พุทธวิธีคลายเครียด
•
2 likes•5,480 views
ดาวน์โหลดไฟล์นี้ได้ที่ www.philosophychicchic.com พุทธวิธีคลายเครียด พุทธศาสนากับศาสตร์สมัยใหม่ ความเครียดคืออะไร ความเครียด เป็นภาวะของอารมณ์ หรือความรู้สึกที่เกิดขึ้นเมื่อเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ ที่ทำให้รู้สึกไม่สบายใจ คับข้องใจ หรือถูกบีบคั้น กดดันจนทำให้เกิดความรู้สึกทุกข์ใจ สับสน โกรธ หรือเสียใจ ในวงการแพทย์ยอมรับว่าความเครียด (Stress) ทำให้เกิดโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง ความเครียดทำให้การสร้างภูมิต้านทานของร่ายกายลดลง เกิดภาวะไม่สมดุลทางฮอร์โมน กลายเป็นตัวส่งเสริมให้เซลล์มะเร็งขยายตัวได้ง่าย ความสุขมักซ่อนตัวอยู่ใจกลางความเศร้า ความเหงามักซ่อนตัวอยู่ในความเริงร่า ความกล้ามักซ่อนตัวอยู่ในความกลัว ขอให้มั่นใจเถิดว่า ปัญญามักซ่อนตัวอยู่ภายในปัญหาเสมอ ขอให้เรานิ่งคิด หยุดแล้วคิดให้นิ่ง ลึกซึ้งและหยุดความคิดให้ได้ ก็จะเห็นว่าปัญหาแต่ละอย่างนั้นมีทางออกเสมอ ความเครียด คลายได้ และความเครียดก็กำจัดให้หมดไปได้ตามขั้นตอนต่างๆ ผ่านพุทธวิธีแบบประยุกต์ดังได้กล่าวมาแล้วนี้
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to พุทธวิธีคลายเครียด
Similar to พุทธวิธีคลายเครียด (20)
More from Padvee Academy
More from Padvee Academy (20)
พุทธวิธีคลายเครียด
- 2. กายเครียด ใจก็เครียด • ตัวอย่างที่แสดงให้เห็น ชัดเจนก็คือ เมื่อสมัยที่พระองค์ ทรงบาเพ็ญทุกรกิริยาทรมาน พระวรกายก็ด้วยทรงมีความ เข้าใจว่าคนจะมีสุขได้ ก็ด้วย ความทุกข์ หมายความว่าต้อง ผ่านความทุกข์ยากมาก่อนจึงจะ สามารถเข้าถึงความสุขได้ นี่คือ เหตุผลสาคัญที่ทาให้พระพุทธ องค์ต้องทรงบาเพ็ญทุกรกิริยา อะไรคือเหตุผลที่ทาให้พระพุทธองค์ บาเพ็ญทุกรกิริยา ??
- 3. • ต่อมาก็ได้ทรงค้นพบความจริงว่า ความสุขไม่จาเป็นต้องเข้าถึงด้วยความ ทุกข์ ความสุขสามารถเข้าถึงด้วยความสุข กล่าวคือ ความสุขจะเข้าถึงได้ ด้วยการทาเหตุปัจจัยของความสุข • เมื่อปฏิบัติให้ถูกต้องตามเหตุปัจจัย คนที่มีปราโมทย์ มีปีติ มีปัสสัทธิ ก็ ย่อมมีจะมีความสุข เพราะได้ทาเห็นปัจจัยของความสุขถูกต้อง
- 4. • ปัญหาสาคัญของการทาทุกกรกิริยา คือ การทาให้ร่างกาย เครียด พระพุทธเจ้าตรัสเล่าว่า ขณะที่ทรงบาเพ็ญทุกรกิริยา ทรมานพระวรกายนั้น ความเพียรก็เป็นไปด้วยดี สติของ พระองค์ก็ดีมีความชัดเจน แต่ไม่สาเร็จประโยชน์เพราะกาย เครียด และความเครียดนี้พระพุทธองค์ตรัสว่า เป็นอกุศลธรรม เป็นบาปที่จะต้องกาจัดออกไป
- 5. อกุศลธรรม ๑๐ ประการ • ๑. โลภะ ความคิดจะเอาของคนอื่น • ๒. โทสะ ความขัดเคืองคับแค้นใจ • ๓. ถีนมิทธะ ความหดหู่ท้อแท้วุ่นวายใจ • ๔. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้ งซ่านวุ่นวายใจ • ๕. วิจิกิจฉา ความระแวงคลางแคลงใน • ๖. โกธนะ ความมักโกรธ ความโกรธบ่อยๆ • ๗. สังกิลิฎฐะ ความมีจิตขุ่นมัว • ๘. สารัทธกาย ความมีกายเครียด • ๙. กุสีตะ ความเกียจคร้าน • ๑๐. อสมาหิตะ ความไม่มีสมาธิ
- 6. ความเครียดคืออะไร • ความเครียด เป็นภาวะของอารมณ์ หรือความรู้สึกที่เกิดขึ้น เมื่อเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ ที่ทาให้รู้สึกไม่สบายใจ คับข้องใจ หรือถูกบีบคั้น กดดันจนทาให้เกิดความรู้สึกทุกข์ใจ สับสน โกรธ หรือเสียใจ
- 7. • ในวงการแพทย์ยอมรับว่าความเครียด (Stress) ทาให้เกิด โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง ความเครียดทาให้การสร้างภูมิ ต้านทานของร่ายกายลดลง เกิดภาวะไม่สมดุลทางฮอร์โมน กลายเป็นตัวส่งเสริมให้เซลล์มะเร็งขยายตัวได้ง่าย
- 8. ความเครียดเกิดจากอะไร • ๑ เครียดเพราะอารมณ์สุดโต่ง เช่น รักมาก โลภมาก โกรธมาก เกลียดมาก หลงมาก อิจฉามาก ริษยามาก นินทามาก
- 10. ความเครียดเกิดจากอะไร • ๒. เครียดเพราะความคิดที่เป็นพิษ เช่น คิดว่าตนถูกใส่ร้าย คิด ว่าตนถูกกลั่นแกล้ง คิดว่าตนไม่สมหวัง คิดว่าเราต้องเอาชนะ คนนั้นให้ได้ เราแพ้ไม่ได้ ความคิดเช่นนี้ จะทาให้เรามีปมด้อย ในชีวิต
- 11. ความเครียดเกิดจากอะไร • ๓. เครียดเพราะปากท้อง คนที่ไม่มีจะกินก็ทุกข์เพราะไม่รู้ว่า พรุ่งนี้จะหา อาหารที่ไหนมาใส่ท้อง ไม่รู้ว่าพรุ่งนี้จะนอนที่ใด ส่วนคนมีกินแล้ว มีที่อยู่ ปลอดภัยแล้วก็กังวลเป็นทุกข์จะถูกปล้นจี้ ถูกขโมย ถูกเอาเปรียบ
- 13. วิธีคลายเครียดด้วยสมาธิ • สมาธิ คือ การทาใจและอารมณ์ให้นิ่ง ปัญหาต่างๆ ที่เราแก้ ไม่ได้ มองไม่เห็น เมื่อใจนิ่ง อารมณ์เย็น ก็จะเปิ ดออกมาให้เรา เห็นปม
- 14. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๑ กล้าเผชิญความจริง • ความเครียด ทั้งปวงเกิดจากความวิตกกังวล คนเราจะวิตกกังวลทุกอย่าง เมื่อความจริงยังไม่ปรากฏ แต่เมื่อเผชิญความจริงแล้ว สติปัญญาที่จะ แก้ปัญหาก็มาเอง • แม้เรื่องอริยสัจ ๔ ก็เป็นเรื่องสอนให้คนกล้าเผชิญความจริง โดยเฉพาะ ทรงสอนเรื่อง ”ทุกข์” ทรงนาเสนอความทุกข์ประเภทต่างๆ เช่น ทรงสอน วิธีหาเหตุแห่งทุกข์นั้นว่ามาจากความทะยานอยาก เมื่อเรารู้ชัดถึงเหตุ แห่งทุกแล้ว วิธีการแก้ไขปัญหาก็จะตามมา
- 15. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๒ เข้าใจเรื่องอารมณ์ของตนและของคน “จริต ๖” • พระพุทธเจ้า ตรัสแสดงความแตกต่างของคนไว้ที่ จริต คนเหมือนกัน แต่ ถ้าจริตต่างกัน ก็จะมีอารมณ์ต่างๆ กัน ความต่างกันของอารมณ์นี่เอง ที่ ทาให้มนุษย์เราคิดต่างกัน เกิดความขัดแย้งกันตลอดเวลา กระทั่งนา ความเครียดมาให้เรา ด้วยเหตุนี้ เราจึงจาเป็นต้องเรียนรู้พฤติกรรมของ คนในจริต ๖ เมื่อเราเข้าใจลักษณะของคนแล้ว เราก็จะไม่เครียด
- 16. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๓ ไม่คาดหวัง แต่พิจารณาความเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่ง • ความเครียดอย่างหนึ่งมักเกิดจากความคาดหวัง เป็นธรรมดาที่มนุษย์ทา อะไรมักหวังผลตอบสนอง เมื่อลงทุนก็หวังกาไร ไม่มีใครหวังขาดทุน แม้ ทาบุญยังหวังผลบุญ เมื่อหวังจึงมีทั้งสมหวังและผิดหวัง สมเด็จพระ สัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทรงสอนให้คนรู้จักหลักความจริง ๓ ข้อ คือ ▫ ความเปลี่ยนแปลง ▫ ความทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ ▫ และความที่เราไม่อาจยื้อสิ่งใดๆ ไว้ในอานาจได้ตลอดไป
- 17. หมั่นพิจารณาสรรพสิ่งที่เราเผชิญว่า • “ทุกอย่างล้วนเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป” • “ชีวิตมีได้มีเสียเสมอ การเสียบางอย่าง ก็เพื่อให้ได้บางอย่างมา” • “ไม่มีใครได้ตลอด แก้วที่เต็มน้าแล้วจะรับน้าใหม่ไม่ได้ เราหัด ทาชีวิตให้พร่องบ้างก็ดีเพื่อรองรับสิ่งใหม่” • “สิ่งที่ดีที่สุดไม่มี มีแต่สิ่งที่ดีพอสมควร” • “อย่าแสวงหาคนดีที่ดีที่สุดในชีวิต ท่านจะหาอะไรไม่ได้เลย”
- 18. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๔ ปิ ด เปิ ดประตูรับรู้ให้เป็นเวลา • พระพุทธเจ้า ทรงสอนให้รู้จักผัสสะ คือ รสชาติแห่งการรับสัมผัสทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่หลง และที่สาคัญมีสติ ปิ ด เปิ ด เมื่อถึงเวลาอัน เหมาะสมเหมือนกับใช้โทรศัพท์มือถือ ต้องรู้จักปิ ดเมื่อขับขี่ยานพาหนะ ต้องรู้จักปิ ดเมื่ออยู่ในที่ประชุม หรือชุมชน หรือเวลานอน เป็นต้น โลกยุค ใหม่ อาจมองดูเหมือนโก้เก๋ทันสมัย แต่แท้จริงแล้วนั่นคือ สายในที่ต่อท่อ ความเครียดเข้ามาถึงใต้หมอน หากไม่รู้จักปิ ด เปิ ด
- 19. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๕ คนส่วนมากเครียดเรื่องของคนอื่นมิใช่เรื่องของตน • โดยธรรมชาติ คนเรามักเป็นทุกข์ เพราะเรื่องคนอื่น เรื่องของตนมีน้อย เรื่องของคนอื่นที่ไม่ใช่เรื่องส่วนรวม เราควรทิ้งไว้นอกประตูบ้าน ไม่นา ขยะความคิดใดๆ เข้าบ้านของเราเอง การนาไฟในออก นาไฟนอกเข้ามา บ้าน คือ ปัญหาที่สังคมแก้ไม่ตก บ้านใดเรือนใด ครอบครัวใด ฉลาดเรื่อง ไฟ ก็จะไม่ถูกไฟเผาไหม้ให้ร้อนรน
- 20. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา • วิธีที่ ๖ ฝึกแผ่เมตตา นึกถึงกฎแห่งกรรมมากกว่ากฎหมาย • ในทางพระพุทธศาสนา ทรงสอนให้รู้จักผ่อนคลายด้วยการนึกถึงกฎแห่ง กรรม นึกว่า สัตว์โลกมีกรรมเป็นของๆ ตน มีกรรมเป็นผู้ให้ผล มีกรรม เป็นแดนเกิด มีกรรมเป็นผู้ติดตาม มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย ไม่ว่าจะทา กรรมใดๆ ดีหรือชั่ว ก็จักได้รับผลของกรรมนั้นสืบไป ไม่มีเปลี่ยนแปลง คิดได้อย่างนี้แล้วสบายใจ
- 21. วิธีกาจัดความเครียดด้วยปัญญา (สุดท้าย) • วิธีที่ ๗ นึกถึงธรรมชาติที่เหมือนกันของสัตว์ทั้งหลาย • มองให้เห็นความเสมอกันระหว่างสัตว์ทั้งหลาย รวมทั้งคนอื่นและตัวเรา เองว่า ต้องเผชิญความลาบากในสังสารวัฏเหมือนกัน คือ ต้องดูแลขันธ์ ๕ ต้องถูกโรคภัยเบียดเบียน ต้องแก่ ต้องเจ็บ และสุดท้าย “สัตว์ทั้งหลาย ต้องตาย” ความตายเป็นปลายทางของชีวิตเหมือนกันหมด ไม่ว่าผู้นั้นจะ ยากดีมีจนอย่างไร เขาและเราก็ไม่ต่างอะไรกัน เราไม่ต้องเครียดเพราะ น้อยใจไปอิจฉาเขา ไม่ต้องเครียดไปโกรธเขา หากแต่มองให้เห็นปัญหา ต่างๆ ในชีวิตเขาเหมือนกันกับเรา
- 22. บทสรุป • ความสุขมักซ่อนตัวอยู่ใจกลางความเศร้า ความเหงามักซ่อน ตัวอยู่ในความเริงร่า ความกล้ามักซ่อนตัวอยู่ในความกลัว ขอให้ มั่นใจเถิดว่า ปัญญามักซ่อนตัวอยู่ภายในปัญหาเสมอ ขอให้เรานิ่ง คิด หยุดแล้วคิดให้นิ่ง ลึกซึ้งและหยุดความคิดให้ได้ ก็จะเห็นว่า ปัญหาแต่ละอย่างนั้นมีทางออกเสมอ • ความเครียด คลายได้ และความเครียดก็กาจัดให้หมดไปได้ ตามขั้นตอนต่างๆ ผ่านพุทธวิธีแบบประยุกต์ดังได้กล่าวมาแล้วนี้
Editor's Notes
- โพชฌงค์ หรือ โพชฌงค์ 7 คือธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้ หรือองค์ของผู้ตรัสรู้ มีเจ็ดอย่างคือ สติ (สติสัมโพชฌงค์) ความระลึกได้ สำนึกพร้อมอยู่ ใจอยู่กับกิจ จิตอยู่กับเรื่อง ธัมมวิจยะ (ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์) ความเฟ้นธรรม ความสอดส่องสืบค้นธรรม วิริยะ (วิริยสัมโพชฌงค์) ความเพียร ปีติ (ปีติสัมโพชฌงค์) ความอิ่มใจ ปัสสัทธิ (ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์) ความสงบกายใจ สมาธิ (สมาธิสัมโพชฌงค์) ความมีใจตั้งมั่น จิตแน่วในอารมณ์ อุเบกขา (อุเบกขาสัมโพชฌงค์) ความมีใจเป็นกลาง เพราะเห็นตามเป็นจริง
- ยกตัวอย่างนักกีฬาก่อนแข่งขันก็วิตกกังวลเกรงจะแพ้แต่เมื่อการแข่งขันเริ่มขึ้น ยอมความจริงของตัวเอง เช่น ถ้าเราเป็นหนี้ก็ยอมรับว่าเราเป็นหนี้ คือเป็นหนี้อยู่เท่าไร วิธีการแก้ไขปัญหาถึงจะตามมา
- ข้อนี้มีความสำคัญมากต่อการคลายเครียด หรือกำจัดความเครียด