Teori pelaziman klasik dan operan merupakan teori utama dalam bidang psikologi tingkah laku. Teori pelaziman klasik dibangunkan oleh Pavlov dan Watson manakala teori pelaziman operan pula dibangunkan oleh Thorndike dan Skinner. Kedua-dua teori ini menjelaskan proses pembelajaran melalui rangsangan dan pembinaan hubungan antara rangsangan dengan gerak balas.

1. TEORI BEHAVIORISME
•Teori Pelaziman Klasik
•Teori Pelaziman Operan

2. PENGASAS TEORI
BEHAVIORISME
PENGASAS TEORI
PAVLOV WATSON THORNDIKE SKINNER

3. TEORI PELAZIMAN KLASIK
IVAN P. PAVLOV
• Seorang ahli sains Rusia
• Menjalankan
penyelidikan ke atas
anjing selama 35 tahun
• Kata kunci teori ini ialah
pembelajaran melalui
perkaitan

4. KONSEP PENTING PELAZIMAN KLASIK
Tahap 1- Sebelum Pelaziman
Daging Pengliuran
(Ransangan tidak terlazim) (Gerak balas tidak terlazim)
Bunyi loceng Tiada gerak balas
Tahap 2- Semasa Pelaziman
Daging Pengliuran
(Ransangan tidak terlazim) (Gerak balas tidak terlazim)
+
Bunyi loceng
(Ransangan neutral)
Tahap 3- Selepas pelaziman
Bunyi loceng Pengliuran
(Ransangan terlazim) (Gerak balas terlazim)

5. APLIKASI PELAZIMAN KLASIK DALAM
PENGAJARAN
• Untuk pembelajaran berkesan, guru harus
mengaitkan pengalaman positif dengan
tugasan pembelajaran
• Bimbing pelajar gunakan kemahiran
generalisasi dan diskriminasi dengan
tepat
• Beri latihan yang cukup untuk
mengukuhkan rangsangan terlazim dan
gerak balas terlazim

6. TEORI PELAZIMAN J.B. WATSON
• Seorang ahli psikologi
Amerika
• Orang pertama mencipta
istilah behaviorisme
• Kajian beliau tentang
emosi kanak-kanak

7. PROSES PELAZIMAN
• Menurut beliau, manusia mempunyai tiga
emosi semulajadi iaitu takut, marah dan
kasih sayang.
• Emosi boleh diajar melalui proses
pelaziman

8. Eeksperimen dijalankan antara Albert (9 bulan)
dan tikus putih
Tikus putih ditunjukkan kepada Albert dan suatu dentuman yang kuat
Dibunyikan dari belakang. Albert serta merta terperanjat dan takut
Tikus putih, dentuman kuat Reaksi takut
(Rangsangan terlazim) (Gerak balas tak terlazim)
Tikus putih ditunjukkan sahaja, Albert telah menunjukkan reaksi takut
Reaksi takut
Tikus putih
(Gerak balas terlazim)
(Rangsangan terlazim)
Watson merumuskan bahawa Albert telah menghubungkaitkan
dentuman kuat dengan tikus putih yang dilihatnya. Albert telah belajar
tingkah laku takut

9. APLIKASI PELAZIMAN J.B. WATSON
DALAM PENGAJARAN
• Tingkah laku positif boleh diajar dengan
rangsangan yang sesuai
• Pelajar hendaklah belajar perhubungan
gerak balas secara sistematik
• Untuk pengukuhan ingatan, latihan
hendaklah dijalankan secara kerap
• Guru hendaklah menggunakan rangsangan
yang boleh memotivasikan pelajar supaya
minat belajar

10. TEORI PELAZIMAN OPERAN
THORNDIKE
• Seorang ahli psikologi
Amerika
• Berjaya membentuk tiga
hukum iaitu Hukum
Kesediaan, Hukum
Latihan dan Hukum
Kesan

11. HUKUM KESEDIAAN
Pelajar bersedia belajar Pembelajaran berkesan
(rangsangan motivasi) dan memuaskan
Pelajar belum bersedia Pembelajaran tidak
belajar atau dipaksa berkesan
belajar
(tanpa rangsangan)

12. HUKUM LATIHAN
Pertalian antara rangsangan dan
gerakbalas akan bertambah kukuh jika
ada latihan serta aktiviti pengukuhan
diberikan

13. HUKUM KESAN
• Pertalian antara rangsangan dan gerak
balas akan bertambah kukuh jika ada
kesan pengalaman menyeronokkan dan
gerak balas ini akan diulang
• Jika kesan pengalaman itu menyakitkan,
gerak balas tersebut akan lenyap

14. APLIKASI PELAZIMAN THORNDIKE
DALAM PENGAJARAN
• Untuk meningkatkan tahap kesediaan
belajar, guru harus menggunakan
motivasi yang sesuai
• Banyakkan aktiviti latihan, ulangkaji serta
pengukuhan dalam keadaan yang
menyeronokkan
• Memberi ganjaran untuk respon yang
betul daripada pelajar

15. TEORI PELAZIMAN OPERAN
SKINNER
• Tingkah laku manusia
terbahagi kepada dua
kategori iaitu tingkah
laku responden dan
tingkah laku operan
• Peneguhan positif dan
negatif

16. PRINSIP PELAZIMAN OPERAN
Prinsip umum
Jenis dan Contoh
Peneguhan Peneguhan positif
•Memberi sesuatu yang disukai oleh pelajar
•Contohnya memberi pujian atau gula-gula kepada pelajar
Peneguhan negatif
•Menarik balik sesuatu yang tidak disukai oleh pelajar
•Contohnya kecualikan pelajar daripada aktiviti yang
mereka tidak sukai
Hukuman Hukuman positif
•Memberi sesuatu yang tidak disukai oleh pelajar
•Contohnya merotan pelajar
Hukuman negative
•Menarik balik sesuatu yang disukai oleh pelajar
•Contohnya tarik balik kebenaran menonton rancangan
kartun pada waktu rehat

17. JENIS PENEGUHAN POSITIF
Jenis Peneguhan Positif Contoh
Peneguhan Kendiri Pelajar boleh diajar untuk memberi peneguhan
kepada diri sendiri, misalnya masa rehat untuk diri
sendiri atau memberi lebih masa untuk bercakap
di telefon dengan kawan
Pujian Memberikan pujian lisan seperti ”Bagusnya!”,
”Awak memang hebat!” dan ”Saya suka idea
bernas awak ini!”.
Perhatian Tunjukkan kepada pelajar yang kita memberikan
perhatian kepadanya. Misalnya, mengangguk-
anggukkan kepala, mendengar dengan teliti
Gred dan pengiktirafan Paparkan gred cemerlang atau berikan sijil
penghargaan di hadapan kelas
Aktiviti yang disukai Pelajar diberikan masa untuk menjalankan aktiviti
bebas yang disukainya, baca novel, mengikuti
lawatan, menggunakan komputer
Makanan
Kismis, buah-buahan, jajan yang berkhasiat

18. PERBEZAAN ANTARA PELAZIMAN KLASIK
DAN PELAZIMAN OPERAN
Jenis Pelaziman Klasik Pelaziman Operan
Pengasas Pavlov, Watson Thorndike, Skinner
Gerakbalas •Responden •Operan
(Tingkah Laku) •Bukan inisiatif sendiri •Inisiatif sendiri
(bergantung kepada (bergantung kepada
rangsangan) peneguhan)
•Bersifat pasif •Bersifat aktif
Urutan pelaziman Tingkah laku dilakukan Tingkah laku berlaku kesan
selepas rangsangan daripada rangsangan dan
peneguhan
Cara •Menggunakan rangsangan •Menggunakan peneguhan
pembelajaran tak terlazim positif / negatif
•Secara responden terhadap •Secara operan terhadap
rangsangan kesan daripada rangsangan