Dokumen tersebut membincangkan konsep kawalan dan pencegahan penyakit berjangkit. Ia menjelaskan pengenalan penyakit berjangkit dan tidak berjangkit, jenis-jenis penyakit berjangkit, prinsip pencegahan dan kawalan penyakit berjangkit pada peringkat primer, sekunder dan tertier serta peranan pihak berkuasa kesihatan dalam pencegahan dan kawalan penyakit berjangkit.

1. Konsep Kawalan Dan
Pencegahan Penyakit
Berjangkit
Disediakan Oleh : Nassruto

2. Penyakit
• Berjangkit
• Tidak Berjangkit

3. Penyakit Berjangkit
(CD)

4. Penyakit berlaku akibat transmisi agen penyakit
@ produk toksinnya.
Merebak melalui manusia, haiwan @ lain2
takungan yg bersifat infektif.
Mangsa: - Hos yg rentan (susceptible).
Merebak: - Secara langsung – secara terus
dari pembawa kpd hos baru.
- Tak langsung – melalui
peralatan, vektor & lain2
bahan yg
jadi perantara.

5.  Pencegahan & kawalan memerlukan:-
 Epidemiologi – Kajian2
berhubung
dgn penyakit.
 Putuskan rantaian jangkitan.
 Kaedah spesifik terhadap sesuatu
penyakit.
 Boleh berlaku secara:-
 Sporadik (berbagai tempat).
 Endemik (setempat).
 Epidemik (wabak).
 Pandemik (melangkau sempadan).

6. Jenis2 Penyakit
Berjangkit
• Penyakit bawaan air dan makanan
• Penyakit bawaan vektor
• Penyakit bawaan udara
• Penyakit kelamin / ‘close contact’

8.  Pencegahan melibatkan 3 peringkat:
1. Peringkat Primer.
- Memajukan kesihatan.
- Tingkatkan
pertahanan terhadap
penyakit.
2. Peringkat Sekunder.
- Pengesanan & rawatan awal.
3. Peringkat Tertier.
- Membataskan
kecacatan /
pemulihan.
PERINSIP PENCEGAHAN

9. 1. Tingkatkan daya tahan hos:-
 Imunisasi – Aktif & pasif.
 Bayi/kanak2
/ibu hamil.
 Pengendali premis makanan.
 Pengembara/jemaah haji.
 Penduduk yg rentan.
 Tingkatkan status pemakanan –
boleh tingkatkan daya tahan
terhadap penyakit.
PENCEGAHAN AM

10. 2. Putuskan transmisi jangkitan.
2.1. Pengesanan kes secara pasif.
Batuk > 2/52-
Ambil kahak
Demam-
Ambil selaid
Darah
(BFMP)
Pencelupan
Ziehl Nelson.
Kesan TB
+ ve
Rx
& cegah
rebakan
Untuk kesan
Malaria
+ ve
Rx
& cegah
rebakan
AKTIVITI TUJUAN LANGKAH

11. Org dari kaw
Berpotensi –
Ambil Darah
Cirit-Birit –
Ambil
Spesimen
Najis Untuk
Dianalisis
Untuk Kesan
Penyakit
Filiriasis
+ ve
Rx
& cegah
rebakan
Untuk kesan
Kolera,Tifoid,
Keracunan
Makanan dll.
+ ve
Rx
& cegah
rebakan
AKTIVITI TUJUAN LANGKAH

12. 2.2 Pengesanan kes secara aktif.
Pengesanan
Konteks Kes
TB
Pengambilan
Darah
Di Kaw.
Wabak
Malaria /
Filiriasis
Untuk
diperiksa
+ ve
Rx Segera
Utk Cegah
Rebakan
Untuk kesan
Malaria /
filiriaisi
+ ve
Rx
& cegah
rebakan
AKTIVITI TUJUAN LANGKAH

13. Pengambilan
Spesimen
Najis Di
Kaw.
Wabak
Kolera/Tifoid
AKTIVITI TUJUAN LANGKAH
Kesan
Rebakan
+ Ve
Rx
& Cegah
Rebakan

14. 4. Pendiagnosaan & rawatan awal
kurangkan reservoir
5. Isolasi / Kurantin  elakkan kontaks.
3. Kawalan vektor.
 Kajian populasi nyamuk.
 Musnahkan tempat pembiakan
& berlindung  semua jenis
vektor.
 Letakkan Abate 500E dlm bekas
takungan air – jentik2
.
 Semburan  nyamuk.
 Kuatkuasa undang2.

15. 6. Lindungi hos:-
 Profilaksis spt. ubat
malaria bagi askar masuk hutan.
 Repelen & pakaian tebal
gigitan nyamuk.
 Kelambu / kelambu berubat / ubat
nyamuk.
 Pasang jaring nyamuk pada
tingkap & laluan udara rumah

16. 7. Tikus – vektor penyebar kpd penykit
plaque.
 Kawal menggunakan rodentisid @
diperangkap.
 Tawarkan hadian bagi setiap tikus yg
ditangkap.
7. Lalat & serangga merayap.
 Awasi kebersihan persekitaran.
 Kawal dgn racun serangga.
 Penguatkuasaan undang2
terhadap
tempat yg membiarkan pembiakan
jentik2
& premis makanan yg kotor

17. 9. Jaga kebersihan diri:
 Basuh tangan & disabun sebelum makan,
selepas keluar tandas @ selepas
memegang benda2
yg tercemar.
 Gunakan tandas yg sempurna
 Sedikan tandas & tempat basuh tangan
secukupnya di premis makanan & tempat
awam.
 Tidak menggunakan najis manusia &
haiwan sebagai baja.
 Gunakan kasut @ selipar bila berjalan.

18. 10. Langkah perlindungan:-
 Universal precaution.
 Barrier nursing.
 Seks selamat.
11. Elakkan faktor risiko:-
 Makan di luar.
 Aktiviti seks berisiko.
12. Lemahkan agen:-
Kaedah fizikal.
- Kaedah panas, sejuk & pancaran
radiasi.
Kaedah kimia.
- Letak klorin dalam sumber
air. - Disinfektan.

19. 2. Peringkat KKM.
 Bahagian Kawalan Penyajit Perjangkit
 Kawalan Mutu makanan.
 Bahagian Pendidikan Kesihatan.
 Institut Perubatan Respiratori.
 Pusat Kusta Negara.
 Institut penyelidikan Perubatan.
 Institut Kesihatan Umum.

20. 2. Negeri – jabatan Kesihatan Negeri.
 Bahagian Kesi Awam JKN:
 Unit Kawalan penyakit berberjangkit.
 Kawalan penyakit berjangkit.
 Unit pendidikan kesihatan.
3. Daerah – Pejabat Kesihatan daerah.
 Unit Kawalan Penyakit Berjangkit.
 Unit kawalan Vektor.
 Unit kawalan Mutu makanan.
 Bekalan Air Selamat & Kesihatan Alam
Sekitar.
 Kerjasama dari lain2
unit:
 Jab. Pesakit luar, KKIA & sekolah.

21.  Sedia & kemaskini data & statistik.
 Peta tinjau.
 Lakukan notifikasi penyakit
tersenarai.
 Pengesanan kes pasif dan aktif.
 Pendidikan & promosi kesihatan.
 Bekerjasama dgn CDC.

22. Penyakit Tidak
Berjangkit
(Non CD)

23. Jenis Penyakit Kronik
• DM
• HPT
• Asthma
• Arthritis

24. Prinsip Kawalan Dan
Pencegahan Penyakit Kronik
• Faktor Pengalak
• Gaya Hidup
• Faktor Resiko