1. Солоугийн онолын эдийн засгийн
өсөлтийн загварууд
Лекц. 12

2. • Эдийн засгийн өсөлт
• Энэ бүлэгт үндэстний орлого тухайн орны хувьд
янз бүрийн хугацаанд яагаад янз бүр байдаг
хийгээд бас орон бүрт түүнийг янз бүрийн
хэмжээгээр бүтээд
• гийн учрыг гаргах зорилготой.
• Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүдийг (капитал ба
хөдөлмөр), түүнчлэн үйлдвэрлэлийн технологи
болон орлогыг үйлдвэрлэлийн эх сурвалж
болохын хувьд авч үзсэн.Иймээс капитал,
хөдөлмөр, технологийн ялгаа нь орлогын ялгааг
бий болгодог байна.

3. • 1. Бидний хамгийн гол зорилго бол Солоугийн
өсөлтийн загвар гэж нэрлэгддэг эдийн засгийн
өсөлтийн загварыг тайлбарлан мэдэх хэрэгтэй.
Өмнөх хичээлүүд дээр бэлэн бүтээгдэхүүний
үйлдвэрлэлт, хуваарилалт, байршилтыг
тодорхой цаг хугацаанд ямар чиглэлээр яаж
ашигладгийг эдийн засгийн нэг л агшинд байхаар
авч үзсэн.эл шинжилгээг эдийн засгийн нэг л
агшинд тогтонги байдлаар харуулсан. Тэгвэл
амжиргааны түвшингийн өсөлтийг тайлбарлахын
тулд техникийн шинжилгээг сайжруулснаар
эдийн засгийн өөрчлөлтийг цаг хугацаагаар
зааглан харуулж, амьдралын хөдөлгөөнд эдгээр
асуудлыг авч үзнэ.

4. • Солоугийн өсөлтийн загвар нь хадгаламж, хүн
амын өсөлт болон технологийн дэвшил янз
бүрийн үйлдвэрлэлийн өсөлтөд яаж нөлөөлдгийг
харуулдаг. Мөн хүн амын амьдралын түвшин улс
орнуудад ямар учраас эрс зааг ялгаатай
байдгийг энэ загвар харуулдаг.

5. • 2. Хүн амын амьдралд эдийн засаг хэрхэн
нөлөөлдгийг харуулахад оршино. Загвар нь
тухайн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээс
хийчнээнийг одоо хэрэглэж хичнээнийг ирээдүйд
хэрэглэхийг харуулдаг. Энд хадгаламжийг
хөрөнгө оруулалттай тэнцүү гэж үзээд ирээдүйд
юутай байхыг тодорхойлдог капиталын
хуримтлалын хэмжээ нь хадгаламжаас
шалтгаалдгийг нотлон харуулдаг. Харин
хадгаламжийн хэмжээ нь эдийн засгийн
бодлогоос шууд болон дам хамаардаг байна.
Иймд хадгаламжийн аль нэг түвшний алдагдал
болон хожоог цэгнэн эдийн засгийн бодлогын янз
бүрийн бодлогыг үнэлдэг байна.

6. • Капиталын хуримтлал
• Капиталын бэлэн нөөцийн өөрчлөлт, ажиллах
хүчин болон технологийн сайжралт хоорондоо
ямар холбоотой байдаг тэдгээр нь
үйлдвэрлэлийн хэмжээнд хэрхэн яаж
нөлөөлдгийг тодорхойлохын тулд Солоугийн
загварыг авч үзье. Эхлээд бид хөдөлмөрийн
нөөц ашиглаж буй технологи өөрчлөгдөөгүй
байхад барааны эрэлт ба нийлүүлэлт нь
капиталын хуримтлалын процессын
параметрүүдийг хэрхэн тодорхойлдгийг шинжлэн
үзье. Эхлээд хөдөлмөрийн нөөцийн хэмжээ
дараа технологи өөрчлөгдөнө гэж үзнэ.

7. • Солоугийн загварт барааны нийлүүлэлтийг
бидний мэддэг болсон үйлдвэрлэлийн функцээр
тусгадаг.
• Y=F(K,L)
• Энэ үйлдвэрлэлийн хэмжээ нь капиталын бэлэн
нөөц болон ашиглагдаж буй хөдөлмөрөөс
хамаарна.

8. • Өсөлтийн талаар Солоугийн загварт
үйлдвэрлэлийн функц цар хэмжээний тогтмол үр
өгөөжтэй байдаг чанар хадгалагддаг. Хэрэв z
гэсэн тоо эерэг утгатай байвал энэ чанарыг
доорх байдлаар харуулдаг
• zY=F(zK,zL)
• Өөрөөх хэлбэл хэрэв капитал хөдөлмөр хоёрын
аль нэгнийг z- р үржүүлэхэд үйлдвэрлэлийн
хэмжээ z дахин өснө гэсэн үг. z=1/L гэсэн
орлуулгыг орлуулж бичвэл дараах тэгшитгэл
гарна.
• (Y/L)=F((K/L),1)

9. • Y/L-1 ажилтны үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний тоо
хэмжээ
• K/L-1 ажилтанд ногдох капиталын хэмжээ

10. 2. Солоугийн өсөлтийн загвар
• Энэ загварт эдийн засгийн өсөлтийг тайлбарлахын
тулд нөлөөлж буй хүчин зүйлүүдээ цаг хугацаагаар
зааглан авч харуулна.
• Энэ загвар нь кобба-Дугласын үйлдвэрлэлийн функц
дээр суурилна. Мөн энд элэгдлийн хэмжээг тогтмол
байна гэж үздэг.
• Гол хүчин зүйлс нь капитал, хөдөлмөр, технологийн
дэвшил. Эдгээр нь улс орон бүрт ялгаатай байна.

11. Загварын график илэрхийлэл
n = хүн амын
өсөлтийн хувь
d = элэгдэл
k = 1 ажилчинд
ногдох капитал
y = гарц/ 1 ажилчинд
ногдох орлого
L = ажиллах хүч
s = хадгаламжийн
хувь

12. Хадгаламжийн хувийн өөрчлөлт

13. Хүн амын өөрчлөлт

14. • Хадгаламжийн функц
• Капиталын өөрчлөлт

15. Observe:

16. • Similarly:
ба

17. • Эндээс: