ภาษาไทย ม.6

1. ครูกิ่งกาญจน์ สมจิตต์

3.  ในสมัยรัชกาลที่6 เกิดเหตุการณ์ต่างๆ เช่น สงครามโลก
ครั้งที่1กบฏ ร.ศ.130 ทาให้เกิดความตื่นตัวทางความคิด มี
ความเห็นเกี่ยวกับการดาเนินการบ้านเมืองแตกต่างกัน
เป็นหลายฝ่าย จึงทาให้ส่งผลกระทบต่อความไม่มั่นคง
ของบ้านเมือง ในภาวะดังกล่าวจึงมีการแต่งวรรณคดีปลุก
ใจให้มีความรักชาติขึ้น โดยเรื่องสามัคคีเภทแต่งขึ้นในปี
พ.ศ 2457 โดยมุ่งเน้นความสาคัญของความสามัคคีเพื่อ
รักษาบ้านเมือง

4.  สามัคคีเภทคาฉันท์ดาเนินเรื่องโดยอิงประวัติศาสตร์ครั้ง
พุทธกาล ว่าด้วยการใช้เล่ห์อุบายทาลายความสามัคคีของ
เหล่ากษัตริย์ลิจฉวี กรุงเวสาลี แห่งแคว้นวัชชี เนื้อความนี้
มีปรากฏในมหาปรินิพพานสูตร แห่งพระไตรปิฎก และ
อรรถกถาสุมังคลวิสาสินี โดยเล่าถึงกษัตริย์ในสมัยโบราณ
ทรงพระนามว่า พระเจ้าอชาตศัตรู แห่งแคว้นมคธ ทรงมี
อามาตย์คนสนิทชื่อ วัสสการพราหมณ์ ทรงมีดาริจะปราบ
แคว้นวัชชี ซึ่งมีกษัตริย์ลิจฉวีครอบครอง แต่แคว้นวัชชีมี
ความเป็นปึกแผ่นและปกครองกันด้วยความสามัคคี

5.  พระเจ้าอชาตศัตรูปรึกษากับวัสสการพราหมณ์เพื่อหาอุบาย
ทาลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวี โดยการแสร้ง
เนรเทศวัสสการพราหมณ์ออกจากแคว้นมคธ เดินทางไปยัง
เมืองเวสาลี แล้วทาอุบายจนได้เข้าเฝ้ากษัตริย์ลิจฉวี และในที่สุด
ได้เป็นครูสอนภาษาและศิลปวิทยาแก่ราชกุมารทั้งหลาย ครั้นได้
โอกาส ก็ทาอุบายให้ศิษย์แตกร้าวกัน จากความแตกร้าวของ
เหล่ากุมาร จึงมีการไปฟ้องร้องบิดาของตนซึ่งเป็นกษัตริย์ จึงเกิด
การแตกร้าวระหว่างกษัตริย์ไปด้วย จนเกิดการวิวาท และเป็น
เหตุให้ความสามัคคีในหมู่กษัตริย์ลิจฉวีถูกทาลายลง เมื่อนั้น
พระเจ้าอชาตศัตรูจึงได้กรีธาทัพสู่เมืองเวสาลี สามารถปราบ
แคว้นวัชชีลงได้อย่างง่ายดาย โดยวัสสการพราหมณ์เป็นผู้มาเปิด
ประตูเมืองให้แก่พระเจ้าอชาตศัตรู

6.  กมลฉันท์, กาพย์ฉบัง, จิตรปทาฉันท์, , โตฏกฉันท์,
ภุชงคประยาตฉันท์, มาณวกฉันท์, มาลินีฉันท์, วสันตดิลกฉันท์,
วังสัฏฐฉันท์, วิชชุมมาลาฉันท์, สัททุลวิกกีฬิตฉันท์, สัทธราฉันท์,
สาลินีฉันท์, สุรางคนางค์ฉันท์, อินทรวิเชียรฉันท์, อินทรวงศ์ฉันท์
, อีทิสังฉันท์, อุปชาติฉันท์, อุปัฏฐิตาฉันท์ และอุเปนทรวิเชียร
ฉันท์
 อนึ่ง แม้จะใช้กาพย์ฉบัง แต่ก็ยังจัดในหมวดของฉันท์ได้ ทั้งนี้
กาพย์ฉบังที่ใช้ในเรื่อง กาหนดเป็นคาครุทั้งหมด

7.  ฉันท์ คือลักษณะถ้อยคาที่กวีได้ร้อยกรองขึ้น เพื่อให้เกิด
ความไพเราะ โดยกาหนดครุ ลหุและสัมผัสเป็นมาตรฐาน
 ฉันท์เป็นคาประพันธ์ที่ได้แบบอย่างมาจากอินเดีย เดิม
แต่งเป็นภาษาบาลี และสันสกฤต
 ไทยนามาเปลี่ยนแปลงลักษณะบางอย่างเพื่อให้
สอดคล้องกับความนิยมในคาประพันธ์ไทย ตาราฉันท์ที่
เป็นแบบฉบับของฉันท์ไทย คือ คัมภีร์วุตโตทัย

8.  การเลือกใช้ฉันท์ ต้องเลือกให้เหมาะกับวัตถุประสงค์หรือเนื้อ
เรื่องที่จะเขียน
 ๑. บทนมัสการสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บทไหว้ครู บทสรรเสริญพระเกียรติ
ความขลัง ใช้ สัททุลวิกกีฬิตฉันท์ หรือสัทธราฉันท์
 ๒. บทเล่าเรื่อง บทชม คร่าครวญ นิยมใช้ อินทรวิเชียรฉันท์ หรือ
วสันดิลกฉันท์
 ๓. บทแสดงอารมณ์รุนแรง เช่นโกรธ ตื่นเต้น วิตกกังวล หรือ
บรรยายความในใจเกี่ยวกับความรัก ที่ต้องการให้เห็นอารมณ์
สะเทือนใจอย่างมาก นิยมใช้ อิทิสังฉันท์ ซึ่งเป็นฉันท์ที่สลับเสียง
หนักเบา เน้นเสียงเป็นจังหวะทุกระยะ

9.  ๔. บทพรรณนาโวหารหรือบรรยายข้อความที่น่า
ตื่นเต้น หรือเป็นที่ประทับใจ นิยมใช้
ภุชงคประยาตฉันท์
 ๕. บทสนุกสนานขบขัน หรือคึกคักสับสน ให้
เหตุการณ์บรรยายไปอย่างรวดเร็วจะนิยมใช้
โตฏกฉันท์ มาณวกฉันท์ หรือจิตรปทาฉันท์
 ๖. บทบรรยายความ นิยมใช้ อุเปนทรวิเชียรฉันท์
อินทวงสฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ หรือสาลินีฉันท์

11. วสันตดิลกฉันท์