όλες οι ερμηνευτικές και λεξιλογικές ασκήσεις από τα κριτήρια αξιολόγησης του Κέντρου Εκπαιδευτική Έρευνας (Κ.Ε.Ε.) για το μάθημα "Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Γ' Λυκείου" (Θουκυδιδής "Περικλέους Επιτάφιος")
όλες οι ερμηνευτικές και λεξιλογικές ασκήσεις από τα κριτήρια αξιολόγησης του Κέντρου Εκπαιδευτική Έρευνας (Κ.Ε.Ε.) για το μάθημα "Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Γ' Λυκείου" (Θουκυδιδής "Περικλέους Επιτάφιος")
1. [1]
Θουκυδίδου, Ἱστορίαι, Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 70
Οἱ γὰρ Κερκυραῖοι ἐστασίαζον,
ἐπειδὴ ἦλθον αὐτοῖς οἱ αἰχμάλωτοι
οἱ ἐκ τῶν ναυμαχιῶν περὶ Ἐπίδαμνον
ἀφεθέντες ὑπὸ Κορινθίων,
τῷ μὲν λόγῳ διηγγυημένοι τοῖς προξένοις
ὀκτακοσίων ταλάντων, ἔργῳ δὲ
πεπεισμένοι προσποιῆσαι Κέρκυραν Κορινθίοις.
Καὶ οὗτοι, μετιόντες ἕκαστον τῶν πολιτῶν,
ἔπρασσον, ὅπως ἀποστήσωσιν τὴν πόλιν Ἀθηναίων.
Καὶ ἀφικομένης Ἀττικῆς τε νεὼς καὶ
Κορινθίας ἀγουσῶν πρέσβεις
καὶ καταστάντων ἐς λόγους ἐψηφίσαντο Κερκυραῖοι
εἶναι ξύμμαχοι μὲν Ἀθηναίοις κατὰ τὰ ξυγκείμενα,
φίλοι δὲ Πελοποννησίοις ὥσπερ καὶ πρότερον.
Καὶ οὗτοι οἱ ἄνδρες (Πειθίας γὰρ ἦν ἐθελοπρόξενός τε
τῶν Ἀθηναίων καὶ προειστήκει τοῦ δήμου)
ὑπάγουσιν αὐτὸν ἐς δίκην, λέγοντες καταδουλοῦν τὴν
Κέρκυραν Ἀθηναίοις.
Ὁ δὲ ἀποφυγὼν ἀνθυπάγει
τοὺς πέντε πλουσιωτάτους ἄνδρας αὐτῶν,
φάσκων τέμνειν χάρακας ἐκ τοῦ τεμένους
τοῦ τε Διὸς καὶ τοῦ Ἀλκίνου· ζημία δὲ
καθ’ ἑκάστην χάρακα ἐπέκειτο στατήρ.
Ὀφλόντων δὲ αὐτῶν καὶ καθεζομένων
ἱκετῶν πρὸς τὰ ἱερὰ διὰ πλῆθος τῆς ζημίας,
Οι Κερκυραίοι λοιπόν βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο
αφότου ήρθαν σ’ αυτούς οι αιχμάλωτοι
που προέρχονταν από τις ναυμαχίες για την Επίδαμνο,
αφού αφέθηκαν ελεύθεροι από τους Κορινθίους,
φαινομενικά με εγγύηση των προξένων
για οκτακόσια τάλαντα, στην πραγματικότητα όμως
επειδή πείστηκαν να φέρουν την Κέρκυρα με το μέρος
της Κορίνθου.
Και αυτοί, πλησιάζοντας κάθε έναν από τους πολίτες
ενεργούσαν, για να απομακρύνουν την πόλη από τους
Αθηναίους.
Και όταν έφτασε ένα αθηναϊκό πλοίο και ένα
Κορινθιακό
μεταφέροντας πρέσβεις
και αφού ήρθαν σε διαπραγματεύσεις οι Κερκυραίοι
αποφάσισαν
να είναι αφενός σύμμαχοι με τους Αθηναίους σύμφωνα
με τις συνθήκες, αφετέρου φίλοι με τους
Πελοποννησίους, όπως ακριβώς και πρωτύτερα.
Και αυτοί οι άνδρες (γιατί ο Πειθίας ήταν με δική του
πρωτοβουλία πρόξενος των Αθηναίων και αρχηγός της
δημοκρατικής παράταξης
τον οδηγούν σε δίκη, υποστηρίζοντας ότι επιχειρεί να
υποδουλώσει την Κέρκυρα στους Αθηναίους.
Και αυτός αφού αθωώθηκε με τη σειρά του καταγγέλλει
τους πέντε πιο πλούσιους άνδρες από αυτούς,
ισχυριζόμενος ότι κόβουν βέργες από το τέμενος
του Δία και του Αλκίνου· και το πρόστιμο
για κάθε βέργα είχε οριστεί ένας στατήρας.
Και επειδή αυτοί καταδικάστηκαν και κάθισαν
ως ικέτες στα ιερά εξαιτίας του μεγέθους του
χρηματικού προστίμου,
Υ.ρ. ρ.
δ. χρον. προτ.ρ. Υ.ρ.
δοτ. προς. ηθική
επιθετ. προσδ. εμπρ. αναφορ.
χρον. μτχ. εμπρ. ποιητ. αιτ.
χρον.-αιτιολ. μτχ. δοτ. ενεργ. προς.δοτ. τρόπου
γεν. αξίαςεπιθ. προσδ. δοτ. τρόπου
χρον-αιτιολ. μτχ. Α. μτχ., τελ. απαρ Α. αμ. απαρ. Α. εμμ. απαρ.
Υ. ρ. ἔπρασσον τροπ. μτχ. Α. μτχ. γεν. διαιρ.
ρ.
δ. τελ. προτ.
ρ. Α. αμ. ρ.
εμμ. Α. ρ.
γεν. απολ. χρον. μτχ.
Υ. μτχ.
επιθ. πρ.
επιθ. πρ. γεν. απολ. αναφορ. μτχ. Α. μτχ.
γεν. απολ. αναφορ. μτχ. εμπρ. σκοπού ρ. Υ.ρ.
Α. απαρ. τελ. Κατηγ. δ. αντικ. εμπρ. συμφωνίας
Κατηγ. δ. αντικ. δ. αναφ. παραβολ.
Υ. ρ. Υ. ρ. ρ. Κ υποκ.
γ. κτητ. ρ. Α. ρ.
ρ. Α. ρ. εμπρ. σκ. τροπ. μτχ. Α μτχ. ειδ. απαρ.
Α. απαρ. Α. εμμ. ρ.
Υ. ρ. ρ.χρον. μτχ.
επιθ. πρ
γ. διαιρ.
Α μτχ ειδ. απαρτροπ μτχ. Α. απαρ. εμπρ. προέλευσης
γ. κτητ.
ρ.
Κ
Υ. ρ.εμπρ. μερισμού
γ. απολ. αιτιολ. μτχ. Υ. μτχ. γ. απολ. αιτιολ. μτχ.
επιρρ. κατ. σκοπού
εμπρ. τόπου
εμπρ. αιτίας γεν. κτητ.
2. [2]
ὅπως ἀποδῶσιν ταξάμενοι,
ὁ Πειθίας (ἐτύγχανε γὰρ ὤν καὶ βουλῆς)
πείθει ὥστε χρήσασθαι τῷ νόμῳ.
Οἱ δ’ ἐπειδὴ τῷ τε νόμῳ ἐξείργοντο
καὶ ἅμα ἐπυνθάνοντο τὸν Πειθίαν,
ἕως ἔτι ἐστὶ βουλῆς, μέλλειν ἀναπείσειν
τὸ πλῆθος νομίζειν τοὺς αὐτοὺς Ἀθηναίοις
φίλους τε καὶ ἐχθρούς, ξυνίσταντό τε
καὶ λαβόντες ἐγχειρίδια ἐσελθόντες
ἐς τὴν βουλὴν ἐξαπινιαίως κτείνουσι
τόν τε Πειθίαν καὶ ἐς ἑξήκοντα ἄλλους
τῶν τε βουλευτῶν καὶ ἰδιωτῶν·
οἱ δέ τινες τῆς αὐτῆς γνώμης τῷ Πειθίᾳ
ὀλίγοι κατέφυγον ἐς τὴν Ἀττικὴν τριήρη
ἔτι παροῦσαν.
για να το πληρώσουν αφού κάνουν διακανονισμό,
ο Πειθίας (διότι τύχαινε να είναι και βουλευτής)
πείθει ώστε να εφαρμόσουν τον νόμο.
Και αυτοί επειδή εμποδίζονταν από τον νόμο
και συγχρόνως πληροφορούνταν ότι ο Πειθίας,
όσο ακόμα είναι βουλευτής πρόκειται να μεταπείσει
την πλειοψηφία να θεωρεί τους ίδιους με τους
Αθηναίους
φίλους και εχθρούς, συνωμότησαν και
αφού πήραν μαχαίρια εισέρχονται
στη βουλή ξαφνικά και σκοτώνουν
και τον Πειθία και περίπου εξήντα άλλους
από τους βουλευτές και τους απλούς πολίτες·
και όσοι ήσαν της ίδιας ιδεολογίας με τον Πειθία
λίγοι στον αριθμό κατέφυγαν στο αθηναϊκό πλοίο
που ακόμα ήταν εκεί.
δ. τελ. προτ.χρον. –τροπ. μτχ.
Υ. ρ. ρ. κατηγ. μτχ. γ. κατηγ. διαιρ.
δ. συμπερ. απαρμφ
Α. απαρ.
Υ. ρ. ρ.
ρ. Α. ρ.
δ. αιτ.
Α. ρ., ειδ. απ Α. απρμ., τελ. απρ.
Α. απρ. Απαρμ σκοπού Α. νομίζειν δ. αντικειμ.
Κατηγ. ρ.
δ. χρον. πρ.
χρον. μτχ. Α μτχ. χρον μτχ.
Α. ρ. Α. ρ., εμπρ. ποσού κατά προσέγγ
γεν. διαιρετική
ρ.
γεν. κατηγ. ιδιότητας
δ. αντικειμ.
εμπρ τόπου
αναφ μτχ.
4. [4]
Θουκυδίδου, Ἱστορίαι, Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 71-74
71 §1 Δράσαντες δὲ τοῦτο καὶ ξυγκαλέσαντες
Κερκυραίους εἶπον ὅτι ταῦτα καὶ βέλτιστα
εἴη καὶ ἥκιστα δουλωθεῖεν ἄν ὑπ’ Ἀθηναίων,
τό τε λοιπὸν ἡσυχάζοντας μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ’ ἤ
μιᾷ νηί, τὸ δὲ πλέον ἡγεῖσθαι πολέμιον.
Ὡς δὲ εἶπον, ἠνάγκασαν καὶ ἐπικυρῶσαι τὴν γνώμην.
71 §2 Πέμπουσι δὲ καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας πρέσβεις εὐθύς
διδάξοντας τε περὶ τῶν πεπραγμένων ὡς ξυνέφερε καὶ
πείσοντας τοὺς καταπεφευγότας ἐκεῖ (μὴ) πράσσειν
μηδὲν ἀνεπιτήδειον, ὅπως μὴ γένηται ἐπιστροφή τις.
72 Ἐλθόντων δὲ ξυλλαβόντες οἱ Ἀθηναῖοι
τούς τε πρέσβεις ὡς νεωτερίζοντας,
καὶ ὅσους ἔπεισαν, κατέθεντο ἐς Αἴγιναν.
Ἐν δὲ τούτῳ ἐλθούσης Κορινθίας τριήρους
καὶ Λακεδαιμονίων πρέσβεων
οἱ τῶν Κερκυραίων ἔχοντες τὰ πράγματα
ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ, καὶ μαχόμενοι ἐνίκησαν.
Ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος καταφεύγει ἐς τὴν
ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς πόλεως καὶ ξυλλεγεὶς
αὐτοῦ ἱδρύθη, καὶ τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον· οἱ δὲ
κατέλαβον τήν τε ἀγοράν, οὗπερ ᾤκουν οἱ πολλοὶ
αὐτῶν, καὶ τὸν λιμένα τὸν πρὸς αὐτῇ καὶ πρὸς τὴν
ἤπειρον.
73 Τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ἠκροβολίσαντό τε ὀλίγα
καὶ περιέπεμπον ἐς τοὺς ἀγροὺς ἀμφότεροι,
παρακαλοῦντές τε τοὺς δούλους
Και αφού έκαναν αυτό και κάλεσαν σε συνέλευση
τους Κερκυραίους είπαν ότι αυτό ήταν το καλύτερο
και ότι ελάχιστα θα δέχονταν να υποδουλωθούν από
τους Αθηναίους,
και (πρότειναν) στο εξής μένοντας ουδέτεροι κανέναν
από τους δύο να μην δέχονται παρά μόνο
με ένα πλοίο, ενώ τα περισσότερα να τα θεωρούν
εχθρικά.
Και αφού μίλησαν, ανάγκασαν ακόμα και να
επικυρώσουν την πρότασή τους.
Στέλνουν και στην Αθήνα πρεσβευτές αμέσως
και για να εξηγήσουν σχετικά με όσα είχαν γίνει
όπως τους συνέφερε και
για να πείσουν όσους είχαν καταφύγει εκεί να μην
πράξουν
τίποτα εχθρικό για να μην υπάρξει κάποια αντεκδίκηση.
Όταν λοιπόν ήρθαν αφού τους συνέλαβαν οι Αθηναίοι
και τους πρέσβεις ως υποκινητές στάσης,
και όσους έπεισαν, τους τοποθέτησαν στην Αίγινα.
Στο μεταξύ αφού ήρθε μια Κορινθιακή τριήρης
και Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις
αυτοί από τους Κερκυραίους που ήταν κύριοι της
πολιτικής κατάστασης
κάνουν επίθεση στους δημοκρατικούς και σε μάχη
νίκησαν.
Όταν έφτασε η νύκτα οι μεν δημοκρατικοί καταφεύγουν
στην ακρόπολη και τα ψηλά τμήματα της πόλης και
αφού συγκεντρώθηκαν
εκεί εγκαταστάθηκαν και το Υλλαϊκό λιμάνι κατείχαν· οι
άλλοι
κατέλαβαν την αγορά, όπου κατοικούσαν οι
περισσότεροι
από αυτούς, και το λιμάνι που ήταν κοντά σε αυτή και
που βλέπει προς την απέναντι
στεριά.
Την επόμενη μέρα έκαναν λίγες μικροεπιθέσεις
και έστελναν αντιπροσώπους και οι δύο παρατάξεις
στους αγρούς
καλώντας με το μέρος τους τους δούλους
χρον. μτχ – Υπ.: οὗτοι Α μτχ χρον. μτχ – Υπ.: οὗτοι
Α μτχ ρ. δ. ειδ. πρ., Α στο
ρ. εἶπον
ρ.
Υ ρ. κατηγ
δ. ειδ. πρ., Α στο
ρ. εἶπον
ρ.επιρ ποσ εμπρ ποιητ αιτ
αιτ. χρόνου τροπ μτχ (Κερκυραίους)
Α ρ., τελ απαρ.
Α απρ.
δοτ. συνοδείας Α ρ., τελ απαρ.Α απρ. κατηγ (τὸ πλέον)
δ. χρον. πρ. ρ. ρ.
Α απρ.
ρ.
Α απρ
εμπρ κατευθ επιρ χρον
τελ μτχ (πρέσβεις) εμπρ αναφ
δ. αναφ. πρ., τρόπος
τελ μτχ (πρέσβεις) Α μτχ., επιθετ μτχ Α μτχ εμμ, τελ απρ
επιθ προσδ δ. τελική πρ.ρ. Υ ρ.
γεν. απολ. χρον. μτχ (τούτων) χρον μτχ Υ μτχ /ρ.
Α μτχ αιτιολ μτχ (τοὺς πρέσβεις)-υποκ αιτιολογία
δ. αναφ πρ., Α της
μτχ ξυλλαβόντες
ρ.
Α ρ.
ρ. εμπρ τόπου
εμπρ χρόνου γεν. απολ. χρον. μτχ Υ μτχ.επιθ
γεν. απολ. χρον. μτχ
(ἐλθόντων) (ενν)
Υ μτχ.επιθ
ρ. Α ρ.
Υ ρ. επιθ μτχ Α. επιθ μτχγεν. διαιρ
τροπ μτχ
ρ.
γεν. απολ. χρον. μτχ Υ μτχ. Υ ρ. ρ.
εμπρ τόπου
γεν. διαιρ
χρον μτχ
επιρ. τόπου ρ. ρ.Α ρ.επιθ Υ ρ.
ρ. Α ρ. δ. αναφ πρ.,
ρ. Υ ρ.
γεν διαιρ Α ρ. επιθ εμπρ τόπου
δοτ χρον
ρ.
Σ Α ρ
ρ. κατηγ προσδ
τροπ μτχ Α μτχ
γεν διαιρ
5. [5]
καὶ ὑπισχνούμενοι ἐλευθερίαν· καὶ τὸ μὲν πλῆθος τῶν
οἰκετῶν παρεγένετο ξύμμαχον τῷ δήμῳ,
ὀκτακόσιοι δὲ ἐπίκουροι ἐκ τῆς ἠπείρου τοῖς δ’ ἑτέροις.
74 §1 Διαλιπούσης δ’ ἡμέρας γίγνεται αὖθις μάχη
καὶ νικᾷ ὁ δῆμος ἰσχύι τε χωρίων καὶ προύχων πλήθει·
αἵ τε γυναῖκες τολμηρῶς ξυνεπελάβοντο αὐτοῖς
βάλλουσαι ἀπὸ τῶν οἰκιῶν τῷ κεράμῳ καὶ ὑπομένουσαι
τὸν θόρυβον παρὰ φύσιν.
74 §2 Γενομένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην ὀψίαν,
δείσαντες οἱ ὀλίγοι μὴ ὁ δῆμος ἐπελθὼν κρατήσειέν τε
αὐτοβοεὶ τοῦ νεωρίου καὶ σφᾶς διαφθείρειεν,
ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς ἀγορᾶς καὶ τὰς
ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾗ ἔφοδος, φειδόμενοι οὔτε οἰκείας
οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ πολλὰ χρήματα ἐμπόρων
κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε διαφθαρῆναι πᾶσα,
εἰ ἐπεγένετο τῇ φλογί ἄνεμος ἐπίφορος ἐς αὐτήν.
74 §3 Καὶ οἱ μὲν παυσάμενοι τῆς μάχης ἡσυχάσαντες
ὡς ἑκάτεροι τὴν νύκτα ἐν φυλακῇ ἦσαν· καὶ ἡ Κορινθία
ναῦς κεκρατηκότος τοῦ δήμου ὑπεξανήγετο,
καὶ οἱ πολλοὶ τῶν ἐπικούρων λαθόντες διεκομίσθησαν
ἐς τὴν ἤπειρον.
και υποσχόμενοι ελευθερία·
και η πλειοψηφία των δούλων πήγαν σύμμαχοι
στους δημοκρατικούς,
ενώ οκτακόσιοι μισθοφόροι από την στεριά πήγαν με το
μέρος των άλλων.
Και αφού πέρασε μια μέρα γίνεται πάλι μάχη
και νικούν οι δημοκρατικοί εξαιτίας των ισχυρών
θέσεων και επειδή υπερείχαν αριθμητικά·
και οι γυναίκες με τόλμη τους βοηθούσαν
ρίχνοντας από τα σπίτια τους με κεραμίδια και
υπομένοντας
τον θόρυβο αντίθετα με τη (γυναικεία) φύση τους.
Και όταν έγινε η υποχώρηση αργά το απόγευμα,
επειδή φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί μήπως οι
δημοκρατικοί αφού κάνουν επίθεση
καταλάβουν με έφοδο το ναύσταθμο και τους
σκοτώσουν,
καίνε τα σπίτια που ήταν γύρω γύρω από την αγορά
και τα συγκροτήματα, για να μην γίνει η έφοδος, χωρίς
να λυπηθούν ούτε τα δικά τους
ούτε τα ξένα, ώστε και πολλές περιουσίες εμπόρων
κάηκαν εντελώς και η πόλη κινδύνευσε να καταστραφεί
στο σύνολό της,
αν φυσούσε τη φωτιά άνεμος με κατεύθυνση προς αυτή
(την πόλη).
Και αυτοί αφού σταμάτησαν τη μάχη μένοντας ήσυχοι
και οι δύο παρατάξεις στη διάρκεια της νύκτας έμεναν
σε επιφυλακή. Και το κορινθιακό
πλοίο όταν είχαν νικήσει οι δημοκρατικοί ανοιγόταν με
προφυλάξεις,
και οι περισσότεροι από τους μισθοφόρους κρυφά
πέρασαν
στην (απέναντι) στεριά.
τροπ μτχ Α μτχ Υ ρ. γεν διαιρ
ρ.
κατηγ δ. αντικειμ ή Α. ρ.
Υ ρ. δ. αντικειμ ή Α. ρ.εμπρ τόπ
γεν. απολ. χρον. μτχ Υ μτχ. ρ. Υ ρ.
ρ. Υ ρ. δοτ. αιτίας αιτιολ μτχ δοτ. αναφ.γεν κτητ
ρ. Α ρ.Υ ρ. επιρ τρόπ
τροπ μτχ εμπρ τόπ δοτ μέσου τροπ μτχ
Α μτχ. εμπρ εναντ
γεν. απολ. χρον. μτχ Υ μτχ.
εμπρ χρον κατηγ προσδ
αιτιολ μτχ Υ μτχ δ ενδοιαστ, Α μτχΥ ρ. χρον μτχ ρ.
ρ.Α ρ.Α ρ.επιρ τροπ
ρ.
Α ρ.
επιθετ γεν αφετηρ
Α ρ. δ τελ προτ ρ. Υ ρ. τροπ μτχ Α ρ.
δ συμπερ προτ
ρ.
Υ ρ. γεν κτητ
Υ ρ. ρ. Α ρ., τελ απρ κατηγ προσδ
δ υποθ προτ ρ. Υ ρ. επιρ κατηγ τροπΑ ρ.
Υ ρ./μτχ χρον μτχ Α μτχ. τροπ μτχ
κατηγ προσδ αιτ χρον εμπρ καταστ ρ.
ρ.Υ ρ.
επιθ προσδ
γεν απολ χρον μτχ Υ μτχ
Υ ρ./μτχ ρ.τροπ μτχγεν διαιρ
εμπρ τόπου