Ssot2
- 2. Европын мөхөл номны тухай
Освальд Шпенглерийн Европын мөхөл
ном нь социологи, түүхийн философи,
соѐлын философийн салбар дахь хамгийн
нэрд гарсан хирнээ зөрчил бүхий
бүтээлүүдийн нэг юм. 1923 онд Орос хэл
дээр хэвлэгдэн гарсан ба тэр боть нь “Дүр ба
бодит байдал” хэмээх нэртэй байсан байна.
1918 онд анхны ботиуд нь Австри, Германд
худалдаанд гарч дэлхийд танигдсан юм.
- 3. Хот ба ард түмэн
Шпенглер хот ба
ард түмний талаар
өөрийн номондоо
нэлээд дэлгэрэнгүй
дурьдсан бөгөөд
тэрээр гэр хэмээх
ойлголтыг нэлээд
тодруулан гаргасан
байдаг.
- 4. Гэр нь хүний амьдралын орчин
бүрдүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл хүн
гэртээ ажилладаг мөн амьдардаг.
Энэ нөгөө талаас соѐлын хөгжлийн
орчин юм. Энд соѐл нь төрөх үе
явагдна. Гэр дотор өөр өөрийн соѐл
бий болж энэ нь цаашид төлөвших
шатанд ордог. Гэр нь хот бий
болоход шууд нөлөөлнө.
- 5. Хот
Олон ардын суурьшмал төв бол хот юм.
Хот нь цаашдаа өргөшин соѐлын нэг төв
болох боловч эцэстээ иргэншлийн шат
руу өндийн соѐлтой хамт мөхнө.
Иргэншил бол дэлхийн хот мөн. Өөрөөр
хэлбэл Грекийн мөхлийн адил юм....О.
Шпенглер нь Европын соѐлыг эртний
Грекийн соѐлтой харьцуулан үзээд мөхөх
шатандаа яваа хэмээн баталсан байна.
- 6. Энэхүү хот ба ард түмэн хэмээх хэсэгтээ тэрээр
Соѐлын “төрөх, төлөвших, мөхөх” тавиланг
тодорхойлсон байх агаад соѐлыг мөн ургамалтай
адилтгаж үзсэн байдаг. Энэ нь “Ургамлын нэг адил
соѐл нь эрс тасархай хөгждөг. Мөн тэр нь төрөхөөс
мөхөх хүртлээ хөгжлийн давтамжийг байнга
үзүүлдэг хэмээсэн нь Данилевскийтэй адил юм.
- 8. Соѐл иргэншил нь бодитой биетэй төдийгүй
олон талаараа оюун санаатай шууд холбоотой
байдаг. Мөн аливаа соѐл заавал соѐл
иргэншилд шилждэг. Соѐл иргэншил бол
соѐлын хувь заяа, үй лай мөн. Соѐлоос
Иргэншилд шилжих нь төлөвшлөөс
төлөвшилгүйд үйл ажиллагаанаас механик
үйлд шилжих шилжилт юм. Энэ нь Грек –
Римийн хувьд эллинизмийн үед явагдсан бол,
өрнөдийн ертөнцийн хувьд одоо явагдаж
байна.
- 9. Шпенглер эволюцын
хөгжлийг бүрэн
үгүйсгэсэн ч тодорхой
соѐлын хувьслын
хөгжлийг үгүйсгээгүй
байна. Соѐл бүр тусдаа
оюун санааны бэлэг
тэмдэг болох түүхэн
үзэгдлүүдийг бүтээдэг
учраас тэрээр хүн
төрөлхтний ерөнхий
хөгжилд нийцдэг байна.
- 10. Шпенглерийн хувьд соѐл иргэншил нь
мөхлийн эхлэл соѐлын бүтээлч хүчний
төгсгөл учраас гол төлөв мөхлөөр
төгсдөг. Соѐл шүтлэгээс эхтэй учраас
тэрээр өвөр дээдсийн шүтлэгтэй
холбоотой байж ариун дагшин зан
заншлаас ангид байж чадахгүй. Харин
соѐл иргэншил нь дэлхийг хамарсан
агуу их хүч чадалд тэмүүлэх хүсэл
зориг юм.
- 11. Соѐл ба иргэншил
Соѐл нь -
Үндэсний шинжтэй.
Хязгаарлагдмал
шинжтэй
Тэгш бус байдал
чанарт суурилдаг
Язргууртны шинжтэй
Иргэншил нь -
Олон нийтийн шинжтэй
Механик шинжтэй
Тэгш байдалд тэмүүлж
тооны харьцаанд
үндэслэдэг
Ардчилсан шинжтэй