SlideShare a Scribd company logo
Xö trÝ vµ ®iÒu trÞ
CO cøng
ThS L­¬ng TuÊn Khanh
Trungt©mPHCN – BÖnhviÖnB¹chMaiHµ néi
Dµn bµi
• §Þnh nghÜa vµ c¸c mÉu co cøng
• C¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ
Tæng quan
§Þnh nghÜa:
“ Co cøng lµ sù t¨ng lªn cña ph¶n x¹ tr­¬ng lùc (tr­¬ng lùc
c¬) phô thuéc vµo tèc ®é kÐo gi·n kÌm theo sù phãng
®¹i cña c¸c ph¶n x¹ g©n x­¬ng do cung ph¶n x¹ c¬ bÞ
kÝch thÝch qóa møc, co cøng lµ mét thµnh phÇn n»m
trong héi chøng N¬ron vËn ®éng trªn”
LanceJW(1980)
• Lµ mét rèi lo¹n tr­¬ng lùc c¬ do nguyªn nh©n tæn th­
¬ng TKTW ®Æc tr­ng bëi t¨ng søc c¶n khi vËn ®éng
thô ®éng mét ®o¹n chi thÓ
• Tr­¬ng lùc c¬ t¨ng do mÊt nh÷ng th«ng tin øc chÕ tõ
trªn xuèng (bã l­íi tñy) g©y nªn t¨ng tÝnh kÝch thÝch
cña thoi vËn ®éng c¬ vµ neuron alpha
Tæng quan
§¬n vÞ vËn ®éng tñy sèng – thoi thÇn
kinh c¬
C¸c ®­êng vËn ®éng ®i xuèng
S¬ ®å c¸c hÖ thèng tõ trung t©m trªn tuû
®i xuèng øc chÕ vµ kÝch thÝch c¸c ph¶n
x¹ tuû (Sheean 1998)
C¸c vßng tuû kiÓm so¸t tÝnh dÔ bÞ kÝch thÝch
cña
ph¶n x¹ c¨ng gi·n c¬
(Pierrot-Deseilligny vµ MaziÌres -1985)
Tæn th­¬ng N¬ron vËn ®éng trªn
C¸c yÕu tè lµm t¨ng co cøng
• NhiÔm trïng ®­êng niÖu
• T¸o bãn
• Mãng ch©n mäc quÆp vµo trong
• LoÐt do t× ®Ì
• NÑp chØnh h×nh hoÆc xe l¨n qu¸ chËt
C¸c mÉu co cøng
Toµn thÓ
Theo vïngKhu tró
CTSN
X¬ cøng
r¶i r¸c
TBMN CT tñy
sèng
C¸c triÖu chøng liªn quan co cøng
• ®au
• Cøng ®ê
• Rung giËt (clo nus)
• C¬n co th¾t c¸c c¬ gÊp vµ duçi
(fle xo r and e xte nso r spasm s)
• ®iÒu hîp vµ kiÓm so¸t c¸c vËn
®éng tinh vi kÐm
• BiÕn d¹ng khíp
C¸c nguyªn nh©n g©y c¬ cøng
• Tai biÕn m¹ch m¸u n·o
• B¹i n·o
• ChÊn th­¬ng sä n·o
• Tæn th­¬ng tñy sèng
• C¸c bÖnh tho¸i hãa myelin (vd: X¬ cøng r¶i r¸c, x¬ cét bªn
teo c¬…)
• C¸c bÖnh tho¸i hãa thÇn kinh (vd: tho¸i hãa tiÓu n·o…)
• C¸c bÖnh kh¸c
C¸c khiÕm khuyÕt phèi hîp víi co
cøng
• C¬ bÞ rót ng¾n (co rót)
• YÕu c¬
• C¬ ho¹t ®éng qu¸ møc phô thuéc sù kÐo gi·n (stre tch-
de pe nde nt m uscle o ve ractivity) bao gåm co cøng ®ång
®éng (spastic co -co ntractio n), co cøng lo¹n tr­¬ng lùc
(spastic dysto nia)
 Ba gi¶i ph¸p lµm gi¶m t¸c ®éng cã h¹i cña co cøng:
1. KÐo dµi c¬ (muscle lengthening)
2. TËp vËn ®éng (motor training)
3. Gi·n c¬ t¹i chç (local muscle relaxation)
C¸c vÊn ®Òn¶y sinh sau tæn th­¬ng
hÖthÇn kinh trung ­¬ng (Gracies 1997)
Tæn th­¬ng c¸c trung t©m
trung ­¬ng
T¸i s¾p xÕp ho¹t
®éng tuû sèngLiÖt
C¸c ho¹t ®éng qu¸
møc kh¸c
Co cøngBÊt ®éng ë t­ thÕ xÊu
(rót ng¾n)
Co rót
HËu qña muénHËu qña sím
C¸c mÉu co cøng chi d­íi
– Bµn ch©n duçi, nghiªng trong
(Equino varus Fo o t)
– Ngãn ch©n gÊp, qu¾p
– Duçi gèi
– Hai ®ïi khÐp
– H¸ng gÊp
C¸c mÉu rèi lo¹n vËn ®éng hay gÆp
trªn l©m sµng
KhÐp ®ïi: d¸ng ®i “c¾t
kÐo” do c¬ cøng c¸c c¬
khÐp ®ïi, g©y ra ch©n
®Õ hÑp cña d¸ng ®i.
Cøng gèi: Gèi duçi cøng liªn tôc,
th­êng phèi hîp bµn ch©n ngùa.
L­u ý gãt ch©n kh«ng thÓ ®Æt lªn
chç ®Ó ch©n cña xe l¨n.
LiÖt nöa ng­êi co cøng: cæ tay duçi, bµn tay n¾m
chÆt, bµn ch©n biÕn d¹ng duçi vµ nghiªng trong
(equinovarus)
Ngãn ch©n c¸i qu¸ duçi
C¬ duçi dµi ngãn c¸i
Co cøng c¸c c¬ gÊp ngãn ch©n
C¸c mÉu co cøng th­êng gÆp ë chi d­íi
vµ lîi Ých cña ®iÒu trÞ
MÉu co cøng C¬ liªn quan Lîi
Ých ®iÒu trÞ
Co cøng vµ co th¾t
c¸c c¬ khÐp h¸ng
C¸c c¬ khÐp h¸ng Gi¶m d¸ng ®I “c¾t kÐo” do co th¾t c¬ khÐp
T¹o thuËn cho ch¨m sãc vïng hËu m«n sinh
dôc vµ ®Æt èng th«ng tiÓu
Giao hîp dÔ dµng h¬n
GÊp h¸ng vµ gèi C¬ th¾t l­ng chËu, nhãm c¬
gÊp gèi (c¬ l­îc, c¬ b¸n m¹c, c¬
b¸n g©n, c¬ nhÞ ®Çu ®ïi.
C¶i thiÖn d¸ng ®i vµ tèc ®é ®i, phßng ngõa
co th¾t gÊp vµ c¶i thiÖn t­ thÕ ngåi trªn xe l¨n
Rung giËt gèi C¬ tø ®Çu ®ïi Gi¶m ®au, phßng ngõa c¸c c¬n co th¾t c¬
Bµn ch©n gÊp lßng
vµ nghiªng trong
C¬ sinh ®«i, c¬ dÐp, c¬ chµy
tr­íc vµ c¬ chµy sau.
C¬ gÊp dµi ngãn c¸i, c¬ gÊp
dµi ngãn ch©n
C¬ duçi dµi ngãn c¸i
§iÒu chØnh gÊp mÆt lßng qóa møc, cho
phÐp ch¹m gãt ch©n khi ®i vµ söa ch÷a
nghiªng trong bµn ch©n, t¹o thuËn cho ®i
nÑp.
Phßng ngõa ngãn ch©n quÆp xuèng
Cho phÐp ®i giµy dÐp dÔ dµng
C¸c mÉu co cøng chi trªn
– KhÐp vai
– GÊp khuûu
– C¼ng tay quay sÊp
– GÊp cæ tay
– Bµn tay n¾m chÆt
– Ngãn tay c¸i khÐp vµ gÊp vµo gan tay
MÉu co cøng chi trªn ë bÖnh nh©n
TBMMN
KhÐp, xoay trong khíp vaiKhÐp, xoay trong khíp vai
GÊp khuûuGÊp khuûu SÊp c¼ng taySÊp c¼ng tay
GÊp cæ tayGÊp cæ tay Bµn tay n¾m chÆtBµn tay n¾m chÆt Ngãn c¸i khÐp vµ gÊp vµoNgãn c¸i khÐp vµ gÊp vµo
lßng bµn taylßng bµn tay
L­îng gi¸ co cøng
1. Kh¸m l©m sµng
­ Tr­¬ng lùc nhãm c¬ chÝnh (Thang ®iÓm Ashworth)
­ TÇn sè co th¾t c¬ (rung giËt)
­ TÇm vËn ®éng cña khíp (Th­íc ®o gãc)
­ VÞ trÝ cña gèi/bµn ch©n ë t­ thÕ ®øng
­ Møc ®é ®au
2. §¸nh gi¸ chøc n¨ng
­ C¸c chØ sè cña d¸ng ®i
­ Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp chøc n¨ng
­ Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ vËn ®éng
ChØ ®Þnh ®iÒu trÞ
1. Co cøng nÆng g©y ¶nh h­ëng chøc n¨ng:
• ¶nh h­ëng ®Õn ®Æt t­ thÕ bÖnh nh©n trªn gi­êng
hoÆc xe l¨n,
- ¶nh h­ëng ®Õn vËn ®éng
- ¶nh h­ëng ®Õn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc sinh
ho¹t hµng ngµy (Activitie s o f Daily Living - ADL),
- ¶nh h­ëng ®Õn vÖ sinh b¶n th©n (vÝ dô co cøng c¸c
c¬ khÐp h¸ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ®Æt th«ng
tiÓu, co cøng c¸c c¬ gÊp bµn vµ ngãn tay g©y khã
kh¨n cho viÖc më lßng bµn tay ®Ó lau röa, c¾t mãng
tay) ...
2. Co cøng nÆng cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng biÕn chøng:
C¸c biÕn chøng hay gÆp nh­: loÐt da, ®au, co rót sím,
biÕn chøng khíp (vÝ dô b¸n trËt khíp h¸ng do co cøng
ChiÕn l­îc ®iÒu trÞ co cøng ë ng­êi lín
Phßng ngõa c¸c yÕu tè kÝch thÝch, khëi ph¸t co cøng
Th¶o luËn nhãm víi bÖnh nh©n vÒ chiÕn l­îc ®iÒu
trÞ
C¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ
§iÒu trÞ thuèc§iÒu trÞ vËt lý trÞ
liÖu
Theo vïng c¬ thÓT¹i chçToµn thÓ
Thuèc uèng
BTX hoÆc phong bÕ
thÇn kinh b»ng phenol
B¬m baclofen trong mµng
cøng hoÆc phong bÕ
phenol
PhÉu thuËt thÇn kinh PhÉu thuËt chØnh h×nh
Source: Royal College
of Physicians, 2001
C¸c ph­¬ng ph¸p VLTL vµ H§TL
• §øng trªn bµn nghiªng quay§øng trªn bµn nghiªng quay
(® Æc biÖt g i¶m co cø ng sau chÊn th­¬ ng tñy sè ng )(® Æc biÖt g i¶m co cø ng sau chÊn th­¬ ng tñy sè ng )
• C¸c bµi tËp kÐo gi·n ®Òu ®ÆnC¸c bµi tËp kÐo gi·n ®Òu ®Æn
(phß ng ng õ a co ró t vµ duy tr× tÇm vËn ® é ng khíp).(phß ng ng õ a co ró t vµ duy tr× tÇm vËn ® é ng khíp).
• NÑp hoÆc bã bét chu kúNÑp hoÆc bã bét chu kú
(duy tr× m é t vÞ thÕ ø c chÕ ph¶n x¹ kÐo g i· n cña chi bÞ(duy tr× m é t vÞ thÕ ø c chÕ ph¶n x¹ kÐo g i· n cña chi bÞ
co cø ng vµ phß ng ng õ a co ró t).co cø ng vµ phß ng ng õ a co ró t).
• KÝch thÝch ®iÖnKÝch thÝch ®iÖn
((kÝch thÝch qua da, kÝch thÝch thÇn kinh, c¬ , cé tkÝch thÝch qua da, kÝch thÝch thÇn kinh, c¬ , cé t
sè ng ) – cß n tranh luËn .sè ng ) – cß n tranh luËn .
Kü thuËt tËp luyÖn phôc håi chøc n¨ng tay vµ
bµn tay
Kü thuËt tËp luyÖn phôc håi chøc n¨ng tay vµ
bµn tay
C¸c thuèc uèng
Thuèc LiÒu ban
®Çu
LiÒu tèi
®a/ngµy
C¬ chÕ t¸c dông T¸c dông phô
Baclofen
Dantrolene
Tizanidine
Benzodiazepin
5 mg x 3
25 mg
2 - 4 mg
2 mg
80 mg
(chia 4 lÇn)
100 mg x 4
36 mg
30- 60 mg
T¸c dông trung -¬ng, chÊt gièng
GABA, g¾n víi thô thÓ víi GABA
ë tËn cïng tr-íc xinap -> øc chÕ
dÉn truyÒn TK qua xinap
øc chÕ qu¸ tr×nh gi¶i phãng
Canxi khái l-íi sîi bµo t-¬ng cña
sîi c¬
T¸c dông lªn thô thÓ α2 trung -
¬ng, cã t¸c dông chèng co cøng
nhê t¸c dông øc chÕ tr-íc vµ sau
xin¸p
Cã mét t¸c ®éng trung -¬ng nhê
lµm t¨ng hiÖu n¨ng øc chÕ cña
GABA t¹i c¸c xin¸p trªn TKTW.
Chãng mÆt, ngñ gµ, yÕu
c¬, mÖt mái, buån n«n.
Dõng ®ét ngét g©y ¶o gi¸c,
co giËt
YÕu c¬ toµn thÓ, buån
ngñ, chãng mÆt, buån
n«n, Øa ch¶y, nhiÔm ®éc
tÕ bµo gan
Kh« miÖng, buån ngñ,
chãng mÆt, h¹ ¸p nhÑ,
yÕu c¬ nhÑ, t¨ng men gan
MÖt mái, buån ngñ, ngñ
gµ, g©y nghiÖn
Tiªm Phenol
• §Æc biÖt cã t¸c dông trªn nh÷ng bÖnh nh©n co cøng chi d-íi do§Æc biÖt cã t¸c dông trªn nh÷ng bÖnh nh©n co cøng chi d-íi do
b¹i n·o vµ chÊn th-¬ng tñy sèng.b¹i n·o vµ chÊn th-¬ng tñy sèng.
• Môc tiªuMôc tiªu: ng¨n hoÆc chÑn c¸c d©y thÇn kinh lín ®i tíi c¸c vïng: ng¨n hoÆc chÑn c¸c d©y thÇn kinh lín ®i tíi c¸c vïng
“co cøng” ®Æc biÖt cña c¬ thÓ.“co cøng” ®Æc biÖt cña c¬ thÓ.
• Nh÷ng h¹n chÕ:Nh÷ng h¹n chÕ:
- ®au vµ dÞ c¶m m¹n tÝnh- ®au vµ dÞ c¶m m¹n tÝnh
- phï nÒ ngo¹i vi- phï nÒ ngo¹i vi
- tæn th-¬ng da, bong da- tæn th-¬ng da, bong da
- vÕt th-¬ng nhiÔm trïng- vÕt th-¬ng nhiÔm trïng
Tiªm Botulinum toxine
• Botulinum toxin type ABotulinum toxin type A (BD: Dysport hoÆc Botox).(BD: Dysport hoÆc Botox).
• C¬ chÕ: ChÑn dÉn truyÒn qua b¶n vËn ®éng thÇnC¬ chÕ: ChÑn dÉn truyÒn qua b¶n vËn ®éng thÇn
kinh-c¬kinh-c¬(ng¨n c¶n viÖc gi¶i phãng Acetylcholin –Ach- tõ c¸c ®Çu(ng¨n c¶n viÖc gi¶i phãng Acetylcholin –Ach- tõ c¸c ®Çu
tËn ë mµng tr-íc xinap thÇn kinh).tËn ë mµng tr-íc xinap thÇn kinh).
• ChÑn cã chän läc c¸c c¬ co cøngChÑn cã chän läc c¸c c¬ co cøng (do sö dông m¸y ®iÖn c¬(do sö dông m¸y ®iÖn c¬
hoÆc m¸y kÝch thÝch ®iÖn).hoÆc m¸y kÝch thÝch ®iÖn).
• HiÖu qu¶ kÐo dµi kho¶ng 4-6 th¸ngHiÖu qu¶ kÐo dµi kho¶ng 4-6 th¸ng (xuÊt hiÖn c¸c chåi(xuÊt hiÖn c¸c chåi
xinap thÇn kinh míi ®Ó nèi víi c¸c sîi c¬ - tr-¬ng lùc c¬ quay trëxinap thÇn kinh míi ®Ó nèi víi c¸c sîi c¬ - tr-¬ng lùc c¬ quay trë
l¹i).l¹i).
•
C¸c ph-¬ng ph¸p phÉu thuËt
• C¸c ph-¬ng ph¸p ph¸ hñyC¸c ph-¬ng ph¸p ph¸ hñy
c¾t bá tñy (myelotomy) hoÆc c¾t bá cét tñyc¾t bá tñy (myelotomy) hoÆc c¾t bá cét tñy
(cordotomy).(cordotomy).
• C¸c ph-¬ng ph¸p chØnh h×nhC¸c ph-¬ng ph¸p chØnh h×nh
(kÐo dµi, gi¶i phãng hoÆc chuyÓn g©n).(kÐo dµi, gi¶i phãng hoÆc chuyÓn g©n).
• C¸c ph-¬ng ph¸p ®Æc biÖt:C¸c ph-¬ng ph¸p ®Æc biÖt:
-- c¾t chän läc c¸c rÔ sau ë trÎ b¹i n·oc¾t chän läc c¸c rÔ sau ë trÎ b¹i n·o
- phÉu thuËt x-¬ng ®Ó söa ch÷a c¸c biÕn d¹ng- phÉu thuËt x-¬ng ®Ó söa ch÷a c¸c biÕn d¹ng
C¸c nh-îc ®iÓm chÝnh cña c¸c ph-¬ng
ph¸p ®iÒu trÞ co cøng
C¸c thuèc uèng
G©y ngñ gµ, yÕu c¬ toµn
th©n, rèi lo¹n ý thøc ®Æc
biÖt liªn quan ®Õn ng-êi giµ
Phong bÕ Alcohol
vµ Phenol
§au rèi lo¹n c¶m gi¸c, tæn
th-¬ng m«
PhÉu thuËt
KÕt qu¶ kh«ng ®¶o ng-îc,
th-êng sö dông khi c¸c ph-
¬ng ph¸p ®iÒu trÞ b¶o tån
thÊt b¹i.
Sources: Kirazli et al, 1998; Kong, Chua, 1999; Davis, 2000; Hesse et al, 2001; Corbett et
al, 1972; Wilson, McKechnie, 1966; Basmajian et al, 1984; Ketel et al, 1984; Hulme et al,
1985; Gelber et al, 2001
C©u hái ?

More Related Content

What's hot

Xq ky thuat & cach doc phim uiv
Xq ky thuat & cach doc phim uivXq ky thuat & cach doc phim uiv
Xq ky thuat & cach doc phim uiv
Martin Dr
 
U than duong bai xuat
U than   duong bai xuatU than   duong bai xuat
U than duong bai xuatNguyen Binh
 
Xq dai trang can quang
Xq dai trang can quangXq dai trang can quang
Xq dai trang can quang
Martin Dr
 
Xq bat thuong he tiet nieu
Xq bat thuong he tiet nieuXq bat thuong he tiet nieu
Xq bat thuong he tiet nieu
Martin Dr
 
Xq bung cap
Xq bung capXq bung cap
Xq bung cap
Martin Dr
 
Dieu tri bang xoa bop
Dieu tri bang xoa bopDieu tri bang xoa bop
Dieu tri bang xoa bop
CAM BA THUC
 
Dau lung tk toa
Dau lung   tk toaDau lung   tk toa
Dau lung tk toa
Cam Ba Thuc
 
Xq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoaXq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoa
Martin Dr
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham kham
CAM BA THUC
 
Khoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung coKhoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung co
quynhhuong119
 
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNGBIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
SoM
 
Phuc hoi chuc nang bai nao
Phuc hoi chuc nang bai naoPhuc hoi chuc nang bai nao
Phuc hoi chuc nang bai nao
CAM BA THUC
 
Sieuam he nieu 2017
Sieuam he nieu 2017Sieuam he nieu 2017
Sieuam he nieu 2017
Michel Phuong
 
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNGĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
SoM
 
07.siêu âm ống tiêu hóa
07.siêu âm ống tiêu hóa07.siêu âm ống tiêu hóa
07.siêu âm ống tiêu hóa
Lan Đặng
 
Xq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoaXq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoa
Martin Dr
 

What's hot (20)

Xq ky thuat & cach doc phim uiv
Xq ky thuat & cach doc phim uivXq ky thuat & cach doc phim uiv
Xq ky thuat & cach doc phim uiv
 
XQUANG UIV
XQUANG UIVXQUANG UIV
XQUANG UIV
 
Nhiem khuan htn
Nhiem khuan htnNhiem khuan htn
Nhiem khuan htn
 
U than duong bai xuat
U than   duong bai xuatU than   duong bai xuat
U than duong bai xuat
 
Xq dai trang can quang
Xq dai trang can quangXq dai trang can quang
Xq dai trang can quang
 
Xq bat thuong he tiet nieu
Xq bat thuong he tiet nieuXq bat thuong he tiet nieu
Xq bat thuong he tiet nieu
 
Xq bung cap
Xq bung capXq bung cap
Xq bung cap
 
U xuong
U xuongU xuong
U xuong
 
Dieu tri bang xoa bop
Dieu tri bang xoa bopDieu tri bang xoa bop
Dieu tri bang xoa bop
 
Dau lung tk toa
Dau lung   tk toaDau lung   tk toa
Dau lung tk toa
 
Xq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoaXq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoa
 
Giai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham khamGiai phau tuy song va tham kham
Giai phau tuy song va tham kham
 
Khoi u vung co
Khoi u vung coKhoi u vung co
Khoi u vung co
 
Khoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung coKhoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung co
 
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNGBIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
BIẾN CHỨNG CỦA GÃY XƯƠNG
 
Phuc hoi chuc nang bai nao
Phuc hoi chuc nang bai naoPhuc hoi chuc nang bai nao
Phuc hoi chuc nang bai nao
 
Sieuam he nieu 2017
Sieuam he nieu 2017Sieuam he nieu 2017
Sieuam he nieu 2017
 
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNGĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY XƯƠNG
 
07.siêu âm ống tiêu hóa
07.siêu âm ống tiêu hóa07.siêu âm ống tiêu hóa
07.siêu âm ống tiêu hóa
 
Xq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoaXq bo may tieu hoa
Xq bo may tieu hoa
 

Viewers also liked

Sinfra Carabobo Informativo
Sinfra Carabobo InformativoSinfra Carabobo Informativo
Sinfra Carabobo Informativo
yapinto2
 
Sinh trac-dau-van-tay
Sinh trac-dau-van-taySinh trac-dau-van-tay
Sinh trac-dau-van-tay
Edward Winston
 
14 февраля
14 февраля14 февраля
14 февраляsvetlanka
 
Ubunto (Sistema Operativo)
Ubunto (Sistema Operativo)Ubunto (Sistema Operativo)
Ubunto (Sistema Operativo)brayanivanflores
 
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014Michael T. Loffredo
 
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition WinnerMiami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
Michael T. Loffredo
 

Viewers also liked (9)

차민희
차민희차민희
차민희
 
Sinfra Carabobo Informativo
Sinfra Carabobo InformativoSinfra Carabobo Informativo
Sinfra Carabobo Informativo
 
Sinh trac-dau-van-tay
Sinh trac-dau-van-taySinh trac-dau-van-tay
Sinh trac-dau-van-tay
 
Tsp143 GT
Tsp143 GTTsp143 GT
Tsp143 GT
 
Bệnh cơ
Bệnh cơBệnh cơ
Bệnh cơ
 
14 февраля
14 февраля14 февраля
14 февраля
 
Ubunto (Sistema Operativo)
Ubunto (Sistema Operativo)Ubunto (Sistema Operativo)
Ubunto (Sistema Operativo)
 
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014
Cleveland Research Company Stock Pitch Compeition - 2014
 
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition WinnerMiami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
Miami University 2015 William Blair I-Banking Competition Winner
 

Similar to Mẫu co cứng

Chan thuong than
Chan thuong thanChan thuong than
Chan thuong thanNguyen Binh
 
Giới thiệu tập thơ Đông Y
Giới thiệu tập thơ Đông YGiới thiệu tập thơ Đông Y
Giới thiệu tập thơ Đông Y
Thi đàn Việt Nam
 
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn BảnGs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
Đặng Duy Linh
 
Vet thuong pm update.pptx
Vet thuong pm update.pptxVet thuong pm update.pptx
Vet thuong pm update.pptx
Hùng Nguyên
 
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụngPhong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
Mywork.vn
 
Nt he nieu mp
Nt he nieu mpNt he nieu mp
Nt he nieu mp
Michel Phuong
 
Phcn mom cut
Phcn mom cutPhcn mom cut
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Tranghoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
Học Cơ Khí
 
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 tranggiao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
Học Cơ Khí
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
thai lehong
 
439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758Linh Nguyễn
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
Ngoc Uyen Nguyen
 
Ngu van 6 tiet 92 - phuong phap ta nguoi
Ngu van 6   tiet 92 - phuong phap ta nguoiNgu van 6   tiet 92 - phuong phap ta nguoi
Ngu van 6 tiet 92 - phuong phap ta nguoi
Dân Phạm Việt
 
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà NẵngGiáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
share-connect Blog
 
Benh ly thuong gap htn
Benh ly thuong gap htnBenh ly thuong gap htn
Benh ly thuong gap htn
Khai Le Phuoc
 
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCMChức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Update Y học
 
Slide van hoa_doanh_nghiep
Slide van hoa_doanh_nghiepSlide van hoa_doanh_nghiep
Slide van hoa_doanh_nghiep
Công Luận Official
 
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HNĐề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
youngunoistalented1995
 
Ct bo may tiet nieu
Ct bo may tiet nieuCt bo may tiet nieu
Ct bo may tiet nieu
Lan Đặng
 

Similar to Mẫu co cứng (20)

Bqt.ppt.0145
Bqt.ppt.0145Bqt.ppt.0145
Bqt.ppt.0145
 
Chan thuong than
Chan thuong thanChan thuong than
Chan thuong than
 
Giới thiệu tập thơ Đông Y
Giới thiệu tập thơ Đông YGiới thiệu tập thơ Đông Y
Giới thiệu tập thơ Đông Y
 
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn BảnGs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
Gs Nguyễn Đình Cống: Giáo trình Phong Thủy Căn Bản
 
Vet thuong pm update.pptx
Vet thuong pm update.pptxVet thuong pm update.pptx
Vet thuong pm update.pptx
 
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụngPhong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
Phong thủy và Nhân tướng học trong tuyển dụng
 
Nt he nieu mp
Nt he nieu mpNt he nieu mp
Nt he nieu mp
 
Phcn mom cut
Phcn mom cutPhcn mom cut
Phcn mom cut
 
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Tranghoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn Giáo Trình Nguyên Lý Máy - Lê Cung, 170 Trang
 
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 tranggiao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
 
439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
 
Ngu van 6 tiet 92 - phuong phap ta nguoi
Ngu van 6   tiet 92 - phuong phap ta nguoiNgu van 6   tiet 92 - phuong phap ta nguoi
Ngu van 6 tiet 92 - phuong phap ta nguoi
 
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà NẵngGiáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
Giáo trình Máy Xây Dựng - Nguyễn Phước Bình - ĐHBK Đà Nẵng
 
Benh ly thuong gap htn
Benh ly thuong gap htnBenh ly thuong gap htn
Benh ly thuong gap htn
 
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCMChức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Chức năng thần kinh cao cấp và sa sút trí tuệ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
 
Slide van hoa_doanh_nghiep
Slide van hoa_doanh_nghiepSlide van hoa_doanh_nghiep
Slide van hoa_doanh_nghiep
 
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HNĐề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
Đề cương ôn tập Giải phẫu người Y HN
 
Ct bo may tiet nieu
Ct bo may tiet nieuCt bo may tiet nieu
Ct bo may tiet nieu
 

More from Nguyễn Bá Khánh Hòa

Biện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phongBiện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phong
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệmHình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấpViêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
PHCN Vẹo CS
PHCN Vẹo CSPHCN Vẹo CS
Phcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bienPhcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bien
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn tự kỷ
Phcn tự kỷPhcn tự kỷ
Phcn tự kỷ
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn nghe kém
Phcn nghe kémPhcn nghe kém
Phcn nghe kém
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot songPhcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toaPhcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toa
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sốngMục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
đIều trị đau
đIều trị đauđIều trị đau
đIều trị đau
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
PHCN Chậm phát triển trí tuệ
PHCN Chậm phát triển trí tuệPHCN Chậm phát triển trí tuệ
PHCN Chậm phát triển trí tuệ
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
PHCN tự kỷ
PHCN tự kỷPHCN tự kỷ
PHCN tự kỷ
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Phcn bàng quang - tiết niệu
Phcn bàng quang - tiết niệuPhcn bàng quang - tiết niệu
Phcn bàng quang - tiết niệu
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTSTiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 
English grasp-level-3
English grasp-level-3English grasp-level-3
English grasp-level-3
Nguyễn Bá Khánh Hòa
 

More from Nguyễn Bá Khánh Hòa (20)

Biện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phongBiện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phong
 
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệmHình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
 
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấpViêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp
 
PHCN Vẹo CS
PHCN Vẹo CSPHCN Vẹo CS
PHCN Vẹo CS
 
Phcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bienPhcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bien
 
Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)
 
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
 
Phcn tự kỷ
Phcn tự kỷPhcn tự kỷ
Phcn tự kỷ
 
Phcn nghe kém
Phcn nghe kémPhcn nghe kém
Phcn nghe kém
 
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot songPhcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
 
Phcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toaPhcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toa
 
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sốngMục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
 
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
 
đIều trị đau
đIều trị đauđIều trị đau
đIều trị đau
 
PHCN CTSN
PHCN CTSNPHCN CTSN
PHCN CTSN
 
PHCN Chậm phát triển trí tuệ
PHCN Chậm phát triển trí tuệPHCN Chậm phát triển trí tuệ
PHCN Chậm phát triển trí tuệ
 
PHCN tự kỷ
PHCN tự kỷPHCN tự kỷ
PHCN tự kỷ
 
Phcn bàng quang - tiết niệu
Phcn bàng quang - tiết niệuPhcn bàng quang - tiết niệu
Phcn bàng quang - tiết niệu
 
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTSTiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
Tiêu chuẩn quốc tế về phân loại thần kinh học TTTS
 
English grasp-level-3
English grasp-level-3English grasp-level-3
English grasp-level-3
 

Recently uploaded

SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dânSGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
HongBiThi1
 
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
Công ty cổ phần GMPc Việt Nam | Tư vấn GMP, HS GMP, CGMP ASEAN, EU GMP, WHO GMP
 
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
Công ty cổ phần GMPc Việt Nam | Tư vấn GMP, HS GMP, CGMP ASEAN, EU GMP, WHO GMP
 
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdfQuy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
Công ty cổ phần GMPc Việt Nam | Tư vấn GMP, HS GMP, CGMP ASEAN, EU GMP, WHO GMP
 
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạSGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
HongBiThi1
 
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nhaSGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
HongBiThi1
 
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdfSGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
fdgdfsgsdfgsdf
 
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
Phngon26
 
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọngSinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
HongBiThi1
 
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trịPhác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
HongBiThi1
 
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạSGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
HongBiThi1
 
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdfSGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
HongBiThi1
 
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bsSGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
HongBiThi1
 
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất haySGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
fdgdfsgsdfgsdf
 
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoidB14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
HongBiThi1
 
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ ẠSINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
HongBiThi1
 
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
Công ty cổ phần GMPc Việt Nam | Tư vấn GMP, HS GMP, CGMP ASEAN, EU GMP, WHO GMP
 
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nhaSGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
HongBiThi1
 
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiềuB8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
HongBiThi1
 
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bànB12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
HongBiThi1
 

Recently uploaded (20)

SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dânSGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
SGK đột quỵ não.pdf quan trọng cho cả NVYT và người dân
 
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
Quy trình xử lý đối với các vi phạm nghiêm trọng phát hiện trong quá trình đá...
 
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
Quy trình đánh giá duy trì đáp ứng “Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu...
 
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdfQuy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
Quy trình Đánh giá đáp ứng GMP để cấp GCN ĐĐK.pdf
 
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạSGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
SGK cũ thấp tim ở trẻ em.pdf hay các bạn ạ
 
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nhaSGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
SGK mới chuyển hóa acid nucleic.pdf hay các bạn nha
 
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdfSGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
SGK Chấn thương, vết thương động mạch chi Y4.pdf
 
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
Quyết định số 313/QĐ-QLD về việc công bố Danh mục thuốc biệt dược gốc - Đợt 4...
 
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọngSinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
Sinh Ly Benh Hoc - DH Y HN.pdf cơ chế quan trọng
 
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trịPhác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
Phác đồ BV Từ Dũ 2015.pdf cũ nhưng có giá trị
 
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạSGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
SGK Vết thương khớp.pdf hay các bạn bác sĩ ạ
 
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdfSGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
SGK Lồng ruột cấp tính ở trẻ còn bú Y4.pdf
 
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bsSGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
SGK gãy xương hở.pdf tài liệu quý nha các bs
 
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất haySGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
SGK Chấn thương bàng quang Y4.pdf rất hay
 
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoidB14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
B14 Hormone và kháng hormone.pdf glucocorticoid
 
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ ẠSINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
SINH LÝ NƠRON.doc RẤT HAY CÁC BẠN BÁC SĨ Ạ
 
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
Quy trình chuẩn bị, kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất m...
 
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nhaSGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
SGK mới hóa học acid nucleic.pdf rất hay nha
 
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiềuB8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
B8 KHÁNG SINH.pdf rất hay cần phải đọc nhiều
 
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bànB12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
B12 THUOC LOI NIEU_Y3 2017.pdf Trường ĐHYHN độ hay là khỏi phải bàn
 

Mẫu co cứng

  • 1. Xö trÝ vµ ®iÒu trÞ CO cøng ThS L­¬ng TuÊn Khanh Trungt©mPHCN – BÖnhviÖnB¹chMaiHµ néi
  • 2. Dµn bµi • §Þnh nghÜa vµ c¸c mÉu co cøng • C¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ
  • 3. Tæng quan §Þnh nghÜa: “ Co cøng lµ sù t¨ng lªn cña ph¶n x¹ tr­¬ng lùc (tr­¬ng lùc c¬) phô thuéc vµo tèc ®é kÐo gi·n kÌm theo sù phãng ®¹i cña c¸c ph¶n x¹ g©n x­¬ng do cung ph¶n x¹ c¬ bÞ kÝch thÝch qóa møc, co cøng lµ mét thµnh phÇn n»m trong héi chøng N¬ron vËn ®éng trªn” LanceJW(1980)
  • 4. • Lµ mét rèi lo¹n tr­¬ng lùc c¬ do nguyªn nh©n tæn th­ ¬ng TKTW ®Æc tr­ng bëi t¨ng søc c¶n khi vËn ®éng thô ®éng mét ®o¹n chi thÓ • Tr­¬ng lùc c¬ t¨ng do mÊt nh÷ng th«ng tin øc chÕ tõ trªn xuèng (bã l­íi tñy) g©y nªn t¨ng tÝnh kÝch thÝch cña thoi vËn ®éng c¬ vµ neuron alpha Tæng quan
  • 5. §¬n vÞ vËn ®éng tñy sèng – thoi thÇn kinh c¬
  • 6. C¸c ®­êng vËn ®éng ®i xuèng
  • 7. S¬ ®å c¸c hÖ thèng tõ trung t©m trªn tuû ®i xuèng øc chÕ vµ kÝch thÝch c¸c ph¶n x¹ tuû (Sheean 1998)
  • 8. C¸c vßng tuû kiÓm so¸t tÝnh dÔ bÞ kÝch thÝch cña ph¶n x¹ c¨ng gi·n c¬ (Pierrot-Deseilligny vµ MaziÌres -1985)
  • 9. Tæn th­¬ng N¬ron vËn ®éng trªn
  • 10. C¸c yÕu tè lµm t¨ng co cøng • NhiÔm trïng ®­êng niÖu • T¸o bãn • Mãng ch©n mäc quÆp vµo trong • LoÐt do t× ®Ì • NÑp chØnh h×nh hoÆc xe l¨n qu¸ chËt
  • 11. C¸c mÉu co cøng Toµn thÓ Theo vïngKhu tró CTSN X¬ cøng r¶i r¸c TBMN CT tñy sèng
  • 12. C¸c triÖu chøng liªn quan co cøng • ®au • Cøng ®ê • Rung giËt (clo nus) • C¬n co th¾t c¸c c¬ gÊp vµ duçi (fle xo r and e xte nso r spasm s) • ®iÒu hîp vµ kiÓm so¸t c¸c vËn ®éng tinh vi kÐm • BiÕn d¹ng khíp
  • 13. C¸c nguyªn nh©n g©y c¬ cøng • Tai biÕn m¹ch m¸u n·o • B¹i n·o • ChÊn th­¬ng sä n·o • Tæn th­¬ng tñy sèng • C¸c bÖnh tho¸i hãa myelin (vd: X¬ cøng r¶i r¸c, x¬ cét bªn teo c¬…) • C¸c bÖnh tho¸i hãa thÇn kinh (vd: tho¸i hãa tiÓu n·o…) • C¸c bÖnh kh¸c
  • 14. C¸c khiÕm khuyÕt phèi hîp víi co cøng • C¬ bÞ rót ng¾n (co rót) • YÕu c¬ • C¬ ho¹t ®éng qu¸ møc phô thuéc sù kÐo gi·n (stre tch- de pe nde nt m uscle o ve ractivity) bao gåm co cøng ®ång ®éng (spastic co -co ntractio n), co cøng lo¹n tr­¬ng lùc (spastic dysto nia)  Ba gi¶i ph¸p lµm gi¶m t¸c ®éng cã h¹i cña co cøng: 1. KÐo dµi c¬ (muscle lengthening) 2. TËp vËn ®éng (motor training) 3. Gi·n c¬ t¹i chç (local muscle relaxation)
  • 15. C¸c vÊn ®Òn¶y sinh sau tæn th­¬ng hÖthÇn kinh trung ­¬ng (Gracies 1997) Tæn th­¬ng c¸c trung t©m trung ­¬ng T¸i s¾p xÕp ho¹t ®éng tuû sèngLiÖt C¸c ho¹t ®éng qu¸ møc kh¸c Co cøngBÊt ®éng ë t­ thÕ xÊu (rót ng¾n) Co rót HËu qña muénHËu qña sím
  • 16. C¸c mÉu co cøng chi d­íi – Bµn ch©n duçi, nghiªng trong (Equino varus Fo o t) – Ngãn ch©n gÊp, qu¾p – Duçi gèi – Hai ®ïi khÐp – H¸ng gÊp
  • 17. C¸c mÉu rèi lo¹n vËn ®éng hay gÆp trªn l©m sµng KhÐp ®ïi: d¸ng ®i “c¾t kÐo” do c¬ cøng c¸c c¬ khÐp ®ïi, g©y ra ch©n ®Õ hÑp cña d¸ng ®i. Cøng gèi: Gèi duçi cøng liªn tôc, th­êng phèi hîp bµn ch©n ngùa. L­u ý gãt ch©n kh«ng thÓ ®Æt lªn chç ®Ó ch©n cña xe l¨n.
  • 18. LiÖt nöa ng­êi co cøng: cæ tay duçi, bµn tay n¾m chÆt, bµn ch©n biÕn d¹ng duçi vµ nghiªng trong (equinovarus)
  • 19. Ngãn ch©n c¸i qu¸ duçi C¬ duçi dµi ngãn c¸i
  • 20. Co cøng c¸c c¬ gÊp ngãn ch©n
  • 21. C¸c mÉu co cøng th­êng gÆp ë chi d­íi vµ lîi Ých cña ®iÒu trÞ MÉu co cøng C¬ liªn quan Lîi Ých ®iÒu trÞ Co cøng vµ co th¾t c¸c c¬ khÐp h¸ng C¸c c¬ khÐp h¸ng Gi¶m d¸ng ®I “c¾t kÐo” do co th¾t c¬ khÐp T¹o thuËn cho ch¨m sãc vïng hËu m«n sinh dôc vµ ®Æt èng th«ng tiÓu Giao hîp dÔ dµng h¬n GÊp h¸ng vµ gèi C¬ th¾t l­ng chËu, nhãm c¬ gÊp gèi (c¬ l­îc, c¬ b¸n m¹c, c¬ b¸n g©n, c¬ nhÞ ®Çu ®ïi. C¶i thiÖn d¸ng ®i vµ tèc ®é ®i, phßng ngõa co th¾t gÊp vµ c¶i thiÖn t­ thÕ ngåi trªn xe l¨n Rung giËt gèi C¬ tø ®Çu ®ïi Gi¶m ®au, phßng ngõa c¸c c¬n co th¾t c¬ Bµn ch©n gÊp lßng vµ nghiªng trong C¬ sinh ®«i, c¬ dÐp, c¬ chµy tr­íc vµ c¬ chµy sau. C¬ gÊp dµi ngãn c¸i, c¬ gÊp dµi ngãn ch©n C¬ duçi dµi ngãn c¸i §iÒu chØnh gÊp mÆt lßng qóa møc, cho phÐp ch¹m gãt ch©n khi ®i vµ söa ch÷a nghiªng trong bµn ch©n, t¹o thuËn cho ®i nÑp. Phßng ngõa ngãn ch©n quÆp xuèng Cho phÐp ®i giµy dÐp dÔ dµng
  • 22. C¸c mÉu co cøng chi trªn – KhÐp vai – GÊp khuûu – C¼ng tay quay sÊp – GÊp cæ tay – Bµn tay n¾m chÆt – Ngãn tay c¸i khÐp vµ gÊp vµo gan tay
  • 23. MÉu co cøng chi trªn ë bÖnh nh©n TBMMN KhÐp, xoay trong khíp vaiKhÐp, xoay trong khíp vai GÊp khuûuGÊp khuûu SÊp c¼ng taySÊp c¼ng tay GÊp cæ tayGÊp cæ tay Bµn tay n¾m chÆtBµn tay n¾m chÆt Ngãn c¸i khÐp vµ gÊp vµoNgãn c¸i khÐp vµ gÊp vµo lßng bµn taylßng bµn tay
  • 24. L­îng gi¸ co cøng 1. Kh¸m l©m sµng ­ Tr­¬ng lùc nhãm c¬ chÝnh (Thang ®iÓm Ashworth) ­ TÇn sè co th¾t c¬ (rung giËt) ­ TÇm vËn ®éng cña khíp (Th­íc ®o gãc) ­ VÞ trÝ cña gèi/bµn ch©n ë t­ thÕ ®øng ­ Møc ®é ®au 2. §¸nh gi¸ chøc n¨ng ­ C¸c chØ sè cña d¸ng ®i ­ Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp chøc n¨ng ­ Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ vËn ®éng
  • 25. ChØ ®Þnh ®iÒu trÞ 1. Co cøng nÆng g©y ¶nh h­ëng chøc n¨ng: • ¶nh h­ëng ®Õn ®Æt t­ thÕ bÖnh nh©n trªn gi­êng hoÆc xe l¨n, - ¶nh h­ëng ®Õn vËn ®éng - ¶nh h­ëng ®Õn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc sinh ho¹t hµng ngµy (Activitie s o f Daily Living - ADL), - ¶nh h­ëng ®Õn vÖ sinh b¶n th©n (vÝ dô co cøng c¸c c¬ khÐp h¸ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ®Æt th«ng tiÓu, co cøng c¸c c¬ gÊp bµn vµ ngãn tay g©y khã kh¨n cho viÖc më lßng bµn tay ®Ó lau röa, c¾t mãng tay) ... 2. Co cøng nÆng cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng biÕn chøng: C¸c biÕn chøng hay gÆp nh­: loÐt da, ®au, co rót sím, biÕn chøng khíp (vÝ dô b¸n trËt khíp h¸ng do co cøng
  • 26. ChiÕn l­îc ®iÒu trÞ co cøng ë ng­êi lín Phßng ngõa c¸c yÕu tè kÝch thÝch, khëi ph¸t co cøng Th¶o luËn nhãm víi bÖnh nh©n vÒ chiÕn l­îc ®iÒu trÞ C¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ §iÒu trÞ thuèc§iÒu trÞ vËt lý trÞ liÖu Theo vïng c¬ thÓT¹i chçToµn thÓ Thuèc uèng BTX hoÆc phong bÕ thÇn kinh b»ng phenol B¬m baclofen trong mµng cøng hoÆc phong bÕ phenol PhÉu thuËt thÇn kinh PhÉu thuËt chØnh h×nh Source: Royal College of Physicians, 2001
  • 27. C¸c ph­¬ng ph¸p VLTL vµ H§TL • §øng trªn bµn nghiªng quay§øng trªn bµn nghiªng quay (® Æc biÖt g i¶m co cø ng sau chÊn th­¬ ng tñy sè ng )(® Æc biÖt g i¶m co cø ng sau chÊn th­¬ ng tñy sè ng ) • C¸c bµi tËp kÐo gi·n ®Òu ®ÆnC¸c bµi tËp kÐo gi·n ®Òu ®Æn (phß ng ng õ a co ró t vµ duy tr× tÇm vËn ® é ng khíp).(phß ng ng õ a co ró t vµ duy tr× tÇm vËn ® é ng khíp). • NÑp hoÆc bã bét chu kúNÑp hoÆc bã bét chu kú (duy tr× m é t vÞ thÕ ø c chÕ ph¶n x¹ kÐo g i· n cña chi bÞ(duy tr× m é t vÞ thÕ ø c chÕ ph¶n x¹ kÐo g i· n cña chi bÞ co cø ng vµ phß ng ng õ a co ró t).co cø ng vµ phß ng ng õ a co ró t). • KÝch thÝch ®iÖnKÝch thÝch ®iÖn ((kÝch thÝch qua da, kÝch thÝch thÇn kinh, c¬ , cé tkÝch thÝch qua da, kÝch thÝch thÇn kinh, c¬ , cé t sè ng ) – cß n tranh luËn .sè ng ) – cß n tranh luËn .
  • 28. Kü thuËt tËp luyÖn phôc håi chøc n¨ng tay vµ bµn tay
  • 29. Kü thuËt tËp luyÖn phôc håi chøc n¨ng tay vµ bµn tay
  • 30. C¸c thuèc uèng Thuèc LiÒu ban ®Çu LiÒu tèi ®a/ngµy C¬ chÕ t¸c dông T¸c dông phô Baclofen Dantrolene Tizanidine Benzodiazepin 5 mg x 3 25 mg 2 - 4 mg 2 mg 80 mg (chia 4 lÇn) 100 mg x 4 36 mg 30- 60 mg T¸c dông trung -¬ng, chÊt gièng GABA, g¾n víi thô thÓ víi GABA ë tËn cïng tr-íc xinap -> øc chÕ dÉn truyÒn TK qua xinap øc chÕ qu¸ tr×nh gi¶i phãng Canxi khái l-íi sîi bµo t-¬ng cña sîi c¬ T¸c dông lªn thô thÓ α2 trung - ¬ng, cã t¸c dông chèng co cøng nhê t¸c dông øc chÕ tr-íc vµ sau xin¸p Cã mét t¸c ®éng trung -¬ng nhê lµm t¨ng hiÖu n¨ng øc chÕ cña GABA t¹i c¸c xin¸p trªn TKTW. Chãng mÆt, ngñ gµ, yÕu c¬, mÖt mái, buån n«n. Dõng ®ét ngét g©y ¶o gi¸c, co giËt YÕu c¬ toµn thÓ, buån ngñ, chãng mÆt, buån n«n, Øa ch¶y, nhiÔm ®éc tÕ bµo gan Kh« miÖng, buån ngñ, chãng mÆt, h¹ ¸p nhÑ, yÕu c¬ nhÑ, t¨ng men gan MÖt mái, buån ngñ, ngñ gµ, g©y nghiÖn
  • 31. Tiªm Phenol • §Æc biÖt cã t¸c dông trªn nh÷ng bÖnh nh©n co cøng chi d-íi do§Æc biÖt cã t¸c dông trªn nh÷ng bÖnh nh©n co cøng chi d-íi do b¹i n·o vµ chÊn th-¬ng tñy sèng.b¹i n·o vµ chÊn th-¬ng tñy sèng. • Môc tiªuMôc tiªu: ng¨n hoÆc chÑn c¸c d©y thÇn kinh lín ®i tíi c¸c vïng: ng¨n hoÆc chÑn c¸c d©y thÇn kinh lín ®i tíi c¸c vïng “co cøng” ®Æc biÖt cña c¬ thÓ.“co cøng” ®Æc biÖt cña c¬ thÓ. • Nh÷ng h¹n chÕ:Nh÷ng h¹n chÕ: - ®au vµ dÞ c¶m m¹n tÝnh- ®au vµ dÞ c¶m m¹n tÝnh - phï nÒ ngo¹i vi- phï nÒ ngo¹i vi - tæn th-¬ng da, bong da- tæn th-¬ng da, bong da - vÕt th-¬ng nhiÔm trïng- vÕt th-¬ng nhiÔm trïng
  • 32. Tiªm Botulinum toxine • Botulinum toxin type ABotulinum toxin type A (BD: Dysport hoÆc Botox).(BD: Dysport hoÆc Botox). • C¬ chÕ: ChÑn dÉn truyÒn qua b¶n vËn ®éng thÇnC¬ chÕ: ChÑn dÉn truyÒn qua b¶n vËn ®éng thÇn kinh-c¬kinh-c¬(ng¨n c¶n viÖc gi¶i phãng Acetylcholin –Ach- tõ c¸c ®Çu(ng¨n c¶n viÖc gi¶i phãng Acetylcholin –Ach- tõ c¸c ®Çu tËn ë mµng tr-íc xinap thÇn kinh).tËn ë mµng tr-íc xinap thÇn kinh). • ChÑn cã chän läc c¸c c¬ co cøngChÑn cã chän läc c¸c c¬ co cøng (do sö dông m¸y ®iÖn c¬(do sö dông m¸y ®iÖn c¬ hoÆc m¸y kÝch thÝch ®iÖn).hoÆc m¸y kÝch thÝch ®iÖn). • HiÖu qu¶ kÐo dµi kho¶ng 4-6 th¸ngHiÖu qu¶ kÐo dµi kho¶ng 4-6 th¸ng (xuÊt hiÖn c¸c chåi(xuÊt hiÖn c¸c chåi xinap thÇn kinh míi ®Ó nèi víi c¸c sîi c¬ - tr-¬ng lùc c¬ quay trëxinap thÇn kinh míi ®Ó nèi víi c¸c sîi c¬ - tr-¬ng lùc c¬ quay trë l¹i).l¹i). •
  • 33. C¸c ph-¬ng ph¸p phÉu thuËt • C¸c ph-¬ng ph¸p ph¸ hñyC¸c ph-¬ng ph¸p ph¸ hñy c¾t bá tñy (myelotomy) hoÆc c¾t bá cét tñyc¾t bá tñy (myelotomy) hoÆc c¾t bá cét tñy (cordotomy).(cordotomy). • C¸c ph-¬ng ph¸p chØnh h×nhC¸c ph-¬ng ph¸p chØnh h×nh (kÐo dµi, gi¶i phãng hoÆc chuyÓn g©n).(kÐo dµi, gi¶i phãng hoÆc chuyÓn g©n). • C¸c ph-¬ng ph¸p ®Æc biÖt:C¸c ph-¬ng ph¸p ®Æc biÖt: -- c¾t chän läc c¸c rÔ sau ë trÎ b¹i n·oc¾t chän läc c¸c rÔ sau ë trÎ b¹i n·o - phÉu thuËt x-¬ng ®Ó söa ch÷a c¸c biÕn d¹ng- phÉu thuËt x-¬ng ®Ó söa ch÷a c¸c biÕn d¹ng
  • 34. C¸c nh-îc ®iÓm chÝnh cña c¸c ph-¬ng ph¸p ®iÒu trÞ co cøng C¸c thuèc uèng G©y ngñ gµ, yÕu c¬ toµn th©n, rèi lo¹n ý thøc ®Æc biÖt liªn quan ®Õn ng-êi giµ Phong bÕ Alcohol vµ Phenol §au rèi lo¹n c¶m gi¸c, tæn th-¬ng m« PhÉu thuËt KÕt qu¶ kh«ng ®¶o ng-îc, th-êng sö dông khi c¸c ph- ¬ng ph¸p ®iÒu trÞ b¶o tån thÊt b¹i. Sources: Kirazli et al, 1998; Kong, Chua, 1999; Davis, 2000; Hesse et al, 2001; Corbett et al, 1972; Wilson, McKechnie, 1966; Basmajian et al, 1984; Ketel et al, 1984; Hulme et al, 1985; Gelber et al, 2001

Editor's Notes

  1. The material in the presentation kit is designed to give viewers an understanding of the use of botulinum in the management of focal spasticity in adults. The presentation covers definitions of spasticity in the overall spectrum of management of adult spasticity and some details of the development of Allergan’s BOTOX and mechanisms of action. The presentation goes on to look at doses, injection techniques and finally reviews some outcome studies and cost benefit analysis of the use of the drug. The presentation has been compiled from existing presentations available world wide, as well as the experience of Australian physicians over the past decade.
  2. This presentation focuses on the use of botulinum in the reduction of focal adult spasticity. In rehabilitation medicine the focus of treatment is on reducing disability and handicap in individuals with spasticity and the presentation will emphasise goal setting and the aim of improving function following the use of botulinum as a treatment to be integrated into the other treatments the patient receives such that an optimal response
  3. The listed conditions may all cause an upper motor neurone syndrome, leading to neurological deficits that can adversely affect patient function. It should be noted that the development of spasticity is not immediate, and that muscles are often initially hypotonic or even flaccid. Spasticity can gradually develop days or even months following the initial event. Spasticity is one component of the upper motor neurone syndrome that includes positive and negative symptoms. The positive symptoms include spasticity, clonus, hyper-reflexia, dystonia and rigidity and the negative symptoms include decreased dexterity, weakness, paralysis, fatigability and slowness of movement. Negative symptoms are important in a functional sense as these deficits can limit the degree of functional benefit achieved when there is reduction of spasticity. Reducing spasticity can initially lead to apparent loss of function due to impaired dexterity (loss of fine motor planning skills resulting from the CNS injury) and underlying muscle weakness. When these negative symptoms are exposed, individuals will often need specific therapy interventions to strengthen muscles and retrain the use of movement in order to achieve the goals of improved function.
  4. The direct consequences of spasticity leading to muscle shortening, muscle weakness and the over-activity of the stretch reflex, are noted as disabling consequences of spasticity. Other effects include the development of contractures and it should be noted that spasticity can be painful. It can be emphasised that the overall concern in therapy is therefore to stretch shortened muscles, to strengthen antagonist muscles, to learn muscle relaxation techniques and to retrain the use of muscles in order to improve function. It is worth noting again in the presentation of this slide that reducing spasticity can unmask underlying weakness of muscles.
  5. Whilst the pattern of spasticity is not specific to one cause, generalised spasticity, which is diffuse and affects multiple regions of the body is most often associated with traumatic brain injury and multiple sclerosis, regional spasticity affecting a large area of the body is most often associated with spinal cord injury, and focal spasticity, which is localised to a particular area, is often a characteristic of spasticity following stroke.
  6. There are typical patterns of adult spasticity associated with the upper motor neurone syndrome. Lower limb spasticity commonly affects extensor muscles, which effectively increases leg length. This affects the swing phase of gait, such that an individual either has to circumduct the leg or “hitch” the hip during the gait cycle. This subsequently leads to difficulties in the speed of walking, balance and increased energy expenditure during the gait cycle. Hip adduction as seen on the left side picture results in a narrow base of support with the feet crossing midline during the swing phase of locomotion, like walking on a tight rope. Equinovarus will preferentially load the lateral boarder of the forefoot producing pain and instability as well as potential for skin breakdown.
  7. A patient with hallux hyperextension is depicted here. Patients often do not practice full plantar weight bearing support (in an effort to reduce the reflex response to toe extension), have difficulty wearing normal shoes, and there is a propensity for skin breakdown and pain on the dorsal surface of the big toe due to constant pressure of the toe on the inner surface of the shoe.
  8. Specifics of the muscles involved in the patterns of spasticity often encountered in the lower limb are presented, with some examples of the benefits of reducing spasticity around the knee, hip and ankle. It should be noted that not all muscle groups are affected in all patients and that the functional consequences of spasticity in a muscle group is also influenced by the strength of the antagonist muscle.
  9. In the upper limb, there is very commonly a predominant flexor pattern, which can functionally lead to a symmetry of gait and reduced balance, problems with reaching and thus in some individuals, limiting the use of intact distal movement, where proximal spasticity leads to an internally rotated adducted shoulder and flexed elbow.
  10. In this slide, the muscles involved in the patterns of spasticity from proximal to distal in the upper limb are presented, with functional benefits of spasticity reduction being outlined.
  11. Pre-injection examination of the patient should include a neurological examination and some direct measures of the effects of the spasticity such as the use of the Ashworth Scale and/or Tardieu scale. Goniometry of joints surrounded by muscles with increased tone prior to injection can also be useful. From a rehabilitation perspective, measures of patient function are particularly important. These can include measures of gait parameters such as velocity of gait, step width and step length. Disability measures such as Functional Independence Measure and motor functions such as measured by the Motor Assessment Scale. Patient self report of the efficacy of the treatment is also important to record.
  12. Modalities used in the treatment of spasticity are outlined. In general, the treatment measures are listed, commencing with the least invasive physical modalities and concluding with surgical intervention. The use of botulinum toxin as a treatment modality in focal spasticity can be emphasized as one that can be integrated with physical therapy, oral medications (if still needed), and surgical treatments. It should be emphasized that this integrative approach is often the most successful in maximizing functional recovery.
  13. In using the range of modalities outlined in previous slides for the management of focal adult spasticity, it must be emphasised that there should be clear functional objectives of the treatment, which align the technical objectives of the immediate consequences of improved range of movement of a joint, with the improvement of function that will be a consequence of this improved range of movement. It should be emphasised here that the patient and/or care giver objectives and expectations must also be taken into account. In consultation between the treating physician and the patient and/or care giver is essential to ensure that the goals set are realistic and achievable. Other aspects of the patient’s condition, such as cognitive and emotional function may influence the final outcome.
  14. The Royal College of Physicians have produced a management strategy for the treatment of adult spasticity, which again makes the point that the management strategy needs to involve the team and the patient and again considers spasticity in terms of generalised, focal and regional.
  15. This slide gives broad overview of the main drawbacks involved in the medical treatment of spasticity. With particular reference to the treatment of focal spasticity, it could be further noted that, with the use of alcohol and phenol in nerve or motor point blocks, the injections can be technically more difficulty and time consuming than with the use of botulinum toxin, as greater accuracy is required in targeting the motor point, whereas botulinum toxin has a clear lack of tissue toxicity. Typically there is no pain related to injection of the botulinum product other than the needle stick. Thus, the use of Botulinum overcomes some of the procedural difficulties of using phenol. Patients can tolerate the procedure and there is no risk of sensory dysesthesias, and tissue necrosis as is associated with phenol injections.