4. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<4>
1.Which of the following Lakara is not लोट् (Single Choice)*
(a) याचे (b) क
ु रु (c) ियतु (d)भितु
2.Which of the following is not a complete predicate (Single Choice)*
(a) रन्तुम्(b) िन्दे (c) ियतु (d) अस्तु
3.Identify the odd one out (Single Choice)*
(a) ददवि (b) भुवि (c) िरक
े (d) इतत
4.Fill in the blanks ._________याचे (Single Choice)*
(a) अहम्(b) त्िम्(c) सः (d) ते
5.The number of syllables in "दिवि िा भुवि िा ममास्तु िासो नरक
े िा
नरकान्तक प्रकामम् । अिधीररतशारिारविन्िौ चरणौ ते मरणेऽवि चचन्तयामम
॥ ६॥" is ________ (Single Choice)*
(a) 11 for each pada
(b) 12 for each pada
(c) 11 for Pada 1 and 3 and 12 for Pada 2 and 4
(d) 12 for Pada 1 and 3 and 11 for Pada 2 and 4
6. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<6>
S S I- S I I I S I I S I
श्रीिल्ल- भेतत ि- रदेतत दयाप- रेतत
भक्तवियेतत भिलुण्ठिकोविदेतत ।
त भ ज ज
िाथेतत िागशयिेतत िगजन्ििासे-
त्यालावपिं िततददिं (िततपदं) क
ु रु मां मुक
ु न्द ॥ १॥
त भ ज ज
उक्ता िसन्तततलका तभिा िगौ गः ॥ ३.७९ ॥
१
छन्दस ् -
14-शक्िरी
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु गु
गु गु
गु गु
7. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<7>
I I I I I I S S S I S S I S S
ियतु ियतु देिो, देिकीिन्दिोऽयं
न न म य य
ियतु ियतु कृ ष्णो ,िृजष्णिंशिदीपः ।
ियतु ियतु मेघश्यामलः कोमलाङ्गो
ियतु ियतु पृथ्िीभारिाशो मुक
ु न्दः ॥
न न म य य
ििमयययुतेयं मासलिी भोचगलोक
ै ः ॥ ३.८७ ॥
छन्दस ् -
15-
अततशक्िरी
२
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
8. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<8>
I S I S S I I S I
मुक
ु न्द मूर्धिाा िणणपत्य याचे
भिन्तमेकान्तसमयन्तमथाम् ।
ज त ज
अविस्मृततस्त्िच्चरणारविन्दे
भिे भिे मेऽस्तु भित्िसादात ् ॥३॥
उपेन्द्रिज्रा ितिास्ततो गौ ॥ ३.२९ ॥
ഉപേന്ദ്രവന്ദ്രരതം രഗം ഗം- 52
३
छन्दस ् -
11-त्रत्रष्टुप ्
Last time
slide there
was a
typo
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु गु
गु
गु
9. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<9>
S S S S I I I I I S S I S S I
िाहं िन्दे, ति चरणयोर्दािन्र्दिमर्दिन्र्दिहेतोः
क
ु म्भीपाक
ं , गुरुमवप हरे , िारक
ं िापिेतुम ् ।
रम्या रामा ,मृदुतिुलता, िन्दिे िावप रन्तुं
म भ न त त
भािे भािे, हृदयभििे ,भाियेयं भिन्तम ् ॥ ४॥
म भ न त त
मन्दाक्रान्ता िलचधषडगैम्भौितौ तार्दगुरु चेत्
॥३.९७
४
छन्दस ् -
17-अत्यजष्ट
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु
गु
गु
गु
10. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<10>
S S S S I I I I I S S I S S I
िास्था धमे, ि िसुतिचये, िैि कामोपभोगे
यर्द भाव्यं तर्द भितु भगिन्पूिाकमाािुरूपम ् ।
म भ न त त
एतत्िाथ्यं मम बहुमतं िन्मिन्मान्तरेऽवप
त्ित्पादाम्भोरुहयुगगता तिश्चला भजक्तरस्तु ॥ ५॥॥
५
छन्दस ् -
17-अत्यजष्ट
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु गु
गु
गु
म भ न त त
मन्दाक्रान्ता िलचधषडगैम्भौितौ तार्दगुरु चेत्
॥३.९७
11. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<11>
I I S I I S I S I
ददवि िा भुवि िा ममास्तु िासो
I I S S I I S I S I S S
िरक
े िा िरकान्तक िकामम् ।
स स ज
अिधीररतशारदारविन्दौ
स भ र य
चरणौ ते मरणेऽवप चचन्तयासम ॥ ६॥
Not seen in vritth ratnakaram
६
अधासमम ्
1-3-त्रत्रष्टुप ्(11)
2-4 12िगती(12)
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु गु
गु गु
12. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<12>
कृ ष्ण त्िदीयपदपङ्किपञ्िरान्तं
अर्दयैि मे विशतु मािसरािहंसः ।
िाणियाणसमये कफिातवपत्ैः
कण्ठािरोधिविधौ स्मरणं क
ु तस्ते ॥ ७॥
कृ ष्ण8 त्िदीय-पद-पङ्कि-पञ्िरा-न्तं
अर्दय एि मे विशतु मािस-रािहंसः ।
िाण-ियाण-समये7 कफ-िात-वपत्ैः3
कण्ठा-िरोधि-विधौ7 स्मरणं क
ु त: ते ॥ ७॥
कृ ष्ण8 ! मािसरािहंसः1 विशतु
कृ ष्ण8 ! मे6 मािसरािहंसः1 त्िदीयपदपङ्किपञ्िरान्तं2 विशतु
िाणियाणसमये7 कफिातवपत्ैः3
कण्ठािरोधिविधौ7 ते स्मरणं क
ु त: (भितत)
७
छन्दस् -
14-शक्िरी
He Krishna, may the
swan of my mind enter
the cage of the stem of
Your lotus feet as at
the time of my death
with my throat choked
due to kapahvata and
pita how can I
remember you
13. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<13>
S S I S I I I S I I S I
कृ ष्ण त्िदीयपदपङ्किपञ्िरान्तं
अर्दयैि मे विशतु मािसरािहंसः ।
त भ ज ज
िाणियाणसमये कफिातवपत्ैः
कण्ठािरोधिविधौ स्मरणं क
ु तस्ते ॥ ७॥
त भ ज ज
उक्ता िसन्तततलका तभिा िगौ गः ॥ ३.७९ ॥
HW
छन्दस् -
14-शक्िरी
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु
गु
गु गु
15. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<15>
1.Identify the odd vibhakti (Single Choice)*
िन्दगोपतियम ्
सन्ततम ्
करचरणसरोिे
मन्दहासमुददताििाम्बुिं
2.जातु in the sloka सरमसजनयने सशङ्खचक्र
े मुरमभदि मा विरमस्ि(विरमेह) चचत्त रन्तुम ् ।
सुखतरमिरं न जातु जाने हररचरणस्मरणामृतेन तुल्यम ् ॥ १०॥॥is (Single Choice)*
Avyayam
Kriyapadam
Namapadam
Sarvanamam
3.In 'भिमरुिररखखन्नः' the word मरु refers to _____ (Single Choice)*
Tree
Desert
Wind
Water
4.In the sloka सरमसजनयने सशङ्खचक्र
े मुरमभदि मा विरमस्ि(विरमेह) चचत्त रन्तुम ् । सुखतरमिरं
न जातु जाने हररचरणस्मरणामृतेन तुल्यम ् ॥ १०॥॥ "जाने" is a (Single Choice)*
Verb
Noun
Adjective
Adverb
16. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<16>
चचन्तयासम हररमेि सन्ततं
मन्दहासमुददताििाम्बुिं
िन्दगोपतियं परात्परं
िारदाददमुतििृन्दिजन्दतम् ॥ ८॥
चचन्तयासम हररम् एि सन्ततं
मन्दहासमुददताििाम्बुिं
िन्दगोपतियं परात् परं
िारदाददमुतििृन्दिजन्दतम् ॥ ८॥
(अहम्) हररम ् एि सन्ततं चचन्तयासम
(अहम्) मन्दहासमुददताििाम्बुिं2 , िन्दगोपतियं 2,
परात्परं 2, िारदाददमुतििृन्दिजन्दतम ्2 हररम ्2 एि सन्ततं
चचन्तयासम
छन्दस ् -
11-त्रत्रष्टुप ्
I only regularly remember that Hari, who has
a face like the lotus with a gentle smile ,son of
Nanda,the supreme Lord and worshipped by
Narada and other Munis
17. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<17>
S I S I I I S I S
चचन्तयासम हररमेि सन्ततं
मन्दहासमुददताििाम्बुिं
र न र
िन्दगोपतियं परात् परं
िारदाददमुतििृन्दिजन्दतम् ॥ ८॥
र न र
रान्िराविह रथोर्दधता लगौ ॥ ३.३८ ॥
छन्दस ् -
11-त्रत्रष्टुप ्
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
ल गु
ल गु
18. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<18>
करचरणसरोिे काजन्तमन्िेत्रमीिे
श्रममुवष भुििीचचव्याक
ु लेऽगाधमागे ।
हररसरसस विगाह्यापीय तेिो िलौघं
भिमरुपररणखन्िः क्लेशमर्दय त्यिासम ॥ ९॥
कर-चरण-सरोिे7 काजन्तमत्-िेत्र-मीिे 7
श्रम-मुवष7 भुि-िीचच-व्याक
ु ले 7 अगाध-मागे 7 ।
हरर-सरसस7 विगाह्य अपीय तेिो-िल-औघं
भि-मरु-पररणखन्िः क्लेशम ् अर्दयअ त्यिासम ॥ ९॥
(अहम्) अर्दयअ क्लेशम ्त्यिासम
I, today , give up the distress of the desert of worldly existence
९
19. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<19>
कर-चरण-सरोिे7 काजन्तमत्-िेत्रमीिे 7
श्रम-मुवष7 भुि-िीचच-व्याक
ु ले 7 अगाधमागे 7 ।
हरर-सरसस7 विगाह्य अपीय तेि: िल-औघं
भि-मरु-पररणखन्िः क्लेशम ् अर्दयअ त्यिासम ॥ ९॥
(अहम्) अर्दयअ क्लेशम्त्यिासम
The desert of material existence has exhausted me. But today I will cast aside all troubles
by diving into the lake of Lord Hari and drinking freely of the abundant waters of His
splendor. The lotuses in that lake are His hands and feet, and the fish are His brilliant
shining eyes. That lake's water relieves all fatigue and is agitated by the waves His arms
create. Its current flows deep beyond fathoming.
९
20. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<20>
I I I I I I S S S I S S I S S
करचरणसरोिे काजन्तमन्िेत्रमीिे
श्रममुवष भुििीचचव्याक
ु लेऽगाधमागे ।
न न म य य
हररसरसस विगाह्यापीय तेिो िलौघं
भिमरुपररणखन्िः क्लेशमर्दय त्यिासम ॥ ९॥
न न म य य
ििमयययुतेयं मासलिी भोचगलोक
ै ः ॥ ३.८७ ॥
छन्दस ् -
15-
अततशक्िरी
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
22. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<22>
सरससि-ियिे7 सशङ्ख-चक्र
े 7
मुर-सभदद 7 मा विरमस्ि(विरमेह) चचत्8 रन्तुम् ।
सुखतरं अपरं (सुखकर )ि िातु अ िािे
हरर-चरण-स्मरण-अमृतेि तुल्यम ् ॥ १०॥॥
1. हे चचत्8 ! (त्िं) रन्तुम् मा विरमस्ि सरससि-ियिे7 सशङ्ख-चक्र
े 7
मुर-सभदद 7 (यतः) हरर-चरण-स्मरण-अमृतेि तुल्यम ्अपरं सुखतरं
(अहं) ि िातु िािे
O mind, please never stop taking pleasure in thinking of the Mura demon's
destroyer, who has lotus eyes and bears the conch and disc weapon.
Indeed, I know of nothing else that gives such extreme pleasure as
meditating on Lord Hari's divine feet.
23. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<23>
I I I I I I S I S I S S
सरससिियिे सशङ्खचक्र
े
I I I I S I I S I S I S
मुरसभदद मा विरमस्ि चचत् रन्तुम् ।
न न र य
सुखतरमपरं ि िातु अ िािे
न ज ज र
हररचरणस्मरणामृतेि तुल्यम् ॥ १०॥॥
अधासमम ्
1-3 िगती(12)
2-4 अततिगती
य I S S
र S I S
त S S I
भ S I I
ज I S I
स I I S
न I I I
म S S S
गु
गु
The Sānatsujātiya refers to a portion of the Mahābhārata, a Hindu epic. It appears in the Udyoga Parva (book), and is composed of five chapters (Adyāya 41–46).[1] One reason for the Sānatsujātiya's importance is that it was commented upon by Adi Shankara,[2] the preeminent expositor of Advaita Vedanta, and one of the most important Hindu sages, philosophers, and mystics.
kara - hands; caraṇa - and feet; saroje - whose lotuses; kānti-mat - shining; netra - eyes; mīne - whose fish; śrama - exhaustion; muṣi - robbing; bhuja - of arms; vīci - by waves; vyākule - agitated; agādha - fathomless; mārge - whose movement; hari - of Lord Hari; sarasi - in the lake; vigāhya - by diving; āpīya - drinking fully; tejaḥ - of His splendor; jala - of water; ogham - the flood; bhava - of material existence; maru - in the desert; parikhinnaḥ - worn out; kleśam - distress; adya - today; tyajāmi - I will abandon.
kara - hands; caraṇa - and feet; saroje - whose lotuses; kānti-mat - shining; netra - eyes; mīne - whose fish; śrama - exhaustion; muṣi - robbing; bhuja - of arms; vīci - by waves; vyākule - agitated; agādha - fathomless; mārge - whose movement; hari - of Lord Hari; sarasi - in the lake; vigāhya - by diving; āpīya - drinking fully; tejaḥ - of His splendor; jala - of water; ogham - the flood; bhava - of material existence; maru - in the desert; parikhinnaḥ - worn out; kleśam - distress; adya - today; tyajāmi - I will abandon.
sarasi-ja - like the lotus flower born in a lake; nayane - whose eyes; sa - together with; śaṅkha - His conch; cakre - and disc weapon; mura-bhidi - in the annihilator of the demon Mura; mā viramasva - please never cease; citta - O mind; rantum - to enjoy; sukha-taram - extremely pleasurable; aparam - anything else; na - not; jātu - at all; jāne - I know; hari-caraṇa - of the feet of Lord Hari; smaraṇa - of the remembrance; amṛtena - the immortal nectar; tulyam - equal to.
sarasi-ja - like the lotus flower born in a lake; nayane - whose eyes; sa - together with; śaṅkha - His conch; cakre - and disc weapon; mura-bhidi - in the annihilator of the demon Mura; mā viramasva - please never cease; citta - O mind; rantum - to enjoy; sukha-taram - extremely pleasurable; aparam - anything else; na - not; jātu - at all times ; jāne - I know; hari-caraṇa - of the feet of Lord Hari; smaraṇa - of the remembrance; amṛtena - the immortal nectar; tulyam - equal to.
mā bhīḥ - do not be afraid; manda - foolish; manaḥ - O mind; vicintya - thinking; bahudhā - repeatedly; yāmīḥ - caused by Yamarāja, the lord of death; ciram - long-lasting; yātanāḥ - about the torments; na - not; eva - indeed; amī - these; prabhavanti - are effective; pāpa - sinful reactions; ripavaḥ - the enemies; svāmī - master; nanu - is it ( He) not; śrī-dharaḥ - the maintainer of the goddess of fortune; ālasyam - sloth; vyapanīya - driving off; bhakti - by devotional service; su-labham - who is easily attained; dhyāyasva - just meditate; nārāyaṇam - upon the Supreme Lord Nārāyaṇa; lokasya - of the world; vyasana - the troubles; apanodana-karaḥ - who dispels; dāsasya - for His servant; kim - what; na - not; kṣamaḥ - capable.
mā bhīḥ - do not be afraid; manda - foolish; manaḥ - O mind; vicintya - thinking; bahudhā - repeatedly; yāmīḥ - caused by Yamarāja, the lord of death; ciram - long-lasting; yātanāḥ - about the torments; na - not; eva - indeed; amī - these; prabhavanti - are effective; pāpa - sinful reactions; ripavaḥ - the enemies; svāmī - master; nanu - is it ( He) not; śrī-dharaḥ - the maintainer of the goddess of fortune; ālasyam - sloth; vyapanīya - driving off; bhakti - by devotional service; su-labham - who is easily attained; dhyāyasva - just meditate; nārāyaṇam - upon the Supreme Lord Nārāyaṇa; lokasya - of the world; vyasana - the troubles; apanodana-karaḥ - who dispels; dāsasya - for His servant; kim - what; na - not; kṣamaḥ - capable.
mā bhīḥ - do not be afraid; manda - foolish; manaḥ - O mind; vicintya - thinking; bahudhā - repeatedly; yāmīḥ - caused by Yamarāja, the lord of death; ciram - long-lasting; yātanāḥ - about the torments; na - not; eva - indeed; amī - these; prabhavanti - are effective; pāpa - sinful reactions; ripavaḥ - the enemies; svāmī - master; nanu - is it ( He) not; śrī-dharaḥ - the maintainer of the goddess of fortune; ālasyam - sloth; vyapanīya - driving off; bhakti - by devotional service; su-labham - who is easily attained; dhyāyasva - just meditate; nārāyaṇam - upon the Supreme Lord Nārāyaṇa; lokasya - of the world; vyasana - the troubles; apanodana-karaḥ - who dispels; dāsasya - for His servant; kim - what; na - not; kṣamaḥ - capable.
bhava - of material existence; jaladhi - in the ocean; gatānām - who are present; dvandva - of material dualities; vāta - by the wind; āhatānām - struck; suta - sons; duhitṛ - daughters; kalatra - and wives; trāṇa - of protecting; bhāra - by the burden; arditānām - distressed; viṣama - perilous; viṣaya - of sense gratification; toye - in the water; majjatām - drowning; aplavānām - having no vessel to carry them away; bhavati - is; śaraṇam - the shelter; ekaḥ - only; viṣṇu-potaḥ - the boat that is Lord Viṣṇu; narāṇām - for people in general.
bhava - of material existence; jaladhi - in the ocean; gatānām - who are present; dvandva - of material dualities; vāta - by the wind; āhatānām - struck; suta - sons; duhitṛ - daughters; kalatra - and wives; trāṇa - of protecting; bhāra - by the burden; arditānām - distressed; viṣama - perilous; viṣaya - of sense gratification; toye - in the water; majjatām - drowning; aplavānām - having no vessel to carry them away; bhavati - is; śaraṇam - the shelter; ekaḥ - only; viṣṇu-potaḥ - the boat that is Lord Viṣṇu; narāṇām - for people in general.
bhava - of material existence; jaladhi - in the ocean; gatānām - who are present; dvandva - of material dualities; vāta - by the wind; āhatānām - struck; suta - sons; duhitṛ - daughters; kalatra - and wives; trāṇa - of protecting; bhāra - by the burden; arditānām - distressed; viṣama - perilous; viṣaya - of sense gratification; toye - in the water; majjatām - drowning; aplavānām - having no vessel to carry them away; bhavati - is; śaraṇam - the shelter; ekaḥ - only; viṣṇu-potaḥ - the boat that is Lord Viṣṇu; narāṇām - for people in general.