Makrolidler ve Diğer
Benzeri Antibiyotikler
 Dr.Hasan Basri Ulusoy
Başlıca Makrolid Antibiyotikler

•   Eritromisin
•   Klaritromisin
•   Azitromisin
Diğer Makrolid Antibiyotikler

•   Roksitromisin
•   Diritromisin
•   Telitromisin
•   Spiramisin
Etki Mekanizması
• Ribozomların 50s alt birimine
  bağlanır
• Translokasyonu inhibe ederek
  peptit zincirinin uzamasını önler
• Bakteriostatiktirler, eritromisin
  çok duyarlı bakterilere karşı
  bakterisid etki oluşturabilir
Etki Mekanizması
• Makrolidlerin bağlandığı yerin yanına
  kloramfenikol ve linkozamidler
  bağlanır
• Birbirlerinin bağlanmalarını
  engelleyebilirler
• Ayrıca bu antibiyotikler arasında
  çapraz direnç sorunu vardır
Diğer bir çoklu direnç


Aminoglikozidler
Sülfonamidler
Kloramfenikol
Antibakteryal Spektrum
• Penisilin G nin kine benzer
• En güçlü etkinliklerini G+ kokus
  ve basillere karşı gösterirler
• Gram negatif kokuslara da
  etkilidirler
Antibakteryal Spektrum
•   Treponema pallidum (sifiliz)
•   Chlamydia Trachomatis
•   Mycoplasma Pneumoniae
•   Rickettsia
Farmakokinetik
•   GI Absorbsıyonları iyidir
•   MSS ye gecemezler
•   Plazma proteinlerine genelde
    yüksek oranda bağlanmazlar
Eritromisin
• Safra ile önemli ölçüde itrah
  edilir
• KC de mikrozomal enzim
  inhibisyonu yapar
Eritromisin
• Penisilin alerjisi olan hastalarda
  solunum yolları, cild ve yumuşak
  dokularda G+ bakterilerin yaptığı
  infeksiyonlarda tercih edilir
• Grup A Streptokok enfeksiyonlarında
  penisilinlerin iyi bir alternatifidir
Eritromisin
• Penisiline alerjik hastalarda
  endokardit proflaksisinde
  kullanılabilir
• Ancak bu amaçla artık
  klaritromisin,klindamisin ve
  sefalosporinler tercih
  edilmektedir
Eritromisin
• Mycoplasmaya bağlı atipik
  pnömonide tercih edilen bir
  antibiyotiktir
• İnflamatuvar akne vulgarisin
  tedavisinde ilk tercihtir
Eritromisin
• Difteri tedavisi ve proflaksisinde,
  boğmaca proflaksisinde ilk tercihtir
• Bebeklerde klamidya pnömonisinde
  ilk tercihtir
• Gebelerde klamidyal pelvik
  infeksiyon tedavisinde ilk tercihtir
Klaritromisin
• Uzun etkili bir eritromisin türevidir
• Esas olarak böbreklerden elimine
  edilir, böbrek yetmezliğinde dozun
  azaltılması gerekir
• Doku konsantrasyonları daha
  yüksektir
Klaritromisin

• Antibakteryal spektrumu
  eritromisininki gibidir
• Ancak streptokok ve stafilokoklara
  karşı eritromisinden daha etkilidir
Klaritromisin
• Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia
  Pneumoniae, Corynebacterium
  Diphteriae, Campylobacter Jejuni,
  Borrelia Burgdoferi infeksiyonlarında
  kullanılabilir
Klaritromisin
• AİDS li hastalarda görülen
  Mycobacterium Avium
  infeksiyonlarında kullanılabilir
• Peptik ülserli hastalarda midenin
  Helicobacter Pylori infeksiyonunda
  kullanılabilir
Klaritromisin
• Post antibiyotik etkisi vardır, bu
  etki eritromisininkinden daha
  uzundur
Klaritromisin
• KC mikrozomal enzimlerini inhibe
  ederek ilaç etkileşimlerine yol
  açabilir
• GI ve diğer yan etkiler
  eritromisine göre daha düşüktür
Azitromisin
• Spektrumu eritromisine benzer,
  G+ etkinliği biraz düşüktür
• Bazı G- bakterilere etkisi daha
  güçlüdür
• Chlamydia pnömonisinde tercih
  edilir
• Lejyoner pnömonisinde ilk tercih
  ilaçtır
Azitromisin
• Toksoplazmoziste ve AIDS li
  hastalarda Mycobacterium avium
  infeksiyonlarında kullanılabilir
Azitromisin
• GI absorbsiyonu besinler tarafından
  önemli ölçüde azaltılır
• Doku konsantrasyonu çok yüksektir
  ve dokulardan yavaş elimine edilir
• Bu yüzden yarı ömrü uzundur, günde
  tek doz verilir
Spiramisin
• Antibakteryal etkinliği
  eritromisine göre daha azdır
• Koksidiodoziste ve gebelerde
  gelişen toksoplazmozis
  infeksiyonlarında tercih edilir
Telitromisin
• Spektrumu eritromisine benzer
• Beta laktam antibiyotiklere ve
  diğer makrolidlere dirençli
  infeksiyonlarda etkilidir
• Eritromisin gibi EKG de QT
  aralığını uzatma potansiyeli
  vardır
Roksitromisin Diritromisin
• Spektrumları eritromisine benzer
• Roksitromisin esas olarak KC de
  metabolize olarak elimine edilirken,
  diritromisin safra ile itrah edilir
Makrolidlerin Yan Etkileri
• Güvenlik aralığı yüksek ilaçlardır,
  nadiren ciddi yan tesire neden
  olurlar
• Bulantı,kusma,diyare görülebilir
• Klaritromisin ve azitromisin
  eritromisine göre daha az GI yan
  etki yapar
Makrolidlerin Yan Etkileri
• Ürtiker ve diğer cild döküntüleri,
  ilaç ateşi ve eozinofili gibi hafif
  alerjik reaksiyonlar görülebilir
• Eritromisin alerjik olarak kolestatik
  sarılık yapabilir, ama nadir görülür
Makrolidlerin Yan Etkileri
• Eritromisin yüksek dozda nadiren
  geçici işitme kaybı yapabilir
• Yine yüksek dozda EKG de QT
  aralığını uzatabilir
• Bazı antiaritmik ve antipsikotik
  ilaçlar gibi QT aralığını uzatan diğer
  ilaçlar ile kullanılmamalıdır
Linkozamidler
• Linkomisin
• Klindamisin
• Klindamisin linkomisine göre
  daha etkili ve daha az toksiktir
• Ancak klindamisin eritromisine
  oranla daha toksiktir
Etki Mekanizması
• Makrolidler gibi ribozomların 50s alt
  birimine bağlanarak etki ederler
• Bakteriyostatiktirler
Etki Mekanizması
• Spektrumları eritromisine benzer
• G+ lerin çoğuna ve G- anayrob bazı
  bakterilere etkilidirler
• Klindamisin G- anayrob
  bakterilerden Bakteriodes türlerine
  karşı güçlü etkinlik gösterir
Farmakokinetik
• Klindamisinin GI absorbsiyonu
  tama yakın derecede ve hızlı bir
  şekilde olur
• Linkomisinin absorbsiyon hızı ve
  derecesi daha düşüktür,
  besinlerden bir miktar etkilenir
Farmakokinetik
• Dokulara yüksek oranda
  geçerler ancak MSS ye
  giremezler
• Klindamisin plazma proteinlerine
  % 90 oranında bağlanır
Klindamisin
• Bacteriodes fragilisin genellikle
  aerobik G- basillerle birlikte neden
  olduğu karın içi ve pelvis içi
  infeksiyonlarda tercih edilir
  (Aerobik G- lere etkisi olmadığından
  bir aminoglikozid tedaviye
  eklenmelidir)
Klindamisin
• Anayrobik bakterilere bağlı akciğer
  absesi,mastit, diğer yumuşak doku
  infeksiyonları ve dekubitüs
  ülserlerine karşı da kullanılır
• Endokardit proflaksisinde eritromisin
  gibi penisilinlerin alternatifi olarak
  kullanılır
Klindamisin
• Kemik dokusuna iyi geçtiğinden G+
  kokusların oluşturduğu septik
  artrit,osteomyelit,sinüzit ve
  mastoiditte kullanılabilir
Linkozamidlerin Yan Etkileri
• Bulantı-kusma diyare sık görülür
• Klindamisinin bu yan etkileri
  linkomisine göre daha azdır
• Antibiyotiğe bağlı
  psödomembranöz kolit ciddi bir
  yan etkidir
Antibiyotiğe bağlı
    psödomembranöz kolit
• Barsakta çoğalan enteerotoksijenik
  clostrium difficile in salgıladığı
  toksinler neden olur
• Sulu ve bazan mukuslu, kanlı diyare
• Kolik tarzda karın ağrısı, ateş
  lökositoz
• Ölümcül olabilir
Antibiyotiğe bağlı
    psödomembranöz kolit

• Yaşlılarda, bitkin hastalarda ve
  kadınlarda risk daha yüksektir
• Antibiyotik tedavisi sırasında ve
  sonraki bir ay içerisinde görülebilir
Antibiyotiğe bağlı
    psödomembranöz kolit
• En sık neden olan antibiyotikler
  linkozamidlerdir
• Linkozamidlerle insidensi %1-10
  arasındadır
• Daha sonra ampisilin amoksisilin ve
  2-3 kuşak sefalosporinler gelir
Antibiyotiğe bağlı
    psödomembranöz kolit
• Tedavide vankomisin veya
  metronidazol ve ornidazol
  kullanılabilir
• Toksinleri bağlamak için kolestiramin
  gibi reçineler oral yolla kullanılabilir
• Aktif kömür de kullanılabilir
Diğer Yan etkiler
• Kaşıntı,döküntü ve ürtiker gibi hafif
  alerjik belirtiler yapabilir
• Geçici kemik iliği depresyonu
• Karaciğer fonksiyon bozukluğu
• i.v kullanıldığında seyrek olarak
  hipotansiyon ve tromboflebit
  görülebilir

Makrolidler (fazlası için www.tipfakultesi.org )

  • 1.
    Makrolidler ve Diğer BenzeriAntibiyotikler Dr.Hasan Basri Ulusoy
  • 2.
    Başlıca Makrolid Antibiyotikler • Eritromisin • Klaritromisin • Azitromisin
  • 3.
    Diğer Makrolid Antibiyotikler • Roksitromisin • Diritromisin • Telitromisin • Spiramisin
  • 4.
    Etki Mekanizması • Ribozomların50s alt birimine bağlanır • Translokasyonu inhibe ederek peptit zincirinin uzamasını önler • Bakteriostatiktirler, eritromisin çok duyarlı bakterilere karşı bakterisid etki oluşturabilir
  • 5.
    Etki Mekanizması • Makrolidlerinbağlandığı yerin yanına kloramfenikol ve linkozamidler bağlanır • Birbirlerinin bağlanmalarını engelleyebilirler • Ayrıca bu antibiyotikler arasında çapraz direnç sorunu vardır
  • 6.
    Diğer bir çokludirenç Aminoglikozidler Sülfonamidler Kloramfenikol
  • 7.
    Antibakteryal Spektrum • PenisilinG nin kine benzer • En güçlü etkinliklerini G+ kokus ve basillere karşı gösterirler • Gram negatif kokuslara da etkilidirler
  • 8.
    Antibakteryal Spektrum • Treponema pallidum (sifiliz) • Chlamydia Trachomatis • Mycoplasma Pneumoniae • Rickettsia
  • 9.
    Farmakokinetik • GI Absorbsıyonları iyidir • MSS ye gecemezler • Plazma proteinlerine genelde yüksek oranda bağlanmazlar
  • 10.
    Eritromisin • Safra ileönemli ölçüde itrah edilir • KC de mikrozomal enzim inhibisyonu yapar
  • 11.
    Eritromisin • Penisilin alerjisiolan hastalarda solunum yolları, cild ve yumuşak dokularda G+ bakterilerin yaptığı infeksiyonlarda tercih edilir • Grup A Streptokok enfeksiyonlarında penisilinlerin iyi bir alternatifidir
  • 12.
    Eritromisin • Penisiline alerjikhastalarda endokardit proflaksisinde kullanılabilir • Ancak bu amaçla artık klaritromisin,klindamisin ve sefalosporinler tercih edilmektedir
  • 13.
    Eritromisin • Mycoplasmaya bağlıatipik pnömonide tercih edilen bir antibiyotiktir • İnflamatuvar akne vulgarisin tedavisinde ilk tercihtir
  • 14.
    Eritromisin • Difteri tedavisive proflaksisinde, boğmaca proflaksisinde ilk tercihtir • Bebeklerde klamidya pnömonisinde ilk tercihtir • Gebelerde klamidyal pelvik infeksiyon tedavisinde ilk tercihtir
  • 15.
    Klaritromisin • Uzun etkilibir eritromisin türevidir • Esas olarak böbreklerden elimine edilir, böbrek yetmezliğinde dozun azaltılması gerekir • Doku konsantrasyonları daha yüksektir
  • 16.
    Klaritromisin • Antibakteryal spektrumu eritromisininki gibidir • Ancak streptokok ve stafilokoklara karşı eritromisinden daha etkilidir
  • 17.
    Klaritromisin • Mycoplasma pneumoniae,Chlamydia Pneumoniae, Corynebacterium Diphteriae, Campylobacter Jejuni, Borrelia Burgdoferi infeksiyonlarında kullanılabilir
  • 18.
    Klaritromisin • AİDS lihastalarda görülen Mycobacterium Avium infeksiyonlarında kullanılabilir • Peptik ülserli hastalarda midenin Helicobacter Pylori infeksiyonunda kullanılabilir
  • 19.
    Klaritromisin • Post antibiyotiketkisi vardır, bu etki eritromisininkinden daha uzundur
  • 20.
    Klaritromisin • KC mikrozomalenzimlerini inhibe ederek ilaç etkileşimlerine yol açabilir • GI ve diğer yan etkiler eritromisine göre daha düşüktür
  • 21.
    Azitromisin • Spektrumu eritromisinebenzer, G+ etkinliği biraz düşüktür • Bazı G- bakterilere etkisi daha güçlüdür • Chlamydia pnömonisinde tercih edilir • Lejyoner pnömonisinde ilk tercih ilaçtır
  • 22.
    Azitromisin • Toksoplazmoziste veAIDS li hastalarda Mycobacterium avium infeksiyonlarında kullanılabilir
  • 23.
    Azitromisin • GI absorbsiyonubesinler tarafından önemli ölçüde azaltılır • Doku konsantrasyonu çok yüksektir ve dokulardan yavaş elimine edilir • Bu yüzden yarı ömrü uzundur, günde tek doz verilir
  • 24.
    Spiramisin • Antibakteryal etkinliği eritromisine göre daha azdır • Koksidiodoziste ve gebelerde gelişen toksoplazmozis infeksiyonlarında tercih edilir
  • 25.
    Telitromisin • Spektrumu eritromisinebenzer • Beta laktam antibiyotiklere ve diğer makrolidlere dirençli infeksiyonlarda etkilidir • Eritromisin gibi EKG de QT aralığını uzatma potansiyeli vardır
  • 26.
    Roksitromisin Diritromisin • Spektrumlarıeritromisine benzer • Roksitromisin esas olarak KC de metabolize olarak elimine edilirken, diritromisin safra ile itrah edilir
  • 27.
    Makrolidlerin Yan Etkileri •Güvenlik aralığı yüksek ilaçlardır, nadiren ciddi yan tesire neden olurlar • Bulantı,kusma,diyare görülebilir • Klaritromisin ve azitromisin eritromisine göre daha az GI yan etki yapar
  • 28.
    Makrolidlerin Yan Etkileri •Ürtiker ve diğer cild döküntüleri, ilaç ateşi ve eozinofili gibi hafif alerjik reaksiyonlar görülebilir • Eritromisin alerjik olarak kolestatik sarılık yapabilir, ama nadir görülür
  • 29.
    Makrolidlerin Yan Etkileri •Eritromisin yüksek dozda nadiren geçici işitme kaybı yapabilir • Yine yüksek dozda EKG de QT aralığını uzatabilir • Bazı antiaritmik ve antipsikotik ilaçlar gibi QT aralığını uzatan diğer ilaçlar ile kullanılmamalıdır
  • 30.
    Linkozamidler • Linkomisin • Klindamisin •Klindamisin linkomisine göre daha etkili ve daha az toksiktir • Ancak klindamisin eritromisine oranla daha toksiktir
  • 31.
    Etki Mekanizması • Makrolidlergibi ribozomların 50s alt birimine bağlanarak etki ederler • Bakteriyostatiktirler
  • 32.
    Etki Mekanizması • Spektrumlarıeritromisine benzer • G+ lerin çoğuna ve G- anayrob bazı bakterilere etkilidirler • Klindamisin G- anayrob bakterilerden Bakteriodes türlerine karşı güçlü etkinlik gösterir
  • 33.
    Farmakokinetik • Klindamisinin GIabsorbsiyonu tama yakın derecede ve hızlı bir şekilde olur • Linkomisinin absorbsiyon hızı ve derecesi daha düşüktür, besinlerden bir miktar etkilenir
  • 34.
    Farmakokinetik • Dokulara yüksekoranda geçerler ancak MSS ye giremezler • Klindamisin plazma proteinlerine % 90 oranında bağlanır
  • 35.
    Klindamisin • Bacteriodes fragilisingenellikle aerobik G- basillerle birlikte neden olduğu karın içi ve pelvis içi infeksiyonlarda tercih edilir (Aerobik G- lere etkisi olmadığından bir aminoglikozid tedaviye eklenmelidir)
  • 36.
    Klindamisin • Anayrobik bakterilerebağlı akciğer absesi,mastit, diğer yumuşak doku infeksiyonları ve dekubitüs ülserlerine karşı da kullanılır • Endokardit proflaksisinde eritromisin gibi penisilinlerin alternatifi olarak kullanılır
  • 37.
    Klindamisin • Kemik dokusunaiyi geçtiğinden G+ kokusların oluşturduğu septik artrit,osteomyelit,sinüzit ve mastoiditte kullanılabilir
  • 38.
    Linkozamidlerin Yan Etkileri •Bulantı-kusma diyare sık görülür • Klindamisinin bu yan etkileri linkomisine göre daha azdır • Antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit ciddi bir yan etkidir
  • 39.
    Antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit • Barsakta çoğalan enteerotoksijenik clostrium difficile in salgıladığı toksinler neden olur • Sulu ve bazan mukuslu, kanlı diyare • Kolik tarzda karın ağrısı, ateş lökositoz • Ölümcül olabilir
  • 40.
    Antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit • Yaşlılarda, bitkin hastalarda ve kadınlarda risk daha yüksektir • Antibiyotik tedavisi sırasında ve sonraki bir ay içerisinde görülebilir
  • 41.
    Antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit • En sık neden olan antibiyotikler linkozamidlerdir • Linkozamidlerle insidensi %1-10 arasındadır • Daha sonra ampisilin amoksisilin ve 2-3 kuşak sefalosporinler gelir
  • 42.
    Antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit • Tedavide vankomisin veya metronidazol ve ornidazol kullanılabilir • Toksinleri bağlamak için kolestiramin gibi reçineler oral yolla kullanılabilir • Aktif kömür de kullanılabilir
  • 43.
    Diğer Yan etkiler •Kaşıntı,döküntü ve ürtiker gibi hafif alerjik belirtiler yapabilir • Geçici kemik iliği depresyonu • Karaciğer fonksiyon bozukluğu • i.v kullanıldığında seyrek olarak hipotansiyon ve tromboflebit görülebilir