Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις σπονδυλικής στήλης

1. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ
ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
Πρώτες Βοήθειες
Κ. Παναγιωτίδης

2. Ορισμός
Είναι βλάβες υπό τη μορφή διαστρέμματος,
κατάγματος, εξαρθρήματος ή καθίζησης που
συμβαίνουν σε οποιοδήποτε τμήμα της Σ.Σ.

3. Αιτίες & μηχανισμοί
Δημιουργείται βλάβη της Σ.Σ. όταν υπάρχει
μια άμεση πλήξη της Σ.Σ. ή ένας έμμεσος
τραυματισμός σε απόσταση από αυτήν:
- Άμεσο χτύπημα στον αυχένα ή στην πλάτη
- Έμμεσο χτύπημα:
• Πτώση επάνω στο κεφάλι (βουτιά σε
ρηχά νερά)
• Πτώση από μεγάλο ύψος με κατάληξη
στα πόδια ή στους γλουτούς

4. • Μια απότομη κίνηση κάμψη-έκταση της
αυχενικής μοίρας της Σ.Σ. (Α.Μ.Σ.Σ.)
(μετωπική σύγκρουση Ι.Χ. σε μεγάλη
ταχύτητα, αναποδογύρισμα Ι.Χ., πτώση
από άλογο)

5. • Πτώση από το ύψος του σε
ηλικιωμένο άτομο με ιστορικό
τραυματισμού Σ.Σ. ή παθήσεις
σπονδύλων
Σε όλες τις παραπάνω
περιπτώσεις πρέπει να
υποψιαζόμαστε ένα
τραυματισμό της Σ.Σ.,
όπως επίσης:
• Το θύμα δε φόραγε ζώνη
ασφαλείας και οι αερόσακοι
του Ι.Χ. ενεργοποιήθηκαν

6. • Το θύμα εκτοξεύτηκε έξω από το Ι.Χ. μετά
από σύγκρουση
• Σύγκρουση με δίκυκλο (οι επιβαίνοντες
στο δίκυκλο)
• Ατύχημα με ψυχαγωγικά
οχήματα (jet ski, kart, κτλ.)

7. Κίνδυνοι & επιπτώσεις
Η σοβαρότητα ενός τραυματισμού
της Σ.Σ. οφείλεται στο ενδεχόμενο
βλάβης του νωτιαίου μυελού (Ν.Μ).
Ο νωτιαίος μυελός μπορεί:
- Να συμπιέζεται από
σπασμένο σπόνδυλο ή
εξαρθρημένο,
από οίδημα ή αιμάτωμα
- Να τμήθηκε προκαλώντας
ανεπανόρθωτες βλάβες

8. 15% των ατόμων που
υπέστησαν τραυματισμό της
Σ.Σ. (είτε κάταγμα είτε
εξάρθρημα) παρουσιάζουν
βλάβη του Ν.Μ.
Η πλειοψηφία των ατόμων
που παρουσιάζουν βλάβη του
νωτιαίου μυελού έχουν επίσης
και μια κάκωση σπονδύλου.

9. Σημεία
Στην εξέταση του τραυματία θα υποψιαστούμε
τραυματισμό της Σ.Σ. όταν το θύμα:
- Έχει απώλεια συνείδησης
- Έχει διαταραχή της συνείδησης
- Διαμαρτύρεται για:
 Μουδιάσματα ή ηλεκτρικά τινάγματα στα
άκρα
 Πόνο στη Σ.Σ.
 Δυσκαμψία του αυχένα που εμποδίζει τη
στροφή της κεφαλής

10. - Παρουσιάζει εμφανείς διαταραχές της
κινητικότητας (δεν κινεί τα άκρα).
Επίσης, αν το θύμα παρουσιάζει:
- Μείωση της μυϊκής δύναμης (σφίξιμο
χεριών, κίνηση του μεγάλου δακτύλου του
ποδιού)
- Απώλεια ή μείωση της αισθητικότητας στα
χέρια ή στα πόδια
- Εμφανής παραμόρφωση της Σ.Σ.
- Απώλεια κοπράνων και ούρων

11. Αρχή των Πρώτων Βοηθειών
- Να μην κινητοποιηθεί το θύμα παρεκτός
από
 Τον επείγοντα απεγκλωβισμό του.
 Την τοποθέτηση του σε θέση
ασφαλείας (σε περίπτωση απώλειας
συνείδησης)
 Την ακινητοποίησή του
- Να σταθεροποιηθεί, να περιοριστούν οι
κινήσεις και τέλος να ακινητοποιηθεί το
κεφάλι, ο αυχένας και ο κορμός του
θύματος.

12. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
Ορισμοί
Α. Σταθεροποίηση της Σ.Σ.
Είναι η συγκράτηση της Σ.Σ. με φυσικά μέσα σε
ουδέτερη θέση, πριν τον περιορισμό της κίνησης ή
την πλήρη ακινητοποίηση (συγκράτηση του κεφαλιού
με τα 2 χέρια ζητώντας από το θύμα να μην
κουνηθεί).

13. Β. Περιορισμός των κινήσεων της Α.Μ.Σ.Σ.
Είναι ο περιορισμός ή η μείωση των κινήσεων της
Α.Μ.Σ.Σ. χρησιμοποιώντας νάρθηκα αυχένα τύπου
Minerva (δεν είναι ό,τι καλύτερο γιατί επιτρέπει
κίνηση 30%)

14. Το καλύτερο είναι το μπλοκ κεφαλής.

15. Γ. Ακινητοποίηση της Σ.Σ. (όλο το σώμα)
Είναι η διαδικασία που επιτρέπει να περιορίσει όλες τις
κινήσεις της Σ.Σ. χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό
μέσων:
• Αυχενικό νάρθηκα
• Σανίδα μεταφοράς
(Χρησιμοποιείται μόνο για απεγκλωβισμό)
• Μπλοκ κεφαλής
• Στρώμα αρνητικής πίεσης

16. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Μπροστά σ’ ένα θύμα με υποψία κάκωσης της Σ.Σ.
1. Αναζητούμε πρώτα σημάδια ανεπάρκειας
ζωτικής λειτουργίας:
- Φράξιμο αεροφόρων οδών
- Οξεία αναπνευστική δυσχέρεια
- Οξεία κυκλοφορική δυσχέρεια
- Αιμορραγία
- Απώλεια συνείδησης
Σε όλα τα στάδια της εξέτασης κινούμε όσο γίνεται
λιγότερο τη Σ.Σ. είτε με σταθεροποίηση είτε
ζητώντας στο θύμα να μην κουνιέται.

17. 2. Αν υπάρχει ανεπάρκεια ζωτικής λειτουργίας,
- Συνεχίζουμε τη σταθεροποίηση της Σ.Σ. (αν
είμαστε 2 άτομα, ο ένας κρατάει το κεφάλι ο
άλλος ασχολείται με τη ζωτική λειτουργία)
- Αντιμετωπίζουμε την επείγουσα δυσχέρεια
- Καλούμε το ΕΚΑΒ
3. Αν δεν υπάρχει ανεπάρκεια ζωτικής
λειτουργίας,
- Ζητάμε από το θύμα να μην κουνιέται
- Κάνουμε σταθεροποίηση της κεφαλής (με τη
χρήση μινέρβας και/ή μπλοκ κεφαλής)
- Aν δεν διαθέτουμε τίποτα από αυτά τοποθετούμε
βαριά αντικείμενα (βιβλία, τσάντα, από τις 2
πλευρές του κεφαλιού)

18. - Καλούμε το ΕΚΑΒ ενημερώνοντας για την
κατάσταση του θύματος
- Παρακολουθούμε ζωτικά σημεία