ตัวอย่างต่อไปนี้เป็นตัวอย่างแสดงการหาค่าความจริงของประพจน์ที่มีตัวเชื่อมในกรณีที่ทราบค่าความจริง
ของแต่ละประพจน์ย่อย
ตัวอย่างที่ 1 จงหาค่าความจริงของประพจน์ "ตรังและตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย"
วิธีทา ให้ p แทน ตรังเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย
q แทน ตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย
ประพจน์ที่กาหนดให้อยู่ในรูป qp  เนื่องจาก p เป็นจริง แต่ q เป็นเท็จ
จะได้ qp  เป็นเท็จ
ดังนั้น ประพจน์ "ตรังและตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย" มีค่าความจริงเป็นเท็จ
ตัวอย่างที่ 2 กาหนดให้ A, B, และ C เป็นประพจน์ที่มีค่าความจริงเป็นจริง เท็จ และจริง ตามลาดับ
จงหาค่าความจริงของ   CBA 
วิธีทา จาก A เป็นจริง B เป็นเท็จ จะได้ BA เป็นจริง จาก  BA เป็นจริง C เป็นจริง
จะได้   CBA  เป็นจริง
ดังนั้น   CBA  มีค่าความจริงเป็นจริง
ตัวอย่างที่ 3 จงหาค่าความจริงของ  qp ~~  เมื่อ qp, เป็นประพจน์ที่มีค่า
ความจริงเป็นจริง
วิธีทา จาก q เป็นจริง จะได้ q~ เป็นเท็จ จาก p เป็นจริง และ q~ เป็นเท็จ
จะได้ qp ~ เป็นเท็จ
ดังนั้น  qp ~~  มีค่าความจริงเป็นจริง
ในการหาค่าความจริงของประพจน์ที่มีตัวเชื่อมนั้นอาจทาได้รวดเร็วขึ้น โดยใช้แผนภาพดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 4 กาหนดให้ p เป็นจริง q เป็นเท็จ r เป็นเท็จ และ s เป็นจริง
จงหาค่าความจริงของ     sprqp 
วิธีทา
ดังนั้นประพจน์     sprqp  มีค่าความจริงเป็นจริง
การสร้างตารางค่าความจริง
พิจารณาประพจน์ที่มีตัวเชื่อม   rqpqpqpqpqpp  ,,,,,~ ฯลฯ
จะเห็นว่าประพจน์เหล่านี้มี rqp ,, เป็นประพจน์ย่อย ซึ่งยังไม่ได้กาหนดค่าความจริง จะเรียก rqp ,,
ว่าเป็นตัวแปรแทนประพจน์ใดๆ และเรียกประพจน์ที่มีตัวเชื่อม เช่น qpp ,~ ฯลฯ ว่า รูปแบบของประพจน์
เนื่องจาก rqp ,, เป็นตัวแปรแทนประพจน์ใดๆ ดังนั้นในการพิจารณาค่าความจริงของรูปแบบของประพจน์จึงต้อง
กาหนดค่าความจริงของประพจน์ย่อยทุกกรณีที่เป็นไปได้ เช่น
ถ้ามีประพจน์เดียว คือ p ค่าความจริงที่เป็นไปได้ทั้งหมด มี 2 กรณี
ถ้ามีสองประพจน์ คือ qp, ค่าความจริงที่ต้องพิจารณา มี 4 กรณี
ถ้ามีสามประพจน์ คือ rqp ,, ค่าความจริงที่ต้องพิจารณา มี 8 กรณี ดังเช่น
ในทานองเดียวกัน ถ้ามี n ประพจน์ มีกรณีเกี่ยวกับค่าความจริงที่จะต้องพิจารณาทั้งหมด 2n กรณี
ตัวอย่างที่ 5 จงสร้างตารางค่าความจริงของ    qpqp ~~ 
วิธีทา รูปแบบของประพจน์    qpqp ~~  ประกอบด้วยประพจน์ย่อย
สองประพจน์ คือ qp,
จึงมีกรณี เกี่ยวกับค่าความจริงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งหมดเท่ากับ 4 กรณี
สร้างตารางและหาค่าความจริงได้ดังนี้
p q p~ q~ qp  qp ~~     qpqp ~~ 
T
T
F
F
T
F
T
F
F
F
T
T
F
T
F
T
T
F
T
T
F
F
F
T
F
T
F
T
ตัวอย่างที่ 6 จงสร้างตารางค่าความจริงของ   rqp 
วิธีทา รูปแบบประพจน์   rqp  ประกอบด้วยประพจน์ย่อยสามประพจน์ คือ
rqp ,, จึงมีกรณีที่เกี่ยวกับค่าความจริงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งหมด 8 กรณี
สร้างตารางหาค่าความจริงได้ดังต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 7 จงสร้างตารางค่าความเป็นจริงของ    qpqp 
วิธีทา รูปแบบประพจน์    qpqp  ประกอบด้วย
ประพจน์ย่อยสามประพจน์ คือ qp,
สร้างตารางหาค่าความจริงได้ดังต่อไปนี้
p q r qp    rqp 
T
T
T
T
F
F
F
F
T
T
F
F
T
T
F
F
T
F
T
F
T
F
T
F
T
T
F
F
F
F
F
F
T
F
T
T
T
T
T
T
p q qp    pqp     qpqp 
T
T
F
F
T
F
T
F
T
F
T
T
T
F
F
F
T
T
T
T

ตัวอย่างการหาค่าความจริง

  • 1.
    ตัวอย่างต่อไปนี้เป็นตัวอย่างแสดงการหาค่าความจริงของประพจน์ที่มีตัวเชื่อมในกรณีที่ทราบค่าความจริง ของแต่ละประพจน์ย่อย ตัวอย่างที่ 1 จงหาค่าความจริงของประพจน์"ตรังและตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย" วิธีทา ให้ p แทน ตรังเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย q แทน ตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย ประพจน์ที่กาหนดให้อยู่ในรูป qp  เนื่องจาก p เป็นจริง แต่ q เป็นเท็จ จะได้ qp  เป็นเท็จ ดังนั้น ประพจน์ "ตรังและตราดเป็นจังหวัดที่อยู่ทางภาคใต้ของไทย" มีค่าความจริงเป็นเท็จ ตัวอย่างที่ 2 กาหนดให้ A, B, และ C เป็นประพจน์ที่มีค่าความจริงเป็นจริง เท็จ และจริง ตามลาดับ จงหาค่าความจริงของ   CBA  วิธีทา จาก A เป็นจริง B เป็นเท็จ จะได้ BA เป็นจริง จาก  BA เป็นจริง C เป็นจริง จะได้   CBA  เป็นจริง ดังนั้น   CBA  มีค่าความจริงเป็นจริง ตัวอย่างที่ 3 จงหาค่าความจริงของ  qp ~~  เมื่อ qp, เป็นประพจน์ที่มีค่า ความจริงเป็นจริง วิธีทา จาก q เป็นจริง จะได้ q~ เป็นเท็จ จาก p เป็นจริง และ q~ เป็นเท็จ จะได้ qp ~ เป็นเท็จ ดังนั้น  qp ~~  มีค่าความจริงเป็นจริง ในการหาค่าความจริงของประพจน์ที่มีตัวเชื่อมนั้นอาจทาได้รวดเร็วขึ้น โดยใช้แผนภาพดังตัวอย่างต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 4 กาหนดให้ p เป็นจริง q เป็นเท็จ r เป็นเท็จ และ s เป็นจริง จงหาค่าความจริงของ     sprqp  วิธีทา ดังนั้นประพจน์     sprqp  มีค่าความจริงเป็นจริง การสร้างตารางค่าความจริง พิจารณาประพจน์ที่มีตัวเชื่อม   rqpqpqpqpqpp  ,,,,,~ ฯลฯ จะเห็นว่าประพจน์เหล่านี้มี rqp ,, เป็นประพจน์ย่อย ซึ่งยังไม่ได้กาหนดค่าความจริง จะเรียก rqp ,, ว่าเป็นตัวแปรแทนประพจน์ใดๆ และเรียกประพจน์ที่มีตัวเชื่อม เช่น qpp ,~ ฯลฯ ว่า รูปแบบของประพจน์ เนื่องจาก rqp ,, เป็นตัวแปรแทนประพจน์ใดๆ ดังนั้นในการพิจารณาค่าความจริงของรูปแบบของประพจน์จึงต้อง กาหนดค่าความจริงของประพจน์ย่อยทุกกรณีที่เป็นไปได้ เช่น ถ้ามีประพจน์เดียว คือ p ค่าความจริงที่เป็นไปได้ทั้งหมด มี 2 กรณี ถ้ามีสองประพจน์ คือ qp, ค่าความจริงที่ต้องพิจารณา มี 4 กรณี
  • 2.
    ถ้ามีสามประพจน์ คือ rqp,, ค่าความจริงที่ต้องพิจารณา มี 8 กรณี ดังเช่น ในทานองเดียวกัน ถ้ามี n ประพจน์ มีกรณีเกี่ยวกับค่าความจริงที่จะต้องพิจารณาทั้งหมด 2n กรณี ตัวอย่างที่ 5 จงสร้างตารางค่าความจริงของ    qpqp ~~  วิธีทา รูปแบบของประพจน์    qpqp ~~  ประกอบด้วยประพจน์ย่อย สองประพจน์ คือ qp, จึงมีกรณี เกี่ยวกับค่าความจริงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งหมดเท่ากับ 4 กรณี สร้างตารางและหาค่าความจริงได้ดังนี้ p q p~ q~ qp  qp ~~     qpqp ~~  T T F F T F T F F F T T F T F T T F T T F F F T F T F T
  • 3.
    ตัวอย่างที่ 6 จงสร้างตารางค่าความจริงของ  rqp  วิธีทา รูปแบบประพจน์   rqp  ประกอบด้วยประพจน์ย่อยสามประพจน์ คือ rqp ,, จึงมีกรณีที่เกี่ยวกับค่าความจริงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งหมด 8 กรณี สร้างตารางหาค่าความจริงได้ดังต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 7 จงสร้างตารางค่าความเป็นจริงของ    qpqp  วิธีทา รูปแบบประพจน์    qpqp  ประกอบด้วย ประพจน์ย่อยสามประพจน์ คือ qp, สร้างตารางหาค่าความจริงได้ดังต่อไปนี้ p q r qp    rqp  T T T T F F F F T T F F T T F F T F T F T F T F T T F F F F F F T F T T T T T T p q qp    pqp     qpqp  T T F F T F T F T F T T T F F F T T T T