2. • Орон зайн тухай ойлголт
• Монголчуудын орон зай тухай
ойлголт
• Орон зайн хувьсал өөрчлөлт

3. Орон зай нь тухайн улс,
үндэстэн, нутаг бүхэнд өөр
өөрөөр тодорхологдох авч
ерөнхийд нь бидний амьдарч
буй дэлхий, эргэн тойрны
талаарх төсөөлөл юм.

6. Орон зайт огторгуй гэдэг бол төв
цэгийг нь тэмдэглэх аргагүй эн
хаяггүй уудам зай бөгөөд бүх утгын
төвшинд тэлэгдэж эцэс хязгааргүйг
болон ертөнцийг бэлгэддэг. Орон
зай бол бүхий л хэмжээ, бүхий л зүг
чигийг тэмдэглэгч хөгжил хөдөлгөөн
бүхий мандал билээ.

9.  . Монгол бэлгэдэлд орон зайг 3-аар хэмлэн
“гурван гол”, “гурван горви”, “гурван
даваа”, гурван хөндий”, “гурван хонхор”,
гэхчилэн хэлэхдээ зам зуурын зай хэмжээ
төдийгүй алив юмны зааг завсар, гэтэлбээс
зохих юмуу хэзээ ч үл гэтлэн давах саад
бэрхшээл гэсэн утга санааг агуулдаг байна.

10. Монголчуудын 4 тооны хэмжээс
нь тэдний нүүдлийн соѐл, мал аж
ахуй, цаг уур байгалийн
зохилдлогоотой нь харилцан
хамаадалтай байна. Үүнд: дөрвөн
зөвхис, дөрвөн зүг гэх мэтчилэн
зүйлс орно.

12. Газар усны уртыг долоогоор хуваарилах ѐс
нь монгол ардын билэгдэл зүйд бий.
“Долоон уулын цаагуур, дов шороон
доогуур, дондог бөөгийн хаяагаар” гэх нь
нүдэнд үзэгдэж чихэнд сонсогдохгүй далд ор
гэсэн утгатай.
Долоон тивдээ доргиулаад суудаг нь.... Аяар
холын газар алдар нэр нь түгсэн гэсэн утгатай.
Долоон даваа даваад мангасын гараас
мултарсан гэх мэт....энэ нь гэтэлж болшгүй
хэмээх орон зайг илэрхийлнэ.

13. Наймын тоо нь ертөнцийн
найман зүг зовхис, орон зайн
хуваарь, хазгай хэлтгийгүй бүрэн
хэм тэгш оршихуйн утгыг
илэрхийлдэг.

17. Сүмбэр уулыг гүвээ байхад
Сүн далайг шалбааг байхад

18. Орон зайн хувьсал өөрчлөлт нь
тухайн нийгмийн контекстээс хамаарч
харилцан адилгүй өөрчлөгдөж байдаг.
Өнөө үед хүчтэй орж ирж буй орон зайн
нэг хэмжүүр бол кибер орон зай юм. Энэ
нь бидний техник технологитой
холбогдсон виртуаль орон зай ба
виртуаль ертөнц байдаг.