από την Κατερίνα Προκοπίου για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Β΄ Γυμνασίου

1. Ν. Γλώσσα
Β΄
Γυμνασίου

3. Υποκείμενο
ποιος;
ονοματική

4. Οι μορφές του υποκειμένου
1. ουσιαστικό Οι εξερευνητές ανακάλυψαν τις νέες χώρες
2. Επίθετο
ουσιαστικοποιημένο
Οι κακοί πάντα τιμωρούνται
3. αντωνυμία Εκείνος είναι ο υπεύθυνος
4. Έναρθρη μετοχή Οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται
5. Άκλιτη λέξη + άρθρο Το «εδώ» είναι επίρρημα
6. Αριθμητικό Δύο λείπουν
7. Πρόταση ή φράση
+άρθρο
Το ότι έχω δίκιο θα αποδειχθεί
8. Αναφορική πρόταση Όποιος βιάζεται σκοντάφτει
9. Δευτερεύουσα πρόταση
χωρίς άρθρο
σε απρόσωπο ρήμα ή
έκφραση
Είναι βέβαιο ότι θα δικαιωθούμε
Πρέπει να αγωνισθείτε
Απαγορεύεται να καπνίζετε σε δημόσιους
χώρους

5. Απρόσωπα ρήμα
Σε γ΄ενικό πρόσωπο
έχουν ως υποκείμενο πρόταση που αρχίζει με το να ή με το ότι
Επιτρέπεται
Λέγεται
Φαίνεται
Πρέπει
Απαγορεύεται
Υποτίθεται
Διαδίδεται
Πρόκειται
συμφέρει
Μέλει
Μέλλεται
Νοιάζει
Ενδιαφέρει
Συμβαίνει
Λαχαίνει
Ταιριάζει
Ενδέχεται
Ανακοινώνεται
Χρειάζεται
Αποφασίζεται
Μπορεί
Ενδέχεται
Γίνεται κλπ
Απρόσωπες εκφράσεις
• Είναι ή υπάρχει + ουσιαστικό
είναι ώρα , είναι ανάγκη, είναι καιρός …
• Είναι + επίθετο ή μετοχή στο ουδέτερο:
είναι κακό, είναι επόμενο…
• Είναι + τροπικό επίρρημα :
είναι καλύτερα …
Απαγορεύεται να σταθμεύουμε σε διάβαση πεζών
Διαδίδεται ότι θα γίνει πόλεμος
Είναι γνωστό ότι ενδιαφέρεσαι γι’ αυτήν
Υπάρχει ελπίδα να επικρατήσει η ειρήνη

12. Από το θέμα του
ενεστώτα
Από το θέμα του
αορίστου
Από το θέμα του
αορίστου

14. ΟΡΙΣΤΙΚΗ
άρνηση δεν
* πραγματικό : ο μαθητής διαβάζει
δυνατό (θα) : αν είχα διαβάσει καλά, θα έγραφα
πιθανό (θα) : ο Άκης δεν ήρθε σήμερα σχολείο θα είναι άρρωστος
ευχή (ας, να, μακάρι να, είθε να, άμποτε) : μακάρι να μην τον γνώριζα
παράκληση : δεν έρχεσαι μαζί μου για ψώνια;
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
(να, ας, όταν,
ίσως)
άρνηση μην
Ενδεχόμενο : ίσως να διαβάσω το απόγευμα
Επιθυμητό : ας γίνω καλά και θα δεις
Προτροπή : ας διαβάσουμε τώρα
Παραχώρηση : εντάξει, ας διαβάσουμε λίγο
Ευχή : να είσαστε καλά
Δυνατό : τότε να δεις τι αξίζω
Απορία : πότε να περάσω από το μαγαζί;
Πιθανό : ίσως να πάω σινεμά το απόγευμα
Προσταγή – απαγόρευση : να προσέχεις τα λόγια σου
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
δεν έχει
άρνηση
(την αντικαθιστά
η υποτακτική :
μη γράφεις)
Προσταγή : έλα αμέσως εδώ
Απαγόρευση : μη φωνάζετε δυνατά
Προτροπή : μελετάτε πιο πολύ
Παράκληση : πάρε με τηλέφωνο σε παρακαλώ
Ευχή : γίνε γρήγορα καλά
Έντονη ενέργεια : τρίβε τρίβε, το κατάστρεψε το χαλί

17. Ενεργητική και Παθητική φωνή
Α΄και Β΄ συζυγία των ρημάτων

22. Ενεργητική σύνταξη Παθητική σύνταξη
προβάλλεται το υποκείμενο προβάλλεται η ενέργεια, η δράση
Η αστυνομία συνέλαβε τον κλέφτη Ο κλέφτης συνελήφθη από την αστυνομία
* Κατακρίθηκε από τους αντιπάλους του (= ποιητικό αίτιο)
Αλλά : Η είδηση μεταδόθηκε από την τηλεόραση (= προσδιορισμός τρόπου)
Πολλοί άνθρωποι εκδιώχθηκαν βίαια από τον τόπο τους (= προσδ τόπου)

46. Επιρρηματικοί προσδιορισμοί

52. Μετοχή παθητικού
παρακειμένου