1. Νηπιαγωγείο Πετροκεφαλίου
Ολοήμερο τμήμα
Σχολικό έτος 2014-2015
Νηπιαγωγοί: Μαρία Γιαννακοπούλου, Ειρήνη Βασιλάκου
«Ο κόσμος μέσα μου».
Πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής

2. Θεωρητικό πλαίσιο της συναισθηματικής νοημοσύνης.
• Νοημοσύνη είναι η ικανότητα να επισημαίνουμε ένα πρόβλημα και
ακολούθως να το επιλύουμε ή να κάνουμε κάτι χρήσιμο για μια ομάδα
ανθρώπων.
• Ο όρος «συναισθηματική νοημοσύνη» δόθηκε πρώτη φορά από τους
Salovey και Mayer (1990) ωστόσο έγινε ευρέως γνωστός από το έργο
του Daniel Goleman, «Η συναισθηματική νοημοσύνη», (Emotional
Intelligence, 1995)
• Η αναγνώριση, διαχείριση και ο έλεγχος των συναισθημάτων καθώς
και η ενσυναίσθηση αποτελούν προαπαιτούμενο για μια δημιουργική
μάθηση.
• Η συναισθηματική νοημοσύνη εμπερικλείει την ενδοπροσωπική και
διαπροσωπική νοημοσύνη του Gardner.

3. ΑΦΟΡΜΗΣΗ
Αφόρμηση του συγκεκριμένου προγράμματος αποτέλεσαν οι
καθημερινές συγκρούσεις κυρίως ανάμεσα στα αγόρια. Η δυσκολία να
διαχειριστούν το θυμό τους έγιναν αρκετές φορές θέματα συζητήσεως
στην παρέα μας με έντονους προβληματισμούς και προτάσεις προς
επίλυση.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ
ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
Ευαγγελία: Να μη χτυπάμε.
Μανώλης: Να ρίχνουμε καλύτερα μπουνιές στον τοίχο.
Μαρία: Ναι αλλά θα σπάσουμε τα χέρια μας.
Θεοδώρα: Να το λέμε στην κυρία.

4. Σκοπός του προγράμματος είναι να
μπορούν τα παιδιά να αναπτύξουν
συναισθηματικές, κοινωνικές δεξιότητες
ώστε να θέτουν στον εαυτό τους
προβλήματα και να αναζητούν την επίλυσή
τους.

5. ΣΤΟΧΟΙ:
• Να αναγνωρίζουν τα δικά τους συναισθήματα και των άλλων.
• Να αποκτήσουν ενσυναίσθηση.
• Να ελέγχουν τα συναισθήματά τους και να τα διαχειρίζονται.
• Να μάθουν να επιλύουν τα προβλήματά τους.
• Να αποκτήσουν την ικανότητα της επικοινωνίας.
• Να κατανοήσουν την αξία της οµαδικής εργασίας και της από κοινού
ανακάλυψης.
• Να συνειδητοποιήσουν τη µοναδικότητά τους.
• Να εντοπίζουν οµοιότητες και διαφορές σε σχέση µε τους άλλους και να
τις σέβονται.

6. Περιγραφή Δραστηριοτήτων
Αρχικά, διαβάσαμε τα παρακάτω παραμύθια και κάναμε μια
συζήτηση με σκοπό να αναγνωρίσουν τα παιδιά τα
συναισθήματα.
• Σειρά: Τι νιώθεις; , Βιολέτα Μονρεάλ, Εκδόσεις Φλούδας.
• Αυτό που νιώθω, Janan Cain, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
• Η παλέτα των συναισθημάτων , Έρα Μουλάκη, Εκδόσεις
Κέδρος.

7. Φτιάξαμε ομαδικό κολάζ με τα συναισθήματα

8. Εκφράσαμε συναισθήματα μέσα από την
παντομίμα.

9. Εκφράσαμε το συναίσθημα του θυμού..

10. …της χαράς..

11. …του ενθουσιασμού..

12. ..της ντροπής..

13. ..της λύπης..

14. …του φόβου..

15. Χωριστήκαμε σε ομάδες
συναισθημάτων και ζωγραφίσαμε.

16. Νιώθω περηφάνια όταν…

17. Νιώθω φόβο όταν…

18. Νιώθω χαρά όταν..

19. Νιώθω λύπη όταν..

20. Διαχειριστήκαμε το θυμό μας μέσα από
παιχνίδια ρόλων με σενάρια από καθημερινά
περιστατικά.

21. 1. Σενάριο με ευχάριστο τέλος
Ο Μανώλης φτιάχνει
πύργους με τα τουβλάκια.
1
Δύο συμμαθητές του, ρίχνουν άθελά
τους τα τουβλάκια.
2
Του ζητούν συγνώμη και
τον βοηθούν να τα
ξαναφτιάξει.
3

22. 2. Σενάριο με δυσάρεστο τέλος.
Ο Σέλντι θύμωσε γιατί ένας
συμμαθητής του πήρε τη θέση
δίπλα από τον αγαπημένο του
φίλο.
Ο φίλος του μαθαίνει τι έγινε και
μαζί αποφασίζουν να χτυπήσει
τον συμμαθητή τους.
Η διαμάχη για τη
διεκδίκηση της θέσης
αρχίζει.
1
2
3

23. 3. Σενάριο με ευχάριστο τέλος
Η Ευαγγελία ζωγραφίζει και η Μαρία
της ζητάει να ζωγραφίσει και αυτή
για λίγο.
1
Η Ευαγγελία μοιράζεται τη
ζωγραφική μαζί της.
2
Έπειτα της προτείνει να ζωγραφίσουν κάτι μαζί.
3
Φεύγουν χαρούμενες και αγαπημένες.
4

24. Έπειτα ζωγραφίσαμε δυσάρεστα και ευχάριστα σενάρια για να τα
κρεμάσουμε και να μην ξεχνάμε ότι όλα τα προβλήματα της τάξης
μπορούμε να τα διαχειριστούμε.

25. Αφού διαβάσαμε το παραμύθι «Τα άτακτα ζιζάνια με κάνουν να
θυμώνω», φτιάξαμε ομαδικά κολάζ με αυτά που αρέσουν στα ζιζάνια και
με αυτά που δεν τους αρέσουν.

26. Στα άτακτα ζιζάνια δεν αρέσει… Στα άτακτα ζιζάνια αρέσει…

27. Στη συνέχεια, διαβάσαμε το παραμύθι:
«Δωροβροχή».
Σκοπός του συγκεκριμένου παραμυθιού ήταν να
προβληματίσουμε τα παιδιά για τη στάση του
ήρωα απέναντι στους φίλους του και κατ’
επέκταση να αλλάξουμε το περιεχόμενο και να
κάνουμε μια δεύτερη εκδοχή του.
Στόχος μας ήταν να συνειδητοποιήσουν τα
παιδιά την αξία της φιλίας και την ικανότητα των
ανθρώπων να διαχειρίζονται διαφορετικά κάποιες
καταστάσεις και να τις οδηγούν προς το
καλύτερο.

28. Η ιστορία έχει ως εξής:
Είναι παραμονή Χριστουγέννων και ο Μάρκος με τους φίλους του παίζουν
χιονοπόλεμο. Ξαφνικά ένα δώρο πέφτει από τον ουρανό στο κεφάλι του Μάρκου ο
οποίος απορεί από πού άραγε να έπεσε.
Στη συνέχεια πέφτουν άλλα έξι δώρα κατά τον ίδιο τρόπο. Ο Μάρκος ενθουσιάζεται
και με μανία μαζεύει όλα τα δώρα και απομακρύνεται από τους φίλους του οι οποίοι τον
κοιτούν γεμάτοι απογοήτευση αφού δεν τους άφησε να πάρουν κανένα δώρο.
Έπειτα, τρέχει γρήγορα στο σπίτι του να ανοίξει όλα τα δώρα. Τα αδέρφια του
ενθουσιάζονται και τον ακολουθούν στο δωμάτιο μα και σε αυτά ο Μάρκος
συμπεριφέρεται άσχημα και πριν προλάβουν να μπουν τους κλείνει την πόρτα.
Το βράδυ η μητέρα του μαθαίνει από τα αδέρφια του τι έχει συμβεί και πηγαίνει στο
δωμάτιο του Μάρκου. Συζήτησε μαζί του για την άπρεπη συμπεριφορά στα αδέρφια
του και στους φίλους του και τον έκανε να προβληματιστεί για την αξία των υλικών
αγαθών σε σχέση με την αξία της φιλίας και της συνεργασίας.
Όταν ο Μάρκος ετοιμαζόταν για ύπνο αναλογίστηκε τα λόγια της μητέρας του. Δεν είχε
κέφι να ανοίξει ούτε ένα από τα αναπάντεχα δώρα του. Ξαφνικά άκουσε κάποιον να
κλαίει έξω από το παράθυρό του. Ήταν ένας μικρός τάρανδος που του διηγήθηκε τη
θλιβερή του ιστορία. Έσπρωξε άθελά του το σάκο από το έλκηθρο του Άγιου Βασίλη
και έπεσαν εφτά δώρα. Όλη νύχτα προσπαθούσε να τα βρει μα δεν τα είδε πουθενά.
Ο Μάρκος κατάλαβε αμέσως τι είχε συμβεί και έδωσε στον τάρανδο με μεγάλη χαρά τα
δώρα που ανήκαν σε κάποια παιδιά μιας και ήταν Παραμονή Χριστουγέννων. Όταν
ξάπλωσε, ένιωσε περήφανος για την καλή του πράξη και υποσχέθηκε στον εαυτό του
να μην πληγώσει ποτέ ξανά κανέναν.

29. Με αφορμή το παραμύθι «Δωροβροχή» χωριστήκαμε σε δύο ομάδες και
φτιάξαμε κολάζ για την φιλία και τη μοναξιά.

30. Έπειτα κάναμε έναν μεγάλο κύκλο και φτιάξαμε την αλυσίδα
της φιλίας.

31. ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ
Αφού ξαναδιαβάσαμε το παραμύθι «Δωροβροχή»
προσπαθήσαμε να αλλάξουμε το περιεχόμενό του
κάνοντας έτσι μια δεύτερη εκδοχή του ώστε να μείνουν
όλοι οι εμπλεκόμενοι της ιστορίας ευχαριστημένοι.

32. Μετά από έναν καταιγισμό ιδεών καταλήξαμε και
αναπροσαρμόσαμε το παραμύθι κάνοντας ένα σύντομο
σχεδιάγραμμα.

33. Σχεδιάγραμμα παραμυθιού

34. Η δεύτερη εκδοχή του παραμυθιού αρχίζει ….

42. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Στο πρόγραμμα εφαρμόσαμε αρχικά διαγνωστική
αξιολόγηση (ανίχνευση προυπάρχουσων γνώσεων).
Καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμόσαμε διαμορφωτική
(αναπροσαρμογή δραστηριοτήτων σύμφωνα με τα
ενδιαφέροντα των παιδιών και ανατροφοδότηση) και μέσα
από την τελική αξιολόγηση παρατηρήσαμε κατά πόσο
επιτεύχθηκαν οι αρχικοί μας στόχοι.
Μέσα από το πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής θα
ήταν υπερβολή να πούμε ότι έπαψαν να δημιουργούνται
συγκρούσεις μέσα στην τάξη. Ωστόσο, θα μπορούσαμε
να πούμε ότι ελαχιστοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό καθώς
τα παιδιά άρχισαν να αναγνωρίζουν τι είναι αυτό που
νοιώθουν κάθε φορά και να διαχειρίζονται αναλόγως μια
κατάσταση μέσα από συζήτηση.

43. Ευχαριστούμε!