Fiziksel Mobilite Bozulma Hemşirelik Tanısı hakkında bilgiler içerir.

1. Fiziksel Mobilitede Bozulma
Hemşirelik Tanısı ve Hemşirelik
Yaklaşımı

2. Fiziksel Mobilite/İmmobilite
Mobilite: Kişinin özgürce hareket edebilme yetisidir.
mmobilite:İ Özgürce hareket etmede yetersizliktir.

3. Fiziksel Mobilitede Bozulma
Hemşirelik Tanısı
Tanım: mmobil olmayan, ancak fiziksel olarak hareket etmekte birİ
sınırlılı ı olan ya da bu riski taşıyan bireydeki durumdur.ğ
TANIMLAYICI KR TERLERİ
MAJÖR (%80-%100)
Çevrede amaçlı olarak hareket etme (örn: yatak içinde mobilitede, transferler,
ambulasyon-gezinme) yetene inde zayıflamağ
ROM (range-of-motion) yani eklem hareket açıklı ında sınırlılıklarğ
M NÖR (%50-%80)İ
Hareket kısıtlamasının konulması
Hareket etmeye gönülsüzlük

4. Yazarın notu
 Fiziksel mobilitede bozulma tanısı, kolunu/kollarını,
baca ını/bacaklarını kullanmakta ya da kas gücünde bazığ
kısıtlılıklar olan bir bireyi tanımlar.
 Fiziksel mobilitede bozulma tanısı, tam olarak immobilite olan
durumları tanımlamakta kullanılmamalıdır. Bunun yerine, bu
durumlar için Disuse Sendromu tanısı daha uygundur.
 Fiziksel hareket sınırlılıkları öz-bakım eksikli i ya da travmağ
riski gibi di er bazı hemşirelik tanılarının etiyolojisi de olabilir.ğ
 Fiziksel mobilitede bozulma tanısına yönelik hemşirelik
girişimleri; işlevi güçlendirmeye, iyileştirmeye ve bozulmayı
önlemeye odaklanır.

6. İlişkili Faktörler
Patafizyolojik
Aşa ıdaki durumlara sekonder olarak, dayanıklılık ve gücün azalmasınağ
ba lı;ğ
Nöromüsküler bozukluklar
Otoimmün de işimler (örn: multiple sklerozis, artritis)ğ
Sinir sistemi hastalıkları (örn: parkinsonizm, myestina gravis)
Musküler distrofi
Kısmi ya da total paralizler (örn: spinal kord travması, felç)
Santral sinir sistemi tümörleri
 ntrakranial basınçta artmaİ
Duyusal defisitler
Kas iskelet bozuklukları
Fraktüler
Kollajen doku hastalıkları (sistemik lupus eritematozis)
Ödeme ba lı (synovial sıvıda artma)ğ

7. İlişkili Faktörler
Tedavi ile ilişkili
Eksternal araçlara (alçı, tespit, ateller, intravenöz tüpler/yollar)
ba lığ
Protez, koltuk de ne i, yürüteç vb. ile hareket etmeye güç veğ ğ
dayanıklılı ın yetmemesine ba lığ ğ
Durumsal
Yorgunlu a, motivasyonun azalmasına ya da a rıya ba lığ ğ ğ

8. İlişkili Faktörler
Maturnasyonel
Çocuklar
Aşa ıdaki durumlara sekonder, anormal yürüyüşe-postüreğ
ba lı;ğ
Konjenital iskelet bozuklukları
Osteomyelitis
Konjenital kalça çıkı ığ
Legg-Calve-Peithes hastalı ığ
Yaşlı Yetişkin
Motor çevikli in azalmasına ya da kas zayıflı ına ba lığ ğ ğ

9. Amaçlar ve Göstergeler
Amaçlar
Kişi, ekstrimitelerin gücünde ve dayanıklılı ında bir artışğ
oldu unu bildirecektir.ğ
Göstergeler
Mobiliteyi artırmak için uyumlandırıcı araçları kullandı ınığ
göstermesi
Travma olasılı ını minimize edecek güvenlik önlemleriniğ
kullanması
Girişimlerin mantı ını açıklaması/tanımlamasığ
Mobiliteyi artırıcı önlemleri göstermesi

11. Genel Girişimler
mmobilitenin komplikasyonlarını önleyici girişimler için bakınız:İ
Disuse (kullanmama sendromu)
Etkilenmemiş/sa lıklı ektremitede, günde en az dört kez olmakğ
üzere, aktif ROM egzersizlerini yapmayı ö retiniz:ğ
Etkilenmiş ekstremitede pasif ROM egzersizlerini uygulayınız
Yavaş yavaş uygulayınız
Ekstremiteyi ilgili eklemin üstünden ve altından destekleyiniz.
Komplikasyonları önlemek için uygun-do ru pozisyonu veriniz:ğ
Ayak tahtası kullanınız.
Uzun süre aynı pozisyonde oturma ve yatmayı önleyiniz.
Her 2-4 saatte bir omuz eklemlerinin pozisyonunu de iştiriniz.ğ
Fowler pozisyonda iken küçük yastıklar kullanınız ya da hiç yastık kullanmayınız.
El ve bile i do al pozisyonda destekleyiniz.ğ ğ

12. ROM (Range of Motion)
 Amaç: Yatak istirahati gerekliyse
veya immobilite varsa vücudu en
iyi olası fiziksel kondüsyonda
tutmak ve egzersiz yapma
 PROM- Pasif ROM – Hasta
ba ımsız hareket edemiyorsa veğ
eklem hareketleri hemşire veya
cihaz tarafından yaptırılıyorsa
 AROM- Aktif ROM – Hasta
eklem hareketi yapma yetisine
sahipse

13. Genel Girişimler
 E er birey supine (sırt üstü) ya da prone (yüzü koyun) pozisyonda ise; belğ
kavisinin altına ya da gö üs kafesinin bitti i yerin altına rulo yapılmış bir havluğ ğ
ya da küçük bir yastık yerleştiriniz.
 Kalça ve üst uyluk bölgesinin yanlarına torokanter simidi ya da kum torbaları
yerleştiriniz.
 Birey lateral pozisyonda ise; baca ını kasıktan ayaklara kadar desteklemek içinğ
yastıklar yerleştiriniz. Omuz ve dirse i hafifçe gevşetmek için bir yastıkğ
koyunuz. Gerekiyorsa, dorsal fleksiyonda iken aya ının altını kum torbası ileğ
destekleyiniz.
 El ve bilek tespitleri kullanınız.

15. Genel Girişimler
Mobilizasyonu ilerletmesini sa layınız:ğ
Yavaş yavaş oturma pozisyonuna geçmesine yardım ediniz.
Aya a kalmadan önce birkaç dakika yata ın kenarından ayaklarını sarkıtması içinğ ğ
olanak sa layınız.ğ
Yatak dışında geçirilen zamanı, ilk defasında birkaç dakika olmak üzere, günde üç
kez 15 dakika ile sınırlayınız.
Tolere edildikçe, kişinin yatak dışında geçirdi i zamanı 15 dakika-15 dakikağ
artırınız.
Yardımcı araçlar kullanarak ya da kullanmadan ambulasyonu ilerletiniz.
E er yürüyemiyorsa bireyin bir tekerlekli sandalye ya da normal sandalyedeğ
oturmasını sa layarak yatak dışına geçmesine yardım ediniz.ğ
Kısa süreli ve sık aralıklarla (günde en az 3 kez) yürüyüşlerle, denge
sa lanamıyorsa yardımla ambulasyona teşvik ediniz.ğ
Yürüyüş mesafesini her gün ilerleterek artırınız.

16. Genel Girişimler
Aşa ıdaki araç-gereçlerin kullanımını ö retiniz veğ ğ
gözleyiniz.
Koltuk de nekleriğ
Yürüteçler
Tekerlekli sandalye
Protezler
Askılar
Bandajlar

17. Genel Girişimler
Güvenlik önlemleri e itimiğ
Duyarlılı ı azalmış alanları aşırı sıcak ve so uktanğ ğ
koruyunuz
Transfer veya ambulasyonda düşme ve düştükten sonra
nasıl kalkılaca ı konusunda uygulama yapınızğ
Tekerlekli sandalyede posizyon de iştirmeyi, her 15 dkdağ
bir kalçayı kaldırmayı, manevra yapmayı, transfer sırasında
sandalyeyi kilitlemeyi ö retiniz.ğ

18. Genel Girişimler
Aşa ıdaki uygulamaları kişinin uygulayarakğ
göstermesini sa layınız:ğ
Güçlendirici/dayanıklık artıran egzersizler
ROM egzersizleri
Yardımcı / uyumlandırıcı araçların bakımı
Güvenlik önlemlerini uygulama

19. Hemşirelik Girişimleri (özet)
 yi beslenmeİ
 Uygun sıvı alımı
 Çıkardı ını takip etğ
 Deri bütünlü ünü de erlendirğ ğ
 Uykuyu takip et
 Stimulasyonu sa lağ
 Yardımcı araçları kullan
 Ba ımsız hareket edebilmeye teşvik etğ

20. Bazı Hemşirelik Tanıları

21. Kaynaklar
 Lynda Juall Carpenito-Moyet. Çevirmen: Prof. Dr. Firdevs
Erdemir. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Tıp
Kitabevi. Yayım tarihi: 03/2012.
 https://moodle.unitec.ac.nz/pluginfile.php/457200/mod_re
source/content/1/Mobility%20and%20Immobility
%20lectureHeal%205026%202015.pdf
 http://uqu.edu.sa/files2/tiny_mce/plugins/filemanager/files/
4290495/Mobility%20&%20Immobility%201.ppt