Anksiyete Hemşirelik Tanısı hakkında bilgiler içerir.

1. ANKSİYETE
Fiziksel, duygusal, bilişsel ve davranışsal
belirtilerin eşlik ettiği,
hoş olmayan sıkıntı ve endişe duygusu ve yaşantısıdır.
Ana kaynağı bilinmeyen tehditlerden kaynaklanan;
korku, tedirginlik, evham, kuşku hisleri
1

2. Korku, Stres ve Anksiyete
Kavramları ve Arasındaki Farklar
 Korku, bilinen bir dış tehlikeye karşı ortaya çıkan
fizyolojik ve duygusal yanıtlar olarak tanımlanır.
 Anksiyete, belirtileri korkuya benzeyen ancak nedeni
belirlenemeyen veya nedeni bilinçdışı olan belirtiler
olarak tanımlanır.
 Stres, ulaşılmak istenen amaca doğru yol alırken bir
engellemeyle karşılaşma sonucu ortaya çıkan, bireyin
iç ve dış dengesini bozan, tehdit eden durumlar olarak
tanımlanır.
2

3. Korku ve Anksiyetenin Farkları
Anksiyete Korku
 Genellikle nedeni bilinmez.
 Bedenin gösterdiği tepkiler
uzun sürer.
 Tehdit bilinç dışıdır.
 İnatçı ve aşırı olduğunda
patolojiktir…..
 Tehdit kolaylıkla
tanımlanabilir.
 Neden ortadan kalkınca kişi
rahatlar.
 Tehdit dışarıdan gelir ve
duygularla algılanır.
3

4. Anksiyetenin Fizyolojik Belirtileri
◦ Kalp hızında artma
◦ İnsomnia(uykusuzluk)
◦ Kan basıncında yükselme
◦ Yorgunluk ve halsizlik
◦ Kızarma ya da solgunluk
◦ Terleme
◦ Ağız kuruluğu
◦ Pupiller dilatasyon
◦ Midede kasılma/bulanma
◦ Kaslar da gerginlik
◦ Nefeste daralma
◦ Huzursuzluk/aşırı
tedirginlik
◦ Titreme
◦ Baş dönmesi/baygınlık
◦ Paresteziler
◦ Sık idarara çıkma
◦ Soğuk/sıcak basması
◦ Diyare
4

5. Anksiyetenin Duygusal Belirtileri
 Endişe/kaygı
 Kendine güvensizlik
 Yardımsızlık/acizlik
 Kontrol kaybı
 Gerilim ya da heyecanlı olma
 Gevşeyememe
 Kötü bir şey olacağını bekleme
 Sinirlilik/öfke duyma
5

6. Anksiyetenin Bilişsel Belirtileri
 Yoğunlaşamama
 Çevrenin farkında olmama
 Unutkanlık
 Dalgınlık
 Şimdi ya da gelecekten çok geçmişe
yönelim
 Düşüncede blok
olma(anımsayamama)
 Aşırı incelik/dikkatlilik
6

7. Anksiyete ile İlişkili Faktörler
 Besin, hava, rahatlık ve güvenliğe
yönelik temel insan
gereksinimlerini etkileyen her
faktör anksiyete ile ilişkili faktördür.
7

8. Anksiyete ile İlişkili Durumsal
Faktörler
1- Gerçek ya da algılanan tehdite bağlı;
 Statü ve prestijde değişim
 Yetersizlik (ya da başarı)
 Başkaları tarafından tanınmama/kabul
edilmeme
 Değer verilen servet/eşya kaybı
 Etik ikilem
8

9. Anksiyete ile İlişkili Durumsal
Faktörler
2- Önemli kişilerin gerçek ya da
algılanan kaybına bağlı;
 Ölüm
 Boşanma
 Kültürel baskılar
 Taşınma
 Geçici yada kalıcı ayrılık
9

10. Anksiyete ile İlişkili Durumsal
Faktörler
3- Biyolojik bütünlüğe karşı gerçek ya
da algılanan tehdide bağlı;
 Ölmek
 Saldırıya uğramak
 İnvaziv işlemler
 Hastalık
10

11. Anksiyete ile İlişkili Durumsal
Faktörler
4- Gerçek ya da algılanan çevre
değişikliğine bağlı
 Hospitalizasyon
 Taşınma
 Emeklilik
 Güvenliğe yönelik tehlikeler
 Çevre kirliliği
11

12. Anksiyete ile İlişkili Durumsal
Faktörler
5- İşsizlik, yeni iş, terfi vb durumlara
sekonder sosyo-ekonomik durumun
gerçek ya da algılanan değişimine bağlı
6- Bireye bir başka kişinin anksiyetesinin
geçmesine bağlı
12

13. Sonuç Kriterleri
 Birey baş etme örüntülerini tanımlayabilecek
 Anksiyeteyi yönetmede kullanılabilecek baş
etme yöntemlerinden en az 3 tanesini bilecek
 Anksiyeteyi yönetmede kullanılabilecek baş
etme yöntemlerinden en az 1 tanesini etkin
uygulayabilecek
 Psikolojik ve fizyolojik olarak rahatlıkta artma
olduğunu ifade edecek vb.
açık, net, ölçülebilir sonuç kriterleri
belirlenir.
13

14. Hemşirelik Girişimleri
 Bireyin anksiyete düzeyi( hafif-orta-şiddetli-panik)
değerlendirilir.
 Güvenli ve rahat bir ortam sağlanır.
- Bireyle birlikte olunur.
- birey herhangi bir karar vermesi için zorlanmaz.
- Kısa, basit cümleler kullanılarak, sakin ve yavaş
konuşulur.
- hemşire kendi anksiyetesinin farkında olmalı,
karşılıklı anksiyeteden kaçınılır.
- Empatik yaklaşım sergilenir.(sessizliği kullanma,
dokunma, ağlamaya izin verme, konuşma vb)
14

15.  Fazla uyaranlar uzaklaştırılır.(Örneğin; birey
daha sessiz bir odaya alınır); anksiyeteli diğer
bireylerle-hastalarla ya da aileleri ile ilişkileri
sınırlanır.
 Anksiyete öğrenmeyi engellemeyecek kadar
azaldığında öğrenmeyi ya da problem çözmeyi
başlatmak için bireyin anksiyetesini tanımasına
yardım edilir.
 Stresli durumlar kaçınılmaz olduğunda
kullanılmak üzere, anksiyeteyi azaltma (nefes
egzersizleri, imajinasyon, progresif gevşeme
egzersizleri vb) teknikler öğretilir.
15

16.  Öfkeyle başetme yöntemleri öğretilir.
 Uygunsa, gerilimi azaltabilecek
aktiviteler(fiziksel aktivite vb) sağlanır.
 Kronik anksiyeteli ve etkisiz
başetmeleri olan bireyler psikiyatrik
değerlendirme almaları için
yönlendirilir.
16

17. Kaynaklar;
 Andreescu C, Lenze EJ, Dew MA et al. (2007). Effect of comorbid anxiety on treatment response and relapse
risk in life depression. The British Journal of Psychiatri. 190: 344-349.
 Bourne EJ (2000). The Anxiety & Phobia Workbook. 3. Edition, New Harbinger Publications Inc. USA.
 Carpenito L.J. (2014) Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Çev: Firdevs Erdemir. Nobel Tıp Kitapevi
 Çam O., Engin E.(2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. İstanbul Medikal Yayıncılık Tic.
Ltd. Şti. İstanbul
 Miller TA, Mccool SF (2003). Coping with stres in outdoor recreational settings; an application of transactional
stres theory. Leisure Sciences 25: 257-275.
 Özcan A. (2006): Hemşire-Hasta İlişkisi ve İletişim. Sistem Ofset Bas. Yay. San. Tic. Ltd Şti. Ankara
 Öz F. (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar.1. Basım.İmaj İç ve Dış Tic. A.Ş., Ankara.
 Parker I (2006). Katharina. working out anxiety. notes on Freuds early case. Psychodynamic Practice 12(3):
281-291.
 Sertbaş G, Bahar A (2004). Anksiyete ve anksiyeteyle baş etmede hemşirelik girişimleri. Hemşirelik Forumu
Dergisi 16 (2):39-44.
 Stuart GW, Laraıa MT (2005). Principles and Practice of Psychiatric Nursing. 8. Edition, Mosby Inc, China.
 Taylor CM (1994). Essentials of Psychiatric Nursing. 14. Edition. Mosby, Philadelphia.
 Üstün B., Akgün E., Partlak N.(2005).Hemşirelikte İletişim Becerileri Öğretimi. Okullar Yayınevi, İzmir.
 Varcarolis EM, Carson VB, Shoemaker NC (2006). Foundations of Mental Health Nursing, Sounders Elsevier
17