4 พลังงานกับการดำเนินไปของปฏิกิริยา

วิชา เคมี3 (ว30223)โดย: ครูศิริวุฒิ บัวสมาน

วิชา เคมี3(ว30223) โดย: ครูศิริวุฒิ บัวสมาน
พลังงานกับการดาเนินไปของ
ปฏิกิริยาเคมี

วิชา เคมี3 (ว30223)โดย: ครูศิริวุฒิ บัวสมาน
ทบทวนชั่วโมงที่ผ่านมา

วิชา เคมี 3 (ว30223) โดย: ครูศิริวุฒิ บัวสมาน

การเกิดปฏิกิริยาเคมีจะมีพลังงานเข้า
มาเกี่ยวข้องด้วยเนื่องจากมีการสลายและ
สร้างพันธะระหว่างอะตอมของสารใน
ระบบ

จากกราฟ อธิบายได้ว่าสารตั้งต้นมีพลังงาน E1 เมื่อ
โมเลกุลของสารตั้งต้นชนกันมีพลังงานสูงขึ้นเป็น E2
หลังจากนั้นก็จะเปลี่ยนเป็นผลิตภัณฑ์ซึ่งมีพลังงานเป็น
E3 ผลต่างระหว่างพลังงาน E2 กับ E1 คือ พลังงานก่อกัม
มันต์ของปฏิกิริยา (Ea) เนื่องจากผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นมี
พลังงานเท่ากับ E3 ซึ่งมีค่าน้อยกว่า E1 ระบบจึงคาย
พลังงานออกมามีค่าเท่ากับ E3 - E1 = -E
ปฏิกิริยานี้จึงเป็นปฏิกิริยาคายพลังงาน

จากกราฟที่ 2 อธิบายได้ว่าสารตั้งต้นมี
พลังงาน E1 พลังงานก่อกัมมันต์ของ
ปฏิกิริยาเท่ากับ Ea และผลิตภัณฑ์ ที่เกิดขึ้นมี
พลังงานเท่ากับ E3 เนื่องจากในปฏิกิริยานี้
E3 มีค่าสูงกว่า E1 ระบบจึงดูดพลังงานเข้า
ไปมีค่าเท่ากับ E3 - E1 = +E ปฏิกิริยานี้จึง
เป็นปฏิกิริยาดูดพลังงาน

ปฏิกิริยาที่มีหลายขั้นตอน ขั้นที่ดาเนินไป
ช้าที่สุด คือ ขั้นที่กาหนดอัตราของปฏิกิริยา
และการดูว่าปฏิกิริยานั้นเป็นปฏิกิริยาดูด
พลังงานหรือคายพลังงานต้องดูทีละขั้น

พลังงาน
(E)
การดาเนินไปของปฏิกิริยา
N2(g) + O2(g)
2NO(g)
Ea
E
E1
E2
E3
ภาพที่ 4 แสดงปฏิกิริยาดูดความร้อนของปฏิกิริยา N2(g) + O2(g) 2NO(g)

(E)
N2(g) + 3H2(g)
2NH3(g)
Ea
E
E3
E1
E2
ภาพที่ 5 แสดงปฏิกิริยาคายความร้อนของปฏิกิริยา N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)

(E)
E1
E2
E3
E4
E5
A
X
B
Ea4
Ea1
Ea2Ea3
การดาเนินไปของปฏิกิริยา A B
E
พลังงานกับปฏิกิริยาเคมีที่มีหลายขั้นตอน
ภาพที่ 6 แสดงการเปลี่ยนแปลงพลังงานของปฏิกิริยาเคมีหลายขั้นตอน

จากภาพที่ 6 ปฏิกิริยาการเปลี่ยนแปลงจากสาร A
ไปเป็นสาร B เป็นปฏิกิริยาคายพลังงานโดยมีขั้นตอนการ
เกิด 2 ขั้นตอน ขั้นตอนแรกสาร A เปลี่ยนไปเป็นสาร X
ขั้นตอนนี้มีพลังงานก่อกัมมันต์เท่ากับ Ea1(E3 – E1) ส่วน
Ea3 คือพลังงานก่อกัมมันต์ของปฏิกิริยาย้อนกลับสาร X
เปลี่ยนไปเป็นสาร A ขั้นที่สองสาร X เปลี่ยนไปเป็นสาร B
มีพลังงานก่อกัมมันต์ของปฏิกิริยาเท่ากับ Ea2(E4 – E2) ส่วน
Ea4 คือพลังงานก่อกัมมันต์ของปฏิกิริยาย้อนกลับสาร B
เปลี่ยนไปเป็นสาร X

การเปลี่ยนแปลงพลังงานศักย์สาหรับปฏิกิริยาคายความร้อน (a)และดูดความร้อน (b)

ตัวอย่าง
1.

2.
3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

แบบฝึกวิทยายุทธ
(การบ้าน
ส่ง…………...)

D

ประลองวิทยายุทธ

1.

2-3
2.
3.

4.

5.

6.

2.

I
II
10. การเปรียบเทียบพลังงานก่อกัมมันต์และการบอกชนิดของปฏิกิริยา I และ ปฏิกิริยา II ในข้อใดถูกต้อง
ข้อ พลังงานก่อกัมมันต์ของ
ปฏิกิริยา
ปฏิกิริยาดูดความร้อน ปฏิกิริยาคายความ
ร้อน
1. I = II I II
2. I > II I II
3. I < II II I
4. I = II II I

14.

สรุปพลังงานกับการดาเนินไป
ของปฏิกิริยาเคมี

ปฏิกิริยาดูดความร้อน
(endothermic reaction)
ปฏิกิริยาคายความร้อน
(exothermic reaction)
ปฏิกิริยาดูด-คายความร้อนของ
ปฏิกิริยาหลายขั้นตอน
1. กราฟ
2. Ep,Er Ep>Er Ep< Er
พิจารณาที่ EpและErเช่นเดียวกัน หรือดูที่ค่า Ea ถ้า
ขั้นใดค่า Ea มีค่ามากแสดงว่าเป็นขั้นกาหนดอัตรา
3. E ,H E ,H= Ep- Er
E ,H= เป็น +
E ,H= Ep- Er
E ,H= เป็น -
E ,H= Ep- Er
E ,H= ถ้าเป็น + ดูดE / ถ้าเป็น – คายE
4.Ea Ea= Eac- Er
ถ้า Ea มาก ปฏิกิริยาเกิด ช้า
ถ้า Ea น้อย ปฏิกิริยาเกิด เร็ว
Ea= Eac- Er
Ea1= Eac1- Er1
Ea2= Eac2- Ein1
พลั
งงา
น
(E)
E
1
E
2
E
3
E
4
E
5
A
X
B
Ea4
Ea1
Ea2
Ea3
E
(E)
E3
พลัง
งาน
(E)

ปฏิกิริยาดูดความร้อน
(endothermic reaction)
ปฏิกิริยาคายความร้อน
(exothermic reaction)
ปฏิกิริยาดูด-คายความร้อนของ
ปฏิกิริยาหลายขั้นตอน
1. กราฟ
5. ปฏิกิริยา
ย้อนกลับ Ep< Er Ep> Er
พิจารณาที่ EpและErเช่นเดียวกัน หรือดูที่ค่า Ea ถ้า
ขั้นใดค่า Ea มีค่ามากแสดงว่าเป็นขั้นกาหนดอัตรา
ของปฏิกิริยาย้อนกลับ
6. ปฏิกิริยา E ,H= Ep- Er
E ,H= เป็น - เป็นปฏิกิริยาคาย E
E ,H= Ep- Er
E ,H= เป็น +เป็นปฏิกิริยาดูด E
E ,H= Ep- Er
E ,H= ถ้าเป็น + ดูด / ถ้าเป็น – คาย
4.Ea Ea= Eac- Ep
Ea= Eac- Ep
Ea1= Eac2- Ep
Ea2= Eac1- Ein1
พลั
งงา
น
(E)
E
1
E
2
E
3
E
4
E
5
A
X
B
Ea4
Ea1
Ea2
Ea3
E
(E)
E3
พลัง
งาน
(E)

ตัวอย่างแนวคาถาม เรื่อง :
พลังงานกับการดาเนินไปของ
ปฏิกิริยาเคมี

4 พลังงานกับการดำเนินไปของปฏิกิริยา

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

More from Sircom Smarnbua

More from Sircom Smarnbua (20)

4 พลังงานกับการดำเนินไปของปฏิกิริยา