Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
--------------------
ĐẶNG VĂN SÁNG
TÊN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN:
VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRONG
VIỆC TẠO LẬP MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ ĐỂ THU HÚT
ĐẦU TƯ TƯ NHÂN – NGHIÊN CỨU TẠI LONG AN
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
----------------------
ĐẶNG VĂN SÁNG
TÊN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN:
VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRONG
VIỆC TẠO LẬP MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ ĐỂ THU HÚT
ĐẦU TƯ TƯ NHÂN – NGHIÊN CỨU TẠI LONG AN
CHUYÊN NGÀNH:
MÃ SỐ NGÀNH :
TÀI CHÍNH - NGÂN
HÀNG 9340201.
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
NGND.GS.TS. NGUYỄN THANH TUYỀN
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả nêu
trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất cứ công trình
nghiên cứu nào.
Đặng văn Sáng

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN LUẬN ÁN ................................................................ 1
1.1 Sự cần thiết và ý nghĩa của đề tài nghiên cứu: .................................................... 12
1.2 Mục tiêu nghiên cứu:........................................................................................... 14
1.3 Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................... 3
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ........................................................................ 4
1.5 Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................................... 5
1.6 Lược khảo tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước ............................................. 6
1.7. Kết cấu của luận án ............................................................................................ 10
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ............................................................................ 11
2.1 Các khái niệm cơ bản .......................................................................................... 22
2.1.1 Khái niệm về đầu tư ..................................................................................... 22
2.1.2 Môi trường đầu tư ........................................................................................ 23
2.1.3 Kinh tế tư nhân ............................................................................................ 13
2.1.4 Tiếp thị địa phương ...................................................................................... 24
2.1.5. Năng lực cạnh tranh .................................................................................... 25
2.2. Các nghiên cứu lý thuyết về đầu tư và môi trường đầu tư ................................. 27
2.2.1 Các học thuyết kinh tế có liên quan ............................................................. 27
2.2.2 Lý thuyết OLI .............................................................................................. 30
2.2.3. Lý thuyết quy mô thị trường ....................................................................... 32
2.2.4. Lý thuyết năng lực cạnh tranh .................................................................... 32
2.2.5. Lý thuyết về tiếp thị địa phương và chiến lược phát triển địa phương....... 35
2.2.6. Các nhân tố cơ bản của môi trường đầu tư ................................................. 35
2.3. Phân cấp quản lý Nhà nước trên lĩnh vực kinh tế giữa Chính phủ và chính
quyền địa phương ...................................................................................................... 41
2.3.1. Mục tiêu phân cấp: ...................................................................................... 41
2.3.2. Nội dung phân cấp: ..................................................................................... 42
2.4. Vai trò của chính quyền trong việc xây dựng môi trường đầu tư. ..................... 44

2.4.1. Vai trò xây dựng các nhân tố tuyền thống của môi trường đầu tư .............33
2.4.2. Vai trò xây dựng các nhân tố nguồn lực mềm của môi trường đầu tư .......35
2.5. Tổng hợp các lý thuyết nghiên cứu của luận án:................................................44
2.6. Hướng nghiên cứu của đề tài .............................................................................49
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................52
3.1 Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................52
3.1.1 Phương pháp định tính.................................................................................52
3.1.2 Phương pháp định lượng..............................................................................52
3.2 Thiết kế chọn mẫu...............................................................................................59
3.2.1. Thiết kế chọn mẫu đối với nghiên cứu định tính........................................59
3.2.2. Thiết kế chọn mẫu cho nghiên cứu định lượng: .........................................60
3.3. Khung phân tích .................................................................................................61
3.4. Phương pháp phân tích dữ liệu...........................................................................62
3.4.1 Phân tích dữ liệu định tính...........................................................................62
3.4.2 Phân tích dữ liệu định lượng:.......................................................................63
3.5. Quy trình nghiên cứu: ........................................................................................65
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN
ĐỊA PHƯƠNG TRONG VIỆC XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ ĐỂ
THU HÚT ĐẦU TƯ TƯ NHÂN ............................................................................68
4.1. Kết quả nghiên cứu định tính về vai trò của chính quyền địa phương trong việc
xây dựng môi trường đầu tư:.....................................................................................68
4.1.1. Thực trạng xây dựng môi trường đầu tư của chính quyền địa phương ......69
4.1.2. Đánh giá của nhà đầu tư về môi trường đầu tư của tỉnh Long An .............81
4.1.3. Kết quả thực hiện chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh Long An....................86
4.1.4.Một số nhận xét rút ra từ kết quả nghiên cứu đinh tính về vai trò của chính
quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường đầu tư............................................86
4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng về xây dựng môi trường đầu tư .......................98
4.2.1 Mô tả mẫu khảo sát định lượng ...................................................................98
4.2.2 Phân tích nhân tố khám phá (EFA)........................................................... 103

4.2.3. Kiểm định mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh.............................................. 110
4.2.4. Kết luận từ mô hình phân tích định lượng............................................... 113
4.2.5 Kết luận từ kết quả nghiên cứu định lượng .............................................. 120
4.2.6 Tính phù hợp của kết quả nghiên cứu định lượng so với nghiên cứu định
tính ..................................................................................................................... 111
4.3. Kết luận: .......................................................................................................... 126
CHƯƠNG 5: ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA
CHÍNH QUYỀN TRONG VIỆC XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ ĐỂ
THU HÚT ĐẦU TƯ TƯ NHÂN ......................................................................... 128
5.1 Các lợi thế và bất cập của môi trường đầu tư Long An. .................................. 128
5.1.1. Các lợi thế của môi trường đầu tư Long An ............................................ 117
5.1.2. Các bất cập của môi trường đầu tư Long An........................................................118
5.2. Các giải pháp nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng
môi trường đầu tư để thu hút đầu tư tư nhân: .........................................................................118
5.2.1 Giải pháp cải thiện cơ sở hạ tầng:...............................................................................119
5.2.2 Giải pháp khai thác và phát huy lợi thế địa phương ...........................................119
5.2.3 Giải pháp xây dựng môi trường cạnh tranh bình đẳng......................................120
5.2.4 Giải pháp tăng cường tính minh bạch.......................................................................121
5.2.5 Giải pháp tăng cường tiếp cận đất đai.......................................................................122
5.2.6. Giải pháp cải cách hành chánh....................................................................................123
5.3. Các giải pháp hỗ trợ..................................................................................................................124
5.3.1. Giải pháp đào tạo lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ........124
5.3.2. Giải pháp về phát triển các dịch vụ hỗ trợ.............................................................125
5.3.3. Giải pháp về xây dựng môi trường sống:...............................................................126
5.4. Đề xuất mô hình thu hút đầu tư tư nhân...........................................................................127
5.5. Các khuyến nghị .........................................................................................................................131
5.5.1 Khuyến nghị đối với Chính phủ có giải pháp mở rộng quyền chủ động cho
chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường thu hút đầu tư tư nhân131

5.5.2. Khuyến nghị các giải pháp nâng cao vai trò và tính năng động của chính
quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường thu hút đầu tư tư nhân ........133
5.5.3. Hoàn thiện thiết chế pháp lý, cơ chế chính sách thu hút đầu tư tư nhân .. 134
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN............................................................................................................136
6.1. Khái lược nội dung nghiên cứu............................................................................................136
6.2. Những đóng góp mới của luận án:......................................................................................137
6.3. Những hạn chế của luận án....................................................................................................138
6.4. Hướng nghiên cứu tiếp theo ..................................................................................................139
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ i
I. Tài liệu tham khảo tiếng Việt .................................................................................. i
II. Tài liệu tham khảo tiếng Anh ............................................................................... iv

DANH MỤC BẢNG - HÌNH
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp các căn cứ khoa học xây dựng các thang đo của mô hình
định lượng ................................................................................................................ 51
Bảng 3. 1: Thang đo Cơ sở hạ tầng...........................................................................54
Bảng 3. 2: Thang đo Dịch vụ hỗ trợ..........................................................................54
Bảng 3. 3: Thang đo Tiếp cận đất đai .......................................................................55
Bảng 3. 4: Thang đo Tính minh bạch........................................................................55
Bảng 3. 5: Thang đo Thiết chế pháp lý .....................................................................56
Bảng 3. 6: Thang đo Đào tạo lao động......................................................................57
Bảng 3. 7: Thang đo Môi trường sống......................................................................57
Bảng 3. 8: Thang đo mức độ thỏa mãn của nhà đầu tư.............................................58
Bảng 3. 9: Bảng phân phối loại hình doanh nghiệp khảo sát....................................59
Bảng 4. 1: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về cơ sở hạ tầng và tiếp cận
đất đai ..........................................................................................................................................................66
Bảng 4. 2: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về tính minh bạch, giảm chi phí
thời gian và chi phí không chính thức...........................................................................................70
Bảng 4. 3: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về tính năng động của lãnh đạo...71
Bảng 4. 4: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về môi trường cạnh tranh bình
đẳng..............................................................................................................................................................73
Bảng 4. 5: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về dịch vụ hỗ trợ.................................75
Bảng 4. 6: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về đào tạo lao động ...........................78
Bảng 4. 7: Kết quả phỏng vấn sâu doanh nghiệp về môi trường sống ...........................80
Bảng 4. 8: Bảng mô tả các đối tượng được phỏng vấn .............................................99
Bảng 4. 9: Thống kê mức độ đồng ý của doanh nghiệp........................................................90
Bảng 4. 10: Bảng phân tích nhân tố khám phá ...................................................... 104
Bảng 4. 11: Kiểm định KMO và Bartlet và Tổng phương sai trích của mô hình phân
tích nhân tố khám phá ............................................................................................ 108
Bảng 4. 12: Bảng các chỉ số tổng hợp mô hình hồi quy ........................................ 111

Bảng 4. 13: Bảng kiểm định ANOVA mô hình hồi quy kiểm định mô hình nghiên
cứu.......................................................................................................................... 111
Bảng 4. 14: Kiểm định mô hình nghiên cứu giả thuyết ......................................... 112
Bảng 4. 15: Bảng kết luận giả thuyết của mô hình ................................................ 114
Bảng 4. 16: Thống kê mô tả các nhân tố được hình thành................................................104
Bảng 4. 17: Kiểm định thái độ của doanh nghiệp đối với các nhân tố được hình
thành..........................................................................................................................................................105
Bảng 4. 18: Thống kê mô tả cho các nhân tố được hình thành.......................................106
Bảng 4. 19: Kiểm định trung bình sự thỏa mãn của nhà đầu tư theo các nhóm đối
tượng khác nhau ..................................................................................................... 118
Bảng 4. 20: Tính phù hợp của kết quả nghiên cứu định lượng so với nghiên cứu
định tính đối với nhân tố Thiết chế pháp lý ........................................................... 122
định tính đối với nhân tố Thủ tục Hải quan ........................................................... 123
định tính đối với nhân tố Cơ sở hạ tầng ................................................................. 124
định tính đối với nhân tố Lao động........................................................................ 125
định tính đối với nhân tố Văn hóa xã hội............................................................... 126
Bảng Chỉ số và xếp hạng mức độ đánh giá của Doanh nghiệp đối với các chỉ số
thành phần cạnh tranh của Long An 2015 ...............................................................97

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1: Năng lực cạnh tranh cấp độ địa phương của Michael Porter (Michael
porter 1990, 1998, 2008) ........................................................................................... 30
Hình 2. 2: Mô hình khái niệm năng lực cạnh tranh của Geoffrey I. Crouch (2003) 32
Hình 2.3: Mô hình năng lực cạnh tranh của Michael Porter dưới sự mở rộng của
Dunning (2003) ......................................................................................................... 34
Hình 2.4: Mô hình các nhân tố tác động đến sự thỏa mãn của nhà đầu tư ............... 39
Hình 3. 1: Quy trình nghiên cứu ............................................................................... 66
Hình 4. 1: Kết quả khảo sát chỉ số năng lực cạnh tranh của Long An giai đoạn 2007-
2015 (nguồn VCCI Việt Nam) .................................................................................. 93
Hình 4. 2: Năng lực cạnh tranh của Long An so với các tỉnh trong vùng ĐBSCL
năm 2015 (nguồn VCCI Việt Nam) .......................................................................... 83
Hình 4. 3: Năng lực cạnh tranh của Long An so với các tỉnh trong vùng KTTĐPN
năm 2015 (nguồn VCCI Việt Nam). ........................................................................ 95
Hình 4. 4: Năng lực cạnh tranh của Long An so với các tỉnh giáp ranh với TP.HCM
năm 2015 (nguồn VCCI Việt Nam). ......................................................................... 95
Hình 4. 5: Xu hướng đánh giá của các doanh nghiệp đối với từng chỉ tiêu cạnh tranh
giai đoạn 2007-2015 (Nguồn Khảo sát chỉ số PCI của VCCI Việt Nam) ................ 96
Hình 4. 6: Mức độ đồng ý của doanh nghiệp .......................................................... 102
Hình 4. 7: Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh ............................................................... 99
Hình 4. 8: Đồ thị phân phối chuẩn của sự thỏa mãn ............................................... 101
Hình 4. 9: Đồ thị phương sai của sai số mô hình .................................................... 101
Hình 5.1: Mô hình vai trò của chính quyền trong xây dựng môi trường đầu tư nhằm
thu hút đầu tư tư nhân theo đề xuất của tác giả ....................................................... 140

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
AEC Asean Economic Community (Cộng đồng Kinh Tế Asean)
ASEAN Association of Southeast Asian Nations (Hiệp hội các quốc gia Đông
Nam Á)
BOT Built-Operation-Transfer (Xây dựng-Vận hành-Chuyển giao)
BQLKKT Ban Quản lý Khu Kinh tế
BT Built-Transfer (Xây dựng-Chuyển giao)
BTO Built-Transfer-Operation (Xây dựng-Chuyển giao-Vận hành)
CCN Cụm công nghiệp
PCI Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh
DN Doanh nghiệp
DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa
Đảng CSVN Đảng Cộng sản Việt Nam
ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long
ĐT Đường tỉnh
FDI Foreign development investment (Đầu tư trực tiếp nước ngoài)
GDĐT, Giáo dục Đào tạo
GDP Gross Domestic Product
GTVT Giao thông vận tải
ITPC Trung tâm Thương mại và Xúc tiến Đầu tư
KCN Khu công nghiệp
KTTĐPN Kinh tế trọng điểm phía Nam
KTTN Kinh tế tư nhân
KH&ĐT Kế hoạch và Đầu tư
LĐ,TB-XH Lao động, Thương binh và Xã hội
QL Quốc lộ
SME Small and Medium Enterprise (Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa)
SWOT
Strengths,Weaknessess,Opportunities,Threats (Điểm mạnh,Điểm
yếu,Cơ hội và Thách thức)

SXKD,
TNDN
TP HCM
TPP
TW
UBND
USAID
VCCI
VIF
VNCI
WTO
NLCT
Sản xuất kinh doanh
Thu nhập doanh nghiệp
Thành phố Hồ Chí Minh
Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement (Hiệp định
đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương)
Trung ương
Ủy Ban Nhân Dân
United States Agency for International Development (Cơ quan Phát
triển Quốc tế của Hoa Kỳ
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
Variance Inflation Factor (Nhân tử phóng đại phương sai)
Dự án nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam
World Trade Organization (Tổ chức Thương mại Thế giới)
Năng lực cạnh tranh

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Sự cần thiết và ý nghĩa của đề tài nghiên cứu::
Trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam, kinh tế tư nhân ngày càng giữ
vai trò quan trọng và tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình tăng trưởng và phát triển
kinh tế của cả nước. Hiện nay kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 40% GDP và thu
hút khoảng 85% lực lượng lao động của nền kinh tế. Kinh tế tư nhân góp phần quan
trọng trong việc huy động các nguồn lực xã hội cho tăng trưởng và chuyển dịch cơ
cấu kinh tế, tăng thu ngân sách Nhà nước, tạo việc làm cho người lao động, góp
phần nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội. Do vậy, việc xây dựng
môi trường để thu hút đầu tư tư nhân sẽ đóng góp đáng kể vào tiến trình công
nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Phát triển và thu hút đầu tư tư nhân được xem
là động lực quan trọng của nền kinh tế (Văn kiện đại hội Đảng 12). Ở cấp độ địa
phương, chính quyền địa phương giữ vai trò quan trọng trong việc tạo lập môi
trường để thu hút đầu tư tư nhân. Thu hút đầu tư tư nhân là vấn đề cấp thiết và có
ảnh hưởng sống còn đến phát triển kinh tế của địa phương trong giai đoạn trước mắt
cũng như về lâu dài.
Đề tài thuộc lĩnh vực này đã có những công trình nghiên cứu trong và ngoài
nước ở cấp độ vĩ mô. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu về vai trò của chính quyền địa
phương trong việc tạo lập môi trường thu hút đầu tư tư nhân theo cách tiếp cận đa
chiều với góc nhìn trong mối quan hệ giữa chính quyền địa phương và môi trường
thu hút đầu tư tư nhân thì chưa có công trình nghiên cứu chuyên sâu.
Trên cơ sở vận dụng các lý thuyết cùng lĩnh vực nghiên cứu kết hợp với
những tiếp cận từ thực tiễn; đồng thời xem xét về lợi thế và cơ hội của tỉnh Long An
với địa thế tiếp giáp với Thành phố Hồ Chí Minh – đầu tàu của nền kinh tế cả nước
và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cũng như vị trí của Long An là cửa ngõ của
đồng bằng sông Cửu Long, luận án hướng vào nghiên cứu sâu và cụ thể hơn trong
lĩnh vực này với đề tài: “ Vai trò của chính quyền địa phương trong tạo lập môi
trường để thu hút đầu tư tư nhân- nghiên cứu tại Long An”. Nội dung nghiên cứu
chủ yếu của luận án là vấn đề phân cấp quản lý kinh tế đối với chính quyền địa

phương theo nguyên tắc kết hợp quản lý kinh tế theo ngành và lãnh thổ; Vai trò của
chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường đầu tư để thu hút đầu tư tư
nhân và sự cần thiết mở rộng quyền quản lý kinh tế của địa phương trong việc xây
dựng môi trường thu hút đầu tư tư nhân. Mặt khác, để nâng cao hiệu quả trong việc
tạo lập môi trường đầu tư của địa phương cũng cần tiến hành đồng thời với việc đẩy
mạnh cải cách hành chính, công khai, minh bạch, tạo sự thông thoáng trong thu hút
đầu tư tư nhân vào địa bàn tỉnh Long An. Luận án cũng mong muốn với kết quả
nghiên cứu này sẽ đóng góp thêm những kinh nghiệm cần thiết cho các tỉnh đồng
bằng sông Cửu Long, nơi đang rất cần vốn đầu tư tư nhân để đẩy nhanh tiến trình
công nghiệp hóa nông nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hướng tới hội nhập.
Về địa phương được chọn nghiên cứu, tác giả chọn Long An làm nơi nghiên
cứu của luận án vì Long An là một tỉnh tiếp giáp với Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện
nay Thành phố Hồ Chí Minh đang có chủ trương lan tỏa công nghiệp ra các tỉnh
tiếp giáp. Trong bối cảnh đó, Long An là một địa phương có điều kiện thuận lợi
nhất để đón nhận sự lan tỏa này nếu chính quyền địa phương của tỉnh Long An xây
dựng được môi trường đầu tư thông thoáng và hấp dẫn. Ngoài ra, theo qui hoạch sử
dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, diện tích đất qui hoạch phát triển
công nghiệp của Long An là hơn 10.000 ha, nhưng đến nay tỉnh chỉ mới lắp đầy
khoảng 56,7 %. Do đó, việc nghiên cứu về vai trò của chính quyền địa phương
trong việc tạo lập môi trường đầu tư nhằm thu hút đầu tư tư nhân vừa góp phần bổ
sung cơ sở lý luận về vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi
trường đầu tư, vừa là cơ sở thực tiễn để cải thiện môi trường đầu tư nhằm thu hút
đầu tư tư nhân đạt kết quả tốt để phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của địa
phương. Mặt khác, để đẩy mạnh cải cách hành chính, đáp ứng yêu cầu phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước hiện nay, Nhà nước đã và đang đẩy mạnh phân cấp
quản lý giữa Trung ương và địa phương, đặc biệt là trên lĩnh vực kinh tế, nhằm phát
huy mạnh mẽ tính năng động, sáng tạo, quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính
quyền địa phương trong quản lý, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Do đó, nghiên cứu về vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi

trường đầu tư để thu hút đầu tư tư nhân là một trong những nhiệm vụ quan trọng của
chính quyền địa phương. Đây là vấn để mới, chưa có những nghiên cứu tiền lệ.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu:
1.2.1. Mục tiêu tổng quát:
Xác định vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường
đầu tư để thu hút một cách có hiệu quả đầu tư tư nhân, góp phần phát triển kinh tế
xã hội của địa phương.
Để thực hiện mục tiêu này, luận án sẽ kết hợp giữa cơ sở lý luận, phân tích,
đúc kết thực tiễn và tìm kiếm các giải pháp phù hợp với điều kiện kinh tế của Long
An nhằm nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi
trường thu hút có hiệu quả đầu tư tư nhân.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể:
+ Đánh giá vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi
trường thu hút đầu tư tư nhân đối với tỉnh Long An trong thời gian qua;
+ Nghiên cứu và phân tích môi trường đầu tư hiện hữu, xác định đầy đủ các
nhân tố tác động đến môi trường đầu tư và sự thỏa mãn của các nhà đầu tư tư nhân
khi quyết định lựa chọn đầu tư tại Long An.
1.3. Câu hỏi nghiên cứu:
Để đạt được mục tiêu trên, các câu hỏi nghiên cứu được đặt ra như sau:
- Chính quyền địa phương có vai trò như thế nào trong việc xây dựng môi
trường đầu tư nhằm thu hút đầu tư tư nhân trong mối quan hệ phân cấp theo ngành
và lãnh thổ?
- Mức độ đáp ứng của các thiết chế, cơ chế, chính sách hiện hành của chính
quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường thu hút đầu tư tư nhân?
- Các nhân tố của môi trường đầu tư địa phương đã tác động như thế nào đến
sự thỏa mãn của các nhà đầu tư tư nhân đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Long An?
- Chính quyền địa phương phải làm gì để tạo môi trường thuận lợi hơn trong
thu hút đầu tư tư nhân tại Long An?

- Chính quyền địa phương có khuyến nghị gì đối với Chính phủ để nghiên
cứu sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành cơ chế, chính sách nhằm tăng cường thu hút
đầu tư tư nhân?
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
1.4.1.Đối tượng nghiên cứu:
Luận án nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về vai trò của chính
quyền địa phương của tỉnh Long An trong việc xây dựng môi trường đầu tư để thu
hút đầu tư tư nhân và việc nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong tiến
trình cạnh tranh và hội nhập.
Đối tượng nghiên cứu trên chỉ có thể được làm sáng tỏ khi gắn nó trong mối
quan hệ tương tác với các yếu tố sau:
. Gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu lý luận và đúc kết thực tiễn một cách
xuyên suốt;
.Vận dụng phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu và cách tiếp cận khoa
học và hợp lý;
. Tìm tòi các giải pháp có tính khả thi để vận dụng vào hoạt động thực tiễn.
1.4.2.Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian:
. Luận án nghiên cứu vị trí, điều kiện, đặc điểm, lợi thế, thời cơ và khả năng
thu hút đầu tư tư nhân tại Long An và những biến động của nó trong thời gian qua;
. Những tác động của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường
đầu tư để thu hút đầu tư tư nhân;
. Phân tích thực trạng của đầu tư tư nhân trên địa bàn tỉnh Long An;
. Sự đáp ứng của môi trường đầu tư từ thiết chế, cơ chế, chính sách của chính
quyền tỉnh Long An đến việc thu hút đầu tư tư nhân;
. Những kết quả của đầu tư tư nhân và triển vọng của nó.
+ Về thời gian:
. Luận án nghiên cứu về vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây
dựng môi trường đầu tư và những biến động của nó trong giai đoạn 2010-2015. Đây

là thời kỳ có nhiều chuyển biến tích cực trong tiếp nhận đầu tư tư nhân của tỉnh
Long An. Tuy nhiên, trong giai đoạn này môi trường đầu tư của tỉnh cũng còn nhiều
bất cặp cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện.
1.5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu:
1.5.1. Phương pháp luận:
Phương pháp luận nghiên cứu của luận án dựa trên sự vận dụng các loại hình
tư duy trong nghiên cứu khoa học mang tính học thuật. Các loại hình tư duy được
thể hiện gồm: tư duy lý luận, tư duy thực tiễn, tư duy biện chứng và tư duy sáng tạo.
Các hình thái tư duy này được vận dụng xuyên suốt một cách thích ứng trong nội
dung của từng chương, mục cấu thành của luận án.
1.5.2. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu của luận án được thực hiện theo phương pháp hỗn
hợp, tạo sự kết hợp, chứng minh kết quả và bổ trợ cho nhau giữa hai phương pháp
nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Tác giả tập trung phân tích vai trò
của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường đầu tư (cụ thể là
nghiên cứu xem chính quyền địa phương đã làm gì để xây dựng môi trường đầu tư
thông qua việc đánh giá thực trạng xây dựng môi trường đầu tư của tỉnh Long An)
và những nhân tố của môi trường đầu tư tác động đến sự thỏa mãn của nhà đầu tư.
Trong đó:
+ Nghiên cứu vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi
trường đầu tư được thực hiện thông qua 2 loại dữ liệu: (i) Dữ liệu thứ cấp thu thập
từ báo cáo của các sở, ban, ngành tỉnh; dữ liệu thống kê và các dữ liệu mang tính
khoa học thu thập từ các nghiên cứu khoa học có liên quan đến tỉnh Long An. (ii)
Dữ liệu sơ cấp được thực hiện thông qua phỏng vấn lãnh đạo UBND Tỉnh và các sở,
ngành tỉnh trong cuộc tọa đàm được tổ chức tại văn phòng UBND tỉnh.
+ Phân tích thực trạng môi trường đầu tư của Long An theo hướng tiếp cận
từ phía doanh nghiệp theo 2 hướng nghiên cứu: (i) nghiên cứu định tính, dùng dữ
liệu sơ cấp được thực hiện từ phỏng vấn sâu 22 doanh nghiệp (ii) nghiên cứu định
lượng, dùng dữ liệu sơ cấp khảo sát từ 268 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa

bàn tỉnh theo bảng câu hỏi định lượng nhằm xác định các nhân tố tác động đến môi
trường đầu tư và mức độ thỏa mãn của nhà đầu tư tư nhân khi quyết định đầu tư vào
tỉnh Long An.
1.5.3. Cách tiếp cận:
Luận án tiếp cận rộng rãi các luận thuyết truyền thống và hiện đại liên quan
đến đề tài nghiên cứu; đồng thời kết hợp với tìm hiểu về các hoạt động thực tiễn
thông qua hệ thống dữ liệu (sơ cấp, thứ cấp), thông tin, các sự kiện, ý tưởng…hữu
quan; đi đôi với việc tham vấn các chuyên gia kinh tế, các lãnh đạo của tỉnh, các
nhà quản lý đang làm việc tại các cơ quan có liên quan của tỉnh, lãnh đạo các doanh
nghiệp về các vấn đề thuộc đối tượng và mục tiêu nghiên cứu. Trên cơ sở đó phân
tích, đối chiếu để hình thành các căn cứ cho việc đề xuất giải pháp nâng cao vai trò
của chính quyền địa phương trong việc xây dựng và hoàn thiện môi trường thu hút
đầu tư tư nhân đạt hiệu quả cao hơn.
1.6. Lược khảo tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước:
1.6.1 Nghiên cứu nước ngoài
Về các nhân tố tác động đến môi trường đầu tư, có 3 xu hướng nghiên cứu
được tổng hợp như sau:
+ Nghiên cứu tổng hợp tất cả các nhân tố tác động đến môi trường đầu tư có
nghiên cứu của Wim P.M Vijverberg (2012).
+ Xu hướng nghiên cứu các nhân tố truyền thống: xu hướng này đề cập đến
cơ chế chính sách, nền chính trị ổn định là nhân tố quan trọng để tạo điều kiện tốt
cho hoạt động kinh doanh của nhà đầu tư, hạn chế những rủi ro từ môi trường đầu
tư, tạo môi trường đầu tư bình đẳng. Đó là kết quả nghiên cứu của Zdenek Drabek
và Warren Payne (2001).
+ Xu hướng nghiên cứu các nhân tố nguồn lực mềm: Xu hướng này nghiên
cứu tổng thể chung các nhân tố nguồn lực mềm của môi trường đầu tư một quốc
gia, một vùng hoặc một địa phương.. Đó là kết quả nghiên cứu của Montserrat
Alvarez (2003).

Về các nhân tố quyết định đến sự lựa chọn của nhà đầu tư nước ngoài vào
một quốc gia có nghiên cứu của các tác giả như: Dunning, John (1977), Zdenek
Drabek và Warren Payne (2001), Li, Xinzhong (2004), Brent Alexander Newton
(2008).
Lao động rẻ, gần nguồn nguyên liệu, chính sách pháp lý ổn định là các nhân
tố quan trọng để tạo nên tính cạnh tranh của môi trường đầu tư. Đó là kết quả
nghiên cứu của Montserrat Alvarez (2003) và nhóm tác giả Zdenek Drabek và
Warren Payne (2001).
Tính năng động của lãnh đạo, tính minh bạch, cải cách hành chính, giảm chi
phí thời gian của nhà đầu tư là các nhân tố tác động đến môi trường đầu tư. Đó là
kết quả nghiên cứu của Brent Alexander Newton (2008) và nhóm tác giả Zdenek
Drabek và Warren Payne (2001).
Dịch vụ hỗ trợ và cơ chế hỗ trợ của chính quyền địa phương là các nhân tố
tạo nên tính cạnh tranh của môi trường đầu tư. Đó là kết quả nghiên cứu của Li,
Xinzhong (2004). Ngoài ra, nghiên cứu của Bela Balassa (1986) và Raymond
Vernon (1966) cho rằng quy mô thị trường là yếu tố tạo nên sức thu hút của môi
trường đầu tư, qui mô thị trường càng lớn thì môi trường đầu tư càng hấp dẫn.
1.6.2. Nghiên cứu trong nước
Tổng hợp một cách đầy đủ nhất các nhân tố của môi trường đầu tư có nghiên
cứu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Theo VCCI, nguồn
lực mềm bao gồm các nhân tố tác động đến môi trường đầu tư: tiếp cận đất đai, tính
minh bạch, chính sách phát triển khu vực kinh tế tư nhân, chi phí gia nhập thị
trường, chi phí thời gian, chi phí không chính thức, ưu đãi đối với doanh nghiệp nhà
nước (môi trường cạnh tranh), tính năng động và tiên phong của lãnh đạo, thiết chế
pháp lý, đào tạo lao động.
Các nghiên cứu thực nghiệm khác, một số nghiên cứu thực hiện lặp lại toàn
bộ hoặc một phần các nhân tố trên; Đồng thời, có bổ sung thêm các nhân tố nguồn
lực truyền thống và nguồn lực mềm của môi trường đầu tư. Cụ thể như nghiên cứu
của Nguyễn Đình Thọ (2011) về cơ sở hạ tầng, môi trường kinh tế, chính trị, xã hội,

môi trường sống có tác động đến môi trường đầu tư; đồng thời có bổ sung một số
nhân tố khác như môi trường kinh doanh, quy mô doanh nghiệp, loại hình doanh
nghiệp, thời gian kinh doanh.
Về tác động của hệ thống chính sách ưu đãi của nhà nước đến môi trường
đầu tư: nghiên cứu của các tác giả Nguyễn Trọng Hoài (2005), Phạm văn Hùng
(2010) cho rằng hệ thống chính sách ưu đãi của nhà nước có tác động tích cực đến
môi trường đầu tư, đặc biệt là nhân tố chính sách ưu đãi doanh nghiệp và tính minh
bạch sẽ giảm chi phí không chính thức của doanh nghiệp.
Nhấn mạnh tác động của nhân tố cơ sở hạ tầng và nhân tố lao động đến môi
trường đầu tư: nghiên cứu của Nguyễn Ngọc Anh & Nguyễn Thắng (2007) cho rằng
nhân tố cơ sở hạ tầng và nhân tố lao động tác động lớn đến sự phân bố về mặt
không gian của vốn đầu tư.
Về tác động của tính minh bạch đối với môi trường đầu tư, nghiên cứu của
Phạm Văn Hùng (2010) cho rằng sự minh bạch hóa góp phần tạo ra môi trường đầu
tư bình đẳng, cạnh tranh và tạo điều kiện nâng cao hiệu quả đầu tư.
Xét ở cách tiếp cận khác, Nguyễn Trọng Hoài (2007) và một số nhà nghiên
cứu cho rằng nhóm nhân tố hạ tầng mềm đều tạo nên tính cạnh tranh cao của môi
trường đầu tư. Việc thay đổi hạ tầng mềm sẽ tạo cơ hội tốt cho các nhà đầu tư hạn
chế các rủi ro đối với dòng vốn đầu tư của họ. Các tác giả này cũng cho rằng nhà
lãnh đạo địa phương có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường đầu tư bình
đẳng và đề ra các cơ chế, chính sách giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất,
kinh doanh từ đó có khả năng khuyến khích đầu tư.
Về tác động của nhân tố cải cách thể chế: Nghiên cứu của Dương Thị Bình
Minh và Hà Thị Ngọc Oanh (2010) nhấn mạnh nhóm giải pháp cải cách thể chế để
cải thiện môi trường đầu tư, cụ thể là: thứ nhất là đổi mới quy trình xây dựng và ban
hành các văn bản quy phạm pháp luật có tham khảo ý kiến của công chúng, bảo
đảm việc tổ chức thực thi pháp luật nghiêm minh của cơ quan nhà nước, của cán bộ,
công chức. Thứ hai là cải cách bộ máy quản lý của Nhà nước các cấp, cải tiến
phương pháp quản lý, lề lối làm việc của cơ quan hành chính các cấp. Thứ ba, ban

hành và thực hiện các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp, tạo ra các ngành
nghề khuyến khích, cho phép chuyển đổi sang hoạt động theo hình thức công ty cổ
phần đối với các doanh nghiệp FDI.
Về tác động của nhân tố hội nhập đến môi trường đầu tư: Nghiên cứu của
Lương Xuân Quỳ (2009) cho rằng hội nhập kinh tế quốc tế có khả năng cải thiện
môi trường đầu tư của địa phương.
Về vai trò của Nhà nước trong việc tạo lập môi trường đầu tư, nghiên cứu
của Vũ Thị Thu Hằng (2010) cho rằng Nhà nước cần thực hiện một số giải pháp
sau: Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư. Thứ hai, xây dựng và thực
hiện quy hoạch một cách khoa học và đồng bộ. Thứ ba, xây dựng cơ chế phối hợp
giữa cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan đối với doanh nghiệp FDI. Thứ tư, cải
cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa thủ tục. Thứ năm, tăng cường
công tác kiểm tra kiểm soát đối với các doanh nghiệp FDI. Thứ sáu, chú trọng phát
triển và nâng cao trình độ nguồn nhân lực.
Ngoài ra, cùng quan điểm với Vũ Thị Thu Hằng, một số nghiên cứu khác về
vai trò của chính quyền trong việc xây dựng môi trường đầu tư đã đề xuất chính
quyền địa phương cần phát huy vai trò của các yếu tố tự nhiên mang tính lợi thế của
địa phương và hệ thống cơ sở hạ tầng (Trịnh Duy Biên, 2009) hoặc đề xuất chính
quyền địa phương cần quan tâm đến những cơ chế, chính sách phát triển cơ cấu
ngành nghề có lợi thế của địa phương (Vũ Tất Thu, 2009) và tăng cường kích cầu
đầu tư trên địa bàn (Trần Thọ Đạt, 2009).
Kết quả tổng quan nghiên cứu cho thấy hiện chưa có cơ sở lý thuyết đầy đủ
về vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường đầu tư ở cấp độ
địa phương, đây chính là khoảng trống nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu của đề tài là
cơ sở để khẳng định có thể vận dụng lý thuyết ở cấp vĩ mô để xây dựng môi trường
đầu tư ở cấp độ địa phương. Đồng thời, trong các nghiên cứu nói trên chưa có
nghiên cứu nào chuyên sâu về vai trò của chính quyền địa phương trong việc tạo lập
môi trường đầu tư để thu hút đầu tư tư nhân. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
nói trên là tài liệu quan trọng được tác giả kế thừa để nghiên cứu về vai trò của

chính quyền địa phương trong việc tạo lập môi trường đầu tư để thu hút đầu tư tư
nhân trong luận án.
1.7. Kết cấu của luận án:
Kết cấu của luận án được chia thành 6 (sáu) chương. Nội dung chính của
từng chương như sau:
Chương 1: Giới thiệu tổng quan về luận án: giới thiệu về sự cần thiết và ý
nghĩa của đề tài, tổng quan về mục tiêu, đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên
cứu của luận án và lược khảo các tài liệu nghiên cứu có liên quan trong và ngoài
nước về vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường đầu tư.
Chương 2: Cơ sở lý luận: giới thiệu hệ thống cơ sở lý thuyết về môi trường
đầu tư, về vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi trường đầu
tư để thu hút đầu tư tư nhân và hướng nghiên cứu của đề tài.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu: giới thiệu cụ thể về phương pháp
nghiên cứu của luận án, xây dựng khung phân tích, xây dựng quy trình nghiên cứu
luận án.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu: phân tích vai trò của chính quyền địa
phương Long An trong việc xây dựng môi trường đầu tư,
Chương 5: Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của chương 4, luận án đề xuất một
số giải pháp nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong việc xây dựng môi
trường đầu tư để thu hút đầu tư tư nhân đạt kết quả tốt hơn.
Chương 6: Kết luận: khái lược về nội dung đã được nghiên cứu trong luận
án, những đóng góp mới và hạn chế của luận án, hướng nghiên cứu tiếp theo.

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1. Các khái niệm cơ bản
2.1.1. Khái niệm về đầu tư
Đầu tư giữ vai trò quan trọng cho tăng trưởng kinh tế và liên quan đến các
vấn đề mang tính chu kỳ kinh tế của một quốc gia, một địa phương. Đầu tư hay chi
tiêu đầu tư (investment spending) là lưu lượng (flow) nhằm bổ sung cho dung lượng
(stock) vốn thực tế (K). Trong các mô hình tăng trưởng như mô hình tăng trưởng
tân cổ điển của Solow, đầu tư có tác động lớn đến tăng trưởng của một quốc gia,
một địa phương. Đến lượt mình, đầu tư được hình thành từ sự “bồi đắp” của chi tiêu
đầu tư. Đầu tư là dung lượng chi tiêu để sản xuất hàng hóa – là của cải và cũng là
nguồn gốc của sự thịnh vượng – ngoài mục đích tiêu dùng trực tiếp (Đỗ Thiên Anh
Tuấn, 2015).
Theo từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam: Đầu tư là sự bỏ vốn vào một
doanh nghiệp, một công trình hay một sự nghiệp bằng nhiều biện pháp như cấp phát
ngân sách, vốn tự có, liên doanh hoặc vay dài hạn để mua sắm thiết bị, xây dựng
mới hoặc thực hiện việc hiện đại hóa, mở rộng xí nghiệp, trang bị tư liệu sản xuất để
sản xuất ra của cải, đem lại doanh lợi cho doanh nghiệp. Trong nghiên cứu này,
thuật ngữ đầu tư để chỉ việc mua hàng hóa vốn mới như mặt bằng xây dựng, nhà
xưởng, mua, lắp đặt máy móc thiết bị, vốn lưu động để phục vụ sản xuất kinh
doanh.
Theo luật Đầu tư 2014, đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản
hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản, tiến hành các hoạt động đầu tư theo
quy định của luật Đầu tư và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Phân theo khu vực kinh tế, đầu tư có thể chia thành đầu tư tư nhân (private
investment) và đầu tư công (public investment). Đầu tư công được hiểu là đầu tư
của khu vực Nhà nước, bao gồm đầu tư từ nguồn ngân sách của Chính phủ và của
chính quyền địa phương, đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ, tín dụng đầu tư qua
kênh ngân hàng phát triển và đầu tư của các doanh nghiệp Nhà nước.

Theo Luật Đầu tư công năm 2014, đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà
nước vào các chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu
tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn vốn để tài
trợ cho các hoạt động đầu tư công bao gồm vốn ngân sách Nhà nước, vốn công trái
quốc gia, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn trái phiếu chính quyền địa phương, vốn hỗ
trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài,
vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, vốn đầu tư từ nguồn thu để lại cho đầu
tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách Nhà nước, các khoản vốn vay của ngân
sách địa phương để đầu tư.
Đối với đầu tư tư nhân, theo quan điểm của chủ đầu tư thì đầu tư là hoạt
động bỏ vốn kinh doanh, để từ đó thu được số vốn lớn hơn số vốn ban đầu bỏ ra,
thông qua lợi nhuận. Theo quan điểm xã hội vì mục tiêu phát triển, các nhà kinh tế
học dùng thuật ngữ đầu tư để chỉ việc mua hàng hóa vốn mới, chẳng hạn như máy
móc, nhà xưởng, nhà ở. Khi đề cập đến các tài sản chính, các nhà kinh tế nói là “đầu
tư tài chính” (Olivier Blanchard, 2000).
2.1.2. Môi trường đầu tư
Theo quan điểm của World Bank “Môi trường đầu tư là tập hợp những nhân
tố đặc thù địa phương đang định hình cho các cơ hội và động lực để doanh nghiệp
đầu tư có hiệu quả, tạo việc làm và mở rộng sản xuất” (World Bank, 2005). Môi
trường đầu tư phản ánh những nhân tố đặc trưng của địa điểm, từ đó tạo thành các
cơ hội và động lực cho doanh nghiệp đầu tư hiệu quả, tạo việc làm và phát triển
(World Bank, 2005).
Theo Deng và các cộng sự (1997) môi trường đầu tư là một tập hợp rất nhiều
các nhân tố và điều kiện để thu hút dòng vốn bên ngoài,
Theo Wim P.M. Vijverberg (2012) môi trường đầu tư bao gồm tất cả các
điều kiện liên quan đến kinh tế, chính trị, hành chính, cơ sở hạ tầng tác động đến
hoạt động đầu tư và kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Với khái niệm này, môi
trường đầu tư được hiểu khá rộng.

Theo quan niệm của Stephen Knack và Philip Keefer (1995), môi trường đầu
tư có mối liên hệ chặt chẽ đến các nhân tố thể chế. Một môi trường thể chế có chất
lượng sẽ khuyến khích các hoạt động đầu tư và mở rộng đầu tư.
Theo Nguyễn Thị Tuệ Anh và các cộng sự (2006) : “Môi trường đầu tư
thường được sử dụng để mô tả những khía cạnh thể chế có thể ảnh hưởng tới việc ra
quyết định đầu tư và quá trình thực hiện đầu tư của doanh nghiệp. Để đánh giá môi
trường đầu tư, các chỉ số sau đây thường được lựa chọn: qui định luật pháp, mức độ
tham nhũng, quyền sở hữu, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, dịch vụ tài chính. Ngoài
ra, các nhân tố khác như quan liêu, bất ổn định về xã hội và chính trị, xử lý vi phạm
hợp đồng …cũng được sử dụng như là các chỉ số để đánh giá”.
2.1.3. Kinh tế tư nhân
Xuất phát từ thực tiễn của nền sản xuất trong thời kỳ quá độ, trình độ xã hội
hóa của lực lượng sản xuất không đều và còn rất thấp, gắn với nó đòi hỏi cần phải
có một hình thức kinh tế đa dạng, thích ứng mới thúc đẩy nền sản xuất phát triển.
Hơn thế do sự tồn tại khách quan và yêu cầu vận dụng chúng các quy luật kinh tế
trong thời kỳ quá độ. Đặc biệt là quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với tính
chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. Chính từ những cơ sở lý luận và
cơ sở thực tiễn trên đây đòi hỏi phải có một hệ thống quan hệ sản xuất đa dạng.
Thích ứng với sự phát triển đó của nền kinh tế tất yếu tồn tại nhiều thành phần kinh
tế, trong đó có sự tồn tại của kinh tế tư nhân.
Kinh tế tư nhân là thành phần kinh tế dựa trên chế độ sở hữu tư nhân về tư
liệu sản xuất, bao gồm kinh tế cá thể, tiểu chủ, kinh tế tư bản tư nhân. Các loại hình
tổ chức kinh doanh cơ bản là: doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn,
công ty cổ phần, công ty hợp danh.
Lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin đã khẳng định kinh tế tư nhân tồn tại trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là một tất yếu khách quan và một trong những
nhiệm vụ kinh tế cơ bản, lâu dài của cả thời kỳ quá độ là phải cải tạo thành phần
kinh tế này. Thực tiễn cho thấy, việc phát triển kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một chủ trương đúng đắn, là sự vận dụng

một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện lịch
sử cụ thể của đất nước.
Kinh tế tư nhân trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam không chỉ tồn tại khách
quan mà được Đảng và Nhà nước Việt Nam hết sức quan tâm. Văn kiện Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ XI đã nêu: “Hoàn thiện cơ chế chính sách để phát triển
mạnh kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực của nền kinh tế”.
Thực tiễn cho thấy kinh tế tư nhân ngày càng chứng tỏ vai trò của nó, trở
thành một đối chứng hiện thực năng động để các khu vực kinh tế khác phấn đấu
vươn lên, tự đổi mới, tự hoàn thiện và nâng cao hiệu quả trong nền kinh tế thị
trường.
Kinh tế tư nhân được coi là một trong những bộ phận cấu thành quan trọng
của nền kinh tế quốc dân, được đối xử và hoạt động bình đẳng như các khu vực kinh
tế khác. Để nền kinh tế vận hành trôi chảy mang lại hiệu quả kinh tế cao thì việc xây
dựng môi trường đầu tư nhằm phát triển kinh tế tư nhân giữ vị trí đặc biệt quan
trọng vì kinh tế tư nhân được Đảng ta xác định là một trong những động lực quan
trọng của nền kinh tế. Hoàn thiện môi trường đầu tư cho kinh tế tư nhân phát triển là
đảm bảo những điều kiện cần thiết để kinh tế tư nhân hoạt động đúng hướng.
2.1.4. Tiếp thị địa phương
Tiếp thị địa phương liên quan đến 3 nhóm chính:
+ Thứ nhất là khách hàng của một địa phương. Cũng như tiếp thị thương
hiệu sản phẩm hay một dịch vụ, nhà tiếp thị địa phương cần phải xác định thị trường
hay khách hàng mục tiêu của địa phương mình. Khách hàng mục tiêu của một địa
phương có thể bao gồm các nhà đầu tư, các nhà sản xuất kinh doanh, các nhà xuất
khẩu, các tổng hành dinh của các công ty, khách du lịch, hội nghị và các chuyên
viên.
+ Thứ hai là các nhân tố của địa phương để tiếp thị cho khách hàng. Các
nhân tố tiếp thị này có thể là cơ sở hạ tầng, con người, chất lượng sống và các đặc
trưng hấp dẫn của địa phương.

+ Cuối cùng là các nhà hoạch định tiếp thị địa phương. Nhóm các nhà hoạch
định tiếp thị địa phương bao gồm chính quyền địa phương, cộng đồng kinh doanh
và công dân tại địa phương đó (Kotler & ctg. 1993, 2002). Những thành phần này
tham gia vào việc hoạch định kế hoạch tiếp thị cho một địa phương (Hồ Đức Hùng,
Nguyễn Đông Phong và các cộng sự, 2004).
Các nhà quản trị và tiếp thị đã đánh giá tiếp thị góp phần tích cực vào việc phát
triển kinh tế của một quốc gia hoặc một địa phương. Nhiều địa phương tuy không
có nguồn tài nguyên và nhân lực dồi dào nhưng nhờ có chiến lược và chương trình
tiếp thị của mình hiệu quả đã biến địa phương của mình thành những nơi phát triển
bền vững.
Theo Nguyễn Đình Thọ (2011), tiếp thị địa phương luôn gắn với thị trường
mục tiêu: cũng như tiếp thị thương hiệu sản phẩm hay một dịch vụ. Thị trường mục
tiêu của một địa phương mà luận án đề cập là các nhà đầu tư tư nhân. Họ đến một
địa phương để tìm cơ hội đầu tư, hợp tác kinh doanh độc lập hay liên kết, liên doanh
với các nhà đầu tư hiện tại của địa phương. Mục đích của nhóm khách hàng này là
lợi nhuận đem lại cho công việc đầu tư của họ. Vì vậy, họ lựa chọn đầu tư tại một
địa phương nào đó nếu và chỉ nếu khi địa phương đó có khả năng và sẵn sàng giúp
họ đạt được mục tiêu của mình.
Có nhiều cách thức mà các địa phương sử dụng để thu hút đầu tư về cho địa
phương của mình như thành lập các tổ chức xúc tiến đầu tư, tổ chức các hội thảo về
đầu tư, xây dựng và quảng bá các chính sách, chương trình khuyến khích đầu tư như
miễn thuế, cung cấp dịch vụ miễn phí….
Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, các địa phương đều có những cơ chế, chính
sách khác nhau trong việc thu hút đầu tư tùy thuộc vào những mục tiêu ưu tiên của
địa phương đó. Có địa phương ưu tiên thu hút đầu tư vào những ngành, nghề nhất
định mà địa phương khuyến khích, phù hợp với đặc điểm cụ thể của địa phương.

2.1.5. Năng lực cạnh tranh
Năng lực cạnh tranh là khả năng tạo lập được những thuận lợi hay lợi thế của
chủ thể cạnh tranh thông qua quá trình đổi mới và sáng tạo liên tục nhằm đạt được
mục tiêu với hiệu quả cao và bền vững.
Năng lực cạnh tranh của một quốc gia hay một địa phương được định nghĩa
như là khả năng sản xuất các hàng hóa và dịch vụ đáp ứng được thách thức của thị
trường trong nước và quốc tế. Đồng thời duy trì và mở rộng được thu nhập thực tế
của các công dân của nó (Buckley, Peter J. Christopher L. Pass and Kate Prescott,
1988). Mặt khác, năng lực cạnh tranh phản ánh khả năng của một địa phương để tạo
ra sản phẩm, phân phối các sản phẩm và dịch vụ trong thương mại quốc tế trong khi
kiếm được thu nhập tăng lên từ các nguồn lực của nó (Krugman, Paul, 1996).
Có nhiều quan điểm khác nhau về năng lực cạnh tranh, song chưa có một lý
thuyết nào hoàn toàn được thừa nhận về vấn đề này. Do đó, chưa có lý thuyết chuẩn
về năng lực cạnh tranh (Lê Đăng Doanh, Nguyễn Kim Dung,Trần Hữu Hân,1998).
Theo Michael Porter (2008) các giai đoạn của sự cạnh tranh của một địa
phương sẽ trải qua 4 giai đoạn:
+ Giai đoạn cạnh tranh dựa vào các nhân tố sản xuất
+ Giải đoạn cạnh tranh dựa vào đầu tư
+ Giai đoạn cạnh tranh dựa vào đổi mới
+ Giai đoạn cạnh tranh dựa vào của cải
Trong đó, ba giai đoạn đầu thể hiện năng lực cạnh tranh của địa phương tăng
dần, giai đoạn thứ 4 thể hiện giai đoạn cạnh tranh đang ở mức bảo hòa và chuyển
sang suy giảm.
2.2. Các nghiên cứu lý thuyết về đầu tư và môi trường đầu tư
2.2.1 Các học thuyết kinh tế có liên quan
Vấn đề đầu tư, vốn đầu tư đã được đề cập nhiều trong hầu hết các lý thuyết
kinh tế, theo đó, vai trò của vốn đầu tư nói riêng và khái niệm đầu tư nói chung
được phản ánh ngày càng sâu trong những lý thuyết kinh tế gần đây. Tổng quan vai

trò của vốn đầu tư đóng góp trong phát triển kinh tế địa phương, một số lý thuyết
kinh tế nổi bật cụ thể như sau:
Mô hình Harrod – Domar được xem là mô hình tăng trưởng kinh tế giản đơn
– chỉ xem xét, đánh giá nhân tố đầu vào duy nhất là vốn; đề cao vai trò của tiết kiệm
và đầu tư và chưa luận chứng được đầy đủ các vấn đề của tăng trưởng kinh tế. Mô
hình Harrod – Domar đã làm rõ được mối quan hệ giữa vốn đầu tư và tăng trưởng
kinh tế xét trong dài hạn. Hiện nay mô hình này được ứng dụng vào việc dự báo,
phân tích nhu cầu vốn đầu tư cho tăng trưởng kinh tế của ngành, vùng hay toàn bộ
nền kinh tế quốc dân.
Mô hình Solow-Swan: được xem là mô hình mở rộng của mô hình Harrod –
Domar. Trong đó, Solow đề xuất bổ sung nhân tố mới là nhân tố lao động như là
một nhân tố sản xuất. Những cải tiến này cho phép gia tăng cường độ của nguồn
vốn để có thể tách biệt ra so với tiến bộ công nghệ.
- Tác động ngắn hạn: Trong ngắn hạn, tăng trưởng được xác định bằng sự
dịch chuyển đến trạng thái dừng mới, trạng thái mà chỉ được tạo ra từ sự thay đổi
trong nguồn vốn đầu tư, lực lượng lao động và tỷ lệ khấu hao. Sự thay đổi trong
nguồn vốn đầu tư bắt nguồn từ sự thay đổi trong tỷ lệ tiết kiệm.
- Tác động dài hạn: Mô hình Solow dự đoán rằng trong dài hạn tăng trưởng
chỉ có thể đạt được thông qua tiến bộ công nghệ. Mô hình Solow được sử dụng để
cho phép điều kiện tăng trưởng được tiếp diễn trong dài hạn.
Đồng thời, theo mô hình của Solow, doanh nghiệp sẽ dựa vào lợi nhuận để
xác định đầu tư và đầu tư đạt tối ưu khi doanh thu biên tế của tư bản bằng chi phí
đơn vị của tư bản và giá cả của sản phẩm cũng là một nhân tố tác động tới quyết
định đầu tư,
Mô hình của Gregory Mankiw, David Romer và David Weil: Được xem là
mô hình bổ sung, mở rộng của mô hình Solow-Swan. Trong đó, Mankiw-Romer-
Weil đã bổ sung vào mô hình yếu tố vốn lao động. Mô hình cũng giải thích khá rõ
sự thất bại của đầu tư quốc tế vào các nước nghèo, nguyên nhân là do kỹ năng lao

động tại các nước này thấp hơn so với các nước phát triển (Gregory Mankiw; David
Romer; David Weil, 1992).
Các lý thuyết trên cho thấy, quá trình đầu tư có thể tập trung vào 3 yếu tố sản
xuất gồm: vốn, lao động và năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP). Trong đó, yếu tố
vốn lao động bao gồm kỹ năng, trình độ chuyên môn… được xem thuộc năng suất
các yếu tố tổng hợp.
Tuy nhiên, trong bối cảnh một nền kinh tế cấp quốc gia, cấp vùng, tỉnh hiện
nay trong quá trình hội nhập, các nguồn lực có khả năng dịch chuyển tự do theo cơ
chế thị trường. Học thuyết của Adam Smith, David Ricardo và Michael Porter cho
thấy, quá trình vận hành của nền kinh tế thị trường, những lợi thế so sánh và môi
trường đầu tư, năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư cần được nghiên cứu
trong quá trình phát triển kinh tế của một quốc gia, một vùng, một tỉnh.
Lý thuyết kinh tế của Adam Smith: Adam Smith đưa ra phạm trù con người
kinh tế. Ông quan niệm khi chạy theo tư lợi thì “con người kinh tế” còn chịu sự tác
động của “bàn tay vô hình”. “Bàn tay vô hình” là sự hoạt động của các quy luật kinh
tế khách quan, ông cho rằng chính các quy luật kinh tế khách quan là một “trật tự tự
nhiên”. Ông cho rằng cần phải tôn trọng trật tự tự nhiên, tôn trọng bàn tay vô hình,
Nhà nước không nên can thiệp vào kinh tế, hoạt động kinh tế vốn có cuộc sống
riêng của nó.
Học thuyết kinh tế của David Ricardo: Ricardo cho rằng quan hệ kinh tế
quốc tế là quan hệ “đường hai chiều” có lợi cho mọi nước tham gia, vì bất kỳ nước
nào cũng có lợi thế tương đối, tức là lợi thế có được trên cơ sở so sánh với các nước
khác. Bởi vậy mỗi quốc gia chỉ nên tập trung sản xuất và xuất khẩu những sản phẩm
có hiệu quả cao.
Lý thuyết năng lực cạnh tranh của Michael Porter: Theo Michael Porter, khái
niệm có ý nghĩa duy nhất về năng lực cạnh tranh là năng suất (productivity), trong
đó năng suất được đo bằng giá trị gia tăng do một đơn vị lao động (hay một đơn vị
vốn) tạo ra trong một đơn vị thời gian..

Các nhân tố nền tảng quyết định năng suất của địa phương được chia thành
hai nhóm. Nhóm thứ nhất là “các yếu tố lợi thế sẵn có của địa phương”, bao gồm tài
nguyên thiên nhiên, vị trí địa lý hay quy mô của địa phương. Những nhân tố này
không chỉ là số lượng mà còn bao gồm chất lượng, khả năng sử dụng, chi phí đất
đai, điều kiện khí hậu, diện tích và địa thế vùng, nguồn khoáng sản, nguồn nước,
các nguồn lợi thuỷ sản hay ngư trường…. Giữa các địa phương những yếu tố này có
thể tương đồng hoặc khác biệt, song chúng đều là những đầu vào cần thiết cho việc
cạnh tranh của bất kỳ địa phương nào và cho cả các doanh nghiệp hoạt động trong
địa phương.
Nhóm thứ hai là “Năng lực cạnh tranh ở cấp độ địa phương”. Nhóm này bao
gồm các nhân tố cấu thành nên môi trường hoạt động của doanh nghiệp. Môi trường
hoạt động của doanh nghiệp là tổng hoà các yếu tố có ảnh hưởng lên năng lực cạnh
tranh của các doanh nghiệp từ cách suy nghĩ, quan điểm, thái độ cho đến hành vi, sự
sáng tạo và tinh thần kinh doanh. Có thể chia các yếu tố này thành hai nhóm chính
bao gồm (i) chất lượng của hạ tầng xã hội và các thể chế chính trị, pháp luật, văn
hoá, xã hội, giáo dục, y tế; và (ii) các thể chế, chính sách kinh tế như chính sách tài
khoá, tín dụng và cơ cấu kinh tế.
Hình 2 1: Năng lực cạnh tranh cấp độ địa phương của Michael
Porter (Michael Porter 1990, 1998, 2008)
2.2.2 Lý thuyết OLI
Lý thuyết OLI bắt nguồn từ nghiên cứu của nhà kinh tế học người Anh -
(Dunning, John, 1977). Lý thuyết OLI (Dunning, John, 1977) là lý thuyết về quyết
định đầu tư. Lý thuyết này cho rằng một công ty sẽ đầu tư nhiều hơn ở nước ngoài

do có liên quan đến các lợi thế về quyền sở hữu (ownership-O), vị trí (location-L)
và nội bộ hóa (internalization-I). Cụ thể:
- Công ty có lợi thế về quyền sở hữu (Ownership - O) so với các công ty từ
các quốc gia khác như quy mô, công nghệ, khả năng tiếp cận nguồn vốn có lãi suất
thấp hay các tài sản vô hình của doanh nghiệp.
- Công ty có lợi thế về vị trí (Location - L) khi sản xuất tại nước ngoài so với
sản xuất tại nước mình. Lợi thế này có thể có được nhờ các nguồn tài nguyên thiên
nhiên, các hạn chế thương mại, các chính sách khuyến khích đầu tư, nguồn lao
động, …
- Công ty có lợi thế về nội bộ hóa (Internalize - I). Công ty đó có các lợi thế
của mình trong nội bộ công ty thay vì thông qua thị trường để chuyển các lợi thế đó
cho các doanh nghiệp nước ngoài.
Mô hình OLI cung cấp một công cụ phân tích giải thích cho sự tồn tại của
FDI trong mối quan hệ toàn cầu hóa giữa các quốc gia, sự dịch chuyển dòng vốn và
hoạt động đầu tư của các công ty trên toàn cầu.
Theo lý thuyết của Dunning, có bốn nhân tố quyết định đến việc lựa chọn địa
điểm đầu tư trực tiếp nước ngoài:
- Thứ nhất là nguồn lực cơ bản, liên quan đến việc các công ty tìm kiếm
những lợi thế về tiếp cận vốn, các nguồn lực tự nhiên, sự ổn định nguồn cung cấp và
sự kiểm soát các thị trường.
- Thứ hai là nền tảng thị trường, liên quan đến việc các công ty tìm kiếm
những lợi thế về kỹ năng thông tin, kinh nghiệm quản lý, giá lao động rẻ, chính sách
ưu đãi, chi phí giao dịch thấp.
- Thứ ba là nền tảng hiệu quả, liên quan đến việc các công ty tìm kiếm sự an
toàn như là quy mô nền kinh tế, sự chuyên biệt hóa sản phẩm, khuyến khích sản
xuất.
- Thứ tư là nền tảng chiến lược, các công ty tìm sự thuận lợi trong gia nhập
thị trường, phân phối sản phẩm, tiếp cận nguồn vốn nguyên liệu, sự gần gũi với
khách hàng.

2.2.3. Lý thuyết quy mô thị trường
Tiêu biểu của lý thuyết này có các tác giả là Bela Balassa (1986), Fayyaz
Hussain và Constance Kabibi Kimuli (2012). Lý thuyết này cho rằng quy mô thị
trường là nhân tố quyết định quan trọng nhất của đầu tư nước ngoài vào các quốc
gia đang phát triển. Quy mô thị trường đủ lớn cho phép chuyên môn hóa sản xuất
sản phẩm để giảm được chi phí và vốn đầu tư, đảm bảo lợi nhuận cận biên.
2.2.4. Lý thuyết năng lực cạnh tranh điểm đến
Lý thuyết năng lực cạnh tranh điểm đến của Geoffrey I. Crouch (2003) cho
rằng một quốc gia hoặc khu vực cụ thể có thể cung cấp hàng hóa và dịch vụ tốt hơn
so với các điểm đến khác.
Lợi thế
Năng lực cạnh tranh điểm
Lợi
thế
so sánh đến
cạnh
 Nguồn nhân lực tranh
 Nguồn lực vật Các nhân tố quyết định và  Tăng
chất khuyếch đại tác động trưởng và
 Nguồn kiến phát triển
thức  Hiệu quả
 Nguồn vốn Chính sách điểm đến,  Hiệu suất
 Cơ sở hạ tầng Quy hoạch và Phát triển
 Quy mô nền
U
Ầ
C
N
T
O
À
N
Ờ
T
R
Ư
M
Ô
I
kinh tế
C
Ạ
N
H
T
R
A
N
H
(
V
I
M
Ô
)
MÔI
TRƯỜN
G
Quản lý điểm đến
Nhân tố hấp dẫn và Nguồn lực
cốt lõi
M
Ô
)
(
V
Ĩ
H
Ó
A
Nguồn lực và Nhân tố hỗ trợ
Hình 2. 2: Mô hình khái niệm năng lực cạnh tranh của Geoffrey I. Crouch
(2003)
Lý thuyết năng lực cạnh tranh điểm đến là s ự kết h ợp hai lý thuyết cơ bản là
lý thuyết về lợi thế so sánh và lý thuyết lợi thế cạnh tranh thông qua các tác động
của môi trường kinh tế vi mô và vĩ mô ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm
đến.
Tóm lại, đầu tiên tác giả tìm hiểu khái quát về môi trường đầu tư thông qua
các lý thuyết cũng như tìm hiểu các khái niệm về môi trường đầu tư. Từ đó đưa ra

một số tiêu chí nhằm đánh giá sơ bộ về môi trường đầu tư. Các lý thuyết về môi
trường đầu tư cho thấy rằng khi đánh giá về môi trường đầu tư phải bao gồm cả các
quy định đầu tư tư nhân ở trong nước và đầu tư nước ngoài, cùng với các chính sách
ưu đãi đầu tư được ban hành….điều này hoàn toàn phù hợp với luật Đầu tư của Việt
Nam cũng như rất phù hợp với thực tế tại địa phương nghiên cứu. Lý thuyết các
nhân tố tác động đến đầu tư tư nhân được xem xét nhằm cải thiện môi trường đầu
tư.
Thứ hai, đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần làm gia tăng vốn đầu tư trong
nước. Do đó tác giả xem xét lý thuyết về đầu tư trực tiếp nước ngoài, trong đó lý
thuyết Chiết Trung cung cấp công cụ tốt nhất đã được Dunning (1993) tổng hợp từ
các nghiên cứu trước đó nhằm giải thích sự xuất hiện của FDI. Kế đến tác giả tổng
hợp các lý thuyết liên quan đến FDI mà cụ thể là các nhân tố hấp dẫn FDI tại nước
thu hút, đã được thực nghiệm tại nhiều quốc gia khác nhau. Ngoài ra tác giả còn
tổng hợp các công trình nghiên cứu thực nghiệm về các nhân tố quyết định dòng
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Đây là bước xác định quan trọng nhằm xây dựng
biến cho mô hình nghiên cứu, các biến không phù hợp trên phạm vi một địa phương
sẽ không được đưa vào mô hình.
Điểm nhấn trong nghiên cứu lý thuyết là tác giả vận dụng lý thuyết năng lực
cạnh tranh của Michael Porter (2008) dưới sự mở rộng của Dunning (2003) đưa
dòng vốn FDI vào mô hình kim cương không chỉ tạo ra các tác động trực tiếp và
gián tiếp lên 4 nhân tố trong mô hình kim cương của Porter mà còn có sự tác động
qua lại giữa FDI và Chính phủ, các cơ quan xúc tiến đầu tư. Hàm ý của mô hình cho
thấy rằng Chính phủ cần phải nâng cao khả năng thu hút và sử dụng hiệu quả dòng
vốn FDI, ngược lại FDI cũng chịu sự chi phối của Chính phủ bởi những quy định và
chính sách thu hút.

Hình 2 3. Mô hình năng lực cạnh tranh của Michael Porter dưới sự mở rộng
của Dunning (2003)
Qua các lý thuyết này có thể rút ra các nhân tố tác động đến hành vi đầu tư:
 Sự thay đổi trong nhu cầu: dự đoán về tăng nhu cầu sẽ làm tăng đầu tư.

 Lãi suất: chiều hướng tác động của lãi suất còn tuỳ thuộc vào đặc điểm thị
trường tài chính và cấu trúc tài chính đặc trưng của các doanh nghiệp trong từng
ngành.
 Mức độ phát triển của hệ thống tài chính: hệ thống tài chính phát triển có tác
động hỗ trợ cho đầu tư.
 Đầu tư công cộng: chiều hướng tác động còn tùy thuộc vào cấu trúc của đầu
tư công cộng.

 Khả năng về nguồn nhân lực: nguồn nhân lực càng phát triển càng hỗ trợ cho

đầu tư.

 Các dự án đầu tư khác trong cùng ngành hay trong các ngành có mối liên kết

 Tình hình phát triển công nghệ, khả năng tiếp thu và vận dụng công nghệ.

 Mức độ ổn định về môi trường đầu tư, bao gồm môi trường kinh tế vĩ mô,
pháp luật.

 Các quy định về thủ tục: các quy định về thủ tục càng đơn giản, rõ ràng, càng
làm giảm chi phí giao dịch và do đó càng hỗ trợ cho đầu tư.
 Mức độ đầy đủ về thông tin: thông tin về thị trường, luật lệ, thủ tục, về các
tiến bộ công nghệ …
2.2.5. Lý thuyết về tiếp thị địa phương và chiến lược phát triển địa phương
Vai trò của tiếp thị địa phương đối với việc phát triển kinh tế của các quốc
gia đã được các nhà quản trị và tiếp thị xem như là một động cơ trong sự phát triển
kinh tế (Drucker, 1958; Kotler&ctg, 1993; Kotler &ctg, 2002).
Trong điều kiện kinh tế thị trường, địa phương cũng được xem như là một
loại hàng hóa mà khách hàng là những nhà đầu tư có tiềm lực về vốn, công nghệ, kỹ
năng quản lý…nhằm khai thác các tiềm năng của địa phương để sản xuất hàng hóa
đáp ứng nhu cầu của địa phương nói riêng và cả nước nói chung.
Tương lai phát triển của một địa phương không những tùy thuộc vào vị trí địa
lý, khí hậu, tài nguyên mà còn tùy thuộc vào chuyên môn, kỹ năng đóng góp, phẩm
chất con người và tổ chức tại địa phương (Philip Kotler, 2002).
2.2.6. Các nhân tố cơ bản của môi trường đầu tư
Các nhân tố của môi trường đầu tư ảnh hưởng đến tính hấp dẫn của môi
trường đầu tư, từ đó có tác động đến ý định và hành vi của nhà đầu tư và tác động
đến dòng chảy vốn đâu tư tư nhân vào một địa phương cụ thể (Michael Porter,
2008).
Có nhiều cách để phân loại các nhân tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư cấp
tỉnh, trong đó có cách phân loại theo nhóm nhân tố truyền thống và nhóm nhân tố
nguồn lực mềm.
. Nhóm nhân tố truyền thống gồm môi trường tự nhiên, môi trường chính trị,
môi trường kinh tế, môi trường pháp luật và môi trường văn hóa-xã hội. Đây là
những nhân tố căn bản tác động rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp.
. Nhóm nhân tố nguồn lực mềm là nhân tố tác động đến sự hấp dẫn đầu tư và
phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nhân tố này là nền tảng để đánh

giá năng lực cạnh tranh của một địa phương và được xác định theo các tiêu chí
cụ thể.
2.2.6.1. Nhóm nhân tố truyền thống:
a). Môi trường tự nhiên
Môi trường tự nhiên của một địa phương gồm những nhân tố tự nhiên
như tài nguyên thiên nhiên, vị trí địa lý, địa hình, khí hậu…. Môi trường tự
nhiên có vai trò rất quan trọng trong việc tạo nên lợi thế cạnh tranh của địa
phương, ảnh hưởng dến cơ cấu đầu tư, đến việc lựa chọn lĩnh vực để đầu tư và
khả năng sinh lời của dự án đầu tư.
.Về tài nguyên thiên nhiên: tài nguyên thiên nhiên là lợi thế riêng có của
một địa phương vì không phải địa phương nào cũng có được. Những địa
phương có nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào có thể xây dựng định hướng
phát triển các ngành công nghiệp khai thác tài nguyên để làm nguồn nguyên liệu
đầu vào cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm chi phí sản
xuất và hạ giá thành sản phẩm.
.Vị trí địa lý: vị trí địa lý cũng là lợi thế của địa phương vì những địa
phương này có nhiều điều kiện để phát triển hơn các địa phương khác. Lợi thế
về vị trí địa lý thể hiện ở chỗ: địa phương đó nằm trong hoặc gần các trung tâm
kinh tế của vùng có thể tiếp thu nhanh chóng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, các
phương pháp quản lý tiên tiến vào sản xuất kinh doanh, được hưởng lợi từ các
công trình cơ sở hạ tầng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.....
b) Môi trường chính trị:
Ổn định chính trị là nhân tố có ý nghĩa quyết định trong việc thu hút đầu tư
tư nhân. Ổn định chính trị thể hiện ở chỗ Chính phủ ban hành đầy đủ các chế độ,
chính sách, các luật lệ có liên quan đến đầu tư, bảo đảm quyền sở hữu hợp pháp về
tài sản và an toàn vốn của nhà đầu tư, tôn trọng và bảo vệ các thành quả lao động
của họ được tạo ra từ hoạt động đầu tư...Ổn định chính trị sẽ tạo điều kiện thuận lợi
để phát triển kinh tế và ổn định xã hội.
.

c). Môi trường kinh tế:
Môi trường kinh tế của một địa phương ảnh hưởng lớn đến việc thu hút đầu
tư tư nhân. Môi trường kinh tế tốt thể hiện triển vọng phát triển để nhà đầu tư an
tâm đầu tư. Môi trường kinh tế bao gồm: tăng trưởng kinh tế, qui mô thị trường, cơ
sở hạ tầng, nguồn lao động.
- Tăng trưởng kinh tế: một địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và
bền vững có nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư tư nhân vì chỉ có những nơi
này nhà đầu tư mới có đủ điều kiện phát triển sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, đẩy
nhanh quá trình chu chuyển vốn để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư và khả
năng tích lũy vốn để tăng qui mô đầu tư.
- Quy mô thị trường: qui mô thị trường là nhân tố có ý nghĩa quyết định đối
với việc lựa chọn địa bàn đầu tư vì nó quyết định việc tiêu thụ trong hoạt động sản
xuất của nhà đầu tư. Một địa phương có lợi thế về qui mô thị trường sẽ tạo điều kiện
cho nhà đầu tư cao hiệu quả của hoạt động đầu tư.
- Cơ sở chuyên môn hóa và tăng qui mô sản xuất, tối thiểu hóa chi phí sản
xuất để nâng hạ tầng: cơ sở hạ tầng bao gồm mạng lưới giao thông, cấp điện, cấp
thoát nước, hệ thống thông tin liên lạc. Cơ sở hạ tầng cũng là một trong những nhân
tố có ý nghĩa quyết định đối với hoạt động đầu tư. Nhà đầu tư chỉ lựa chọn địa bàn
đầu tư nào có cơ sở hạ tầng tốt, đủ khả năng phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Chất lượng cơ sở hạ tầng càng cao càng giúp cho doanh nghiệp giảm chi phí sản
xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả đầu tư.
- Nguồn lao động: nguồn lao động cũng là nhân tố mà nhà đầu tư phải cân
nhắc khi lựa chọn địa bàn đầu tư. Nhà đầu tư tư nhân chỉ lựa chọn địa bàn đầu tư
nào có số lượng và chất lượng nguồn lao động đáp ứng được yêu cầu của sản xuất
kinh doanh. Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong những ngành có công nghệ
cao và hiện đại thì chất lượng lao động là yếu tố quan trọng hàng đầu. Địa phương
có chất lượng nguồn lao động cao càng thu hút được nhiều nhà đầu tư tư nhân.
Ngoài ra, chi phí trả cho người lao động và văn hóa trong lao động cũng là những
nhân tố nhà đầu tư rất quan tâm. Chi phí trả cho người lao động càng hợp lý, ý thức

tổ chức, kỷ luật trong lao động càng cao thì càng thu hút được nhiều nhà đầu tư tư
nhân.
d). Môi trường pháp luật
Môi trường pháp luật bao gồm toàn bộ các văn bản qui phạm pháp luật của
cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành qui định quyền và nghĩa vụ của nhà đầu
tư; các qui định của pháp luật nhằm tôn trọng và bảo đảm các lợi ích hợp pháp của
nhà đầu tư; các cơ chế, chính sách ưu đãi mà nhà đầu tư được hưởng; đồng thời còn
bao gồm các qui định cụ thể nhằm điều chỉnh các hành vi của nhà đầu tư để bảo
đảm thực hiện quyền quản lý và điều hành của Nhà nước đối với hoạt động đầu tư
phù hợp với điều kiện lịch sử cụ thể trong từng giai đoạn. Môi trường pháp luật
càng ổn định và có hiệu lực càng thu hút một cách có hiệu quả đầu tư tư nhân. Để
môi trường pháp luật đáp ứng được kỳ vọng của nhà đầu tư thì phải bảo đảm có đầy
đủ các yếu tố sau:
. Có đủ các qui định của pháp luật về bảo đảm quyền sở hữu hợp pháp của
nhà đầu tư;
. Có đủ các qui định của pháp luật về nghĩa vụ của nhà đầu tư đối với Nhà
nước và quyền của nhà đầu tư được phân phối kết quả làm ra sau khi đã thực hiện
đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước (quyền chuyển lợi nhuận ra nước ngoài...);
. Có các qui định cụ thể về quyền quản lý của Nhà nước đối với hoạt động
của doanh nghiệp.
e). Môi trường văn hóa, xã hội
Môi trường văn hóa, xã hội bao gồm : ngôn ngữ, tôn giáo, phong tục tập
quán, đạo đức, thị hiếu tiêu dùng, thẩm mĩ, hệ thống giáo dục …Các nhân tố này
ảnh hưởng lớn đến hoạt động đầu tư tư nhân. Nhân tố ngôn ngữ, văn hóa, phong tục
tập quán ảnh hưởng đến việc thiết kế màu sắc, kiểu dáng của sản phẩm, ảnh hưởng
đến hình thức quảng cáo, thói quen tiêu dùng….. Sự bất đồng về ngôn ngữ và văn
hoá có thể tác động tiêu cực trong kinh doanh. Giáo dục đào tạo cũng ảnh của doanh
nghiệp, đồng thời ảnh hưởng đến việc tiếp nhận đầu tư vào những ngành có công

nghệ cao. Chất lượng lao động còn được biểu hiện qua nhân tố văn hóa của người
lao động như kỷ luật lao động, cách suy nghĩ, phong tục tập quán, nhân sinh quan…
2.2.6.2. Các nhân tố nguồn lực mềm
Các nhân tố thuộc nguồn lực mềm đã được cơ quan phát triển quốc tế của
Hoa Kỳ (USAID) và quỹ Phát triển Châu Á sử dụng để đánh giá môi trường đầu tư
tại nhiều nước trên thế giới. Tại Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt
Nam đã phối hợp với tổ chức USAID xây dựng hệ thống chỉ số năng lực cạnh tranh
cấp tỉnh nhằm đánh giá mức độ hoàn thiện của môi trường đầu tư để thu hút đầu tư
tư nhân. Cụ thể như sau:.
+ Chi phí gia nhập thị trường
+ Tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất
+ Tính minh bạch và tiếp cận thông tin
+ Chi phí thời gian để thực hiện các qui định của Nhà nước
+ Chi phí không chính thức
+ Ưu đãi đối với doanh nghiệp nhà nước (môi trường cạnh tranh)
+ Tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh
+ Chính sách phát triển khu vực kinh tế tư nhân
+ Đào tạo lao động
+ Thiết chế pháp lý
a). Chi phí gia nhập thị trường.
Chỉ số thành phần này đo lường thời gian gian từ khi có ý định đầu tư đến trực tiếp
sản xuất kinh doanh nhanh hay chậm, bao gồm thời gian một doanh nghiệp cần để
đăng ký kinh doanh, xin cấp đất và nhận được mọi loại giấy phép, thực hiện tất cả
các thủ tục cần thiết để bắt đầu tiến hành hoạt động kinh doanh. b). Tiếp cận đất đai
và sự ổn định trong sử dụng đất
Chỉ số thành phần này để đánh giá xem doanh nghiệp tiếp cận đất đai có dễ
dàng không và khi có đất rồi thì doanh nghiệp có được đảm bảo về sự ổn định, an
toàn trong sử dụng đất hay không.
c) Tính minh bạch và khả năng tiếp cận thông tin:

Chỉ số thành phần này đánh giá khả năng mà doanh nghiệp có thể tiếp cận
những kế hoạch của tỉnh và các văn bản pháp lý cần thiết cho hoạt động kinh doanh,
tính sẵn có của các loại tài liệu, văn bản này; liệu chúng có được đưa ra tham khảo ý
kiến doanh nghiệp trước khi ban hành và tính có thể dự đoán được trong quá trình
triển khai thực hiện các văn bản đó, mức độ tiện dụng của trang web của tỉnh đối
với doanh nghiệp.
d). Chi phí thời gian để thực hiện các quy định của Nhà nước
Chỉ số thành phần này đo lường thời gian mà các doanh nghiệp phải tiêu tốn
khi chấp hành các thủ tục hành chính, mức độ thường xuyên và thời gian doanh
nghiệp phải tạm dừng kinh doanh để các cơ quan Nhà nước của tỉnh thực hiện việc
thanh tra, kiểm tra.
e). Chi phí không chính thức
Chỉ số thành phần này đo lường mức chi phí không chính thức mà doanh
nghiệp phải trả và việc trả chi phí như vậy có đem lại kết quả hay dịch vụ như mong
đợi không, những trở ngại do những chi phí này gây nên đối với hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp và liệu các cán bộ Nhà nước sử dụng các quy định pháp
luật của địa phương để trục lợi không?
g). Ưu đãi đối với doanh nghiệp Nhà nước và môi trường cạnh tranh
Chỉ số thành phần này đánh giá tính cạnh tranh của các doanh nghiệp tư nhân
do ảnh hưởng từ sự ưu đãi các doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp Nhà nước
đã cổ phần hoá của chính quyền cấp tỉnh, thể hiện dưới dạng các ưu đãi cụ thể, phân
biệt về chính sách và việc tiếp cận nguồn vốn.
h). Tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh
Chỉ số thành phần này đo lường tính sáng tạo, sáng suốt của lãnh đạo tỉnh
trong quá trình thực thi chính sách của Trung ương cũng như trong việc đưa ra
những sáng kiến riêng nhằm phát triển kinh tế tư nhân, đồng thời đánh giá khả năng
hỗ trợ và áp dụng những chính sách đôi khi chưa rõ ràng của Trung ương theo
hướng có lợi cho doanh nghiệp.
i). Đào tạo nguồn lao động

Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc

Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc

Similar to Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc (18)

More from Dịch vụ viết đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149

More from Dịch vụ viết đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Trong Việc Tạo Lập Môi Trường Đầu Tư Để Thu Hút Đầu Tư Tư Nhân.doc