SlideShare a Scribd company logo
Батлав.......................................................Ч. Ганбилэг Сэдэв: Данзанравжаа ''Үлэмжийн чанар'' Хамрах хүрээ:  10-р анги Хугацаа:  40 минут Монгол хэлний багш И.Лхагвацэцэг
Зорилго Зохиолчийн намтартай товч танилцаж шүлгийн гол агуулгыг ойлгон таван мэдрэхүйг илэрхийлсэн  гайхамшгийг ухаарах Зорилт Эмэгтэй хүнийг хэрхэн магтан дуулсныг ухаарах Үгийн гайхамшгийг мэдэрч хэрэглэх Шүлгийг цээжлэн уран унших Бүтнээр нь дуулах
Хичээлийн явц: Өнгөрснийг сэргээх 5 минут Шинэ хичээл 18 минут Бататгал 12 минут Даалгавар өгөх 2 минут Дүгнэлт 3 минут
Өмнөх хичээл дээр бид  шүлгийн ямар төрлөөс үзсэн тухай ярилцана. Сонетын төрөл:14 мөрт шүлэг Хайку төрөл:3 мөрт шүлэг тус бүр дээр  жишээ гарган ярилцана. Өнгөрснийг сэргээх
Зохиолчийн товч намтар Монголын их яруу найрагч Данзанравжаа нь Говь мэргэн вангийн хошуу одоогийн Дорноговь аймгийн нутагт Дулдуйтын гэрт төржээ.Тэрбээр таван насандаа говийн тавдугаар ноён хутагтаар тодорчээ.Түүний ''Саран хөхөө'' шүлгийн зохиол  ''Сэтгэлийг амраагч'' ''Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу'' ''Үлэмжийн чанар'' зэрэг олон дуу шүлэг нь ард олны сэтгэлд хоногшин үлджээ.Түүний 200 гаруй зохиолыг багтаасан  ''Яруу найргийн түүвэр'' 1992 онд хэвлэгджээ.  зураг
Үлэмжийн чанар дууг сурагчдаар дуулцгаая. Үлэмжийн чанар хэмээх энэ алдартай зохиол нь таван бадаг шүлгээс бүрдэх бөгөөдбадаг тус бүр юуны  хэрхэн өгүүлсэнтэй танилцая:  Үлэмжийн чанар төгөлдөр Өнгө тунамал толь шиг Үзэсгэлэнт царайг чинь Үзвэл лагшин төгс маань Үнэхээр сэтгэлийг булаанам  зээ Энэ бадагт харах мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний сайхныг мэдэрч магтан  илэрхийлсэн байна.
Хөшүүн сэтгэлийг уяруулагч Хөхөө шувууны эгшиг шиг Хөөрхөн эелдэг үг чинь Хүүрнэн суухад урамтай Хөөрхөн аальт мину зээ Сонсох мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний гоо сайхныг мэдэрснээ магтан дуулжээ. Учирмагц сэнгэнэсэн  Уран гол шиг бие чинь Угаас хамт бүтсэн Улаан занданы үнэр шиг Улмаар сэтгэлийг хөдөлгөнөм зээ Бүсгүй хүний сайхан  үнэрийг мэдрэн баясч буйг гаргажээ
Бадмын дундаас дэвэрсэн Балын амт адил  Баясгалант ааль чинь Бахдаж ханашгүй Баярыг улам арвитгана зээ Хүний энэ насанд Хүссэн хэргээ бүтээгээд Хүсэлт тэнгэрийн эдлэл адил Хөлгүй жаргалангийн далайд Хөвж хамт жаргая Сайхныг амтлан  мэдэрч түүнийгээ  үгээр хэрхэн илэрхийлэхийн  гайхамшгийг гаргажээ. Хосоор амьдрах  хорвоогийн жамыг магтан дуулжээ.
Бататгал Таван мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний  сайхныг мэдэрч түүнийг үгээр яаж яруу уянгалаг илэрхийлж болдгийн гайхамшгийн тухай сурагчдаар бадаг бүр дээр яриулна.  Мөн шүлгийн агуулга болон үг хэллэгийн гайхамшгийн тухай бичил эх зохиолгоно.
Гэрийн даалгавар Шүлгийн үгийг бүтнээр нь цээжил Таван  мэдрэхүйгээ ашиглан бичил эх ба шүлэг зохио Дүгнэлт Таван мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний  сайхныг мэдэрч түүнийг үгээр яаж яруу уянгалаг илэрхийлж болдгийн гайхамшгийг үзүүлж чадсан алдартай бүтээлийн нэг юм.

More Related Content

What's hot

Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрЖинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрGe Go
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахNyamzaya Gerelzaya
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлganzorig_od
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгаmuuduu
 
зохиолч данигайн давааням
зохиолч  данигайн  даваанямзохиолч  данигайн  давааням
зохиолч данигайн даваанямSubd85
 
учиртай гурван толгой
учиртай гурван толгойучиртай гурван толгой
учиртай гурван толгойsainaa88
 
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах ньнайруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
National University Of Mongolia
 
Mh201 01-03
Mh201 01-03Mh201 01-03
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
jorjoo34
 
Уран зохиол
Уран зохиол Уран зохиол
Уран зохиол
ssuser8ad4021
 
лекц 3,
лекц 3,лекц 3,
лекц 3,Ge Go
 
10 р ангийн хичээл
10  р ангийн хичээл10  р ангийн хичээл
10 р ангийн хичээлAltantuya33
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.БатсүрэнBatsuren Tsagaan
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үгGe Go
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг jiguurten
 
эхийн тухай
эхийн тухайэхийн тухай
эхийн тухай
National University Of Mongolia
 
нэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утганэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утгаmuuduu
 

What's hot (20)

ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрЖинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэр
 
D nimsuren 4tsag
D nimsuren 4tsagD nimsuren 4tsag
D nimsuren 4tsag
 
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүдөгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээл
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
 
зохиолч данигайн давааням
зохиолч  данигайн  даваанямзохиолч  данигайн  давааням
зохиолч данигайн давааням
 
учиртай гурван толгой
учиртай гурван толгойучиртай гурван толгой
учиртай гурван толгой
 
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах ньнайруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
 
Mh201 01-03
Mh201 01-03Mh201 01-03
Mh201 01-03
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
 
Уран зохиол
Уран зохиол Уран зохиол
Уран зохиол
 
лекц 3,
лекц 3,лекц 3,
лекц 3,
 
10 р ангийн хичээл
10  р ангийн хичээл10  р ангийн хичээл
10 р ангийн хичээл
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг
 
эхийн тухай
эхийн тухайэхийн тухай
эхийн тухай
 
нэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утганэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утга
 

Viewers also liked

Danzanravjaa
DanzanravjaaDanzanravjaa
Danzanravjaa
Gundegmaa Boldbaatar
 
эх орон.багш.майцэцэг
эх орон.багш.майцэцэгэх орон.багш.майцэцэг
эх орон.багш.майцэцэгmaitsetseg
 
жишиг сорил
жишиг сорил жишиг сорил
жишиг сорил nansaaa
 
золоо хэрэглэгдэхүүн
золоо хэрэглэгдэхүүнзолоо хэрэглэгдэхүүн
золоо хэрэглэгдэхүүнchzolzaya
 
Vibin_Jasper_CV
Vibin_Jasper_CVVibin_Jasper_CV
Vibin_Jasper_CV
Vibin Jasper
 
Природа
ПриродаПрирода
Природа
15nastya97
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талshand1_Bondok
 
хичээл 3
хичээл 3 хичээл 3
хичээл 3 maitsetseg
 
хүрэн морь
хүрэн морьхүрэн морь
хүрэн морьAskar Ahmed
 
монгол үндэсний хувцас
монгол үндэсний хувцасмонгол үндэсний хувцас
монгол үндэсний хувцасR Buyanhishig Buya
 
хичээл 3
хичээл 3хичээл 3
хичээл 3okino_85
 
цахим хэрэглэгдэхүүн
цахим хэрэглэгдэхүүнцахим хэрэглэгдэхүүн
цахим хэрэглэгдэхүүн
eegii0102
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм3-р сургууль
 
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11е
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11емонгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11е
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11еБаттүвшин Батнасан
 
ухаан 2
ухаан 2ухаан 2
ухаан 2bayarankh
 

Viewers also liked (20)

Danzanravjaa
DanzanravjaaDanzanravjaa
Danzanravjaa
 
эх орон.багш.майцэцэг
эх орон.багш.майцэцэгэх орон.багш.майцэцэг
эх орон.багш.майцэцэг
 
жишиг сорил
жишиг сорил жишиг сорил
жишиг сорил
 
золоо хэрэглэгдэхүүн
золоо хэрэглэгдэхүүнзолоо хэрэглэгдэхүүн
золоо хэрэглэгдэхүүн
 
Vibin_Jasper_CV
Vibin_Jasper_CVVibin_Jasper_CV
Vibin_Jasper_CV
 
Природа
ПриродаПрирода
Природа
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
 
хичээл 3
хичээл 3 хичээл 3
хичээл 3
 
эх орон
эх оронэх орон
эх орон
 
хүрэн морь
хүрэн морьхүрэн морь
хүрэн морь
 
монгол үндэсний хувцас
монгол үндэсний хувцасмонгол үндэсний хувцас
монгол үндэсний хувцас
 
миний эх орон
миний эх оронминий эх орон
миний эх орон
 
хичээл 3
хичээл 3хичээл 3
хичээл 3
 
Byamba1
Byamba1Byamba1
Byamba1
 
Minii eh oron
Minii eh oronMinii eh oron
Minii eh oron
 
цахим хэрэглэгдэхүүн
цахим хэрэглэгдэхүүнцахим хэрэглэгдэхүүн
цахим хэрэглэгдэхүүн
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
 
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11е
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11емонгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11е
монгол үндэстний хувцас хэрэглэл 11е
 
ухаан 2
ухаан 2ухаан 2
ухаан 2
 
хичээл2
хичээл2хичээл2
хичээл2
 

Similar to үлэмжийн чанар.нх

11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиолshand1_ch.tungaa
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargaldj_d585
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлeegii0102
 
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
HurelB1
 
Монголхэл
МонголхэлМонголхэл
МонголхэлEnkhzul99
 
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
4  цаг шүлгийг заах арга зүй4  цаг шүлгийг заах арга зүй
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
Хөвсгөл аймаг Боловсролын газар
 
т үсэг
т үсэгт үсэг
т үсэгoontood
 
т авиаг таниулах
т авиаг таниулахт авиаг таниулах
т авиаг таниулахChinkuush
 
т авиаг таниулах
т авиаг таниулахт авиаг таниулах
т авиаг таниулахChinkuush
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2Munkhnar
 
4 цаг
4 цаг4 цаг
4 цагnansaaa
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.312 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3tsoggerel
 

Similar to үлэмжийн чанар.нх (20)

11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
 
Монголхэл
МонголхэлМонголхэл
Монголхэл
 
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
4  цаг шүлгийг заах арга зүй4  цаг шүлгийг заах арга зүй
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
 
т үсэг
т үсэгт үсэг
т үсэг
 
т авиаг таниулах
т авиаг таниулахт авиаг таниулах
т авиаг таниулах
 
т авиаг таниулах
т авиаг таниулахт авиаг таниулах
т авиаг таниулах
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
4 цаг
4 цаг4 цаг
4 цаг
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.312 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3
12 жилийн сургалттай 3 – р анги 3.3
 

үлэмжийн чанар.нх

  • 1. Батлав.......................................................Ч. Ганбилэг Сэдэв: Данзанравжаа ''Үлэмжийн чанар'' Хамрах хүрээ: 10-р анги Хугацаа: 40 минут Монгол хэлний багш И.Лхагвацэцэг
  • 2. Зорилго Зохиолчийн намтартай товч танилцаж шүлгийн гол агуулгыг ойлгон таван мэдрэхүйг илэрхийлсэн гайхамшгийг ухаарах Зорилт Эмэгтэй хүнийг хэрхэн магтан дуулсныг ухаарах Үгийн гайхамшгийг мэдэрч хэрэглэх Шүлгийг цээжлэн уран унших Бүтнээр нь дуулах
  • 3. Хичээлийн явц: Өнгөрснийг сэргээх 5 минут Шинэ хичээл 18 минут Бататгал 12 минут Даалгавар өгөх 2 минут Дүгнэлт 3 минут
  • 4. Өмнөх хичээл дээр бид шүлгийн ямар төрлөөс үзсэн тухай ярилцана. Сонетын төрөл:14 мөрт шүлэг Хайку төрөл:3 мөрт шүлэг тус бүр дээр жишээ гарган ярилцана. Өнгөрснийг сэргээх
  • 5. Зохиолчийн товч намтар Монголын их яруу найрагч Данзанравжаа нь Говь мэргэн вангийн хошуу одоогийн Дорноговь аймгийн нутагт Дулдуйтын гэрт төржээ.Тэрбээр таван насандаа говийн тавдугаар ноён хутагтаар тодорчээ.Түүний ''Саран хөхөө'' шүлгийн зохиол ''Сэтгэлийг амраагч'' ''Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу'' ''Үлэмжийн чанар'' зэрэг олон дуу шүлэг нь ард олны сэтгэлд хоногшин үлджээ.Түүний 200 гаруй зохиолыг багтаасан ''Яруу найргийн түүвэр'' 1992 онд хэвлэгджээ. зураг
  • 6. Үлэмжийн чанар дууг сурагчдаар дуулцгаая. Үлэмжийн чанар хэмээх энэ алдартай зохиол нь таван бадаг шүлгээс бүрдэх бөгөөдбадаг тус бүр юуны хэрхэн өгүүлсэнтэй танилцая: Үлэмжийн чанар төгөлдөр Өнгө тунамал толь шиг Үзэсгэлэнт царайг чинь Үзвэл лагшин төгс маань Үнэхээр сэтгэлийг булаанам зээ Энэ бадагт харах мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний сайхныг мэдэрч магтан илэрхийлсэн байна.
  • 7. Хөшүүн сэтгэлийг уяруулагч Хөхөө шувууны эгшиг шиг Хөөрхөн эелдэг үг чинь Хүүрнэн суухад урамтай Хөөрхөн аальт мину зээ Сонсох мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний гоо сайхныг мэдэрснээ магтан дуулжээ. Учирмагц сэнгэнэсэн Уран гол шиг бие чинь Угаас хамт бүтсэн Улаан занданы үнэр шиг Улмаар сэтгэлийг хөдөлгөнөм зээ Бүсгүй хүний сайхан үнэрийг мэдрэн баясч буйг гаргажээ
  • 8. Бадмын дундаас дэвэрсэн Балын амт адил Баясгалант ааль чинь Бахдаж ханашгүй Баярыг улам арвитгана зээ Хүний энэ насанд Хүссэн хэргээ бүтээгээд Хүсэлт тэнгэрийн эдлэл адил Хөлгүй жаргалангийн далайд Хөвж хамт жаргая Сайхныг амтлан мэдэрч түүнийгээ үгээр хэрхэн илэрхийлэхийн гайхамшгийг гаргажээ. Хосоор амьдрах хорвоогийн жамыг магтан дуулжээ.
  • 9. Бататгал Таван мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний сайхныг мэдэрч түүнийг үгээр яаж яруу уянгалаг илэрхийлж болдгийн гайхамшгийн тухай сурагчдаар бадаг бүр дээр яриулна. Мөн шүлгийн агуулга болон үг хэллэгийн гайхамшгийн тухай бичил эх зохиолгоно.
  • 10. Гэрийн даалгавар Шүлгийн үгийг бүтнээр нь цээжил Таван мэдрэхүйгээ ашиглан бичил эх ба шүлэг зохио Дүгнэлт Таван мэдрэхүйгээр бүсгүй хүний сайхныг мэдэрч түүнийг үгээр яаж яруу уянгалаг илэрхийлж болдгийн гайхамшгийг үзүүлж чадсан алдартай бүтээлийн нэг юм.