Uyku Örüntüsünde Rahatsızlık Hemşirelik Tanısı hakkında bilgiler içerir.

1. Uyku Örüntüsünde Rahatsızlık
Hemşirelik Tanısı ve Hemşirelik
Yaklaşımı

2. UYKU

3. Uyku Örüntüsünde Rahatsızlık
 Tanım: Dinlenme
örüntüsünün nitelik ve
niceli inde rahatsızlı a yolğ ğ
açan ya da istenen yaşam
şeklini
etkileyen/engelleyen bir
de işim olan ya da bu riskiğ
taşıyan bir bireydeki
durumdur.
TANIMLAYICI KR TERİ
MAJÖR
Uykuya dalmakta ve uyumada
güçlük
M NÖRİ
Uyanırlen ya da gün boyunca
yorgunluk
Duygu durumunda de işimlerğ
Ajitasyon
Gün boyunca uyuklama

4. İlişkili Faktörler
Patafizyolojik
Anjina
Diyare, konstipasyon
Üriner problemler
Dispne
Gastik ülserler
Tedavi ile ilişkili
Trankilizanlar, sedatifler
Antidepresanlar
Barbütüratlar
Kortikosteroidler
Monoamin oksidaz
inhibitörleri
Antihipertansifler
Amfetaminler

5. İlişkili Faktörler
Durumsal
Bipolar bozukluk, panik anksiyete,
dikkat kusurlarına sekonder
Gündüzleri fazla uyumaya ba lı,ğ
gündüz zamanı aktivitelerin
yetersizli ine ba lığ ğ
A rıya ve/veya korkuya ba lığ ğ
Gebeli e sekonder oluşanğ
rahatsızlıklara ba lığ
Yaşam şeklindeki rahatsızlıklara
ba lı (iş yaşamı, emosyonel, sosyal,ğ
cinsel, finansal)
Çevresel de işimlere ba lı (odağ ğ
koşulları, seyahat, vb)
Maturnasyonel
ÇocukKaranlıktan
korkmaya ba lığ
Yetişkin-Kadın Hormonal
de işikliklere ba lı (örn.ğ ğ
menopoz öncesi)

6. UYKUNUN FİZYOLOJİSİ

8. Dopamin, seratonin, histamin, norepinefrin,
asetilkolin ve
gammaaminobütirik asit (GABA)
gibi nörotransmitterler uykuda rol oynar.
Seratonin uykuyu başlatan en
önemli nörotransmitterdir.

9. Mezensefalon ile pons
arasında
ve RAS içinde yer alan
Rafe çekirdeği
seratonin salgılar.
Beynin bu alanı BSR
olarak da adlandırılır.
Uyku ile BSR’un
aktivetesinde artma olur.
Seratonin seviyesi
yeterince yükseldiğinde
RAS inhibe olur.
Gevşemiş pozisyonda
olmak,
gözlerin kapalı olması,
karanlık ve sessiz bir oda
RAS uyarılmasını
azaltarak
bireyin
uykuya dalmasını sağlar.

10. Uyku Evreleri

11. NREM / nonREM
 Gece boyunca uykunun ço unlu u yavaş dalgağ ğ
uykusunda geçer, uyku derin, dinlendirici tipte
bir uykudur. Kişi uzun saatler boyunca uyanık
kaldıktan sonra uykunun ilk saatlerinde görülen
dinlendirici tipte tanımlanan uykudur.
 NREM uykusunun dört evresi vardır

12. EVRE I

13. EVRE II

14. EVRE III

15. EVRE IV

16. REM

18.  Her uyku siklusunun ilerleyişi sıra ile olur.
Hafif uykudan derin uykuya geçilir. Her
siklusta tekrar hafif uykuya dönülür. NREM
+ REM siklusu 90 dakika (1,5 saat) sürer.
 nsan uyandı ı zaman kaldı ı aşamadanİ ğ ğ
devam edemez. Kişi sık sık uyanırsa sürekli
olarak yeni bir siklusta uykuya başlar. Her
birey genellikle 4-5 REM evresi geçirir.

19. 19
Yetişkin Bir Bireyin
Uyku Siklusu
Yetişkin Bir Bireyin
Uyku Siklusu
NREM
Evre 1
Uyku Öncesi
NREM
Evre II
NREM
Evre III
NREM
Evre IV
NREM
Evre III
NREM
Evre II
REM
Uykusu

20.  Cinsiyet
 Hastalık
 Fiziksel faaliyetler
 Alkol ve uyarıcılar
 laçlarİ
 Diyet
 Yaşam biçimi
 Çevre
UYKUYU ETK LEYEN ETMENLERİ

21. Uyku Bozukluklarının Tedavisi

22. UYKU PROBLEMİNE YÖNELİK
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (1)
 Hastanın yata ı kuru ve temiz tutulmalı,ğ
yeterli vücut hijyeni sa lanmalığ
 Hastaya yatmadan önce masaj yapılmalı
 Hastada rahatsızlık yaratan tüpler ya da
setler, gerekli de ilse çıkarılmalığ
 Hastanın rahat edebilece i bir uykuğ
pozisyonunda olması sa lanmalığ

23.  Hastanın yatmadan önce a rı,ğ
solunum sıkıntısı gibi fiziksel
problemleri giderilmeli
 Hastanın gece rahat uyumasını
sa lamak için mümkün oldu uncağ ğ
gününü aktif olarak geçirmesi
sa lanmalığ
 Uykunun bölünmesine neden olan
tuvalete gitmeyi önlemek için
duruma göre yatmadan en az 3 saat
önce sıvı kısıtlaması yapılmalı ve
mesanenin boşaltılması sa lanmalığ
 Hastanın yatmadan önce uykusu
bazen sigara gibi maddeleri, çay,
kola, kahve ve alkol gibi içecekleri
alması önlenmeli
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (2)

24.  Yatmadan önce ılık duş alması
sa lanmalığ
 Hastanın yatmadan önce kitap okuma,
televizyon izleme, radyo yada hafif bir
müzik dinleme, içeren süt gibi içecekleri
içme, ibadet etme alışkanlıklarını
sürdürmesi sa lanmalığ
 Hastanın sa lıklı bir uyku düzeniğ
kazanmasını sa lamak için her gün aynığ
saatte yatması ve aynı saatte uyuması
sa lanmalığ
 Hastanın uykuya dalmasını
kolaylaştırmak için en az 2 saat önce
hafif egzersiz yapması sa lanmalığ
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (3)

25.  Hasta uykuya dalamadı ı zaman yata a girmesiğ ğ
teşvik edilmeli
 Hastanın odasının havalandırılmış, normal
sıcaklıkta, uygun ışıklandırılmış olması sa lanmalığ
 Hastanın yata ının ve yastı ının rahat olmasığ ğ
sa lanmalığ
 Gürültü yaratan araçların hasta odasından
uzakta olması sa lanmalı, aspiratör ve oksijenğ
aletleri kullanılmadı ı zamanlar kapatılmalığ
 Hastane personeli mümkün oldu unca hastağ
odasında konuşmamalı, lastik tabanlı ayakkabılar
giymeli
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (4)

26.  Uykuyu bozan trafik gürültüsü, kapı ve yatak
gıcırtısı, telefon, radyo ve televizyon sesleri açık
kalan musluk sesleri gibi etkenler azaltılmalı
 Hasta odası kapalı tutulmalı
 Hastanın odasındaki kişilere ve ziyaretçilere sınır
konulmalı
 Hasta odasının penceresinin olmaması
durumunda gece-gündüz döngüsünü sa lamakğ
için gece lambası kullanılmalı
 Gece yapılan tedavi, bakım ve yaşam bulgusu
almak gibi uygulamalar mümkün oldu uncağ
hastaların uyanık oldukları saatlerde yapılmalı
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (5)

27.  laç ve kullanılacak araç gereçler için yapılacakİ
hazırlıklar hasta odasının dışında yapılmalı
 Hastanın uyku-uyanıklık döngüsünü bozan yaşamındaki
de işimler belirlenmeliğ
 Hastanın zihninin uyku problemi ile meşgul olması
önlenmeli
 Hastanın uykuyu etkileyen korku, öfke, anksiyete,
suçluluk ve kaygı gibi duygularını ifade etmesi teşvik
edilmeli
 Hastanın rahatlamasının sa lanması için gevşemeğ
teknikleri ö retilmeli.ğ
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI (6)