1. ХЭЛ , ШАШИН СОЁЛЫН
ҮЗЭГДЭЛ БОЛОХ НЬ
Түүх музей-2
илтгэгч А. Оюун

2. Соѐлын хэл бол соѐлын утга холбогдол
бүхий мэдээллийг дамжуулдаг хэлэхүйн
ба хэлэхүйн бус харилцаан дахь
тэмдгийн бүх аргуудын нийлбэр цогц
юм.

3. Эрдэмтдийн тодорхойлдолт
 Германы философич М.Хайдеггер
“ хэл бол ахуй ”
Ф. Достоевский “ хэл бол ард түмэн ”
Францын нэрт зохиолч А. Камю “ миний
эх орон бол франц хэл мөн ” гэжээ.

4. СОЁЛ СУДЛААЧ Э. КАССИРЕР БИЧИХДЭЭ “ ХҮН
ӨӨРИЙН ИТГЭМТГИЙ ЗАНГАА УХАМСАРЛАХ
БУЮУ БАЙГАЛЬ ТҮҮНИЙ ХҮСЭЛД СААД
УЧРУУЛСАН ТӨДИЙГҮЙ ХАРИН ТҮҮНИЙ
ХЭЛИЙГ ОЙЛГОХГҮЙ БАЙГААГ
УХАМСАРЛАСАНААС БОЛЖ ТЭРЭЭР ХҮНД
ЦОХИЛТ АМСДАГ. ЭНЭ ҮЕЭС ЭХЛЭН ХҮН
ТҮҮНИЙ ОЮУН САНАА , ЁС СУРТАХУУНЫ
ХҮРЭЭНД ГАРСАН ИХ ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ ОЙЛГОХ
ХЭРЭГТЭЙ БОЛНО ” ГЭСЭН БАЙДАГ. ЭНЭ ҮЕЭС
ЭХЛЭН ХҮН ӨӨРИЙНХӨӨ ГАНЦААРДЛЫГ
МЭДЭРЧ , ӨӨРИЙГӨӨ АЛИВАА ЗҮЙЛИЙН ӨМНӨ
ХҮЧИН МӨХӨСДӨЖ БАЙГААГАА УХАМСАРЛАХ
БОЛНО

5. Жам ѐсны хэл
Зохиомол
хэл
Хоѐрдогч
хэл
ШУ хэл, замын
тэмдэг нөхцөлт
дохиолол
Шидэт домог
, шашин , урлаг

6. Замын тэмдэг ба нөхцөлт дохиолол
ЗАМЫН ТЭМДЭГ
НӨХЦӨЛТ
ДОХИОЛДОЛ

7. Жам ѐсны болон соѐлын хэлэнд утга
санааны түвшинг гүнзгийрүүлэн үзэж
болно. Тухайлбал утга санаа нь шууд ,
дам дамжсан , далд гэх мэтээр олон янз
байна.

8. Утга санааны хамгийн өнгөц түвшин
бол бүхэнд хүртээмжтэй , ухамсрын
түвшинд хэлэхүйн хэлбэрээр
илэрдэг “ эрүүл ” гэж нэрлэгдэх утга
санаа болно. Утга санааны хамгийн
гүнзгий түвшин бол хүнийг тухайн
соѐлын үнэлэмж , хууль зан үйлийн
үлгэрлэлтэй холбож өгдөг ил бус
агуулга юм.

9. Хүн төрөлхтөний соѐл нь бас бичмэл
сэдэвт илэрнэ. Сэдвийн мэдээллийг
кодлох асуудлыг тэмдгийн тогтолцооны
тухай ШУ болох семиотик болон
сэдвийг тайлбарлах , интерпераци хийх
асуудлыг судалдаг ШУ болох
герменевтикийн хүрээнд авч судалдаг.

10.  Соѐлын сэдэв нь соѐлын утгын гүн
гүнзгий талын илэрхийлэл юм. Гэвч
утга санаа үгээр буюу тэмдгээр хатуу
илэрхийлэгдэхгүй, харин соѐлын
холбогдол, хэлсэн буюу бичсэн цаг
хугацаа, субъеотив туршлагаас
хамаарч байж болно.

11. Шашин соѐлын үзэгдэл болох нь
Шашин гэдэг бол хийсвэр ухагдахуун бөгөөд
олон улс үндэстэн бүхэн сүсэг бишрэлийн хэв
маягийг тогтооон оршин буй нийгмийн үе
шаттай тохирсон сүсэглэлийн төрөл зүйл, хэлбэр
маяг, зан үйлийг хэлнэ. Шашиныг тодорхойлох
гол сурвалжийг сүсэг бишрэл, бурханы тухай
ойлголт, шүтэн бишрэгч бие хүн гэсэн гурван
зүйлийн тусламжтайгаар тодорхойлдог байна.

12. ШАШИНЫ СОЁЛЫН ГУРВАН ТОМ
ХҮРЭЭ БИЙ

13. БУДДЫН ШАШИН
 Буддын шашин МЭӨ 3-4
зуунд бий болсон.
Үндэслэгч нь Ситхарта
Гуатама юм.

14. Судар

15. ХРИСТОС ШАШИН
 МӨЭ 1 зуунд үүссэн.
Үндэслэгч нь Есүс христ
юм.

16. ИСЛАМЫН ШАШИН
 МЭ 7 зуунд арабд
үүссэн. Үндэслэгч нь
Мухамед юм.

17. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА