Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
More from Thanyamon Chat.
More from Thanyamon Chat. (18)
Recently uploaded
Recently uploaded (9)
การคายน้ำและการแลกเปลี่ยนแก๊ส
- 2. Transpiration • ส่วนใหญ่พืชสูญเสียน้าไป มากถึง 98% ออกไปใน รูปของไอน้าสู่บรรยากาศ โดยการคายน้า (Transpiration) • ผ่านทาง ปากใบ (Stomata) เป็นส่วน ใหญ่และผ่านผิวใบได้ เล็กน้อย 2
- 3. • ในสภาวะที่พืชไม่เกิดการคายน้า ท้าให้ ปริมาณน้ายังคงอยู่เต็มไซเล็ม แต่ราก พืชยังคงมีการดูดน้าและล้าเลียงน้าอยู่ ตลอดเวลา ท้าให้เกิดแรงดันรากผลักน้า ปล่อยออกทางรูเล็ก ๆ ที่ผิวใบที่เรียกว่า ไฮดาโทด (Hydathode) การเสียน้า ในรูปของหยดน้าเช่นนี เรียกว่า กัตเตชัน (Guttation) • เช่น หลังจากฝนตกหนักใหม่ ๆ, เวลาเช้ามืด 3
- 4. • ใบมีสารคิวทินเคลือบ ท้าให้การ ระเหยของน้าออกทางผิวใบเกิด ได้น้อยแต่ก็ยังมีการเสียน้าออก ทาง เลนทิเซล (Lenticel) ซึ่ง เป็นรอยแตกที่ผิวล้าต้นซึ่งพบใน พืชบางชนิดเท่านัน การสูญเสีย น้าทางเลนทิเซลมีเพียง 10 % เท่านัน • ส่วนใหญ่น้าในพืชจะระเหยออก ทางปากใบ 80-90 % 4
- 5. การปิดเปิดของปากใบ • การปิดเปิดของปากใบขึนกับเซลล์คุม (Guard cell) • เมื่อมีแสงสว่าง K+ ในเซลล์คุมเพิ่มขึน จึงมีความ เข้มข้นของสารละลายมากขึน น้าจากเซลล์ที่อยู่ติดกัน จึงออสโมซิส เข้าสู่เซลล์คุม ท้าให้เซลล์คุมเต่งมากขึน • ผนังเซลล์ด้านหนาให้โค้งตาม เกิดช่องว่างท้าให้ปาก ใบยิ่งเปิดกว้าง • การปิดเปิดปากใบมีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องได้แก่ อุณหภูมิ ความชืน กระแสลม สภาพน้าในดิน ความเข้มของแสง และแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ 5
- 6. ปัจจัยที่มีผลต่อการปิดเปิดของปากใบ 1. ความเข้มของแสง เนื่องจากเซลล์คุมมีคลอโรพลาสต์ ท้าให้เกิดน้าตาลในเซลล์คุม ความเข้มข้นจึงเพิ่ม น้าจากเซลล์ข้างเคียงจึงเกิดการออสโมซิสเข้ามา ท้าให้เซลล์คุม เต่ง ปากใบจึงเปิด 6
- 7. 2. ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ พบว่าปากใบจะปิดเมื่อปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์สูงมากกว่าปกติ เช่น ในอากาศ ปกติมีปริมาณ CO2 300 ส่วนในล้านส่วน(ppm) ปากใบจะเปิด แต่ถ้า ปริมาณ CO2 เพิ่มเป็น 1000 ppm ปากใบจะปิด 7
- 8. • พืชทนต่อการขาดคาร์บอนไดออกไซด์ได้ นานกว่าการขาดน้า พืชบางชนิดล้าต้น และ ใบอวบน้า (Succulent) เพื่อ สะสมน้า เช่น ต้นกุหลาบหิน • การปิดเปิดของปากใบจะแตกต่างจากพืช ชนิดอื่น คือ ปากใบจะเปิดเวลา กลางคืนและปิดในตอนกลางวันเพื่อลด การคายน้า 8
- 9. 3. อุณหภูมิ อุณหภูมิไม่ต่้าและไม่สูงจนเกินไป (25–30C) ท้าให้ปากใบเปิด เมื่อใบได้รับ ความร้อนจากดวงอาทิตย์เพิ่มขึนอัตราการคายน้าจะเพิ่มขึน ถ้าอุณหภูมิสูงขึนมาก เกินไป ความชืนสัมพัทธ์ในอากาศลดลง น้าจะระเหยออกจากปากใบเพิ่มขึน ปากใบจะปิดแคบลงเพื่อลดการสูญเสียน้า และถ้าอุณหภูมิต่้ามาก ๆ ปากใบก็จะ ปิดด้วย 9
- 10. 4. สภาพน้าในดิน เมื่อดินมีน้าน้อยลงและพืช เริ่มขาดแคลนน้า พืชจะ สังเคราะห์กรดแอบไซซิก (abscisic acid ; ABA) 10
- 11. 5. กระแสลม ลมที่พัดผ่านใบไม้จะท้าให้ความกดอากาศที่บริเวณผิวใบลดลง ไอน้าบริเวณปาก ใบจะแพร่ออกสู่อากาศได้มากขึน จะน้าความชืนไปกับอากาศด้วย ไอน้าจากปาก ใบก็จะแพร่ได้มากขึนเช่นกัน การคายน้าจึงเกิดเพิ่มขึน • แต่ถ้าลมพัดแรงเกินไปปากใบจะปิด • เครื่องมือที่ใช้วัดอัตราการคายน้า หรืออัตราการดูดน้าของพืช คือ “potometer” 11
- 12. 6. ความชืน ถ้าความชืนในอากาศลดลง ปริมาณน้าในใบและในอากาศแตกต่างกันมากขึน จึงท้าให้น้าระเหยออกจากปากใบเพิ่มขึน การคายน้าเกิดเพิ่มขึน 12
- 13. ความส้าคัญของน้าต่อพืช 1. น้าเป็นส่วนประกอบที่ส้าคัญในเซลล์พืช ใบพืชล้มลุกจะมีน้าประกอบอยู่มากกว่า พืชยืนต้น 2. น้าช่วยให้เซลล์พืชเต่ง ท้าให้เซลล์มีรูปร่างคงตัว เมื่อพืชขาดน้าท้าให้เหี่ยวเฉาในพืช ยังช่วยให้เกิดการเปิดปิดของปากใบ และการเคลื่อนไหวของพืชด้วย 3. น้าเป็นตัวท้าละลาย เช่น ละลายแร่ธาตุต่าง ๆ เกิดการล้าเลียงแร่ธาตุของพืช 4. น้าเป็นตัวร่วมในปฏิกิริยาเคมีในเซลล์ ซึ่งมีความส้าคัญในกระบวนการเมแทบอลิซึม เช่น การย่อยแป้งเป็นน้าตาล การสังเคราะห์ด้วยแสง 5. น้าท้าหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิของเซลล์ และล้าต้นพืช โดยทั่วไปพืชอยู่กลางแจ้ง ตลอดเวลา ดังนันจึงได้รับความร้อนจากแสงอาทิตย์จ้านวนมาก การคายน้าของพืช ช่วยในการระบายความร้อนให้พืช 13
- 14. 14 การแลกเปลี่ยนแก๊สของพืช • พืชหายใจ ปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ • พืชสังเคราะห์ด้วยแสง ปล่อยแก๊สออกซิเจน
- 15. โครงสร้างที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนแก๊ส 1. ปากใบ (stomata) Spongy mesophyll cells มีการเรียงตัวกันอย่างหลวมๆ ทาให้มี ช่องว่างระหว่างเซลล์มาก จึงเกิดการแลกเปลี่ยนแก๊สได้มาก
- 16. นักเรียนคิดว่า พืชที่อยู่บนบก พืชที่มีใบปริ่มนา และ พืชที่ขึนอยู่ในทะเลทราย มีจานวนปากใบที่แตกต่าง กันหรือไม่ ? ใบบัว กระบองเพชร พืชแต่ละชนิดมีจานวนปากใบที่แตกต่างกัน เพราะปัจจัยสาคัญอยู่ที่ ปริมาณนาหรือความชืนในอากาศ พืชบกจะมีจานวนปากใบมากที่สุด
- 17. • พืชแต่ละชนิดมีจานวนปากใบที่แตกต่างกัน • พืชบกมักจะมีปากใบอยู่ด้านล่าง เพื่อป้องกันการระเหยของนา • พืชที่มีใบอยู่ปริ่มนา ปากใบจะมีเฉพาะผิวใบด้านบน เพราะผิวใบด้านล่างจมอยู่ในนา • พืชในทะเลทรายปากใบอยู่จมลึกเข้าไปในใบ เพื่อลดอัตราการคายนา
- 18. 2. เลนทิเซล (lenticel) ที่ผิวของลาต้นพืนบางชนิด เมื่ออายุมากขึน จะมีรอยแตกเป็นทางยาว หรือแตกตาม รอยขวาง รอยแตกเหล่านีเป็นทางผ่านเข้าออกของอากาศ
- 19. 3. ขนราก (Root hair) มีการแลกเปลี่ยนแก๊ส ระหว่างอากาศที่อยู่ในช่องว่างของเม็ดดินกับเซลล์ของ ราก การพรวนดินรอบๆ ต้นไม้อยู่เสมอ ทาให้ดินโปร่ง เป็นการเพิ่ม ช่องว่างระหว่างเม็ดดิน ทาให้เกิดการแลกเปลี่ยนแก๊สได้ดี
- 20. กลไกการแลกเปลี่ยนแก๊สของพืช • แก๊สจะแพร่จากบริเวณที่มีความหนาแน่นมากกว่าไปยังบริเวณที่มี ความหนาแน่นน้อยกว่า • ถ้าใบมีความหนาแน่นของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์สูง แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จะ แพร่จากใบสู่บรรยากาศ แก๊สออกซิเจนในบรรยากาศจะ แพร่เข้าสู่ใบ
- 22. • เมื่อตัดชินส่วนของพืชออกจากต้น ชินส่วนเหล่านันยังไม่ตาย ผิดกับ ตัดชินส่วนของสัตว์ ที่ส่วนใหญ่ออกจากร่างกาย แล้วชินส่วนเหล่านัน มักจะตาย การหายใจหลังการเก็บเกี่ยว กิ่งไม้สามารถลาเลียงนาได้หยดนาเกาะที่ถุง แตกยอดได้
- 23. • เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตออกจากต้นพืชแล้ว พืชยังมีการหายใจอยู่จนกระทั่ง สินอายุของเซลล์ • อัตราการหายใจของพืชหลังการเก็บเกี่ยวจะแตกต่างกันในพืชแต่ละชนิด • พืชผักผลไม้หรือดอกไม้ที่มีอัตราการหายใจสูง จะมีอายุสันหลังจากเก็บ เกี่ยวไปแล้ว เช่น ผักกาดหอม ปวยเล้ง • พืชผักผลไม้หรือดอกไม้ที่มีอัตราการหายใจต่า จะมีอายุนานกว่าที่จะเหี่ยว เฉา หลังจากเก็บเกี่ยวไปแล้ว เช่น มันฝรั่ง มันแกว
- 24. 09/06/59 24 • พืชที่เก็บเกี่ยวผลผลิตแล้ว อัตราการหายใจของเซลล์จะเพิ่มขึนเรื่อยๆ พร้อมกับการสุก เรียกว่า “climacteric” เช่น กล้วย มะม่วง มะละกอ ทุเรียน • พืชที่เก็บเกี่ยวผลผลิตแล้ว อัตราการหายใจของเซลล์จะลดลงเรื่อยๆ เรียกว่า “non-climacteric” เช่น แตงกวา ลินจี่ ลาไย ส้ม องุ่น มะนาว
- 25. ปัจจัยที่มีผลต่อการหายใจ ปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก อายุของการเจริญเติบโต อุณหภูมิ ขนาดของพืช เอทิลีน สารธรรมชาติที่เคลือบผิว แก๊สออกซิเจน ชนิดของเนือเยื่อ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ สารควบคุมการ เจริญเติบโต การเกิดบาดแผล