สามัคคีเภทคาฉัน
     ตอน
มาณวก ฉันท์ ๘
จัดทาโดย
นางสาวอนุสรา ทองประเดิม เลขที่ ๑๖ ม.๖/๒
นางสาวชุตมา ทองนอก เลขที่ ๑๗ ม.๖/๒
         ิ
ล่วงลุประมาณ   กาลอนุกรม
หนึ่ง ณ นิยม             ท่านทวิชงค์
เมื่อจะประสิทธิ์         วิทยะยง
เชิญวรองค์               เอกกุมาร
ถอดคาประพันธ์
  เวลาผ่านไปตามลาดับ เมื่อถึงคราวที่
จะสอนวิชาก็จะเชิญพระกุมารพระองค์
หนึ่ง
เธอจรตาม   พราหมณไป
โดยเฉพาะใน            ห้องรหุฐาน
จึ่งพฤฒิถาม           ความพิสดาร
ขอ ธ ประทาน           โทษะและไข
ถอดคาประพันธ์
  พระกุมารก็ตามพราหมณ์เข้าไป
ในห้องเฉพาะ พราหมณ์จึงถาม
เนื้อความแปลก ๆ ว่าช่วยตอบ
ด้วย
อย่าติและหลู่   ครูจะเฉลย
เธอน่ะเสวย               ภัตกะอะไร
ในทินนี่                 ดี ฤ ไฉน
พอหฤทัย                  ยิ่งละกระมัง
ถอดคาประพันธ์
  อย่าหาว่าตาหนิหรือลบหลู่ ครูขอถามว่า
วันนี้พระกุมารเสวยพระกระยาหารอะไร
รสชาติดีหรือไม่ พอพระทัยกลับออกมายัง
มากหรือไม่
ราช ธ ก็เล่า   เค้า ณ ประโยค
ตนบริโภค               แล้วขณะหลัง
วาทะประเทือง           เรื่องสิประทัง
อาคมยัง                สิกขสภา
ถอดคาประพันธ์
 พระกุมารก็เล่าเรืองเกี่ยวกับพระ
                  ่
กระยาหารทีเสวย หลังจากนั้นก็
           ่
สนทนาเรื่องทั่วไป แล้วก็เสด็จ
ห้องเรียน
เสร็จอนุศาสน์   ราชอุรส
ลิจฉวิหมด               ต่าง ธ ก็มา
ถามนยมาน                ท่านพฤฒิอา
จารยปรา                 รภกระไร
ถอดคาประพันธ์
  เมื่อเสร็จสินการสอนพระกุมาร
              ้
ก็ตอบตามความจริง แต่เหล่า
กุมารต่างไม่เชื่อ เพราะคิดแล้ว
ไม่สมเหตุสมผล
เธอก็แถลง   แจ้งระบุมวล
ความเฉพาะล้วน            จริงหฤทัย
ต่าง บ มิเชื่อ          เมื่อตริไฉน
จึ่งผลใน                เหตุ บ มิสม
ถอดคาประพันธ์
  ต่างขุ่นเคืองใจด้วยเรื่องไร้สาระ
เช่นเดียวกับพระกุมารพระองค์ก่อน
และเกิดความแตกแยกไม่คบกัน
อย่างกลมเกลียวเหมือนเดิม
ขุ่นมนเคือง   เรื่องนฤสาร
เช่นกะกุมาร             ก่อนก็ระ
เลิกสละแยก              แตกคณะกล
เกลียว บ นิยม            คบดุจเดิม
ถอดคาประพันธ์
   ราชกุมารลิจฉวีทั้งหมดก็มาถามเรื่องราว
ที่มีมาว่าท่านอาจารย์ได้พูดเรืองอะไรบ้าง
                              ่
ต่างขุ่นเคืองใจด้วยเรื่องไร้สาระเช่นเดียวกับ
พระกุมารพระองค์ก่อน และเกิดความ
แตกแยกไม่คบกันอย่างกลมเกลียว
เหมือนเดิม
คุณค่าด้านวรรณศิลป์
การสรรคา เป็นการเลือกใช้คาที่สื่อ
ความคิดและอารมณ์ได้อย่างงดงาม ดังนี้
 ๑. การเลือกใช้คาได้ถูกต้อง ตรงตาม
ความหมายที่ต้องการ เช่น
ล่วงลุประมาณ   กาลอนุกรม
หนึ่ง ณ นิยม             ท่านทวิชงค์
เมื่อจะประสิทธิ์         วิทยะยง
เชิญวรองค์               เอกกุมาร
๒. การเลือกใช้เลือกคา โดยคานึงถึงเสียง
    - การใช้คาที่เล่นเสียงหนักเบาในบทร้อยกรองประเภทฉันท์
กาหนดเสียงหนักเบา (คาครุและคาลหุ) ไว้แน่นอนเป็นแบบแผน
ที่ยึดถือกันถ้าอ่านเป็นทานองเสนาะ ก็จะทาให้รู้สึกถึงรสไพเราะ
ของเนื้อความได้ ดังตัวอย่าง
ราช ธ ก็เล่า   เค้า ณ ประโยค
ตนบริโภค               แล้วขณะหลัง
วาทะประเทือง           เรื่องสิประทัง
อาคมยัง               สิกขสภา
จบการนาเสนอ

งานภาษาไทย (ชุติมา)