Bilgi Eksikliği Kavram Haritası

1. OLGU
Bayan BN 65 yaşındadır. Yaklaşık üç yıldır Diyabetes Mellitüs tanısı nedeni ile İnsülin/SC
kullanmaktadır. 12.10.2015 tarihinde kan şekeri düzeylerinde dengesizlik nedeni ile İç
Hastalıkları-Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’ne yatışı yapılmıştır.
1-Sağlığı algılama-Sağlığın Yönetimi
Bayan BN’ şeker düzeyini düzenli kontrol etmediğini ifade ediyor. Sağlığını “kötü” olarak
algıladığını, köyde yaşadığı için bahçe ve hayvancılıkla uğraştığını ve kendisi ile
ilgilenemediğini ifade ediyor. Ayrıca düzenli sağlık kontrolü yaptıramadığını ve egzersiz
yapmadığını belirtmektedir.
2-Beslenme ve Metabolik Durum
Bayan BN beslenmesinde herhangi bir diyet programı uygulamadığını, bahçe ve hayvanları
ile ilgilenirken yemek için zaman ayıramadığını, çok acıktığında da çok fazla yemek yediğini
ifade ediyor. Oral sıvı alımı 1500-2000 cc/gündür. Bayan BN’nin beden kitle indeksi 43
kg/m2 dir.
3-Barsak Boşaltımı
Barsak sesleri 8/dak. Abdomen yumuşak, ağrı ve gerginlik yok. Barsak boşaltımı 2 kez/gün.
4- Aktivite-Egzersiz Biçimi
Solunum: 18/dak., düzenli. Oksijen, nebul ilaç, inhaler kullanımı yok.
Öksürüğün ara sıra olduğunu ancak sekresyonunun olmadığını belirtmiştir.
Aspirasyon yapılmıyor, trakeostomi ve göğüs tüpü yok.
Ekstremitelerde kontraktür, atrofi, tremor, paralizi/pleji yok.
Eklemlerde şişlik ve ağrı yok.
Beslenmede bir başka kişinin desteğine ihtiyacı varken, banyo yapma, tuvalete gitme, yatak
içi hareket, giyinme ve yürümede bağımlı ve aktiviteye katkıda bulunmuyor.
SAĞLIĞI
SÜRDÜRMEDE
ETKİSİZLİK
BESLENMEDE
DENGESİZLİK:GER
EKSİNİMDEN
FAZLA BESLENME

2. 5- Uyku-Dinlenme Biçimi
Gece uykusunun bakım evinde 9 saat olduğunu, hastanede değişmediğini belirtmiştir. Gündüz
yaklaşık 1 saat uyku alışkanlığı olduğunu ifade etmiştir. Hastanede uykusuzluk, uykuya
dalmada güçlük ve erken uyanma problemi yaşamadığını belirtmiştir.
6- Bilişsel-Algılama Biçimi
Yakın ya da uzak hafıza bozukluğu yok. Sorulara cevabı uygun. Uyanık, oryante, direktifleri
anlama yeteneği mevcut. Bayan BN, kendisine yaklaşık bir yıl önce insülin tedavisine
başlandığını, İnsülin uygulaması için bir kez 5-10 dakikalık bir eğitim aldığını, aynı anda
beslenmesinin nasıl olacağının da anlatıldığını, ama öğrendiklerini birbirine karıştırdığını
ifade ediyor.
7- Kendini Algılama-Kavrama Biçimi
Şu anki sağlık probleminin kendisinde yetersizlik, huzursuzluk ve endişe yarattığını ifade
etmiştir. Giyinme temiz ve düzgün. Göz iletişimi mevcut. Alçak ses tonu ile konuşuyor.
İletişim şekli rahat.
8- Rol-İlişki Biçimi
Ev hanımı, 2 çocuğu var. Hastalık süresince çocuklarının ve kardeşinin kendisine destek
olduğunu ifade etmiştir.
9- Cinsellik ve Üreme Biçimi
Hastalık ve tedavisinin cinselliği etkilemediğini belirtmiştir.
Üreme organlarında akıntı ve lezyon yok.
Yıllık kontrollerini yaptırmadığı bildirmiştir.
10- Stres ile Baş Etme Durumu
Stresli durumunda dua etmeyi, uyumayı ve TV izlemeyi tercih ettiğini belirtmiştir.
11- İnanç ve Değerler
Yaşamında en değerli şeyin sağlığı olduğunu, hastanede dua etmek, namaz kılmak istediğini
ifade etmiştir.
BİLGİ EKSİKLİĞİ

3. UYGULANAN TEDAVİ
Saatlik kan şekeri takibi
Norvasc tb 10 mg(1x1)
Beloc ZOK tb 25 mg(1x1)
Diovan tb 160 mg(1x1)
Neurontin tb 600 mg(3x1)
Mictonorm draje 15 mg(3x1)
Lustral tb 50 mg(1x1)
Seroguel tb 25 mg(1x1)

4. Neden olabilir
Neden olabilir Neden olabilir
Mevcut ise
Düzenli sağlık kontrolü
yaptırmaması
Düzenli kan şekeri
takibini yapmaması
İnsülin kullanımı, beslenme
ve egzersiz konusunda bilgi
sahibi olmaması
SAĞLIĞI SÜRDÜRMEDE ETKİSİZLİK
DİKKAT!!!!: Bayan BN’nin beslenme ve egzersiz, düzenli sağlık kontrolü hakkında bili eksikliği mevcut, ancak bunu tek başına bu alanda bir tanı
olarak alamayız. Bunun yerine bilgi eksikliğine bağlı meydana gelen sonuç bizim için tanı olabilir. Yani hasta bilmediği için sağlık kontrolü
yaptırmıyor, bilmediği için şeker kontrolü yapmıyor, bilmediği için egzersiz yapmıyor, ama aynı zamanda işleri çok olduğu için de kendisi ile
ilgilenemiyor ve sonuç olarak sağlığını yönetmede etkisiz kalıyor. Yani biz bu hastanın sadece bilgi eksikliğini giderdiğimizde sorununu
çözemediğimiz için “Bilgi Eksikliği” tanısını bu alanda alamayız. Bunun yerine sağlığını geliştirme konusunda bilgilendirme, istek kazandırma ve
güçlendirmeye ihtiyacımız var
Sağlık
alışkanlıklarına
ilişkin tam
değerlendirme
yapılması
Kan şeker düzeyi dengesiz, Beden Kitle Endeksi yüksek, hastalığı hakkında bilgi eksikliği
Olumlu sağlık
davranışlarının
desteklenmesi
İnsülin kullanımı,
kan şekeri takibi,
beslenme ve egzersiz
konusunda planlı
eğitim verilmesi
Olumlu sağlık
davranışları
kazandırma
konusunda ailenin
desteğinin alınması
Düzenli kan şekeri
takibi ve insülin
uygulamasının
yapılması
Sağlık hizmetine
ulaşımdaki güçlük ve
kolaylıklarının
tanımlanması

5. neden olabilirneden olabilir neden olabilir neden olabilir
Düzensiz beslenme
Düzensiz kan
şekeri takibi
Düzenli bir egzersiz
programının olmaması
Sağlığı geliştirme konusunda
farkındalığının olmaması
Bayan BN’nin daha önce hastanede verilen eğitimi tam anlamadığını, tüm anlatılanları
karıştırdığını ve bu konuda bilgisinin az olduğunu ifade etmesi.
Hastanın tam olarak
neyi
bildiğinin/bilmediğinin
belirlenmesi
BİLGİ EKSİKLİĞİ
DİKKAT!!!!!: Bilgi eksikliğinin genellikle tek başına bir tanı olarak alınması önerilmez. Bunun yerine hasta bilgi eksikliği nedeni ile bir işlem
öncesinde anksiyete yaşıyorsa, buna yönelik tanı alınır. Ya da hastamızda olduğu gibi bilgi eksikliği ve alışkanlıklarına bağlı olarak sağlığını etkisiz
yönetiyor ise buna yönelik tanı alınabilir. Bilgi eksikliği tanısını alabilmemiz için hastanın doğrudan “ ben bunu bilmiyorum, bilgi eksikliğim var”
şeklinde ifade etmesi gerekir. Yani bilgi eksikliği bir neden değil, doğrudan sorunun kendisi olmalı. Bu nedenle hastamız BN, insülin kullanımına
ilişkin aldığı bilginin kendisi için yeterli olmadığını ifade ediyor ise biz bu ihtiyacını karşılamalıyız.
İnsülin uygulaması
konusunda bilgi
verilmesi, hastaya
uygulatılması
Beslenme konusunda
bilgi verilmesi, hasta ile
bir beslenme programı
oluşturulması
Egzersiz konusunda
bilgi verilmesi,
hastanın yapabileceği
şekilde bir egzersiz
programı hazırlanması
Hastanın hastanede
kaldığı süreçte verilen
bilgilerin hasta
tarafından uygulanıp
uygulanmadığının
kontrol edilmesi

6. neden olabilirneden olabilir neden olabilir
neden olabilir
Mevcut ise
Düzensiz
beslenme
Beslenme konusunda
bilgi eksikliği
Diyabetes Mellitüs
tanısı
Egzersiz programının
olmaması
Beden kitle indeksi 43, obez bir görünüm
BESLENMEDE DENGESİZLİK: GEREKSİNİMDEN FAZLA BESLENME
Hastanın
öğün ve yeme
alışkanlıkları
nın tam
olarak
öğrenilmesi
Beslenme
konusunda bilgi
verilmesi, hasta
ile bir beslenme
programı
oluşturulması
Günlük kilo
kontrolünün
yapılması
Metabolizmanın
harekete
geçirilmesi için
günlük 2500 ml
sıvı alımının
sağlanması
Beslenme
konusunda aile
üyelerinin de
bilgilendirilmesi