
– th c vật đ y là m t v n đ có t nh c p thiết, cần đư c tri n khai và th c
hi n nghiêm ch nh và có ý thức v gi tr c a thiên nhiên đ an t ng cho
v ng đ t Đăk Lăk Vì vậy Ủy an Nh n n t nh đ an hành quyết đ nh
157/QĐ – UB ngày 05/03/1994 v vi c đóng c a r ng phòng h , đ c ng
trên đ a àn t nh, đ quy hoạch đư c 11 khu r ng đ c ng nh m tăng cư ng
h n n a c ng t c qu n lý, o v và ph t tri n r ng đ a phư ng
STT Đ a anh Di n t ch (ha)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Vư n qu c gia Yok Đ n.
R ng đ c ng Nam Kar.
Khu r ng m i trư ng Hồ Lak.
Khu r ng o tồn thiên nhiên Chư Hoa.
Khu thắng c nh u l ch Dray S p.
Khu o tồn thiên nhiên.
Khu o tồn thiên nhiên Chư Yang Sin.
Khu o tồn thiên nhiên Tà Đ ng.
Khu lâm viên Ea Kao.
Khu o tồn th ng nước Ea Hồ.
Khu o tồn Ea S .
58.200
32.957
12.744
17.360
4.155
10.849
59.667
8.092
450
100
20.000
[56.tr47]

16
Trong t ng s 11 khu o t n trên còn có m t s khu chưa thành lập
đư c an qu n lý, cũng như chưa đư c nghiên cứu, o v và ph t tri n như:
Tà Đ ng, Ea S , Chư Yang Sin
So với c c khu v c l n cận trên đ a àn T y Nguyên, Đăk Lăk có nhi u
loại kho ng s n với tr lư ng kh c nhau, trong đó m t s loại kho ng s n đ
đư c x c đ nh là: s t cao lanh với tr lư ng ước t nh kho ng 6 tri u t n,
ph n M Đrăk, Bu n Ma Thu t; s t gạch ngói với tr lư ng ước t nh trên
5 tri u t n, ph n Kr ng Ana, M Đrăk, Bu n Ma Thu t, Cư Jút và nhi u
n i trong t nh Ngoài ra, trên đ a àn t nh còn có nhi u loại kho ng s n kh c
như vàng (Ea Kar), chì (Ea H l o), ph t pho (Bu n Đ n), than n (Cu r
Đăng), đ quý (Opan, J ctit), đ p l t, đ x y ng, c t x y ng…có tr
lư ng kh ng lớn ph n nhi u n i trong t nh Nhưng đ ng k đến đó là tài
nguyên qu ng B x t t nhiên có tr lư ng 4 – 5 tỷ t n, hàm lư ng x t nh m
(Al2O3) t 35 – 42%.
Thiên nhiên đ kiến tạo nên ao c nh quan kỳ thú, v a hoang s v a
tr tình Nếu l y trung t m Bu n Ma Thu t làm t m đi m thì ư ng như phần
lớn c c c nh đẹp nh t c a Đăk Lăk đ u n m trong khu v c có n k nh 5 km
Đó là c nh “s n th y h u tình”c a hồ Lăk r ng trên 5 ha, n m gi a thung
lũng đẹp, th m ng như Đray H linh, Trinh N , Dray Sap… mỗi th c có m t
ng vẽ th m ng và đ u gắn li n với nh ng truy n thuyết Trong c c chư ng
trình u l ch c a mình u kh ch có th đến với c c khu r ng nguyên sinh n i
tiếng trong vư n Qu c gia Yook Đ n, khu l m viên Ea Kao, v ng B n Đ n
mà t l u đ n i tiếng với ngh săn ắt và thuần ưỡng voi r ng, c c đêm
sinh hoạt lễ h i truy n th ng c a đồng ào c c n t c Ê đê, M n ng, Gia
rai…Thăm c c i t ch th p Chàm thế kỷ XIII, “Bi t Đi n” c a c u Hoàng
B o Đại, nhà truy n th ng và o tồn o tàng c a t nh…

17
Với m t m i trư ng t nhiên tư i đẹp, nh n n c c n t c Đăk Lăk
giàu lòng yêu nước, cần c trong lao đ ng, ũng c m trong chiến đ u, ưới s
l nh đạo đúng đắn c a Đ ng và Nhà nước, nh t đ nh nh ng ti m năng thiên
nhiên y sẽ tr thành nh ng thế mạnh trong c ng cu c x y ng m t đ i s ng
mới
1.1.4. Dân cư và v n h a truyền th ng
N m ng a Đ ng Dư ng, Đăk Lăk là đ a àn giao lưu văn hóa c a
nhi u n t c anh m T xa xưa đ y là đ a àn sinh t c a nhi u t c ngư i
kh c nhau, mỗi t c ngư i lại ao gồm nhi u nhóm đ a phư ng C c t c ngư i
và nhóm t c ngư i đ u có nh ng sắc th i văn hóa riêng đư c hình thành trên
nh ng văn hóa tư ng đồng văn hóa chung c a c t nh, tạo nên m t văn hóa
th ng nh t trong đa ạng, mang m t sắc th i văn hóa đậm n t Đăk Lăk
Trước năm 1975 n s Đăk Lăk có kho ng trên 34 vạn ngư i, ngư i
Vi t (kinh) chiếm 44%, c c n t c Êđê, M n ng, Giarai và đồng ào c c n
t c thi u s kh c chiếm 56%
Năm 1928, m t làng đầu tiên c a ngư i Vi t đư c thành lập Bu n
Ma Thu t – Làng Lạc Giao M t phận ngư i Tày, N ng, Th i… đến đ nh
cư đ y t năm 1954 Trong đó ngư i Êđê, M n ng, Giarai có m t trên v ng
đ t T y Nguyên kh sớm, th o c c nhà nh n ch ng học thì c c n t c này là
s i chuy n c a gi ng ngư i M lansi n t quần đ o Nam Th i Bình Dư ng
tiến lên ph a Bắc ọc th o l nh th rồi ng lại mi n iên giới Hoa Nam
C ch đ y kho ng 25 năm có m t cu c i chuy n kh c c a gi ng ngư i
In on si n t T y sang Đ ng, an đầu t Đ a Trung H i đến Ấn Đ , nhưng
gi ng ngư i Ary ns đ nh đu i nên họ ạt xu ng mi n Đ ng Nam đ nh c tại
c c đ o Th i Bình Dư ng, đ y đ ng đ với ngư i M lansi n đ đến
trước nên m t phần tiêu i t, phần kh c ch y lên v ng r ng núi sinh s ng
Do th nhưỡng, kh hậu kh c i t đ tạo nên t nh tình, ng n ng , tập qu n

18
kh c nhau C c nhóm t c ngư i đ y có nh ng s c th i văn hóa riêng i t
đư c hình thành trên nh ng tư ng đồng văn hóa c a t nh, tạo nên m t n n
văn hóa đa ạng trong th ng nh t, mang đậm sắc màu c a v ng núi T y
Nguyên.
C c n t c thi u s đ y kh ng tạo nên nh ng l nh th c a t c ngư i
mình riêng i t nhưng mỗi m t n t c lại tập trung m t vung nh t đ nh
D n t c Êđê n đ a chiếm đa s ch yêu trung t m và c c v ng l n cận,
Ngư i M n ng s ng c c huy n ph a Nam và T y Nam, ph a Bắc thư ng
c c n t c kh c i cư đến và sinh s ng Ngư i Kinh s ng hầu hết trong t nh,
s có m t đ ng đ o c a ngư i Kinh trên đ a àn đ góp phần tạo nên m t
văn hóa mới, nh ng n t truy n th ng c a t nh Qu trình ước đư ng h i t
tại v ng đ t màu mỡ tr phú o thiên nhiên an t ng tạo thành c ng đồng n
t c Đăk Lăk, t ng n t c có nh ng truy n th ng , n sắc riêng i t đ hình
thành m t văn hóa đa ạng, phong phú và có nh ng n t đ c đ o Đi n hình và
n i ật là n sắc văn hóa c a ngư i Êđê và M n ng
Tr i qua nhi u thế kỷ sinh s ng c c n t c trong v ng kh ng nh ng có
m i quan h l ng gi ng, mà họ còn có m i quan h gần gũi nhau h n v m t
văn hóa và ng n ng Gi a ngư i Êđê và Giarai có đi m tư ng đồng trong
phư ng thức canh t c, t chức x h i, trong h n nh n đ đư c hình thành qua
th i kỳ l ch s l u ài
Truy n th ng đ u tranh o v u n làng, quê hư ng đ t nước c a c c
n t c Đăk Lăk hết sức oanh li t, nh ng năm đầu c a thế kỷ XX trong
cu c kh ng chiến ch ng Ph p là cu c n i ậy c a đồng ào ngư i M n ng o
N Trang Long l nh đạo (1912 – 1935), và nhi u cu c kh i nghĩa vũ trang o
c c t trư ng ngư i n t c thi u s l nh đạo như: N Trang Gưh, Ama Rhao,
Ama Mai…ngoài ra còn có nh ng cu c đ u tranh c a c ng nh n, tr thức, học
sinh ưới s l nh đạo c a Y Jút, Y Út T khi Đ ng C ng s n Đ ng Dư ng

19
đư c thành lập, và th ng qua c c chiến sỹ C ng s n trong nhà đày Bu n Ma
Thu t thì phong trào đ u tranh c a nh n n và c c đồng ào đ y chuy n
sang m t giai đoạn đ u tranh mới Đồng ào c c n t c đ s t c nh với nhau
ưới s l nh đạo c a Đ ng C ng s n góp phần thành c ng trong C ch mạng
th ng T m (1945) m ra m t kỷ nguyên mới, m t th i đại mới cho n t c ta
C ng với n t c Vi t Nam trong hai cu c kh ng chiến trư ng kỳ và
kh c li t ch ng th c n Ph p và đế qu c Mỹ, chiến trư ng Đăk Lăk là n i kẻ
th ng mọi th đoạn, sức mạnh nh m đè ẹp phong trào đ u tranh c a nh n
n C ng với sức mạnh kiên cư ng t khu t c a nh n n c nước, qu n và
n đ th hi n ý ch chiến đ u anh ũng quật cư ng làm nên m t chiến c ng
lẫy l ng trên v ng đ t cao nguyên với chiến thắng Bu n Ma Thu t m a xu n
1975 Đó là m t chứng minh h ng hồn cho t nh th ng nh t c a toàn n
t c Vi t Nam, s th ng nh t kh ng có gì chia cắt đư c gi a c c n t c anh
m trên đ t nước nói chung và trên t nh Đăk Lăk nói riêng
Nh ng n trư ng ca “Khan” như: Đam San, Đam Bri, S nh Nh …c c
phong t c, luật t c c , c ng trình kiến trúc, nhạc c … có t l u đ i đ là ni m
t hào c a con ngư i Đăk Lăk Ở đ y đ thu hút nhi u nhà nghiên cứu s
học, văn hóa, kh o c học, ng n ng …Năm 1949 m t ngư i Ph p là
Con ominas đ tìm th y đàn đ tại m t làng c a ngư i M n ng, năm 1993
chiêng đ đư c ph t hi n Đăk Rl p chúng có hàng nghìn năm tu i
Nói đến Đăk Lăk là nói tới n n văn ho truy n th ng đư c gìn gi qua
nhi u thế h Trước hết ph i nói đến n n văn hóa mang đậm n t đ c trưng
c a cư n n đ a, với nh ng i s n văn hóa vật th cũng như phi vật th
đ c đ o và đồ s
Đi m n i ậc c a Văn ho n đ a Đăk Lăk là văn ho lễ h i nhà ài,
văn ho cồng chiêng, văn ho mẫu h , văn ho ẩm th c, văn ho s thi, văn
ho luật t c, văn ho c ng đồng…đ c đ o, phong phú giàu n sắc n t c

20
Đăk Lăk ngh cồng chiêng ạn sẽ có c m gi c như đang đư c lắng ngh h i
th c a núi r ng Cồng chiêng đ đi vào ti m thức, hồn c t c c thế h cư n
n i đ y Cồng chiêng c ng con ngư i sinh s ng đ i này qua đ i kh c trên
m nh đ t cao nguyên này Bên ch rư u cần, trong tiếng cồng chiêng m
vang núi r ng, già làng vẫn ngồi k khan cho trai tr ng trong u n hết đêm
này qua đêm kh c Cồng chiêng o h i ngày m a Cồng chiêng o ngày
h i xu n Cồng chiêng o ngày có c g i ắt đư c chồng Cồng chiêng nói
với mọi u n, mọi làng đ u có ngư i Giàng gọi v tr i Cồng chiêng rung
lên o có mọi ngư i iết có thú c v u n, có gi c c v làng Bu n làng sẽ
ra sao khi không có tiếng cồng chiêng Núi r ng Đăk Lăk sẽ thế nào khi
kh ng còn vang lên tiếng cồng chiêng Cồng chiêng ch nh là i u tư ng v a
mang t nh văn ho v a gắn li n với t m linh, t n ngưỡng c a Đăk Lăk.
Với v tr chiến lư c quan trọng, lại đư c thiên nhiên ưu đ i, kh hậu
m p trong lành quanh năm, đ t đai phì nhiêu tr phú, c nh quan s ng núi
h ng vĩ, con ngư i s ng chan hòa tình c m Là v ng đ t h i t c a hàng ch c
n t c anh m sinh s ng tạo nên nh ng n t đẹp truy n th ng văn hóa t ngàn
xưa đang đư c con ch u kế th a và ph t huy t c ng trong c ng cu c x y
ng đ i s ng x h i mới hi n đại, tạo nên gư ng m t Đăk Lăk mới trong
bước đư ng hi n đại v a mang nh ng n t đậm đà truy n th ng c a mình
1.2. Sự thay đổi địa giới hành chính và tên gọi của k L k trước n m
1975
1.2.1. Quá trình hình thành vùng đất k L k qua các thời kỳ lịch sử
1.2.1.1. Trước n m 1904
Đăk Lăk Là m t v ng cao nguyên r ng lớn n m trung t m T y
Nguyên, th c s thu c l nh th Vi t Nam th i đi m nào chưa có m t văn ki n
nào nói đến Th o c c nguồn tư li u, nhi u ch nh s và tư s c a chúng ta

21
cho th y v ng đ t màu mỡ đầy ti m năng đ đư c hình thành và ần x c lập
n đ nh qua c c th i đi m kh c nhau, với nh ng ước thăng trầm c a l ch s
Sách Đại Nam thực lục cho iết: “Nước Th y X , Hỏa X xưa gọi là
Nam Bàn, là òng i Chiêm Thành, th i Lê Th nh T ng đ nh đư c Chiêm
Thành (năm 1471) l y con ch u nước y gọi là Nam Bàn, ph a T y núi
Thạch Bì”
Trên c s nh ng tư li u l ch s , ưới th i Nguyễn ghi ch p cho chúng
ta th y đư c T y Nguyên trước khi n m ưới tầm ki m so t c a th c n
Ph p, là đ a àn c a hai nước Th y X và Hỏa X ưới tri u Nguyễn (1802 –
1884).
Trước năm 115 , ngư i Chiêm Thành đ t ng tiến qu n chiếm đóng
m t phần đ t T y Nguyên Th o kết qu đi u tra kh o c học cho th y nh
hư ng c a ngư i Chăm lan r ng đến tận thung lũng s ng Ba và khu v c
ngư i Êđê, ngư i Giarai, c khu v c Th y X , Hỏa X và c v ng Đăk Lăk
sau này Nh ng th p Yan Mun, Drang lai gần Ch o r o, c c Ra sung a tau
(th ng lớn đ làm r a) vẫn còn nguyên Bu n Ma Thu t, tư ng thành
EaH l o Tại x E R c, huy n Ea Súp t nh Đăk Lăk vẫn còn lại m t ng i th p
Chăm ng đ t nung, th p Yang Prong (Th p Thần Lớn) đư c x y ng vào
kho ng thế kỷ XII Đó là nh ng i t ch ẫn chứng r n t c th đ minh
chứng m t th i ngư i Chăm đ sinh s ng trên v ng đ t T y Nguyên
Ngoài ra, nhi u ch nh s và s s c a nước ta đ u nhắc tới với c i
tên nước Th y X và Hỏa X t kh sớm Vào kho ng thế kỷ VII đến thế kỷ
XV, trong nh ng c ng đồng th t c Giarai, Êđê đ xu t hi n nh ng nh n t s
khai v nhà nước, cũng có ngư i đứng đầu như hi n tư ng P tao Pui (Vua
L a) c a nước Hỏa X , P tao (Vua Nước) c a nước Th y X Nh ng v t
trư ng kiêm thầy ph th y này o s chuy n iến mình, o nhu cầu o v

22
quê hư ng và t c c a mình, họ cũng c làng chiến đ u, liên minh nhi u
làng như ngư i ta thư ng gọi là “T ring”.
V ng đ t T y Nguyên nói chung, Đăk Lăk nói riêng có t l u đ i, nh t
là sau cu c chiến tranh m r ng l nh th v ph a Nam c a Lê Th nh T ng
(1471) đ n m ưới s ki m so t c a nhà nước qu n ch Vi t Nam và t thế
kỷ XV đến cu i thế kỷ XIX v anh nghĩa là c a vua hai nước Th y Xá và
Hỏa X nhưng trên th c tế đ phần nào ch u nh hư ng c a ch nh s ch cai tr
c a vua chúa Vi t Nam Vi c đầu tiên mà vua Lê Th nh T ng tiến hành là lập
lại an ninh và t chức lại hành ch nh v ng đ t mới Riêng c c t c thi u
s T y Nguyên, m t m t Ông t n trọng đư ng ranh giới gi a n i cư trú c a
c c t c ngư i thi u s với đồng ng mi n Trung, m t kh c o đạm tạo
lập m i quan h t ng ước gi a ngư i Kinh và c c n t c kh c đ y
Nhận th y v tr trọng yếu v ch nh tr , qu n s c a v ng đ t Đăk Lăk
– T y Nguyên đó là v ng đ m gi a nước Vi t Nam – Đại Nam với Lào, Cao
Miên, Xiêm La (Th i Lan) c c vua Nguyễn đ đ t m và chú trọng nhi u v
v ng đ t này Năm 18 3, ch sau m t năm vua Gia Long lên ng i, nước Th y
X và Hỏa X lập tức cho sứ gi nước mình qua đ thuần ph c, c ng nạp
nh ng s n phẩm quý hiếm cho vua Nguyễn
Như ta đ iết, ph a T y c c t nh Bình Đ nh, Phú Yên, Kh nh Hòa,
ngày nay là v ng đ t T y Nguyên ( ao gồm c c t nh Gia Lai, Kon Tum, Đăk
Lăk, Đăk N ng) Đó là khu v c Th y X , Hỏa X th i Lê – Nguyễn thư ng
gọi Trong l ch s , nh ng lạc sinh t trên v ng đ t này lu n t y th o tình
hình mà th o v 3 nước l ng gi ng lớn là Vi t Nam, Cămpuchia và Lào Vào
thế kỷ XV, v ng đ t Phú Yên, Kh nh Hòa ngày nay thu c v v ng Đại Vi t
Năm 1671, đ t ph Phú Yên l vào inh Qu ng Nam Đến năm Minh M nh
thứ 13 (1832) đ i làm t nh Phú Yên Phú Yên có hai huy n Đồng Xu n, Tuy
Hòa và 3 nguồn Hà Di, Nam Bàn, Đ Bạc Có th m t phần c a v ng đ t

23
Th y X và Hỏa X t thế kỷ thứ XV đ ần ần tr thành nguồn Nam Bàn
c a Phú Yên th i Nguyễn V ng đ t này đến trước khi có Hi p ước Pat n tr
ký năm 1884 gi a tri u đình nhà Nguyễn và th c n Ph p thì chưa thu c
quy n qu n lý ch nh thức c a Vi t Nam hay Cămpuchia và Lào Nhưng có
m t th c tế là Th y X và Hỏa X có quan h r t th n h u với Vi t Nam
trong su t chi u ài l ch s
Năm 154 , khi B i T H n đư c tri u đình c làm Tuần Tiết xứ Nam
Ng i, kiêm c c c v ng n t c mi n núi ph a T y Ông đ cho i n lên lập
p trên mi n núi, m mang u n n gi a ngư i Kinh và ngư i n t c thi u
s , tiến c c c v t , t c trư ng đ a phư ng và t n phong vua Hỏa X và
Th y X T đó cho đến c c đ i vua nhà Nguyễn sau này, đ a àn T y
Nguyên – Đăk Lăk đư c gọi là tr n Man, o tri u đình gi n tiếp qu n lý V
hành ch nh, tr n Man chia thành 4 nguyên và 5 đạo và v qu n s , nhà
Nguyễn lập ra m t s đồn l nh, tiến hành tuần tra, canh phòng iên giới và
ngăn ch n s x m lư c c a qu n Xiêm[87.tr42,23].
Nhìn m t c ch t ng th lúc y gi v ng đ t Đăk Lăk là m t v ng r t
xa lạ và hi m đ i với ngư i Kinh, t ai m lui tới vì kh c ng n ng , tập
qu n, phong t c Ch nh vì đi u đó mà ngư i Ph p đ chú ý đến T y Nguyên,
coi T y Nguyên là m c tiêu, nên đ cho nh ng tên gi n đi p gi ạng kho c
o tu sĩ đ t ch n lên v ng đ t này Sau khi Th c n Ph p đ chiếm đư c a
t nh mi n Đ ng Nam Kỳ năm 1862 và a t nh mi n T y năm 1867, sau 23
năm đến năm 189 lại tiếp t c t chức m t đoàn th m hi m o đại úy Cup t
và Coignar hành trình lên T y Nguyên ng đư ng th y t s ng Hậu ngư c
lên s ng Mê K ng đ tìm c ch x m nhập vào v ng đ t hoang đ a này, mà
trong lúc đó nước Xiêm cũng mu n s c nhập n i này vào l nh th c a nước
mình Đi m đầu tiên mà đoàn th m hi m đ t ch n tới là B n Đ n thì g p ph i
m t l c lư ng Xiêm kh mạnh nên ph i quay v Đến ngày 22/ 1/1891 th c

24
n Ph p đ đạt đư c ý đồ và m c đ ch c a mình, loại tr đư c qu n Xiêm,
ch còn m t s ch ng c lẽ tẻ nhưng đ u đàn p Tiếp đó là n hi p ước
Pháp – Xiêm đư c ký kết ngày 3/1 /1893, th a nhận quy n c a Ph p trên
vùng đ t n m t ngạn s ng Mê K ng, trong đó có cao nguyên (gọi là Hin
truland).
Đ tăng cư ng đàn p và th ng tr , Ngày 1/ 6/1895, th ng sứ Lào là
Boulloch chia l nh th Lào thành hai v ng riêng i t, Thư ng Lào đóng tr
s tại Luang Pra ang và Hạ Lào đóng tr s tại Kong c a t nh Stung Str ng
Cao nguyên Hin trulan đư c s t nhập vào Stung Str ng trong đó có đ a àn
t nh Đăk Lăk, t nh Alop n và Saravan Ngày 16/1 /1898 kh m sứ Trung Kỳ
Bov lloch u c tri u đình Huế sắp đ t v ng T y Nguyên ưới s đ c trách
c a ngư i Ph p Tiếp đó toàn quy n Đ ng Dư ng an hành Ngh đ nh ngày
31/ 1/1899 thành lập m t c s hành ch nh đóng tại B n Đ n, trên s ng
Sr pok tr c thu c t nh Stung Str ng đ nh m m c đ ch x c lập quy n th ng
tr và u n n trên v ng đ t này V ng đ a àn c s hành ch nh B n Đ n
kh ng ch thu hẹp trong phạm vi khu v c mà ngày nay chúng ta gọi đó là
huy n Bu n Đ n, mà phạm vi đ a àn đ y ao tr m c v ng Đăk Lăk ngày
nay.
Trước phong trào đ u tranh l u ài và quyết li t c a nh n n c c n
t c T y Nguyên và sức p c a tri u đình Huế, đến ngày 22/11/19 4 th o đ
ngh c a H i đồng t i cao Đ ng Dư ng trong phiên họp ngày 26/ 8/19 4,
toàn quy n Đ ng Dư ng Ban hành Ngh đ nh t ch Đăk Lăk khỏi đ a àn nước
Lào và đ t thành m t t nh thu c quy n gi m s t và qu n tr c a kh m sứ
Trung kỳ (sứ An Nam) l y tên là Đăk Lăk th o tiếng Ph p là Darlac Đ a àn
t nh Đăk Lăk ao gồm c c đồng ào n t c thi u s thu c ph a T y c c t nh
Phú Yên, Khánh Hòa. Sau khi th c n Ph p thành lập c c t nh Kon Tum và
Đồng Nai thư ng thì cư ng v c t nh Đăk Lăk vào th i đi m này như sau:

25
phía Bắc gi p t nh Kon Tum, ph a Đ ng gi p t nh Phú Yên và Kh nh Hòa,
Ph a Nam gi p t nh Đồng Nai thư ng và ph a T y gi p với Camphuchia
T nh lỵ Đăk Lăk là Bu n Ma Thu t Như vậy với Ngh đ nh này, Đăk Lăk
ch nh thức tr thành m t trong 2 t nh, thành ph thu c Trung Kỳ và là m t
trong 73 t nh, thành ph c a nước Vi t Nam th i Ph p thu c (th o s li u
năm 1936 Bắc kỳ có 29 t nh, Nam Kỳ có 24 t nh, thành ph )
B n đồ t nh Đăk Lăk năm 19 4
Như vậy tên Đăk Lăk kh ng có trong ng n ng c a đ a phư ng, tên
này đư c đ t là o s nhầm lẫn làm cho ngư i ta iến tên “Dack Lack” (D c
– L c) là tên c a m t thung lũng nhỏ i nó n m gi a m y qu núi ên
trong có m t c i hồ thành “Darlac” (Đăk Lăk) Còn Bu n Ma Thu t theo
tiếng đ a phư ng Bu n có nghĩa là làng, Ma có nghĩa là cha, Thu t là tên c a
m t v t trư ng Ê đê xưa kia đ l nh đạo n chúng ch ng lại ngư i Miên,

26
ngư i Lào v n thư ng tràn qua iên giới cướp ph n thư ng đ a phư ng.
Ngư i ta l y tên cha ng tên c a ngư i con đầu ho c là l y tên c a ngư i t
trư ng
1.2.1.2. Từ n m 1904 đến n m 1954
Sau gần m t năm tr thành t nh lỵ c a Đăk Lăk, Bu n Ma Thu t đ có
nhi u s iến chuy n và thay đ i sau sắc S thay đ i đó đư c Hăng – Ri Mét
m t trong đoạn văn ghi ngày 9/ 9/19 5 như sau: “Trên các sườn đồi xanh
rờn, ở chính giữa, chạy quanh có một con suối tên là Ea Tam. Những căn nhà
sàn đơn sơ được dựng bằng phên tre đan xinh đẹp, nóc lợp bằng rơm rạ. Tất
cả được bao bọc bởi những hàng rào có xen kẽ những con đường xinh đẹp.
Trên các con suối là những chiếc cầu. Trên các ngọn núi phía Nam, tòa sứ và
các dạy nhà xung quanh tiếp giáp phụ thuộc, nằm ngay giữa một khu vườn
trồng ổi, xoài, tùng bách, cây cọ còn xanh non, những bồn hoa có cả hoa anh
đào của nhật khoe sắc. Trên một bậc cao là sân chơi quần vợt rất quen thuộc
dành cho người Anh. Hơi lùi về một chút trên một tầng cấp khác đàng sau
hàng rào bằng cây chuối, hóa sứ và hoa dâm bụt. Tòa khâm sứ là một dinh
thự xinh xắn, loài nhà sàn có sàn ván chắc chắn, vách tường làm bằng thân
tre cán dẹp và đan bện, nóc nhà lợp bằng rơm rạ, một ngôi nhà tương tự như
nhà nghỉ mát duyên dáng của Thủy Sỹ…”[53.tr75]
Ngày 9/ 2/1913, Toàn quy n Đ ng Dư ng ra Ngh đ nh thành lập t nh
Kon Tum (Trước là Đại lý Kon Tum tr c thu c tòa c ng sứ Quy Nh n), ao
gồm Đại lý Kom Tum t ch khỏi Bình Đ nh Đại lý Ch o R o t ch t t nh Phú
Yên và Đại Lý Đăk Lăk (t nh Đăk Lăk lúc này gi i th tạm th i hạ xu ng
làm Đại lý) Trong giai đoạn này t nh Đăk Lăk kh ng còn n a nhưng trên
th c tế đ a anh Đăk Lăk vẫn tồn tại
Đến ngày 2/ 7/1923, Toàn quy n Đ ng Dư ng an hành Ngh đ nh
t ch đ a àn Đăk Lăk khỏi t nh Kon Tum và t i lập lại t nh Đăk Lăk thành lập

27
t nh riêng ưới quy n m t viên c ng sứ Sa ali r ngạch tham i n hạng 2
đư c c làm c ng sứ t nh Đăk Lăk sau khi đư c t i lập Ngay sau ngày nhậm
chức viên quan này m t m t c m kh ng cho ngư i Kinh lên t nh này lập
nghi p, m t m t tìm c ch ngăn kh ng cho c c nhà tư n Ph p lập đồn đi n
Lúc mới thành l p Đăk Lăk chưa chia thành c c huy n t ng mà ch có đ n v
làng (gọi là u n), ngư i Êđê có 151 làng, ngư i Bih có 24 làng, ngư i Giarai
có 11 làng, ngư i Krung có 28 làng, ngư i M hur có 12 làng, ngư i
M n ng có 117 làng, ngư i Xiêm có 1 làng Nhưng rồi viên quan này c c
nhà tư n Ph p ần ần gạt ỏ và lu n chuy n khỏi v ng đ t này
Ngày 8/ 4/1924, Giran ngạch tham i n hạng 1 đư c c làm c ng sứ
tại Đăk Lăk thay cho Sa ali r Năm 193 , đ a àn Đăk Lăk đư c chia thành
nhi u t ng (s ct ur) như: t ng t nh lỵ Bu n Ma Thu t, t ng M n ng
tr i s ng Sr pok, t nh Bu n Phy, t ng M l ang
Kh m sứ Trung kỳ an hành Ngh đ nh ngày 5/ 6/193 , thành lập th
x Bu n Ma Thu t (c ntr Ur ain) đư c đóng trên đ a àn c a c c làng Bu n
Ma Thu t và Bu n S , lúc này th x Bu n Ma Thu t vẫn là t nh lỵ t nh Đăk
Lăk Lần đầu tiên đ a anh Đăk Lăk là Bu n Ma Thu t đư c n ng c p lên
thành th x Lúc y gi Đăk Lăk vẫn xa lạ nên ngư i Kinh lên đ y lập
nghi p r t còn t ỏi, m t phần vì v ng đ t này còn n i tiếng là ma thiêng nước
đ c, đồng th i nh ng ch nh s ch hạn chế c a th c n Ph p nên họ ch đư c
tập trung tại th x Bu n Ma Thu t, sau m t th i gian đ đ đ thành lập ra
m t làng riêng c a họ, l y tên là làng Lạc Giao với t ng s n lúc này còn t
ỏi ch có 16 ngư i dân, và 152.685m2
i n t ch
Năm 1931, th c n Ph p tiến hành m t cu c c i c ch hành ch nh trên
toàn Đ ng Dư ng T nh Đăk Lăk đư c Ph p chia làm 5 quận là: Bu n Ma
Thu t, Bu n Hồ, Đăk Song, Lăk và M Drăk Dưới quận là có 44 u n làng,
t nh lỵ vẫn đóng tại Bu n Ma Thu t

28
Ngày 3 / 3/1932, thành lập tại t nh Đăk Lăk m t đại lý hành ch nh mới
l y tên là đại lý Đắc Đam (Ph p viết là Dak – Dam), đứng đầu có m t đại
i n c a C ng sứ Đăk Lăk đóng tại Bu n Giăngđ r m (Ph p viết
Buonj n rom) Đến năm 1933 lỵ s c a đại lý hành ch nh Đắc Đam trước đ t
tại Bu n Giăngđ r m nay chuy n v Bu n Mê Ra (Buon M ra)
Sau khi th x Bu n Ma Thu t đư c hình thành và đồng th i t nh Đăk
Lăk đư c t ch khỏi Kon Tum và tr thành t nh lỵ riêng i t, ngày càng cũng
c và quy cũ h n Ngày 9/ 4/1934, Kh m sứ Trung Kỳ an hành Ngh đ nh
chia lại đ a àn trong t nh thành 24 s ct ur (t ng), mỗi t ng có m t trư ng
t ng sau này gọi đó là Cai t ng, nh ng ngư i này họ đư c tuy n c tr c tiếp
i c ng sứ t nh hay đại i n V hành ch nh c c trư ng t ng thi hành m nh
l nh c a c ng sứ, là phận trung gian là ngư i đứng ra lập thuế đi n th ,
thu c c loại đ m ph , o c o lại tình hình kinh tế, ch nh tr , văn hóa – x h i
c a t ng mình, ngoài ra cũng là ngư i đứng ra đ n đ c thi hành phận s đ i
với c c trư ng làng thu c quy n Ở mỗi t ng có m t phận ph t cho
trư ng t ng gồm học sĩ và 3 nh n viên liên lạc họ đư c tuy n chọn trong s
n đinh c c làng thu c c c t ng trong t nh Vi c tuy n chọn này kh ng ph i
o trư ng t ng quyết đ nh mà ph i o C ng sứ phê uy t mới ch nh th c
đư c tuy n chọn làm vi c cho mình V chế đ c c trư ng t ng đư c hư ng
ph c p, còn c c nh n viên thì kh ng đư c mà họ ch đư c miễn thuế th n
nếu họ làm vi c trên 1 năm
V vi c t chức c c làng vẫn đư c cũng c , c ng vi c c a c c trư ng
làng ph thu c vào phong t c tập qu n c a c c lạc đ y, mỗi làng nếu
đinh trên 1 ngư i có th chọn 1 phó, và m t nh n viên liên lạc chọn trong
làng, họ cũng đư c C ng sứ phê uy t
Ngày 11/12/1936, quy đ nh ranh giới gi a t nh Đăk Lăk và t nh Đồng
Nai thư ng, giai đoạn này toàn t nh với i n t ch là 21 km2
, n s

29
1 6 ngư i, ao gồm 3 t ng và có 576 x Đến năm 194 lại tiếp t c quy
đ nh ranh giới gi a t nh Đăk Lăk với t nh Phú Yên.
Ngày 6/ 1/1942, Kh m sứ Trung Kỳ an hành Ngh đ nh s 3268 chia
lại đ a àn t nh Đăk Lăk thành 3 quận, 2 đại lý và 7 s ct ur (nghĩa là ti u khu,
ti u v ng, kh ng còn là t ng như trước kia vì s ct ur đ y ao gồm nhi u
t ng) như sau:
Quận Bu n Ma Thu t: có 1 s ct ur là s ct ur Bu n Ma Thu t tr s
ch nh đóng tại th x Bu n Ma Thu t, gồm có c c t ng Bu n Ma Thu t, Bu n
Dung, Ea Knir, Kmrong Prong, Bu n Đ n, Ea H Bong, Ea Ktur, Ea Yong
Quận Lăk: có m t s ct ur là s ct ur Lăk, tr s tai Lăk, ao gồm c c
t ng Lăk, Đăk Lieng, Plao Siêng, Pluk, Haut Đăk Phoi, Moyen Krông Knô,
Haut Krông Bông.
Quận Bu n Hồ: gồm có 2 s ct ur đó là s ct ur Ea H Drang tr s đóng
tại Bu n A Drong, gồm có c c t ng H L o, Ea H Drang, Ea Súp, Ea tul
Secteur Ea Krông Búk đóng tr s tại Bu n Drinh gồm có c c t ng Ea Kr ng
Búk, Ea Drong, Kr ng Păk Như vậy vào th i gian này t ng đ y ao gồm
c c t ng x c lập lại, mỗi t ng có tr s riêng c a mình nh m qu n lý ch t
chẽ v mọi m t và đ i s ng c a v ng
Đại lý M Drăk: có 1 s ct ur là s ct ur M Drăk tr s ch nh đóng tại
đ y và ao gồm c c t ng Bu n Ma Su t, Bu n M L ang, Bu n Hai, Bu n Ea
Nang, Buôn Giáp.
Đại lý Đăk Dam: có 2 s ct ur, s ct ur Đăk Mil tr s đóng tại Bu n
Jang Dram gồm có c c t ng Đăk Mil, Đăk Dam, Đăk Mam, Đăk Klao
S ct ur Post Maitr tại post Maitr gồm có c c t ng Đăk Búk So, Đăk
N Drong, Đăk R Tih
Ngày 27/6/1946, sau khi chiếm lại c c t nh T y Nguyên, cao y Đ ng
Dư ng Đ c – giăng – li- (D Arg nli u) đ ký l nh nhập 5 t nh T y Nguyên

30
(Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, L m Viên và Đồng Nai Thư ng) thành m t xứ
gọi là y ph liên ang c c n t c mi n Nam Đ ng Dư ng (hay còn gọi là
xứ “T y kỳ t tr ”) và chọn Bu n Ma Thu t làm th ph Ở c p t nh như Đăk
Lăk, m y và phạm vi hành ch nh kh ng kh c ao nhiêu so với trước th ng
8/1945.
Ngày 15/ 4/195 , B o Đại an hành s 6 đ t cao nguyên trung
phần, đ đ i xứ “T y kỳ t tr ” thành “Hoàng tri u Cư ng th ” trong đó có
Đăk Lăk, lập ra c p t nh c c H i đồng t nh, phạm vi hành ch nh c c t nh,
huy n căn n vẫn như cũ
Qua qu trình thay đ i t năm 19 4 đến trước năm 1945 t nh Đăk Lăk
gồm có m t th x , hai đại lý và n quận Sau C ch mạng th ng T m năm
1945, v ph a ta, đ th ng nh t ch đạo cu c kh ng chiến ch ng th c n
Ph p, t nh Đăk Lăk đư c đ t thu c Ủy an Kh ng chiến hành ch nh mi n
Nam Trung B , thành lập thêm c c huy n Baroi, Đăk Mil, Ch o R o Ngày
30/05/1953, th o Ngh đ nh s 447/MN/TOC c a Ủy an Kh ng chiến hành
ch nh mi n Nam Trung B , c c huy n này gi i th đ thành lập ra 2 huy n
mới Đ ng Ch o R o gồm c c x ph a Đ ng và ph a Bắc s ng Ba và huy n
T y Ch o R o gồm c c x n m ph a T y Đến trước 1954 Đăk Lăk thu c
v ng chiến khu 6 gồm có 7 t nh, sau khi th c hi n quyết đ nh h p nh t chiến
khu 5 và 6 Đăk Lăk thu c liên khu mi n Nam Trung B gồm 11 t nh
Tr i qua nh ng iến đ i qua c c th i gian nhưng đ a àn t nh Đăk Lăk
vẫn kh ng có gì thay đ i có chăng đó ch là s thay đ i tên gọi, hay cắt qua
n i này n i kh c cho ph h p với s cai qu n và qu n lý c a th c n Ph p
1.2.1.3. Từ n m 1954 đến n m 1975
Hòa chung vào chiến thắng c a nh n n Vi t Nam trong cu c kh ng
chiến ch ng th c n Ph p, sau Hi p đ nh Gi – ne – v năm 1954, nước ta
tạm chia làm hai mi n Nh n n Vi t Nam nói chung và nh n n Đăk Lăk

31
nói riêng tiếp t c đư ng đầu với kẻ th lớn mạnh là đế qu c Mỹ, lúc này các
t nh T y Nguyên trong đó có t nh Đăk Lăk v đ a giới hành ch nh có nhi u
iến đ i và kh phức tạp h n gi a ch nh quy n Sài Gòn và ph a C ch mạng
B i m t lẽ Đăk Lăk là m t v ng đ t ao la r ng lớn, phi nhiêu, có v tr chiến
lư c quan trọng v mọi m t Trước kia th c n Ph p và sau này đến đế qu c
Mỹ khi đ t ch n đến đ y đ u nhận ra gi tr đ ch th c c a v ng đ t mà ngư i
ta thư ng gọi “r ng thiêng nước đ c” Chúng ra sức x y ng, p đ t cai tr
đ y nh m th u tóm quy n hành, với v tr quan trọng và đư c x m là chìa
khóa c a c v ng T y Nguyên và khi nắm đư c T y Nguyên đồng nghĩa với
vi c sẽ nắm đư c toàn mi n Nam Trung B , Nam B , Đ ng Cămpuchia và
hạ Lào
V ph a ch nh quy n Sài Gòn:
Năm 1955, Ng Đình Di m đ quyết đ nh xóa ỏ quy chế “Hoàng
tri u cư ng th ” mà o v vua B o Đại an hành năm 195 , ch nh quy n Sài
Gòn chia trung phần thành cao nguyên Trung phần và Trung nguyên trung
phần Đăk Lăk thu c cao nguyên Trung phần, lập tòa đại i n ch nh ph tại
Bu n Ma Thu t Trong 6 t nh thu c Cao nguyên Trung phần thì Đăk Lăk có
s quận nhi u nh t 5/2 , s x đứng thứ 2 sau t nh Kon Tum 113/120.
Ngày 8/ 8/1957, B N i v ra Ngh đ nh s 258, đ chuy n th tr n
Bu n Ma Thu t thành x Lạc Giao, thu c quận Bu n Ma Thu t
Với v tr và tầm chiến lư c qu n s c a v ng đ t T y Nguyên nói
chung và Đăk Lăk nói riêng, ch nh quy n Sài Gòn đ tìm mọi i n ph p đ t
chức x h i cho ph h p, trong đó chú trọng và quan t m đến v n đ thay đ i
đ a giới hành ch nh đ y
Ngày 2/ 7/1958, B n i v c a ch nh quy n Sài Gòn ra Quyết đ nh s
356 n đ nh c c đ n v hành ch nh c a t nh Đăk Lăk, ao gồm 5 quận, 21
t ng, 77 x Cũng ch nh vì Đăk Lăk đư c x m là tầm quan trọng c a ch nh

32
quy n Sài Gòn, nên chúng đ tạo ra v ng đ a àn quy cũ nh m m c đ ch đ
thâu tóm quy n hành v tay mình, c th đư c chia thành như sau: quận Bu n
Ma Thu t gồm có 4 t ng; t ng Ea Tam (1 x ); t ng Cư K h (4 x ); t ng Cư
Ewi (6 x ); t ng Drai Sap (5 x ) Quận Lạc Thi n gồm có 7 t ng: t ng Đăk
Liêng (3 x ); t ng Yang Lăk (3 x ); t ng Kr ng Ana (4 x ); t ng Kr ng B ng
(4 x ); t ng Đăk Phoi (2 x ); t ng Đăk Rohyo (2 x ); t ng Nam Ka (1 x )
Quận M Drăk gồm có 4 t ng: t ng Krông Jing (2 x ) t ng Kr ng Hing (3 x );
t ng Ea Bar (3 x ); t ng Kr ng Pa (4 x ) Quận Đăk Song gồm có 2 t ng:
t ng Đăk Mil (2 x ); t ng Đăk Thoc (3 x ) Quận Bu n Hồ gồm có 4 t ng:
t ng Cư Dli ya (4 x ); t ng Cư Kuk (3 x ); t ng Cư Kti (5 x ); t ng Cư Dr
(4 xã).
Ch nh quy n Vi t Nam c ng hòa đ t ch hầu như hoàn toàn quận Đăk
Song c a t nh Đăk Lăk tr t ng Đăk Klao cắt chuy n thành t nh mới gọi đó là
t nh Qu ng Đức vào ngày 23/ 1/1959 T nh Qu ng Đức với t ng i n t ch
5.958 km2
gi p c c t nh Đăk Lăk, t nh Tuyên Đức, t nh L m Đồng và t nh
Phước Long ngoài ra còn gi p với đư ng iên giới nước Campuchia T nh lỵ
c a t nh Qu ng Đức là th x Gia Nghĩa, đến năm 196 t nh Qu ng Đức có 3
quận, 4 t ng và 14 x , đ a àn c a t nh gần như đ a àn t nh Đăk Nông ngày
nay Như vậy vào th i đi m này t nh Đăk Lăk ch còn lại có 4 quận Sau đó
quận M Drăk cắt x lẻ như c c t ng Kr ng Jing và Kr ng Hinh c a t nh
Đăk Lăk v quận Ninh Hòa thu c t nh Phú Yên C ng năm 196 đ a phận
Đăk Lăk trong đó gồm 7 x thu c quận M Drăk đư c cắt ra và thành lập ra
quận Phú Đức thu c t nh Phú Yên
Ngày 22/12/1960, Th tướng ng y Sài Gòn ra Ngh đ nh s 262/TTP-
ĐU-HC thành lập quận Phước An quận lỵ đóng tại Phước Trạch T đó cho
đến ngày 1 / 3/1975, đ a àn t nh Đăk Lăk v đ a giới hành ch nh có nhi u

33
thay đ i trên đ a àn t nh lúc này có 4 quận, và 55 x (kh ng có c p t ng) t nh
lỵ vẫn đóng tại Bu n Ma Thu t
V ph a c ch mạng:
Bước vào th i kỳ đầu c a giai đoạn c ch mạng mới, ên cạnh nh ng
thuận l i c n, nh n n c c n t c trong t nh đ ph i đ i m t với nhi u
khó khăn, th ch thức to lớn Là t nh có đ a hình phức tạp, có đư ng iên giới
dài 240 km tiếp gi p với nước ạn Campuchia, sau ngày đ t nước th ng nh t,
a vào đ a thế hi m tr c a đ a hình, c c thế l c th đ ch, đ c i t là ọn
FULRO ra sức l i k o c c phần t ch ng đ i c ch mạng, thư ng xuyên g y
r i an ninh ch nh tr , trật t an toàn x h i, ph hoại s nghi p x y ng ch
nghĩa x h
Ch nh quy n c ch mạng trong u i an đầu còn r t yếu, đ c i t là
c p x Đ i ngũ c n v a thiếu v s lư ng, v a yếu v trình đ và chưa có
kinh nghi m, đứng trước đòi hỏi c a nhiêu c ng vi c mới, hết sức phức tạp và
khẩn trư ng Đ gi i quyết nh ng khó khăn chồng ch t, ch nh quy n C ch
mạng đ gi i quyết trước tiên chú trọng đến ph n chia c c v ng trong t nh cho
ph h p với đ a àn r ng lớn
Đầu năm 196 , Khu y khu V chia đ a àn Đăk Lăk thành 4 v ng
(tư ng đư ng c p t nh), mang c c mật anh là B (B 3; B 4; B 5; B 6) Th x
Bu n Ma Thu t đư c mang mật anh là B 6, trong v ng B 6 chia thành 4
v ng mỗi v ng tư ng đư ng với c p huy n mang mật anh là c c K (K 61 là
vùng ph a ắc th x , K 62 ph a Nam, K 63 ph a T y, K 64 là n i th Bu n
Ma Thu t)
Đến th ng 1 năm 1965, Khu y khu V quyết đ nh h p nh t B 3 và B 5
thành t nh Đăk Lăk, lúc này toàn t nh đư c chia thành 1 đ n v huy n th
Th x Bu n Ma Thu t và v ng v n đư c mang mật anh H 6

34
Ngày 02/12/1975, Thư ng v T nh y Đăk Lăk quyết đ nh s 14/TV
cắt x Cư Jút thu c huy n Đức Lập và Quyết đ nh s 15/TV cắt x Đạt Lý c a
huy n Bu n Hồ v th x Bu n Ma Thu t
Sau ngày mi n Nam hoàn toàn gi i phóng, đ a àn t nh Đăk Lăk có s
thay đ i, t nh Qu ng Đức s t nhập vào t nh Đăk Lăk m r ng đ a àn c a t nh
ra, đồng th i ên cạnh đó t nh Đăk Lăk có s sắp xếp và đ i tên c c đ n v
hành ch nh c p huy n th trong t nh: th o đó huy n H 4 h p nh t với huy n
H 5 thành huy n Bu n Hồ, huy n Kh nh Dư ng h p nh t với huy n Phước
An thành huy n Kr ng Păk, huy n Kiến Đức h p nh t với huy n Khiêm Đức
thành huy n Đăk N ng, đ i huy n Đức Lập thành huy n Đăk Mil, đ i huy n
H 1 thành huy n Lăk và 2 huy n Đ ng Ch o R o và T y Ch o R o đư c
chuy n v t nh Gia Lai, cắt m t phần Đ ng Ch o R o và Bắc M Drăk v đ a
phận thu c t nh Phú Yên
Như vậy t khi đư c x c lập thành m t đ n v đ a giới hành ch nh o
ngư i Ph p lập ra t 19 4 đến trước năm 1975 Đăk Lăk đ có nh ng chuy n
iến qua nhi u giai đoạn và t ng th i kỳ trong l ch s , có khi kh ng còn là
m t t nh mà đư c s p nhập với t nh kh c, nhưng trên th c tế cho đến nay v
c n đ a àn t nh Đăk Lăk vẫn tồn tại
Tiểu kết chương 1.
Đăk Lăk là t nh n m trung t m T y Nguyên, là đi m đầu nguồn c a
s ng Sêrêp k và m t phần c a s ng Ba Đăk Lăk có m t v tr chiến lư c
quan trọng v kinh tế – x h i, an ninh qu c phòng L nh th t nh là đầu m i
c a nhi u tuyến qu c l , th ng qua c c tuyến giao th ng Đăk Lăk đư c x m
như chiếc cầu n i gi a v ng uyên h i Nam Trung B với Tây Nguyên và
v ng hạ Lào cũng như v ng đ ng Bắc Campuchia.
Nh ti m năng kinh tế phong phú và thế mạnh v đi u ki n t nhiên
như: đ t đỏ Bazan, c y c ng nghi p, r ng, c nh quan u l ch, giao th ng n i

35
đ a và n i li n c c t nh thành kh thuận l i đ tạo nh ng ti n đ cho t nh Đăk
Lăk nhanh chóng x y ng và thúc đẩy ph t tri n đ i s ng c a c c đồng ào
c c n t c thi u s và ngư i n trong t nh
Đăk Lăk là đ a àn giao lưu văn hóa c a nhi u n t c anh m trong c
nước Là n i sinh s ng, quần t c a c c t c ngư i anh m nên Đăk Lăk đư c
v như “m i nhà chung c a c c n t c anh m” C c n t c, c c nhóm t c
ngư i đ u có nh ng n t văn hóa n sắc riêng, tạo nên m t văn hóa th ng
nh t trong đa ạng đ đóng góp m t m ng “màu” đ c sắc trong toàn đ i
s ng văn hóa T y Nguyên Cũng kh ng th kh ng nói tới Đăk Lăk là n i h i
t c a nhi u t n gi o kh c nhau, với s lư ng t n đồ kh nhi u, ch yếu là
nh ng t n gi o lớn như: Thiên Chúa gi o, Phật gi o, đạo Tin lành, đạo Cao
Đài… Cho là c c t c ngư i, nhóm t c ngư i hay c c t n đồ c a c c t n
gi o họ vẫn chung sức x y ng Đăk Lăk giàu mạnh
V m t đ a giới hành ch nh, là t nh có v tr n m ng a c a c c qu c
gia v ng Đ ng Dư ng, lu n lu n ch u s tranh ch p c a c c thế l c ên ngoài
với c c t c ngư i n đ a, gi a c c thế l c x m lư c với nhau nên v ng đ t
này có s x o tr n v ranh giới đ a lý
Đ a anh Đăk Lăk ra đ i lúc nào cần ph i tìm hi u nhi u h n, song m t
đi u trên th c tế ngay t sau C ng nguyên cho đến thế kỷ XV v ng đ t này
nói riêng và vùng đ t T y Nguyên nói chung đ tr i qua nhi u x o tr n o
chiến tranh V c n Đăk Lăk chưa có m t h th ng hành ch nh hoàn ch nh,
vận hành th o luật t c c a u n làng đ c lập
M i đến năm 19 4 ngư i Ph p đ x c lập ra đ n v hành ch nh đầu tiên
trên v ng đ t này, đ y đư c x m là ước đầu đ nh u s thành lập t nh Đăk
Lăk và t nh lỵ Bu n Ma Thu t T khi đư c thành lập đến khi đ t nước hoàn
toàn đư c gi i phóng đ có nhi u lần t ch và ồn t nh, làm cho đ a giới hành
ch nh cũng như tên gọi có s thay đ i Cho đó là “c s hành ch nh” hay

36
“t nh” hay là “đại lý” vì trên th c tế nhi u t nh nước ta lúc an s cũng ch
là m t huy n hay m t ph ần ần mới tiến lên thành t nh, miễn sao đ a àn
hành ch nh kh ng thay đ i và có m t t chức cai tr t đầu, có anh xưng rõ
ràng Danh xứng y có th c đ nh hay thay đ i th o t ng th i kỳ c a l ch s

37
Chương 2
NHỮNG THAY ỔI ỊA GIỚI HÀNH CHÍNH TỈNH ĂK LĂK TỪ
NĂM 1975 ẾN NĂM 2004
2.1. Vài nét về tình hình kinh tế – xã hội sau n m 1975
Ngày 10/03/1975, ưới s l nh đạo s ng su t và tài tình c a B Ch nh
tr , Qu n y Trung ư ng, Đ ng , qu n và n c c n t c Đăk Lăk ph i h p
với qu n và n c nước làm nên chiến thắng l ch s Bu n Ma Thu t, m
màn cu c t ng tiến c ng n i ậy m a xu n 1975, gi i phóng hoàn toàn mi n
Nam và th ng nh t t Qu c Đồng th i ưới s l nh đạo c a Đ ng và nh n
n c a t nh đ ph t huy truy n th ng đoàn kết, lao đ ng cần c , đẩy mạnh
s n xu t, chiến đ u, đ giành đư c nh ng thành t u quan trọng trên c c lĩnh
v c kinh tế, văn hóa, x h i và an ninh – qu c phòng, x y ng h th ng
ch nh tr v ng mạnh
Bước vào th i kỳ đầu c a giai đoạn c ch mạng mới, đ t nước th ng
nh t non s ng thu v m t m i, Đăk Lăk nói riêng và tình hình c nước nói
chung chuy n sang nhi m v mới là tiến lên x y ng đ t nước th o đ nh
hướng x h i ch nghĩa Nh n n và c c đồng ào Đăk Lăk ắt tay vào x y
ng kinh tế – x h i với ni m h n hoan mới c ng với c nước, ên cạnh
nh ng thuận l i c n nh n n và c c đồng ào đ y g p kh ng t khó
khăn chồng ch t
Là m t t nh có đ a hình phức tạp với đư ng iên giới kho ng 24 km
tiếp gi p với Cămphuchia, đ a àn r ng lớn với i n t ch kho ng 19 8 2 km2
,
n s kho ng 336 8 ngư i [19,15] Ch nh quy n c ch mạng trong u i an
đầu còn r t yếu đ c i t là c p x , đ i ngũ c n v a thiếu v s lư ng v a
thiếu v trình đ và chưa có kinh nghi m, đứng trước đòi hỏi c a nhi u c ng
vi c mới hết sức phức tạp và khẩn trư ng Nhi u x , th n trong t nh m i
đến th ng 3/1976 mới x y ng đư c t chức ch nh quy n, đoàn th

38
V kinh tế, s n xu t n ng nghi p còn manh mún, ch yếu là t cung t
c p, tình trạng u canh u cư vẫn còn ph iến, phư ng thức canh t c còn th
s và lạc hậu, đ t đai tuy màu mỡ nhưng chưa đư c tận ng và canh t c có
hi u qu , th y l i chưa ph t tri n, m a màng ch yếu vẫn gi a vào thiên
nhiên Thiếu ăn, cái đói,cái nghèo, ch nh thư ng xuyên trong nh n n,
ch yếu là c c n t c đồng ào thi u s và nh ng v ng thu c căn cứ kh ng
chiến cũ C c ngành kinh tế kh c như: c ng nghi p, ti u th c ng nghi p,
giao th ng vẫn tại, x y ng c n…mới đư c x y ng và ph c hồi c s
vật ch t còn non yếu Kinh tế Nhà nước vào th i đi m sau đ t nước gi i
phóng trong t nh chưa có gì, ch yếu gi a vào n n kinh tế s n xu t tư nh n
và c th Đồng th i con ph i ph thu c vào s chi vi n vật tư c a Trung
ư ng là ch nh, c ch thức qu n lý mang n ng t nh ao c p, đ i ngũ c n
thiếu kinh nghi m và trình đ qu n lý
C c tầng lớp nh n n trong t nh đại phận đ ch kìm h m nhi u
năm nên sau gi i phóng tuy t đại phận h n hoan và vui m ng ph n kh i
Tuy vậy o chưa nắm đư c ch nh s ch đoàn kết, hòa h p n t c c a c ch
mạng và kẻ x u l i ng, h ọa, kh ng chế nên kh ng t n i xu t hi n tư
tư ng hoang mang, nh t là nh ng gia đình có ngư i th n tham gia chế đ
Mỹ – Ng y và c c đ a àn đồng ào c ng gi o Ở c c khu đồn, inh đi n cũ,
m t s phận nh n n lo lắng kh ng có vi c làm, có n i đồng ào t đ ng
hồi cư, chuy n cư t n i này qua n i kh c làm cho tình hình càng tr nên
phức tạp h n M t s phần t x u đ i l t tin lành, thầy tu c u kết với nh ng
tên ph n đ ng và t chức đ ng ph i hoạt đ ng nh m ch ng ph thành qu c a
c ch mạng Đ c i t là ọn Fulro đ ra sức l i k o, xuyên tạc đư ng l i c a
Đ ng và Nhà nước ta
Trước nh ng khó khăn th th ch c a t nh trong nh ng năm đầu mới
gi i phóng, Đ ng t nh Đăk Lăk đ ph t huy truy n th ng c ch mạng và

39
tinh thần đoàn kết, kiên trì l nh đạo nh n n gi v ng an ninh, trật t an toàn
x h i, truy qu t ọn ph n đ ng Fulro, o v v ng chắc iên giới, t ng ước
n đ nh và x y ng và ph t tri n kinh tế – x h i, c i thi n đ i s ng nh n
n, x y ng cũng c ch nh quy n tạo ti n đ cho s ph t tri n c a giai đoạn
mới cho toàn t nh Đ c i t là t th i kỳ đ i mới (1986) đến nay, Đăk Lăk đ
có nh ng ước tiến nh y vọt trên t t c c c lĩnh v c, đưa t nh Đăk Lăk tr
thành trung t m kinh tế ch nh tr và x h i c a c v ng T y Nguyên
2.1.1. Về kinh tế
T m t n n kinh tế nhỏ, mang t nh t cung t c p, đến nay n n kinh
tế c a t nh trong nh ng năm qua liên t c uy trì đư c t c đ tăng trư ng cao,
t c đ tăng trư ng kinh tế c a c t nh cao h n mức tăng trư ng trung ình
trong c nước T c đ tăng trư ng trung ình năm 2 1 – 2 3 đạt kho ng 9
– 1 % T ng GDP năm 2 8 (tính theo gi so s nh 1994) ước t nh g p 1,46
lần so với năm 2 5, ình qu n 3 năm đạt 12,86%/năm Trong đó n ng – lâm
– ngư nghi p tăng 6,32%, c ng nghi p – x y ng tăng 19,99%, ch v tăng
25,95%.
S n xu t n ng – l m nghi p c c năm đ u có ước ph t tri n kh cao, t
chỗ thiếu ăn đến nay chúng ta kh ng nh ng đ ăn mà còn có tr và đ m
o an ninh lư ng th c trên đ a àn toàn t nh Nếu như năm 1975, t ng s n
lư ng lư ng th c có hạt 61 532 t n, năm 1985 là 2 9 3 t n, năm 2 3 đạt
trên 851 t n Sau năm 1975 c t nh ch có 2 ha ru ng nước, 5000 ha cà
phê, 3 ha cao su thì đến nay có trên 25 ha ru ng nước, 181 12 cà
phê, 29 3 ha cao su s n phẩm n ng nghi p kh ng nh ng đ p ứng đư c
nhu cầu tiêu ng trong t nh mà còn tạo ra nguồn n ng s n hàng hóa lớn ph c
v cho xu t khẩu
Trong chăn nu i, hình thành nhi u trang trại có quy m lớn, đàn gia
súc, gia cầm kh ng ng ng đư c tăng lên c v s lư ng và ch t lư ng Đến

40
năm 1975 toàn t nh có trên 3 52 con tr u, 12 629 con ò, 66 158 con h o,
165 9 gia cầm Sau khi toàn t nh th c hi n thành c ng kế hoạch Nhà nước 5
năm t năm 1976 đến 198 đ đạt đư c kết qu kh quan trọng toàn t nh, có
kho ng 1 262 con tr u, 33 85 con ò, 1 con h o, 499 con voi, ch
yếu là c a gia đình, đồng th i ngh nu i ong cung ắt đầu hình thành có
kho ng 55 đàn ong Đến nay (2 8) toàn t nh có kho ng trên 29 8 con
tr u, 212 con ò 624 con h o, 68 con ê và 5,8 tri u gia cầm, gần
17 đàn ong… [2.tr8].
C ng nghi p và ti u th c ng nghi p, sau ngày mi n Nam gi i phóng
đ tiếp thu và uy trì c c x nghi p cũ và tiến hành x y ng đư c m t s
ngành ngh mới trong t nh, toàn t nh ch có m t nhà m y đi n, m t s x
nghi p chế iến gỗ, cà phê lẽ tẻ và m t s nhà m y nước đ ch yếu ph c v
cho sinh hoạt Đến năm 1977, t 2 c s đi n đ ph t tri n thêm Lăk, Đăk
Mil, Kr ng Păk, m r ng mạng lưới đi n ph c v cho s n xu t Toàn t nh có
7 lò gạch, ph t tri n m t s c s s n xu t n ng c , ph c hồi và ph t tri n c c
c s làm đồ m c, c c c s chế iến lư ng th c, th c phẩm và hàng tiêu
ng…[2.tr9] Tuy là nh ng năm đầu c a kế hoạch kh i ph c và ph t tri n
kinh tế c a kế hoạch 5 năm (1976 – 198 ) nhưng đ th hi n đư c ti m năng
kinh tế c ng nghi p c a t nh, nh t là ngành c ng nghi p r ng và ti u th c ng
nghi p
Hoạt đ ng thư ng mại ch v có nhi u chuy n iến t ch c c góp phần
thúc đẩy s n xu t, tiêu ng x h i, t ng ước x y ng đư c l c lư ng mậu
ch qu c oanh và ắt đầu ph t tri n 28 h p t c x mua n, lập 3 c ng ty
mẫu ch, 11 c a hàng qu c oanh (1975 – 1976) Cu i năm 1976 t ng gi tr
thu mua đạt 25 527 đồng, đạt 11 %, t ng gi tr n ra 31 3 8 đồng
đạt 1 4% kế hoạch[2.tr9].

41
2.1.2. Về xã hội
Với chiến thắng Bu n Ma Thu t 1975, Đăk Lăk tr thành m t t nh t
o sau ao nhiêu năm t i tăm ưới ch th ng tr c a th c n cũ và mới Đăk
Lăk ước vào nhi m v c ch mạng x h i ch nghĩa thì có ước chậm h n so
với mi n Bắc là 2 năm, trình đ ph t tri n th p h n so với c c t nh kh c
trong c nước Đồng th i g p khó khăn o chiến tranh đ lại với c c t nạn x
h i, m t trật t trong đ i s ng sinh hoạt L c lư ng Folro hoạt đ ng tạm lắng
xu ng và tiếp t c đư c Trung Qu c và Mỹ kh ch l , nu i ưỡng đ ch ng ph
ch nh quy n C ch mạng c a t nh Bên cạnh đó nạn đói, ch nh hoành hành
trong t nh đ y là v n đ c p ch đòi hỏi cần ph i gi i quyết Dưới s l nh
đạo c a T nh y, H i đồng nh n n, c c c p ngành, qu n dân c c n t c
trong t nh đ đoàn kết ph n đ u kh ng ng ng đ tạo cho Đăk Lăk có s thay
đ i hàng ngày, đ i s ng c a ngư i n đư c c i thi n và đư c n ng cao i u
hi n: ngành gi o c đư c tăng v quy m và ch t lư ng, s lư ng học sinh
ph th ng tăng bình quân 2,7%/năm, năm học 1975 – 1976 toàn t nh ch có
159 trư ng học, 1 364 lớp học, 58 297 học sinh Đến năm 1986 – 1987 so với
năm học 1985 – 1986 toàn t nh có 3 123 ch u học mẫu gi o trong đó có
9 1 6 ngư i n t c, tăng 5 m, ph th ng trung học có 8 23 học sinh
trong đó có 1 41 m n t c tăng 1 396 m Như vậy năm học 1986 – 1987
tăng 2 m [69.tr15] C ng t c y tế o v sức khỏ c a nh n n đư c
chú trọng và đầu tư n ng c p, năm 1977 toàn t nh mới có 3 nh vi n, 8 nh
x , 1 nhà đi u ưỡng, 6 đ i ý tế lưu đ ng, 62 x có trạm y tế hi n nay mạng
lưới y tế đư c m r ng đến th n u n 1 % x có trạm x , ph c v t t ch nh
s ch kh m ch a nh cho ngư i nghèo, c c đồng ào n t c thi u s góp
phần chăm sóc sức khỏ cho ngư i n ngày càng t t h n [19.tr21].
Như vậy sau năm 1975 tình hình kinh tế – x h i toàn t nh ên cạnh
nh ng khó khăn còn có nh ng thuận l i r t to lớn, c ng với năng l c l nh đạo

42
và qu n lý và đi u hành c a c p y, ch nh quy n c c c p ngày càng đư c
n ng lên Hoạt đ ng c a m t trận t qu c, c c đoàn th quần chúng đ có
nhi u chuy n iến và t ch c c, ni m tin c a nh n n và c c đồng ào n t c
ngày càng n ng lên Đ tạo ti n đ cho t nh ph t tri n c ng với đ t nước trong
tiến trình x y ng và ph t tri n kinh tế – x h i
2.2. ịa giới hành chính k L k sau ngày miền Nam giải ph ng đến khi
tách tỉnh
2.2.1. Những thay đổi địa giới hành chính ở k L k trong mươi n m
đầu xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội
Sau ngày mi n Nam hoàn toàn gi i phóng (1975), t đ y Đăk Lăk nói
riêng và c c t nh ph a Nam nói chung đ tho t khỏi ch th ng tr c a đế qu c
Mỹ, cũng t đó nh n n toàn t nh có đi u ki n đ ph t tri n kinh tế, n đ nh
đ i s ng c a nh n n trong t nh Hòa chung với ni m ph n kh i c a c nước
trong niêm h n hoan đ c lập c a n t c, c nước th ng nh t thu v m t m i
C ng với đó là c ng cu c x y ng x h i ch nghĩa trong c nước, đ đ p
ứng tình hình chung, t nh Đăk Lăk đ có nh ng i n ph p và phư ng hướng
nh m ph t tri n toàn i n đưa t nh nhà ra khỏi khó khăn và nh ng hậu qu
c a chiến tranh đ lại, trong đó vi c thay đ i đ a giới hành ch nh cũng là i n
ph p cho ph h p với tình hình chung và đi u ki n c a t nh
Ngay sau ngày mi n Nam hoàn toàn gi i phóng, Ch nh ph c ch mạng
l m th i C ng hòa mi n Nam Vi t Nam ra ngh đ nh s p nhập t nh Đăk Lăk
và t nh Qu ng Đức (trước đ y t ch t Đăk Lăk ra) thành m t t nh mới l y tên
là t nh Đăk Lăk, như vậy đến th i kỳ này toàn t nh có 5 huy n và m t th xã:
huy n Bu n Hồ (trước kia là quận Bu n Hồ) có 21 x , 76 896 ngư i; huy n
Kr ng Păk (trước kia là quận Phước An) có 17 x , 76 176 ngư i; huy n Đăk
Nông có 1 x , 18 25 ngư i; huy n Đăk Mil có 7 x , 17 197 ngư i; huy n
Lăk (trước kia là quận Lạc Thi n) có 8 x , 16 429 ngư i

43
Th x Bu n Ma Thu t có 8 phư ng và 15 x với n s là 192 298
ngư i, 8 phư ng gồm: T Do (phư ng 1 cũ); Thắng L i (phư ng 2 cũ);
Thành C ng (phư ng 3 cũ); Th ng Nh t (phư ng 4 + 6 cũ); T n Tiến
(phư ng 5 cũ); T n Thành (phư ng 7 cũ); T n An (phư ng 8 cũ); T n Lập
(phư ng 9 cũ) 15 x c a th x gồm: x Cư Ea Bur, x Ea Nuol, x Ea Tu, x
Ea B ng, X Ea Tiêu, x Ea Kao, x Hòa Đ ng, x Hòa Thắng, x Hòa
Kh nh, x Hòa Phú, x Hòa Xu n, x Cư Jút, x Hòa Thuận, x Cư Suê, x
Cư Pul [87.tr80].
Đ tiếp t c m r ng Th x Bu n Ma Thu t vào ngày 05/03/1977, Ủy
an nh n n t nh ra Quyết đ nh s 14/TC, thành lập m t s đ n v thu c th
x Bu n Ma Thu t gồm: x Ea B ng có 9 u n, 1 647 ngư i; x Ea Na có 7
u n, 2 763 ngư i; x Qu ng Đi n có 8 u n, 8 48 ngư i c ng vào th i
đi m đó ngày 24/ 4/1977, Ủy an nh n n t nh ra quyết đ nh s 195/QĐ –
UB cắt x Cư Suê (gồm 4 u n) c a th x Bu n Ma Thu t chuy n v huy n
Krông Búk.
Đ a giới c a t nh Đăk Lăk kh ng ng ng đư c đi u ch nh cho ngày càng
ph h p h n ngày 3 / 8/1977, H i đồng B trư ng nước C ng Hòa X H i
Ch Nghĩa Vi t Nam (nay là Ch nh ph ) ra Ngh quyết: chia huy n Kr ng
Búk thành 2 huy n l y tên là huy n Kr ng Búk và huy n Ea Súp Chia huy n
Kr ng Păk thành 2 huy n l y tên là huy n Kr ng Păk và huy n M Drăk
Ngày 10/10/1978, Ủy an nh n n t nh ra Quyết đ nh s 6 /QĐ – UB
v ranh giới, i n t ch c a t nh và t ng huy n th th o ch th s 8 /TTg ngày
25/ 1/1978 c a Th tướng Ch nh ph , như vậy i n t ch t nhiên toàn t nh
Đăk Lăk là 1 98 ha, riêng th x Bu n Ma Thu t có i n t ch t nhiên là
139 ha C ng trong th i đi m này ngày 23/1 /1978, H i đồng Ch nh ph
ra Quyết đ nh s 271/CP, thành lập v ng kinh tế mới Cu r Knia m t x mới
l y tên là Cu r Knia thu c th x Bu n Ma Thu t Như vậy đ a àn t nh Đăk

44
Lăk ngày càng đư c chú trọng và x m là trọng đi m kinh tế c v ng T y
Nguyên và c a c nước
Do đ a àn huy n Kr ng Búk kh r ng nên ngày 03/04/1980, huy n Ea
H l o đư c t ch ra t m t s x c a huy n Kr ng Búk N m trên khu v c
trung cao nguyên nên tài nguyên đ t đai tr phú, ph h p với c c loại c y
c ng nghi p như: cao su, cà phê, tiêu…
Đăk Lăk có đ a àn r ng lớn đứng thứ 2 trong c nước, ch sau t nh Gia
Lai – Kon Tum (khi chưa t ch t nh), nên vi c qu n lý và ph t tri n g p nhi u
khó khăn cho t nh, vì lẽ đó vi c chia lại đ a àn và đ a giới hành ch nh cũng
hết sức quan trọng nh m ph t tri n kinh tế và x h i, đưa đ i s ng c a ngư i
n đư c n ng lên Trước tình hình và yêu cầu c a t nh, ngày 19/ 9/1981, H i
đồng Ch nh ph ra Quyết đ nh s 75/HĐCP, thành lập huy n Kr ng Ana trên
c s t ch 4 x Ea Na, Ea B ng, Ea Tiêu, Qu ng Đi n c a th x Bu n Ma
Thu t và 3 x thu c huy n Kr ng Păk Đ a hình c a huy n đư c chia làm hai
c nh là c nh Nam cà c nh Bắc, ranh giới gi a hai c nh đư c t ch i đèo Ea
B ng, nên vi c đi lại và trao đ i gi a v ng r t khó khăn Đồng th i trên c s
tách 1 x ph a Nam thu c huy n Kr ng Păk đ thành lập huy n mới là
huy n Kr ng B ng, trong nh ng năm kh ng chiến đ y là v ng căn cứ đ a c a
c ch mạng c a t nh Đăk Lăk với đ a anh n i tiếng là H9, hang đ Đăk Tur…
Ngày 23/ 1/1984, H i đồng B trư ng ra Quyết đ nh s 15/HĐBT v
vi c thành lập huy n Cư M gar đư c t ch t huy n Ea Súp Do hoàn c nh l ch
s v ng đ t Cư M gar có nhi u tên gọi hành ch nh kh c nhau, trước c ch
mạng th ng T m (1945) Cư M gar thu c v ng đ t c a quận Bu n Ma Thu t
Trong cu c kh ng chiến ch ng Mỹ cũng có nhi u mật anh kh c nhau: có giai
đoạn là phận c a K61, có khi là L66 hay có giai đoạn gọi là H5. Tháng 08
năm 1975 thu c v huy n Bu n Hồ, sau khi Bu n Hồ t ch ra thành 2 huy n
thì đ a phận c a Cư M gar lại thu c v huy n Ea Súp T khi đư c thành lập

45
ưới s l nh đạo c a Đ ng, c n và nh n n trong huy n đ đoàn kết t ng
ước khắc ph c khó khăn đ x y ng huy n v ng mạnh
Sau đó hai năm ngày 22/02/1986, Quyết đ nh c a H i đồng B trư ng
s 19/HĐBT v vi c chia huy n Đăk N ng thành hai huy n là huy n Đăk
N ng và huy n Đăk R Lăp Lúc này huy n Đăk N ng còn 6 x : x Qu ng
Thành, Qu ng Phú, Qu ng Khê, Qu ng S n, Đăk Blao và Đăk Rung với i n
t ch t nhiên toàn huyên là 244 75 ha và 19 87 nh n khẩu Đ a giới c a
huy n sau khi t ch ra là: ph a Đ ng và ph a Nam gi p huy n Đức Trọng, ph a
T y gi p với huy n Đăk R Lăp, ph a Bắc gi p huy n Đăk Mil
Huy n Đăk R Lăp gồm 4 x : x Qu ng Tr c, x Qu ng T n, x Qu ng
T n, và x Đạo Nghĩa với i n t ch t nhiên là 163 25 ha và 8 71 nh n
khẩu Đ a giới c a huy n Ph a Đ ng gi p huy n Đăk Nông, phía Tây giáp
huy n Đ ng Phú, ph a Nam gi p huy n Đức Trọng, ph a Bắc gi p nước
Camphuchia [49].
Ngày 13/ 9/1986, Quyết đ nh c a H i đồng B trư ng s 1 8/HĐBT
v vi c thành lập huy n Ea Kar thu c t nh Đăk Lăk, vi c thành lập ra huy n
mới căn cứ vào Quyết đ nh s 64 – B – HĐBT c a H i đồng B trư ng ngày
12/ 9/1981 Trên c s đ a giới hành ch nh c a x Ea Kar trước kia thu c
huy n Kr ng Păk với c c x Ea Păn, x Cư Jiang và th tr n Ea Kn p c a
huy n M Drăk, nên huy n này ch có 3 x và 1 th tr n với i n t ch đ t t
nhiên 99 ha và 29 718 nh n khẩu Đ a giới c a huy n ph a Đ ng gi p với
M Drăk, ph a T y gi p huy n Kr ng Păk, ph a Nam gi p huy n Kr ng B ng
ph a Bắc gi p với huy n A Yun Pa thu c t nh Gia Lai – Kon Tum.
Cũng vào năm 1986 thành lập ra huy n Kr ng Năng, huy n này đư c
t ch t 6 x c a huy n Kr ng Búk Huy n Kr ng Năng có đ a hình kh ng
phẳng, n ng i núi Chư Dgiu và Chư Tul ph a Đ ng, s ng Kr ng Năng
là con s ng ch nh ch y qua c a huy n N n kinh tế ch yếu là trồng cà phê,

46
hồ tiêu, đi u và cao su, ên cạnh đó còn có ti m năng v khai th c và chế iến
gỗ Đ a giới hành ch nh c a huy n ph a Đ ng gi p huy n Ea Kar, phía Tây
gi p huy n Kr ng Búk, Ph a Nam gi p huy n Kr ng Păk, ph a Bắc gi p
huy n Ea H l o và t nh Gia Lai – Kon Tum [50].
Đ cũng c đ a giới hành ch nh và thành lập c c huy n mới trong t nh
thì c c đ a phư ng c p x c a c c huy n cũng có s đi u ch nh cho ph h p
với th c tế như: ngày 1 / 9/1986, đ đi u ch nh đ a giới c a m t s x
huy n Kr ng Păk và Đăk N ng T ch x Kr ng Búk c a huy n Kr ng Păk
với i n t ch t nhiên là 1 9 ha đ s t nhập vào x Ea Kar c ng huy n với
i n t ch đư c m r ng nên x Ea Kar có i n t ch t nhiên là 45 4 ha, x
Kr ng Búk ch còn lại 13 ha i n t ch t nhiên Chia x Qu ng Phú c a
huy n Đăk N ng thành 2 x có tên là x Qu ng Phú và x Đức Xuyên Trong
đó x Qu ng Phú có i n t ch t nhiên là 5 1 ha và 2 3 nh n khẩu, x
Đức Xuyên có 3 7 ha i n t ch đ t t nhiên và 1 371 nh n khẩu
Bên cạnh nh ng c gắng và thành t ch đạt đư c trong vòng 1 năm, sau
ngày đ t nước gi i phóng thì t nh Đăk Lăk vẫn chưa vư n mình và ph t huy
đư c nh ng ti m năng n i tại c a mình Ngoài ra còn g p m t s khó khăn
như thiên nhiên khắc nghi t, qu trình ph t tri n kinh tế – x h i gi a c c n
t c kh ng đồng đ u, lại đa ạng v ng n ng , kh c i t v t m lý, phong t c
tập qu n Nhưng với ti m năng v t nhiên, kinh tế x – h i đ đưa Đăk Lăk
tr thành t nh trung t m kinh tế ch nh tr c a c khu v c trọng đi m T y
Nguyên Dưới s l nh đạo c a Đ ng, c c c p c c ngành đ nhanh chóng n
đ nh đ i s ng c a nh n n và c c n t c trong t nh Ngoài nh ng yếu t
trên, còn ph i đ cập tới yêu t quan trọng đó là c c gi i ph p, Quyết đ nh c a
c c c p l nh đạo và ch nh quy n v vi c thay đ i đ a giới hành ch nh gi a c c
v ng trong t nh cho ph h p, với xu thế c a c t nh cũng như c a c nước

47
Đến năm 1986 t nh Đăk Lăk v căn n khu v c đ a giới hành ch nh
c a c c huy n đ đư c x c lập, với i n t ch t nhiên toàn t nh là 198
km2
, n s kho ng 974 ngư i, ao gồm th x Bu n Ma Thu t và 15
huy n đó là: Đăk R L p (Kiến Đức), Đăk N ng, Đăk Mil, Ea Súp, Cư M gar,
Kr ng Ana, Kr ng N , Kr ng Păk, Ea Kar, M Drăk, Kr ng B ng, Lăk, Ea
H l o, Kr ng Búk (Bu n Hồ), Kr ng Năng
Trong vòng 1 năm, cũng với qu trình x y ng đ t nước, t nh Đăk
Lăk đ có nh ng chuy n iến đ ng k trên t t c mọi m t Với nh ng tri n
vọng đạt đư c trong nh ng năm qua đ đưa t nh nhà vư t ra khỏi khó khăn,
o hậu qu chiến tranh đ lại, tàn ư c h lạc hậu c a n t c thi u s đ y,
ưới s l nh đạo c a Đ ng, c c c p ch nh quy n đ có nh ng gi i ph p đúng
đắn, trong đó có vi c ph n chia lại ranh giới gi a c c v ng trong t nh Sau khi
giành thắng l i, đ t nước th ng nh t t nh Đăk Lăk v đ n v hành ch nh ch có
5 huy n đến năm 1986 toàn t nh đ có 15 huy n Vi c ph n chia đ a giới hành
ch nh gi a c c huy n và c c x tạo đi u ki n đ c c v ng có ti m năng và c a
mình đ m o n đ nh v kinh tế – x h i, ch nh tr , an ninh qu c phòng
2.2.2. Những thay đổi địa giới hành chính ở k L k từ khi đổi mới đến
tách tỉnh (2004)
Trong h n 1 năm đ t nước v a ti n hành c ch mạng XHCN, v a tiến
hành v a tìm tòi, th nghi m con đư ng đi lên CNXH Đ t nước trong tình
c nh g p nhi u khó khăn, m t th i gian ài chúng ta ph i th c hi n c chế
qu n lý th o m nh l nh quan liêu ao c p Khi chiến tranh kết thúc, đ t nước
hòa ình ước vào n đ nh và x y ng đ t nước, chúng ta kh ng nhận thức
đư c nên vẫn uy trì c chế qu n lý cũ H n n a o nh ng sai lầm mang t nh
ch t ch quan, nóng v i và đ đưa ra m c tiêu qu lớn kh ng ph h p với
th c tiễn c a đ t nước, t nh Đăk Lăk cũng kh ng n m ngoại l đó

48
Tháng 10/1986 Đại h i Đại i u Đ ng t nh Đăk Lăk lần thứ X đ ra
ngh quyết: “Tạo một bước chuyển biến cơ bản trong nền kinh tế của tỉnh, làm
thay đổi thực trạng hiện nay, đưa nền kinh tế thoát ra khỏi các khó khăn và
mất cân đối, trước hết là mất cân đối giữa sản xuất – tiêu dùng và tích lũy,
giữa lao động và đất đai, tài nguyên, giữa những điều kiện tự nhiên hết sức
thuận lợi những năng suất, chất lượng, hiệu quả và giá trị của nền kinh tế còn
rất thấp, đời sống nhân dân còn nghèo, tiến lên ngày càng phát huy được thế
mạnh của mình, trước hết là thế mạnh của một nền nông – lâm nghiệp toàn
diện có chuyên canh lớn của một vùng đất đỏ phì nhiêu rộng lớn nhất của cả
nước; một nền công nghiệp chế biến có nguyên liệu dồi dào và phong phú từ
nông – lâm nghiệp; biến nền kinh tế trong tỉnh chẳng những có thể tự đáp
ứng phần lớn các nhu cầu tiêu dùng trong tỉnh mà quan trọng hơn là trở
thành một nền kinh tế hàng hóa có giá trị cao và có tích lũy ngày càng
lớn”[3.tr18].
Đại h i Đại i u toàn qu c lần thứ VI (12/1986), Đ ng C ng s n Vi t
Nam là m c quan trọng đ nh u s chuy n iến mình c a đ t nước sang th i
kỳ đ i mới, đ nh u ước trư ng thành vư t ậc xóa ỏ c chế tập trung
quan liêu ao c p, chuy n sang n n kinh tế hàng hóa, vận hành th o c chế th
trư ng có s đi u tiết và qu n lý c a Nhà nước
Quan đi m ch đạo c a Đ ng là vi c nhận thức, qu n tri t tinh thần và
n i ung Ngh quyết Đại h i VI là nhi m v thư ng xuyên và hàng đầu c a
c c c p l nh đạo và toàn th nh n n c c n t c t nh Đăk Lăk T 1986 –
20 4 ưới s l nh đạo c a T nh y, H i đồng nh n n, Uỷ an nh n n, Uỷ
an M t trận t qu c Vi t Nam t nh, c c an ngành, c c c p ch nh quy n đ a
phư ng, qu n và n c c n t c t nh Đăk Lăk đ tiếp thu và th c hi n c c
ch trư ng, đư ng l i, ch nh s ch c a Đ ng và Nhà nước đ đạt kết qu cao
T nh Đăk Lăk tiếp t c th c hi n c i c ch hành ch nh và ph n lại đ a giới

49
hành ch nh gi a c c huy n và c c x trong huy n, cho ph h p với đ a àn
c a t nh
Đ a àn r ng lớn, n s lại thưa thớt, c ng với quá trình ph t tri n
kinh tế – x h i, t nh Đăk Lăk tiếp t c th c hi n ph n giới đ a lý cho ph h p
ngày 26/ 1/1989, H i đồng B trư ng ra Quyết đ nh s 9/HĐBT, chia x Cư
Jút c a th x Bu n Ma Thu t thành 3 x là: x Nam Dong, x Ea P , x Ea
T linh Ngày 14/ 9/1989, H i đồng ch nh Ph tiếp t c ra Quyết đ nh s
125/HĐBT, chia x Ea T linh thành 3 x mới là x Ea T linh (mới), x T m
Thắng, x trúc s n
Với i n t ch t nhiên r ng lớn c a th x , ngày 19/ 6/199 , H i đồng
B trư ng ra Quyết đ nh s 227/HĐBT thành lập ra huy n Cư Jút trên c s
tách 5 xã thu c th x Bu n Ma Thu t là: x Ea T linh, x T m Thắng, x
Trúc S n, x Ea P và x Đăk La thu c huy n Đăk Mil Lúc này th x Buôn
Ma Thu t ch còn lại 7 phư ng: phư ng T An, phư ng Thắng L i, phư ng
Tân Thành, phư ng T n Tiến, phư ng Th ng Nh t, phư ng T n Lập, phư ng
Thành C ng và 12 x : x Phú Hòa, x Hòa Kh nh, x Hòa Thắng, x Hòa
Đ ng, x Hòa Xu n, x Hòa Thuận, x Ea Kao, x Ea Tu, x Cư E ur, x Ea
Tam, x Ea Nu i, x Cu r Knir với i n t ch đ t t nhiên là 61.300 ha và
228 535 ngư i Đ a giới th x Bu n Ma Thu t, ph a Đ ng gi p huy n Kr ng
Păk, ph a T y gi p huy n Ea Súp, ph a Nam gi p huy n Cư Jút, ph a Bắc gi p
huy n Cư M gar
Th x Bu n Ma Thu t là m t c a t nh Đăk Lăk, là trung t m kinh
tế, ch nh tr , x h i… đ đ p ứng v tình hình và tầm quan trọng đó, c c c p
ngành chú trọng ph t tri n trên v ng đ t này và tiến tới n ng c p th x lên
thành trung t m c a Đăk Lăk là thành ph Đ làm đư c đi u đó, trước tiên
ph i n đ nh ch nh tr , ph t tri n kinh tế, n ng c p c s hạ tầng, đến ngày
2 / 4/1992, B X y ng đ ký Quyết đ nh s 69/BD-ĐT, phê uy t quy

50
hoạch t ng th th x Bu n Ma Thu t đến năm 2 với c c tiêu ch : t nh ch t
đ th , quy m n s và đ t x y ng, đ nh hướng ph t tri n kh ng gian, c
c u quy hoạch và ph n khu chức năng, mạng lưới c s kỹ thuật hạ tầng Như
vậy với Quyết đ nh này thì Đăk Lăk – Bu n Ma Thu t ần ần có s thay đ i,
cũng là s quan t m c a nhà nước v ph t huy tầm quan trọng, ti m năng và
v tr quan trọng c a c T y Nguyên
Ngoài v n đ iên giới gi a c c huy n x đư c c c c p ch nh quy n r t
chú trọng và quan t m, m t kh c Đăk Lăk là t nh có đư ng iên giới r t ài
với nước l ng gi ng anh m là Căphuchia Đồng th i khu v c T y Nguyên
trong đó có t nh Đăk Lăk cũng r t nh y c m v v n đ ch nh tr , nên Đ ng và
Nhà nước kh ng ch chú trọng v s ph n ranh giới gi a c c huy n, x cho
ph h p mà còn chú trong v v n đ ranh giới c a c c t nh có iên giới với
nước ạn, trong đó có c t nh Đăk Lăk Ngày 1 / 8/1992, Ngh đ nh c a H i
đồng B trư ng s 289/HĐBT, v vi c s a đ i m t s đi u trong quy chế khu
v c iên giới Vi t Nam – Lào, Vi t Nam – Cămphuchia, Vi t Nam – Trung
Qu c. Với Ngh đ nh này c a H i đồng B trư ng đ nh m m c đ nh o v
ch quy n và quy n l i c a c ng n kh ng ch Đăk Lăk mà c c t nh có
đư ng iên giới với c c nước trong khu v c
Đ đ m o v ranh giới gi a c c huy n x trong t nh cho ph h p với
tình hình chung c a v ng và trong t nh, đến ngày 3 /1 /1993, Ngh đ nh c a
Ch nh Ph s 77/CP, v vi c ph n vạch lại đ a giới x thu c c c huy n
CưM gar, Kr ng Ana, Ea Kar, Kr ng N thu c t nh Đăk Lăk.
Sau khi th c hi n Ngh đ nh s 77, thì huy n Cư M gar gi i th th
tr n l m trư ng Ea H Đing, thành lập 5 x mới là: x Ea Kiết ( i n t ch đ t t
nhiên 2 5 ha với 3 52 nh n khẩu và ao gồm c c u n; Ya V m, u n
Win), x Ea Tar ( i n t ch đ t t nhiên 3 87 ha với 4 5 nh n khẩu và ao
gồm c c u n làng; Tăng Lý, Thư Vũ, MLăng, Đrai, X , K ok, và làng

51
M ng), x Ea H Đinh ( i n t ch đ t t nhiên 4 ha với 4 675 nh n khẩu và
ao gồm c c u n; Drang, H DinG, Tr p, J k, Ea Sang), x Ea KPam ( i n
t ch đ t t nhiên 4 2 ha với 7 nh n khẩu và ao gồm; n ng trư ng cao
su 1/5, Trại Đăk Trung, đ i s n xu t c ng an t nh và u n H Linh), x Ea
M Droh ( i n t ch đ t t nhiên 12 14 ha với 4 297 nh n khẩu và ao gồm
các buôn; Thung, Chua, Cháy và lâm trư ng Cư M gar) Trên c s i n t ch
c a th tr n l m trư ng Ea H Đinh đ gi i th và 951 ha i n t ch đ t t nhiên
c a x Cư M gar ( i n t ch còn lại c a x là 3 16 i n t ch t nhiên với
3 367 nh n khẩu) và 1 2 i n t ch t nhiên c a x Qu ng Phú c ng huy n
Đồng th i gi i th n ng trư ng Ea Tul thu c huy n Cư M gar đ thành lập 2
x Ea Tul ( i n t ch đ t t nhiên 5 673 ha với 6 259 nh n khẩu và ao gồm
c c u n; Pon, Tria, Yao, Hr t, Hrao, Phong B) và x Cư Dliê M n ng ( i n
t ch đ t t nhiên 6 347 ha với 4 13 nh n khẩu và ao gồm c c u n; Đăng,
Broh, Đrao, Phong A và n ng trư ng Đrao)
Đ i với huy n Kr ng Ana, t ch 3 985 ha i n t ch t nhiên với 8 236
nh n khẩu c a x Ea Ktur đ thành lập x Cư E Wi Như vậy x Ea Ktur còn
lại 5 675 ha i n t ch t nhiên với 16 743 nh n khẩu; ao gồm th n Trung
Hòa, Bu n Rung, Bu n Ea Ktur, n ng trư ng Vi t Đức 1,2,3,4 Còn x Cư E
Wi có 3 985 ha i n t ch đ t t nhiên với 8 236 nh n khẩu; ao gồm th n 1,
thôn 2, thôn 3, th n kinh tế mới t o và n ng trư ng Vi t Đức 5
Huy n M Drăk, th o ngh đ nh thì t ch 2 8 ha i n t ch t nhiên với
65 nh n khẩu c a x Cư Mta (Bu n Pa) đ s t nhập vào x Kr ng Jing thành
2 x Kr ng Jing và x Ea Bil, sau khi chia ranh giới thì x Kr ng Jing (mới)
có 21 84 ha i n t ch t nhiên với 6 189 nh n khẩu gồm c c u n: u n
Su t, u n Pa, u n Cư Brao, u n Ea H Mlay, u n M Bir, u n M Găm,
buôn Alai, buôn Hoang, buôn Tei, buôn Cuab, buôn Tưng, u n Ea Tlư, u n
Nhang, u n Mglăn và n ng trư ng ca phê Kr ng Jing, l m trư ng M Drăk

52
X Ea Bil có 11 5 ha i n t ch đ t t nhiên với 2 458 nh n khẩu ao gồm
tập đoàn s n xu t 725 và n ng trư ng u t m D22 Ngoài ra Huy n M Drăk
còn đi u ch nh đ a giới hành ch nh c a x Cư M ta thành 4 đ n v hành ch nh
mới là: x cư Mta, x Ea Riêng, x Ea H Mliăng và x Ea M Doal
Huy n Ea Kar, v đ a giới gi a c c x cũng có s đi u ch nh, x Cư Ni
cắt m t s i n t ch cho x kh c qu n lý như: 875 ha i n t ch đ t t nhiên
giao cho x Cư Jiang qu n lý, 91 ha i n t ch đ t t nhiên chuy n giao cho
x Ea Păn qu n lý và t ch 13 78 ha i n t ch đ t t nhiên với 5 2 3 nh n
khẩu đ thành lập ra x Ea Ô Sau khi ph n vạch đ a giới hành ch nh c c xã
trong huy n thì x Cư Jiang có 14 95 ha i n t ch đ t t nhiên với 6 43
nh n khẩu ao gồm u n Trưng và c c th n, đ i s n xu t n ng trư ng 717; x
Ea Păn có 1 25 ha i n t ch đ t t nhiên với 3 99 nh n khẩu ao gồm 9
th n, đ i s n xu t thu c n ng trư ng 714 Còn x Cư Ni sau khi t ch m t s
i n t ch t nhiên cho x kh c qu n lý và thành lập ra x mới còn lại 4 86 ha
i n t ch đ t t nhiên với 12 986 nh n khẩu ao gồm c c u n, th n: Yă, Ea
Lawl, Ea Kn p, Ea Sinh, Qu ng Cư 1, Qu ng Cư 2 và n ng trư ng 72 , n ng
trư ng 721
Huy n Kr ng N , thành lập ra x Đăk M m trên c s 1 ha i n
t ch đ t t nhiên với 2 75 nh n khẩu c a x Đăk Rồ và 2 25 ha i n t ch đ t
t nhiên với 1 435 nh n khẩu x Nam Đà Như vậy sau khi thành lập x mới
Đăk M m có 3.25 ha i n t ch đ t t nhiên với 4 185 nh n khẩu, x Đăk Rồ
còn lại 15 86 ha i n t ch đ t t nhiên với 4 232 nh n khẩu, x Nam Đà còn
12 13 ha i n t ch đ t t nhiên với 6 64 nh n khẩu [37] Với Ngh đ nh 77
c a Ch nh ph thì t ng 5/16 huy n trong t nh Đăk Lăk đến th i đi m này đ
có s thay đ i v đ a giới hành ch nh c c x

Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk

Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk

Similar to Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Đề tài: Sự thay đổi địa giới hành chính và dân cư tỉnh Đắk Lắk